 |
# taz.de -- Özel konuk: “Heval, alooo!“ – Tolaz geldi |
|
|
|
> Geçtiğimiz yıl DİHA çalışanları, Ankara bürolarının kapatıldığ�… |
|
> papağan Tolaz'dan almıştı. Tolaz papağanın peluş ikizi, taz.gazete'ye |
|
> misafir oldu. |
|
|
 |
Bild: Tolaz, hem Türkçe hem Kürtçe biliyor. |
|
|
|
Tolaz, Kürtçe'de ‚serseri’ demek. Toplumun kendi kurgusuna uyumsuz görd�… |
|
ve çoğunlukla soyutlayarak cezalandırdığı kişileri; somut mânâda olums… |
|
bir algıyı ifade eden bir sözcüktür ‘serseri,’ yani tolaz. Dicle Haber |
|
Ajansı; kısa adıyla DİHA’nın Ankara bürosunu paylaşan evcil papağanın |
|
adının Tolaz olması bu nedenle ironiktir. Elbette isim, bu hissiyatla ile |
|
verilmemiş. Aksine Kürtçede tolaz genellikle bir sevimlilik ve hoşgörüyle, |
|
esprili olarak kullanılırmış. Bugün ünü Almanya’ya kadar varmış olan… |
|
papağanın hikayesi de ismi gibi ironik. |
|
|
|
Türkiye'de DİHA gibi, ana akımından uzak bir habercilik anlayışıyla işl… |
|
bir basın kuruluşunda çalışınca; mevcut toplumsal algının bir ürünü … |
|
ayrımcılık, baskı ve devletin çirkin yüzüyle karşı karşıya kalmamak … |
|
mümkün değil. Tolaz papağan da bu çirkin yüzle karşılaştı. DİHA Anka… |
|
bürosu bir gece ansızın mühürlendiğinde Tolaz, içerideydi. |
|
|
|
Büro çalışanlarından kimseye haber verilmemişti. O günlerde Ankara buz |
|
gibiydi. Tolaz'ın yeminin günlük verilmesi gerekiyordu. Üstelik Kürtçe ve |
|
Türkçe'ye hakim bir papağan olan Tolaz, yalnız kalmaktan nefret eden, |
|
sosyal bir yapıya sahipti. Muhtemelen o gece büroya giren yabancılardan |
|
ürkmüştü. |
|
|
|
30 Ekim 2016 sabahı sabah ofisi açmak üzere gelen DİHA çalışanları, kap… |
|
mühürlenmiş olduğunu görünce büyük bir korkuya kapılmıştı. Tolaz’… |
|
ziline ve adının çağrılmasına duyarlı olduğunu bildikleri için, hemen … |
|
seslenmiş ve kapıyı çalmışlardı. Tolaz’ın “Heval, alooo, kim ooo?�… |
|
duyulunca panik başlamıştı. Kürtçe'de çok sık kullanılan Heval’in T�… |
|
anlamı 'arkadaş.’ Son dönemde Türkiye'de yaşayan pek çok medya çalış… |
|
gibi Tolaz'ın da arkadaşlarının dayanışmasına ihtiyacı vardı. |
|
|
|
## Tolaz için seferberlik |
|
|
|
Tolaz’ın mühürlenen ofiste mahsur kaldığını düşünen DİHA ekibi, b�… |
|
mühürleyen ekibe ulaşamıyordu. Zira büronun mühürlenmesi haber verilmedi… |
|
gibi; prosedür gereği bırakılması gereken karar tebliği de yoktu. Mesele |
|
bir kuş olunca orman genel müdürlüğünden ekipler dahil, pek çok devlet |
|
kurumu arandı. Bu arada editörlerin durumu bildiren sosyal medya |
|
paylaşımları büyük yankı bulmuş, başta CHP milletvekili Sezgin Tanrıku… |
|
olmak üzere pek çok yetkili kişi Tolaz için seferber olmuştu. Korkmayın, |
|
Tolaz şimdi güvende ve sağlıklı. |
|
|
|
Türkiye'nin 15 Temmuz akşamı maruz kaldığı askeri darbe girişimi kabusun… |
|
ardından pek çok yayın kuruluşu, hukuk yolu ‚bypass‘ edilerek idari |
|
kararlarla kapatıldı. 29 Ekim 2016 akşamı hükümet, 675 sayılı KHK ile |
|
çoğunluğu Kürtlere ait olan 15 basın organını kapattı. Bunların arası… |
|
DİHA da vardı. Bu idari kararla devlet güvenlik güçleri bu basın |
|
kuruluşlarının ofislerine maliye ekipleri ile beraber giderek tüm |
|
varlıklarına el koyacak; ardından kapılarına idari kararın bir kopyasını |
|
taşıyan mühürleri vuracaktı. |
|
|
|
Aslında pek çok gazeteci açısından yaşananlar, mesleği icra etmek anlam�… |
|
yeni bir dönemin başlangıcıydı. Zira gün 30 Ekim’e döndüğünde gazet… |
|
dergisi, televizyonu kapatılan pek çok 'işsiz gazeteci’ “Bize her yer b�… |
|
her yer stüdyo, tüm baskılara rağmen ‚haber her yerde’ ve ‘HaberSizsi… |
|
diyerek Ankara’da bir restoranın üst katında bir araya gelmişlerdi. Her |
|
koşulda ve her şeye rağmen mesleklerini icra edeceklerdi. Öyle de |
|
yapıyorlar; yapıyoruz… |
|
|
|
## 'Mekanla vedalaştık, mesleğimizle değil’ |
|
|
|
O gün öğleden sonra HaberSizsiniz girişiminin ilk yayınını izlemeye gelen |
