 |
# taz.de -- Gazeteci ve ressam Zehra Doğan: Hapisteki kadınların hikayelerin… |
|
|
|
> İki yılı aşkın tutukluluğu boyunca tüm imkansızlıklara rağmen |
|
> gazeteciliğe ve resim yapmaya devam eden Zehra Doğan yaşadıklarını |
|
> anlattı. |
|
|
 |
Bild: Zehra Doğan Türkiyeli kadınların sorunlarına hem resimleriyle hem de… |
|
|
|
Yaşadığı coğrafyaya, o coğrafyada yaşayan kadınlarının sorunlarına i… |
|
farklı „dilde“ ayna tutabilen biri Zehra Doğan. O, hem Türkiye'nin ilk |
|
kadın haber ajansı Jinha’nın kurucularından olan bir gazeteci, hem de |
|
resimleri dünyanın çeşitli kentlerindeki sergilerde dolaşan bir ressam. |
|
|
|
İki yıllık mahpusluğun ardından şimdi soğuk bir kış gününde İstanbu… |
|
Beyoğlu semtinde bir kafede oturuyor. Parlak, heyecanlı gözleriyle bakıyor, |
|
konuşuyor, anlatıyor. Dudağının hemen altında genellikle yaşlı Kürt |
|
kadınlarında görülen, yöresel motiflerle bezeli bir dövme var. Sımsıkı |
|
tutunduğu köklerini dünyaya göstermek isteyen bir kadın. |
|
|
|
## Maruldan yeşili, regl kanından kırmızıyı yarattı |
|
|
|
Zehra Doğan, resimleri ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle, „terör |
|
örgütü propagandası“ yaptığı iddiasıyla hükum giydi. Oysa, “Sizin |
|
yaptıklarınızı resmediyorum“ diyordu onu iki yıl dokuz ay hapis cezasına |
|
çarptırdıklarında. Türkiye'de 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin |
|
ardından cezaevlerinde tutulanların sayısı kapasiteyi çoktan aşmıştı. |
|
Zehra’nın Mersin’de kaldığı Tarsus Kapalı Kadın Cezaevi'nde de durum … |
|
18 kişilik koğuşun kapısı açıldığında, kimisi çocuklarıyla orada bu… |
|
kadın karşıladı onu. |
|
|
|
“Çok şaşkındım, ne yapacağımı bilemiyordum“ diyor Zehra, demir kap�… |
|
açıldığı anı anlatırken. Hapishane koğuşu zamanla ressam Zehra için b… |
|
atölyeye, gazeteci Zehra için de bir gözlem yerine dönüştü. Önceleri, |
|
cezaevi yönetiminin resim malzemesi vermemesi nedeniyle sorunlar |
|
yaşadığını, hatta bir süreden sonra talep etmekten vazgeçtiğini anlatı… |
|
Sonra “Onlardan çok şey öğrendim“ dediği diğer mahpus kadınlar girdi |
|
devreye. “Susma“, “Talep etmekten vazgeçme“ dediler Zehra’ya. O da �… |
|
yaptı. |
|
|
|
Aslında resim malzemesi bulmasa da olurdu. Zehra bazen gazete kağıtlarını, |
|
bazen kumaş parçalarını, hatta iç çamaşırları tuval olarak kullandı. … |
|
verilmediğinde maruldan yeşili, tutsak kadınların regl kanından kırmızı… |
|
yarattı: “Tutsaklığım süresince 300’den fazla resim yaptım.“ |
|
|
|
O resimlerin çoğu demir parmaklıkların ardından uçtu ve dünyanın büyük |
|
kentlerindeki sergilerde gösterildi. Öyle ki, dünyaca ünlü sokak sanatçı… |
|
Banksy’nin dahi dikkatini çekti. Kimliği bilinmeyen Banksy, Zehra'nın kim |
|
olduğunu biliyordu. New York’ta bir duvara resmetti Zehra’yı. |
|
|
|
## Zehra'nın tahliyesine tek üzülen 2.5 yaşındaki Ayşe'ydi |
|
|
|
Dünya Zehra’yı resimleriyle tanırken, koğuştaki kadınlardan birinin hap… |
|
doğurduğu, şimdi 2.5 yaşında olan Ayşe de dünyayı onun resimleriyle |
|
tanıyordu. Annesi 2006'da Diyarbakır'da katıldığı bir yürüyüş yüzün… |
|
2016'da hapse girince Ayşe kısacık ömründe koğuş ve avlu dışında hiç… |
|
görememiş… Annesinin tahliyesine daha iki yıl olduğundan, durmadan, |
|
sıkılmadan daha hiç görmediği dünyayı soruyordu Zehra’ya. |
|
|
|
Ağaç neydi? Çimen, çiçek, deniz neydi? Daha önce bunların hiçbirini |
