 |
# taz.de -- Kadın Eserleri Kütüphanesi: Kadın tarihi mücadelesinde 28 yıl |
|
|
|
> Türkiye’nin ilk ve tek kadın konulu kütüphanesi ve arşivi olan Kadın |
|
> Eserleri Kütüphanesi, 28. yaşını kutluyor. |
|
|
 |
Bild: “Kütüphane, kadın hareketinin içinden doğmuştur“ |
|
|
|
İstanbul'un Haliç kıyısındaki tarihi semtlerinden Fener’de yer alan Kad�… |
|
Eserleri Kütüphanesi, “Türkiye’deki kadın hareketinin 80’li yıllarda |
|
başladığı“ yanılgısına karşı somut bir örnek niteliği taşıyor. K… |
|
feminist yazar ve aktivist Şirin Tekeli 1990 yılında yaptığı açılış |
|
konuşmasında kütüphanenin kadın hareketiyle olan ilişkini şöyle |
|
açıklamıştı: “Kütüphane, kadın hareketinin içinden doğmuştur; o ha… |
|
sağladığı maddi ve manevi desteklerle canlanmıştır. Hareket kütüphaneyi |
|
besleyecek, kütüphane, harekete bilgi sağlayacaktır.“ |
|
|
|
Kütüphane’nin koleksiyonunda 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanan |
|
belgeler bulunuyor. 1872 yılında “Hanımlara Mahsus Gazete“ ismiyle çık… |
|
kadın dergisi, kütüphanenin en eski tarihli belgelerinden. Koleksiyonda |
|
bulunan bir başka önemli belgeyse; 1. Dünya Savaşı cephelerinden Çanakkale |
|
Savaşları’nda hastaneye çevrilen Reşat Paşa Vapuru’nda gönüllü hem�… |
|
yapan Safiye Hüseyin Elbi’ye ait. Elbi’nin pasaportu kütüphanede bulunuy… |
|
|
|
14 Nisan 1990’da İstanbul Fatih’te okura kapılarını açan kütüphane, … |
|
İskelesi’nin tam karşısında 18.yüzyıla ait taş-tuğla duvarlı bir tar… |
|
yapıda konumlanıyor. İki katlı kütüphanenin giriş katında süreli yayı… |
|
ve gazete kupürleri yer alıyor. Üst kattaysa etkinliklerin düzenlendiği bir |
|
salon ve kadın yazarların eserleri bulunuyor. Aynı salonda Halide Edip’ten |
|
Nilgün Marmara’ya farklı dönemlerde yaşayan kadın yazarların fotoğrafl… |
|
sergileniyor. |
|
|
|
Yolculuğuna 100 kitapla başlayan kütüphane, 28 yıl içerisinde koleksiyonu… |
|
hızla geliştirmiş. Kütüphanede, bugün 13 bin 758 adet kitap, 310 adet yeni |
|
harfli 40 adet eski harfli Türkçe kadın dergisi, 225 klasör efemera |
|
belgesi, 583 adet tez, 7 bin adet makale, 115 bin 150 adet gazete kupürü, |
|
122 klasör kadın sanatçılara ait belge, 11 bin 300 adet kadın yazarlar ile |
|
ilgili belge, 292 adet nadir eser, 60 adet özel arşiv ve 14 bin 480 adet |
|
kadın örgütü ve örgütlenmeleri koleksiyonuna ait belge bulunuyor. |
|
|
|
## Demokratik-katılımcı belediyecilik örneği |
|
|
|
“Kadınların geçmişini iyi tanımak, bu bilgileri bugünün araştırmacı… |
|
derli toplu bir şekilde sunmak ve bugünün yazılı belgelerini gelecek |
|
nesiller için saklamak“ amacıyla kurulan kütüphane, demokratik-katılımc… |
|
belediyeciliğin iyi bir örneği. 1990 yılında İstanbul Büyükşehir Beled… |
|
tarafından tahsis edilen tarihi binada faaliyetlerini sürdüren kütüphane, |
|
Jale Baysal, Aslı Davaz, Şirin Tekeli, Füsun Ertuğ Yaraş ve Füsun Akatlı |
|
tarafından kuruldu. |
|
|
|
Şirin Tekeli 14 Nisan 1990’da yaptığı konuşmada, kütüphanenin bir yurt… |
|
girişimi olduğunu belirterek şöyle demişti: “Vakıf bünyesinde bir araya |
|
gelen 6 kadının sorumluluğunu üstlendikleri bir vatandaş girişimidir. Bu |
|
özel durum da, kadın-vatandaşların girişimidir. İstanbul Büyükşehir |
|
Belediyesi bu girişime destek olup bu güzelim binayı bize tahsis etmekle, |
|
toplum hayatımızın, oldukça yeni bir oluşum olan, katılımcı demokrasi |
|
çerçevesinde işlerlik kazanan vatandaş-yerel yönetim iş birliği sayesinde |
|
ne kadar zenginleşebileceğini görmemize yardımcı olmuştur.“ |
|
|
|
Kadın tarihi için hayati önem taşıyan, sözlü tarih kayıtları da kütü… |
|
