 |
# taz.de -- Almanya hükümeti bölündü: IŞİD'i kim yargılayacak? |
|
|
|
> Suriye'nin kuzeyinde, SDG güçlerinin kontrolündeki El Hol kampında IŞİD… |
|
> katılmış 3 bin yabancı uyruklu kadın var. Alman hükümeti ve uluslarara… |
|
> koalisyon bu insanlara ne olacağı konusunda kararsız. |
|
|
 |
Bild: Kampta savaş mağduru sığınmacılar dışında IŞİD'e katılmış, … |
|
|
|
Suriye’nin kuzeyinde Haseke'ye giden çift şeritli yolun etrafındaki |
|
tarlalar yaz başından beri alev alev yanıyor. Suriye Demokratik Güçleri |
|
(SDG) ve IŞİD arasındaki savaş sona erse de, SDG yetkililileri tarlaların |
|
arta kalan IŞİD militanları tarafından yakıldığını düşündüklerini … |
|
Yol üzerinde yer alan, etrafı tel örgülerle çevrili geniş alana yayılmı… |
|
Hol kampında 71 bin kişi yaşıyor. Bu insanların büyük çoğunluğu savaş |
|
mağduru sığınmacılar. Kamp, Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı a… |
|
birimleri tarafından korunuyor. |
|
|
|
İçeriye girince çadırların etrafında elleri, yüzleri toprak içinde oğl… |
|
ve çarşaflı küçük kızlar oyun oynuyor. IŞİD'e katılmak için Suriye'y… |
|
19 yaşındaki Alman vatandaşı Leonora Messing de iki çocuğuyla beraber bu |
|
kampta kalanlardan. Bariyerle ayrılmış bir alanda, konteyner içine kurulmuş |
|
bir odada oturuyor. Üzerinde griye çalan mavi renkli bir çarşaf var. 40 |
|
derece sıcağa aldırmadan suratına örttüğü peçesinden sadece gözleri |
|
görünüyor. Artık örgütten koptuğunu ifade ediyor. Kamptaki yaşamın bir… |
|
„delilik“ olduğunu söyleyen Messing, Almanya'ya dönmek istiyor. Ancak Al… |
|
hükümetinin onun iadesini kabul etmesi gibi bir durum söz konusu değil. |
|
|
|
Kampta savaş mağduru sığınmacılar dışında IŞİD'e katılmış, Suriye… |
|
3 bin kadın yaşıyor. Çocuklarla birlikte toplam yabancı sayısı 10 bin. |
|
Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), kamptaki insan |
|
sayısının kapasitenin çok üzerinde olduğunu belirtiyor. Bu nedenle kampta… |
|
yaşam koşulları ağır. Mart ayında SDG güçlerinin IŞİD'in Suriye'deki … |
|
bölgesi olan Bağoz'u kontrol altına almasının ardından IŞİD'in kurduğu |
|
sözde devlet sona erdi. Geriye, IŞİD'e katılmış ve şimdi SDG'nin esiri o… |
|
insanlar kaldı. Almanya İçişleri Bakanlığı'nın paylaştığı sayılara… |
|
IŞİD'e katılmak için Almanya'dan hareket eden ya da Alman vatandaşı olan |
|
1050 kişi var. Bu insanların üçte biri Almanya'ya döndü; 220 kişinin ise |
|
Irak ve Suriye'de öldüğüne dair bulgular olduğu belirtiliyor. Suriye'de |
|
nezaret altına alınmış ya da tutuklu bulunan Alman vatandaşı sayısı ise… |
|
|
|
## „Müslümanım ama artık IŞİD'e inanmıyorum“ |
|
|
|
IŞİD ile internette tanıştığını söyleyen Messing, özellikle Avrupa'dan |
|
IŞİD'e katılan insanlarla iletişim kurduğunu ve onlarla yaptığı konuşm… |
|
sonucu ikna olduğunu anlatıyor: „Kısa süre önce Müslüman olmuştum. Bir |
|
Müslüman olarak Suriye’ye gidip, inancıma uygun yaşam kurmam gerektiğini |
|
anlattılar. Almanya’da her şeyin haram olduğunu ve orada kalırsam cehennem |
|
ateşinde yanacağımı söylediler.“ Saksonya Anhalt eyaletinin Sangershausen |
|
kasabasında büyüyen Messing, 2015 yılında, 15 yaşındayken Kilis üzerind… |
|
Suriye'ye gidiyor ve IŞİD'e katılıyor. Erkek arkadaşı Martin Lemke ile |
|
orada evleniyor; bundan kısa süre sonra ilk çocuğunu doğuruyor. |
|
|
|
Messing, aradan geçen sürede fikrinin değiştiğini anlatıyor: “Müslüma… |
|
ama artık IŞİD’e inanmıyorum. Mafya gibiydiler.“ Almanya’nın doğusu… |
|
Leipzig yakınlarında yaşayan ailesi ona ulaşmayı başarıp, kampta ziyaret |
