 |
# taz.de -- İstanbul Havalimanı Dosyası: İşçi tanıklıkları |
|
|
|
> Eyleme katıldığı için cezaevine giren bir usta, iflas eden bir taşeron, |
|
> kontratı olmasına rağmen otobüse bindirilip şantiyeden yollanan Nepalli |
|
> bir işçi. Üç insan, üç hikâye. |
|
|
 |
Bild: „Karşınızda Erdoğan’ın en yakınları olan Cengiz İnşaat ve Li… |
|
|
|
Baran Kırgın, 27 yaşında. Urfa, Siverekli. İşsiz. 14 Ağustos-14 Eylül 2… |
|
tarihleri arasında havalimanı inşaatında çalıştı. Yükseltilmiş taban … |
|
olarak 1800 lira maaş alıyordu. Eylül ayında katıldığı eylemin ardından |
|
tutuklandı ve 90 gün Silivri cezaevinde kaldı. Aralık ayında tahliye |
|
edildi. Mart ayında adli kontrolü kalktı. |
|
|
|
“Yıllardır orada çalışan işçi arkadaşlarım vardı. Önceden duyduğu… |
|
vakalarla, çalışmaya başladığımız ilk gün karşılaştık. Tahta kurul… |
|
yemeklerin son kullanma tarihlerinin geçmiş olması, küflenmiş yataklar, |
|
servis sırası… Orada çalıştığım sürede dokuz kişinin ölümüne şa… |
|
Resmi kayıt kimse tarafından tutulmamış. Kan parası alarak davadan vazgeç… |
|
çok aile var, cinayetlere karşı kamu davası da açılmadı. Bir ayda dokuz |
|
kişi öldüyse dört yılda 300 civarında işçi ölümü yaşanmıştır. |
|
|
|
İşçiler tüm bu yaşananlara karşı ses çıkarmak için örgütleniyorlard… |
|
Diyalogla çözüm mümkün olmadı. Taşeronlar işi diğer taşeronlara devre… |
|
ortada sorumlu yok. Sendikanın da hatası var. Bu inşaat alanında yıllardır |
|
sorun vardı, ancak sendika daha erken örgütlenme yapamadı. En nihayetinde |
|
14 Eylül’de sendika ve işçiler, hukuksuzluklara karşı bir eylem |
|
başlattılar. Biz de bunu bekliyorduk. Direnişi başlatanlara destek olduk. |
|
|
|
Eylemin akşamında koğuşların kapıları koç başlarıyla kırıldı. Daha… |
|
iddianamede o kapıları bizim kırdığımız söylenecekti. İGA personeli ba… |
|
ters kelepçe takarak gözaltına aldı. Kamp alanındaki prefabrik karakolda 6 |
|
saat ayakta beklettiler. ‚Sizi FETÖ mü yoksa PKK mi gönderdi?‘ diye haka… |
|
ettiler, ajanlık yaptığımı söylediler. |
|
|
|
## “Türkiye’nin kalkınmasına engel oluyorsun, teröristsin“ |
|
|
|
Sonra polis beni karakola götürdü, altı defa sorguya çekti. Bazı |
|
arkadaşları darp ettiler. Avukat hakkı da tanınmadı. Kamu malına zarar |
|
verme, polise direnme, silah veya başka aletlerle eyleme katılmakla |
|
suçlanıyorum. Hakkımda 'Kişi sol kolunu havaya kaldırarak “Direne direne |
|
kazanacağız!“ diye slogan attı.' yazıyor. Delil, sol kolum. Bir de WhatsA… |
|
konuşmalarında yazılanlar. Arkadaşlarla iletişimde olmak için bir WhatsApp |
|
grubu kurmuştum: ‚Kararlı kişileri gruba ekleyin. Mutlaka kazanacağız‘ |
|
yazmışım. Savcı karşısına çıkmadan tutuklanma istemiyle mahkemeye sevk |
|
edildim ve tutuklandım. |
|
|
|
Cezaevinde koğuşta kalanların çoğu hükümete yakın haber kanallarını |
|
izliyordu. Haberlerde Türkiye’nin kalkınmasına engel olduğumuza dair |
|
haberler çıktı. İçeride bunu izleyenler beni tehdit etti. 'Türkiye’nin |
|
kalkınmasına engel oluyorsun, teröristsin’ dediler. Hayati tehlikem vardı. |
|
Bardak kırıp, kırık camı yastığımın altına koyarak uyudum. Tutuklanan |
|
işçiler arasında 18-19 yaşında işçi çocukları da vardı. İnşaat içi… |
|
kadar çok üretim aksaklığı var ki, burayı söyledikleri tarihte nasıl |
