 |
# taz.de -- Ege'de alışveriş turizmi: Yunancanın Ayvalık'a dönüşü |
|
|
|
> Türk lirasının Euro karşısında değer kaybetmesinin ardından Yunanlar |
|
> alışveriş yapmak için Midilli Adası'nın karşısındaki Ayvalık Pazar�… |
|
> geliyorlar. |
|
|
 |
Bild: Türkiye'deki kriz sonrası Midilli'den Ayvalık pazarına gelenlerin say… |
|
|
|
Bir perşembe, güneş batımına yakın Ege'nin sahil kasabası Ayvalık'tan, |
|
hemen karşıdaki Midilli adasına doğru kalkan küçük feribotun arka taraf�… |
|
monte edilmeyi bekleyen gardrop kapakları, bir bebek karyolası, bir çift |
|
kişilik şilte, altı tane de kocaman koli vardı. Sabah erken kalkan |
|
yolcuları gün iyice yormuştu, kimi başını cama yaslamış uyukluyordu. H�… |
|
enerjisi kalanlar ayağının dibine dizdiği poşetlerden bir şeyler çıkar�… |
|
karşı koltuktaki arkadaşlarına gösterdi, bir yorgunluk kahvesi daha |
|
içtiler. Her birinin yanında üçer beşer dolu poşet; yorganlar, |
|
battaniyeler, sabahlıklar, her nevi giyim eşyası ve hatta duş başlıkları, |
|
çocuk oyuncakları, tencereler, beş kiloluk yağlı boya… Midilli sakinleri |
|
Ayvalık Pazarı'ndan dönüyor, ucuza neler satın aldıklarını gösteriyorl… |
|
birbirlerine. |
|
|
|
Ege Denizi'nin mor-mavi suları buna hiç benzemeyen seyahatlere de sahne |
|
olmuştur. Homeros'un Odysseus'u İthaka yolunda aynı dalgaları aşmıştır; |
|
Ortaçağ'ın korsan tüccarları da. Geçen yüzyıl başından ise göç sahn… |
|
yansıyabilir suya. İki ülkenin 1923'te kâğıt üzerinde verdiği karşıl�… |
|
zorunlu göç kararıyla, Yunanistan tarafında yaşayan Müslüman Türkleri |
|
karşıya, Türkiye tarafında yaşayan Hıristiyan Rumları diğer tarafa taş… |
|
tekneler geçer Ege'den. Üç beş parça eşya ancak tıkılmıştır ayaklar�… |
|
dibindeki çantalara. Evini, toprağını, oradan görünen gökyüzünü bıra… |
|
küskünlüğü, ansızın yeni bir hayat kurmak zorunda kalmanın endişesi, |
|
baktıkları Ege sularını daha da karartmıştır. |
|
|
|
## Ayvalık'a günübirlik gelenlerin sayısı arttı |
|
|
|
258 milyon insanın başka bir ülkede göçmen olarak yaşadığı 21. yüzyı… |
|
aynı sularda başka üzücü fotoğraflar da belleklerde taze. Ailesiyle |
|
ülkesindeki savaştan kaçan Suriyeli bir ilkokul çocuğu, gece vakti |
|
Ayvalık'ın izbe bir koyundan bindiği plastik bottan Midilli kıyısında |
|
inmeyi diliyordur. Bazen o küçük botlar bunu başaramaz, aileler suda |
|
dağılır, denizin üzerinde bir çocuk kimliği yüzer. Alelacele toplanmış |
|
küçük çantalar, ceplerden düşen kim bilir nerelerin anahtarları denizin |
|
dibine çöker. |
|
|
|
Ayvalık Limanı'yla Mitilini arasındaki perşembe seferlerinde görünürde |
|
mutsuz olan yok. Yine de her şeyin gerisinde küresel kapitalizmin yol |
|
açtığı bir sefalet manzarası görünüyor. Yıllardır her perşembe kurul… |
|
Ayvalık Pazarı'na günübirlik olarak Midilli'den gelenlerin sayısı, |
|
Yunanistan'ın borç krizi yaşadığı 2010 sonrasında artmıştı. İşsizli… |
|
ülke çapında yüzde 25'e, genç işsizliği yüzde 50'ye yaklaşırken, üre… |
|
çok düşük ve gelirin turizm mevsiminde hizmet sektörüyle sınırlı oldu�… |
|
krizi ayrıca ağır yaşıyordu. Ayvalık pazarında ise giyimden gıdaya bir … |
|
şey çok daha ucuzdu. |
|
|
|
Geçen zaman Yunanistan'daki krizi bir nebze iyileştirirken Türkiye'yi |
|
tarihinin en derin ekonomik krizlerinden birine soktu. Türk lirası o kadar |
|
hızla değer kaybetti ki, Ekim 2016'da Ayvalık Pazarı'nda 100 Euro |