|
DİHA Ankara editörlerinden Deniz Nazlım ve Hayri Demir içinde bulundukları |
|
belirsizliği oldukça tali gördüklerini, 'geçmiş olsun’ diyenlere verdi�… |
|
gülümseyen ve esprili cevaplarıyla açık ediyordu. |
|
|
|
“Bizi rahat bırakmayacaklarını biliyorduk; bekliyorduk. Aslında büro |
|
olmayınca daha çok dışarıda, daha çok haberin içinde olabileceğimi; baz… |
|
alışkanlıkların yıkılması gerekeceğini düşünerek heyecanlanıyordum,… |
|
Nazlım kendisine bir laptop, yedek bataryalar bile almıştı hazırlık olara… |
|
Bir de “Dünyada böyle siyasi olarak zorlu, çatışmalı dönemlerde çalı… |
|
başka gazetecilerin deneyimlerini“ okumuş. “Mekanla vedalaştık, ama |
|
mesleğimizle değil“ diyor Nazlım. |
|
|
|
DİHA eski editörlerinden Demir, hâlihazırda 11 DİHA gazetecisi tutuklu |
|
olduğunu söylüyor. “Pek çoğunun da hakkında açılmış ve devam eden d… |
|
var. Üstelik kurulduğundan kapatıldığı tarihe kadar ki süreçte gözalt�… |
|
alınan ve tutuklanan tüm DİHA gazetecileri [tek bir istisnayla] hep terörle |
|
mücadele kanunu kapsamındaki suçlarla itham edildiler. Dava dosyalarında |
|
ise sadece yaptıkları haberler vardı.“ |
|
|
|
Temmuz 2015 ile Ekim 2016 arasında BTK, DİHA için 48 defa erişim engelleme |
|
kararı çıkardı. Demir ve Nazlım, DİHA’nin en önemli görevini bu çat�… |
|
döneminde yaptığını düşünüyorlar; |
|
|
|
## İnsanlara soğuk duş etkisi yaratacak |
|
|
|
“Cizre’de sokağa çıkma yasakları sırasında öldürülen ve ailesinin … |
|
derin dondurucuda saklamaya mecbur kaldığı 10 yaşındaki Cemile Çağırga�… |
|
Silopi’de vurulan bedeni 7 gün boyunca kanlar içerisinde sokak ortasında |
|
kalan Taybet Ana’nın ve cesedini almak için bile sokağa çıkamayan |
|
akrabalarının onu sokaktan almak için kullandıkları kanlı ipin, Cizre’de |
|
bodrumlarda yakılanların hikayelerini DİHA gazetecileri yaptı. Haber, |
|
görüntü ve fotoğraflarımız yaşam hakkı ihlallerini belgeleyen raporlara |
|
kanıt teşkil etti, ileride insanlara soğuk duş etkisi yaratacak notlar |
|
düştük tarihe. Bunun bedeli olarak da kapatıldık.“ |
|
|
|
DİHA 2002 yılında, Türk basınında tespit edilen habercilik eksiklerini |
|
kapatma ihtiyacıyla kuruldu. Özellikle Kürtlerin çoğunlukta olduğu |
|
bölgelerden haber alınabilmesi ve oradan gelen tek taraflı haberlerin |
|
çeşitlendirilmesi hedeflendi. O günden itibaren hem ajans hem de |
|
çalışanları defalarca devletin baskısına, hatta baskınlarına maruz kald… |
|
Sayısını kimsenin hatırlayamadığı kadar çalışanı gözaltına alınd�… |
|
tutuklandı. Doğu Anadolu’da Kürtlerin yoğun yaşadığı pek çok şehird… |
|
savaşlarının büyük bir yıkıma yol açtığı dönemde DİHA muhabirleri … |
|
hemen her köy ve mahalleden haber yapıyorlardı. |
|
|
|
*Basın özgürlüğünün bir sembolü haline gelen sevimli dostumuzun peluş |
|
ikizi, bu günlerde Avrupa basın evlerini ziyaret ediyor. |
|
‚FREEyourbooks4WRITERS‘ insiyatifi tarafından başlatılan kampanya |
|
kapsamında bu haftanın başında taz.gazete'ye misafir olan Tolaz'ın, son |
|
durağı The New York Times olacak. Yolculuğun sonunda peluş papağan açık |
|
artırmaya çıkartılacak. Elde edilen gelir, „Sınır Tanımayan Gazetecile… |
|
kuruluşuna bağışlanacak. |
|
|
|
23 Feb 2017 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Onur Burçak Belli |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
taz.gazete |
|
Özgürlükler |
|
Schwerpunkt Deniz Yücel |
|
taz.gazete |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
|
|
|
Korso4Deniz in Hessen: Flörsheim rollt mit |
|
|
|
Nach Berlin fährt auch Flörsheim Autokorso. Er gilt dem |
|
„Welt“-Korrespondenten Deniz Yücel, der sich in Istanbul in |
|
Polizeigewahrsam befindet. |
|
|
|
Papagei auf Reisen: Tolaz, der Vagabund |
|
|
|
Nach der Stürmung der Nachrichtenagentur DİHA wurde der Redaktions-Papagei |
|
zum Symbol für Pressefreiheit. Die Reporter*innen machen weiter. |
