# taz.de -- Öğrenci Mert Çokluk'un ölümü: Hiçbir şey bilinmediği için… | |
> 24 yaşındaki öğrenci Mert Çokluk'un Erlangen tren garındaki ölümünün | |
> Türkiye medyasında ele alınış biçimi, Almanya'da intihar vakalarının | |
> neden haberleştirilmediğine dair iyi bir fikir veriyor. | |
Bild: Almanya'daki Basın Mevzuatı'na göre intihar vakaları haberleştirilmi… | |
Almanya'nın güneyindeki Bavyera eyaletindeki Erlangen tren garının hatları, | |
5 Ekim Cumartesi sabahı birkaç saatliğine kapatıldı. Gerekçe, istasyonda | |
acil doktor müdahalesi gerektiren bir durumun meydana gelmesiydi. Çoğu | |
zaman bir kişinin tren raylarına düşmüş olduğu anlamına gelen bu durum, | |
intihar vakalarına medyada yer verilmemesi nedeniyle Almanya'da | |
haberleştirilmedi. Erlangen'de yaşanan bu olay, altı gün sonra Türkiye | |
medyasında geniş yer aldı: „Almanya'daki öğrencinin şüpheli ölümü�… | |
Cansız bedeni tren raylarında bulunan kişi, 24 yaşındaki Türkiyeli öğre… | |
Mert Çokluk'tu. Türkiye'de ODTÜ'den mezun olan Çokluk, Erlangen'deki | |
Friedrich-Alexander Üniversitesi'nde yüksek öğrenimini bitirmek üzereydi. | |
Tezini bitirmesinin ardından Hollanda'da doktorasına başlayacaktı. Mert | |
Çokluk'un ölümü, Bursa'daki ailesini derinden etkiledi. Cenaze 12 Ekim gün… | |
Bursa'da toprağa verildi. | |
Almanya'daki Türkiye Konsolosluğu'ndan ya da Alman makamlarından uzun süre | |
bilgi alamayan aile, olayla ilgili Almanya'da yaşayan tanıdıkları üzerinden | |
aldıkları bilgileri basınla paylaştı. Hem muhalif, hem de hükümet yanlı… | |
yayın yapan gazetelerde benzer şekilde haberleştirilen olayla ilgili | |
cevaplanmayan çok fazla soru vardı: | |
Nürnberg Konsolosluğu aileye niçin olaydan beş gün sonra haber vermişti? | |
Olay hakkında Alman medyasında hiçbir haber çıkmamasının sebebi neydi? | |
Neden otopsi yapılmadı? Mert Çokluk öldürüldü mü? Vücudunda işkenceye… | |
bulgular mı var? | |
Hiçbir şey bilinmediği için, her şey haberleştirildi. | |
Çokluk'un cesedi başka bir yerden tren istasyonuna mı taşınmıştı? O saa… | |
tren istasyonu kapalı değil miydi? Aynı saatte tren istasyonunda çıkan bir | |
yangın mı vardı? Üzerinde bulunduğu iddia edilen mektup gerçekten bir | |
intihar mektubu muydu? Çokluk'un bilgisayarı ve telefonu kayıp mıydı? | |
Üzerinde çalıştığı tez yüzünden mi öldürüldü? Olayın Temmuz ayın… | |
eden bir diğer öğrenci Dursun Karadavut ile bir bağlantısı var mıydı? | |
## „Beni tedirgin eden, herhangi bir açıklama yapılmamasıydı„ | |
Medyada çıkan haberler, Almanya'da okuyan diğer Türkiyeli öğrencileri ve | |
Türkiyeli diasporayı da tedirgin etti. Çokluk'un Almanya'da fazla arkadaşı | |
yoktu. Çokluk'u kişisel olarak tanımadıklarını söyleyen bir grup öğren… | |
olayın aydınlatılmasını talep etti. Sosyal medyada | |
#mertcoklukgizemlicinayeti etiketiyle paylaşımlar yapıldı. | |
Münih'te yüksek öğrenim gören Alperen Gündoğan, Çokluk'un ölüm haberi… | |
arkadaş grubu aracılığıyla öğrendiğinde büyük bir tedirginlik duyduğ… | |
söyledi. Çokluk'u şahsen tanımadığını söyleyen Gündoğan, „Beni en … | |
tedirgin eden nokta, herhangi bir açıklama yapılmamasıydı,„ dedi. | |
Alman Basın Konseyi'nin yayınladığı Basın Kodeksi'ne göre intihar | |
vakalarının haberleştirilmemesinin iki sebebi var: İlki, bu tür haberlerin | |
başka intiharları teşvik etme ihtimalinin olması. İkincisiyse intihar eden | |
kişinin kimlik bilgilerini korumak. Polis de aynı sebepten ötürü intihar | |
vakalarına dair detayları basınla paylaşmıyor. | |