bulunan koleksiyonun önemli bölümlerinden. Sözlü tarihe verilen önemi |
|
taz.gazete’ye değerlendiren yönetim kurulu üyesi Tülin Tankut şöyle diy… |
|
“Kadınlarla ilgili kaynaklardan en içtenlikli olanı kuşkusuz kadınların |
|
resmi tarihin dışında, kendi anlattıklarıdır. Kütüphane de bu amaçla s… |
|
tarih çalışmalarını sürdürüyor.“ |
|
|
|
## Kadınların mücadele tarihini kayıt altına alıyor |
|
|
|
Arşivde yer alan Osmanlı, Cumhuriyet ve yakın geçmişteki mücadele |
|
pratikleri ve kazanımlar, mevcut kadın mücadelesi için kaynak teşkil |
|
ediyor. “Deneyim aktarımının bugünkü kadın mücadelesinin şekillenmesi… |
|
olan katkısı tartışılmaz“ diyen Tankut, şöyle devam ediyor: “Kadın |
|
mücadelesi sürekli iyiye giden bir süreci izlemiyor. Gerilemeler de söz |
|
konusu olabiliyor.“ Şimdiye kadar 400 civarında etkinlik (sempozyum, |
|
konferans, atölye, vb.) düzenleyen kütüphane, bu yanıyla yalnızca |
|
koleksiyonu ve okuru buluşturan bir yapı olmakla sınırlı kalmıyor. Kadın |
|
gündemine dair önemli meseleleri masaya yatırıyor ve düzenlediği |
|
atölyelerle kolektif üretimi teşvik ediyor. |
|
|
|
Kütüphane, koleksiyonunu geliştirmek için arşiv temin edebileceği kişi ve |
|
kesimlere ulaşmaya devam ediyor. Son yıllarda hayattayken de eserlerini |
|
bağışlayanların sayısında bir artış var. Bununla beraber hayattayken |
|
arşivini bağışlayanların sayısının artması bekleniyor: Tankut, “Küt… |
|
ziyaretler arttıkça, arşivin önemi vurgulandıkça bu durum arşiv ya da |
|
eserlerini bağışlayan kadınları haliyle motive ediyor“ diyor ve ekliyor: |
|
“Bu arada kütüphane erkeklerden de kadın konulu belgeleri bağış kabul |
|
ediyor.“ |
|
|
|
## Hem gönüllü hem bağışçı |
|
|
|
Kadın Eserleri Kütüphanesi’ne önemli bir gönüllü desteği var. Gönül… |
|
isteyenler deneyimleri ve istekleri doğrultusunda çeşitli başlıklarda |
|
çalışabiliyor. 2000 yılından beri kütüphanenin müdavimlerinden olan Dr. |
|
Aytu Çakıcı, kadın çalışmaları alanında tamamladığı tezini burada y… |
|
Çakıcı, kütüphanenin hem gönüllüsü hem de bağışçısı: Kendisini b… |
|
araştırmacı olarak tanımlayan Çakıcı hem yüksek lisans hem de doktora |
|
tezini kütüphaneye bağışlamış. |
|
|
|
İlk günden bu yana kütüphaneyle önemli bir bağ kuran ve bir süre gönül… |
|
olarak İngilizce makale koleksiyonunda çalışan Çakıcı, bu deneyimi şöy… |
|
anlatıyor: “Bana çok şey kattı, ufkumu geliştirdi. Evet, ben zaten kadın |
|
çalışıyordum ama farklı konular, farklı alanlar ve farklı enstitülerin |
|
yayınladığı kaynaklarla bir araya gelmek bir araştırmacı olarak çok |
|
aydınlatıcı ve heyecanlandırıcı. Hayatımın büyük bir bölümü burada… |
|
alıp verme yani gönül işleriyle geçti.“ diye konuşuyor. |
|
|
|
## “Bilgiyi feminist bilinçle yeniden üretiyor“ |
|
|
|
“Kadın Merkezli Bir Kitap Koleksiyonun Kültürel Değişime Etkileri“ ba�… |
|
bir araştırma yapan Çakıcı, “Kadın Eserleri Kütüphanesi sadece belgen… |
|
korunduğu, saklandığı ve erişiminin sağlandığı bir kurum değil. Bilgi… |
|
feminist bilinç ve yöntemle yeniden üretiyor. Bu üretimlerle kadına ait bir |
|
kültürün değişimine ve dönüşümüne katkıda bulunuyor“ diyor. Kuruld… |
|
günden bu yana, aileden cinselliğe, görünmeyen kadın emeğinden şiddete |
|
kadar birçok kitabı kronolojik olarak bir araya getiren ve tek bir çatı |
|
altında toplayan kütüphane, günümüzün belgelerin ve tarihini de gelecek |
|
için kayıt altına alıyor. |
|
|
|
13 Apr 2018 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Aynur Tekin |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Kültür |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
