 |
# taz.de -- RTÜK'ün artan baskıları: Haber bültenlerini Siri okusun |
|
|
|
> RTÜK Başkanı televizyonlarda yorum yapılmasının yasaklanabileceğini |
|
> söyledi. Böylece RTÜK başkanının sadece kanunu değil, mezunu olduğu |
|
> iletişim bilimini de bilmediğini öğrenmiş olduk. |
|
|
 |
Bild: 15 Temmuz'un “kursağında kaldığını“ söyleyen Sevda Noyan, „�… |
|
|
|
RTÜK, Türkiye’de radyo ve televizyon yayınlarını düzenlemek ve denetlem… |
|
yükümlü olan bir kurum. Uygunsuz bulduğu yayınlara ceza kesen ve 2019 |
|
yılında yapılan bir düzenlemeyle internet yayınlarını da denetlemeye |
|
başlayan RTÜK’ün üyeleri, mecliste temsil edilen siyasi partiler tarafın… |
|
seçiliyor. Üyelerin çoğunluğu AKP-MHP’nin seçtiği temsilcilerden |
|
oluştuğundan, kanallara verilen cezalarda iktidar partisi ne derse o |
|
oluyor. |
|
|
|
Örneğin Netflix’te yer alan Amerikan yapımı Designated Survivor isimli bir |
|
dizinin Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nı resmettiği bir bölümü, R… |
|
talebi üzerine 1 Mayıs’ta platformdan kaldırıldı. 18 Mayıs’ta ise Nih… |
|
Sırdar’ın sunduğu radyo programına katılan bir dinleyicinin “patates |
|
cipsinin yanında bira iyi gider“ sözleri nedeniyle programa üç gün yayın |
|
durdurma cezası verildi. Ben de iyi bir biranın yanında patates cipsi |
|
yenmesinin doğru olmadığını savunsam da bu ceza bana biraz fazla geldi. Ha, |
|
dinleyici single malt viskiye buz atmanın iyi gideceğini söylemiş olsa üç |
|
değil beş gün ceza versinler, anlarım. |
|
|
|
Eğriye eğri, doğruya doğru; RTÜK kurulduğundan beri iktidarların baskı |
|
aracı oldu. Türkiye’de özel kanalların kurulduğu ve yayınlar üzerinde … |
|
tekelinin sona erdiği bir dönemde, 1994 yılında kurulan RTÜK, nadiren de |
|
olsa bir televizyon kanallarına yayın durdurma cezası veriyordu. Mesela |
|
2000’lerin başında çalıştığım özel bir televizyon kanalına, bir kom… |
|
programının dördüncü tekrarını yayınlaması nedeniyle ceza verildiğini |
|
hatırlıyorum. Elbette sorun RTÜK üyelerinin programdaki esprileri ancak |
|
dördüncü izleyişlerinde anlamaları değildi. Kanal patronuyla hükümet |
|
arasında bir anlaşmazlık vardı; ceza da onun bedeliydi. |
|
|
|
Ancak RTÜK kriterleri AKP döneminde her geçen gün daha da sertleşti. |
|
Oyuncuların ağzındaki sigaralar, masalarındaki kadehler, bira şişeleri, |
|
arka planda görünen markaların hepsi mozaiklenmeye, karakterlerin ağzından |
|
çıkan iki kelimeden biri „bip“lenmeye, filmler kesile kesile kuşa dönme… |
|
başladı. Bugün Türkiye’de bir kanal Casablanca’yı yayınlarsa Bogart, … |
|
boyu ağzında bir mozaikle gezmek zorunda. |
|
|
|
## „Herkes yorum yapmaya başladı“ |
|
|
|
Türkiye’deki yaşam tarzı üzerine kurulan baskılar ve RTÜK’e tanınan … |
|
yetkiler, RTÜK’ün siyasi bir baskı unsuru olarak kullanılacağının ilk |
|
işaretiydi. 2018’de RTÜK’ün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlan… |
|
RTÜK’ün özerkliğini tamamen kaybettiğinin ilanı oldu. RTÜK’ün CHP |
|
tarafından seçilmiş iki üyesinden biri olan Faruk Bildirici’nin üyeliği, |
|
Ekim 2019’da “tarafsızlığı zedelediği“ gerekçesiyle sonlandırıld�… |
|
Bildirici, RTÜK’ün aynı yılın Ocak ayında RTÜK Başkanı seçilen Ebub… |
|
Şahin’in aynı zamanda TÜRKSAT ve Basın İlan Kurumu üyelikleri bulunmas�… |
|
eleştirmiş, bunun “yasa dışı“ olduğunu ifade etmişti. |
|
|
|
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, 16 Mayıs günü katıldığı bir video konfe… |
