 |
# taz.de -- İstanbul Havalimanı Dosyası: Yeni İstanbul'un köyleri |
|
|
|
> İstanbul Havalimanı'nın açılmasıyla yakın köylerdeki ekolojik denge |
|
> değişiyor. Doğa tahribatıyla hayvancılık imkansızlaşırken, ev ve arsa |
|
> kiraları da on katına fırladı. |
|
|
 |
Bild: Şehir büyüdükçe daha da ötelere sürülmüşler. Yabancısı oldukl… |
|
|
|
Taze asfaltın siyahı ve yeni trafik levhalarının parlaklığıyla göz alan |
|
otoyol, etrafını saran tıraşlanmış tepeleri dev bir yaratığın tırmı�… |
|
ikiye bölmüş gibi. Kayaların oyulduğu, ağaçların kazındığı kimi yer… |
|
ürkütücü boz rengiyle “Burada hayat var mı?“ diye sorabileceğiniz ba�… |
|
gezegeni andırıyor. Yeni yapılan İstanbul Havalimanı, karşımızda tek ba… |
|
sığmayacak bir uçsuz bucaksızlığa uzanıyor. Yüzde 81’i orman, yüzde … |
|
ve göletler, yüzde 3’ü meradan oluşan bir alanın üzerine beton dökerek |
|
yapılan ve dünyanın en büyüğü olma iddiasını taşıyan havalimanına g… |
|
yolun kenarındaki bir metrelik refüje çam fideleri dikilmiş. Bu gezegene |
|
mahsus şakalardan biri. |
|
|
|
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan havalimanının açılışında “Bu bir zafer |
|
anıtıdır!“ demişti. Üçüncü köprü, havalimanı, Kuzey Marmara Otoyol… |
|
Kanal İstanbul, AKP’nin siyasi ve iktisadi geleceğini, uluslararası şanı… |
|
yasladığı zincirleme mega projelerden bazıları. Bu projeler bir yanıyla da |
|
AKP’nin tüm politikalarını ve zihniyetini cisimleştiren dev anıtlar |
|
gerçekten de. |
|
|
|
Havalimanına yakın köylerin bazılarının küçük meydanlarında, üzerinde |
|
“Köylü milletin efendisidir“ yazan Atatürk büstleri var. Ancak buralarda |
|
köy hayatına dair bir istikbal görünmüyor. Yassıören köyünde bir kahve… |
|
fırın, on tane de emlakçı var. Metrekare fiyatları 50 liradan 500 liraya |
|
fırlamış; 2000’e kadar da çıkabileceği konuşuluyor. Muhtar Abdülkadir… |
|
90’lardan itibaren toprağını elden çıkaranlarla birikte köyde bir çöz… |
|
başladığını, bundan sonra köyün yeni İstanbul’un parçası olacağın… |
|
söylüyor. |
|
|
|
Oysa şimdiye kadar merkezde işi olan “İstanbul’a gidiyorum“ diyordu, |
|
İstanbul uzaktaydı. Atay, mera kalmadığından hayvanlarını otlamaya |
|
çıkaramasa da hâlâ hayvancılık yapıyor. Sulak alan gerektiren mandacıl�… |
|
bölgede neredeyse bitmiş. Darülaceze’nin yakına taşınacağını, etrafa… |
|
katlı binaların yapılacağını duymuşlar. Atay, çocukluğunun köyünü |
|
kaybetmenin hüznüyle, üç buçuk yaşındaki ikiz kızlarının şehir hayat… |
|
yaşayacak olmalarının gururunu aynı cümlelere sığdırabiliyor. Bu ikili … |
|
haline çevrede sık rastlanıyor. |
|
|
|
## Dakikada 14 hafriyat kamyonu |
|
|
|
Köy yolları arasında, hatta otoyolun kıyısında koşuşturan onlarca köpek |
|
görmek tuhaf bir manzara. Kulaklarında aşılandıklarını gösteren küpeler |
|
var. Farklı belediyelerin kamyonlara doldurup şehrin dışına bıraktığı … |
|
köpekleri oldukları anlaşılıyor. Bir kısmı da hevesle eve alınıp birka… |
|
sonra sorumsuzca sokağa bırakılanlar. Şehir büyüdükçe daha da ötelere |
|
sürülmüşler. Yabancısı oldukları bir “doğada“ çektikleri açlık y… |
