 |
# taz.de -- Yazar Aslı Erdoğan ile söyleşi: „Linç, zamanımızın alamet… |
|
|
|
> Hakkında 9 yıl hapis cezası istenen yazar Aslı Erdoğan artık Berlin'de |
|
> yaşıyor. Erdoğan ile Avrupa'daki hayatı, Türkiye'deki davası ve linç |
|
> kültürü hakkında konuştuk. |
|
|
 |
Bild: Aslı Erdoğan: „Türkiye’de kadınların ciddiye alınmayışı bu r… |
|
|
|
Yazar Aslı Erdoğan, 2016 yılında Özgür Gündem gazetesiyle dayanıştığ… |
|
dört buçuk ay cezaevinde kalmıştı. Ocak ayında savcının „terör örg�… |
|
propagandası“ suçlamasıyla hakkında dokuz yıl hapis cezası istediği As… |
|
Erdoğan, 2017 yılından beri Türkiye'den uzakta yaşıyor. Kısa süre önce |
|
Berlin'e yerleşen Erdoğan ile Avrupa'daki hayatı, Türkiye'deki davaları ve |
|
linç kültürü hakkında konuştuk. |
|
|
|
taz.gazete: İki yıldan uzun bir süredir Türkiye’den uzaktasınız. Buradan |
|
bakınca Türkiye'yi nasıl görüyorsunuz? |
|
|
|
Aslı Erdoğan: Burada yaşadıkça ister istemez Avrupalılaşıyorsunuz. Biraz |
|
duyarsızlaşıp, biraz da ülkede olanlara daha fazla şaşırmaya başladım. |
|
Dehşet duygusu ile baktığım, inanamadığım zamanlar var. Oradayken |
|
hissedilen alışma perdesi kalktı sanırım. Ancak beni en çok umutsuzluğa |
|
sevk eden ve acıtan şey, devletin bireyle olan ve hiçbir dönem değişmeyen |
|
ilişkisi. Devlet hep baskıcı, hep zorbaydı. Ama bu dönemin sorunları diğ… |
|
dönemlerle, 12 Eylül’le dahi karşılaştırılamaz. İktidar değişse bile |
|
Türkiye’de işlerin yoluna gireceğine inanmıyorum. Hukuk sistemi bu kadar |
|
pespayeleşmişse, düzelmesi de on yıllar alır. |
|
|
|
Ne kadar zamandır Berlin’de yaşıyorsunuz? |
|
|
|
Henüz çok yeni, Ocak ayının ilk haftasından beri. Daha önce |
|
Frankfurt’taydım. Uluslararası Yazarlar Birliği’nin (PEN) bir bursu ile |
|
Berlin’e geldim. Aslında Ekim’de burada olacaktım ama sağlık problemleri |
|
ile uğraştım, ciddi bir operasyon geçirince taşınmam ertelendi. Henüz her |
|
şey yarım. İşlerimi yoluna koyamadım. Henüz Berlin’de yaşamın nasıl |
|
olduğunu pek anlayamadım. |
|
|
|
Burada kendinizi güvende hissediyor musunuz? |
|
|
|
Elbette hayır. Türk devletinin hedefine konmuş birinin kendini güvende |
|
hissetmesi mümkün değil. „Mucizevi Mandarin“ isimli öykü kitabım Luk |
|
Perceval tarafından Mozart'ın „Saraydan Kız Kaçırma“ operasına uyarla… |
|
Prömiyeri için Cenevre’de bulunduğum süre boyunca zırhlı araçla |
|
dolaştırıldım. Kaldığım otelde, odadan kahvaltıya bile korumayla |
|
indirildim. Frankfurt’ta da koruma altında olduğum belli dönemler oldu. Ama |
|
korku sınırını da çoktan geçtim. Dövmüşler, öldürmüşler umurumda d… |
|
Zaten ağır sağlık sorunlarım var. Ölüm duygusuyla çok barışığım. 22 |
|
yaşından beri intiharı arka cebimde taşıyorum. Hayatı sevmeyi ya da onunla |
|
uzlaşmayı hiçbir zaman başaramadım. Ama hayatın kutsallığını biliyoru… |
|
bunlar yüzünden aynı kolaylıkla, o tarafta ya da bu tarafta olabilirim. |
|
Hissettiğim başka türden bir korku. Daha çok “Bana bu yapılıyorsa, |
|
milyonlarca kişiye neler yapılmaz ki?“ hissi. |
|
|
|
Ekim ayında verdiğiniz bir röportaj, „Türklere Kürtlerden nefret edilmesi |
|
öğretiliyor“ başlığıyla basıldı. Ardından pek çok tepki ve tehditle |
|
karşılaştınız. Neler yaşadığınızı anlatır mısınız? |
|
|
|
İtalya'da La Repubblica gazetesinde yayımlanan röportajdan sonra herhangi |
|
bir tepki gelmedi. Esas problemi bundan bir hafta sonra, aynı röportaj Le |
|
Soir gazetesinde yayımlandıktan sonra yaşadım. Başlık ve arada kalın |
|
puntolarla kullanılan ifadeler bana ait değildi. Ne “Türklere okula başlar |
|
başlamaz Kürtlerden nefret edilmesi öğretiliyor“ dedim, ne de “HDP hari… |
|
CHP de dahil olmak üzere parlamentodaki tüm siyasi güçler 'terörist’tir�… |
|
ifadesini kullandım. Le Soir hemen özür diledi ama Türkiye basını bunu |
|
dikkate almadı. Bana yönelik bir linç kampanyası başlatıldı. |
|
|
|
Peki gerçekte ne demiştiniz? |
|
|
|
Türkiye’deki eğitim sisteminin şoven ve milliyetçi olduğunu söyledim. �… |
|
de dahil olmak üzere parlamentodaki tüm siyasi güçler, Kürt kurumlarını |
|
