\V TRUYE^.N THU'Y KIE^`U
Tu+'c "DDOA.N TRU+O+`NG TA^N THANH"
cu?a thi ha`o NGUYE^~N DU (1765-1820)
Tra(m na(m trong co~i ngu+o+`i ta,
Chu+~ Ta`i chu+~ Me^.nh khe'o la` ghe't nhau\.
Tra?i qua mo^.t cuo^.c be^? da^u,
Nhu+~ng ddie^`u tro^ng tha^'y ma` ddau ddo+'n lo`ng.
La. gi` "bi? sa('c tu+ phong,"
Tro+`i xanh quen tho'i ma' ho^`ng dda'nh ghen.
Ca?o tho+m la^`n gio+? tru+o+'c dde`n,
"Phong ti`nh co^? lu.c" co`n truye^`n su+? xanh.
Ra(`ng na(m Gia Ti~nh trie^`u Minh,
Bo^'n phu+o+ng pha(?ng la(.ng, hai kinh vu+~ng va`ng.
Co' nha` vie^n ngoa.i ho. Vu+o+ng,
Gia tu+ nghi~ cu~ng thu+o+`ng thu+o+`ng bu+.c trung.
Mo^.t trai con thu+' ro^'t lo`ng,
Vu+o+ng Quang la` chu+~ no^'i do`ng nho gia\.
DDa^`u lo`ng hai a? to^' nga,
Thu'y Kie^`u la` chi. em la` Thu'y Va^n.
Mai co^'t ca'ch, tuye^'t tinh tha^`n,
Mo^~i ngu+o+`i mo^.t ve?, mu+o+`i pha^n ve.n mu+o+`i\.
Va^n xem trang tro.ng kha'c vo+`i,
Khuo^n tra(ng dde^`u dda(.n ne't nga`i no+? nang.
Hoa cu+o+`i ngo.c tho^'t ddoan trang,
Ma^y thua nu+o+'c to'c, tuye^'t nhu+o+`ng ma`u da\.
Kie^`u ca`ng sa('c sa?o, ma(.n ma`,
So be^` ta`i, sa('c, la.i la` pha^`n ho+n.
La`n thu thu?y, ne't xua^n so+n,
Hoa ghen thua tha('m, lie^~u ho+`n ke'm xanh.
Mo^.t, hai nghie^ng nu+o+'c nghie^ng tha`nh,
Sa('c dda`nh ddo`i mo^.t, ta`i dda`nh ho.a hai\.
Tho^ng minh vo^'n sa(~n ti'nh tro+`i,
Pha nghe^` thi ho.a ddu? mu`i ca nga^m.
Cung thu+o+ng la`u ba^.c ngu~ a^m,
Nghe^` rie^ng a(n ddu+'t ho^` ca^`m mo^.t tru+o+ng.
Khu'c nha` tay lu+.a ne^n chu+o+ng,
Mo^.t thie^n ba.c me^.nh, la.i ca`ng na~o nha^n.
Phong lu+u ra^'t mu+.c ho^`ng qua^`n,
Xua^n xanh sa^'p si? to+'i tua^`n ca^.p ke^\.
E^m dde^`m tru+o+'ng phu? ma`n che,
Tu+o+`ng ddo^ng ong bu+o+'m ddi ve^` ma(.c ai\.
Nga`y xua^n con e'n ddu+a thoi,
Thie^`u quang chi'n chu.c dda~ ngoa`i sa'u mu+o+i\.
Co? non xanh ta^.n cha^n tro+`i,
Ca`nh le^ tra('ng ddie^?m mo^.t va`i bo^ng hoa\.
Thanh minh trong tie^'t tha'ng ba,
Le^~ la` ta?o mo^., ho^.i la` DDa.p Thanh.
Ga^`n xa no^ nu+'c ye^'n oanh,
Chi. em sa('m su+?a bo^. ha`nh cho+i xua^n.
Da^.p di`u ta`i tu+?, giai nha^n,
Ngu+.a xe nhu+ nu+o+'c a'o qua^`n nhu+ ne^m.
Ngo^?n ngang go` ddo^'ng ke'o le^n,
Thoi va`ng vo' ra('c tro tie^`n gia^'y bay\.
Ta` ta` bo'ng nga? ve^` ta^y,
Chi. em tho+ tha^?n ddan tay ra ve^`.
Bu+o+'c la^`n theo ngo.n tie^?u khe^,
Nhi`n xem phong ca?nh co' be^` thanh thanh.
Nao nao gio`ng nu+o+'c uo^'n quanh,
Nhi.p ca^`u nho nho? cuo^'i ghe^`nh ba('c ngang.
Se` se` na('m dda^'t be^n ddu+o+`ng,
Da^`u da^`u ngo.n co? nu+?a va`ng nu+?a xanh.
Ra(`ng: "Sao trong tie^'t thanh minh,
"Ma` dda^y hu+o+ng kho'i va('ng tanh the^' ma`?"
Vu+o+ng Quan mo+'i da^~n ga^`n xa:
"DDa.m Tie^n na`ng a^'y xu+a la` ca nhi\.
"No^?i danh ta`i sa('c mo^.t thi`,
"Xo^n xao ngoa`i cu+?a hie^'m gi` ye^'n oanh.
"Pha^.n ho^`ng nhan co' mong manh,
"Nu+?a chu+`ng xua^n, thoa('t ga~y ca`nh thie^n hu+o+ng.
"Co' ngu+o+`i kha'ch o+? vie^~n phu+o+ng,
"Xa nghe cu~ng nu+'c tie^'ng na`ng ti`m cho+i\.
"Thuye^`n ti`nh vu+`a ghe' to+'i no+i,
"Thi` dda` tra^m ga^~y bi`nh ro+i bao gio+`!
"Buo^`ng kho^ng la.nh nga('t nhu+ to+`,
"Da^'u xe ngu+.a dda~ re^u lo+` mo+` xanh.
"Kho'c than kho^n xie^'t su+. ti`nh,
"Khe'o vo^ duye^n a^'y la` mi`nh vo+'i ta!
"DDa~ kho^ng duye^n tru+o+'c cha(ng ma`,
"Thi` chi chu't u+o+'c go.i la` duye^n sau\.
"Sa('m xanh ne^'p tu+? xe cha^u,
"Vu`i no^ng mo^.t na^'m ma(.c da^`u co? hoa\.
"Tra?i bao tho? la(.n a'c ta`,
"A^'y mo^` vo^ chu? ai ma` vie^'ng tha(m!"
Lo`ng dda^u sa(~n mo^'i thu+o+ng ta^m,
Thoa('t nghe Kie^`u dda~ dda^`m dda^`m cha^u sa\.
"DDau ddo+'n thay pha^.n dda`n ba`!
"Lo+`i ra(`ng ba.c me^.nh cu~ng la` lo+`i chung.
"Phu~ pha`ng chi ba^'y hoa' co^ng!
"Nga`y xanh mo`n mo?i ma' ho^`ng pho^i pha\.
"So^'ng la`m vo+. kha('p ngu+o+`i ta,
"Ha.i thay tha'c xuo^'ng la`m ma kho^ng cho^`ng!
"Na`o ngu+o+`i phu+o+.ng cha. loan chung,
"Na`o ngu+o+`i ti'ch lu.c tham ho^`ng la` ai\?
"DDa~ kho^ng ke? ddoa'i ngu+o+`i hoa`i,
"Sa(~n dda^y ta tha('p mo^.t va`i ne'n hu+o+ng.
"Go.i la` ga(.p go+~ giu+~a ddu+o+`ng,
"Ho.a la` ngu+o+`i du+o+'i suo^'i va`ng bie^'t cho\."
La^`m ra^`m kha^'n va'i nho? to,
Su.p ngo^`i va` ga^.t tru+o+'c mo^` bu+o+'c ra\.
Mo^.t vu`ng co? a'y bo'ng ta`,
Gio' hiu hiu tho^?i mo^.t va`i bo^ng lau\.
Ru't tra^m sa(~n da('t ma'i dda^`u,
Va.ch da ca^y, vi.nh bo^'n ca^u ba va^`n.
La.i ca`ng me^ ma^?n ta^m tha^`n,
La.i ca`ng ddu+'ng la(.ng ta^`n nga^`n cha(?ng ra\.
La.i ca`ng u? do^.t ne't hoa,
Sa^`u tuo^n ddu+'t no^'i cha^u sa va('n da`i\.
Va^n ra(`ng: "Chi. cu~ng nu+.c cu+o+`i,
"Khe'o du+ nu+o+'c ma('t kho'c ngu+o+`i ddo+`i xu+a!"
Ra(`ng: "Ho^`ng nhan tu+. nghi`n xu+a,
"Ca'i ddie^`u ba.c me^.nh co' chu+`a ai dda^u\.
No^~i nie^`m tu+o+?ng dde^'n ma` ddau,
Tha^'y ngu+o+`i na(`m ddo' bie^'t sau the^'t na`o\?"
Quan ra(`ng: "Chi. no'i hay sao,
"Mo^.t lo+`i la` mo^.t va^.n va`o kho' nghe!
"O+? dda^y a^m khi' na(.ng ne^`,
"Bo'ng chie^`u dda~ nga? da^.m ve^` co`n xa\."
Kie^`u ra(`ng: "Nhu+~ng dda^'ng ta`i hoa,
"Tha'c la` the^? pha'ch, co`n la` tinh anh,
"De^~ hay ti`nh la.i ga(.p ti`nh,
"Cho+` xem a('t tha^'y hie^?n linh ba^y gio+`."
Mo^.t lo+`i no'i chu+?a ki.p thu+a,
Phu't dda^u tra^.n gio' cuo^'n co+` dde^'n ngay\.
A`o a`o ddo^? lo^.c rung ca^y,
O+? trong du+o+`ng co' hu+o+ng bay i't nhie^`u\.
DDe` chu+`ng ngo.n gio' la^`n theo,
Da^'u gia^`y tu+`ng bu+o+'c in re^u ra`nh ra`nh.
Ma('t nhi`n ai na^'y dde^`u kinh,
Na`ng ra(`ng: "Na`y thu+.c tinh tha`nh cha(?ng xa\.
Hu+~u ti`nh ta la.i ga(.p ta,
Cho+' ne^` u hie^?n mo+'i la` chi. em."
DDa~ lo`ng hie^?n hie^.n ra xem,
Ta. lo`ng na`ng la.i no^'i the^m va`i lo+`i\.
Lo`ng tho+ lai la'ng bo^`i ho^`i,
Go^'c ca^y la.i va.ch mo^.t ba`i co^? thi\.
Du`ng da(`ng nu+?a o+?, nu+?a ve^`,
Nha.c va`ng dda^u dda~ tie^'ng nghe ga^`n ga^`n.
Tro^ng chu+`ng tha^'y mo^.t va(n nha^n
Lo?ng buo^ng tay kha^'u, bu+o+'c la^`n da(.m ba(ng.
DDe^` hue^` lu+ng tu'i gio' tra(ng,
Sau lu+ng theo mo^.t va`i tha(`ng con con.
Tuye^'t in sa('c ngu+.a ca^u do`n,
Co? pha mu`i a'o nhuo^.m non da tro+`i\.
Ne?o xa mo+'i to? ma(.t ngu+o+`i,
Kha'ch dda` xuo^'ng ngu+.a to+'i no+i tu+. ti`nh.
Ha`i va(n la^`n bu+o+'c da(.m xanh,
Mo^.t vu`ng nhu+ the^? ca^y quy`nh ca`nh giao\.
Cha`ng Vu+o+ng quen ma(.t ra cha`o,
Hai Kie^`u e le^. ne'p va`o du+o+'i hoa\.
Nguye^n ngu+o+`i quanh qua^'t dda^u xa,
Ho. Kim te^n Tro.ng vo^'n nha` tra^m anh.
Ne^`n phu' ha^.u, ba^.c ta`i danh,
Va(n chu+o+ng ne^'t dda^'t, tho^ng minh ti'nh tro+`i\.
Phong tu+ ta`i ma.o tuye^.t vo+`i,
Va`o trong thanh nha~, ra ngoa`i ha`o hoa\.
Chung quanh va^~n dda^'t nu+o+'c nha`,
Vo+'i Vu+o+ng Quan tru+o+'c va^~n la` ddo^`ng tha^n.
Va^~n nghe tho+m nu+'c hu+o+ng la^n,
Mo^.t ne^`n DDo^`ng tu+o+'c khoa' xua^n hai Kie^`u\.
Nu+o+'c non ca'ch ma^'y buo^`ng the^u,
Nhu+~ng la` tro^.m nho+' tha^`m ye^u cho^'c mo`ng.
May thay gia?i ca^'u tu+o+ng phu`ng,
Ga(.p tua^`n ddo^' la' thoa? lo`ng ti`m hoa\.
Bo'ng ho^`ng nha'c tha^'y ne?o xa,
Xua^n lan, thu cu'c ma(.n ma` ca? hai\.
Ngu+o+`i quo^'c sa('c ke? thie^n ta`i,
Ti`nh trong nhu+ dda~, ma(.t ngoa`i co`n e\.
Cha^.p cho+`n co+n ti?nh, co+n me^\.
Do^'n ngo^`i cha(?ng tie^.n, du+'t ve^` chi?n kho^n.
Bo'ng ta` nhu+ du.c co+n buo^`n,
Kha'ch dda` le^n ngu+.a, ngu+o+`i co`n nghe' theo\.
Du+o+'i do`ng nu+o+'c cha?y trong veo,
Be^n ca^`u to+ lie^~u bo'ng chie^`u thu+o+'t tha\.
Kie^`u tu+` tro+? go't tru+o+'ng hoa,
Ma(.t tro+`i ga'c nu'i chie^ng dda` thu kho^ng.
Gu+o+ng Nga che^nh che^'ch nho`m song,
Va`ng gieo nga^'n nu+o+'c, ca^y lo^`ng bo'ng sa^n.
Ha?i ddu+o+`ng la? ngo.n ddo^ng la^n,
Gio.t su+o+ng gieo na(.ng ca`nh xua^n la dda`.
Mo^.t mi`nh la(.ng nga('m bo'ng Nga,
Ro^.n ddu+o+`ng ga^`n vo+'i no^~i xa bo+`i bo+`i:
"Ngu+o+`i ma` dde^'n the^' thi` tho^i,
"DDo+`i pho^`n hoa cu~ng la` ddo+`i bo? ddi!
"Ngu+o+`i dda^u ga(.p go+~ la`m chi,
"Tra(m na(m bie^'t co' duye^n gi` hay kho^ng?"
Ngo^?n ngang tra(m mo^'i be^n lo`ng,
Ne^n ca^u tuye^.t die^.u ngu. trong ti'nh ti`nh.
Che^nh che^nh bo'ng nguye^.t xe^' ma`nh,
Tu+.a ngo^`i be^n trie^.n mo^.t mi`nh thiu thiu\.
Thoa('t dda^u tha^'y mo^.t tie^?u kie^`u,
Co' chie^`u thanh va^.n co' chie^`u thanh ta^n.
Su+o+ng in ma(.t tuye^'t pha tha^n,
Sen va`ng lu+~ng ddu+~ng nhu+ ga^`n, nhu+ xa\.
Ru+o+'c mu+`ng ddo'n ho?i do` la:
"DDa`o nguye^n la.c lo^'i dda^u ma` dde^'n dda^y\?"
Thu+a ra(`ng: "Thanh khi' xu+a nay,
"Mo+'i cu`ng nhau lu'c ban nga`y dda~ que^n.
"Ha`n gia o+? ma'i ta^y thie^n,
"Du+o+'i do`ng nu+o+'c cha?y be^n tre^n co' ca^`u\.
"Ma^'y lo`ng ha. co^' dde^'n nhau,
"Ma^'y lo+`i ha. tu+' ne'm cha^u gieo va`ng.
"Va^ng tri`nh ho^.i chu? xem tu+o+`ng,
"Ma` xem trong so^? ddoa.n tru+o+`ng co' te^n.
"A^u dda`nh qua? kie^'p nha^n duye^n,
"Cu`ng ngu+o+`i mo^.t ho^.i, mo^.t thuye^`n dda^u xa!
"Na`y mu+o+`i ba`i mo+'i mo+'i ra,
"Ca^u tha^`n la.i mu+o+.n bu't hoa ve~ vo+`i\."
Kie^`u va^ng li~nh y' dde^` ba`i,
Tay tie^n mo^.t va^?y ddu? mu+o+`i khu'c nga^m.
Xem tho+ nu+'c no+? khen tha^`m:
"Gia' dda`nh tu' kha^?u ca^?m ta^m kha'c thu+o+`ng
"Vi' ddem va`o ta^.p ddoa.n tru+o+`ng
"Thi` treo gia?i nha^'t chi nhu+o+`ng cho ai!"
The^`m hoa kha'ch dda~ tro+? ha`i,
Na`ng co`n ca^`m la.i mo^.t hai tu+. ti`nh.
Gio' dda^u si.ch bu+'c ma`nh ma`nh,
Ti?nh ra mo+'i bie^'t la` mi`nh chie^m bao\.
Tro^ng theo na`o tha^'y dda^u na`o,
Hu+o+ng thu+`a du+o+`ng ha~y ra va`o dda^u dda^y\.
Mo^.t mi`nh lu+o+~ng lu+. canh cha^`y,
DDu+o+`ng xa, nghi~ no^~i sau na`y ma` kinh.
Hoa tro^i be`o da.t dda~ dda`nh,
Bie^'t duye^n mi`nh, bie^'t pha^.n mi`nh the^' tho^i!
No^~i rie^ng lo+'p lo+'p so'ng do^`i,
Nghi~ ddo`i co+n la.i su.t su`i ddo`i co+n.
Gio.ng Kie^`u re^`n ri~ tru+o+'ng loan,
Nha` Huye^n cho+.t ti?nh ho?i can co+' gi`:
"Co+' sao tra(`n tro.c canh khuya,
Ma`u hoa le^ ha~y dda^`m ddi`a gio.t mu+a\?"
Thu+a ra(`ng: "chu't pha^.n nga^y tho+,
"Du+o+~ng sinh ddo^i no+. to'c to+ chu+a dde^`n.
"Buo^?i nga`y cho+i ma? DDa.m Tie^n,
"Nha('p ddi thoa('t tha^'y u+'ng lie^`n chie^m bao\.
"DDoa.n tru+o+`ng la` so^? the^' na`o,
"Ba`i ra the^' a^'y vi.nh va`o the^' kia\.
"Cu+' trong mo^.ng trie^.u ma` suy,
"Tha^n con tho^i co' ra gi` mai sau!"
Da.y ra(`ng: "Mo^.ng a?o cu+' dda^u,
"Bo^~ng kho^ng mua na~o chuo^'c sa^`u nghi~ nao\."
Va^ng lo+`i khuye^n gia?i tha^'p cao,
Chu+a xong ddie^`u nghi~ dda~ dda`o ma.ch Tu+o+ng.
Ngoa`i song tho? the? oanh va`ng,
Na'ch tu+o+`ng bo^ng lie^~u bay sang la'ng gie^`ng.
Hie^n ta` bo'ng ga'c nghie^ng nghie^ng,
No^~i rie^ng, rie^ng cha.nh ta^'c rie^ng mo^.t mi`nh.
Cho hay la` gio^'ng hu+~u ti`nh,
DDo^' ai go+~ mo^'i to+ ma`nh cho xong!