|
hırçınlaşmışlar. Kiminle konuşsak, konu sohbeti bölen hafriyat kamyonla… |
|
geliyor: “Bu da bir şey mi?“ diyorlar. Kahvede otururken dakikada 14 kamyon |
|
geçtiğini sayan var. |
|
|
|
Havalimanının denizle buluştuğu kuzey ucuna doğru gidiyoruz. Az ötemizde |
|
bir süre öncesine kadar Kulakçayır gölünün, meşe, kocayemiş, gürgen d… |
|
bir ormanın olduğunu bilmek kadar, bastığımız tepenin pek yakında bir vi… |
|
bahçesi ya da şık bir restoran olacağını hayal etmek de kötü ediyor ins… |
|
Uzakta hafriyat kamyonları çalışan böcekler gibi görünüyor. Su kıyıs�… |
|
balık yaşamına el vermeyecek kadar bulanık. Yakınlarda evi olan Güven |
|
Aydoğan “Her şey süper, AKP’nin en iyi icraatı.“ diyor. Yüzünden, |
|
söylediklerinde istihza olup olmadığını, bir gazeteciyle konuştuğu için |
|
temkinli davranıp davranmadığını anlamak zor. “Ekolojik denge ayrı konu… |
|
diyor ve artık tavuklarını gezdirecek yer kalmadığından yakınıyor. |
|
Aydoğan’ın yerlisi olduğu Yeniköy, yapıldığı takdirde Kanal İstanbul… |
|
havalimanının arasında kalacak. Yeni İstanbul Yeniköy’ü yutacak. |
|
|
|
## Havalimanının sarı yeleklileri |
|
|
|
Bulgar göçmeni olan Suzan Taşlıtepe’nin Durusu Köyü’nde yer alan 14 y… |
|
lokantası öğle vakti tıklım tıklım dolu. Havalimanı inşaatından sarı |
|
yelekli birkaç formen içeri girdiğinde “Bak Paris’te sarı yelekliler ne… |
|
yapıyor, burada kalkışın da bakalım başınıza ne geliyor?“ diyor güle… |
|
işçiler de çevre köylerden. Binlerce işçinin “Köle değiliz!“ diyerek |
|
tahtakurularıyla uyumaya, ağır çalışma koşullarına isyan ettiği gün o… |
|
da destek vermiş, gaz yemişler. “Eskiden buralarda küçükbaş hayvancıl�… |
|
yapılırdı, artık çok küçükbaş hayvan var, tahtakurusu.“ diyor biri �… |
|
vurarak. Bir zamanlar mangala sazanları atıp içki içtikleri yerin tam |
|
üzerinde yer alan şantiyede çalışıyorlar. Öğle molasının verdiği haf… |
|
ile yaşananların ciddiyeti, bulutlu bir gün gibi masayı bir aydınlatıyor, |
|
bir karartıyor. |
|
|
|
Lokantanın sahibi Suzan Hanım inşaatla işlerinin arttığını söylese de … |
|
yalan söyleyeyim, bu kadar çok insanın varlığından korkuyorum.“ diyor. |
|
Artık olmayan ormandaki neşeli piknikleri, mantar toplamaya çıktığı |
|
yürüyüşlerini içi acıyarak anlatıyor: “Kış geldi ama tek lokma kar y… |
|
leyleklerimiz bile gelmedi bu sene.“ |
|
|
|
Aynı köyde emlakçılık yapan Uğur Erat, henüz tüm alanların imara |
|
açılmadığını, bazı arazi sahiplerinin şimdilik sadece satış vaadi |
|
sözleşmesi yaptığını anlatıyor. Herkesin birden “emlakçı kesilmesind… |
|
şikayetçi. “Her şey Allah’tan.“ diyor. Kendi arazileri de var. Tam |
|
konuşurken gözü yanmaya başlıyor, bir süredir böyleymiş. “Hafriyat to… |
|
mı?“ diye sorunca bu bağı ilk kez kuruyor; toz yüzünden balkon yıkamakt… |
|
usandığını, yakınlarda kanserden ölen annesini aylarca dışarı |
|
çıkaramadığını anlatıyor. |
|
|
|
## “Artık apokaliptik boyuttayız“ |
|
|
|
Mimar Sinan Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde öğretim … |
|
Aslı Odman, bölgenin dramatik dönüşümünün her safhasına şahit olmuş. |