|
açacaklar bilemiyorum.“ |
|
|
|
*** |
|
|
|
Merve Demirci*, 32 yaşında, İstanbullu, elektrik mühendisi. İşsiz. Bir |
|
arkadaşıyla kurduğu şirket ile taşeron olarak havalimanı inşaatının |
|
elektrik işlerini yapmaya başladı. Şirketi, inşaatı yürüten İGA’nın… |
|
firması EHA’ya bağlı olarak çalışıyordu. 20 aylık çalışmadan sonra… |
|
2018’de şirketin şantiyedeki işine son verildi. |
|
|
|
“Üçüncü havalimanı inşaatında 80 kişilik bir ekiple, taşeronun taşe… |
|
olarak çalışıyorduk. Bir sürü uygulama kanunsuz bir şekilde işliyordu. |
|
Örneğin üçüncü havalimanındaki işlerin bittiğini göstermek, bir an ö… |
|
faaliyete geçirmek için bize elektrik kablolarını üstünkörü bağlattıl… |
|
İdareten yapılan bu işler, gelecekte havalimanı yönetiminin başına büy�… |
|
dert açacak. İlk başlarda taşeronlarla yapılan iş sözleşmelerinde yeme, |
|
içme, yatma ve ulaşım gibi maddeler yoktu. Biz karşı çıkınca bu defa 'T… |
|
vereceğiz’ dediler. Ancak anlaşmaları feshedilerek şantiyeden çıkarılan |
|
şirketlerin önüne yüz binlerce liralık faturalar kondu ve söz verilen bu |
|
hizmetlerin bedelleri geri alındı. Bir milyon liraya yakın ödeme yapmak |
|
zorunda kalan firma bile oldu. Batan çok sayıda taşeron var. |
|
|
|
Bizim şirkete bağlı işçiler arasında hayatını kaybeden olmadı. Ama |
|
şantiyede çok işçi öldü. Ölen işçilerin üzeri o kadar hızlı bir şe… |
|
örtülüyor, cenaze öyle hızlı kaldırılıyordu ki… Kimse işçinin öld… |
|
göremiyordu bile. Ölen işçilerin fotoğraflarını çekmek dahi yasaktı. �… |
|
ailelerine “kan parası“ ödenerek pek çok iş cinayetinin üstü örtüld… |
|
|
|
## İGA yetkilileri bize bir liste verdi ve eyleme katılan işçileri işten |
|
çıkarmamı istediler |
|
|
|
Firmama bağlı çalışan 80 işçiden birkaçı Eylül 2018'de havalimanında… |
|
olumsuz şartları protesto etmelerinin ardından tutuklandı. Biz işçilerimi… |
|
direniş için serbest bırakmıştık; hatta haklarını aramaları için onla… |
|
avukat dahi tuttuk. Ben de o şantiyede yatılı olarak kalıyordum, yani aynı |
|
kötü şartlarda ben de yaşamak zorunda kaldım. O nedenle ilk günden beri |
|
işçilerin direnişini, şikayetlerini hep haklı buldum ve onları durdurmaya |
|
çalışmadım. Direnişten sonra İGA yetkilileri bize bir liste verdi ve eyle… |
|
katılan işçileri işten çıkarmamı istediler. Kabul etmedim. |
|
|
|
Büyük mağduriyetler yaşadık. 29 Ekim’de bizi şantiyeden çıkardılar. … |
|
lira alacağım vardı. İş yaparken iskele ve manlift gibi malzemeleri |
|
üzerimize zimmetlemişlerdi. Bunları geri vermediğimiz için bize tahsilat |
|
yapmadıklarını söylüyorlar. Oysa bu malzemelerin hepsi havalimanı |
|
şantiyesinde. Alacaklarımı tahsil edemediğim için yaklaşık 150 bin liral… |
|
vergi borcum bulunuyor. Şu anda işsizim. Piyasa o kadar kötü ki… Hayatım… |
|
ilk defa iş bulamayacağım diye çok endişeleniyorum. Maaşla iş arıyor ama |
|
bulamıyorum. Evimin bir odasını kiraya vermek zorunda kaldım. Ben de dahil |
|
olmak üzere şantiyeden çıkarılan şirketler dava açmadı. Karşınızda |
|
Erdoğan’ın en yakınları olan Cengiz İnşaat ve Limak gibi şirketler var. |
|
Kime dava açabiliriz ki?“ |
|
|
|
*** |
|
|
|
Murari Sigdel, Nepalli, 33 yaşında. Nisan-Kasım 2018 arası havalimanı |
|
projesinde çalıştı. |
|
|
|
