 |
# taz.de -- Surlar tepeden balığa benzese de: „Hafızamız balığınkine b… |
|
|
|
> Sokağa çıkma yasaklarıyla birlikte büyük bir yıkımın yaşandığı S… |
|
> travmanın izleri gündelik hayata yansıyor. DBP'nin açıkladığı kapsaml… |
|
> kayyım raporu, demokratik siyasete vurulan darbenin boyutlarını ortaya |
|
> koydu. |
|
|
 |
Bild: „Kayyımların ilk icraatlarından biri toplam 2013 çalışanı işten… |
|
|
|
Yukarıdan bakıldığında bir balığı andıran, surlarla çevrili Kürt şe… |
|
Diyarbakır’ın 7 bin yıllık tarihe sahip Sur İlçesi’nin tüm girişler… |
|
polis kontrol noktaları kurulmuş. İnsanlar çok gergin. Diyarbakırlı |
|
yazarlar Şeyhmus Diken ve Lal Laleş’le, şehirde yeni açılmış olan |
|
Yayınağacı kitabevini ziyarete giderken otomobilimizi sıkıştıran otobüs |
|
şoföründen geçmek için izin istiyoruz. “Size yol versem, herkese yol ver… |
|
gerekecek“ diyerek tepki gösteriyor. |
|
|
|
Akşam saatlerinde Suriçi’nde bulunan ve Diyarbakırlı okur-yazarların uğ… |
|
mekânı Sülüklü Han’a doğru yürürken polisin kaldırımda top oynayan |
|
çocuklara “burada oynamak yasak, gidin başka yerde oynayın“ uyarısına |
|
şaşırmıyoruz. Fakat biraz nefes almak için gittiğimiz Sülüklü Han’da |
|
polisinkinden farklı olmayan bir “müdahaleyle“ daha karşılaşıyoruz. |
|
|
|
## „Yasak“ en revaçtaki sözcük |
|
|
|
Sülüklü Han’ın avlusunda yanan ateşin yanında durup ısınmak yasakmış |
|
mesela! Kimsenin olmadığı mekânda telefonumuzdan altına klasik müzik |
|
döşenmiş bir baba-oğulun birlikte yemek yaptığını gösteren otuz saniye… |
|
videosunu izleyince “insanlar rahatsız oluyor“ diyerek kapatmamızı istiy… |
|
Tepki gösterince de garsonlar bize “relax“ olmamızı tavsiye ediyorlar. O… |
|
çalışanlar pek de “relax“ sayılmaz. Tıpkı Diyarbakır havalimanındaki |
|
temizlikçi gibi. Tuvaletten çıkıp lavaboya yönelince kapıda dikilen |
|
temizlikçi sert bir müdahaleyle ellerimi orada yıkamamamı, çünkü her yeri |
|
yeni temizlediğini söylüyor ve ekliyor: “Ellerini kuruttuğun peçeteyi de |
|
çöpe atma, git başka bir yere at!“ |
|
|
|
İki yıl öncesine kadar biraz soluk almak için gitmeye fırsat kolladığım… |
|
Diyarbakır’da “yasak“ en revaçtaki sözcük. Diyarbakırlı yazar Özg�… |
|
bu gerilimi çatışma zamanında oluşmuş travmaya bağlıyor; “Doksan yıl… |
|
yaşanan şiddetten daha fazlası, iki yılda uygulandı. Bu keskin geçişin |
|
yarattığı travma herkesi hasta etmiş durumda. İnsanlar gündelik yaşamda |
|
öfkelerini çıkaracak yer arıyor.“ |
|
|
|
Diyarbakır surlarının içinde kalan ilçede adım başı geçici polis kontr… |
|
noktası var. Kalıcı altı karakolun inşası için çalışmalar da sürüyo… |
|
İlçenin tarihi yerleşim bölgelerindeki yıkım ise tüm hızıyla devam edi… |
|
Şehre uçaktan bakınca insanın aklına gelen, “balığın“ önemli bir b… |
|
acımasız, yırtıcı bir hayvan tarafından yerinden sökülüp alındığı. |
|
|
|
## Ezmeyi, kırmayı, dökmeyi marifet saymak |
|
|
|
Sur’da ilki 6 Eylül 2015 tarihinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı, çe… |
|
mahallelerde toplamda bir yıldan fazla sürdü. 2016’dan itibaren peyderpey |
