This is a text-only version of the following page on
https://raymii.org:
---
Title : RET Metro ZUB
Author : Remy van Elst
Date : 02-01-2006
URL :
https://raymii.org/s/blog/RET_Metro_ZUB.html
Format : Markdown/HTML
---
Daar RETMetro.nl in 2016 opgehouden is te bestaan is getracht een aantal artikelen te
herstellen zodat waardevolle informatie beschikbaar blijft. Dit is een een op een
kopie van de betreffende pagina op RETMetro.nl tenzij anders aangegeven.
[Source][1]
### Zug Beeinflussung (ZUB)
Op de trajecten van RandstadRail wordt het beveiligingssysteem ZUB 222c
gebruikt. ZUB staat voor ZUg Beeinflussung en de leverancier is het Duitse
Siemens. ZUB is een puntsgewijs spoorbeveiligingsysteem, dat gebruikt maakt van
buitenseinen. Deze zijn leidend voor de bestuurder. De bestuurder ontvangt ook
informatie in zijn cabine over het sein dat hij nadert of passeert, maar die
informatie dient ter ondersteuning. Het systeem is daarom in grote mate
afwijkend van het reguliere ATB-systeem van de Rotterdamse metro.
![img][2]
> ZUB is in grote mate afwijkend van ATB, met name omdat het gebruik maakt van
buitenseinen.
#### IXL-stations
Het hart van ZUB wordt gevormd door de IXL-stations, die verspreid langs de
RandstadRail-trajecten staan. IXL is een interlockingsysteem dat wissels, seinen
en overwegen aanstuurt, controleert en bewaakt. Met behulp van assentellers
wordt vastgesteld of een spoorgedeelte al dan niet bezet is door een ander
voertuig. ZUB controleert of de toegestane snelheid in het blok waar de trein
zich bevindt niet overschreden wordt. Wanneer de snelheid overschreden wordt,
zal de treininstallatie waarschuwen en zo nodig ingrijpen. De mate van de
ingreep hangt af van de snelheidsoverschrijding.
Snelheid - Reactie treininstallatie
* 0 km/h boven toegestane snelheid: Tractie opnemen onmogelijk
* 2 km/h boven toegestane snelheid: Dwangrem-ingreep met bedrijfsrem (66% remkoppel) tot onder de maximum toegestane snelheid.
* 5 km/h boven toegestane snelheid: Dwangrem-ingreep met bedrijfsrem (100% remkoppel) tot stilstand.
#### Puntsgewijs spoorbeveiligingssysteem
ZUB is een puntsgewijs spoorbeveiligingssysteem. Dit betekent dat er bij elk
lichtsein nieuwe informatie uitgewisseld wordt tussen het voertuig en het
spoorbeveiligingsysteem. Deze communicatie vindt plaats via een signaal tussen
de baankoppelspoel, die dicht in de buurt van ieder lichtsein geplaatst is, en
de treinkoppelspoel, die op ieder kopdraaistel gemonteerd is aan de
rechterzijde.
![img][3]
> Treinkoppelspoel aan een RSG2-rijtuig.
![img][4]
> Baankoppelspoel (geel) in de buurt van een buitensein.
Een nadeel van dit systeem is dat een positieve verandering in het seinbeeld
niet direct door het voertuig opgepikt wordt, in tegenstelling tot het ATB-
systeem van het metronet. Pas bij het passeren van het eerstvolgende lichtsein
kan nieuwe informatie ontvangen, door de verbinding treinkoppelspoel-
baankoppelspoel. Omdat deze constructie op sommige locaties de exploitatie kan
hinderen, is er voor gekozen om lussen (maximaal 250 meter lang) te koppelen aan
de baankoppelspoel, zodat nieuwe informatie al eerder ontvangen kan worden. Dit
komt de exploitatie ten goede.