“Bir yıl önce, Kathmandu’daki Delta işgücü ajansına Türkiye'den Adem… |
|
isimli bir adam geldi. Şantiyede formendi, bizimle görüştü. İGA için |
|
çalışıyordu. İskele işçisi olarak çalışmak için 2 yıllık kontrat i… |
|
600 küsür kişi seçildik ve yola çıktık. Nepal’de imzaladığımız kon… |
|
İstanbul'a varır varmaz elimizden alıp yerine bir yıllık bir kontrat ve bir |
|
kamyon şoförü kartı verdiler. Oysa şantiyede çalıştığım sürede geti… |
|
işleri ve temizlik işleri yaptırdılar bana. |
|
|
|
Uçaktan inince bizi kampa götürdüler. Şantiye alanının içindeki kampta |
|
kaldık. Her şey gayet temizdi, işletmesi iyiydi. Yemekler iyiydi. Bir odada |
|
dört kişi kalıyorduk. Türkler ve Kürtler de vardı. Bu konuda bir şikayet… |
|
yok. Sabah 7'de iş başı yapıyorduk. Akşam 18.30'a kadar duvarın içindeki |
|
harcı çıkarıyor, küçük taşları temizliyorduk. Altı ay böyle geçti. … |
|
aylık 615 Dolar civarında para alıyorduk. İki ay sonra 650 Dolar oldu. |
|
Günde 12 saat için. |
|
|
|
## Eve dönmem için bilet paramı bile ödemeden, kontratımı yok sayarak |
|
kovdular |
|
|
|
Pasaportumuz altı ay boyunca onlardaydı. Ayda iki gün iznimiz vardı; bu |
|
günlerde gezmek için Arnavutköy'e gitme hakkı veriyorlardı. Eylül ayında |
|
kampta ayaklanma olduğunu duyduk. İnsanlar haklarını arıyordu, fakat biz |
|
bir şey görmedik. Bizim kampta bir olay çıkmadı. Sonra Kasım ayında bir … |
|
aniden artık bizimle çalışmaya ihtiyaç duymadıklarını söyleyip 300 ki�… |
|
işten attılar. Eve dönmem için bilet paramı bile ödemeden, kontratımı y… |
|
sayarak kovdular. 12 kişiyle birlikte otobüse bindirip Taksim'e |
|
gönderdiler. |
|
|
|
Otobüsten inince ne yapacağımızı şaşırdık. Eve dönüş paramız yoktu, |
|
ailemizi arayıp para istemek zorunda kaldık. Üç gün sonra ülkemize dönd�… |
|
Çok utanç vericiydi. Adem Özkan'a ulaşmaya çalıştık, umurunda olmadı. |
|
Nepal’deki Delta Ajansı’na neden böyle bir şey olduğunu sorduk. Bizim |
|
diyeceklerimizle ilgilenmediler. ‚Bir şey yapmışsınızdır, bir yanlış�… |
|
olmuştur ki sizi işten çıkardılar‘ dediler. Mahkemeye de başvuramadım. |
|
Yoksul bir aileden geliyorum ve bu benim için bir seçenek degil. Bize |
|
yanlış davrandılar, hakkımızı elimizden aldılar. Çok korkunç bir durum… |
|
|
|
taz.gazete, Murari Sigdal'in ismini verdiği Adem Özkan'a ulaştı. Özkan, |
|
Nepal'e bir kere İGA adına gittiğini söyledi. 12 işçinin kontratlarının |
|
sebepsiz yere iptal edildiği ve şantiyeden otobüslere bindirildikleri |
|
iddiaları üzerine: “İş bitiminde paralarını aldılar. Eğer kontratlar�… |
|
edildiyse nedeni kendileridir; işe çıkmamışlardır, suç işlemişlerdir. … |
|
geride kalan 250 kadar Nepalli de yakın zamanda gidecek.“ ifadelerini |
|
kullandı. |
|
|
|
Bu yazı [1][İstanbul Havalimanı hakkında hazırlanan multimedya dosyasını… |
|
bir parçasıdır. Grafikler, videolar, röportajlar ve söyleşilerle |
|
İstanbul'un yeni havalimanını mercek altına alan taz.gazete, projenin |
|
insanlar, çevre ve ekonomi üzerindeki etkilerini araştırdı. |
|
|
|
11 Apr 2019 |
|
|
|
## LINKS |
|
|
 |
[1] https://gazete.taz.de/ist/tr/ |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
|
Tunca Öğreten |
|
Ali Çelikkan |
|
Volkan Ağar |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
