# taz.de -- On yılda bir arpa boyu: Alman medyasında çeşitlilik | |
> Almanya'da nüfusun dörtte birini göçmen asıllılar oluşturuyor. Ama bu | |
> çeşitlilik medya kuruluşlarına yansımıyor. Göçmen asıllı üç gazet… | |
> fikirlerini sorduk. | |
Bild: Wir sind bunt: „Biz renkliyiz“ | |
Federal İstatistik Dairesi'nin 2017 yılı verilerine göre Almanya'da göçmen | |
asıllı 19 milyon kişi yaşıyor. Bu sayı, toplam nüfusun neredeyse dörtte | |
birine tekabül ediyor. Kendisi ya da en azından bir ebeveyni yabancı | |
uyruklu olan kişiler, göçmen asıllı sayılıyor. | |
Ancak ülkenin nüfusundaki bu çeşitlilik, Alman medya kuruluşlarına | |
yansımıyor. Medya kuruluşlarında çalışan Alman gazetecilerin sahip oldu�… | |
çeşitliliği temsil eden anlamlı bir veri mevcut değil. 2009 yılında yap�… | |
bir araştırmaya göreyse basın kuruluşlarında çalışan ve göçmen köke… | |
olanların oranı yüzde 2'yi geçmiyor. | |
Özel kurumlarla kıyaslandığında, kamusal medya kuruluşlarında bu oran bi… | |
daha yüksek. Alman hükümetinin Ulusal Entegrasyon Planı kapsamında, Alman | |
kamu yayın kuruluşu ZDF'nin kendi bünyesinde gerçekleştirdiği bir | |
araştırmaya göre ZDF'de çalışanların yüzde 18'i göçmen asıllı; yüz… | |
2'siyse yabancı uyruklu. | |
Araştırmanın yapılmasının üzerinden geçen on yılda bazı Alman medya | |
kuruluşları, göçmen kökenlilere öncelik verilen gazetecilik eğitimi | |
programları düzenlemeye başladılar. Göçmen kökenlilerin perspektifleri | |
medyada daha fazla duyulur ve görünür hale geldi. | |
Fakat bugün bile Süddeutsche Zeitung ya da Frankfurter Allgemeine gibi | |
yüksek tirajlara sahip ulusal gazetelerin künyelerine bakıldığında yabanc… | |
bir isme rastlamak pek mümkün değil. | |
Eğer bir ülkede göçmen asıllı gazeteciler, medya kuruluşlarında yeterli | |
düzeyde temsil edilmiyorlarsa, sadece göçmenlerle ilgili konular değil, pek | |
çok önemli ve farklı perspektif eksik kalır. | |
Günümüzde Alman medyasındaki çeşitliliğin bu kadar az olmasının sebebi | |
nedir? Peki medyada yer alan göçmen kökenli gazeteciler çoğunlukla hangi | |
konulardan sorumlu, gazeteci olarak mesleğe başlamaları ya da yükselmeleri | |
ne kadar mümkün? Alman medyasında çalışmış göçmen asıllı üç gazet… | |
fikirlerini sorduk. | |
## Özlem Topçu – Die Zeit gazetesi politika editörü | |
Gazeteciliği Axel Springer Akademi’de öğrendim. Yüksek lisansımı yaptı… | |
sene trainee olarak çalıştım, ardından Hamburger Abendblatt’ta polis | |
muhabiri oldum. Kariyerime bakarsanız aslındaher türlü haber yaptım. | |
Almanya’da yaklaşık 3 milyon Türk kökenli insan yaşıyor. Bu kişiler me… | |
nasıl görünür hale getirilebilir, diye kafa yormak istedim. 8 senedir | |
entegrasyon, göç gibi konular üzerine çalışıyorum. Birkaç senedir de Die | |
Zeit gazetesinde politika editörüyüm. | |
Gezi eylemlerinden itibaren Türkiye ile ilgilenmeye başladım. O zamanben ya | |