Cha`ng Kim tu+` la.i thu+ song,
No^~i na`ng canh ca'nh be^n lo`ng bie^'ng khua^y\.
Sa^`u ddong ca`ng la('c ca`ng dda^`y,
Ba thu do^`n la.i mo^.t nga`y da`i ghe^!
Ma^y Ta^`n toa? ki'n song the,
Bu.i ho^`ng le?o dde?o ddi ve^` chie^m bao\.
Tua^`n tra(ng khuye^'t ddi~a da^`u hao,
Ma(.t mo+ tu+o+?ng ma(.t lo`ng ngao nga'n lo`ng.
Pho`ng va(n ho+i gia' nhu+ ddo^`ng,
Tru'c se ngo.n tho?, to+ chu`ng phi'm loan.
Ma`nh tu+o+ng pha^'t pha^'t gio' dda`n,
Hu+o+ng ga^y mu`i nho+', tra` khan gio.ng ti`nh.
Vi` cha(ng duye^n no+. ba sinh,
Thi` chi ddem gio^'ng khuynh tha`nh tre^u ngu+o+i\.
Ba^ng khua^ng nho+' ca?nh, nho+' ngu+o+`i,
Nho+' no+i ky` ngo^. vo^.i do+`i cha^n ddi\.
Mo^.t vu`ng co? mo.c xanh ri`,
Nu+o+'c nga^m trong va('t, tha^'y gi` nu+~a dda^u!
Gio' chie^`u nhu+ go+.i co+n sa^`u,
Vi lo^ hiu ha('t nhu+ ma^`u kha^?y tre^u\.
No^~i rie^ng nho+' i't tu+o+?ng nhie^`u,
Xa(m xa(m dde` ne?o Lam Kie^`u la^`n sang.
Tha^m nghie^m ki'n co^?ng cao tu+o+`ng,
Ca.n do`ng la' tha('m du+'t ddu+o+`ng chim xanh.
Lo+ tho+ to+ lie^~u buo^ng ma`nh,
Con oanh ho.c no'i tre^n ca`nh mi?a mai\.
Ma^'y la^`n cu+?a ddo'ng then ga`i
DDa^`y the^`m hoa ru.ng, bie^'t ngu+o+`i o+? dda^u\?
Ta^`n nga^`n ddu+'ng suo^'t gio+` la^u,
Da.o quanh cho+.t tha^'y ma'i sau co' nha`.
La` nha` Ngo^ Vie^.t thu+o+ng gia,
Buo^`ng kho^ng dde^? ddo', ngu+o+`i xa chu+a ve^`.
La^'y ddie^`u du ho.c ho?i thue^,
Tu'i dda`n ca(.p sa'ch dde^` hue^` do.n sang.
Co' ca^y co' dda' sa(~n sa`ng
Co' hie^n La~m thu'y, ne't va`ng chu+a phai\.
Mu+`ng tha^`m cho^'n a^'y chu+~ ba`i,
Ba sinh a^u ha(?n duye^n tro+`i chi dda^y!
Song ho^` nu+?a khe'p ca'nh ma^y,
Tu+o+`ng ddo^ng ghe' ma('t nga`y nga`y ha(`ng tro^ng.
Ta^'c gang, ddo^.ng khoa' nguo^`n phong,
Ti.t mu` na`o tha^'y bo'ng ho^`ng va`o ra\.
Nha^~n tu+` qua'n kha'ch la^n la,
Tua^`n tra(ng tha^'m thoa't nay dda` the^m hai\.
Ca'ch tu+o+`ng pha?i buo^?i e^m tro+`i,
Du+o+'i dda`o du+o+`ng co' bo'ng ngu+o+`i thu+o+'t tha\.
Buo^ng ca^`m xo^'c a'o vo^.i ra,
Hu+o+ng co`n tho+m nu+'c ngu+o+`i dda` va('ng tanh.
La^`n theo tu+o+`ng ga^'m da.o quanh,
Tre^n dda`o nha'c tha^'y mo^.t ca`nh kim thoa\.
Gio+ tay vo+'i la^'y ve^` nha`:
"Na`y trong khue^ ca'c dda^u ma` dde^'n dda^y\?
"Nga^~m a^u ngu+o+`i a^'y ba'u na`y,
"Cha(?ng duye^n chu+a de^~ va`o tay ai ca^`m!
Lie^`n tay nga('m nghi'a bie^'ng na(`m,
Ha~y co`n thoang thoa?ng hu+o+ng tra^`m chu+a phai\.
Tan su+o+ng dda~ tha^'y bo'ng ngu+o+`i,
Quanh tu+o+`ng ra y' ti`m to`i nga^?n ngo+\.
Sinh dda` co' y' ddo+.i cho+`,
Ca'ch tu+o+`ng le^n tie^'ng xa ddu+a u+o+'m lo`ng:
"Thoa na`y ba('t ddu+o+.c hu+ kho^ng,
"Bie^'t dda^u Ho+.p pho^' ma` mong cha^u ve^`?"
Tie^'ng Kie^`u nghe lo.t be^n kia:
"O+n lo`ng qua^n tu+? sa' gi` cu?a ro+i,
"Chie^'c thoa na`o cu?a ma^'y mu+o+i,
"Ma` lo`ng tro.ng nghi~a khinh ta`i xie^'t bao!"
Sinh ra(`ng: "La^n ly' ra va`o,
"Ga^`n dda^y na`o pha?i ngu+o+`i na`o xa xo^i,
"DDu+o+.c ra^`y nho+` chu't tho+m ro+i,
"Ke^? dda` thie^?u na~o lo`ng ngu+o+`i ba^'y nay!
"Ba^'y la^u mo+'i ddu+o+.c mo^.t nga`y,
"Du+`ng cha^n ga.n chu't nie^`m ta^y, go.i la`!"
Vo^.i ve^` the^m la^'y cu?a nha`,
Xuye^'n va`ng ddo^i chie^'c, kha(n la` mo^.t vuo^ng.
Thang ma^y ro'n bu+o+'c ngo.n tu+o+`ng,
Pha?i ngu+o+`i ho^m no. ro~ ra`ng cha(?ng nhe\?
Su+o+.ng su`ng giu+~ y' ru.t re`,
Ke? nhi`n to? ma(.t, ngu+o+`i e cu'i dda^`u\.
Ra(`ng: "Tu+` nga^~u nhi~ ga(.p nhau,
"Tha^`m tro^ng tro^.m nho+' ba^'y la^u dda~ cho^`n.
"Xu+o+ng mai ti'nh dda~ ga^`y mo`n,
"La^`n lu+`a ai bie^'t ha~y co`n ho^m nay!
"Tha'ng tro`n nhu+ go+?i cung ma^y,
"Tra^`n tra^`n mo^.t tra^.n a^'p ca^y dda~ lie^`u!
"Tie^.n dda^y xin mo^.t hai ddie^`u,
"DDa`i gu+o+ng soi dde^'n da^'u be`o cho cha(ng!"
Nga^`n ngu+` na`ng mo+'i thu+a ra(`ng:
"Tho'i nha` ba(ng tuye^'t cha^'t ha(`ng phi? phong,
"Du` khi la' tha('m chi? ho^`ng,
"Ne^n cha(ng thi` cu~ng ta.i lo`ng me. cha\.
"Na(.ng lo`ng xo't lie^~u vi` hoa,
"Tre? tho+ dda~ bie^'t dda^u ma` da'm thu+a\."
Sinh ra(`ng: "Ra`y gio' mai mu+a,
"Nga`y xua^n dda~ de^~ ti`nh co+` ma^'y khi!
"Du` cha(ng xe't ta^'m ti`nh si,
"Thie^.t dda^y ma` co' i'ch gi` dde^'n ai\?
"Chu't chi ga('n bo' mo^.t hai,
"Cho dda`nh ro^`i se~ lie^.u ba`i mo^'i manh.
"Khuo^n thie^n du` phu. ta^'c tha`nh,
"Cu~ng lie^`u bo? qua' xua^n xanh mo^.t ddo+`i\.
"Lu+o+.ng xua^n du` quye^'t he.p ho`i,
"Co^ng ddeo dduo^?i cha(?ng thie^.t tho`i la('m ru\?"
La(.ng nghe lo+`i no'i nhu+ ru,
Chie^`u xua^n de^~ khie^'n ne't thu nga.i ngu`ng.
Ra(`ng: "Trong buo^?i mo+'i la. lu`ng,
"Ne^? lo`ng co' le~ ca^`m lo`ng cho ddang!
"DDa~ lo`ng qua^n tu+? dda mang,
"Mo^.t lo+`i va`ng ta.c dda' va`ng thu?y chung."
DDu+o+.c lo+`i nhu+ co+?i ta^'m lo`ng,
Gio+? kim thoa vo+'i kha(n ho^`ng trao tay\.
Ra(`ng: "Tra(m na(m cu~ng tu+` dda^y,
"Cu?a tin go.i mo^.t chu't na`y la`m ghi\."
Sa(~n tay kha(n ga^'m qua.t qui`,
Vo+'i ca`nh thoa a^'y tu+'c thi` ddo^?i trao\.
Mo^.t lo+`i ga('n bo' ta^'t giao,
Ma'i sau du+o+`ng co' xo^n xao tie^'ng ngu+o+`i\.
Vo^.i va`ng la' ru.ng hoa ro+i,
Cha`ng ve^` vie^.n sa'ch, na`ng ro+`i la^`u trang.
Tu+` phen dda' bie^'t tuo^?i va`ng,
Ti`nh ca`ng tha^'m thia' da. ca`ng nga^?n ngo+\.
So^ng Tu+o+ng mo^.t da?i no^ng so+`,
Be^n tro^ng dda^`u no., be^n cho+` cuo^'i kia\.
Mo^.t tu+o+`ng tuye^'t tro+?, su+o+ng che\.
Tin Xua^n dda^u de^~ ddi ve^` cho na(ng.
La^`n la^`n nga`y gio' dde^m tra(ng,
Thu+a ho^`ng ra^.m lu.c dda~ chu+`ng xua^n qua\.
Nga`y vu+`a sinh nha^.t ngoa.i gia,
Tre^n hai ddu+o+`ng du+o+'i nu+~a la` hai em\.
Tu+ng bu+`ng sa('m su+?a a'o xie^m,
Bie^.n da^ng mo^.t le^~ ddem xa ta^'c tha`nh.
Nha` lan thanh va('ng mo^.t mi`nh,
Nga^~m co+ ho^.i ngo^. dda~ tha`nh ho^m nay\.
Tho+`i tra^n thu+'c thu+'c sa(~n ba`y,
Go't sen thoa('n thoa('t da.o ngay ma'i tu+o+`ng.
Ca'ch hoa se~ da(.ng tie^'ng va`ng,
Du+o+'i hoa dda~ tha^'y co' cha`ng ddu+'ng tro^ng:
"Tra'ch lo`ng ho+` hu+~ng vo+'i lo`ng,
"Lu+?a hu+o+ng cho^'c dde^? la.nh lu`ng ba^'y la^u\.
"Nhu+~ng la` dda('p nho+' ddo^?i sa^`u,
"Tuye^'t su+o+ng nhuo^'m nu+?a ma'i dda^`u hoa ra^m\."
Na`ng ra(`ng: "Gio' ba('t mu+a ca^`m,
"DDa~ cam te^. vo+'i tri a^m ba^'y cha^`y.
"Va('ng nha` ddu+o+.c buo^?i ho^m nay,
"La^'y lo`ng go.i chu't ra dda^y ta. lo`ng!"
La^`n theo nu'i gia? ddi vo`ng,
Cuo^'i tu+o+`ng du+o+`ng co' ne?o tho^ng mo+'i ra`o\.
Xa('n tay mo+? kho'a ddo^.ng dda`o,
Re~ ma^y tro^ng to? lo^'i va`o Thie^n thai\.
Ma(.t nhi`n ma(.t ca`ng the^m tu+o+i,
Be^n lo+`i va.n phu'c be^n lo+`i ha`n huye^n\.
Sa'nh vai ve^` cho^'n thu+ hie^n,
Go'p lo+`i phong nguye^.t na(.ng nguye^`n non so^ng\.
Tre^n ye^n bu't gia' thi ddo^`ng,
DDa.m thanh mo^.t bu+'c tranh tu`ng treo tre^n\.
Phong su+o+ng ddu+o+.c ve? thie^n nhie^n,
Ma(.t khen ne't bu't ca`ng nhi`n ca`ng tu+o+i\.
Sinh ra(`ng: "Pha'c ho.a vu+`a ro^`i,
"Pha^?m dde^` xin mo^.t va`i lo+`i the^m hoa\."
Tay tie^n gio' ta'p mu+a sa,
Khoa?ng tre^n du+`ng bu't tha?o va` bo^'n ca^u\.
Khen: "Ta`i nha? ngo.c phun cha^u,
"Na`ng Ban a? Ta. cu~ng dda^u the^' na`y!
"Kie^'p tu xu+a vi' chu+a da`y,
"Phu'c na`o nha('c ddu+o+.c gia' na`y cho ngang!"
Na`ng ra(`ng: "Tro^.m lie^'c dung quang,
"Cha(?ng sa^n bo^.i ngo.c cu~ng phu+o+`ng kim mo^n\.
"Nghi~ mi`nh pha^.n mo?ng ca'nh chuo^`n,
"Khuo^n xanh bie^'t co' vuo^ng tro`n ma` hay\?
"Nho+' tu+` na(m ha~y tho+ nga^y,
"Co' ngu+o+`i tu+o+'ng si~ ddoa'n ngay mo^.t lo+`i:
"Anh hoa pha't tie^'t ra ngoa`i,
"Nghi`n thu ba.c me^.nh mo^.t ddo+`i ta`i hoa\.
"Tro^ng ngu+o+`i la.i nga^~m dde^'n ta,
"Mo^.t da^`y mo^.t mo?ng bie^'t la` co' ne^n\?'
Sinh ra(`ng: "Gia?i ca^'u la` duye^n,
"Xu+a nay nha^n ddi.nh tha('ng nhie^n cu~ng nhie^`u\.
"Vi' du` gia?i ke^'t dde^'n ddie^`u,
"Thi` ddem va`ng dda' ma` lie^`u vo+'i tha^n!"
DDu? ddie^`u trung khu'c a^n ca^`n,
Lo`ng xua^n pho+i pho+'i che'n xua^n ta`ng ta`ng.
Nga`y vui nga('n cha(?ng dda^`y gang,
Tro^ng ra a'c dda~ nga^.m gu+o+ng non ddoa`i\.
Va('ng nha` cha(?ng tie^.n ngo^`i dai,
Gia~ cha`ng na`ng mo+'i ki'p do+`i song sa\.
DDe^'n nha` vu+`a tha^'y tin nha`,
Hai tha^n co`n do+? tie^.c hoa chu+a ve^`.
Cu+?a ngoa`i vo^.i ru? re`m the,
Xa(m xa(m ba(ng lo^'i vu+o+`n khuya mo^.t mi`nh.
Nha(.t thu+a gu+o+ng gio.i dda^`u ca`nh,
Ngo.n dde`n tro^ng lo.t tru+o+'ng huy`nh ha('t hiu\.
Sinh vu+`a tu+.a a'n thiu thiu,
Do+? chie^`u nhu+ ti?nh do+? chie^`u nhu+ me^\.
Tie^'ng sen se~ ddo^.ng gia^'c ho`e,
Bo'ng tra(ng dda~ xe^' hoa le^ la.i ga^`n.
Ba^ng khua^ng ddi?nh Gia'p non Tha^`n,
Co`n ngo+` gia^'c mo^.ng dde^m xua^n mo+ ma`ng.
Na`ng ra(`ng: "Khoa?ng va('ng dde^m tru+o+`ng,
"Vi` hoa ne^n pha?i dda'nh ddu+o+`ng ti`m hoa\.
"Ba^y gio+` ro~ ma(.t ddo^i ta,
"Bie^'t dda^u ro^`i nu+~a cha(?ng la` chie^m bao\?"
Vo^.i mu+`ng la`m le^~ ru+o+'c va`o,
DDa`i sen no^'i sa'p song dda`o the^m hu+o+ng\.
Tie^n the^` cu`ng tha?o mo^.t chu+o+ng,
To'c ma^y mo^.t mo'n dao va`ng chia ddo^i\.
Va^`ng tra(ng va(`ng va(.c giu+~a tro+`i,
DDinh ninh hai ma(.t mo^.t lo+`i song song\.
To'c to+ ca(n va(.n ta^'c lo`ng,
Tra(m na(m ta.c mo^.t chu+~ ddo^`ng dde^'n xu+o+ng\.
Che'n ha` sa'nh gio.ng quy`nh tu+o+ng,
Da?i la` hu+o+ng lo^.n bi`nh gu+o+ng bo'ng lo^`ng.
Sinh ra(`ng: "Gio' ma't tra(ng trong,
"Ba^'y la^u nay mo^.t chu't lo`ng chu+a cam\.
"Cha`y su+o+ng chu+a ne^.n ca^`u Lam,
"So+. la^`n kha^n qua' ra sa`m so+~ cha(ng\?"
Na`ng ra(`ng: "Ho^`ng die^.p xi'ch tha(`ng,
"Mo^.t lo+`i cu~ng dda~ tie^'ng ra(`ng tu+o+ng tri\.
"DDu+`ng ddie^`u nguye^.t no. hoa kia\.
"Ngoa`i ra ai la.i tie^'c gi` vo+'i ai\."
Ra(`ng: "Nghe no^?i tie^'ng ca^`m dda`i,
"Nu+o+'c non luo^'ng nhu+~ng la('ng tai Chung Ky`."
Thu+a ra(`ng: "Tie^.n ky~ sa' chi,
"DDa~ lo`ng da.y dde^'n da.y thi` pha?i va^ng\."
Hie^n sau treo sa(~n ca^`m tra(ng,
Vo^.i va`ng Sinh dda~ tay na^ng ngang ma`y.
Na`ng ra(`ng: "Nghe^` mo.n rie^ng tay,
"La`m chi cho ba^.n lo`ng na`y la('m tha^n!"
So da^`n da^y vu~ da^y va(n,
Bo^'n da^y to nho? theo va^`n cung thu+o+ng\.
Khu'c dda^u Ha'n So+? chie^'n tru+o+`ng,
Nghe ra tie^'ng sa('t tie^'ng va`ng chen nhau\.
Khu'c dda^u Tu+ ma~ Phu+o+.ng ca^`u,
Nghe ra nhu+ oa'n nhu+ sa^`u pha?i cha(ng!
Ke^ Khang na`y khu'c Qua?ng la(ng,
Mo^.t ra(`ng lu+u thu?y hai ra(`ng ha`nh va^n\.
Qua quan na`y khu'c Chie^u Qua^n,
Nu+?a pha^`n luye^'n chu'a nu+?a pha^`n tu+ gia\.
Trong nhu+ tie^'ng ha.c bay qua,
DDu.c nhu+ tie^'ng suo^'i mo+'i sa nu+?a vo+`i\.
Tie^'ng khoan nhu+ gio' thoa?ng ngoa`i,
Tie^'ng mau sa^`m sa^.p nhu+ tro+`i ddo^? mu+a\.
Ngo.n dde`n khi to? khi mo+`,
Khie^'n ngu+o+`i ngo^`i ddo' cu~ng ngo+ nga^?n sa^`u\.
Khi tu+.a go^'i khi cu'i dda^`u,
Khi vo` chi'n khu'c khi chau ddo^i ma`y\.