|
görmemiş Ayşe’ye doğayı kelimelerle anlatmak yetmiyordu. Çizerek |
|
göstermeliydi Zehra. Ağacı, çimeni, çiçekleri, denizi çizdi… Belki de … |
|
ayının son günlerinde herkes Zehra'nın tahliye edilmesine sevinirken, tek |
|
üzülen Ayşe'ydi. Zira minik kız, gece olup kapılar kapandığında, diğer |
|
koğuştaki çocuklara demir kapıların altındaki boşluktan seslenecek kadar |
|
iletişime açtı. Bazı günler hapishanenin üzerinden geçen uçağa “Hey … |
|
Beni unutma!“ diyecek kadar yalnız. |
|
|
|
## Özgür Günem „Zindan“ |
|
|
|
Cezaevindeyken resim gibi gazeteciliği de bırakamadı Zehra. Darbe sonrası |
|
çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerden biriyle kapanan Özgür Gündem |
|
gazetesi koğuşa gelmemeye başlayınca koğuştaki kadınlar kendi imkanları… |
|
bir gazete çıkardılar. Zehra kağıdı, kalemi eline aldı ve gazetenin |
|
mizanpajını hazırladı. Yazıların gireceği alanı, fotoğraf yerine kendi… |
|
çizeceği resimlerin yerini belirledi. Geriye gazeteye bir isim bulmak ve |
|
haber merkezini kurmak kalmıştı. |
|
|
|
Gazetenin adı „Özgür Gündem Zindan“ oldu. Cezaevinden haberler seçildi, |
|
yazılara karar verildi. Gündem toplantısı dahi yapıldı bu haber merkezind… |
|
Yazılar ortaya çıktıkça, Zehra da oturup her biri için bir resim çizdi. |
|
Sekiz sayfalık gazetede kadınlarla yapılan röportajlar, kadınlara yönelik |
|
baskılar, gözaltı ve cezaevlerindeki hak ihlalleri ve hatta cezaevindeki |
|
bağlama ve resim kurslarının haberleri yer aldı. |
|
|
|
Ortada bir gazete varsa, okur da bulmak gerekiyordu. 50 kadın, hazırlanan |
|
gazeteyi okurlara ulaştırmak için bir şekilde dışarı çıkardılar. Gaze… |
|
ziyade bir sanat eserine dönüşen parça, Zehra’nın yurtdışında sergile… |
|
tabloları arasında gösterildi. |
|
|
|
Gazetenin sergilendiği duyulunca infaz koruma memurları koğuşu bastılar. En |
|
kuytu köşe dahi arandı ancak aranan bulunamadı… Ne arıyorlardı ki? Gül… |
|
anlatıyor Zehra, koğuşta matbaa makinesinin nasıl arandığını. Fırça v… |
|
gibi resim malzemelerinin bile sokulamadığı, bunların yerine sebze ve kan |
|
kullanılan bir mekana matbaa makinesinin girebileceğini düşünmüştü ceza… |
|
yönetimi. |
|
|
|
## Hapisteki kadınların hikayelerini anlatacak |
|
|
|
Şimdi bu günler geride kaldı. “Çıkalı birkaç gün oldu ama garip |
|
hissediyorum kendimi“ diyor. Koğuştaki kadınlar hakkında konuşurken biraz |
|
özlem, biraz da vefa duyuluyor sözlerinde. Onlardan çok beslenmiş olsa da, |
|
bu genç kadının önünde yapacak çok şey var. 130'dan fazla gazetecinin ha… |
|
hapiste olduğu Türkiye’de, cezaevinden çıkıp mesleğini yapmaya devam |
|
edenlere karşı borcu olduğunu söylüyor: “Onlar çıkıp bu mesleğe devam |
|
etmeseydi, kimse Zehra’dan ve diğer tutsak kadınlardan haberdar |
|
olamayacaktı.“ |
|
|
|
Hem resimle hem de yazıyla ayna tutmak istiyor Türkiye’ye, Türkiyeli |
|
kadınların sorunlarına, acılarına… Yaşadığı mahpuslukla tüm dünyan… |
|
tanıdığı resimlerini çizmeye devam edeceğini anlatıyor. O nedenle biraz … |
|
„resimli gazetecilik“ onunkisi. Şimdi hapisteki kadınların hikayelerini |
|
kaleme aldığı, o kadınları resmettiği kitabını tamamlamak üzere. |
|
|
|
5 Mar 2019 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Tunca Öğreten |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Özgürlükler |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
