 |
# taz.de -- Türkiye'de ateizm: Tabanda şekillenen yeni sekülerizm |
|
|
|
> Dört akademisyenin yaptığı bir araştırmaya göre Türkiye'de İslamı |
|
> reddeden gençlerin sayısı artıyor. Bunun başlıca sebebi, AKP'nin |
|
> uyguladığı politikalar. |
|
|
 |
Bild: Araştırmaya katılanların çoğu, inançlarını yaşadıkları kişis… |
|
|
|
“Blickwechsel – Çağdaş Türkiye Araştırmaları“ adlı disiplinlerara… |
|
programın üç gün süren kapanış konferansında, Türkiye’de ateizm söy… |
|
etrafında şekillenen tartışmaları ele alan bir projenin sonuçları kamuoy… |
|
sunuldu. Akademisyenler Kaya Akyıldız, Ayşe Çavdar, Ivo Furman ve Pierre |
|
Hecker, 15 Kasım Cuma günü Berlin Humboldt Üniversitesi’nde düzenlenen |
|
“Çağdaş Türkiye’de Haklar ve Eşitlik“ konferansında, AKP iktidarın… |
|
bir muhafazakarlığı toplumsal norm haline getirme çabalarına tepki olarak |
|
artan ateizm üzerine yaptıkları çalışmayı tanıttı. |
|
|
|
AKP iktidarının Sünni İslam’ı dinden çok hegemonik bir projeye |
|
dönüştürdüğünü söyleyen Ayşe Çavdar, uzun süredir İstanbul’daki … |
|
Müslüman-muhafazakar orta sınıfın yaşadığı sitelerdeki yaşam üzerine |
|
araştırma yapıyor. Söz konusu yaşam alanlarının geleneksel orta sınıf�… |
|
katı laikliğiyle arasına mesafe koyarak ortaya çıktığını dile getiren |
|
Çavdar, “Aydınların AKP’nin sözde akıl dışılığıyla dalga geçmes… |
|
tabanını kaynaştırdığını“ belirtti. Çavdar’a göre söz konusu ara… |
|
projesinin odağında Müslümanlığı geri kalmışlıkla özdeşleştiren es… |
|
Kemalist elitlerden çok, geçtiğimiz yirmi yılda dindar ailelerde yetişmiş |
|
insanlar yer alıyor. |
|
|
|
## „Kişisel olan politiktir“ |
|
|
|
Kaya Akyıldız’a göre AKP’nin kendinden önceki hükümetlerden çok daha… |
|
süre iktidarda kalabilmesinin en önemli nedenlerinden biri, “AKP’nin İsl… |
|
ile demokrasiyi bir araya getirmedeki becerisi“ydi. AKP, 17 yıllık iktidarı |
|
boyunca devletin tüm resmi kurumlarıyla birlikte, din üstündeki bu devlet |
|
denetimini ele geçirmeyi başardı. Atatürk tarafından kurulan ve Almanya’… |
|
tartışmalara yol açan DİTİB’in de bağlı olduğu Diyanet İşleri Başk… |
|
bu denetimde belirleyici bir rol oynuyor. Diyanet İşleri Başkanı Ali |
|
Erbaş’ın Nisan 2018’de deizmi “sapık, batıl bir anlayış“ olarak |
|
nitelendirmesi ve Kuran’a dayanmayan her tür tanrı inancını lanetlemesi, |
|
Twitter’da büyük bir tartışmaya yol açmıştı. |
|
|
|
Ivo Furman, bu konuyla ilgili atılan toplam 22 bin tweet’in 5 bin 325’ini |
|
ayrıntılı bir değerlendirmeye tabi tutmuş. Söz konusu tweet’lerin bir |
|
bölümü, Türkiye’nin seküler karakterinden dem vuran ya da genel olarak d… |
|
ve inanç özgürlüğünü savunan muhalif kamuoyunun sesi niteliğindeydi. |
|
Bununla birlikte birçok Twitter kullanıcısı da, İslam’ı neden |
|
reddettiklerine dair kişisel açıklamalarda bulundu. Furman, bu insanların, |
|
herhangi bir kolektif anlatıya gönderme yapmadan, genelde kamuoyuna |
|
yansımayan konular hakkında söz söylediklerine de dikkat çekti: “Her şe… |