|
bozdurduğunda cebinde 340 lira olan Midillili Panos, bugün poşetlerini 670 |
|
liralık malzemeyle doldurabiliyor. Bu da senelerdir krizle boğuşan bir |
|
halka daha çok alım gücü veriyor. |
|
|
|
İki liman arası feribot seferi yapan üç acentadan en eskisi Jale Tur'dan |
|
Didem Ağaçdelen, Türkiye'deki kriz sonrası Midilli'den pazara gelenlerin |
|
arttığını, günlük 1500 kişiyi bulduklarını söylüyor. Teşvik edici o… |
|
için onlar da normalde 15 Euro olan feribot ücretini perşembeleri 7 Euro'ya |
|
düşürüyorlar. Yolcu sayısının daha da arttığı haftalar, gelenlerin |
|
sosyo-ekonomik durumuna dair de veri sunuyor. İşsizlik maaşının dağıtıl… |
|
ayın 15'inden sonraki hafta her zaman daha kalabalık. |
|
|
|
## “‚Ela, ela‘ diye bağıran satıcılar“ |
|
|
|
Ayvalık'ta, 1919'da Yunan kuvvetlerini durduran kurşunun atıldığı söylen… |
|
İlkkurşun Tepesi'nde nereye gitseniz karşınıza çıkan devasa bir Türk |
|
bayrağı dalgalanır. Geçmişinden gelen Yunan kültürü Ayvalık'ta bugün�… |
|
gündelik hayatına Girit leblebisi yahut emlakçı vitrinlerinde görünen “… |
|
evi“ ilanlarıyla sızar sadece. “Rum evi“ sanki sadece mimari bir terimd… |
|
mübadil torunları bile yaşanan acıları tarihin kaçınılmazlığı olarak |
|
saymayı tercih eder. O yüzden Ayvalık sokaklarında Yunanca duymak pek |
|
nadirdir. |
|
|
|
Ayvalık pazarı ise şimdi Yunanca “Ela, ela“ (Gel, gel) diye bağıran |
|
satıcılarla dolu. Sayılar ile birkaç alışveriş cümlesinden müteşekkil |
|
“pazar Yunancası“nı neredeyse tüm satıcılar biliyor. „Small, medium,… |
|
zaten artık evrensel. Pazarlık sırasında hesap makinesi ortaya çıkıyor, |
|
alıcıyla satıcı sırayla razı geldiği rakamı yazıp diğerine gösteriyo… |
|
Yunanca bilmezsen olmaz“ diyor 25 yıldır gecelik satan İlker. İşleri son |
|
dönemde iki katına çıktığı için memnun. Başka bir gecelikçi Abdullah … |
|
Türkiyeli ve Yunanistanlı kadınların zevkleri birbirlerine benzediği için |
|
şanslı olduklarını söylüyor. |
|
|
|
10 yıldır ailesinin iç çamaşırı işinde çalışan Mine, hayatında hiç |
|
görmediği Yunanistan'da iç çamaşırının pahalı olduğunu iyi biliyor; o… |
|
tezgâhındaysa üç külot 10 lira. Ayakkabıcı Hüseyin, kriz yüzünden Tü… |
|
müşterilerin azaldığını, Yunanların onu kurtardığını söylüyor. 10 … |
|
ayakkabı alan varmış. Beş yaşından beri babasının çarşaf tezgâhında… |
|
25 yaşındaki Hasan, Midilli'de üretimin olmayışının onlara talebi |
|
artırdığını söylüyor. “Gelip bir buçuk avroya çarşaf alabildiklerine |
|
inanamıyorlar. Bir de toptan alıp satanlar var“ diyor. Pazarda toptancılar… |
|
daha iri çantalarından ayırabiliyorsunuz, onlar pek konuşmaya da |
|
yanaşmıyor. Üçlü beşli kadın grupları gibi eğlenerek alışveriş etmi… |
|
gülüşerek pazarlık yapmıyorlar. |
|
|
|
30'larındaki Eftychía işsiz; adının “mutluluk“ anlamına geldiğini s�… |
|
hemen. Pazara birkaç arkadaşıyla gelmiş. “Yunanistan'da da her şeyin ucu… |
|
var. Ama sorun, ucuzu da bize pahalı geliyor“ diyor. Annesi ayakkabı |
|
seçerken altı yaşındaki oğlu Michael, az önce ilerideki bir tezgâhtan sa… |
|
aldıkları oyuncak tüfekle pazardaki hayali düşmanlarını vuruyor. “Bak … |
|
güzel“ diye gösteriyor ayakkabılarını Eftychía. Mutlu görünüyor. Aya… |
|
Hüseyin de öyle. |
|
|
|
15 Oct 2018 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Pınar Öğünç |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