Ra(`ng: "Hay thi` tha^.t la` hay,
"Nghe ra nga^.m dda('ng nuo^'t cay the^' na`o!
"Lu+.a chi nhu+~ng ba^.c tie^u tao,
"Do^.t lo`ng mi`nh cu~ng nao nao lo`ng ngu+o+`i\?"
Ra(`ng: "Quen ma^'t ne^'t ddi ro^`i,
"Te? vui tho^i cu~ng ti'nh tro+`i bie^'t sao!
"Lo+`i va`ng a^m li~nh y' cao,
"Ho.a da^`n da^`n bo+'t chu't na`o ddu+o+.c kho^ng\."
Hoa hu+o+ng ca`ng to? thu+'c ho^`ng,
DDa^`u ma`y cuo^'i ma('t ca`ng no^`ng ta^'m ye^u\.
So'ng ti`nh du+o+`ng dda~ xie^u xie^u,
Xem trong a^u ye^'m co' chie^`u la? lo+i\.
Thu+a ra(`ng: "DDu+`ng la^'y la`m cho+i,
"De~ cho thu+a he^'t mo^.t lo+`i dda~ nao!
"Ve? chi mo^.t ddo'a ye^u dda`o,
"Vu+o+`n ho^`ng chi da'm nga(n ra`o chim xanh\.
DDa~ cho va`o ba^.c bo^' kinh,
"DDa.o to`ng phu la^'y chu+~ trinh la`m dda^`u.
"Ra tuo^`ng tre^n Bo^.c trong da^u,
"Thi` con ngu+o+`i a^'y ai ca^`u la`m chi!
"Pha?i ddie^`u a(n xo^?i o+? thi`,
"Tie^'t tra(m na(m no+~ bo? ddi mo^.t nga`y!
"Nga^~m duye^n ky` ngo^. xu+a nay,
"Lu+'a ddo^i ai dde.p la.i ta`y Tho^i Tru+o+ng\.
"Ma^y mu+a dda'nh ddo^? dda' va`ng,
"Qua' chie^`u ne^n dda~ cha'n chu+o+`ng ye^'n anh\.
"Trong khi cha('p ca'nh lie^`n ca`nh,
"Ma` lo`ng re? ru'ng dda~ da`nh mo^.t be^n\.
"Ma'i ta^y dde^? la.nh hu+o+ng nguye^`n,
"Cho duye^n dda(`m tha('m ra duye^n be~ ba`ng.
"Gieo thoi tru+o+'c cha(?ng giu+~ gia`ng,
"DDe^? sau ne^n the.n cu`ng cha`ng bo+?i ai\?
"Vo^.i chi lie^~u e'p hoa na`i,
"Co`n tha^n a('t la.i dde^`n bo^`i co' khi!"
Tha^'y lo+`i ddoan chi'nh de^~ nghe,
Cha`ng ca`ng the^m ne^? the^m vi` mu+o+`i pha^n\.
Bo'ng ta`u vu+`a la.t ve? nga^n,
Tin dda^u dda~ tha^'y cu+?a nga(n go.i va`o\.
Na`ng thi` vo^.i tro+? buo^`ng the^u,
Sinh thi` da.o go't sa^n dda`o bu+o+'c ra\.
Cu+?a sa`i vu+`a ngo? then hoa,
Gia ddo^`ng va`o go+?i thu+ nha` mo+'i sang.
DDem tin thu'c phu. tu+` ddu+o+`ng,
Bo+ vo+ lu+~ tha^'n tha hu+o+ng dde^` hue^`.
Lie^u du+o+ng ca'ch tro+? so+n khe^,
Xua^n ddu+o+`ng ki'p go.i sinh ve^` ho^. tang.
Ma?ng tin xie^'t no^~i kinh hoa`ng,
Ba(ng mi`nh le?n tru+o+'c dda`i trang tu+. ti`nh.
Go't dda^`u mo.i no^~i ddinh ninh,
No^~i nha` tang to'c no^~i mi`nh xa xo^i:
"Su+. dda^u chu+a ki.p ddo^i ho^`i,
"Duye^n dda^u chu+a ki.p mo^.t lo+`i trao to+,
"Tra(ng the^` co`n ddo' tro+ tro+,
"Da'm xa xo^i ma(.t ma` thu+a tho+'t lo`ng.
"Ngoa`i nghi`n da(.m cho^'c ba ddo^ng,
"Mo^'i sa^`u khi go+~ cho xong co`n cha^`y!
"Gi`n va`ng giu+~ ngo.c cho hay,
"Cho dda`nh lo`ng ke? cha^n ma^y cuo^'i tro+`i\."
Tai nghe ruo^.t ro^'i bo+`i bo+`i,
Nga^.p ngu+`ng na`ng mo+'i gia~i lo+`i tru+o+'c sau:
"O^ng to+ ghe't bo? chi nhau,
"Chu+a vui sum ho.p dda~ sa^`u chia pho^i!
"Cu`ng nhau tro't dda~ na(.ng lo+`i,
"Da^~u thay ma'i to'c da'm do+`i lo`ng to+!
"Qua?n bao tha'ng ddo+.i na(m cho+`,
"Nghi~ ngu+o+`i a(n gio' na(`m mu+a xo't tha^`m.
"DDa~ nguye^`n hai chu+~ ddo^`ng ta^m,
"Tra(m na(m the^` cha(?ng o^m ca^`m thuye^`n ai\.
"Co`n non co`n nu+o+'c co`n da`i,
"Co`n ve^` co`n nho+' dde^'n ngu+o+`i ho^m nay!"
Du`ng da(`ng chu+a no+~ ro+`i tay,
Va^`ng ddo^ng tro^ng dda~ ddu+'ng ngay no'c nha`.
Nga.i ngu`ng mo^.t bu+o+'c mo^.t xa,
Mo^.t lo+`i tra^n tro.ng cha^u sa ma^'y ha`ng.
Buo^.c ye^n qua?y ga'nh vo^.i va`ng,
Mo^'i sa^`u xe? nu+?a bu+o+'c ddu+o+`ng chia hai\.
Buo^`n tro^ng phong ca?nh que^ ngu+o+`i,
DDa^`u ca`nh quye^n nha(.t cuo^'i tro+`i nha.n thu+a\.
Na~o ngu+o+`i cu+~ gio' tua^`n mu+a,
Mo^.t nga`y na(.ng ga'nh tu+o+ng tu+ mo^.t nga`y\.
Na`ng co`n ddu+'ng tu+.a hie^n ta^y,
Chi'n ho^`i va^'n vi't nhu+ va^`y mo^'i to+
Tro^ng chu+`ng kho'i nga^'t song thu+a
Hoa tro^i gia.t tha('m, lie^~u xo+ xa'c va`ng.
Ta^`n nga^`n da.o go't la^`u trang,
Mo^.t ddoa`n mu+`ng tho. ngoa.i hu+o+ng mo+'i ve^`,
Ha`n huye^n chu+a ki.p gia~i gie^`,
Sai nha bo^~ng tha^'y bo^'n be^` xo^n xao\.
Ngu+o+`i na'ch thu+o+'c, ke? tay dao;
DDa^`u tra^u ma(.t ngu+.a a`o a`o nhu+ so^i\.
Gia` giang mo^.t la~o mo^.t trai,
Mo^.t gia^y vo^ la.i buo^.c hai tha^m ti`nh.
DDa^`y nha` vang tie^'ng ruo^`i xanh.
Ru.ng ro+i khung cu+?i, tan ta`nh go'i may\.
DDo^` te^' nhuye^~n, cu?a rie^ng ta^y,
Sa.ch sa`nh sanh ve't cho dda^`y tu'i tham.
DDie^`u dda^u bay buo^.c ai la`m?
Na`y ai ddang da(.m, gia^.t gia`m bo^~ng du+ng?
Ho?i ra sau mo+'i bie^'t ra(`ng:
Pha?i te^n xu+ng xua^'t la` tha(`ng ba'n to+\.
Mo^.t nha` hoa?ng ho^'t nga^?n ngo+,
Tie^'ng oan da^.y dda^'t, a'n ngo+` lo`a ma^y\.
Ha. tu+` van la.y suo^'t nga`y\.
DDie^'c tai la^n tua^'t, phu~ tay to^`i ta`n.
Ru+o+`ng cao ru't ngu+o+.c da^y oan,
Da^`u la` dda' cu~ng na't gan, lu+.a ngu+o+`i!
Ma(.t tro^ng ddau ddo+'n ru.ng ro+`i,
Oan na`y co`n mo^.t ke^u tro+`i nhu+ng xa\.
Mo^.t nga^y la. tho'i sai nha\.
La`m cho kho^'c ha.i cha(?ng qua vi` tie^`n,
Sao cho co^'t nhu.c ve.n tuye^`n.
Trong khi ngo^. bie^'n to`ng quye^`n bie^'t sao\.
Duye^n ho^.i ngo^., ddu+'c cu` lao?
Be^n ti`nh be^n hie^'u be^n na`o na(.ng ho+n?
DDe^? lo+`i the^. ha?i minh so+n,
La`m con tru+o+'c pha?i dde^`n o+n sinh tha`nh.
Quye^'t ti`nh na`ng mo+'i ha. ti`nh:
"Re~ cho dde^? thie^'p ba'n mi`nh chuo^.c cha\."
Ho. Chung co' ke? la.i gia`,
Cu`ng trong nha di.ch la.i la` tu+` ta^m.
Tha^'y na`ng hie^'u tro.ng ti`nh tha^m,
Vi` na`ng nghi? cu~ng thu+o+ng tha^`m xo't vay\.
Ti'nh ba`i lo't ddo' luo^`n dda^y,
Co' ba tra(m la.ng vie^.c na`y mo+'i xuo^i\.
Ha~y ve^` ta.m pho' giam ngoa`i,
Da(.n na`ng qui lie^.u trong ddo^i ba nga`y\.
Thu+o+ng lo`ng con tre? tho+ nga^y,
Ga(.p co+n va. gio' tai bay ba^'t ky`.
DDau lo`ng tu+? bie^.t sinh ly,
Tha^n co`n cha(?ng tie^'c, tie^'c gi` dde^'n duye^n.
Ha.t mu+a sa' nghi~ pha^.n he`n,
Lie^`u ddem ta^'t co? quye^'t dde^`n ba xua^n.
Su+. lo`ng ngo? vo+'i ba(ng nha^n,
Tin su+o+ng ddo^`n dda.i xa ga^`n xo^n xao\.
Ga^`n mie^`n co' mo^.t mu. na`o,
DDu+a ngu+o+`i vie^~n kha'ch ti`m va`o va^'n danh.
Ho?i te^n ra(`ng: "Ma~ gia'm sinh."
Ho?i que^, ra(`ng: "Huye^.n La^m Thanh cu~ng ga^`n."
Qua' nie^n, tra.c ngoa.i tu+' tua^`n,
Ma`y ra^u nha(~n nhu.i, a'o qua^`n ba?nh bao\.
Tru+o+'c tha^`y, sau to+' xo^n xao,
Nha` ba(ng ddu+a mo^'i ti`m va`o la^`u trang.
Ghe^' tre^n ngo^`i to't so^~ sa`ng,
Buo^`ng trong mo^'i dda~ du.c na`ng bu+o+'c ra\.
No^~i mi`nh the^m tu+'c no^~i nha`,
The^`m hoa mo^.t bu+o+'c, le^. hoa ma^'y ha`ng!
Nga.i ngu`ng do+.n gio' e su+o+ng,
Nga^?ng hoa bo'n the.n, tro^ng gu+o+ng ma(.t da^`y\.
Mo^'i ca`ng ve'n to'c ba('t tay,
Ne't buo^`n nhu+ cu'c ddie^.u ga^`y nhu+ mai\.
DDa('n ddo ca^n sa('c, ca^n ta`i,
E'p cung ca^`m nguye^.t, thu+? ba`i qua.t tho+\.
Ma(.n no^`ng mo^.t ve? mo^.t u+a,
Ba(`ng lo`ng, kha'ch mo+'i tu`y co+ da(.t di`u\.
Ra(`ng: "Mua ngo.c dde^'n Lam Kie^`u
"Sinh nghi xin da^.y bao nhie^u cho tu+o+`ng?"
Mo^'i ra(`ng: "DDa'ng gia' nghi`n va`ng,
"Ro+'p nha`, nho+` lu+o+.ng ngu+o+`i thu+o+ng da'm na`i\.
Co` ke` bo+'t mo^.t the^m hai,
Gio+` la^u nga~ gia' va`ng ngoa`i bo^'n tra(m.
Mo^.t lo+`i thuye^`n dda~ e^m gia^`m,
Ha~y ddu+a canh thie^'p tru+o+'c ca^`m la`m ghi\.
DDi.nh nga`y na.p tha'i vu qui
Tie^`n lu+ng dda~ co', vie^.c gi` cha(?ng xong!
Mo^.t lo+`i ca^.y vo+'i Chung co^ng,
Kha^'t tu+` ta.m li~nh Vu+o+ng o^ng ve^` nha`.
Thu+o+ng ti`nh con tre? cha gia`,
Nhi`n na`ng o^ng nhu+~ng ma'u sa ruo^.t da^`u:
Nuo^i con nhu+~ng u+o+'c ve^` sau,
"Trao to+ pha?i lu+'a, gieo ca^`u dda'nh no+i\.
"Tro+`i la`m chi cu+.c ba^'y tro+`i,
"Na`y ai vu tha'c cho ngu+o+`i ho+.p tan.
"Bu'a ri`u bao qua?n tha^n ta`n,
"No+~ dda^`y ddo.a tre? ca`ng oan kho^'c gia`.
"Mo^.t la^`n sau tru+o+'c cu~ng la`...
"Tho^i thi` ma(.t khua^'t cha(?ng tha` lo`ng ddau!"
Theo lo+`i nhu+ cha^?y do`ng cha^u\.
Lie^`u mi`nh, o^ng ra('p gieo dda^`u tu+o+`ng vo^i\.
Vo^.i va`ng ke? giu+~ ngu+o+`i coi,
Nho? to na`ng la.i ti`m lo+`i khuye^n can;
"Ve? chi mo^.t ma?nh ho^`ng nhan,
"To'c to+ chu+a chu't dde^`n o+n sinh tha`nh.
"Da^ng thu+ dda~ the.n na`ng Oanh,
"La.i thua a? Ly' ba'n mi`nh hay sao\?
"Co^~i xua^n tuo^?i ha.c ca`ng cao,
"Mo^.t ca^y ga'nh va'c bie^'t bao nhie^u ca`nh.
"Lu+o+.ng tre^n du` cha(?ng du+'t ti`nh,
"Gio' mu+a a^u ha(?n tan ta`nh nu+o'c non.
"Tha` ra(`ng lie^`u mo^.t tha^n con,
"Hoa du` ra~ ca'nh, la` co`n xanh ca^y\.
"Pha^.n sao dda`nh va^.y cu~ng va^`y,
"Ca^`m nhu+ cha(?ng ddo^~ nhu+~ng nga`y co`n xanh.
"Cu~ng ddu+`ng ti'nh qua^?n lo quanh,
"Tan nha` la` mo^.t thie^.t mi`nh la` hai\."
Pha?i lo+`i o^ng cu~ng e^m tai,
Nhi`n nhau gio.t nga('n gio.t da`i ngo^?n ngang.
Ma'i ngoa`i ho. Ma~ vu+`a sang,
To+` hoa dda~ ky', ca^n va`ng mo+'i trao\.
Tra(ng gi` ddo^.c ddi.a la`m sao\?
Ca^`m da^y cha(?ng lu+.c buo^.c va`o tu+. nhie^n.
Trong tay dda~ sa(~n ddo^`ng tie^`n,
Da^`u lo`ng ddo^?i tra('ng thay dden kho' gi`!
Ho. Chung ra su+'c giu'p vi`,
Le^~ ta^m dda~ dda(.t, tu.ng ky` cu~ng xong.
Vie^.c nha` dda~ ta.m thong dong,
Tinh ky` giu.c gia~ dda~ mong ddo^. ve^`.
Mo^.t mi`nh na`ng ngo.n dde`n khuya,
A'o da^`m gio.t le^., to'c xe mo^'i sa^`u\.
Pha^.n da^`u, da^`u va^.y cu~ng da^`u,
Xo't lo`ng ddeo dda(?ng ba^'y la^u mo^.t lo+`i!
"Co^ng tri`nh ke^? xie^'t ma^'y mu+o+i\.
"Vi` ta kha(ng khi't, cho ngu+o+`i do+? dang.
"The^` hoa chu+a ra'o che'n va`ng,
"Lo^~i the^` tho^i dda~ phu. pha`ng vo+'i hoa\.
"Tro+`i Lie^u non nu+o+'c bao xa\.
"Nghi~ dda^u re~ cu+?a chia nha` tu+. to^i\.
"Bie^'t bao duye^n no+. the^` bo^`i\.
"Kie^'p na`y tho^i the^' thi` tho^i co`n gi`.
"Ta'i sinh chu+a du+'t hu+o+ng the^`.
"La`m tha^n tra^u ngu+.a dde^`n nghi` tru'c mai\.
"No+. ti`nh chu+a tra? cho ai,
"Kho^'i ti`nh mang xuo^'ng tuye^`n dda`i chu+a tan."
No^~i rie^ng rie^ng nhu+~ng ba`n hoa`n,
Da^`u chong tra('ng ddi~a le^. tra`n tha^'m kha(n.
Thu'y Va^n cho+.t ti?nh gia^'c xua^n,
Du+o+'i dde`n ghe' dde^'n a^n ca^`n ho?i han:
"Co+ tro+`i da^u be^? dda ddoan,
"Mo^.t nha` dde^? chi. rie^ng oan mo^.t mi`nh,
"Co+' chi ngo^`i nha^~n ta`n canh?
"No^~i rie^ng co`n ma('c mo^'i ti`nh chi dda^y\?"
Ra(`ng: "Lo`ng ddu+o+ng tho^?n thu+'c dda^`y,
"To+ duye^n co`n vu+o+'ng mo^'i na`y chu+a xong.
"Ho+? mo^i ra cu~ng the.n thu`ng,
"DDe^? lo`ng thi` phu. ta^'m lo`ng vo+'i ai\.
"Ca^.y em, em co' chi.u lo+`i,
"Ngo^`i le^n cho chi. la^.y ro^`i se~ thu+a\.
"Giu+~a ddu+o+`ng ddu+'t ga'nh tu+o+ng tu+,
"Loan giao cha('p mo^'i to+ thu+`a ma(.c em.
"Ke^? tu+` khi ga(.p cha`ng Kim,
"Khi nga`y qua.t u+o+'c, khi dde^m che'n the^`.
"Su+. dda^u so'ng gio' ba^'t ky`,
"Hie^'u ti`nh kho^n le~ hai be^` ve.n hai!
"Nga`y xua^n em ha~y co`n da`i,
"Xo't ti`nh ma'u mu?, thay lo+`i nu+o+'c non.
"Chi. du` thi.t na't xu+o+ng mo`n,
"Nga^.m cu+o+`i chi'n suo^'i ha~y co`n tho+m la^y\.
"Chie^'c va`nh vo+'i bu+'c to+` ma^y,
"Duye^n na`y thi` giu+~ va^.t na`y cu?a chung.
"Du` em ne^n vo+. ne^n cho^`ng,
"Xo't ngu+o+`i me^.nh ba.c, a('t lo`ng cha(?ng que^n.
