 |
# taz.de -- HDP milletvekili Mithat Sancar: „Eleştiri gizli saklı olmaz“ |
|
|
|
> „Irkçı Alman partisi AfD ve Erdoğan arasında bir fark yok“ diyen HDP |
|
> milletvekili Mithat Sancar ile referandumu ve diplomatik krizleri |
|
> konuştuk. |
|
|
 |
Bild: Mithat Sancar, Mart 2017'de Berlin'de. |
|
|
|
HDP Mardin milletvekili Mithat Sancar ile taz-Café'de buluşuyoruz. 1963 |
|
Nusaybin doğumlu olan Sancar, bir hukuk profesörü olarak uzun yıllardır |
|
insan hakları için mücadele ediyor ve 80'li yıllarda bir süre Almanya'da |
|
yaşamış. Almancası mükemmel olan Sancar, siyaset bilimcisi Tanıl Bora'yla |
|
birlikte Jürgen Habermas'ın „Kamusallığın Yapısal Dönüşümü“ kita… |
|
Türkçe'ye kazandırmıştır. |
|
|
|
## taz: Mithat Bey, Akademisyenlerin KHK'larla ihraç edilmesini geçtiğimiz |
|
ay mecliste yaptığınız konuşmada çok sert bir dille eleştirdiniz. Bu |
|
konuşmadan sonra AK Parti milletvekillerinden sizi haklı bulan oldu mu? |
|
|
|
Mithat Sancar: Evet oldu. O konuşmada „AKP içindeki 28 Şubat mağdurların… |
|
bu duruma bir diyecekleri yok mu“ diye bir soru sormuştum. Sonrasında AKP |
|
içinden bazı milletvekilleri geldiler, „biz parti içinde itirazımızı |
|
söylüyoruz“ dediler. Ben de „o yetmez, parti içinde bir şey söylüyor |
|
olabilirsiniz ama hiçbir şey değişmiyor“ dedim. Sonuçta aralarında beni… |
|
bulunduğum çok sayıda insan 28 Şubat mağdurlarına destek çıktı. Bizler… |
|
gizli saklı yapmadık. Demokrasiden ve hukuk devletinden yana tavrımızı aç… |
|
bir şekilde ortaya koyduk. Riskleri neyse onları da göze aldık. O nedenle, |
|
AKP’li milletvekillerinin bu söylediklerinin ne inandırıcı bir tarafı, ne |
|
de somut bir karşılığı var. |
|
|
|
## Diğer partilerden olan milletvekilleriyle ilişkileriniz nasıl? Meclis |
|
dışında görüştüğünüz vekiller var mı? |
|
|
|
Var tabii, her partiden var. Çeşitli vesilelerle uzun zamandır tanıştığ�… |
|
bazıları eski öğrencim olan bu milletvekilleriyle görüşüyoruz, |
|
konuşuruyoruz. Ama kişisel olarak görüştüklerim son zamanlarda azaldı. |
|
Yaşanan siyasi gerilim tüm ilişkileri etkiliyor maalesef. |
|
|
|
## Siyasi gerilimin sebebi nedir? Örneğin Hollanda ve AB ile yaşanan siyasi |
|
krizi nasıl değerlendiriyorsunuz? |
|
|
|
Bu kriz Erdoğan’ın iç siyaset manevralarının bir sonucudur. Türkiye çok |
|
önemli bir referanduma gidiyor. Erdoğan'ın her zaman kullandığı bir seçim |
|
taktiği var: gerilim ve kutuplaştırma politikası. Erdoğan bu yol |
|
aracılığıyla bir yandan tabanını kendi etrafında kenetlemeye, diğer yan… |
|
milliyetçi oyları yanına çekmeye çalıştı. Aynı yöntemi bu süreçte de |
|
kullanıyor. Yine de bütün çabalarına rağmen istediği havayı yaratamadı. |
|
Hatta tam tersine „hayır“ oylarının biraz daha önde olduğu anlaşılı… |
|
|
|
## Nasıl anlaşılıyor? |
|
|
|
Anayasa değişikliğini MHP ile birlikte yaptı ama bu değişikliğe MHP |
