 |
# taz.de -- 20 Ağustos'a kadar süre verildi: Suriyelilerin görünmez olma ka… |
|
|
|
> Temmuz ayında 2 bin 630 Suriyeli, kayıtlı olmadıkları gerekçesiyle geç… |
|
> barınma merkezlerine gönderildi. İstanbul'da tezgahtar olarak çalışan |
|
> Muhammed, polislere yakalanmamak için kendince yöntemler geliştiriyor. |
|
|
 |
Bild: Didem Danış'a göre amaç, „Suriyelilerin evlerinden çıkmalarını … |
|
|
|
Suriyeli Muhammed*, Fatih’in arka sokaklarından birinde bulunan, içi Arapça |
|
çocuk ve ders kitaplarıyla dolu dükkanın küçük odasından içeri giriyor. |
|
Kendisi, son günlerde göçmenlere yönelik operasyonlar nedeniyle tedirgin |
|
bir bekleyiş içinde olan yüzbinlerce kişiden biri. İki yıl önce, 19 yaş… |
|
iken çalışmak için İstanbul’a gelmiş. Bir an önce tezgahtar olarak |
|
çalıştığı işyerine geri dönmesi gerektiğini söylüyor. Geç kalma kay… |
|
hızlı hızlı konuşuyor: “Hasta ablam, savaşta ayağından yaralanan eni�… |
|
biri engelli üç yeğenimle birlikte yaşıyorum. Ailede tek çalışan benim. |
|
Geri dönemem. Ne şimdi, ne 20 Ağustos’tan sonra.“ |
|
|
|
22 Temmuz tarihinde İstanbul Valiliği tarafından yapılan “Düzensiz Göç… |
|
Mücadele“ başlıklı basın açıklamasıyla birlikte kolluk kuvvetlerinin |
|
göçmenlere karşı denetimleri arttı. Kaydı İstanbul dışında olanlara, … |
|
Ağustos’a kadar şehri terk etmeleri için süre verildi. İstanbul’da 547… |
|
Suriyeli, toplam 1 milyon 69 bin 860 göçmen kayıt altında yaşıyor. Son |
|
birkaç haftadır Tarlabaşı’nda dolmuşlar kontrol ediliyor; Beyoğlu’nda… |
|
mekanlarda yapılan kimlik aramaları sıklaştı. İstanbul’da göçmenlerin… |
|
olarak yaşadığı semtlerde ev ve işyerlerine baskınlar yapıldı. İçişl… |
|
Bakanlığı’nın açıklamalarına göre Temmuz ayında yapılan operasyonla… |
|
İstanbul’a kayıtlı olmayan 6 bin 122 kişinin gözaltına alındı. Hiçbi… |
|
kayıtlı olmadığı tespit edilen 2 bin 630 Suriyeli ise bakanlığın |
|
belirlediği illerdeki geçici barınma merkezlerine gönderildi. |
|
|
|
Altı yıl önce annesi ve babasını Şam’da bırakarak Türkiye’ye gelen |
|
Muhammed’in ülkedeki ilk durağı Mersin, sonrasındaki ise Bursa olmuş. |
|
Kendisinden önce İstanbul’a gelen ve kaydı burada olan ablasına destek |
|
olmak için önce göçmen kayıt belgesini Bursa’da çıkartmış ardından |
|
İstanbul’un yolunu tutmuş. İki yıldır yaşadığı, çalıştığı ve i… |
|
arkadaşlıklar kurduğu şehirden bir gün gitmesinin isteneceğini hiç |
|
düşünmemiş. Gününün büyük bir kısmı ev ve iş arasında geçen Muham… |
|
hayatının bu son gelişmeden sonra daha da dar bir alana sıkıştığını |
|
söylüyor. |
|
|
|
En büyük şansının iş yerinin evine yakın olması olduğunu söyleyen Muh… |
|
emniyet güçlerine yakalanmamak için kendince yöntemler geliştirmiş. Sokak… |
|
polis gördüğünde hemen yolunu değiştiriyor, kendini güvende hissettiği |
|
mahallesinden dışarı adımını atmıyor. Acil bir durum nedeniyle mahalle |
|