İddiaların bu kadar büyümesinde rol oynayan bir diğer etken, Mert Çokluk'… | |
ölümünün olaydan çok sonra öğrenilmesiydi. İntihar eden insanların | |
yakınlarının kurduğu bir dernek olan AGUS'un [1][yayınladığı bir kitap�… | |
göre, intihar vakalarında polisin araştırmasını tamamlaması en az 2-3 g�… | |
sürebilir. Mert Çokluk durumunda bu sürenin beş günü bulması, Çokluk'un | |
Almanya'da hiçbir yakınının olmamasından kaynaklanıyor olabilir. | |
Mert Çokluk'un Bursa'da yaşayan babası Bekir Çokluk için oğlunun ölümü | |
kolay kabul edilebilir bir durum değildi. Baba Bekir Çokluk, medyanın olaya | |
gösterdiği yoğun ilgiden dolayı bir yandan oğlunun ölümünün acısını… | |
yaşarken, diğer yandan medyaya pek çok açıklama yaptı. Medyanın tekil | |
açıklamalara dayandırdığı haberler, bilgi kirliliğine yol açtı. O kada… | |
CHP'li vekil Erkan Aydın, 18 Ekim günü TBMM'de Dışişleri Bakanı | |
Çavuşoğlu'nun yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde Mert Çoklu… | |
işkence gördüğünün belirlendiğini iddia etti. | |
## „Polisin incelemesi, olayın intihar olduğunu gösteriyor“ | |
taz.gazete'nin 17 Ekim'den beri Mert Çokluk ile ilgili sorduğu soruları | |
yanıtlamayan Nürnberg Konsolosluğu, nihayetinde 21 Ekim tarihinde yazılı | |
bir açıklama yaptı: „Hepimizin yüreğini yakan bu olayın aydınlatılmas… | |
teyide muhtaç spekülatif haber ve komplo teorileri yerine somut adli ve | |
kriminal bulgular üzerinden gerçeğe ulaşılabileceğinin akılda tutulması | |
gerekmektedir.“ | |
22 Ekim günü taz.gazete'ye konuşan Bekir Çokluk, „Pasaportumuz yok. Biz | |
oraya gelemiyoruz, göremiyoruz, soramıyoruz. Sağlıklı bir bilgi alamadık. | |
Konsolosluğa ‚temsilcimiz sizsiniz‘ dedik, bize geri dönmediler.“ dedi. | |
Nürnberg Konsolosu'nun savcı ile görüştükten sonra kendisine bilgi | |
vermesini beklediğini söyleyen Bekir Çokluk, „Sağdan soldan duyduklarım�… | |
inandırıcı olmuyor. Otopsi sonucunu bekliyoruz.“ ifadelerini kullandı. | |
Bekir Çokluk, iki hafta içinde otopsi sonucunu almayı umduklarını söyledi. | |
Yıllardır Almanya'da gazetecilik yapan Mustafa Akbaba, Mert Çokluk'un | |
ölümünün haberini almasının ardından konuyu araştırmaya karar verdi. | |
Çokluk'un ölüm haberini aldıktan sonra iki gün boyunca uyumadığını sö… | |
Akbaba, tren istasyonundaki yetkililerle, emniyet görevlileriyle ve itfaiye | |
ile yaptığı konuşmalar sonucu, 21 Ekim günü olayın intihar olduğunu | |
düşündüğünü ifade eden bir [2][yazı kaleme aldı]. Erlangen şehrinin b… | |
olduğu Orta Frankonya bölgesinin Emniyet Basın Sözcüsü ile konuşan Akbab… | |
sözcünün kendisine, „Tüm deliller ve görgü şahitlerinin ifadeleri, bun… | |
bir intihar olduğunu gösteriyor“ dediğini belirtti. | |
Nürnberg Fürth Savcılığı da, taz.gazete'ye yaptığı açıklamada benzer… | |
ifade kullandı: „Yaşanan olaya müdahil olan başka biri yok. Polisin | |
incelemesi, olayın kesinlikle intihar olduğunu gösteriyor.“ Akbaba, aynı | |
zamanda Çokluk'un üzerinde sekiz sayfalık bir intihar mektubunun | |
bulunduğunu ve bu mektubun Erlangen'deki emniyet müdürlüğünde Türkiye | |
kökenli bir memur tarafından Almancaya çevrildiğini aktardı. Mektubun yak�… | |
zamanda aileye ulaşması bekleniyor. | |
Olayların bu aşamaya gelmesini bilgi kirliliğine bağlayan Akbaba, | |
„Türkiye'den haber yapmak kolay. Alman makamları haber vermeyince de böyle | |
farklı düşünceler ortaya çıkmış.“ dedi. Ailenin yakınları tarafınd… | |