da Deniz Yücel gibi insanlar yerine hep Almanlar, Avrupai bir bakış | |
açısıyla Türkiye'ye bakıyorlardı. Bizim bakış açımız ise hemdışar�… | |
içeridendi. | |
Çalıştığım gazete ilerici bir yer, ama editörlere bakınca benden başka… | |
yok. Yönetici pozisyonlarına bakarsanız göçmen kökenliler daha az tabii k… | |
Benim burada olmam da kapsayıcılık açılımının bir sonucu. Böylece güc… | |
nerede olduğunu da görüyorsunuz, çünkü bize kapılar “açılıyor“. B… | |
sağlanıyor ama bu kararı siz vermiyorsunuz. Bu kararı gücü elinde tutan | |
Almanlar veriyor. Ayrıca Doğu Almanya’dan gelen kişiler, işçi çocuklar�… | |
kadınlar da hala yeterince temsil edilmiyor. | |
Almanya medyasında göçmenlerin temsili siyasi konjonktüre bağlı. Şuanki | |
konjonktürde sağ üzerine tartışmalar gündemi domine ediyor. Almanya’nı… | |
büyük gazetesi Bild yeniden sağa kayıyor; mesela Berlin’de bir okula | |
gitmişler ve birinci sınıflarda 103 çocuktan sadece biri evde Almanca | |
konuşuyormuş. Bunu alarm verici bir şeymiş gibi yazıyorlar. Evde İngilizc… | |
Fransızca konuşulsa sorun olmazdı, ama Türkçe ya da Arapça olunca bu sorun | |
oluyor. | |
Son konjonktür ise mülteci krizi. 2015-2016’dan beri mülteci tartışmalar… | |
sağ tarafından domine ediliyor. Yine de bizim gibiinsanların gazetelerde | |
olması, toplantılarda masada oturması fark yaratıyor. Ben burada belki | |
Alman arkadaşlarımızın da bakış açısını biraz değiştirebiliyorum, o… | |
anlamda onları biraz rahatsız ediyorum. | |
## Rebecca Roth- Neue Deutsche Medienmacher | |
Bu konuda yeterince araştırma olmaması gerçekten utanç verici. On yıl | |
öncesiyle karşılaştırdığımızda medya çok daha kapsayıcı. Çünkü, … | |
çok daha çeşitli bakış açılarına, temsiliyetlere ihtiyaç duyduğunu fa… | |
etti. Çünkü medyanın toplumu yansıtması gerekiyor ve bizim toplumumuz | |
çokkültürlü. | |
Kore göçmeni bir aileden geliyorum. 2016’ya kadar aktif bir gazeteciolarak | |
çalıştım. Üstlendiğim haberlerin Koreli kimliğimle alakalı olduğunu | |
söyleyemem çünkü Almanya’daki Koreli topluluğu oldukça küçük. East A… | |
için de çalışıyorum ama kendi ilgi alanım olduğu için. | |
Medyada çeşitli alanlarda çalıştım. Bunların hiçbirinin kökenimle | |
alakasıyoktu. Ama çalıştığım her alana daha çeşitli sesler katmaya, fa… | |
kimliklerden kişilerin görüşlerini de yansıtmaya çalıştım. | |
Bazen bir işin yeteri kadar kapsayıcı, çokkültürlü olmadığını anlaya… | |
kişi siz oluyorsunuz ve meslektaşlarınızı buna ikna etmeniz gerekiyor. Ama | |
yine de geçmişe göre daha iyi durumdayız. | |
Ancak bu gelişmenin üretilen haberleri iyi yönde dönüştürdüğünden pek… | |
değilim. Bir kişinin sırf göçmen kökenli bir aileden gelmesi, başka bir | |
topluluk hakkında benzer bir ayrımcı dili, basmakalıp tipleştirmeyi | |
üretmeyeceği anlamına gelmiyor. Bu sürekli yürütülmesi gereken bir | |
mücadele. | |