dışına çıkmak durumunda kalması halinde ne yapacağı sorulduğunda, “G… |
|
gidemem“ diye cevap veriyor. Ara sıra arkadaşları ile eğlenmek için |
|
Taksim’e gittiği zamanlar ise şimdilik geride kalmış görünüyor. |
|
|
|
## Suriyelileri komşu istemeyenlerin oranında ciddi artış |
|
|
|
2011 yılında Suriye’de iç savaşın başlamasından itibaren açık kapı |
|
politikası izleyen Türkiye’de halkın Suriyelilere bakışı, yıllar için… |
|
ciddi bir değişim geçirdi. İlk başlarda toplum nezdinde “misafir“ olar… |
|
kabul edilen Suriyeliler, zaman içinde “istenmeyen komşulara“ dönüştü. |
|
Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’nin 2014 |
|
yılında gerçekleştirdiği “Türkiye'deki Suriyeliler“ araştırmasına |
|
katılanların yüzde 72,2'si Suriyelileri, “zulümden kaçan insanlar, |
|
Türkiye’deki misafirlerimiz, din kardeşlerimiz“ olarak tanımlamıştı. |
|
KONDA’nın yakın zamanda yaptığı bir anket ise, Suriyelileri komşu olarak |
|
istemeyenlerin oranında ciddi bir artış olduğunu ortaya koydu. |
|
Suriyelilerle aynı mahallede yaşayacağını söyleyenlerin oranı 2016’da … |
|
57 iken 2019’da yüzde 31'e indi. |
|
|
|
Bu dönüşümde en önemli etkenlerden biri, ülkedeki ekonomik krize |
|
Suriyelilerin neden olduğu algısı. Bu tepkilerde iktidarı eleştirmek |
|
isteyen siyasetçilerin kullandığı ayrımcı dil kadar Suriyelilerin devlett… |
|
maaş aldıkları, hastanelerde sıra beklemeden tedavi edildikleri, sınavsız |
|
istedikleri üniversiteye kayıt yaptırdıkları gibi asılsız bilgilerin sos… |
|
medya kanalıyla yayılması da oldukça etkili oldu. Devletten herhangi bir |
|
maddi yardım almadığını belirten Muhammed, veriliyorsa bile böyle bir |
|
yardımı almak için nereye başvurulması gerektiğini bilmediğini söylüyo… |
|
|
|
Türkiye’de geçici koruma kapsamında bulunan 4.9 milyon göçmen var. |
|
Bunlardan 3 milyon 639 bini Suriyeli. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler |
|
Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürü Sadettin Akyıl’ın ver… |
|
bilgilere göre ise çalışma izni olan Suriyelilerin sayısı sadece 82 bin. |
|
Çalışma izninin alınmasının oldukça zor olması nedeniyle Muhammed gibi … |
|
çok Suriyelinin kayıt dışı çalışmak dışında bir seçeneği yok. Çal… |
|
almak isteyen Suriyeliler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bire… |
|
başvuru yaptıklarında ancak kayıtlı bulundukları illerde çalışmalarına |
|
olanak tanınıyor. |
|
|
|
Suriyeli çalıştırmak isteyen işverenler de benzer şekilde başvuruda |
|
bulunabiliyor. İşverenlere Suriyelilerin sayısının, Türk vatandaşların�… |
|
sayısının yüzde 10’unu geçmemesi ve Suriyeli işçiye ödenecek miktarı… |
|
az asgari ücret olması şartı koşuluyor. Bu maliyetlerden kaçınmak isteyen |
|
işverenler çalışma izni olmayan Suriyelileri, güvencesiz ve ucuz iş gücü |
|
olarak kullanıyor. İçişleri Bakanlığı’nın yine Temmuz ayında kaçak … |
|
çalıştıran işletmelere yüklü miktarda ceza kesileceğini açıklamasın�… |