|
kaldırılan sokağa çıkma yasağı sonrasında küçük hasarlı olan yapıl… |
|
yıkıldı. İzleyen süreçte, 21 Mart 2016 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı … |
|
Suriçi’ndeki 7714 parselin 6292’si için Acele Kamulaştırma kararı alı… |
|
Kalan parseller de zaten önceki kentsel dönüşüm sürecinde kamulaştırıl… |
|
için bu karara dahil edilmedi. Özetle devlet Suriçi’ni tamamını “ele |
|
geçirdi.“ |
|
|
|
Diyarbakırlı yazar Şeyhmus Diken, son kitabı “Ahım Var Diyarbakır“da |
|
Sur’daki yıkımı şöyle anlatıyor: “Şimdi böyle taammüden cinayete k… |
|
gitmiş bir şehir serencamıyla hemhâliz. Kamulaştırma, hem de en ‚acil�… |
|
bir ‘devletleştirme politikası’yla karşı karşıya Sur ve Suriçi dedi�… |
|
Diyarbekir… Madunla, altta kalanla konuşup dinlemeyi kendine yediremeyen, |
|
aksine ezmeyi, kırmayı, dökmeyi, sonra da 'bak ben yeniden, daha güzelini |
|
yapacağım, göreceksin’ demeyi marifet sayan bir muktedirle karşı karşı… |
|
şehir…“ |
|
|
|
Demokratik Bölgeler Partisi’nin, (DBP) belediyelere atanan kayyımların |
|
uygulamalarıyla ilgili raporunu açıkladığı 11 Aralık günkü basın topl… |
|
da yine belediyesine kayyım atanan Suriçi’ndeki bir otelde |
|
gerçekleştirildi. 2015 öncesinde Diyarbakır’da bu tür etkinliklere |
|
Türkiye’nin batısından sayısız gazeteci, yazar, siyasetçi, sivil toplum… |
|
hevesle katılırken, bu sefer salonda neredeyse sadece yerel gazeteciler ve |
|
siyasetçiler vardı. |
|
|
|
Buna rağmen Diyarbakırlı bir kadın aktivist, “çatışmaların yaşandı�… |
|
2015’ten beri bu kadar insanın bir araya geldiği nadir etkinliklerden biri�… |
|
diye tanımlıyor toplantıyı; “Çünkü insanlar mimlenmekten, gözaltına |
|
alınmaktan korkuyor.“ |
|
|
|
## 102 belediyenin 94'üne kayyım |
|
|
|
15 Temmuz 2016’daki başarısız darbe girişiminin hemen ardından, 20 |
|
Temmuz’da ilan edilen Olağanüstü Hal’in en büyük uygulamalarından bir… |
|
hükümetin Kürt şehirlerindeki belediyelerin başına devlet memurlarını |
|
atamasıydı. OHAL’le birlikte Cumhurbaşkanı’na Kanun Hükmünde Kararnam… |
|
(KHK) yoluyla, parlamentodan yasa geçirilmesine gerek duyulmadan Bakanlar |
|
Kurulu onayıyla kanun gibi kararname çıkarma yetkisi verilmişti. Böylece 15 |
|
Ağustos 2016 tarihinde imzalanan 674 Sayılı KHK ile belediyelere kayyım |
|
atama yetkisi, belediyelerin taşınır mallarına el koyma ve çalışanların… |
|
görevden uzaklaştırma yetkisi valilik ve kaymakamlıklara verildi. |
|
|
|
11 Eylül 2016 tarihinden itibaren de DBP’nin elinde olan 102 belediyenin |
|
94’üne kayyım atandı. 3’ü büyükşehir belediyesi olmak üzere 10 il, … |
|
ve 12 kasabanın belediye eş başkanları görevden uzaklaştırılırken, |
|
yerlerine Ankara tarafından devlet memurları, valiler, kaymakamlar atandı. |
|
|
|
Bu süreçte 93 belediye eş başkanı ve 500 belediye meclis üyesi hapse |
|
atıldı. Raporun yayınlandığı tarih itibariyle 27’si kadın olmak üzere… |
|
başkan ve 81 belediye meclis üyesinin hapiste olduğunu da not etmek lazım. |
|
Türkiye tarihinde Ankara’nın yerel yönetimlere yönelik en kapsamlı |