|
tabanının çok büyük destek vermediği biliniyor. Araştırmalar gösteriyo… |
|
MHP tabanının geniş bir kesimi „hayır“ diyecek. Ayrıca kendi tabanınd… |
|
bu değişiklikten memnun olmayan, küçümsenemeyecek bir kesim var. Erdoğan�… |
|
kendi seçmen kitlesini konsolide etmeden ve MHP’nin oylarını yanına |
|
çekmeden referandumdan „evet“ çıkarması çok zor. |
|
|
|
## Gerilim taktiği neden dış siyasete yöneldi sizce? |
|
|
|
Şimdi içerde zaten bir kutuplaştırma politikası yürütülüyor ama içerd… |
|
kutuplaştırma ve gerilim alanları tükendi. Türkiye’de artık yeni bir |
|
gerilim yaratamıyor, zaten gerilim gelebileceği yere kadar geldi. Bu sefer |
|
de dışardan bir düşman yaratma ihtiyacı duydu. Bunu da başta Almanya olmak |
|
üzere Avrupa üzerinden yapmak istedi. Bu şekilde “Avrupa’nın Türkiye |
|
karşıtlığı“, “ulusal gurur“, “İslam’ı batıya karşı savunmak… |
|
gündemin ortasına yerleştirmeyi hedefledi. Bunlar öne çıkınca, artık |
|
anayasa değişikliğinin içeriği ve kendi politikaları tartışmanın dış… |
|
itildi. Hesap bu. |
|
|
|
## Peki CHP'nin bu konudaki tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? |
|
|
|
CHP yönetimi eğer bu milliyetçilik dalgasına katılmazsa, kendi tabanından |
|
kayıplar vereceğini düşünüyor. Bu bize göre yanlış. Erdoğan’ın bir… |
|
bu zaten. CHP'yi sağ ve milliyetçi dalgaya katmak. Fakat CHP'nin hesap |
|
edemediği şey, Erdoğan ve MHP'nin milliyetçiliği onlardan daha iyi |
|
kullanabilmesi. Bu açıdan CHP kendi eliyle kendi etki alanını daraltıyor. |
|
Fakat CHP’nin tek sorunu bu değil. Meselenin asıl kaynağı ideolojik |
|
altyapısının sorunlu olması. Sol ve demokrat değerlerle uyuşmayan çok fa… |
|
tutum var CHP’de. |
|
|
|
## Peki bu dış siyasetteki gerilim HDP'ye nasıl yansıyor? |
|
|
|
Doğrusu Erdoğan’ın Avrupa'da sadece seçim mitinglerinden dolayı tartış… |
|
konusu olması çok isabetli olmadı! Türkiye’nin başka nedenlerle |
|
tartışılması gerekiyordu. Biz aylardır Avrupa kamuoyuna ve kurumlarına ş… |
|
anlatmaya çalışıyoruz: Başta Kürt bölgesi olmak üzere Türkiye’nin ta… |
|
çok ağır insan hakları ihlalleri var, demokrasi askıda, hukuk devleti |
|
işlemiyor. „Buna karşı politik tutum takının, gerekli mekanizmaları |
|
çalıştırın“ diye çağrı yaptık. Ama harekete geçmediler. Erdoğan’… |
|
adım kendi sistemini kurmasını büyük ölçüde izlemekle yetindiler. Hatta |
|
Erdoğan’ı mülteci anlaşmasına ikna etmek için bütün bunları görmezd… |
|
geldiler. Oysa o zaman politik tutum alınsaydı şu an tartışma böyle „se… |
|
çalışması yürütsün mü yürütmesin mi“ gibi sığ bir noktaya sıkı�… |
|
|
|
## Yani bu miting tartışmalarını genel olarak yanlış buluyorsunuz? |
|
|
|
Hem içerde hem dışarda meselenin özünü ıskalayan bir tartışma olduğu … |
|
Ayrıca Almanya’da AfD gibi sağ popülist siyaset bunu kendi İslamofobik ve |