#### IMU
De RSG2-rijtuigen (5261-5271) kunnen zelf de rijwegen aansturen middels een
boordcomputer. Voor aanvang van een rit dient een code ingevoerd te worden, die
aangeeft welke lijn er gereden wordt en wat de route, treinlengte en
eindbestemming is. De code die aan deze informatie verbonden wordt, wordt via de
treinkoppelspoel verstuurd naar IMU (Induktives Meldungsbertragungssystem). Dit
is een instrument dat gemonteerd is aan een spoorstaaf en ontvangt de code en
geeft deze door aan de Rijweg Instel Automaat (RIA). RIA zorgt er vervolgens
voor dat er op tijd een nieuwe rijweg ingesteld wordt en volgt de voertuigen
tijdens de rit. IMU-lussen liggen met name op locaties waar nieuwe of andere
routes ingesteld moeten worden (begin- of keerpunten).
![img][5]
> Met de boordcomputer wordt een code via de treinkoppelspoel naar IMU (op de
foto de witte box) gestuurd.
### Bijzonderheden van ZUB
ZUB bevat enkele bijzonderheden, die de exploitatie of de omgeving ten goede
komen. Zo kan een bestuurder zelf de rijweg aanvragen. Dit is vooral handig bij
het vertrekken van een station waar direct achter een overweg of overpad
aangelegd is. Wanneer de stop op het station om wat voor reden dan ook langer
duurt, blijft de overweg geopend en ontstaat er geen verkeershinder. Wanneer de
bestuurder wil en kan vertrekken, bedient deze de knop "aanvraag vertrek". Dan
wordt de rijweg ingelegd en zal er een positief seinbeeld getoond worden. Dit
voorkomt dat het voertuig de overweg kan bereiken wanneer de spoorbomen nog
geopend zijn.
ZUB kan ook voorkomen dat er lagevloer-voertuigen op het hogevloertraject komen
en omgekeerd. Dit risico doet zich vooral voor op de stations Laan van NOI en
Leidschenveen en bij emplacement Leidschendam. Aan de hand van de voertuigcode
zal de Rijweg Instel Automaat het voertuig altijd naar de goede bestemming
sturen. Maar bij menselijke bediening vanaf de CVL kunnen vergissingen gemaakt
worden. Daarom is er bij de splitsingen een wisselstandaanwijzer aangebracht. De
bestuurder moet contact opnemen met de CVL wanneer de stand op deze aanwijzer
niet overeenkomt met de normale rijweg. Als het voertuig het sein toch passeert,
zal het direct stilgezet worden. Dit gebeurt buiten ZUB om.
### Apparatuur in RSG2-rijtuig
De bestuurderscabine van de RSG2-rijtuigen werd voor de exploitatie op de
RandstadRail Erasmuslijn (lijn E) voor een gedeelte aangepast. Er werd een
nieuwe snelheidsmeter, ZUB-interface en boordcomputer geplaatst. De
snelheidsmeter is vergelijkbaar met die van de Bombardier-rijtuigen (type SG2/1
en MG2/1). Een gele wijzer geeft de werkelijke snelheid ("V ist") aan, een rode
wijzer geeft de toegestane snelheid aan ("V soll"). De laatste wijzer geeft
tevens een remcurve aan, wanneer bijvoorbeeld minder positief seinbeeld genaderd
wordt.
Zoals eerder beschreven, is elke cabine voorzien van een ZUB-interface. De ZUB-
interface bestaat uit een display met daarin meldingen over de status van het
systeem en de toegestane snelheid in een sectie. De ZUB-interface is geplaatst
direct onder de snelheidsmeter. Overigens zijn de meldingen over toegestane
snelheden niet leidend voor de bestuurder, maar dienen slechts ter ondersteuning
en controle. De ZUB-interface bevat vier gekleurde knoppen. ROZ (Rijden Op
Zicht, geel), TEST (systeemtest, blauw), SYS (systeemstatus, wit) en REM
(remingreep, rood).
Links van de snelheidsmeter is de invoerterminal voor de boordcomputer
geplaatst. Het instrument bevat een display en een numeriek toetsenbord,
gecombineerd met functietoetsen. De bestuurder geeft voor aanvang van een rit
een code op. Deze code geeft de te berijden lijn en route aan, evenals de
treinlengte en eindbestemming.