|
yaptığı açıklamayla yeniden gündem oldu. Haber sunucularının yorum |
|
yapılmasının engellenebileceğini söyleyen Şahin, “Bazı yorumlar iyi ol… |
|
için kimseye karışmıyorduk. Ama herkes yorum yapmaya başladı. Böyle devam |
|
ederse bunu engelleriz.“ dedi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan bir talimat |
|
gelmesi durumunda buna uyacaklarını ifade etti. |
|
|
|
Böylece hep beraber RTÜK başkanının sadece kanunu değil, mezunu olduğu |
|
iletişim bilimini de hiç bilmediğini öğrenmiş olduk. Zira dünyadaki tüm |
|
gazeteciler, yazarlar, ve iletişimciler yazılan bir metnin -ister ilaç |
|
prospektüsü ister haber bülteni olsun- her şeyden önce içine aldığı, |
|
almadığı, ve alamadığı unsurlarla kaçınılmaz olarak objektif olamayaca… |
|
bilir. İnsan iletişim fakültesi mezunu ve iletişim bilimleri doktora adayı |
|
olan RTÜK başkanının da bilmesi gerektiğini düşünüyor ama boşuna. |
|
|
|
Kimin „iyi yorum“ yapıp kimin „yasaklanması gereken“ yorum yaptığı… |
|
RTÜK’ün son dönemde verdiği cezalardan görebiliriz: Şahin’in RTÜK Ba… |
|
olduğu son bir buçuk yılda eleştirel yayın yapan kanallara 36 kez ceza |
|
kesen RTÜK, buna karşılık AKP yanlısı yayınlar yapan kanalları sadece i… |
|
kez uyarmakla yetindi. |
|
|
|
## Darbecileri sevindirmemesi gereken cezalar |
|
|
|
RTÜK, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu'nun CHP’ye yakın Halk |
|
TV’de söylediği “Bir iktidar değişikliğine hatta (...) bir sistem |
|
değişikliğine gidişatı görüyorum ve böyle olacağını da düşünüyor… |
|
sözleri için 7 Mayıs günü “darbe kışkırtıcılığı“ nedeniyle 5 k… |
|
durdurma ve en üst sınırdan para cezası verdi. RTÜK’e göre Canan |
|
Kaftancıoğlu’na müdahale ve itiraz etmeyen program sunucusu da hatalıydı. |
|
|
|
Öte yandan yıllar önce Almanya’daki Deniz Feneri e.V. bağış skandalına |
|
karışan eski RTÜK Başkanı Zahid Akman’ın da kurucuları arasında oldu�… |
|
TV’de 3 Mayıs’ta yayınlanan bir programda sarf edilen sözlere henüz bir |
|
ceza verilmiş değil. Programa katılan ve 15 Temmuz'un “kursağında |
|
kaldığını“ söyleyen Sevda Noyan, „İstediklerimizi yapamadık. Bizim a… |
|
kişiyi götürür. Biz çok donanımlıyız maddi manevi olarak. (…) Bizim s… |
|
halen 3-5 kişi var, benim listem hazır“ derken, programın sunucusu da bu |
|
beyanları onaylayan bir tavır sergiledi. |
|
|
|
İşte RTÜK başkanı Ebubekir Şahin’in, haber bültenlerinde yorum yapmayı |
|
yasaklama tehdidini savurmasına neden olan atmosfer bu. RTÜK Başkanı Şahin, |
|
Ülke TV ile ilgili de bir karar alacaklarını ama alacakları kararın “dar… |
|
sevicileri sevindiren“ bir ceza olmayacağını belirtirken bunun büyütüle… |
|
bir konu olmadığını ifade etti. Tepkiler üzerine Twitter hesabından ikinci |
|
bir açıklama yapan Şahin, „Sevda Noyan'ın sözlerinin kabul edilemeyeceğ… |
|
belirterek bu konuda gereğinin yapılacağını ifade etti. |
|
|
|
Görünen o ki, eğer bir kulp bulabilirlerse, bundan böyle haber |
|
bültenlerinin metinleri tek elden hazırlanıp televizyon ve radyolara |
|
gönderilecek, metni okuyan sunucular jest ve mimikleriyle yorum katamasın |
|
diye de metinler Siri’ye okutulacak: “Şimdi İletişim Başkanlığı tara… |
|
hazırlanan haber bültenini sunuyoruz...“ |
|
|
|
21 May 2020 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Barış Uygur |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Özgürlükler |
|
Patataz |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