|
ırkçı ideolojisi için malzeme olarak kullanıyorlar. Oysa biz bunu bir |
|
demokrasi tartışması olarak görüyoruz. Biz Erdoğan’ın politikalarının |
|
sadece Türkiye için bir tehlike oluşturduğunu düşünmüyoruz. Erdoğan’… |
|
temsil ettiği anlayışı, özellikle Avrupa’daki sağ popülist dalganın d… |
|
parçası olarak görüyoruz. |
|
|
|
Bizim için Erdoğan’ın dünyaya bakışıyla Almanya’daki AfD’nin, Fran… |
|
Le Pen’in, Hollanda’daki Wilders’in dünya bakışları arasında bir far… |
|
Dolayısıyla biz Almanya’da popülist sağa karşı verilen mücadelede tara… |
|
Aynı şekilde kendimizi Fransa’da da demokratların bir parçası olarak |
|
görüyoruz. O nedenle tartışmanın, aşırı sağa malzeme verecek bir şeki… |
|
yürütülmesini doğru bulmuyoruz. |
|
|
|
## 2 Mart'ta Alman İçişleri Bakanlığı PYD ile YPG/YPJ’nin de aralarında |
|
bulunduğu Kürt parti ve örgütlerinin bayrak ve flamalarını yasakladı. Bu |
|
kararı nasıl değerlendiriyorsunuz? |
|
|
|
PYD ve YPG bayraklarının yasaklanması kararı anlaşılmaz bir durum. Çünk… |
|
örgütler AB tarafından terör örgütü olarak görmüyor, Almanya da öyle |
|
görmüyor. Tam tersine Suriye’deki uluslararası koalisyon, PYD ve YPG ile |
|
yakın iş birliği içinde. Dolayısıyla bu yasağın rasyonel bir açıklama… |
|
yok, kendi iç hukukunda da bir temele dayanmıyor. Türkiye bu örgütleri |
|
düşman saydığı için Almanya’nın bu kararını Erdoğan’ı sakinleşt… |
|
taviz, bir parça rüşvet şeklinde yorumlamak mümkün. |
|
|
|
## Alman milletvekilleri “Parlementerler Parlementeri koruyor“ adlı bir |
|
program kapsamında, cezaevlerindeki milletvekillerine destek olmaya |
|
çalışıyorlar. Bu destek sadece sembolik bir dayanışma mıdır? |
|
|
|
Açıkçası şimdiye kadar daha çok sembolik bir düzeyde kaldı. Çok iyi ni… |
|
bir girişim ama maalesef bugün başta eş başkanlarımız Selahattin Demirta… |
|
ve Figen Yüksekdağ olmak üzere milletvekillerimizin hapiste olması |
|
neredeyse unutuldu. Ama bunu sadece parlementerlere yüklemek doğru değil, |
|
genel olarak Avrupa'da hükümetler ve kurumlar bu açıdan yetersiz kaldı. |
|
Merkel Türkiye'ye geldiğinde bizimle görüştü. Kendisine |
|
milletvekillerimizin ve eş başkanlarımızın hapiste olmasının |
|
normalleştirilmiş olmasından dolayı duyduğumuz rahatsızlığı dile getir… |
|
|
|
Türkiye’de 4 parti var parlementoda, 3. büyük fraksiyon bizimki. Bu kadar |
|
büyük bir oyu almışız, etkili bir partiyiz. Bize karşı yapılan bu yoğun |
|
haksızlığın sıradanlaştırılması doğru değil. Türkiye'de fiilen yür… |
|
otokratik sistem var. Anayasa değişikliğiyle bunun iyice sağlama alınması |
|
amaçlanıyor. |
|
|
|
## Peki tutuklu milletvekillerinin durumu ne olacak? |
|
|
|
Şimdi Türkiye’de yargı bağımsızlığı yok. Yargı Erdoğan’ın ve h�… |
|
istediğinin aksini yapabilecek durumda değil. Biz Avrupa İnsan Hakları |
|