|
önce, kişisel olanın politik olduğunu gösterdiler.“ |
|
|
|
Araştırma, post-Kemalist “Yeni Türkiye’nin“ normatif değerlerine uymak |
|
istemeyen ya da uyamayan insanların kendilerini ifade etmesinin bir |
|
beraberlik hissinin doğmasına yol açtığını gösteriyor. “Burada söz k… |
|
olan ateizm, zaten seküler olarak yetişen insanların altkültürü olarak |
|
ateizm değil. Dindar çevrelerde yetişmiş şahısların ateizmi,“ diyen |
|
Marburglu İslam bilimci Pierre Hecker’in aktardığına göre görüştüğü |
|
insanların çoğu, inançlarını yaşadıkları kişisel bir olay sonucu kayb… |
|
|
|
Genç bir erkek, arkadaşları tarafından votka içmeye davet edildiğini ve |
|
orada Allah’a inanmadığını itiraf ettiğinde -utanç duymaksızın eşler… |
|
aldattıklarını anlatan alkollü erkekler tarafından- dövüldüğünü Heck… |
|
anlatmış. Bu vakanın belki de en çarpıcı yanı, görüşülen şahsın |
|
üniversitede İlahiyat eğitimi alması. Hecker, “Mütedeyyin kesimden gelen, |
|
ancak dine inanmayı ve gereklerini yerine getirmeyi bırakan bu insanların |
|
hikayeleri bir tehdit teşkil ediyor,“ dedi. |
|
|
|
Din yorgunu genç kuşak |
|
|
|
Yeni Şafak yazarı Ayşe Böhürler, resmi İslam’dan bıkmış “din yorgu… |
|
kuşaktan bahsettiği Eylül 2017 tarihli makalesinde, “hepimizde 'İslâmî |
|
serüven kırılıyor’ duygusu hakim,“ demişti. İlahiyatçı İhsan Fazl�… |
|
Mart 2018’de bir panelde, darbe girişiminden bu yana 17 başörtülü |
|
öğrencinin odasına gelerek tanrıya inanmadıklarını söylediğini anlatma… |
|
büyük yankı uyandırdı. Fazlıoğlu iktidara hitap ederek, “Bunun nedeni |
|
sahnede dini temsil ettiğini söyleyen insanların eylemlerinin sonucudur,“ |
|
demişti. KONDA'nın Mart 2019'da yayınladığı bir araştırmanın sonuçlar… |
|
göre, son on yılda kendisini „dindar muhafazakar“ olarak nitelendiren |
|
gençlerin oranı yüzde 28'den 15'e geriledi. |
|
|
|
Pierre Hecker’e göre Sünni İslam’daki çarpıcı cinsiyet eşitsizliği, |
|
Türkiye’de çok sayıda gencin Müslümanlığı reddetmesine yol açmış. … |
|
görüştüğü 30 kişinin 29’unun, inançlarını kaybetmelerinin nedeni ol… |
|
cinsiyet eşitsizliğini gösterdiğini ifade etmiş. İnsanların yine neredey… |
|
hepsi, AKP’nin politikalarından duydukları hayal kırıklığını ya da ka… |
|
karşıya kaldıkları adaletsizliği de dini inançlarını yitirmelerine gere… |
|
olarak göstermiş. Endişelerinin Kuran'a da yönelik olduğunu söyleyen bir |
|
görüşmeciyse, metnin “buyurgan ses tonundan“ ve eril söylevlerinden |
|
rahatsızlık duymuş. |
|
|
|
Ayşe Çavdar bu durumu, “Tabanda şekillenen yeni bir sekülerizm“ şeklin… |
|
değerlendirdi ve ekledi: “İnançlılarla inançsızlar arasındaki sözde |
|
kutuplaşmaya inanmıyoruz. Müşterek adaletsizlik deneyimlerinde bu iki kesim |
|
kesinlikle yan yana hareket edebilir.“ |
|
|
|
Almancadan çeviren: Levent Konca |
|
|
|
18 Nov 2019 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Oliver Kontny |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
