 |
# taz.de -- Cumartesi Anneleri 700. hafta: Kaybedilenler nerede? |
|
|
|
> Cumartesi Anneleri 700 haftadır gözaltında kaybedilenlerin akıbetini |
|
> soruyor. 23 yıldır neredeyse kesintisiz süren bir eylemin hikayesi. |
|
|
 |
Bild: Cumhuriyet tarihinde binlerce kişi gözaltında kaybedildi |
|
|
|
İstiklal Caddesi her gün yüzbinlerce insanın adımladığı İstanbul'un en |
|
hareketli caddesi. Sayısız protestoların ve yürüyüşlerin de güzergahı … |
|
caddede bir buluşma var ki tam 23 yıldır neredeyse kesintisiz sürüyor. |
|
Herhangi bir Cumartesi günü öğle vakti yolunuz İstiklal Caddesi'nden |
|
geçerse, etrafını barikatların ve polislerin çevrelediği dar bir alanda b… |
|
grup kadın, erkek ve çocuğun ellerinde fotoğraflarla sessizce oturduğunu |
|
görebilirsiniz. |
|
|
|
27 Mayıs 1995'ten beri Cumartesi Anneleri olarak tanınan bir grup insan, |
|
gözaltına alındıktan sonra haklarında başka haber alamadıkları |
|
sevdiklerinin akıbetini öğrenmek için Galatasaray Meydanı'nda oturuyor. |
|
Tıpkı aynı mücadeleyi paylaştıkları Arjantinli Plaza de Mayo Anneleri gi… |
|
Cumartesi Anneleri her hafta çocuklarının, eşlerinin, babaları için |
|
“karanfil koyabilecekleri bir mezar“ talep ediyor. |
|
|
|
İnsan Hakları Derneği'nin örgütlediği buluşma bu hafta 700. defa |
|
gerçekleşecek. Talepleri ise 23 yıldır aynı: Gözaltında kaybedilen |
|
sevdiklerinin akıbeti açıklansın, failler ve sorumlular yargılansın, |
|
cezasızlık son bulsun, Türkiye BM Bütün Kişilerin Zorla Kaybedilmeden |
|
Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme'yi imzalasın. |
|
|
|
Cumartesi Anneleri yalnızca zorla kaybedilen yakınlarının fotoğraflarını |
|
taşımıyor. Fotoğraflarda 24 Nisan 1915'te evlerinden alınan Ermeni |
|
aydınların ve ünlü yazar Sabahattin Ali'nin de aralarında olduğu çok say… |
|
simayı seçebilirsiniz. Türkiye'de “zorla kaybetme“ olarak tanınan |
|
“gözaltında kayıplar“ tarihi Ermeni Soykırımı'nın başlangıcı olar… |
|
simgeleşen 24 Nisan 1915'e dayanıyor. |
|
|
|
## „Hayrettin nerede?“ |
|
|
|
12 Eylül 1980'deki askeri darbe ile artan gözaltında kayıplar, 1990'larda |
|
Kürtlerin çoğunlukta yaşadığı Güneydoğu'da zirve yaptı. Sadece 1994 y… |
|
518 insan gözaltında kaybedildi, bunların 408'i Kürt illerinde gerçekleşt… |
|
Gözaltında kaybedilenlerin sadece 211'inin bedenlerine ulaşıldı. Hafıza |
|
Merkezi'nin verilerine göre -belirlenebildiği kadarıyla- 12 Eylül 1980'den |
|
bu yana 1.353 kişi gözaltında kaybedildi. |
|
|
|
İkbal Eren, 12 Eylül darbesinden kısa süre sonra, 21 Kasım 1980'de |
|
gözaltına alınan ağabeyi Hayrettin Eren'i 38 yıldır arıyor. 33 yıl boyu… |
|
Eren ailesine Hayrettin Eren adına seçmen kağıtları ve askerlik celbi |
|
gönderildi. Eren'in babası 2015'te hayatını kaybettiğinde veraset ilanı |
|