yönlendirildiğini düşünen Akbaba, „Yüreği yanmış, çok acılı bir d… | |
ODTÜ'nün en başarılı öğrencisi olmuş. Çiftçi bir aile, beklentiler ç… | |
yüksek.“ ifadesini kullandı. | |
Olayla ilgili uzun süre açıklama yapmaktan çekinen Orta Frankonya Polisi | |
de, sosyal medyada dolaşan iddiaların üzerine 23 Ekim günü twitter | |
üzerinden [3][bu mesajı yayınladı]: | |
„Lütfen, komplo teorilerini durdurun! İntihar, ölen kişinin mahremiyetini | |
etkileyen trajik bir olaydır. Etik değerlerimiz, bizim bu durumu kamusal | |
alanda tartışmamıza engel oluyor. Eğer kamuoyunu ilgilendiren bilgiler | |
olsa, paylaşırdık. Eğer paylaşmıyorsak, bir sebebi vardır!“ | |
## Almanya'daki ırkçı şiddet, güvensizliği arttırıyor | |
Tüm bu güvensizliğin ve komplo teorilerinin ardında medyanın oynadığı r… | |
kadar, son derece somut geçmiş tecrübeler de bulunuyor. Solingen'den | |
Mölln'e, Keupstrasse'den [4][NSU cinayetlerine] kadar ırkçı şiddetin | |
süreklilik gösterdiği bir ülkede, güvensizlik hissi yayılıyor. NSU örg�… | |
ya da Burak Bektaş cinayeti hala polis tarafından aydınlatılmadığı için, | |
Türkiye kökenli birçok insanın polise olan güveni sarsılmış durumda. A�… | |
sağ örgütlerin, polisin ve ordunun içine sızdığına dair araştırmalar�… | |
yayınlandığı günümüz Almanyası'nda, göçmen kimliği olan birinin ölü | |
bulunması her zaman şüphe doğuruyor. | |
Akbaba da, NSU cinayetleri gibi olayların buradaki vatandaşlar arasında | |
güvensizliğe neden olduğunu söylüyor: „Hessen'deki araştırma komisyonu… | |
raporunun dayandığı belgeler, 120 seneliğine yasaklandı. Böyle durumlar | |
yaşanınca, her ölümde insanların kafasında otomatik bir soru işareti | |
oluşturuyor.“ | |
Nürnberg'deki Almanya Türk Toplumu (TGD) Başkanı Bülent Bayraktar da pek | |
çok sorunun muhatabı oldu. Türkiyeli öğrencinin ölümü akıllara yeniden… | |
cinayetlerini getirerek topluluk içerisinde huzursuluk yarattı. Zira NSU | |
tarafından işlenen on cinayetten üçü Nürnberg'de gerçekleşmişti. Bayra… | |
bu konuda „Nürnberg'in NSU cinayetleriyle hayli derin bağları var. Polise | |
duyulan güven ise fazlasıyla zayıf“ açıklamasında bulundu: „Sağlıkl… | |
iletişim kurulmadığında kafalarda hep soru işaretleri oluşuyor.“ | |
Soruların cevaplanmadığı noktada komplo teorilerinin devreye girdiğini | |
söyleyen Bayraktar, internette dolaşan yorumları buna bağlıyor: „Ben de … | |
olarak ‚Türkiye'deki akrabalara haber verilmesi neden bu kadar uzun sürdü�… | |
diye sordum. Ama sakin bir kafayla düşünüce aslında durum anlamlı hale | |
geliyor.“ | |
Olayın yaşanmasının ardından pek çok kişinin kendisini arayıp Almanya T… | |
Toplumu'nun konuyu neden sahiplenmediğini sorduğunu söyleyen Bayraktar, | |
cevap olarak Türkiye'de yapılacak otopsinin sonuçlarını beklediklerini | |
ifade etmiş: „Konu sadece böyle aydınlanabilir. Geri kalan her şey ise | |
spekülasyon. Otopsi raporunun başka bir sonuca işaret etmesi halinde dernek | |
olarak yetkili makamları daha derinlikli bir soruşturma yürütmeleri için | |
zorlayacağız.“ | |
24 Oct 2019 | |
## LINKS | |
[1] https://www.agus-selbsthilfe.de/fileadmin/common/broschueren/downloads/suiz… | |
[2] https://bayern-aktuel.de/genel/mert-tren-carpmasi-sonucu-vefat-etti.html | |
[3] https://twitter.com/PolizeiMFR/status/1186962126855966720 | |
[4] https://gazete.taz.de/tr/article/?article=!5521494&searchterm=konrad+ | |
## AUTOREN | |
Ali Çelikkan | |
Elisabeth Kimmerle | |
## TAGS | |
taz.gazete | |
Toplum | |
taz.gazete | |
## ARTIKEL ZUM THEMA |