"Ma^'t ngu+o+`i co`n chu't cu?a tinh,
"Phi'm dda`n vo+'i ma?nh hu+o+ng nguye^`n nga`y xu+a\.
"Mai sao da^`u co' bao gio+`.
"DDo^'t lu+ hu+o+ng a^'y, so to+ phi'm na`y\.
"Tro^ng ra ngo.n co? la' ca^y,
"Tha^'y hiu hiu gio' thi` hay chi. ve^`.
"Ho^`n co`n mang na(.ng lo+`i the^`,
"Na't tha^n bo^` lie^~u, dde^`n nghi` tru'c mai;
"Da. dda`i ca'ch ma(.t khua^'t lo+`i,
"Ra^?y xin che'n nu+o+'c cho ngu+o+`i tha'c oan.
"Ba^y gio+` tra^m ga^~y gu+o+ng tan,
"Ke^? la`m sao xie^'t muo^n va`n a'i a^n.
"Tra(m nghi`n gu+?i la.i ti`nh qua^n,
"To+ duye^n nga('n ngu?i co' nga^`n a^'y tho^i\.
"Pha^.n sao pha^.n ba.c nhu+ vo^i,
"DDa~ dda`nh nu+o+'c cha^?y hoa tro^i nho+~ nha`ng.
"O^i Kim lang! Ho+~i Kim lang!
"Tho^i tho^i thie^'p dda~ phu. cha`ng tu+` dda^y!"
Ca.n lo+`i ho^`n nga^'t ma'u say,
Mo^.t ho+i la(.ng nga('t ddo^i tay gia' ddo^`ng.
Xua^n Huye^n cho+.t ti?nh gia^'t no^`ng,
Mo^.t nha` ta^'p na^.p, ke? trong ngu+o+`i ngoa`i\.
Ke? thang ngu+o+`i thuo^'c bo+`i bo+`i,
Mo+'i da(`n co+n vu+.ng, chu+a phai gio.t ho^`ng.
Ho?i: "Sao ra su+. la. lu`ng?"
Kie^`u ca`ng nu+'c no+? mo+? kho^ng ra lo+`i\.
No^~i na`ng Va^n mo+'i ri? tai,
"Chie^'c va`nh na`y vo+'i to+` bo^`i o+? dda^y\..."
Na`y cha la`m lo^~i duye^n ma`y,
"Tho^i thi` no^~i a^'y sau na`y dda~ em.
"Vi` ai ru.ng ca?i ro+i kim,
"DDe^? con be`o no^?i ma^y chi`m vi` ai\.
"Lo+`i con da(.n la.i mo^.t hai,
"Da^~u mo`n bia dda', da'm sai ta^'c va`ng."
La^.y tho^i, na`ng la.i re'n chie^`ng,
"Nho+` cha tra? ddu+o+.c nghi~a cha`ng cho xuo^i\.
"Sa' chi tha^n pha^.n to^i ddo`i,
"Da^~u ra(`ng xu+o+ng tra('ng que^ ngu+o+`i qua?n dda^u\."
Xie^'t bao ke^? no^~i tha?m sa^`u!
Kha('c canh dda~ giu.c nam la^u ma^'y ho^`i\.
Kie^.u hoa dda^u dda~ dde^'n ngoa`i,
Qua?n huye^`n dda^u dda~ giu.c ngu+o+`i sinh ly\.
DDau lo`ng ke? o+? ngu+o+`i ddi,
Le^. ro+i tha^'m dda' to+ chia ru~ ta(`m.
Tro+`i ho^m ma^y ke'o to^'i ra^`m,
Ra^`u ra^`u ngo.n co? dda^`m dda^`m ca`nh su+o+ng.
Ru+o+'c na`ng ve^` dde^'n tru' phu+o+`ng,
Bo^'n be^` xua^n kho'a mo^.t na`ng o+? trong.
Nga^.p ngu+`ng the.n lu.c e ho^`ng,
Nghi~ lo`ng la.i xo't xa lo`ng ddo`i phen.
Pha^?m tie^n ro+i dde^'n tay he`n,
Hoa`i co^ng na('ng giu+~ mu+a gi`n vo+'i ai:
"Bie^'t tha^n dde^'n bu+o+'c la.c loa`i,
"Nhi. dda`o tha` be? cho ngu+o+`i ti`nh chung.
"Vi` ai nga(n ddo'n gio' ddo^ng,
"Thie^.t lo`ng khi o+? ddau lo`ng khi ddi\.
"Tru`ng phu`ng da^`u ho.a co' khi,
"Tha^n na`y tho^i co' co`n gi` ma` mong.
"DDa~ sinh ra so^' long ddong,
"Co`n mang la^'y kie^'p ma' ho^`ng ddu+o+.c sao\?"
Tre^n ye^n sa(~n co' con dao,
Gia^'u ca^`m na`ng dda~ go'i va`o che'o kha(n:
"Pho`ng khi nu+o+'c dda~ dde^'n cha^n,
"Dao na`y thi` lie^.u vo+'i tha^n sau na`y\."
DDe^m thu mo^.t kha('c mo^.t cha^`y,
Ba^ng khua^ng nhu+ ti?nh nhu+ say mo^.t mi`nh.
Cha(?ng ngo+` ga~ Ma~ Gia'm Sinh,
Va^~n la` mo^.t ddu+'a phong ti`nh dda~ quen.
Qua' cho+i la.i ga(.p ho^`i dden,
Quen mu`i la.i kie^'m a(n mie^`n nguye^.t hoa\.
La^`u xanh co' mu. Tu' Ba`,
La`ng cho+i dda~ tro+? ve^` gia` he^'t duye^n.
Ti`nh co+` cha(?ng he.n ma` ne^n,
Ma.t cu+a mu+o+'p dda('ng ddo^i be^n mo^.t phu+o+`ng.
Chung lu+ng mo+? mo^.t ngo^i ha`ng,
Quanh na(m buo^n pha^'n ba'n hu+o+ng dda~ le^`.
Da.o ti`m kha('p cho+. thi` que^,
Gia? danh ha^`u ha. da.y nghe^` a(n cho+i\.
Ru?i may a^u cu~ng ta.i tro+`i,
DDoa.n tru+o+`ng la.i cho.n ma(.t ngu+o+`i vo^ duye^n.
Xo't na`ng chu't pha^.n thuye^`n quye^n,
Ca`nh hoa ddem ba'n va`o thuye^`n la'i buo^n.
Me.o lu+`a dda~ ma('c va`o khuo^n,
Si'nh nghi re? gia' nghe^nh ho^n sa(~n nga`y\.
Mu+`ng tha^`m: "Co+` dda~ dde^'n tay!
"Ca`ng nhi`n ve? ngo.c ca`ng say khu'c va`ng.
"DDa~ ne^n quo^'c sa('c thie^n hu+o+ng,
"Mo^.t cu+o+`i na`y ha(?n nghi`n va`ng cha(?ng ngoa\.
"Ve^` dda^y nu+o+'c tru+o+'c be? hoa,
"Vu+o+ng to^n quy' kha'ch a('t la` ddua nhau\.
"Ha(?n ba tra(m la.ng ke'm dda^u,
"Cu~ng dda` vu+`a vo^'n co`n sau thi` lo+`i,
"Mie^'ng ngon ke^` de^'n ta^.n no+i,
"Vo^'n nha` cu~ng tie^'c cu?a tro+`i cu~ng tham.
"DDa`o tie^n dda~ be'n tay pha`m,
"Thi` vin ca`nh qui't cho cam su+. ddo+`i!
"Du+o+'i tra^`n ma^'y ma(.t la`ng cho+i,
"Cho+i hoa dda~ de^~ ma^'y ngu+o+`i bie^'t hoa\.
Nu+o+'c vo? lu+.u ma'u ma`o ga`,
"Mu+o+.n ma`u chie^u ta^.p la.i la` co`n nguye^n.
"Ma^.p mo+` dda'nh la^.n con dden,
"Bao nhie^u cu~ng ba^'y nhie^u tie^`n ma^'t chi\?
"Mu. gia` hoa(.c co' ddie^`u gi`,
"Lie^`u co^ng ma^'t mo^.t buo^?i quy` ma` tho^i\.
"Va? dda^y ddu+o+`ng xa' xa xo^i,
"Ma` ta ba^'t ddo^.ng nu+~a ngu+o+`i sinh nghi\."
Tie^'c thay mo^.t ddo'a tra` mi,
Con ong dda~ to? ddu+o+`ng ddi lo^'i ve^`.
Mo^.t co+n mu+a gio' na(.ng ne^`,
Thu+o+ng gi` dde^'n ngo.c tie^'c gi` dde^'n hu+o+ng.
DDe^m xua^n mo^.t gia^'c mo+ ma`ng,
DDuo^'c hoa dde^? ddo', ma(.c na`ng na(`m tro+\.
Gio.t rie^ng ta^`m ta~ tuo^n mu+a,
Pha^`n ca(m no^~i kha'ch pha^`n do+ no^~i mi`nh:
"Tuo^`ng chi la` gio^'ng ho^i tanh,
"Tha^n nghi`n va`ng dde^? o^ danh ma' ho^`ng.
"Tho^i co`n chi nu+~a ma` mong?
"DDo+`i ngu+o+`i tho^i the^' la` xong mo^.t ddo+`i\."
Gia^.n duye^n tu?i pha^.n bo+`i bo+`i,
Ca^`m dao na`ng dda~ toan ba`i quye^n sinh.
Nghi~ ddi nghi~ la.i mo^.t mi`nh:
"Mo^.t mi`nh thi` cho+' hai ti`nh thi` sao\?
"Sao da^`u sinh su+. the^' na`o,
"Truy nguye^n cha(?ng ke?o lu.y va`o song tha^n.
"No^~i mi`nh a^u cu~ng gia~n da^`n,
"Ki'p cha^`y tho^i cu~ng mo^.t la^`n ma` tho^i\."
Nhu+~ng la` ddo dda('n ngu+o+.c xuo^i,
Tie^'ng ga` nghe dda~ ga'y so^i me' tu+o+`ng.
La^`u mai vu+`a ru'c co`i su+o+ng,
Ma~ Sinh giu.c gia~ vo^.i va`ng ra ddi\.
DDoa.n tru+o+`ng thay lu'c pha^n ky`!
Vo' ca^u kha^'p khe^?nh bo'ng xe ga^.p ghe^`nh.
Be^` ngoa`i mu+o+`i da(.m tru+o+`ng ddi`nh,
Vu+o+ng O^ng mo+? tie^.c tie^~n ha`nh ddu+a theo\.
Ngoa`i thi` chu? kha'ch da^.p di`u,
Mo^.t nha` huye^n vo+'i mo^.t Kie^`u o+? trong.
Nhi`n ca`ng la~ cha~ gio.t ho^`ng,
Ri? tai na`ng mo+'i gia?i lo`ng tha^'p cao:
"Ho^? sinh ra pha^.n tho+ dda`o,
"Co^ng cha nghi~a me. kie^'p na`o tra? xong?
"Lo+~ la`ng nu+o+'c ddu.c bu.i trong,
"Tra(m na(m dde^? mo^.t ta^'m lo`ng tu+` dda^y\.
"Xem gu+o+ng trong ba^'y nhie^u nga`y,
"Tha^n con cha(?ng khe'o ma('c tay bo+.m gia`!
"Khi ve^` bo? va('ng trong nha`,
"Khi va`o du`ng da('ng khi ra vo^.i va`ng.
"Khi a(n khi no'i lo+~ la`ng,
"Khi tha^`y khi to+' xem thu+o+`ng xem khinh.
"Kha'c ma`u ke? quy' ngu+o+`i thanh,
"Nga('m ra cho ky~ nhu+ hi`nh con buo^n.
"Tho^i con co`n no'i chi con?
"So^'ng nho+` dda^'t kha'ch tha'c cho^n que^ ngu+o+`i!"
Vu+o+ng ba` nghe ba^'y nhie^u lo+`i,
Tie^'ng oan dda~ muo^'n va.ch tro+`i ke^u le^n.
Va`i tua^`n chu+a ca.n che'n khuye^n.
Me' ngoa`i nghi? dda~ giu.c lie^`n ruo^?i xe\.
Xo't con lo`ng na(.ng che^` che^`,
Tru+o+'c ye^n o^ng dda~ na(`n ni` tha^'p cao:
"Chu't tha^n ye^'u lie^~u tho+ dda`o,
"Ro+'p nha` dde^'n no^~i gia^'n va`o to^i ngu+o+i\.
"Tu+` dda^y go'c be^? be^n tro+`i,
"Na('ng mu+a thui thu?i que^ ngu+o+`i mo^.t tha^n.
"Nghi`n ta^`m nho+` bo'ng tu`ng qua^n,
"Tuye^'t su+o+ng che cho+? cho tha^n ca't dda(`ng."
Ca.n lo+`i kha'ch mo+'i thu+a ra(`ng:
"Buo^.c cha^n tho^i cu~ng xi'ch tha(`ng nhie^.m trao\.
"Mai sau da^`u de^'n the^' na`o,
"Ki`a gu+o+ng nha^.t nguye^.t no. dao qui? tha^`n!"
DDu`ng du`ng gio' giu.c ma^y va^`n,
Mo^.t xe trong co~i ho^`ng tra^`n nhu+ bay\.
Tro^ng vo+`i ga.t le^. chia tay,
Go'c tro+`i tha(m tha(?m dde^m nga`y dda(m dda(m.
Na`ng thi` co~i kha'ch xa xa(m,
Ba.c phau ca^`u gia' dden ra^`m nga`n ma^y\.
Vi lo^ san sa't ho+i may,
Mo^.t tro+`i thu dde^? rie^ng ai mo^.t ngu+o+`i\.
Da^.m khuya nga^'t ta.nh mu` kho+i,
Tha^'y tra(ng ma` the.n nhu+~ng lo+`i non so^ng.
Ru+`ng thu tu+`ng bie^'c xen ho^`ng,
Nghe chim nhu+ nha('c ta^'m lo`ng tha^`n ho^n.
Nhu+~ng la` la. nu+o+'c la. non,
La^m Truy vu+`a mo^.t tha'ng tro`n to+'i no+i\.
Xe cha^u du+`ng ba'nh cu+?a ngoa`i,
Re`m trong dda~ tha^'y mo^.t ngu+o+`i bu+o+'c ra\.
Thoa('t tro^ng lo+`n lo+.t ma`u da,
A(n gi` cao lo+'n dda^~y dda` la`m sao!
Tru+o+'c xe lo+i la? han cha`o,
Va^ng lo+`i na`ng mo+'i bu+o+'c va`o ta^.n no+i\.
Be^n thi` ma^'y a? ma`y nga`i,
Be^n thi` ngo^`i bo^'n na(m ngu+o+`i la`ng cho+i\.
Giu+~a thi` hu+o+ng a'n ha(?n hoi,
Tre^n treo mo^.t tu+o+.ng tra('ng ddo^i lo^ng ma`y\.
La^`u xanh quen tho'i xu+a nay,
Nghe^` na`y thi` la^'y o^ng na`y tie^n su+,
Hu+o+ng hoa ho^m so+'m phu.ng tho+`.
Co^ na`o xa^'u vi'a co' thu+a mo^'i ha`ng,
Co+?i xie^m lo^.t a'o so^~ sa`ng,
Tru+o+'c tha^`n se~ nguye^.n ma?nh hu+o+ng la^`m ra^`m.
DDo^?i hoa lo't xuo^'ng chie^'u na(`m,
Bu+o+'m hoa bay la.i a^`m a^`m tu+' vi!
Kie^`u co`n ngo+ nga^?n bie^'t gi`,
Cu+' lo+`i la.y xuo^'ng mu. thi` kha^'n ngay:
"Cu+?a ha`ng buo^n ba'n cho may,
"DDe^m dde^m Ha`n thu+.c nga`y nga`y Nguye^n tie^u\.
"Muo^n nghi`n ngu+o+`i tha^'y cu~ng ye^u,
"Xo^n xao oanh ye^'n ra^.p ri`u tru'c mai\.
"Tin nha.n va^?n la' thu+ bo+`i,
DDu+a ngu+o+`i cu+?a tru+o+'c ru+o+'c ngu+o+`i cu+?a sau\."
La. tai nghe chu+?a bie^'t dda^u,
Xem ti`nh ra cu~ng nhu+~ng ma`u do+? dang.
Le^~ xong hu+o+ng ho?a gia ddu+o+`ng,
Tu' Ba` va('t no'c le^n giu+o+`ng ngo^`i ngay\.
Da.y ra(`ng: "Con la.y me. dda^y,
"La.y ro^`i sang la.y ca^.u ma`y be^n kia\."
Na`ng ra(`ng: "Pha?i bu+o+'c lu+u ly,
"Pha^.n he`n va^ng dda~ cam be^` tie^?u tinh.
"DDie^`u dda^u la^'y ye^'n la`m oanh,
"Nga^y tho+ cha(?ng bie^'t la` danh pha^.n gi`?
"DDu? ddie^`u na.p tha'i vu qui,
"DDa~ khi chung cha. la.i khi ddu+'ng ngo^`i\.
"Gio+` ra thay ma(.t ddo^?i ngo^i,
"Da'm xin gu+?i la.i mo^.t lo+`i cho minh."
Mu. nghe na`ng no'i hay ti`nh,
Ba^'y gio+` mo+'i no^?i tam ba`nh mu. le^n:
"Na`y na`y su+. dda~ qua? nhie^n,
"Tho^i dda` cu+o+'p so^'ng cho^`ng min ddi ro^`i\.
"Ba?o ra(`ng ddi da.o la^'y ngu+o+`i,
"DDem ve^` ru+o+'c kha'ch kie^'m lo+`i ma` a(n.
"Tuo^`ng vo^ nghi~a o+? ba^'t nha^n,
"Buo^`n mi`nh tru+o+'c dda~ ta^`n ma^`n thu+? cho+i\.
"Ma`u ho^` dda~ ma^'t ddi ro^`i,
"Tho^i tho^i vo^'n lie^'ng ddi ddo+`i nha` ma!
"Con kia dda~ ba'n cho ta,
"Va`o nha` pha?i cu+' phe'p nha` tao dda^y\.
"La~o kia co' gio+? ba`i ba^y,
"Cha(?ng va(ng va`o ma(.t ma` ma`y la.i nghe\.
"Co+' sao chi.u to^'t mo^.t be^`,
"Ga'i to+ ma` dda~ ngu+'a nghe^` so+'m sao\?
"Pha?i la`m cho bie^'t phe'p tao!"
Gia^.t bi` tie^n ra('p sa^'n va`o ra tay\.
Na`ng ra(`ng: "Tro+`i tha(?m dda^'t da`y!
"Tha^n na`y dda~ bo? nhu+~ng nga`y ra ddi\.
"Tho^i thi` tho^i co' tie^'c gi`!"
Sa(~n dao tay a'o tu+'c thi` gio+? ra\.
So+. gan na't ngo.c lie^`u hoa!
Mu. co`n tro^ng ma(.t na`ng dda` qua' tay\.
Thu+o+ng o^i ta`i sa('c ba^.c na`y,
Mo^.t dao oan nghie^.t ddu+'t da^y phong tra^`n.
No^~i oan vo+~ lo+? xa ga^`n,
Trong nha` ngu+o+`i cha^.t mo^.t la^`n nhu+ nen.
Na`ng thi` ba(`n ba(.t gia^'c tie^n,
Mu. thi` ca^`m ca^.p ma(.t nhi`n ho^`n bay\.