|
operasyonu olarak geçen bu müdahaleyle 30 Mart 2014’te gerçekleştirilen |
|
yerel seçim sonuçları Kürt seçmenler açısından fiilen askıya alınmı�… |
|
|
|
Seçilmiş belediye başkanlarının koltuklarına oturan kayyımların ilk |
|
icraatlarından biri toplam 2013 çalışanı işten çıkarmak oldu. Diyarbak�… |
|
Kayapınar belediyesine kayyım olarak atanan ilçe kaymakamı Mustafa Kılıç, |
|
27 Şubat 2017’de yaptığı açıklamada, işten çıkarmaların gerekçesin… |
|
anlatıyordu: “Bugün yine birçok kişinin iş akdini feshediyorum. Sebebi de |
|
şu: Tespit ettiğimiz yaklaşık 390 kişi (Kayapınar Belediyesi çalışanı… |
|
Bunların tamamı, istisnasız, dağdaki insanların yakınları… Bunun yerin… |
|
tespit ettiğimiz şehit ailesi yakınları var, onların çocuklarını getirip |
|
işe koyuyoruz.“ |
|
|
|
Kayapınar kayyımı özetle, PKK militanı yakınlarının işten atılıp yer… |
|
asker ve polis yakınlarının alınacağını ilan ediyordu. Dahası, belediye… |
|
ait eğitim merkezlerindeki öğretmenlerin işine son verilmesine gerekçe |
|
olarak da şu argümanlar sunuluyordu: Çocuklara Marksizm, Zerdüştlük inanc… |
|
ve cinsel içerikli eğitimler verilmesi! |
|
|
|
## Kadına yönelik şiddeti önlemek için çözüm: erkek |
|
|
|
Raporun çarpıcı notlarından biri de DBP zamanında kurulmuş olan kadın |
|
birimlerinin sistematik tasfiyesi. Öyle ki, Mardin Büyükşehir |
|
Belediyesi’nin kadına yönelik şiddetle mücadele birimine bir erkek |
|
atanmıştı! |
|
|
|
DBP Eş Genel Başkanı Mehmet Arslan tüm bu müdahalelerin “Türkiye’de K… |
|
var olabilir, ancak kendi kendilerini yönetemez“ anlamına geldiğini |
|
söyledi. DBP’li belediyelerin cinsiyet özgürlüğü, toplumsal ekoloji, |
|
doğrudan demokrasi esaslarına dayalı faaliyetlerinin keskin bir biçimde |
|
sonlandırıldığının da altını çizdi. |
|
|
|
Rapordaki çarpıcı ifadeyle, “belediyeleri 'fethedilmesi’ gereken toprakl… |
|
olarak değerlendirmiş“ olan kayyımların bu “fethi“ ne kadar sürdüre… |
|
meçhul. Çünkü 2019’da yapılması planlanan yerel seçimlerde halkın tek… |
|
kendi temsilcilerini seçmesini, o başkanların göreve gelmesine müsaade |
|
edilip edilmeyeceğini kimse kestiremiyor. Fakat Diyarbakır surlarının |
|
balığa benzediğini söylediğimiz bir delikanlı uyarıyor: “Surlar balı�… |
|
benziyor olabilir, ama hafızamız balıklarınki gibi değil. Bu yapılanları |
|
kimse unutmuyor.“ |
|
|
|
14 Dec 2017 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
İrfan Aktan |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Politika |
|
Toplum |
|
taz.gazete |
|
Schwerpunkt Türkei |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
|
|
|
Veröffentlichung Journal taz.gazete: Es geht weiter |
|
|
|
Wie die Zukunft in der Türkei aussieht, hängt auch davon ab, was man für |
|
sie tut. Mit dem Journal möchte taz.gazete einen Beitrag leisten. |
|
|
|
Veröffentlichung Journal taz.gazete: Es geht weiter |
|
|
|
Wie die Zukunft in der Türkei aussieht, hängt auch davon ab, was man für |
|
sie tut. Mit dem Journal möchte taz.gazete einen Beitrag leisten. |
