# taz.de -- Basın özgürlüğünde bu hafta: Portakal'a yapılan linç ve sarı basın kartları

	# taz.de -- Basın özgürlüğünde bu hafta: Portakal'a yapılan linç ve sar…

	> Basın özgürlüğü adına kötü bir hafta: Gazeteci Fatih Portakal
	> Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından bizzat hedef gösterildi. Sarı Basın
	> Kartı yönetmeliği değiştirildi.

	Anaakım medyayı tamamen kontrolü altına almış olan Cumhurbaşkanı Erdoğ…
	lideri olduğu AKP, Fox TV gibi dış sermayeye bağlı bir televizyondan gelen
	ihtiyatlı tepkilere tahammül edemeyeceğini bir kez daha ortaya koydu.

	Sahiplik yapısı dolayısıyla tamamen kontrolü altına alamadığı tek anaa…
	TV kanalı olan Fox’ta yapılan bazı eleştirel haber ve yorumlara ateş
	püsküren iktidar açısından, televizyonun bir sunucusunun geçen hafta
	sarfettiği [1][sözler], eleştirel gazetecilere yönelik yeni bir linç
	kampanyasının vesilesi haline getirildi.

	Fox TV’de ana haber programını sunan Fatih Portakal'ın kullandığı
	ifadelerle halkı sokağa çıkmaya çağırdığı yorumları yapıldı. Cumhu…
	Tayyip Erdoğan, 15 Aralık günü isim vermeden Portakal için “Bu ne
	terbiyesizliktir? Zaten bunlara yargı gereken cevabı verecektir. Ben buna
	inanıyorum“ [2][dedi]. 17 Aralık’taysa Konya’daki mitingi sırasında i…
	çok daha tehlikeli bir boyuta taşıdı ve Portakal’ın soyadına gönderme
	yaparak şu şoke edici sözleri [3][sarfetti]: “Birileri çıkmış portakal
	mıdır, mandalina mıdır, narenciye midir sokağa çağırıyor. Haddini bil
	haddini. Bilmezsen haddini, bu millet patlatır enseni.“

	## Basın kartı yönetmeliğinde düzenleme

	İktidar cenahı Portakal’a yönelik kampanyanın dozajını artırdığı g�…
	gazetecilere devlet tarafından verilen Sarı Basın Kartı yönetmeliğinde de
	düzenlemeye gitti. Böylece artık iktidar tarafından gazeteci sayılabilmek
	için devlet/iktidar yanlısı olmak resmen şart haline getirildi!

	Düzenlemeye göre “milli güvenlik ya da kamu düzenine aykırı davranışl…
	bulunması veya bu tür davranışları alışkanlık edinmesi“ halinde gazet…
	kartı iptal edilecek ve bu suçtan dolayı hüküm giyen kişiye bir daha bas�…
	kartı [4][verilmeyecek].

	Sarı Basın Kartı, 24 Haziran seçimleri öncesine kadar Başbakanlık’a ba…
	Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM) tarafından veriliyor…
	Ancak seçimlerden sonra BYEGM kapatılarak yetkileri Cumhurbaşkanlığı
	İletişim Başkanlığı'na [5][devredildi].

	Şimdiye kadar çeşitli teknik kriterleri yerine getiren gazetecilere verilen
	Sarı Basın Kartı, haber takibi sırasında gazetecilere çeşitli kolaylıkl…
	sağlıyor. Örneğin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne veya çeşitli kurum…
	girip habercilik yapmak için bu kart şart koşuluyor. Keza toplumsal
	olaylarda, her zaman olmasa bile bazen gazetecileri polis müdahalesinden
	kurtaran da yine Sarı Basın Kartı oluyor.