Vu+.c na`ng va`o cho^'n hie^n ta^y,
Ca('t ngu+o+`i coi so'c ru+o+'c tha^`y thuo^'c men.
Na`o hay chu+a he^'t tra^`n duye^n,
Trong me^ du+o+`ng dda~ ddu+'ng be^n mo^.t na`ng.
Ri? ra(`ng: "Nha^n qua? do+? dang,
"DDa~ toan tro^'n no+. ddoa.n tru+o+`ng ddu+o+.c sao\?
"So^' co`n na(.ng no+. ma' dda`o,
"Ngu+o+`i da^`u muo^'n quye^'t tro+`i na`o dda~ cho\.
"Ha~y xin he^'t kie^'p lie^~u bo^`,
"So^ng Tie^`n DDu+o+`ng se~ he.n ho` ve^` sau\."
Thuo^'c thang suo^'t mo^.t nga`y tha^u,
Gia^'c me^ nghe dda~ da`u da`u vu+`a tan.
Tu' ba` chu+.c sa(~n be^n ma`n,
Lu+.a lo+`i khuye^n gia?i mo+n man go+~ da^`n:
"Mo^.t ngu+o+`i de^~ co' ma^'y tha^n!
"Hoa xua^n ddu+o+ng nhu.y, nga`y xua^n co`n da`i\.
"Cu~ng la` lo+~ mo^.t la^`m hai,
"DDa' va`ng sao no+~ e'p na`i mu+a ma^y!
"Lo+~ chu+n tro't dda~ va`o dda^y,
"Kho'a buo^`ng xua^n dde^? ddo+.i nga`y dda`o non\.
"Ngu+o+`i co`n thi` cu?a ha~y co`n,
"Ti`m no+i xu+'ng dda'ng la` con ca'i nha`\.
"La`m chi to^.i ba'o oan gia,
"Thie^.t mi`nh ma` ha.i dde^'n ta hay gi`\?"
Ke^` tai ma^'y mo^~i na(`n ni`,
Na`ng nghe du+o+`ng cu~ng thi. phi ra.ch ro`i\.
Va? trong tha^`n mo^.ng ma^'y lo+`i,
Tu'c nha^n a^u cu~ng co' tro+`i o+? trong.
Kie^'p na`y no+. tra? chu+a xong,
La`m chi the^m mo^.t no+. cho^`ng kie^'p sau!
La(.ng nghe, tha^'m thi'a go't dda^`u,
Thu+a ra(`ng: "Ai co' muo^'n dda^u the^' na`y\?
"DDu+o+.c nhu+ lo+`i, the^' la` may,
"Ha(?n ra(`ng mai co' nhu+ va^`y cho cha(ng!
"So+. khi ong bu+o+'m dda~i dda(`ng,
"DDe^'n ddie^`u so^'ng ddu.c, sao ba(`ng tha'c trong!"
Mu. ra(`ng: "Con ha~y thong dong,
"Pha?i ddie^`u lo`ng la.i do^'i lo`ng ma` cho+i!
"Mai sau o+? cha(?ng nhu+ lo+`i,
"Tre^n dda^`u co' bo'ng ma(.t tro+`i ra.ng soi\."
Tha^'y lo+`i quye^'t ddoa'n ha(?n hoi,
DDa`nh lo`ng, na`ng cu~ng se~ nguo^i nguo^i da^`n.
Tru+o+'c la^`u Ngu+ng bi'ch kho'a xua^n,
Ve? non xa, ta^'m tra(ng ga^`n, o+? chung.
Bo^'n be^` ba't nga't xa tro^ng,
Ca't va`ng co^`n no., bu.i ho^`ng da(.m kia\.
Be~ ba`ng ma^y so+'m dde`n khuya,
Nu+?a ti`nh, nu+?a ca?nh nhu+ chia ta^'m lo`ng.
Tu+o+?ng ngu+o+`i du+o+'i nguye^.t che'n ddo^`ng,
Tin su+o+ng luo^'ng nhu+~ng ra`y tro^ng mai cho+`\.
Be^n tro+`i go'c be^? bo+ vo+,
Ta^'m son go^.t ru+?a bao gio+` cho phai\.
Xo't ngu+o+`i tu+.a cu+?a ho^m mai,
Qua.t no^`ng a^'p la.nh, nhu+~ng ai ddo' gio+`\?
Sa^n Lai ca'ch ma^'y na('ng mu+a,
Co' khi go^'c tu+? dda~ vu+`a ngu+o+`i o^m?
Buo^`n tro^ng cu+?a be^? ga^`n ho^m,
Thuye^`n ai tha^'p thoa'ng ca'nh buo^`m xa xa\?
Buo^`n tro^ng ngo.n nu+o+'c mo+'i sa,
Hoa tro^i man ma'c, bie^'t la` ve^` dda^u\?
Buo^`n tro^ng no^.i co? da`u da`u,
Chu+n ma^y ma(.t dda^'t mo^.t ma`u xanh xanh.
Buo^`n tro^ng gio' cuo^'n ma(.t due^`nh,
A^`m a^`m tie^'ng so'ng ke^u quanh ghe^' ngo^`i\.
Chung quanh nhu+~ng nu+o+'c non ngu+o+`i,
DDau lo`ng lu+u la.c, ne^n va`i bo^'n ca^u\.
Nga^.m ngu`i ru~ bu+o+'c re`m cha^u,
Ca'ch tu+o+`ng, nghe co' tie^'ng dda^u ho.a va^`n.
Mo^.t cha`ng vu+`a tra.c thanh xua^n,
Hi`nh dong cha?i chuo^'t, a'o kha(n di.u da`ng.
Nghi~ ra(`ng cu~ng ma.ch thu+ hu+o+ng,
Ho?i ra mo+'i bie^'t ra(`ng cha`ng So+? Khanh.
Bo'ng Nga tha^'p thoa'ng du+o+'i ma`nh,
Tro^ng na`ng, cha`ng cu~ng ra ti`nh ddeo ddai\.
"Than o^i! sa('c nu+o+'c hu+o+ng tro+`i,
"Tie^'c cho dda^u bo^~ng la.c loa`i dde^'n dda^y\?
"Gia' dda`nh trong nguye^.t tre^n ma^y,
"Hoa sao, hoa khe'o ddo.a dda`y ba^'y hoa\?
"No^?i gan rie^ng gia^.n tro+`i gia`,
"Lo`ng na`y ai to? cho ta, ho+~i lo`ng?
"Thuye^`n quye^n vi' bie^'t anh hu`ng,
"Ra tay tha'o cu~i, so^? lo^`ng nhu+ cho+i!"
Song thu dda~ khe'p ca'nh ngoa`i,
Tai co`n ddo^`ng vo.ng ma^'y lo+`i sa('t ddanh.
Nghi~ ngu+o+`i tho^i la.i nghi~ mi`nh,
Ca'm lo`ng chua xo't, nha.t ti`nh cho+ vo+\.
Nhu+~ng la` la^`n lu+~a na('ng mu+a,
Kie^'p phong tra^`n bie^'t bao gio+` la` tho^i\?
DDa'nh lie^`u nha('n mo^.t hai lo+`i,
Nho+` tay te^' ddo^. vo+'t ngu+o+`i tra^`m lua^n.
Ma?nh tie^n ke^? he^'t xa ga^`n,
No^~i nha` ba'o dda'p, no^~i tha^n la.c loa`i\.
Tan su+o+ng vu+`a ra.ng nga`y mai,
Tie^.n ho^`ng na`ng mo+'i nha('n lo+`i gu+?i sang.
Tro+`i ta^y la~ng dda~ng bo'ng va`ng,
Phu'c thu+ dda~ tha^'y tin cha`ng dde^'n no+i\.
Mo+? xem mo^.t bu+'c tie^n mai,
Ra`nh ra`nh "ti'ch vie^.t" co' hai chu+~ dde^`\.
La^'y trong y' tu+' ma` suy:
"Nga`y hai mu+o+i mo^'t, tua^'t thi` pha?i cha(ng?"
Chim ho^m thoi tho't ve^` ru+`ng,
DDo'a tra` mi dda~ nga^.m tra(ng nu+?a va`nh.
Tu+o+`ng ddo^ng lay ddo^.ng bo'ng ca`nh,
Re~ song, dda~ tha^'y So+? Khanh le?n va`o\.
Su+o+.ng su`ng dda'nh da.n ra cha`o,
La.y tho^i, na`ng mo+'i ri~ trao a^n ca^`n.
Ra(`ng: "To^i be`o bo.t chu't tha^n,
"La.c dda`n mang la^'y no+. na^`n ye^'n anh.
"Da'm nho+` co^'t nhu.c tu+? sinh,
"Co`n nhie^`u ke^'t co? nga^.m va`nh ve^` sau!"
La(.ng ngo^`i, la^?m nha^?m ga^.t dda^`u:
"Ta dda^y pha?i mu+o+.n ai dda^u ma` ra(`ng!
"Na`ng dda` bie^'t dde^'n ta cha(ng,
"Be^? tra^`m lua^n, la^'p cho ba(`ng mo+'i tho^i!"
Na`ng ra(`ng: "Muo^n su+. o+n ngu+o+`i,
"The^' na`o xin quye^'t mo^.t ba`i cho xong."
Ra(`ng: "Ta co' ngu+.a truy phong,
"Co' te^n du+o+'i tru+o+'ng, vo^'n do`ng kie^.n nhi\.
"Thu+`a co+ le?n bu+o+'c ra ddi,
"Ba mu+o+i sa'u chu+o+'c, chu+o+'c gi` la` ho+n.
"Du` khi gio' ke'p, mu+a ddo+n,
"Co' ta dda^y cu~ng cha(?ng can co+' gi`!"
Nghe lo+`i na`ng dda~ sinh nghi,
Song dda` qua' ddo^~i, qua?n gi` ddu+o+.c tha^n.
Cu~ng lie^`u nha('m ma('t ddu+a cha^n,
Ma` xem con Ta.o xoay va^`n dde^'n dda^u!
Cu`ng nhau le?n bu+o+'c xuo^'ng la^`u,
Song song ngu+.a tru+o+'c, ngu+.a sau mo^.t ddoa`n.
DDe^m thu kha('c la^.u canh ta`n,
Gio' ca^y tru't la', tra(ng nga`n nga^.m gu+o+ng.
Lo^'i mo`n co? nho+.t mu` su+o+ng,
Lo`ng que^ ddi mo^.t bu+o+'c ddu+o+`ng, mo^.t ddau\.
Tie^'ng ga` xao xa'c ga'y mau,
Tie^'ng ngu+o+`i dda^u dda~ ma'i sau da^.y da`ng.
Na`ng co`n tho^?n thu+'c gan va`ng,
So+? Khanh dda~ re~ da^y cu+o+ng lo^'i na`o!
Mo^.t mi`nh kho^n bie^'t la`m sao,
Da(.m ru+`ng bu+o+'c tha^'p, bu+o+'c cao ha~i hu`ng.
Ho'a nhi tha^.t co' no+~ lo`ng,
La`m chi da`y ti'a, vo` ho^`ng, la('m nau!
Mo^.t ddoa`n ddo^? dde^'n tru+o+'c sau,
Vuo^'t dda^u xuo^'ng dda^'t, ca'nh dda^u le^n tro+`i\.
Tu' ba` to^'c tha(?ng dde^'n no+i,
Ha(m ha(m a'p ddie^.u mo^.t ho+i la.i nha`\.
Hung ha(ng cha(?ng no'i cha(?ng tra,
DDang tay vu`i lie^~u, gia^.p hoa to+i bo+`i\.
Thi.t da ai cu~ng la` ngu+o+`i,
Lo`ng na`o ho^`ng ru.ng, tha('m ro+`i cha(?ng ddau\.
He^'t lo+`i thu? phu.c, kha^?n ca^`u,
Uo^'n lu+ng thi.t ddo^?, gia^.t dda^`u ma'u sa\.
Ra(`ng: "To^i chu't pha^.n dda`n ba`,
"Nu+o+'c non li`a cu+?a, li`a nha`, dde^'n dda^y.
"Ba^y gio+` so^'ng tha'c o+? tay,
"Tha^n na`y dda~ dde^'n the^' na`y thi` tho^i!
"Nhu+ng to^i co' sa' chi to^i,
"Pha^.n to^i dda`nh va^.y, vo^'n ngu+o+`i dde^? dda^u\?
"Tha^n lu+o+n bao qua?n la^'m dda^`u,
"Chu't lo`ng trinh ba.ch tu+` sau cu~ng chu+`a!"
DDu+o+.c lo+`i mu. mo+'i tu`y co+,
Ba('t ngu+o+`i ba?o li~nh la`m to+` cung chie^u\.
Ba`y vai co' a? Ma~ Kie^`u,
Xo't na`ng, ra mo+'i dda'nh lie^`u chi.u ddoan\.
Mu. ca`ng ke^? nha(.t, ke^? khoan,
Ga.n gu`ng dde^'n mu+.c, no^`ng na`n mo+'i tha\.
Vu+.c na`ng va`o nghi? trong nha`,
Ma~ Kie^`u la.i ngo? y' ra da(.n lo+`i:
"Tho^i dda` ma('c la^.n thi` tho^i!
"DDi dda^u cha(?ng bie^'t con ngu+o+`i So+? Khanh?
"Ba.c ti`nh, no^?i tie^'ng la^`u xanh,
"Mo^.t tay cho^n bie^'t ma^'y ca`nh phu` dung!
"DDa` dda`o la^.p sa(~n chu+o+'c du`ng,
"La. gi` mo^.t co^'t mo^.t ddo^`ng xu+a nay!
"Co' ba mu+o+i la.ng trao tay,
"Kho^ng du+ng chi co' chuye^.n na`y, tro` kia!
"Ro^`i ra tro+? ma(.t tu+'c thi`,
"Bo+'t lo+`i, lie^.u cho+' tra^y chi, ma` ddo+`i"!
Na`ng ra(`ng: "The^` tho^'t na(.ng lo+`i,
"Co' dda^u ma` la.i ra ngu+o+`i hie^?m sa^u!"
Co`n ddu+o+ng suy tru+o+'c, nghi~ sau,
Ma(.t mo dda~ tha^'y o+? dda^u da^~n va`o\.
So+? Khanh le^n tie^'ng re^u rao:
"No. nghe ra(`ng co' con na`o o+? dda^y\.
"Phao cho quye^'n gio' ru? ma^y,
"Ha~y xem co' bie^'t ma(.t na`y la` ai?"
Na`ng ra(`ng: "Tho^i the^' thi` tho^i!
"Ra(`ng kho^ng, thi` cu~ng va^ng lo+`i ra(`ng kho^ng!"
So+? Khanh qua('t ma('ng ddu`ng ddu`ng,
Bu+o+'c va`o, vu+`a ra('p thi. hu`ng ra tay,
Na`ng ra(`ng: "Tro+`i nhe' co' hay!
"Quye^'n anh, ru? ye^'n, su+. na`y ta.i ai\?
"DDem ngu+o+`i gia^?y xuo^'ng gie^'ng tho+i,
"No'i ro^`i, ro^`i la.i a(n lo+`i ddu+o+.c ngay!
"Co`n tie^n "ti'ch vie^.t" o+? tay,
"Ro~ ra`ng ma(.t a^'y, ma(.t na`y chu+' ai\?"
Lo+`i ngay, ddo^ng ma(.t trong ngoa`i,
Ke? che^ ba^'t nghi~a, ngu+o+`i cu+o+`i vo^ lu+o+ng!
Phu. ti`nh a'n dda~ ro~ ra`ng,
Do+ tuo^`ng, nghi? mo+'i kie^'m ddu+o+`ng tha'o lui\.
Buo^`ng rie^ng, rie^ng nhu+~ng su.t su`i:
"Nghi~ tha^n, ma` la.i nga^.m ngu`i cho tha^n.
"Tie^'c thay trong gia' tra('ng nga^`n,
"DDe^'n phong tra^`n, cu~ng phong tra^`n nhu+ ai!
"Te? vui cu~ng mo^.t kie^'p ngu+o+`i,
"Ho^`ng nhan pha?i gio^'ng o+? ddo+`i ma~i ru!
"Kie^'p xu+a dda~ vu.ng ddu+o+`ng tu,
"Kie^'p na`y cha(?ng ke?o dde^`n bu` mo+'i xuo^i!
"Da^~u sao bi`nh dda~ vo+? ro^`i,
"La^'y tha^n ma` tra? no+. ddo+`i cho xong!"
Vu+`a tua^`n nguye^.t sa'ng, gu+o+ng trong,
Tu' ba` ghe' la.i thong dong da(.n do`:
"Nghe^` cho+i cu~ng la('m co^ng phu,
"La`ng cho+i ta pha?i bie^'t cho ddu? ddie^`u\."
Na`ng ra(`ng: "Mu+a gio' da^.p di`u,
"Lie^`u tha^n, thi` cu~ng pha?i lie^`u the^' tho^i!"
Mu. ra(`ng: "Ai cu~ng nhu+ ai,
"Ngu+o+`i ta ai ma^'t tie^`n hoa`i dde^'n dda^y\?
"O+? trong co`n la('m ddie^`u hay,
"No^~i dde^m khe'p mo+?, no^~i nga`y rie^ng chung.
"Na`y na`y thuo^.c la^'y na(`m lo`ng,
"Va`nh ngoa`i ba?y chu+~, va`nh trong ta'm nghe^`\.
"Cho+i cho lie^~u cha'n, hoa che^,
"Cho la(n lo'c dda', cho me^ ma^~n ddo+`i\.
"Khi kho'e ha.nh, khi ne't nga`i,
"Khi nga^m ngo+.i nguye^.t, khi cu+o+`i co+.t hoa\.
"DDie^`u la` nghe^` nghie^.p trong nha`,
"DDu? nga^`n a^'y ne^'t, mo+'i la` ngu+o+`i soi\."
Go't dda^`u va^ng da.y ma^'y lo+`i,
Du+o+`ng chau ne't nguye^.t, du+o+`ng phai ve? ho^`ng.
Nhu+~ng nghe no'i, dda~ the.n thu`ng,
Nu+o+'c ddo+`i la('m no^~i la. lu`ng, kha('t khe!
Xo't mi`nh cu+?a ca'c, buo^`ng khue^,
Vo+~ lo`ng, ho.c la^'y nhu+~ng nghe^` nghie^.p hay!
Khe'o la` ma(.t da.n, ma`y da`y,
Kie^'p ngu+o+`i dda~ dde^'n the^' na`y thi` tho^i!
Thu+o+ng thay tha^n pha^.n la.c loa`i,
Da^~u sao cu~ng o+? tay ngu+o+`i bie^'t sao\?
La^`u xanh, mo+'i ru? tru+o+'ng dda`o,
Ca`ng treo gia' ngo.c, ca`ng cao pha^?m ngu+o+`i\.
Bie^'t bao bu+o+'m la?, ong lo+i,
Cuo^.c say dda^`y tha'ng, tra^.n cu+o+`i suo^'t dde^m.
Da^.p di`u la' gio', ca`nh chim,
So+'m ddu+a To^'ng Ngo.c, to^'i ti`m Tra`ng Khanh.
Khi ti?nh ru+o+.u, lu'c ta`n canh,
Gia^.t mi`nh, mi`nh la.i thu+o+ng mi`nh xo't xa\.
Khi sao phong ga^'m ru? la`,
Gio+` sao tan ta'c nhu+ hoa giu+~a ddu+o+`ng?