terörist gibi nitelendirme eğilimindedirler“ dedim. Çeviri hatası olabili… |
|
Çok fazla takılmıyorum. Zaten çok kısa bir röportajdı. Sonuçta |
|
söylediklerimden değil söylemediklerimden yargılandım. Linç, tam da için… |
|
geçtiğimiz zamanların alamet-i farikası. Tepenin, topluma yansıması. |
|
Faşizan rejimler linç ya da ihbarcılık gibi eğilimleri beslerler. Artık |
|
şiddetin en korkak türü olan linçle karşı karşıyayız. Türkiye bir cin… |
|
haline sürüklendi. |
|
|
|
2016 yılında Özgür Gündem gazetesi için yazdığınız yazılar nedeniyle |
|
hakkınızda dokuz yıl hapis cezası isteniyor. Terör örgütü propagandası |
|
suçlaması hakkında ne düşünüyorsunuz? |
|
|
|
Savcı, “Ölen PKK’lileri sivil gibi gösterdiğimi“ iddia ediyor. Sur, C… |
|
Nusaybin olaylarında yüzlerce sivillerin öldüğüne dair uluslararası |
|
raporlar var. Bodrumlarda yakılanlar son anlarında Avrupa Parlamentosu'na |
|
(AP) bağlandılar. Yazılarım, insanların ölümüyle ilgiliydi. PKK ile ilg… |
|
tek kelime yazmadım. Ölenlerin hangisi sivil hangisi PKK’li bilmiyorum. |
|
Asıl önemli nokta bu değil. Yargısız infaz bir suçtur. Kim olursa olsun, |
|
insanları diri diri yakamazsınız. Benim insani bir acıdan söz etme hakkım |
|
var. Halbuki uyduruk kıytırık burjuva yasalarının da sınırları içinde |
|
kalmıştım. |
|
|
|
Neler vardı o yazılarda? |
|
|
|
O dava için dört yazı seçtiler. “Bir Delinin Tarih Okumaları“ ve 12 di… |
|
çevrilen „Artık Sessizlik Bile Senin Değil“ isimli kitabımın içinde b… |
|
„Faşizm Güncesi: Bugün“ yazıları vardı. “Ayların En Zalimi“ ve �… |
|
Bu senin baban“ ise Cizre’deki ağır dönemi anlatıyordu. Özellikle “T… |
|
2: Bu senin baban“ çok ses getirmişti… Ona takacakları belliydi. Oysa bir |
|
edebiyat eseridir benim gözümde. Çünkü orada bir edebiyat tekniği |
|
kullandım. Üç yıl üzerinde çalıştığım bir teknikti. Söz konusu yaz�… |
|
Norveç’te bir gazete yayınladı. Üstelik ben göndermemiştim. “Türkiye… |
|
yurt dışına kötüledi,“ dediler. „Öteki Gündem“ isimli bir diğer y… |
|
alan „Basına yönelik baskılar ayyuka çıktı“ cümlesi de suç sayıld�… |
|
|
|
Cezaevinde geçirdiğiniz dört buçuk ayda neler yaşadınız? |
|
|
|
Cezaevinde sadece negatif şeyler toplamadım. Çok güzel anılarım da var. |
|
Hatta hayatımda kendimi ilk kez yalnız hissetmediğim bir yer diyebilirim. |
|
Çok derin ve mukayese kabul etmeyecek dostluklarım oldu. Savaşa benziyor |
|
biraz. Romantize ediyorum belki ama duyguların en çıplak haliyle yaşandığ… |
|
anları oluyor cezaevinin. Onur kavramı mesela. “İnsanlık onuru işkenceyi |
|
yenecek“ sloganını binlerce kez duydum. Boş bir slogandı benim için. Ama |
|
cezaevinde bir nokta geliyor, insanın onuru ile yaşamasının ne kadar temel |
|
ve değerli bir şey olduğunu öğrenmek zorunda kalıyorsun. “Hayır bunu k… |
|
etmiyorum“ dediğin bir an çıkıyor. Bu kutsal bir şey. |
|
|
|
Türkiye’de devletin hedefine konmuş bir vatan haini, Avrupa’daysa ciddiye |
|
alınan bir yazarsınız… Siz bu çelişkiyi nasıl açıklarsınız? |
|
|
|
2005’te Fransız Edebiyat Dergisi Lire’de 21. yüzyılda edebiyat dünyası… |
|
damgasını vuracak 50 isim arasında gösterildim. Almanya'da Erich Maria |
|
Remarque Barış Ödülü dahil olmak üzere sayısız ödülüm var. Hem edebi… |
|
barış ödülleri aldım. Kendi ülkemde aynı edebiyat halkı kin ve isyana |
|
teşvik etmekle suçlanmama yol açtı. Yazılarımda bir edebiyatçının sın… |
|
gücüyle barış köprüsü oluşturmayı denedim. Evrensel bir vicdanın olu�… |
|
katkıda bulunmaya çalıştım. Türkiye’nin gurur duyması gerekmiyor mu? A… |
|
mesele sadece iktidar baskısı da değil. Türkiye kişisel kıskançlıklar, |
|
dedikodular yönünden de zengin bir toplum. Türkiye’de kadınların ciddiye |
|
alınmayışı da bu rejimle başlamadı. Bu sadece sağcılarla ilgili bir mes… |
|
de değildi. Türkiye’de kadınsan ya çok yaşlanacaksın ya da öleceksin. |
|
Görememe, katlanamama, çekememe hali var. |
|
|
|
5 Feb 2020 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Erk Acarer |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Özgürlükler |
|
Kültür |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