Mahkemesi’ne başvurduk ve bir sonuç çıkar diye umut ediyoruz. Fakat asıl |
|
mesele, eğer Türkiye’de „hayır“ çıkarsa Erdoğan’ın hegemonyası … |
|
ve tüm Türkiye’nin bu baskı çemberini kırmasının yolu açılacak. Tutu… |
|
milletvekillerimiz de doğal olarak „hayır“ çıkması durumunda bu sonuç… |
|
olumlu etkilenecekler. |
|
|
|
## Peki Türkiye’de değiştirilmek istenen şey ne? Başkanlık sistemi geli… |
|
ne değişecek? |
|
|
|
Erdoğan’ın getirmek istediği sistemin adı „başkanlık“ değil. Başk… |
|
deyince, ABD’deki gibi bir sistem anlaşılıyor. Oysa orada yerleşmiş bir |
|
denge ve denetleme düzeni var. Ama Türkiye’ye Anayasa değişikliği ile |
|
getirilmek istenen sistemde bunların hiçbiri yok. Bu sistemin doğru ismi, |
|
otokrasidir. İstenen sistemin temelinde çoğulcu bir anlayış yok, tekçilik |
|
var. |
|
|
|
Bu değişikliği yapan koalisyon, özü itibariyle milliyetçi ve tekçi bir |
|
ideolojiye dayanıyor. Ancak Erdoğan’ın başka bir derdi daha var. Kendini … |
|
ailesini güvence altına almak istiyor. Çünkü hakkında çok büyük yolsuz… |
|
iddiaları var. Suriye savaşında çok karmaşık, karanlık ilişkilere girdi… |
|
konusunda iddialar var. Eğer iktidardan düşerse bu iddialardan dolayı |
|
yargılanma ihtimali oldukça yüksek. Bu yüzden iktidarını perçinlemek |
|
istiyor. |
|
|
|
## AKP'nin bütün bu gerilim politikası ekonomiyi nasıl etkiledi? |
|
|
|
Türkiye ekonomisinin ciddi bir krizde olduğunu kimse inkar edemiyor. Bu |
|
krizin temelinde de siyasi istikrarsızlığın yattığı genel olarak kabul |
|
ediliyor. Bu siyasi krizin başlıca sebepleri, Kürt sorununda yürütülen |
|
güvenlikçi politikalar, toplumsal kutuplaşma, hukuk devletinin ve |
|
demokrasinin işlememesidir. Referandum süreci boyunca ekonomideki çöküşün |
|
üstünü örtmek için çeşitli manevralar yapmaya devam edecekler. Hem Türk… |
|
kamuoyunda hem de dış kamuoyunda „Türkiye’ye Körfez ülkelerinden çok … |
|
kayıt dışı para giriyor“ diye yaygın bir şüphe var. |
|
|
|
Bu para girişi, ekonomik krizin şimdilik çok daha fazla görünür olmasını |
|
engelliyor. Ama çıplak gözle baktığımızda bile özellikle dar gelirlinin, |
|
emekçinin, esnafın, orta çaplı iş insanlarının çok büyük sıkıntılar |
|
yaşadığını görebiliriz. Türk lirasının değerinin düşmesi de ekonomi… |
|
ciddi bir işaretidir. Öte yandan, Avrupa’yla yaratılan son krizlerin de |
|
ekonomiye olumsuz yansıyacağını görmek zor değil. |
|
|
|
23 Mar 2017 |
|
|
|
## AUTOREN |
|
|
 |
Şamil Sarıkaya |
|
Fatma Aydemir |
|
|
|
## TAGS |
|
|
|
taz.gazete |
|
Politika |
|
taz.gazete |
|
taz.gazete |
|
taz.gazete |
|
|
|
## ARTIKEL ZUM THEMA |
|
|
|
Interview mit HDP-Abgeordnetem: „Kritik muss öffentlich sein“ |
|
|
|
Für Mithat Sancar gibt es keinen Unterschied zwischen der AfD und Erdoğan. |
|
Wir sprachen mit dem HDP-Abgeordneten über das anstehende Referendum. |