Ma(.t sao da`y gio' da.n su+o+ng,
Tha^n sao bu+o+'m cha'n, ong chu+o+`ng ba^'y tha^n?
Ma(.t ngu+o+`i mu+a So+?, ma^y Ta^`n,
Nhu+~ng mi`nh na`o bie^'t co' xua^n la` gi`!
DDo^i phen gio' tu+.a, hoa ke^`,
Nu+?a re`m tuye^'t nga^.m, bo^'n be^` tra(ng tha^u\.
Ca?nh na`o ca?nh cha(?ng ddeo sa^`u,
Ngu+o+`i buo^`n, ca?nh co' vui dda^u bao gio+`!
DDo^i phen ne't ve~, ca^u tho+,
Cung ca^`m trong nguye^.t, nu+o+'c co+` du+o+'i hoa,
Vui la` vui gu+o+.ng ke?o la`,
Ai tri a^m ddo', ma(.n ma` vo+'i ai\?
Tho+` o+ gio' tru'c, mu+a mai,
Nga^?n ngo+ tra(m no^~i, giu`i ma`i mo^.t tha^n.
No^~i lo`ng ddo`i ddoa.n xa ga^`n,
Cha(?ng vo` ma` ro^'i, cha(?ng da^`n ma` ddau!
Nho+' o+n chi'n chu+~ cao sa^u,
Mo^.t nga`y mo^.t nga? bo'ng da^u ta` ta`\.
Da(.m nga`n, nu+o+'c tha(?m, non xa,
Nghi~ dda^u tha^n pha^.n con ra the^' na`y!
Sa^n ho`e ddo^i chu't tho+ nga^y
Tra^n cam, ai ke? ddo+~ thay vie^.c mi`nh?
Nho+' lo+`i nguye^.n u+o+'c ba sinh,
Xa xo^i ai co' bie^'t ti`nh cha(ng ai\?
Khi ve^` ho?i lie^~u Chu+o+ng dda`i,
Ca`nh xua^n dda~ be? cho ngu+o+`i chuye^n tay\.
Ti`nh sa^u mong tra? nghi~a dda`y,
Hoa kia dda~ cha('p ca^y na`y cho chu+a\?
Mo^'i ti`nh ddo`i ddoa.n vo` to+,
Gia^'c hu+o+ng quan luo^'ng la^`n mo+ canh da`i\.
Song sa vo` vo~ phu+o+ng tro+`i,
Nay hoa`ng ho^n dda~, la.i mai ho^n hoa`ng.
La^`n la^`n tho? ba.c a'c va`ng,
Xo't ngu+o+`i trong ho^.i ddoa.n tru+o+`ng ddo`i co+n!
DDa~ cho la^'y chu+~ ho^`ng nhan,
La`m cho, cho ha.i, cho ta`n, cho ca^n!
DDa~ dda`y va`o kie^'p phong tra^`n,
Sao cho si? nhu.c mo^.t la^`n mo+'i tho^i!
Kha'ch du bo^~ng co' mo^.t ngu+o+`i,
Ky` Ta^m ho. Thu'c cu~ng no`i thu+ hu+o+ng.
Vo^'n ngu+o+`i huye^.n Ti'ch cha^u Thu+o+`ng,
theo nghie^m ddu+o+`ng mo+? ngo^i ha`ng La^m tri\.
Hoa kho^i mo^. tie^'ng Kie^`u nhi,
thie^'p ho^`ng ti`m dde^'n hu+o+ng khue^ gu+?i va`o\.
Tru+o+'ng to^ gia'p ma(.t hoa dda`o,
ve? na`o cha(?ng ma(.n ne't na`o cha(ng u+a\?
Ha?i ddu+o+`ng mo+n mo+?n ca`nh to+,
nga`y xua^n ca`ng gio' ca`ng mu+a ca`ng no^`ng.
Nguye^.t hoa hoa nguye^.t na~o nu`ng,
dde^m xua^n ai de^~ ca^`m lo`ng ddu+o+.c cha(ng?
La. gi` thanh khi' le~ ha(`ng,
mo^.t da^y mo^.t buo^.c ai gia(`ng cho ra\.
So+'m dda`o to^'i ma^.n la^n la,
tru+o+'c co`n tra(ng gio' sau ra dda' va`ng.
Di.p dda^u may ma('n la. du+o+`ng,
la.i vu+`a ga(.p khoa?ng xua^n ddu+o+`ng la.i que^\.
Sinh ca`ng mo^.t ti?nh mu+o+`i me^,
nga`y xua^n la('m lu'c ddi ve^` vo+'i xua^n.
Khi gio' ga'c khi tra(ng sa^n,
ba^`u tie^n chuo^'c ru+o+.u ca^u tha^`n no^'i tho+\.
Khi hu+o+ng so+'m khi tra` tru+a,
ba`n va^y ddie^?m nu+o+'c ddu+o+`ng to+ ho.a dda`n.
Mie^.t ma`i trong cuo^.c truy hoan,
ca`ng quen thuo^.c ne^'t ca`ng dan di'u ti`nh.
La. cho ca'i so'ng khuynh tha`nh,
la`m cho ddo^? qua'n xie^u ddi`nh nhu+ cho+i\.
Thu'c sinh quen tho'i bo^'c ro+`i,
tra(m nghi`n ddo^? mo^.t tra^.n cu+o+`i nhu+ kho^ng.
Mu. ca`ng to^ lu.c chuo^'t ho^`ng,
ma'u tham he^~ tha^'y ho+i ddo^`ng thi` me^\.
Du+o+'i tra(ng quye^n dda~ go.i he`,
dda^`u tu+o+`ng lu+?a lu+.u la^.p loe` dda^m bo^ng.
Buo^`ng the pha?i buo^?i thong dong,
thang lan ru? bu+'c tru+o+'ng ho^`ng ta^?m hoa\.
Ro~ ma`u trong ngo.c tra('ng nga`!
Da`y\ da`y sa(~n ddu'c mo^.t to`a thie^n nhie^n.
Sinh ca`ng to? ne't ca`ng khen,
ngu. ti`nh tay tha?o mo^.t thie^n lua^.t DDu+o+`ng.
Na`ng ra(`ng: "Va^ng bie^'t y' cha`ng.
"Lo+`i lo+`i cha^u ngo.c ha`ng ha`ng ga^'m the^u\.
"Hay he`n le~ cu~ng no^'i ddie^u,
"no^~i que^ nghi~ mo^.t hai ddie^`u ngang ngang.
"Lo`ng co`n gu+?i a'ng ma^y va`ng.
"Ho.a va^`n xin ha~y chi.u cha`ng ho^m nay\."
Ra(`ng: "Sao no'i la. lu`ng thay!
"Ca?nh kia cha(?ng pha?i co^~i na`y ma` ra\?"
Na`ng ca`ng u? ddo^.t thu ba,
ddoa.n tru+o+`ng lu'c a^'y nghi~ ma` buo^`n te^nh:
"Thie^'p nhu+ hoa dda~ li`a ca`nh,
"cha`ng nhu+ con bu+o+'m lu+o+.n va`nh ma` cho+i\.
"Chu'a xua^n dda`nh dda~ co' no+i,
"va('n nga`y tho^i cho+' da`i lo+`i la`m chi\."
Sinh ra(ng: "Tu+` thuo+? tu+o+ng tri,
"ta^'m rie^ng rie^ng nhu+~ng na(.ng vi` nu+o+'c non.
"Tra(m na(m ti'nh cuo^.c vuo^ng tro`n,
"pha?i do` cho dde^'n ngo.n nguo^`n la.ch so^ng."
Na`ng ra(`ng: "Muo^n ddo^.i o+n lo`ng.
"Chu't e be^n thu' be^n to`ng de^~ dda^u\.
"Bi`nh khang na^'n na' ba^'y la^u,
"ye^u hoa ye^u ddu+o+.c mo^.t ma`u ddie^?m trang.
"Ro^`i ra la.t pha^'n phai hu+o+ng,
"lo`ng kia giu+~ ddu+o+.c thu+o+`ng thu+o+`ng ma~i cha(ng?
"Va? trong the^`m que^' cung tra(ng,
"chu? tru+o+ng dda`nh dda~ chi. Ha(`ng o+? trong.
"Ba^'y la^u kha(ng khi't da?i ddo^`ng,
"the^m ngu+o+`i ngu+o+`i cu~ng chia lo`ng rie^ng ta^y\.
"Ve? chi chu't pha^.n be`o ma^y,
"la`m cho be^? a'i khi dda^`y khi vo+i\.
"Tra(m ddie^`u ngang ngu+?a vi` to^i,
"tha^n sau ai chi.u to^.i tro+`i a^'y cho\?
"Nhu+ cha`ng co' vu+~ng tay co,
"mu+o+`i pha^`n cu~ng dda('p ddie^'m cho mo^.t va`i\.
"The^' trong da^`u lo+'n ho+n ngoa`i,
"tru+o+c ha`m su+ tu+? gu+?i ngu+o+`i dda(`ng la\.
"Cu'i dda^`u luo^`n xuo^'ng ma'i nha`,
"gia^'m chua la.i to^.i ba(ng ba lu+?a no^`ng.
"O+? tre^n co`n co' nha` tho^ng,
"lu+o+.ng tre^n trong xuo^'ng bie^'t lo`ng co' thu+o+ng?
"Sa' chi lie^~u ngo~ hoa tu+o+`ng?
"La^`u xanh la.i bo? ra phu+o+`ng la^u xanh.
"La.i ca`ng do+ da'ng da.i hi`nh,
"dda`nh tha^n pha^.n thie^'p nga.i danh gia' cha`ng.
"Thu+o+ng sao cho ve.n thi` thu+o+ng.
"Ti'nh sao cho tro.n mo.i ddu+o+`ng xin va^ng."
Sinh ra(`ng: "Hay no'i dde` chu+`ng!
"Lo`ng dda^y lo`ng dda^'y chu+a tu+`ng hay sao?
"DDu+o+`ng xa cho+' nga.i Ngo^ La`o,
"tra(m ddie^`u ha~y cu+' tro^ng va`o mo^.t ta\.
"DDa~ ga^`n chi co' ddie^`y xa\?
"DDa' va`ng dda~ quye^'t phong ba cu~ng lie^`u\."
Cu`ng nhau ca(n va(.n dde^'n ddie^`u,
chi? non the^` be^? na(.ng gieo dde^'n lo+`i\.
Ni? non dde^m nga('n ti`nh da`i,
ngoa`i hie^n tho? dda~ non ddoa`i nga^.m gu+o+ng.
Mu+o+.n ddie^`u tru'c vie^.n thu+`a lu+o+ng,
ru+o+'c ve^` ha~y ta.m gia^'u na`ng mo^.t no+i\.
Chie^'n ho`a sa('p sa(~n hai ba`i,
ca^.y tay tha^`y tho+. mu+o+.n ngu+o+`i do` la\.
Ba('n tin dde^'n ma(.t Tu' ba`,
thua co+ mu. cu~ng ca^`u ho`a da'm sao\.
Ro~ ra`ng cu?a da^~n tay trao,
hoa`n lu+o+ng mo^.t thie^'p tha^n va`o cu+?a co^ng.
Co^ng tu+ hai le~ dde^`u xong,
go't tie^n phu't dda~ thoa't vo`ng tra^`n ai\.
Mo^.t nha` sum ho.p tru'c mai,
ca`ng sa^u nghi~a be^? ca`ng da`i ti`nh so^ng.
Hu+o+ng ca`ng ddu+o+.m lu+?a ca`ng no^`ng,
ca`ng so^i ve? ngo.c ca`ng lo^`ng ma`u sen.
Nu+?a na(m ho+i tie^'ng vu+`a quen,
sa^n ngo^ ca`nh bie^'c dda~ chen la' va`ng.
Gia^.u thu vu+`a na?y gio` su+o+ng,
go^'i ye^n dda~ tha^'y xua^n\ ddu+o+`ng dde^'n no+i\.
Phong lo^i no^?i tra^.n bo+`i bo+`i,
na(.ng lo`ng e a^'p ti'nh ba`i pha^n chia\.
Quye^'t ngay bie^.n ba.ch mo^.t be^`,
da.y cho ma' pha^'n la.i ve^` la^`u xanh.
Tha^'y lo+`i nghie^m hua^'n ra`nh ra`nh,
dda'nh lie^`u sinh mo+'i la^'y ti`nh na`i ke^u\.
Ra(`ng: "Con bie^'t to^.i dda~ nhie^`u,
"da^~u ra(`ng sa^'m se't bu'a ri`u cu~ng cam.
"Tro't vi` tay dda~ nhu'ng cha`m,
"da.i ro^`i co`n bie^'t kho^n la`m sao dda^y\.
"Cu`ng nhau va? tie^'ng mo^.t nga`y,
"o^m ca^`m ai no+~ du+'t da^y cho dda`nh.
"Lu+o+.ng tre^n quye^'t cha(?ng thu+o+ng ti`nh,
"ba.c dden tho^i co' tie^'c mi`nh la`m chi\."
Tha^'y lo+`i sa('t dda' tri tri,
so^'t gan o^ng mo+'i ca'o qui` cu+?a co^ng.
DDa^'t ba(`ng no^?i so'ng ddu`ng ddu`ng,
phu? ddu+o+`ng sai la' phie^'u ho^`ng tho^i tra\.
Cu`ng nhau theo go't sai nha,
song song va`o tru+o+'c sa^n hoa la.y qui`.
Tro^ng le^n ma(.t sa('t dden si`,
la^.p nghie^m tru+o+'c dda~ ra uy na(.ng lo+`i:
"Ga~ kia da.i ne^'t cho+i bo+`i,
"ma` con ngu+o+`i the^' la` ngu+o+`i ddong ddu+a\.
"Tuo^`ng chi hoa tha?i hu+o+ng thu+`a,
"mu+o+.n ma`u son pha^'n dda'nh lu+`a con dden.
"Suy trong ti`nh tra.ng be^n nguye^n,
"be^` na`o thi` cu~ng chu+a ye^n be^` na`o\.
"Phe'p co^ng chie^'u a'n lua^.n va`o\.
"Co' hai ddu+o+`ng a^'y muo^'n sao ma(.c mi`nh.
"Mo^.t la` cu+' phe'p gia hi`nh,
"hai la` la.i cu+' la^`u xanh pho' ve^`."
Na`ng ra(`ng: "DDa~ quye^'t mo^.t be^`!
"Nhe^.n na`y vu+o+ng la^'y to+ kia ma^'y la^`n.
"DDu.c trong tha^n cu~ng la` tha^n.
"Ye^'u tho+ va^ng chi.u tru+o+'c sa^n lo^i ddi`nh!"
Da.y ra(`ng: "Cu+' phe'p gia hi`nh!"
Ba ca^y cha^.p la.i mo^.t ca`nh ma^~u\ ddo+n.
Pha^.n dda`nh chi da'm ke^u oan,
dda`o hoen que.n ma' lie^~u tan ta'c ma`y\.
Mo^.t sa^n la^`m ca't dda~ dda^`y,
gu+o+ng lo+` nu+o+'c thu?y mai ga^`y vo'c su+o+ng.
Nghi~ ti`nh cha`ng Thu'c ma` thu+o+ng,
ne?o xa tro^ng tha^'y lo`ng ca`ng xo't xa\.
Kho'c ra(`ng: "Oan kho^'c vi` ta!
"Co' nghe lo+`i tru+o+'c cha(?ng dda` lu.y sau\.
"Ca.n lo`ng cha(?ng bie^'t nghi~ sa^u\.
"DDe^? ai tra(ng tu?i hoa sa^`u vi` ai\."
Phu? ddu+o+`ng nghe thoa?ng va`o tai,
ddo^.ng lo`ng la.i ga.n dde^'n lo+`i rie^ng ta^y\.
Su.t su`i cha`ng mo+'i thu+a ngay,
dda^`u dduo^i ke^? la.i su+. nga`y ca^`u tha^n:
""Na`ng dda` ti'nh he^'t xa ga^`n,
"tu+` xu+a na`ng dda~ bie^'t tha^n co' ra`y\.
"Ta.i to^i hu+'ng la^'y mo^.t tay,
"dde^? na`ng cho dde^'n no^~i na`y vi` to^i\."
Nghe lo+`i no'i cu~ng thu+o+ng lo+`i,
de.p uy mo+'i da.y cho ba`i gia?i vi\.
Ra(`ng: "Nhu+ ha(?n co' the^' thi`
"tra(ng hoa song cu~ng thi. phi bie^'t ddie^`u\."
Sinh ra(`ng: "Chu't pha^.n bo.t be`o,
"theo ddo`i va? cu~ng i't nhie^`u bu't nghie^n."
Cu+o+`i ra(`ng: "DDa~ the^' thi` ne^n!
"Mo^.c gia` ha~y thu+? mo^.t thie^n tri`nh nghe^`."
Na`ng va^ng ca^'t bu't tay dde^`,
tie^n hoa tri`nh tru+o+'c a'n phe^ xem tu+o+`ng.
Khen ra(`ng: "Gia' lo+.p Thi.nh DDu+o+`ng!
"Ta`i na`y sa('c a^'y nghi`n va`ng chu+a ca^n!
"Tha^.t la` ta`i tu+? giai nha^n,
"Cha^u Tra^`n co`n co' Cha^u Tra^`n na`o ho+n?
"Tho^i ddu+`ng ru+o+'c du+~ cu+u ho+`n,
"la`m chi lo+~ nhi.p cho ddo`n ngang cung.
"DDa~ ddu+a dde^'n tru+o+'c cu+?a co^ng,
"ngoa`i thi` la` ly' song trong la` ti`nh.
"Da^u con trong dda.o gia ddi`nh,
"tho^i thi` de.p no^~i ba^'t bi`nh la` xong."
Ki'p truye^`n sa('m su+?a le^~ co^ng,
kie^.u hoa ca^'t gio' dduo^'c ho^`ng ruo^?i sao\.
Ba`y ha`ng co^? xu'y xo^n xao,
song song ddu+a to+'i tru+o+'ng dda`o sa'nh ddo^i\.
Thu+o+ng vi` ha.nh tro.ng vi` ta`i,
Thu'c o^ng tho^i cu~ng de.p lo+`i phong ba\.
Hue^. lan su+.c nu+'c mo^.t nha`,
tu+`ng cay dda('ng la.i ma(.n ma` ho+n xu+a\.
Ma?ng vui ru+o+.u so+'m co+` tru+a,
DDa`o dda` phai tha('m sen vu+`a na^?y xanh\.
Tru+o+'ng ho^` va('ng ve? dde^m thanh,
E ti`nh na`ng mo+'i ba`y ti`nh rie^ng chung:
"Pha^.n bo^` tu+` ve.n chu+~ to`ng,
"DDo^?i thay nha.n ye^'n dda~ ho`ng dda^`y nie^n\.
"Tin nha` nga`y mo^.t va('ng tin,
"Ma(.n ti`nh ca't lu~y la.t ti`nh tao khang\.
"Nghi~ ra tha^.t cu~ng ne^n ddu+o+`ng,
"Ta(m ho+i ai de^~ giu+~ gia`ng cho ta\?
"Tro^.m nghe ke? lo+'n trong nha`,
"O+? va`o khuo^n phe'p no'i ra mo^'i giu+o+`ng.
"E thay nhu+~ng da. phi thu+o+`ng,
"De^~ do` ro^'n be^? kho^n lu+o+`ng dda'y so^ng!
