 |
# taz.de -- Darbe girişiminin yıldönümü: Destanlarda soru sorulmaz |
|
|
|
> 15 Temmuz 2016'dan beri yeni bir tarih yaratılıyor. Peki darbe başarısız |
|
> olmuşken, bir yılda Türkiye demokrasisi nasıl bu kadar geri gidebildi? |
|
|
 |
Bild: 15 Temmuz etkinlikleri için Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan… |
|
|
|
Düşüp kırılacak diye korktuğundan evinde bir köşede durduğunu, |
|
kullanamadığını söylüyor. CNNTürk Ankara Temsilcisi Hande Fırat'ın söz |
|
ettiği, 15 Temmuz darbe girişimi gecesi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'la |
|
Facetime görüşmesi yaptığı akıllı telefon. |
|
|
|
Erdoğan'ın yayın sırasında “Tanklarıyla, toplarıyla gelsinler ne |
|
yapacaklarsa halka orada yapsınlar“ sözleriyle meydanlara, havalimanlarına |
|
çağrı yaptığı bu cihaz, “darbeyi bitiren telefon“ olarak anılıyor. … |
|
Suudi Arabistan ve Katar'dan birtakım işadamlarının teklif ettiği yüzbin |
|
dolarlara rağmen bu tarihi objeden vazgeçmemiş. |
|
|
|
## „Kurumsal kimlik kılavuzu“ |
|
|
|
Darbe girişiminin birinci yıldönümüne birkaç hafta kala Cumhurbaşkanlı�… |
|
himayesinde gerçekleşecek 15 Temmuz etkinliklerinin afişleri kentleri |
|
sardı. Altı günlük etkinlik programının yer aldığı [1][sitede,] müsta… |
|
etkinlik düzenlemek isteyenler için sahne düzeninden kullanılacak |
|
müziklere, bayraktan 15 Temmuz temalı cep telefonu kabı tasarımına kadar |
|
teferruatlı yönlendirmelerin bulunduğu bir “kurumsal kimlik kılavuzu“ |
|
hazırlanmış. |
|
|
|
Caddeleri ve toplu taşıma araçlarını süsleyen afişlerde, darbe girişimi |
|
gecesine dair anların canlandırıldığı illüstrasyonlar yer alıyor. Bilha… |
|
gerçek fotoğraflar yerine “15 Temmuz Destanı“na uyumlu, destanların ait |
|
olduğu yüzyıllara yakışan dramatik, romantik bir görsel dil tercih edilmi… |
|
Afişler bir kutlama çağrısından ziyade, ulusların kurucu kahramanlık |
|
hikâyelerinin resmederken meyledilen pastel renkli milli tarih estetiğini |
|
çağrıştırıyor. |
|
|
|
249 kişinin can verdiği o gece asker ateşinin ve tankların karşısına ç�… |
|
halkın resmedildiği afişler, şu günlerde Türkiye'de iki açıdan çok |
|
tartışılıyor. Afişte ağlayan, perişan, acz içindeki askerlerin yer alma… |
|
Türk ordusunun aşağılandığı yönünde tepkilere yol açtı. Konuşulan i… |
|
başlık ise, afişlerden birinde Pulitzer ödüllü David Turnley'in Körfez |
|
Savaşı sırasında çektiği meşhur fotoğraftan ağlayan bir askerin düped… |
|
kopyalanmış olmasıydı. |
|
|
|
Muhtemelen Google'a Türkçe dışında bir dilde “ağlayan asker“ yazılm�… |
|
fotoğraf ilk sayfadan seçilmişti. Zira Türkçe olarak “ağlayan asker“ |
|
arattığınızda bulacağınız, Anıtkabir törenlerinde ya da şehit cenazel… |
|
duygulanmış asker fotoğraflarıdır ve o ağlama bu ağlamaya benzemez. |
|
|
|
Darbe teşebbüsünün ardından uygulamaya konan OHAL altında geçen bir yıl… |
|
yürütülen soruşturma dev bir torbaya döndürülerek darbe ile alakası olm… |
|
binlerce kişi işinden atıldı. Kişilik haklarına saldırıldı, seyahat |
|
özgürlüğünden sosyal güvenliğe pek çok vatandaşlık hakkı gasp edildi… |
|
tutuklu sayısı yüzünden Türkiye'nin coşkun inşaat sektörü dahi yeni ce… |
|
inşaatlarına yetişemiyor. |
|
|
|
## Mitolojinin yarattığı özgüven |
|
|
|
Akademisyen, siyasetçi, öğretmen, avukat, gazeteci, yazar, sanatçı, |
|
hukukçu, insan hakları savunucusu, kamu görevlisi, toplamda yüzbinlerce |
|
insan mağdur oldu. 15 Temmuz darbe girişiminin asıl sorumluları hakkındaysa |
|