	Fakat tüm bunlardan daha da önemlisi Türkiye’de devlet sadece Sarı Basın
	Kartı olanları gazeteci sayıyor. Erdoğan, hapse atılan gazetecilerin Sarı
	Basın Kartı olmadığını, dolayısıyla bu kişilerin gazeteci sayılamayac…
	Temmuz 2017’de BBC’ye verdiği [6][röportajda] açıkça ifade etmişti: �…
	anda içeride olanların gazetecilik sıfatı yok. Bunlar ya terör örgütüyle
	beraber hareket etmişlerdir, ya silah bulundurmaktan içeri girmişlerdir, ya
	da birçok yerlerde bankamatikleri kırmışlar, buraları soymuşlardır. Ama
	ceplerinde bir Sarı Basın Kartı değil, gazeteci kartı vardır. Bununla
	beraber de kendilerinin gazeteci olduğunu iddia etmişlerdir.“

	## Gazeteci sayılabilmek için

	Yeni düzenlemeyle Sarı Basın Kartı almak zorlaştırılırken, bu kartların
	iptal edilmesi de kolaylaştırıldı. Örneğin Cumhurbaşkanlığı yeni
	düzenlemeye dayanarak pekâlâ Fatih Portakal’ın basın kartını iptal ede…
	ve böylece “Portakal gazeteci değil, çünkü Sarı Basın Kartı yok“ di…

	Özetle yeni düzenleme sadece iktidar yanlılarının Sarı Basın Kartı
	alabileceği ve gazeteci sayıldığı bir dönemin kapısını sonuna kadar a�…
	durumda. Çünkü basın kuruluşları tarafından gazetecilere verilen kartlar…
	resmiyette herhangi bir geçerliliği yok. Örneğin bir olay sırasında polise
	gazeteci olduğunuzu kanıtlamak için çalıştığınız gazetenin verdiği b…
	kartını göstermeniz, sizi müdahaleden kurtarmıyor.

	Aslında yeni düzenlemeden önce de Sarı Basın Kartı, gazeteciler arasında
	bir tartışma konusuydu. OHAL sürecinde yüzlerce gazetecinin kartı çeşitli
	gerekçelerle iptal edilmişti. Fakat artık gazeteciler açısından bu tartı…
	hayati bir önem taşıyor. Çünkü gazeteci sayılabilmek için devletin verd…
	kartı taşımaya mecbur kalmak, bu kartı kaybetmemek için de gazetecilik
	faaliyetini devletin çizdiği kriterlere göre yürütmek, gazeteciliğin
	imkânsızlaşması anlamına geliyor.

	Yeni düzenlemeyle birlikte sadece iktidar yanlıları bu kartı alabilecek
	veya taşıyabilecek. O halde iktidar yanlısı olmayı reddedenlerin bu kartı
	almayı da reddetmeleri ve meslek örgütleri tarafından verilen kartların
	geçerli sayılması için mücadele yürütmesi gerekecek. Bu yapılabilirse,
	iktidarın çizdiği sınırlar içinde gazetecilik yaparak Sarı Basın Kartı
	sahibi olanların gazeteciliğini sorgulamak da, “gerçek manada gazetecilik�…
	yapmanın sınırlarının bizzat gazeteciler ve meslek örgütleri tarafından
	belirlenmesi de mümkün hale gelebilecek.

	Aksi halde devlet onayı olmadan gazetecilik yapanların kriminalize
	edilmesi, hedef gösterilmesi, “milli güvenliğe tehdit“ sayılması her g…
	gün daha da kolaylaşacak.

	18 Dec 2018

	## LINKS

	[1] http://t24.com.tr/video/fatih-portakal-toplumsal-muhalefeti-baski-altina-al…
	[2] https://www.yeniakit.com.tr/haber/baskan-erdogan-fatih-portakala-ates-pusku…
	[3] http://t24.com.tr/haber/cumhurbaskani-erdogandan-fatih-portakala-narenciye-…
	[4] https://www.evrensel.net/haber/368405/basin-karti-yonetmeligi-degisti-kart-…
	[5] https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/199021-sari-basin-karti-nda-yetki…
	[6] https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-40579746

	## AUTOREN

	Irfan Aktan

	## TAGS

	taz.gazete
	Özgürlükler

	## ARTIKEL ZUM THEMA