"Ma` ta suo^'t mo^.t na(m ro`ng,
"The^' na`o cu~ng cha(?ng da^'u xong ddu+o+.c na`o.
"Ba^'y cha^`y chu+a to? tie^u hao,
"Hoa(.c la` trong co' la`m sao cha(ng la`?
"Xin cha`ng ki'p lie^.u la.i nha`,
"Tru+o+'c ngu+o+`i dde.p y' sau ta bie^'t ti`nh.
"DDe^m nga`y nhu+ mu+.c da^'u quanh,
"Ra`y la^`n mai lu+~a giu+~ hi`nh chu+a tho^ng\."
Nghe lo+`i khuye^n nhu? thong dong,
DDa`nh lo`ng sinh mo+'i quye^'t lo`ng ho^`i trang\.
Ra.ng ra gu+?i dde^'n xua^n ddu+o+`ng,
Thu'c o^ng cu~ng vo^.i giu.c cha`ng ninh gia\.
Tie^~n ddu+a mo^.t che'n quan ha`,
Xua^n ddi`nh thoa('t dda~ ddo^?i ra cao ddi`nh.
So^ng Ta^`n mo^.t da?i xanh xanh,
Loi thoi bo+` lie^~u ma^'y ca`nh Du+o+ng quan\.
Ca^`m tay da`i nga('n tho+? than,
Chia pho^i ngu+`ng che'n ho+.p tan nghe.n lo+`i\.
Na`ng ra(`ng: "Non nu+o+'c xa kho+i,
"Sao cho trong a^'m thi` ngoa`i mo+'i e^m\.
"De^~ lo`a ye^'m tha('m tro^n kim,
"La`m chi bu+ng ma('t ba('t chim kho' lo`ng!
"DDo^i ta chu't nghi~a dde`o bo`ng,
"DDe^'n nha` tru+o+'c lie^.u no'i so`ng cho minh\.
"Du` khi so'ng gio' ba^'t ti`nh,
"Lo+'n ra uy lo+'n to^i dda`nh pha^.n to^i\.
"Ho+n ddie^`u gia^'u ngu+o+.c gia^'u xuo^i\.
"La.i mang nhu+~ng vie^.c ta`y tro+`i dde^'n sau\.
"Thu+o+ng nhau xin nho+' lo+`i nhau,
"Na(m cha^`y cu~ng cha(?ng ddi dda^u ma` cha^`y.
"Che'n ddu+a nho+' bu+~a ho^m nay,
"Che'n mu+`ng xin ddo+.i nga`y na`y na(m sau!"
Ngu+o+`i le^n ngu+.a ke? chia ba`o,
Ru+`ng phong thu dda~ nhuo^'m ma`u quan san\.
Da(.m ho^`ng bu.i cuo^'n chinh an,
Tro^ng ngu+o+`i dda~ khua^'t ma^'y nga`n da^u xanh\.
Ngu+o+`i ve^` chie^'c bo'ng na(m canh,
Ke? ddi muo^n da(.m mo^.t mi`nh xa xo^i\.
Va^`ng tra(ng ai se? la`m ddo^i,
Nu+?a in go^'i chie^'c nu+?a soi da(.m tru+o+`ng.
Ke^? chi nhu+~ng no^~i do.c ddu+o+`ng,
Buo^`n trong na`y no^~i chu? tru+o+ng o+? nha`:
Vo^'n do`ng ho. Hoa.n danh gia,
Con quan La.i bo^. te^n la` Hoa.n thu+\.
Duye^n DDa(`ng thua^.n ne?o gio' ddu+a,
Cu`ng cha`ng ke^'t to'c xe to+ nhu+~ng nga`y.
O+? a(n thi` ne^'t cu~ng hay,
No'i ddie^`u ra`ng buo^.c thi` tay cu~ng gia`.
Tu+` nghe vu+o+`n mo+'i the^m hoa,
Mie^.ng ngu+o+`i dda~ la('m tin nha` thi` kho^ng\.
Lu+?a ta^m ca`ng da^.p ca`ng no^`ng,
Tra'ch ngu+o+`i dden ba.c ra lo`ng tra(ng hoa:
"Vi' ba(`ng thu' tha^.t cu`ng ta,
"Cu~ng dung ke? du+o+'i mo+'i la` lu+o+.ng tre^n\.
"Da.i chi cha(?ng giu+~ la^'y ne^`n,
"To^'t chi ma` ru+o+'c tie^'ng ghen va`o mi`nh?
"La.i co`n bu+ng bi't gia^'u quanh,
"La`m chi nhu+~ng tho'i tre? ranh nu+.c cu+o+`i!
"Ti'nh ra(`ng ca'ch ma(.t khua^'t lo+`i,
"Gia^'u ta ta cu~ng lie^.u ba`i gia^'u cho!
"Lo gi` vie^.c a^'y ma` lo,
"Kie^'n trong mie^.ng che'n co' bo` ddi dda^u\?
"La`m cho nhi`n cha(?ng ddu+o+.c nhau,
"La`m cho dda^`y ddo.a ca^'t dda^`u cha(?ng le^n!
"La`m cho tro^ng tha^'y nha~n tie^`n,
"Cho ngu+o+`i tha(m va'n ba'n thuye^`n bie^'t tay\."
No^~i lo`ng ki'n cha(?ng ai hay,
Ngoa`i tai dde^? ma(.c gio' bay ma'i ngoa`i\.
Tua^`n sau bo^~ng tha^'y hai ngu+o+`i,
Ma'ch tin a^'y cu~ng lie^.u ba`i ta^ng co^ng\.
Tie^?u thu+ no^?i gia^.n ddu`ng ddu`ng:
"Go+'m tay the^u de^.t ra lo`ng tre^u ngu+o+i!
"Cho^`ng tao na`o pha?i nhu+ ai,
"DDie^`u na`y ha(?n mie^.ng nhu+~ng ngu+o+`i thi. phi!"
Vo^.i va`ng xuo^'ng le^.nh ra uy,
DDu+'a thi` va? mie^.ng ddu+'a thi` be? ra(ng\.
Trong ngoa`i ki'n mi't nhu+ bu+ng\.
Na`o ai co`n da'm no'i na(ng mo^.t lo+`i!
Buo^`ng dda`o khuya so+'m tha?nh tho+i,
Ra va`o mo^.t mu+.c no'i cu+o+`i nhu+ kho^ng\.
DDe^m nga`y lo`ng nhu+~ng da(.n lo`ng,
Sinh dda` ve^` dde^'n la^`u ho^`ng xuo^'ng ye^n\.
Lo+`i tan ho+.p no^~i ha`n huye^n,
Chu+~ ti`nh ca`ng ma(.n chu+~ duye^n ca`ng no^`ng.
Ta^?y tra^`n vui che'n thong dong,
No^~i lo`ng ai o+? trong lo`ng ma` ra\.
Cha`ng ve^` xem y' tu+' nha`,
Su+. mi`nh cu~ng ra('p la^n la gia~i ba`y.
Ma^'y phen cu+o+`i no'i ti?nh say,
To'c to+ ba^'t ddo^.ng ma?y may su+. ti`nh.
Nghi~ dda` bu+ng ki'n mie^.ng bi`nh,
Na`o ai co' kha?o ma` mi`nh la.i xu+ng\?
Nhu+~ng la` e a^'p du`ng da(`ng,
Ru't da^y so+. nu+~a ddo^.ng ru+`ng la.i tho^i\.
Co' khi vui chuye^.n mua cu+o+`i,
Tie^?u thu+ la.i gio+? nhu+~ng lo+`i dda^u dda^u\.
Ra(`ng: "Trong ngo.c dda' va`ng thau,
"Mu+o+`i pha^`n ta dda~ tin nhau ca? mu+o+`i\.
"Khen cho nhu+~ng mie^.ng do^ng da`i,
"Bu+o+'m ong la.i dda(.t nhu+~ng lo+`i no. kia\.
"Thie^'p du` bu.ng cha(?ng hay suy,
"DDa~ do+ bu.ng nghi~ la.i bia mie^.ng cu+o+`i!"
Tha^'y lo+`i thu?ng thi?nh nhu+ cho+i,
Thua^.n lo+`i cha`ng cu~ng no'i xuo^i ddo+~ ddo`n.
Nhu+~ng la` cu+o+`i co+.t pha^'n son,
DDe`n khuya chung bo'ng tra(ng tro`n sa'nh vai\.
Thu' que^ thua^`n vu+o+.c be'n mu`i,
Gie^'ng va`ng dda~ ru.ng mo^.t va`i la' ngo^\.
Cha.nh nie^`m nho+' ca?nh giang ho^`,
Mo^.t ma`u quan ta'i ma^'y mu`a gio' tra(ng.
Ti`nh rie^ng chu+a da'm ri? ra(ng,
Tie^?u thu+ tru+o+'c dda~ lie^.u chu+`ng nhu? qua:
"Ca'ch na(m ma^y ba.c xa xa,
"La^m truy cu~ng pha?i ti'nh ma` tha^`n ho^n."
DDu+o+.c lo+`i nhu+ mo+? ta^'c son,
Vo' ca^u cha(?ng ruo^?i nu+o+'c non que^ ngu+o+`i\.
Long lanh dda'y nu+o+'c in tro+`i,
Tha`nh xa^y kho'i bie^'c non pho+i bo'ng va`ng.
Roi ca^u vu+`a gio'ng da(.m tru+o+`ng,
Xe hu+o+ng na`ng cu~ng thua^.n ddu+o+`ng quy ninh.
Thu+a nha` huye^n he^'t mo.i ti`nh,
No^~i cha`ng o+? ba.c no^~i mi`nh chi.u dden.
Nghi~ ra(`ng: "Ngu+'a ghe? ho+`n ghen,
"Xa^'u cha`ng ma` co' ai khen chi mi`nh!
"Va^.y ne^n nga?nh ma(.t la`m thinh,
"Mu+u cao vo^'n dda~ ra('p ranh nhu+~ng nga`y\.
"La^m truy ddu+o+`ng bo^. tha'ng cha^`y,
"Ma` ddu+o+`ng ha?i dda.o sang ngay thi` ga^`n.
"Do.n thuye^`n lu+.a ma(.t gia nha^n,
"Ha~y ddem da^y xi'ch buo^.c cha^n na`ng ve^`.
"La`m cho cho me^.t cho me^,
"La`m cho ddau ddo+'n e^ che^` cho coi!
"Tru+o+'c cho bo~ ghe't nhu+~ng ngu+o+`i,
"Sau cho dde^? mo^.t tro` cu+o+`i ve^` sau\."
Phu nha^n khen chu+o+'c ra^'t ma^`u,
Chie^`u con mo+'i da.y ma(.c da^`u ra tay\.
Su+?a sang buo^`m gio' le`o ma^y,
Khuye^?n U+ng la.i cho.n mo^.t ba^`y co^n quang.
Da(.n do` he^'t ca'c mo.i ddu+o+`ng,
Thua^.n phong mo^.t la' vu+o+.t sang bie^?n Te^`.
Na`ng tu+` chie^'c bo'ng song the,
DDu+o+`ng kia no^~i no. nhu+ chia mo^'i sa^`u\.
Bo'ng dda^u dda~ xe^' ngang dda^`u,
Bie^'t dda^u a^'m la.nh bie^'t dda^u ngo.t bu`i\.
To'c the^` dda~ cha^'m ngang vai,
Na`o lo+`i non nu+o+'c na`o lo+`i sa('t son\.
Sa('n bi`m chu't pha^.n co?n con,
Khuo^n duye^n bie^'t co' vuo^ng tro`n cho cha(ng\?
Tha^n sao nhie^`u no^~i ba^'t ba(`ng,
Lie^`u nhu+ cung Qua?ng a? Ha(`ng nghi~ nao!
DDe^m thu gio' lo.t song dda`o,
Nu+?a va`nh tra(ng khuye^'t ba sao giu+~a tro+`i\.
Ne'n hu+o+ng dde^'n tru+o+'c Pha^.t dda`i,
No^~i lo`ng kha^'n chu+?a ca.n lo+`i va^n va^n\.
Du+o+'i hoa da^.y lu~ a'c nha^n,
A^`m a^`m kho^'c quy? kinh tha^`n mo.c ra\.
DDa^`y sa^n gu+o+m tuo^'t sa'ng lo`a,
Tha^'t kinh na`ng chu+?a bie^'t la` la`m sao\.
Thuo^'c me^ dda^u dda~ tu+o+'i va`o,
Mo+ ma`ng nhu+ gia^'c chie^m bao bie^'t gi`.
Vu+.c ngay le^n ngu+.a tu+'c thi`,
Pho`ng dda`o vie^.n sa'ch bo^'n be^` lu+?a dong.
Sa(~n tha^y vo^ chu? be^n so^ng,
DDem va`o dde^? ddo' lo^.n so`ng ai hay\?
To^i ddo^i pha'ch la.c ho^`n bay,
Pha ca`n bu.i co? go^'c ca^y a^?n mi`nh.
Thu'c o^ng nha` cu~ng ga^`n quanh,
Cho+.t tro^ng ngo.n lu+?a tha^'t kinh ru.ng ro+`i\.
To+' tha^`y cha.y tha(?ng dde^'n no+i,
To+i bo+`i tu+o+'i lu+?a ti`m ngu+o+`i lao xao\.
Gio' cao ngo.n lu+?a ca`ng cao,
To^i ddo`i ti`m ddu? na`ng na`o tha^'y dda^u!
Ho+'t ho+ ho+'t ha?i nhi`n nhau,
Gie^'ng sa^u bu.i ra^.m tru+o+'c sau ti`m qua`ng.
Cha.y va`o cho^'n cu~ pho`ng hu+o+ng,
Trong tro tha^'y mo^.t ddo^'ng xu+o+ng cha'y ta`n.
Ngay ti`nh ai bie^'t mu+u gian,
Ha(?n na`ng tho^i la.i co' ba`n ra(`ng ai!
Thu'c o^ng su`i su.t nga('n da`i,
Nghi~ con va('ng ve? thu+o+ng ngu+o+`i ne^'t na\.
Di ha`i nha(.t sa('p ve^` nha`,
Na`o la` kha^m lie^.m na`o la` tang trai\.
Le^~ thu+o+`ng dda~ ddu? mo^.t hai,
Lu.c tri`nh cha`ng cu~ng dde^'n no+i ba^'y gio+`.
Bu+o+'c va`o cho^'n cu~ la^`u tho+,
Tro than mo^.t ddo^'ng na('ng mu+a bo^'n tu+o+`ng.
Sang nha` cha to+'i trung ddu+o+`ng,
Linh sa`ng ba`i vi. tho+` na`ng o+? tre^n\.
Ho+~i o^i no'i he^'t su+. duye^n,
To+ ti`nh ddu+'t ruo^.t lu+?a phie^`n cha'y gan!
Gieo mi`nh va^.t va~ kho'c than:
"Con ngu+o+`i the^' a^'y tha'c oan the^' na`y.
"Cha('c ra(`ng mai tru'c la.i va^`y,
"Ai hay vi~nh quye^'t la` nga`y ddu+a nhau!
"Thu+o+ng ca`ng nghi~ nghi~ ca`ng ddau,
"De^~ ai ra^'p tha?m qua.t sa^`u cho khua^y\."
Ga^`n mie^`n nghe co' mo^.t tha^`y,
Phi phu` tri' quy? cao tay tho^ng huye^`n.
Tre^n tam dda?o du+o+'i cu+?u tuye^`n,
Ti`m dda^u thi` cu~ng bie^'t tin ro~ ra`ng.
Sa('m sanh le^~ va^.t ru+o+'c sang,
Xin ti`m cho tha^'y ma(.t na`ng ho?i han\.
DDa.o nha^n phu.c tru+o+'c ti~nh dda`n,
Xua^'t tha^`n gia^y phu't chu+a ta`n ne'n hu+o+ng\.
Tro+? ve^` minh ba.ch no'i tu+o+`ng:
"Ma(.t na`ng cha(?ng tha^'y vie^.c na`ng dda~ tra\.
"Ngu+o+`i na`y na(.ng nghie^.p oan gia,
"Co`n nhie^`u no+. la('m sao dda` thoa't cho!
"Me^.nh cung ddang ma('c na.n to,
"Mo^.t na(m nu+~a mo+'i tha(m do` ddu+o+.c tin\.
"Hai be^n gia'p ma(.t chie^`n chie^`n,
"Muo^'n nhi`n ma` cha(?ng da'm nhi`n la. thay!"
Nghe lo+`i no'i la. du+o+`ng na`y,
Su+. na`ng dda~ the^' lo+`i tha^`y da'm tin!
Cha(?ng qua ddo^`ng co^'t qua`ng xie^n,
Ngu+o+`i dda^u ma` la.i tha^'y tre^n co~i tra^`n?
Tie^'c hoa nhu+~ng nga^.m ngu`i xua^n,
Tha^n na`y de^~ la.i ma^'y la^`n ga(.p tie^n\.
Nu+o+'c tro^i hoa ru.ng dda~ ye^n,
Hay dda^u ddi.a ngu.c o+? mie^`n nha^n gian.
Khuye^?n U+ng dda~ dda('t mu+u gian,
Vu+.c na`ng ddu+a xuo^'ng dde^? an du+o+'i thuye^`n.
Buo^`m cao le`o tha(?ng ca'nh suye^`n,
DDe` chu+`ng huye^.n Ti'ch ba(ng mie^`n vu+o+.t sang.
Do+~ ddo` le^n tru+o+'c sa?nh ddu+o+`ng,
Khuye^?n U+ng hai ddu+'a no^.p na`ng da^ng co^ng.
Vu+.c na`ng ta.m xuo^'ng mo^n pho`ng,
Ha~y co`n thie^m thie^'p gia^'c no^`ng chu+a phai\.
Hoa`ng lu+o+ng cho+.t ti?nh ho^`n mai,
Cu+?a nha` dda^u ma^'t la^u dda`i na`o dda^y\?
Ba`ng hoa`ng do+? ti?nh do+? say,
Sa?nh ddu+o+`ng ma('ng tie^'ng ddo`i ngay le^n ha^`u\.
A hoa`n tre^n du+o+'i giu.c mau,
Ha~i hu`ng na`ng mo+'i theo sau mo^.t ngu+o+`i\.
Ngu+o+'c tro^ng to`a ro^.ng da~y da`i,
"Thie^n Quan Tru?ng Te^?" co' ba`i treo tre^n.
Ban nga`y sa'p tha('p hai be^n,
Giu+~a ddu+o+`ng tha^'t ba?o ngo^`i tre^n mo^.t ba`\.
Ga.n gu`ng ngo.n ho?i nga`nh tra,
Su+. mi`nh na`ng pha?i cu+' ma` gu+?i thu+a\.
Ba^'t ti`nh no^?i tra^.n ma^y mu+a,
Ma('ng ra(`ng: "Nhu+~ng gio^'ng bo+ tho+` que^n tha^n!
"Con na`y cha(?ng pha?i thie^.n nha^n,
"Cha(?ng phu+o+`ng tro^'n chu'a thi` qua^n lo^.n cho^`ng.
"Ra tuo^`ng me`o ma? ga` ddo^`ng,
"Ra tuo^`ng lu'ng tu'ng cha(?ng xong be^` na`o\.
"DDa~ ddem mi`nh ba'n cu+?a tao,
"La.i co`n khu?ng khi?nh la`m cao the^' na`y\.