neredeyse bu afişler kadar bilgi sahibiyiz: Zorunlu askerliğin |
|
sorgulanmasının hâlâ tabu olduğu bir ülkede bu ağlamaklı erler… |
|
|
|
Uzun iktidarın verdiği metal yorgunluğundan muzdarip AKP, aradan geçen bir |
|
yılda kendisini canlandırmakla kalmayıp, iktidarını güçlendirmek için |
|
ihtiyaç duyduğu destanı yaratmaya girişti. İç düşmana karşı verilen |
|
mücadele ve bu mitolojinin yarattığı özgüven, dünyada “Yeni Türkiye�… |
|
talip olduğu role de güç verdi: İslamla kendini bulmuş Türklüğün yüks… |
|
gücünden edilmiş Osmanlı'nın rövanşı, yeni bir Kurtuluş Savaşı… |
|
|
|
## Bir yılın bilançosu |
|
|
|
Neler yapıldı bir yılda? 15 Temmuz'un kendisinden çok konuşulduğu kesin. O |
|
gecenin şehit ve gazilerine ithafen som altından bir tank inşa edildi, tank |
|
şeklinde pastalar yapıldı. Fethullah Gülen'i çağrıştırdığı için FG… |
|
araçlar belediyelerden ayıklandı. |
|
|
|
İş bu noktaya geldi: matematik ders kitaplarında iç açılar konusu |
|
işlenirken üçgenlerin köşesindeki F ve G harfleri temizlendi. Her düzeyde |
|
okula, kanlı sahnelerin de yer aldığı, pedagojik kontrolü olmayan 15 Temmuz |
|
panoları yerleştirildi. Çocukların “şehitleri“ canlandırdığı piyes… |
|
sahnelendi. |
|
|
|
“Büyük Türk Halk Devrimi“ olarak anılıyordu 15 Temmuz. Sayısız afiş, |
|
fotoğraf, şiir yarışması düzenlendi, gençlerden 15 Temmuz şehitlerine |
|
mektup yazmaları istendi. Köprülerin, sokakların, hatta otogarın adı |
|
değişti, 15 Temmuz Demokrasi Otogarı oldu. |
|
|
|
Kitaplar yazıldı, filmler çekildi. Bir tarih yaratılıyor, taze bir destan |
|
yazılıyordu. Emirle kuşanmış tankın karşısına bir sivil olarak dikilmek |
|
destansı bir cesaret istiyor, bu doğru. Ama destanlarda soru da |
|
sorulmuyordu. Darbeyi engellemenin tek yolu çok daha fazlasının ölümünü |
|
göze alarak sivilleri sokağa çıkarmak mıydı? |
|
|
|
## Neden hâlâ karanlık noktalar var? |
|
|
|
Daha birkaç gün öncesinin haberi: çöpte bulunan bir Gülen kitabı ihbar |
|
edilmiş, kitapta parmak izi bulunan bir genç gözaltına alınmış. 15 Temmu… |
|
verilen ehemmiyete ve kitaptaki parmak izi gibi soruşturmada gösterilen |
|
titizliğe rağmen neden hala 15 Temmuz gecesi tam olarak ne olduğunu |
|
bilmiyoruz? |
|
|
|
Kim ne zaman haber aldı, neler zamanında yapılmadı, neden hâlâ karanlık |
|
noktalar var? Gülen ile ilişkilendirilen bir bankada hesap açtırmış memur |
|
açığa alınıyor ama darbe girişiminin siyasi destekçileri konusu „AKP i… |
|
bir mesele“ olarak kapatılıyor. İnsanlar “kandırıldık“la geçiştir… |
|
neden? |
|
|
|
Mantık, hukuk ve ahlak, bu çete yıllardır kamu kurumlarına sinsi bir |
|
sabırla yerleşirken onlarla birlikte hareket edenlerin, durumun farkında |
|
olanların ve susanların yargı önünde hesap vermesini gerektirir. Hakikaten |
|
zamanında bu çetenin büyüyüşünü göremeyen varsa da “kandırılabilme… |
|
gerekçelerine inecek ahlaki bir sorgulamaya, içten bir özeleştiriye ihtiyaç |
|
duyulur. |
|
|
|
Hakikat adına, her soru soranın darbeci ilan edilmesinin karşısında |
|
durulur. Demokrasiyi kesintiye uğratmaya niyetlenmiş darbe başarısız |
|
olmuşken, „bir yılda Türkiye demokrasisi nasıl bu kadar geri gidebildi?“ |
|
diye sorulur. Destanlardan farklı olarak gerçek hayatta bunlar olur. |
|
|
|
14 Jul 2017 |
|
|
|
## LINKS |
|
|
 |
[1] http://www.15temmuzetkinlikleri.com |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
|
Pınar Öğünç |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Politika |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