![img][6]
> Aangepaste bestuurderscabine met links naast de snelheidsmeter de
boordcomputer (wit) en daaronder de ZUB-interface. Links van de ZUB-interface de
knop "aanvraag vertrek".
### Apparatuur RSG3/SG3-rijtuig
In de RSG3/SG-rijtuigen is een combinatie-interface van ZUB en ATB ingebouwd.
Het voertuig kan automatisch omschakelen van ZUB naar ATB en omgekeerd, zodra
dit door de treinkoppelspoel wordt gesignaleerd. De seinbeelden worden op een
iets aangepast ATB-paneel (zoals in type MG2/1 en SG2/1) getoond. De knop
"aanvraag vertrek" is gentegreerd bij de rij/remhendel, bij de bediening voor
richtingaanwijzers, pantograaf en railremmen. De informatie voor IMU is
opgenomen in het Rijtuig Informatie Systeem (RIS).
![img][7]
> ZUB/ATB-interface in RSG3-rijtuig 5502.
### Seinbeelden ZUB
#### Rood
Stop, passeren van het sein is niet toegestaan.
#### Rood-Geel
Het eerstvolgende blok is bezet, passeren is toegestaan met een maximale
snelheid van 10 km/h. Dit seinbeeld wordt vooral gebruikt om voertuigen te
koppelen.
#### Geel
Het eerstvolgende blok is vrij, passeren van het sein is toegestaan. De snelheid
dient verminderd te worden om voor het volgende sein te kunnen stoppen.
#### Geel, ondersteund door cijfer
Het eerstvolgende blok is vrij, passeren van het sein is toegestaan met de
maximale snelheid die door het cijfer in tientallen km/h aangegeven wordt. De
snelheid dient verminderd te worden om voor het volgende sein te kunnen stoppen.
#### Groen, ondersteund door cijfer
De eerstvolgende twee blokken zijn vrij. Passeren van het sein is toegestaan met
de maximale snelheid die door het cijfer in tientallen km/h aangegeven wordt.
#### Groen, ondersteund met knipperend cijfer
De eerstvolgende twee blokken zijn vrij. Passeren van het sein is toegestaan. De
snelheid dient verminderd te worden naar de maximale snelheid die door het
cijfer in tientallen km/h aangegeven wordt. Deze snelheid moet bij het
eerstvolgende sein bereikt zijn.
[1]:
http://retmetro.nl/cms/infrastructuur/zub (Permalink to ZUB)
[2]:
https://raymii.org/s/inc/img/metro/zub/zub_pp_img_1.jpg
[3]:
https://raymii.org/s/inc/img/metro/zub/zub_pp_img_2.jpg
[4]:
https://raymii.org/s/inc/img/metro/zub/zub_pp_img_3.jpg
[5]:
https://raymii.org/s/inc/img/metro/zub/zub_pp_img_7.jpg
[6]:
https://raymii.org/s/inc/img/metro/zub/zub_pp_img_5.jpg
[7]:
https://raymii.org/s/inc/img/metro/zub/zub_pp_img_6.jpg
---
License:
All the text on this website is free as in freedom unless stated otherwise.
This means you can use it in any way you want, you can copy it, change it
the way you like and republish it, as long as you release the (modified)
content under the same license to give others the same freedoms you've got
and place my name and a link to this site with the article as source.
This site uses Google Analytics for statistics and Google Adwords for
advertisements. You are tracked and Google knows everything about you.
Use an adblocker like ublock-origin if you don't want it.
All the code on this website is licensed under the GNU GPL v3 license
unless already licensed under a license which does not allows this form
of licensing or if another license is stated on that page / in that software:
This program is free software: you can redistribute it and/or modify
it under the terms of the GNU General Public License as published by
the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or
(at your option) any later version.
This program is distributed in the hope that it will be useful,
but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of
MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the
GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License
along with this program. If not, see <
http://www.gnu.org/licenses/>.
Just to be clear, the information on this website is for meant for educational
purposes and you use it at your own risk. I do not take responsibility if you
screw something up. Use common sense, do not 'rm -rf /' as root for example.
If you have any questions then do not hesitate to contact me.
See
https://raymii.org/s/static/About.html for details.
