# taz.de -- Hrant Dink'in ardından ‚Agos‘: Çok daha büyük bir sorumluluk

	# taz.de -- Hrant Dink'in ardından ‚Agos‘: Çok daha büyük bir sorumluluk

	> „Agos“ gazetesi, siyasetin keskinleştiği, kutupların alabildiğine
	> birbirine uzaklaştığı bu yıllarda, bağlı olduğu değerlerden asla tav…
	> vermedi.

	Bild: 'Agos'un ilk yıllarından bir kare

	Hrant Dink, Agos için “Temel hedeflerimizden biri, Ermeni toplumunu büyük
	topluma açmaktı. Bir pencere, bir kapı olabilmekti…“ diyor. Agos, yirmi
	yıldır süre gelen yayın hayatının on yılını, maalesef bu gazeteyi var …
	olan, gazetenin her şeyi olan Hrant Dink'siz sürdürüyor. Tam olarak Hrant
	Dink'in söylediği gibi bir pencere, bir kapı olmaya çalışıyor. Ancak ilk
	gününe nazaran bugün bu pencereler hem daha fazla hem de daha büyük.

	İstanbul'da yaşayan bir üniversite öğrencisine sorsanız, İstanbul'un bir
	başka semtinde Ermenilerin yaşadığını bilmiyor olabilir. Agos’un en bü…
	derdi bu aslında; gazete “büyük toplum“ denilen, Türkiye'de yaşayan di…
	bütün etnik kimliklerin, Ermenilere biraz olsun dokunabilmesini amaçlıyor.

	Bu topraklarda yüzyıllarca Ermeniler yaşadı. Ermeniler, hepimizin gezdiği
	sokaklarda gezdi, hepimizin yemek yediği lokantalarda yemek yedi, çok
	acılar çekti. Türkiye’de yaşayan Ermenilerin sıkıntıları uzun yıllar
	boyunca devam etti. Soykırım sonrasında da Ermeniler için bu topraklarda
	yaşamak kolay olmadı. Her dönem siyasi gerginliklerin hedefi oldu, yaşam
	alanları daraltıldı, toplum içindeki etkisi her fırsatta kırıldı.

	Agos, mahalledeki komşumuz olan o meçhul Ermeni’den, ete kemiğe bürünmü…
	Ermeniler yarattı. Onlara dokunabilmemizi sağladı.

	Dink'in, en büyük başarılarından biri bu oldu. Ermenilerin yüz yıldır bu
	topraklarda yaşadığını, hala bu topraklarda var olduğunu, başına gelenl…
	çektikleri çileleri anlatmaya çalıştı. Agos, hala tam olarak bunu yapmaya
	çalışıyor. Küçük bir ekiple, büyük bir titizlikle, incelikle, boyundan
	büyük işlere bulaşmış durumda.

	## Değişen iklim ve inkarın dönüşü

	Türkiye, Dink’in katledilmesinden sonra, Ermeni meselesiyle ilgili
	konuşmaya başladı. Bazı siyaset aktörleri, belki de Türkiye tarihinde hiç
	olmadığı kadar Ermeni meselesiyle ilgili diyalog kurmaya çalıştı. Agos,
	Dink’ten sonra, dili çözülen siyasete biraz olsun söz söylemeye çalış…

	Ama Türkiye’de iklimler değişince, siyaset yine, tam da en sevdiği yere,
	inkara yeniden yaslandı. Üretilen bütün sözler, başladığımız yere
	dönülmesiyle beraber, söylenmemiş kabul edildi. Agos, bu çözülen dilin
	susmaması için hem söylenen sözleri, hem dinlenen hikayeleri, hem de
	söylenmesi gerekenleri, yeniden söylüyor.

	Agos'un bir diğer derdi ise Ermeniler. Özellikle Ermenice bilmeyen
	Ermeniler. Anadolu'da yıllarca, kilisesi ve okulu olmadan yaşamaya çalışan,
	Ermeniceyi bırakın konuşmayı, duyma imkanı bile kalmayan Ermenileri, kabaca
	'İstanbul Ermenileri’ dediğimiz, Ermeni okulunda okumuş, Ermenice okuma ve
	yazma bilen, pazar sabahları kilisesine giden Ermenilerle buluşturdu Agos.