|
ardından pek çok Suriyelinin işten çıkarıldığı haberleri medyaya yans�… |
|
|
|
## „Bu gerçek bir politika değil“ |
|
|
|
Suriyelilere yönelik tepkiler, nefret eylemlerini de beraberinde getirdi. |
|
Haziran 2018’de İzmir’in Bornova ilçesinde üç gün boyunca Suriyelilere |
|
yönelik saldırılar gerçekleşmiş, dükkanlar yağmalanmış, Suriyeli mül… |
|
zorla evlerinden çıkarılmaya çalışılmıştı. Bu yılın Haziran ayında… |
|
İstanbul İkitelli’de bir çocuğun taciz edildiği iddiaları sonrası |
|
mahallelilerin sokağa dökülmesinde yine kulaktan kulağa yayılan ve sosyal |
|
medya aracılığıyla köpürtülen bilgiler etkili oldu. Halkın tepkisi, Ara… |
|
tabelaları olan ve Suriyelilere iş yerlerinin hedef alındığı şiddet |
|
eylemlerine dönüştü. Bu ve benzeri pek çok olay Suriyeli ailelerin ya |
|
sokağa çıkmamalarıyla, ya da yaşadıkları mahalleyi terk etmeleriyle |
|
sonuçlandı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 2019 yılında şu ana kadar… |
|
bin göçmenin ülkelerine gönderildiğini, 7 bin kişinin de gönderilmeyi |
|
beklediğini söyledi. |
|
|
|
Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Göç |
|
Araştırmaları Derneği Kurucu Başkanı Didem Danış, ekonomideki kötüle�… |
|
Suriyelilere yönelik tepkiyi artırdığını ifade ediyor. Yakın zamana kadar |
|
Türkiye'ye çalışma amaçlı gelen yabancılara “göz yumulduğunun“ alt… |
|
Danış, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun kısa zaman öncesine kadar |
|
göçmenlerin ekonomiye sağladığı katkılara yönelik açıklamalar dahi |
|
yaptığını hatırlatıyor. Danış, bu operasyonların Suriyelileri İstanbu… |
|
atmaktan çok toplumdaki tepkiyi soğutmak için yapıldığını düşünüyor… |
|
gerçek bir politika değil. Yapılanla Suriyelileri korkutmak, evlerinden |
|
çıkmalarını engellemek, onları görünmez kılmak istiyorlar. Çünkü Tü… |
|
tepkisinin bir sebebi de Suriyelilerin gündelik hayatta çok görünür |
|
olmaları.“ |
|
|
|
Hükümetin Suriyelileri siyasi bir araç olarak kullandığını söyleyen CHP |
|
İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, hükümeti etkin bir entegrasyon |
|
politikası uygulamamakla eleştiriyor. Tanrıkulu’nun da işaret ettiği gibi |
|
hükümet, yıllar içinde pek çok kez Suriyelileri AB’ye karşı koz olarak |
|
kullanan açıklamalara imza attı. Yürütülen bu politikaların mağdurları… |
|
Suriyeliler olduğunu vurgulayan Sezgin Tanrıkulu, operasyonların |
|
zamanlamasında 23 Haziran İstanbul seçimlerinin etkili olduğunu belirterek |
|
“Ak Parti, uygulanan açık kapı politikalarının ekonomik maliyetinin yanı |
|
sıra kendileri için bir siyasi maliyeti olduğunu düşündüğü için böyl… |
|
uygulamaya girişti“ diyor. |
|
|
|
## İmamoğlu: „İktidar bizim sayemizde konuyu öncelik haline getirdi“ |
|
|
|
Halbuki bu uygulama, sadece AKP tarafından desteklenmedi. 23 Haziran |
|
seçimlerini kazanarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan CHP aday… |