|
etmiş. Ailesinin ona kızgın olmadığını söylüyor: „Almanya’ya dönm… |
|
bir yaşam kurmak istiyorum.“ Leonora Messing'in babası Maik Messing'in, |
|
kızını İŞİD'in elinden kurtarmak için verdiği çabayı konu alan „Leo… |
|
isimli kitabı Eylül 2019'da yayınlanacak. |
|
|
|
El Hol'de Leonora gibi kadınların yanı sıra, IŞİD'e hala fazlasıyla bağ… |
|
olduğunu söyleyen insanlar da tutuluyor. Bu durum, kampta neredeyse her gün |
|
bir çatışma çıkması anlamına geliyor. Messing, kampta IŞİD'e sırtını |
|
çevirenlere yönelik baskı olduğunu söylüyor: “Yediğimize içtiğimize |
|
karışıyorlar. Tuvaletleri kilitliyorlar.“ 2014'te kurulan kampta son |
|
dönemde pek çok olay yaşandı. Mart ayında sığınmacıların kaldığı �… |
|
IŞİD’li kadınlar tarafından yakıldı, bir çocuk öldü. Haziran ayında… |
|
SDG görevlisi sırtından bıçaklandı. IŞİD’e bağlı bir kadının, 13 … |
|
torununu peçe takmadığı için boğduğu iddia edildi. Son olarak IŞİD'in … |
|
Temmuz’da yayınladığı videoda yaptığı “yeniden toparlanma“ çağr�… |
|
sonra, kampa el yapımı bir IŞİD bayrağı çekildi. Kampta kalan 29 yaşın… |
|
Türkiye vatandaşı Serap Kırgıl, yaşadıklarından pişmanlık duymuyor: �… |
|
bir islam devletinde yaşamak istedim. Kim hilafet bayrağı altında yaşamak |
|
istemez ki? İslam Devleti fikri kıyamete kadar sürecek.“ |
|
|
|
## „Rehabilitasyon eksik kalmamalı“ |
|
|
|
Suriye Kuzey ve Doğu Avukatlar Birliği Eş Başkanı Hatice İbrahim’e göre |
|
örgütün bölgede kontrol altında tuttuğu toprak kalmış olmasa da tehlike |
|
henüz geçmedi: “Bu bir virüs. Kamplardaki kadınlara ve erkek esirlere |
|
bakınca zihniyetin devam ettiğini görüyoruz. Öyle bir örgütlenme var ki, |
|
eğer uluslararası normlardaki bir yargılama ile birlikte, rehabilitasyon |
|
eksik kalırsa dünya bir asır daha selefizmin yıkıcı etkileriyle uğraşı… |
|
|
|
El-Hol kampında kalan ve Suriye vatandaşı olmayan binlerce kişiye ne |
|
olacağı belli değil. Serap Kırgıl Türkiye'nin adalet sistemine güvendiğ… |
|
ve ülkesinde yargılanmak istediğini söylüyor. Messing de aynı şekilde |
|
Almanya'ya dönmek istiyor. Her ülke kendi prosedürünü uyguluyor: Mutlaka |
|
geri getirilip yargılanmalarını isteyenler olduğu gibi kesinlikle batıdaki |
|
ülkelerine dönmelerini istemeyenler de olanlar var. |
|
|
|
Temmuz ortasında Berlin Eyalet İdari Mahkemesi, Suriye'de IŞİD'e katılan |
|
Alman bir kadının ve üç çocuğunun Almanya'ya iade edilmesi yönünde karar |
|
verdi. Dışişleri Bakanlığı ise kadının değil, yalnızca çocukların g… |
|
alınması gerektiğini belirtti. Berlin-Brandenburg eyalet Yüksek Mahkemesi, |
|
Dışişleri Bakanlığı'nın bu kararına sert bir şekilde karşı çıktı�… |
|
mektup kaleme aldı. Alman kamu kuruluşu ARD'nin ana haber bülteni |
|
Tagesschau'nun aktardığına göre mektupta, Almanya'nın kendi vatandaşları… |
|
geri almadığı takdirde, Almanya'nın da başka ülke vatandaşlarını sın�… |
|
etmek istediğinde problemlerle karşılaşabileceği vurgusu yapıldı. Alman |
|
Dışişleri ve İçişleri Bakanlıkları, taz.gazete'nin Leonora Messing'in |
|
durumu hakkında sorduğu soruları yanıtsız bıraktı. |
|
|
|
## Şu ana kadar 7 bin kişi yargılandı |
|
|
|
Bu belirsizlik sürerken SDG, IŞİD'lileri kendi kurdukları mahkemelerde |
|
yargılıyor. IŞİD’liler, savaş döneminde kadın savaşçılar tarafından |
|
öldürülmeleri halinde şehit sayılmayacakları ve cennete gidemeyeceklerini |
|
düşünüyorlardı. Şimdi, başka bir korku ile karşı karşıyalar: Bir kad… |
|
tarafından yargılanmak. Rojava’daki Kobane ve Cezire’de kurulan |
|
mahkemelerdeki hakimlerden biri Viyan S. isimli bir kadın. Viyan S., |