	Bugün Agos'un ‚Müslümanlaştırılmış Ermeniler‘ olarak sık sık sayf…
	bahsettiği, en genel anlamıyla iletişim kanalı olmaya çalıştığı, en b…
	meselelerden biri bu. Anadolu'nun dört yanında, annesi veya babası Ermeni
	olan, yetim kalmış, Türkçe veya Kürtçe konuşan, camiye giden Ermenilerin
	varlığı konuşulmaya başlandı. Ermeniler kadar Türkiye toplumu da bu
	konuşmadan geri durmadı.

	## ‚Agos‘ olmak çok zor

	Agos, bunun yanında yeniden Ermeni aydınları yetiştirmeyi başardı.
	Ermenilerin hem memleket meselelerine dair daha çok söz edebilmesini, hem
	de ettiği sözlerin dinlenebilir olmasını sağladı. Hem Ermenileri dönüş…
	hem de büyük toplumu.

	Agos, Hrant Dink ve etrafındaki küçük bir grup tarafından kurulmuş bir
	gazete. Ancak tabiri caizse, gazetenin bütün kimliğini oluşturan tam olarak
	Hrant Dink'ti. Küçük bir ekip olmasına rağmen hem Ermeni toplumu hem de
	büyük toplum içinde yükselebilen bir sese dönüştü. Dink'in katledilmesi
	aslında tam da burada duruyor. Sesin en çok yükseldiği, çığlığa dönü…
	an.

	Agos olmak, bu çığlığın ardından aslında çok daha zor. Sözlerin, bir
	hükmünün olmasının temelinde yatan şey, sözün ağırlığına inanmakt�…
	aslında. Hem kendi sözünü sakınmaz hem de duyulması istenmeyen söze kulak
	verirsen, söz bir hakikat olarak ortaya çıkar. Hrant Dink'in öldürülmesi
	bir asırlık suskunluğu kırdı.

	Ermeni toplumu, Dink’le beraber üzerindeki sessizliği biraz olsun kırmaya
	başladı. Televizyon ekranlarında, kendi dertlerini anlatan bir Ermeni
	gazetesinin olması ve bu gazetecinin öldürülmesi başka bir dönemi başlat…
	oldu. Maalesef, ancak Dink’in öldürülmesinden sonra Türkiye’deki siyase…
	yanı sıra Ermeni toplumu da konuşabilir oldu. Dink’in öldürülmesindeki …
	tam olarak neydi bilinmez ama asla olmasını istemeyecekleri şey oluverdi:
	Ermeniler konuşmaya başladı.

	## Barış perspektifi

	Dinlenmek istenmeyen hikayeler, bir anda gazete sayfalarına yerleşmeye
	başladı. Ermenilerin yıllardır anlatmadığı hikayelerinin yanı sıra,
	Rumların, Süryanilerin, Yahudilerin, Kürtlerin, kadınların, eşcinsellerin,
	kentlerin, kiliselerin, sokakların, taşların hikayeleri de gazete
	sayfalarına taşınmaya başladı.

	Sırtında bir dünya yükle, tamamen barışçıl bir gelecek idealiyle, usanm…
	yazmış olan Hrant Dink'in ardından, Hrant Dink’in sesi de daha güçlü ç…
	daha çok insan bu çığlığı duyar oldu. En başından beri, en temel yolcu…
	hakikat arayışıydı. Bu arayış artık çok daha ağır.

	Türkiye, Dink'in katledilmesinin ardından çok hızlı bir sürecin içine
	girdi. On yıl içinde yaşananlara dışardan bakıldığında, 'hepsi aynı y…
	mi yaşanmış?’ diye sormadan edemez insan kendine. Agos bütün bu
	yaşananların içinde, kendi derdinin ötesinde, pek çok dert için derman
	arayışı içinde oldu. Siyasetin keskinleştiği, kutupların alabildiğine
	birbirine uzaklaştığı bu yıllarda bağlı olduğu değerlerden asla taviz
	vermedi.

	Sözün neredeyse tamamen hükümsüzleştiği tam da bugünlerde, sözün haki…
	sığındı. Ayrımcılığa karşı çizgisini kordu, geçmişteki adaletsizli…
	hepsini kendi yükü kabul etti. Varoluşunun temelinde yatan barış
	perspektifi, bütün bu kavgaların ortasında ayakta kalabilir olmasını
	sağladı.

	Agos, Dink'in ardından, çok daha ağır bir yükün altında, daha çok kişi…
	sesi olmaya çalışan, daha dertli bir hal aldı.

	15 Jan 2017

	## AUTOREN

	Uygar Gültekin

	## TAGS

	taz.gazete
	Özgürlükler
	taz.gazete
	taz.gazete

	## ARTIKEL ZUM THEMA