|
Ekrem İmamoğlu, Nisan ayında yaptığı bir konuşmada,“Bir milyona yakın |
|
mülteci bulunduran bu kentte, Suriyeliler vatanlarına ne zaman ve nasıl |
|
gitmeliler, bu konuda öncü politikalar geliştireceğiz. Bu politikalar |
|
nezdinde, Türkiye’nin üst seviye politikasının oluşmasında yardımcı ve |
|
destek olacağız.“ ifadelerini kullanmıştı. Valiliğin verdiği kararın |
|
ardından geçtiğimiz günlerde de DW Türkçe’ye verdiği röportajda konuya |
|
değinen İmamoğlu, iktidarın kendileri sayesinde konuyu öncelik haline |
|
getirdiğini vurguladı. İstanbul'da yaşayan mültecilerin tüm insani |
|
sorunlarına sahip çıkmayı bir mesuliyet olarak gördüğünü söyleyen İm… |
|
aynı röportajda Valiliğin yaptığı uygulamanın bir gereklilik olduğunu da |
|
ifade etti: “Günün sonunda bu ülkedeki Suriyeli mülteciler, tekrar |
|
vatanlarına dönmeliler.“ |
|
|
|
Ancak sivil toplum kurulluşları, siyasilerin tavrına ve kamuoyundaki hakim |
|
kanaatlere rağmen Suriyeli göçmenlerin haklarına dikkat çeken adımlar |
|
atmaya çalışıyorlar. Bu çerçevede, ÖZGÜRDER, Mülteci Hakları Derneği, |
|
MAZLUMDER ve Hukukçular Derneği Suriyelilere karşı uygulanan politikaları |
|
protesto etmek amacıyla geçtiğimiz hafta için Fatih’teki Saraçhane Park�… |
|
toplanma çağrısı yaptı. Yapılan çağrı pek çok haber sitesinde “Suri… |
|
sokağa çıkıyor“ şeklinde verildi. Sosyal medyanın da etkisiyle yayılan |
|
haber, eylemi hedef haline getirdi. Saat 17.00’de Saraçhane Parkı’nda bir |
|
araya gelen grup yoğun güvenlik önlemleriyle karşılaştı. Basın |
|
açıklamasının okunması sırasında bir başka grubun eylemcilere saldırma… |
|
bir anda ortalık karıştı. Eylemcilerin “Yaşasın kardeşlik, kahrolsun |
|
ırkçılık“ sloganlarına, “Ne mutlu Türküm diyene, Türkiye Türklerin… |
|
sözleriyle karşılık verildi. Polisin biber gazı kullandığı olaylar sonr… |
|
saldırgan gruptan yedi kişi gözaltına alındı. |
|
|
|
Muhammed’in ne Suriyelilerin geri gönderilmesine yönelik uygulamaları |
|
eleştiren basın açıklamalarından, ne de Saraçhane’deki saldırılardan … |
|
var. Öğrendiğinde kısa süreli bir şaşkınlık yaşasa da akabinde şu so… |
|
soruyor: “Biz ne yaptık?“ Başına bir şey gelirse kime başvuracağını |
|
bilmediği için endişesi daha da artan Muhammed’in tek istediği ailesi ile |
|
birlikte yaşamaya devam edebilmek. İş yerine daha fazla geç kalmamak için |
|
geldiği gibi koşar adım odadan çıkan Muhammed’i kitapçının sahibi Hal… |
|
uyarıyor: “Sokağın ucunda bir polis arabası var.“ “Hangi sokakta gör… |
|
Dönerken o yolu kullanmayayım“ diye soran Muhammed ardından işaret edilen |
|
sokağın tam tersi istikametine doğru yol alıyor. |
|
|
|
*İsim redaksiyon tarafından değiştirilmiştir. |
|
|
|
2 Aug 2019 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Meral Candan |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
Politika |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