|
“Sanıklar beni görünce şok oluyorlar, duruşma sonuna kadar başlarını … |
|
eğiyorlar“ diyor. Şu ana kadar El Kaide, el Nusra ve ÖSO'luların olduğu 7 |
|
bin civarında kişinin Suriye'de yargılandığını belirtiyor. Özerk yönet… |
|
bağlı Yasama Meclisi’nin terör örgütü üyelerine yönelik çıkardığı |
|
kararnamede idam cezası bulunmuyor. Ancak hakimlerin eğitimlerine ve |
|
atanmalarına yönelik esaslar açık değil. taz.gazete'nin mahkemelerden |
|
birini ziyaret etme talebine güvenlik gerekçesiyle izin verilmedi. |
|
|
|
Kürt yönetiminin, uluslararası bir mahkemenin kurulmasına yönelik çağrı… |
|
büyürken, Viyan S. de bu konunun önemine vurgu yapıyor: “Suç, suçlular, |
|
deliller ve tanıklar burada. En adil mahkeme de burada olacaktır. Ülkesinde |
|
yargılanacak bir IŞİD’ci belki de hiç ceza almayacak. Uluslararası güç… |
|
'yerinde yargı’ya katkı sunmalılar.“ Viyan S. açısından yargılama ve |
|
verilen cezalar kadar önemli bir diğer konu da rehabilitasyon: “Eğitim ve |
|
rehabilitasyon programları oluşturulmalı, buna da resmi uluslarası katılım |
|
sağlanmalı. Süreç desteklenmezse, failler yeniden tüm dünyayı tehdit |
|
edecekler.“ |
|
|
|
## Alman hükümetinde farklı görüşler hakim |
|
|
|
İsveç hükümeti, AB ve BM'nin de dahil olacağı uluslararası bir mahkemenin |
|
kurulması için çağrıda bulunsa da, halihazırda savaş tutsaklarının ins… |
|
onuruna uygun biçimde tutulması ve yargılanması işi SDG'ye bırakılmış |
|
durumda. Viyan S.'ye göre ise bu sorumluluk, Kürt özerk yönetiminin |
|
imkanlarını aşan bir iş. Ancak uluslararası bir mahkeme kurulması çok ko… |
|
bir iş değil. |
|
|
|
taz.gazete'nin sorduğu soruya cevap veren Alman Dışişleri Bakanlığı, Alm… |
|
hükümetinin IŞİD suçlularının yargılanması konusunda uluslararası |
|
temaslarda bulunduğunu onayladı. Ancak Alman hükümeti, Kürt özerk |
|
yönetimini ve bu yönetimin yargı organlarını resmi olarak tanımıyor. Bu |
|
durumda uluslararası bir mahkeme kurulması için Suriye'deki merkezi |
|
hükümetinin onayı gerekiyor. SDG'nin Suriye'de kurmak istediği |
|
mahkemelerden bağımsız olarak Irak hükümeti de IŞİD suçlularını yarg�… |
|
için bir mahkeme kurmaya hazırlanıyor. |
|
|
|
Çarşamba günü düzenlenen basın toplantısında Dışişleri Bakanlığı'… |
|
sözcüsü Maria Adebahr, Dışişleri ve İçişleri bakanlıklarının Irak'ta |
|
kurulacak bir mahkeme konusunda bir pazarlık içerisinde olup olmadığı |
|
hakkındaki soruyu yanıtlamadı. Adebahr, böyle bir mahkemenin „çok, çok |
|
yüksek standartları“ olması gerektiğini söyledi. Öte yandan Adalet |
|
Bakanlığı sözcüsü Maximilian Kall, IŞİD'e katılan Alman vatandaşları… |
|
yargılanması konusunda sorumluluğun Alman mahkemelerindeki |
|
başsavcılıklarına ait olduğunu dile getirdi. Almanya İçişleri Bakanı |
|
Seehofer ise Adalet Bakanlığı'nınkiyle çelişen bir görüşe sahip. Nisan |
|
ayında bölgede uluslararası bir adalet divanı kurulması fikrine destek |
|
çıkan Seehofer, Alman uyruklu cihatçıları ülkeye geri almaktansa Almanya |
|
dışında bir mahkeme kurulması fikrini ,„her halükarda tercih edeceğini�… |
|
açıklamıştı. |
|
|
|
15 Aug 2019 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Erk Acarer |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
Politika |
|
Lost in Trans*lation |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
|
|
|
Islamisten rekrutieren Teenager: Eltern, passt auf eure Kinder auf |
|
|
|
Der IS hat es immer wieder geschafft, junge Frauen anzuwerben. Wie gelingt |
|
es Terroristen, Teenager zu ködern? |