|
İstanbul Boğazı’na 1973’te kurulan ilk köprüyle eski şehrin 1/3’lük |
|
diliminin büyüyüşünü, 1986’da ikinci köprüyle açılan yeni 1/3’lü… |
|
ve bu son hamleyle dayanılan sınırı anlatıyor: “Bu son üçte birin etki… |
|
matematiksel etkisinden büyük, çünkü kentin son ormanları. Artık |
|
apokaliptik boyuttayız. Kanal İstanbul da yapıldığında, Marmara’yı |
|
getireceği hal, kentin baskın kuzey rüzgârının kesilmesi, merkezi besleyen |
|
su sisteminin bozulması, zeminden dolayı göçük ihtimalleri, olası depremde |
|
yaşanacaklar ile milyonlarca yıllık dengenin bozulmasının neye mal |
|
olacağını kimse tam öngöremiyor. Çocuklarımız ne yazık ki yaşayarak |
|
görecek.“ |
|
|
|
Ağaçlı köyünden Cenk Çalışır, üç yıldır bu mega projelere karşı … |
|
yürüten Kuzey Ormanları Savunması içinde. Çevresinde çok ağaç kesilen, |
|
dibine taş ocağı, dinamit depoları açılan köyü havalimanına 19 km uzak… |
|
olmasına rağmen istimlak kararı çıkmış. TOKİ evler yapacakmış. Köyün |
|
yarısından azı ayrı ayrı davalar açmış. “Kaybettik!“ diyor öfkeyle… |
|
4-5 aile dosyayı AİHM’e taşıyorlar. Piyango çıkmış gibi davranıp son… |
|
hakikati görünce, “Erdoğan’ın kesin haberi yoktur“ diyen, hukuki müc… |
|
onları yalnız bırakan hemşehrilerine de küskün. İnşaatın başından be… |
|
hukukun, iktidar ve sermaye lehine işlemesi derin bir çaresizlik yaratmış |
|
çok kişide. |
|
|
|
Yıllardır İstanbul’un dönüşümü üzerine çalışan sosyolog Jean-Fran… |
|
Pérouse, başarı ölçütünün büyüklüğe ve hıza dayandığını, “ç… |
|
yayılma anlayışının 2012’den sonra ölçek büyüttüğünü söylüyor.… |
|
uluslararası bir ürüne, siyasi bir vitrin malzemesine dönerken insani, |
|
çevresel, kültürel kaynakların sorumsuzca heba edilişi kimliksiz ve |
|
belleksiz bir kent yaratıyor ona göre. “Bu meydan okuyuşta döneme özgü |
|
sembolik bir şiddet, fetih zihniyetinin yeni bir ifadesi var. Kaynaklar |
|
kısırlaştırılırken bunu kimsenin sorgulamaması bekleniyor. Çevre köyle… |
|
bir yandan bir gurur, bir yandan da bir kayıp hissi görüyorsunuz.“ diyor. |
|
|
|
Pérouse’un fetih vurgusu boşuna değil. İnşaatı yürüten İGA geçtiği… |
|
İstanbul’un “fethinin“ yıl dönümünde, Fatih Sultan Mehmet’in vakti… |
|
atıyla gezdiği ve şimdi mevcut olmayan ormanın üzerinde 1453 adet hafriyat |
|
kamyonuyla kutlama yapmıştı. Evet, yeni İstanbul Havalimanı bir fethin |
|
anıtı oldu. Ancak doğanın kaidelerini, böceğinden insanına kadar |
|
barındırdığı canlıların iradesini ve esenliğini kendi amacına kurban e… |
|
bir fetih bu. |
|
|
|
Bu yazı [1][İstanbul Havalimanı hakkında hazırlanan multimedya dosyasını… |
|
bir parçasıdır. Grafikler, videolar, röportajlar ve söyleşilerle |
|
İstanbul'un yeni havalimanını mercek altına alan taz.gazete, projenin |
|
insanlar, çevre ve ekonomi üzerindeki etkilerini araştırdı. |
|
|
|
15 Apr 2019 |
|
|
|
## LINKS |
|
|
 |
[1] https://gazete.taz.de/ist/tr/ |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
|
Pınar Öğünç |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
Politika |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