çıkarmak isteyen aileye „Hayrettin nerede?“ diye soruldu. Açılan dava |
|
sonucu mahkeme 2013'te “kaybolduğu“ kararını verdi, dosya zamanaşımına |
|
uğradı. |
|
|
|
“Bizim eksikliğimiz bizden önce bu ülkede kaybedilen insanlar olduğunu |
|
bilmememizdi. Ermeni aydınların, Sabahattin Ali'nin devlet tarafından |
|
kaybedildiğini bilseydik belki de Hayrettin Eren kaybedilmeyecekti“ diyor |
|
İkbal Eren, ve gözaltında kayıplar yeniden başladığında toplumun sessiz |
|
kaldığını vurgulayarak “Eğer bizim sesimiz duyulsaydı 1990'lı yıllard… |
|
kadar çok gözaltına kayıp olmayabilirdi“ diye ekliyor. |
|
|
|
2011'de bugün Cumhurbaşkanı olan dönemin Başbakanı Recep Tayyip |
|
Erdoğan,Cumartesi Anneleri ile görüştü. Erdoğan ile görüşenler arasın… |
|
anne Elmas Eren de vardı. “Biz Hayrettin'i hep canlı aradık, sonra mezarı… |
|
razı olduk“ diyen İkbal Eren, o buluşmada annesinin “tek bir kemiğe |
|
razıyım“ dediğini hatırlatıyor: “Bu beni çok etkilemişti, bir kemiğ… |
|
olacak duruma geldik.“ |
|
|
|
## Bir sürü farklı yüz |
|
|
|
Cumartesi Anneleri 1995'te Galatasaray Meydanı'nda oturmaya başladı. |
|
Buluşmaya artan ilginin ardından polis bir süre sonra bu sessiz protestoyu |
|
engellemeye çalıştı. Galatasaray oturmalarının 170. haftasında, 15 Ağus… |
|
1998'de başlayan güvenlik güçlerinin saldırısı, yedi ay sürdü. Her |
|
Cumartesi, yani tam 31 kez anneler saçlarından sürüklenerek gözaltına |
|
alındı. 13 Mart 1999'da güvenlik güçlerinin saldırıları nedeniyle belir… |
|
bir süre buluşmalara ara verildi. 31 Ocak 2009'da yeniden başladı. |
|
|
|
Galatasaray Meydanı’nda büyüyenlerden biri de Besna Tosun. Babası Fehmi |
|
Tosun 19 Ekim 1995'te Hüseyin Aydemir ile birlikte gözünün önünde |
|
polislerce zorla arabaya bindirilip kaçırıldıktan sonra kaybedildi. Daha 12 |
|
yaşındaydı. Daha önce de babasının gözaltına alındığını, tutukland… |
|
hatırlatan Tosun “Ama hep eve geri dönmüştü“ diyor. |
|
|
|
Besna Tosun babasının artık geri dönmeyeceği gerçeğiyleyse katıldığı… |
|
Cumartesi buluşmasında, Cumartesi Anneleri'nin ellerindeki fotoğrafları |
|
gördüğünde kavradığını söylüyor: “Benim düşündüğüm gibi olmad… |
|
geri gelmeyeceğini hissettim ve orada ağlamaya başladım. Bir sürü farklı |
|
yüz. Babam değil sadece.“ |
|
|
|
Cumartesi Anneleri 25 Ağustos'ta, 700. defa aynı talepleri dile |
|
getirecekler. Besna Tosun'un dediği gibi “önceki haftalardan bir farkı yok |
|
aslında“ ama Cumartesi Anneleri'nin hala bir yüzleşme, hesap sorma umutlar… |
|
var. İkbal Eren “İnancımızı yitirirsek burada oturamayız ki“ diyor. |
|
|
|
24 Aug 2018 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Elif Akgül |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Toplum |
|
Politika |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