Büyük medya kuruluşlarında bir işe girmek kolay değil. Bunun için önce o | |
medya kuruluşlarının gazetecilik programlarını bitirmek gerekiyor. Bu sür… | |
çok uzun ve hem deneyimli olmanız, hem de Alman tarihi ve Almanya | |
hakkındaki genel bilgilere hakim olmanız gerekiyor. Bu da üniversite | |
eğitimi olmaksızın çok zor ve ailenin maddi desteği yoksa bu süreci | |
bitirmek neredeyse imkansız. | |
## Ferda Ataman- Serbest gazeteci | |
Büyük yayın kuruluşularının çoğu bünyesindeki göçmen kökenli gazete… | |
sayısını açıklamaya ihtiyaç duymadı. Yapılan yüzeysel bir araştırmad… | |
yukarı gazetecilerin yüzde 5’i göçmen kökenli dendi, ama bunların aras�… | |
Avusturyalı, İsviçreli de olabilir. Yani göçmen kökenli derken bu sayıda… | |
kadarının ayrımcılık yaşayan azınlıklar olduğunu bilmiyorsun. O nedenl… | |
yüzde 5'in Türk veya Arap kökenliler, yani görünür azınlıklar olduğunu | |
sanmıyorum. | |
Yazılı basında bu oran geleneksel yapıdan ötürü çok az, yüzde 1-2 aras… | |
yani neredeyse yok. İnternet gazeteciliğinde ve televizyonda ise daha çok | |
göçmen kökenli çalışıyor. Sokakta her dört kişiden biri göçmen köke… | |
haber merkezlerine bu yansımıyor. | |
Mesele daha iyi ya da kötü haber yapması değil; her gruptan insanın orada | |
olup bakış açılarını getirmeleri. Göçmen haberi yapmak zorunda da deği… | |
Kadınların olmadığı bir medyayı kimse gözünde canlandıramıyor, o zaman | |
neden göçmenlerin olmadığı bir medya olsun? Kadınların kendi kimlikleriy… | |
bir ortamda kalabilmesi için yüzde 30'u oluşturması gerekiyor, yoksa o iş | |
yerinin erkek kültürüne ayak uyduruyorlar. Bu göçmenler için de geçerli, | |
yani bir kişiyi almak yetmiyor. Tek kişi olduğunda, ki çoğu haber | |
merkezinde göçmenler tek kalıyor, çok yoruluyorsun. Sen hasta olduğunda i�… | |
yapacak kişi kalmıyor, hem de sen „gazetenin Türkü“ oluyorsun. | |
Genelde medya kendisine eleştirel bakmıyor, kendisini çok düzgün, her zaman | |
için doğru tarafta görüyor. “Biz göçmen değil, iyi gazeteci alıyoruz�… | |
diyorlar. Biz de diyoruz ki, bu göçmen kökenli iyi gazeteci yoktur demek | |
değildir. Eskiden „Yok“ da diyorlardı. On sene önce göçmen kökenliler… | |
okuduğuna bakmadan göç ve entegrasyon konularına yönlendiriyorlardı. Şim… | |
bu kalktı, birçok kişi spor, kültür gibi alanlarda çalışıyor. | |
Haber merkezlerinde bir eksiklik var. Genel olarak çok fazla basmakalıpla | |
çalışıyoruz. Bunun sonucu olarak halkın büyük bir parçası olan bir grup | |
televizyonda halkın parçası olarak görünmüyor. Müslümanları genelde te… | |
konusu olduğunda görüyorsun. Göçmen asıllı spikerler olsa da ekran | |
arkasında editoryal kararları verenlerin arasında çok az göçmen asıllı | |
bulunuyor. | |
Durum on yıl öncesinden iyi ama gidecek daha çok yolumuz var. | |
14 Jan 2019 | |
## AUTOREN | |
Elif Akgül | |
Elisabeth Kimmerle | |
## TAGS | |
taz.gazete | |
Toplum | |
## ARTIKEL ZUM THEMA |