"Na`o la` gia pha'p no. bay!
"Ha~y cho ba chu.c bie^'t tay mo^.t la^`n."
A hoa`n tre^n du+o+'i da. ra^n,
Da^~u ra(`ng tra(m mie^.ng kho^n pha^n le~ na`o\.
Tru'c co^n ra su+'c dda^.p va`o,
Thi.t na`o cha(?ng na't gan na`o cha(?ng kinh.
Xo't thay dda`o ly' mo^.t ca`nh,
Mo^.t phen mu+a gio' tan ta`nh mo^.t phen.
Hoa no^ truye^`n da.y ddo^?i te^n,
Buo^`ng the da.y e'p va`o phie^n thi. ti`.
Ra va`o theo lu~ thanh y,
Da~i da^`u to'c ro^'i da chi` qua?n bao\.
Qua?n gia co' mo^.t mu. na`o,
Tha^'y ngu+o+`i tha^'y ne't ra va`o ma` thu+o+ng.
Khi che` che'n khi thuo^'c thang,
DDem lo+`i phu+o+ng tie^.n mo+? ddu+o+`ng hie^'u sinh.
Da.y ra(`ng: "May ru?i dda~ dda`nh,
"Lie^?u bo^` giu+~ la^'y pha^.n mi`nh cho hay\.
"Cu~ng la` oan nghie^.p chi dda^y,
"Sa co+ mo+'i dde^'n the^' na`y cha(?ng du+ng.
"O+? dda^y tai va'ch ma.ch ru+`ng,
"Tha^'y ai ngu+o+`i cu~ cu~ng ddu+`ng nhi`n chi\.
"Ke?o khi sa^'m se't ba^'t ky`,
"Con ong ca'i kie^'n ke^u gi` ddu+o+.c oan?"
Na`ng ca`ng gio.t ngo.c nhu+ chan,
No^~i lo`ng luo^'ng nhu+~ng ba`ng hoa`ng nie^`m ta^y:
"Phong tra^`n kie^'p chi.u dda~ dda^`y,
"La^`m than la.i co' thu+' na`y ba(`ng hai\.
"Pha^.n sao ba.c cha(?ng vu+`a tho^i,
"Kha(ng kha(ng buo^.c ma~i la^'y ngu+o+`i ho^`ng nhan.
"DDa~ dda`nh tu'c tra'i tie^`n oan,
"Cu~ng lie^`u ngo.c na't hoa ta`n ma` chi\."
Nhu+~ng la` nu+o+ng na'u qua thi`,
Tie^?u thu+ pha?i buo^?i mo+'i ve^` ninh gia\.
Me. con tro` chuye^.n la^n la,
Phu nha^n mo+'i go.i na`ng ra da.y lo+`i:
"Tie^?u thu+ du+o+'i tru+o+'ng thie^'u ngu+o+`i,
"Cho ve^` be^n a^'y theo ddo`i la^`u trang."
La~nh lo+`i na`ng mo+'i theo sang,
Bie^'t dda^u ddi.a ngu.c thie^n ddu+o+`ng la` dda^u\.
So+'m khuya kha(n ma('t lu+o+.c dda^`u,
Pha^.n con ha^`u giu+~ con ha^`u da'm sai\.
Pha?i dde^m e^m a? chie^`u tro+`i,
Tru'c to+ ho?i dde^'n nghe^` cho+i mo.i nga`y\.
La~nh lo+`i na`ng mo+'i lu+.a da^y,
Ni? non tha'nh tho't de^~ say lo`ng ngu+o+`i\.
Tie^?u thu+ xem cu~ng thu+o+ng ta`i,
Khuo^n uy du+o+`ng cu~ng bo+'t va`i bo^'n pha^n.
Cu+?a ngu+o+`i dda`y ddo.a chu't tha^n,
So+'m na(n ni? bo'ng dde^m a^n ha^.n lo`ng.
La^m tri chu't nghi~a dde`o bo^`ng,
Nu+o+'c be`o dde^? chu+~ tu+o+ng phu`ng kie^'p sau\.
Bo^'n phu+o+ng ma^y tra('ng mo^.t ma`u,
Tro^ng vo+`i co^' quo^'c bie^'t dda^u la` nha`.
La^`n la^`n tha'ng tro.n nga`y qua,
No^~i ga^`n na`o bie^'t ddu+o+`ng xa the^' na`y\.
La^m truy tu+` thuo+? uye^n bay,
Pho`ng kho^ng thu+o+ng ke? tha'ng nga`y chie^'c tha^n.
Ma`y ai tra(ng mo+'i in nga^`n,
Pha^`n thu+`a hu+o+ng cu~ bo^.i pha^`n xo't xa\.
Sen ta`n cu'c la.i no+? hoa,
Sa^`u da`i nga`y nga('n ddo^ng dda` sang xua^n.
Ti`m dda^u cho tha^'y co^' nha^n?
La^'y ca^u va^.n me^.nh khua^y da^`n nho+' thu+o+ng.
Cha.nh nie^`m nho+' ca?nh gia hu+o+ng,
Nho+' que^ cha`ng la.i ti`m ddu+o+`ng tha(m que^\.
Tie^?u thu+ ddo'n cu+?a gia~i gie^`,
Ha`n huye^n vu+`a ca.n mo.i be^` ga^`n xa\.
Nha` hu+o+ng cao cuo^'n bu+'c la`,
Pho`ng trong truye^`n go.i na`ng ra la.y mu+`ng.
Bu+o+'c ra mo^.t bu+o+'c mo^.t du+`ng,
Tro^ng xa na`ng dda~ to? chu+`ng ne?o xa:
"Pha?i ra(`ng na('ng qua'ng dde`n lo`a,
"Ro~ ra`ng ngo^`i ddo' cha(?ng la` Thu'c Sinh?
"Ba^y gio+` ti`nh mo+'i to? ti`nh,
"Tho^i tho^i dda~ ma('c va`o va`nh cha(?ng sai\.
"Chu+o+'c dda^u co' chu+o+'c la. ddo+`i\?
"Ngu+o+`i dda^u ma` la.i co' ngu+o+`i tinh ma\?
"Ro~ ra`ng tha^.t lu+'a ddo^i ta,
"La`m ra con o+? chu'a nha` ddo^i no+i\.
"Be^` ngoa`i tho+n tho+'t no'i cu+o+`i,
"Ma` trong nham hie^?m gie^'t ngu+o+`i kho^ng dao\.
"Ba^y gio+` dda^'t tha^'p tro+`i cao,
"A(n la`m sao no'i la`m sao ba^y gio+`?"
Ca`ng tro^ng ma(.t ca`ng nga^?n ngo+,
Ruo^.t ta(`m ddo`i ddoa.n nhu+ to+ ro^'i bo+`i\.
So+. uy da'm cha(?ng va^ng lo+`i,
Cu'i dda^`u ne'p xuo^'ng sa^n mai mo^.t chie^`u\.
Sinh dda` pha'ch la.c ho^`n sie^u:
"Thu+o+ng o+i cha(?ng pha?i na`ng Kie^`u o+? dda^y\?
"Nha^n la`m sao dde^'n the^' na`y\?
"Tho^i tho^i ta dda~ ma('c tay ai ro^`i!"
So+. quen da'm ho+? ra lo+`i,
Kho^ng nga(n gio.t ngo.c su.t su`i nho? sa\.
Tie^?u thu+ tro^ng ma(.t ho?i tra:
"Mo+'i ve^` co' vie^.c chi ma` ddo^.ng dong?"
Sinh ra(`ng hie^'u phu.c vu+`a xong,
"Suy lo`ng tra('c di~ ddau lo`ng chung thie^n."
Khen ra(`ng: "Hie^'u tu+? dda~ ne^n!"
"Ta^?y tra^`n mu+o+.n che'n gia?i phie^`n dde^m thu\."
Vo+. cho^`ng che'n ta.c che'n thu`,
Ba('t na`ng ddu+'ng chu+.c tri` ho^` hai no+i\.
Ba('t khoan ba('t nha(.t dde^'n lo+`i,
Ba('t qui` ta^.n ma(.t ba('t mo+`i ta^.n tay\.
Sinh ca`ng nhu+ da.i nhu+ nga^y,
Gio.t da`i gio.t nga('n che'n dda^`y che'n vo+i\.
Nga?nh ddi cho+.t no'i cho+.t cu+o+`i,
Ca'o say cha`ng dda~ gia.m ba`i la?ng ra\.
Tie^?u thu+ vo^.i the't: "Con Hoa!
"Khuye^n cha`ng cha(?ng ca.n thi` ta co' ddo`n."
Sinh ca`ng na't ruo^.t tan ho^`n,
Che'n mo+`i pha?i nga^.m bo^` ho`n ra'o ngay\.
Tie^?u thu+ cu+o+`i no'i ti?nh say,
Chu+a xong cuo^.c ru+o+.u la.i ba`y tro` cho+i\.
Ra(`ng: "Hoa no^ ddu? mo.i ta`i,
"Ba?n dda`n thu+? da.o mo^.t ba`i cha`ng nghe\."
Na`ng dda` ta'n hoa'n dde^ me^,
Va^ng lo+`i ra tru+o+'c bi`nh the va(.n dda`n.
Bo^'n da^y nhu+ kho'c nhu+ than,
Khie^'n ngu+o+`i tre^n tie^.c cu~ng tan na't lo`ng.
Cu`ng chung mo^.t tie^'ng to+ ddo^`ng,
Ngu+o+`i ngoa`i cu+o+`i nu. ngu+o+`i trong kho'c tha^`m.
Gio.t cha^u la~ cha~ kho^n ca^`m,
Cu'i dda^`u cha`ng nhu+~ng ga.t tha^`m gio.t Tu+o+ng.
Tie^?u thu+ la.i the't la^'y na`ng:
"Cuo^.c vui ga?y khu'c ddoa.n tru+o+`ng a^'y chi\?
"Sao cha(?ng bie^'t y' tu+' gi`?
"Cho cha`ng buo^`n ba~ to^.i thi` ta.i ngu+o+i\."
Sinh ca`ng tha?m thie^'t bo^`i ho^`i,
Vo^.i va`ng gu+o+.ng no'i gu+o+.ng cu+o+`i cho qua\.
Gio.t ro^`ng canh dda~ ddie^?m ba,
Tie^?u thu+ nhi`n ma(.t du+o+`ng dda` can ta^m.
Lo`ng rie^ng kha^'p kho+?i mu+`ng tha^`m:
"Vui na`y dda~ bo~ ddau nga^`m xu+a nay\."
Sinh thi` gan he'o ruo^.t dda^`y,
No^~i lo`ng ca`ng nghi~ ca`ng cay dda('ng lo`ng.
Ngu+o+`i va`o chung go^'i loan pho`ng,
Na`ng ra tu+.a bo'ng dde`n chong canh da`i:
"Ba^y gio+` mo+'i ro~ ta(m ho+i,
"Ma'u ghen dda^u co' la. ddo+`i nha` ghen!
"Chu+o+'c dda^u re~ thu'y chia uye^n,
"Ai ra ddu+o+`ng na^'y ai nhi`n ddu+o+.c ai\.
"Ba^y gio+` mo^.t vu+.c mo^.t tro+`i,
"He^'t ddie^`u khinh tro.ng he^'t lo+`i thi. phi\.
"Nhe. nhu+ ba.c na(.ng nhu+ chi`,
"Go+~ cho ra no+. co`n gi` la` duye^n?
"Lo+~ la`ng chu't pha^.n thuye^`n quye^n,
"Be^? sa^u so'ng ca? co' tuye^`n ddu+o+.c vay\?"
Mo^.t mi`nh a^m i? dde^m cha`y,
DDi~a da^`u vo+i nu+o+'c ma('t dda^`y na(m canh.
So+'m tru+a ha^`u ha. dda`i doanh,
Tie^?u thu+ cha.m ma(.t dde` ti`nh ho?i tra\.
Lu+.a lo+`i na`ng mo+'i thu+a qua:
"Pha?i khi mi`nh la.i xo't xa no^~i mi`nh."
Tie^?u thu+ ho?i la.i Thu'c sinh:
"Ca^.y cha`ng tra la^'y thu+.c ti`nh cho nao!"
Sinh dda` ra't ruo^.t nhu+ ba`o,
No'i ra cha(?ng tie^.n tro^ng va`o cha(?ng ddang!
Nhu+~ng e la.i lu.y dde^'n na`ng,
DDa'nh lie^`u mo+'i se~ lu+.a ddu+o+`ng ho?i tra\.
Cu'i dda^`u quy` tru+o+'c sa^n hoa,
Tha^n cung na`ng mo+'i tha?o qua mo^.t to+`.
Die^.n tie^`n tri`nh vo+'i Tie^?u thu+,
Thoa('t xem du+o+`ng co' nga^?n ngo+ chu't ti`nh.
Lie^`n tay trao la.i Thu'c sinh,
Ra(`ng: "Ta`i ne^n tro.ng ma` ti`nh ne^n thu+o+ng!
"Vi' cha(ng co' so^' gia`u sang,
"Gia' na`y da^~u ddu'c nha` va`ng cu~ng ne^n!
"Be^? tra^`n chi`m no^?i thuye^`n quye^n,
"Hu+~u ta`i thu+o+ng no^~i vo^ duye^n la. ddo+`i!"
Sinh ra(`ng: "Tha^.t co' nhu+ lo+`i,
"Ho^`ng nhan ba.c me^.nh mo^.t ngu+o+`i na`o vay!
"Nghi`n xu+a a^u cu~ng the^' na`y,
"Tu+` bi a^u lie^.u bo+'t tay mo+'i vu+`a\."
Tie^?u thu+ ra(`ng: "Y' trong to+`,
"Ra('p ddem me^.nh ba.c xin nho+` cu+?a Kho^ng.
"Tho^i thi` tho^i cu~ng chie^`u lo`ng,
"Cu~ng cho kho?i lu.y trong vo`ng bu+o+'c ra\.
"Sa(~n Quan a^m ca'c vu+o+`n ta,
"Co' ca^y tra(m thu+o+'c, co' hoa bo^'n mu`a\.
"Co' co^? thu., co' so+n ho^`,
"Cho na`ng ra ddo' giu+~ chu`a che'p kinh."
Ta^ng ta^ng tro+`i mo+'i bi`nh minh,
Hu+o+ng hoa, ngu~ cu'ng, sa('m sanh le^~ thu+o+`ng.
DDu+a na`ng dde^'n tru+o+'c Pha^.t ddu+o+`ng,
Tam qui, ngu~ gio+'i, cho na`ng xua^'t gia\.
A'o xanh ddo^?i la^'y ca` sa,
Pha'p danh la.i ddo^?i te^n ra Tra.c Tuye^`n.
So+'m khuya ti'nh ddu? da^`u dde`n,
Xua^n, Thu, ca('t sa(~n hai te^n hu+o+ng tra`.
Na`ng tu+` la'nh go't vu+o+`n hoa,
Du+o+`ng ga^`n ru+`ng ti'a, du+o+`ng xa bu.i ho^`ng.
Nha^n duye^n dda^u la.i co`n mong,
Kho?i ddie^`u the.n pha^'n, tu?i ho^`ng thi` tho^i\.
Pha^.t tie^`n tha?m la^'p sa^`u vu`i,
Nga`y pho thu? tu+., dde^m nho^`i ta^m hu+o+ng.
Cho hay gio.t nu+o+'c ca`nh du+o+ng,
Lu+?a lo`ng tu+o+'i ta('t mo.i ddu+o+`ng tra^`n duye^n.
Na^u so^`ng tu+` tro+? ma`u thie^`n,
Sa^n thu tra(ng dda~ va`i phen ddu+'ng dda^`u,
Quan pho`ng, then nha(.t, lu+o+'i mau,
No'i lo+`i tru+o+'c ma(.t, ro+i cha^u va('ng ngu+o+`i\.
Ga'c kinh vie^.n sa'ch ddo^i no+i,
Trong gang ta^'c la.i ga^'p mu+o+`i quan san.
Nhu+~ng la` nga^.m tho+? nuo^'t than,
Tie^?u thu+ pha?i buo^?i va^'n an ve^` nha`.
Thu+`a co+, sinh mo+'i le?n ra,
Xa(m xa(m dde^'n me' vu+o+`n hoa vo+'i na`ng.
Su.t su`i gio+? no^~i ddoa.n tru+o+`ng,
Gio.t cha^u ta^`m ta~ dda^~m tra`ng a'o xanh:
"DDa~ cam chi.u ba.c vo+'i ti`nh,
"Chu'a xua^n dde^? to^.i mo^.t mi`nh cho hoa!
"Tha^'p co+ thua tri' dda`n ba`,
"Tro^ng va`o ddau ruo^.t no'i ra nga.i lo+`i\.
"Vi` ta cho lu.y dde^'n ngu+o+`i,
"Ca't la^`m ngo.c tra('ng, thie^.t ddo+`i xua^n xanh!
"Qua?n chi le^n tha'c xuo^'ng ghe^`nh,
"Cu~ng toan so^'ng tha'c vo+'i ti`nh cho xong.
"To^ng ddu+o+`ng chu't chu+?a cam lo`ng,
"Nghie^'n ra(ng be? mo^.t chu+~ ddo^`ng la`m hai\.
"The.n mi`nh dda' na't va`ng phai,
"Tra(m tha^n de^~ chuo^.c mo^.t lo+`i ddu+o+.c sao\?"
Na`ng ra(`ng: "Chie^'c ba'ch so'ng dda`o,
"No^?i chi`m cu~ng ma(.c lu'c na`o ru?i may!
"Chu't tha^n qua(`n qua.i vu~ng la^`y,
"So^'ng thu+`a co`n tu+o+?ng dde^'n ra`y nu+~a sao\?
"Cu~ng lie^`u mo^.t gio.t mu+a ra`o,
"Ma` cho thie^n ha. tro^ng va`o cu~ng hay!
"Xo't vi` ca^`m dda~ be'n da^y,
"Cha(?ng tra(m na(m cu~ng mo^.t nga`y duye^n ta\.
"Lie^.u ba`i mo+? cu+?a cho ra,
"A^'y la` ti`nh na(.ng a^'y la` a^n sa^u!"
Sinh ra(`ng: "Rie^ng tu+o+?ng ba^'y la^u,
"Lo`ng ngu+o+`i nham hie^?m bie^'t dda^u ma` lu+o+`ng.
"Nu+~a khi gio^ng to^' phu~ pha`ng,
"Thie^.t rie^ng dda^'y cu~ng la.i ca`ng cu+.c dda^y\.
"Lie^.u ma` xa cha.y cao bay,
"A'i a^n ta co' nga^`n na`y ma` tho^i!
"Ba^u gio+` ke? ngu+o+.c ngu+o+`i xuo^i,
"Bie^'t bao gio+` la.i no^'i lo+`i nu+o+'c non?
"Da^~u ra(`ng so^ng ca.n dda' mo`n,
"Con ta(`m dde^'n tha'c cu~ng co`n vu+o+ng to+!"
Cu`ng nhau ke^? le^? sau xu+a,
No'i ro^`i la.i no'i, lo+`i chu+a he^'t lo+`i\.
Ma(.t tro^ng tay cha(?ng no+~ ro+`i,
Hoa ti` dda~ ddo^.ng tie^'ng ngu+o+`i ne?o xa\.
Nha^.n ngu+`ng, nuo^'t tu?i, ddu+'ng ra,
Tie^?u thu+ dda^u dda~ re~ hoa bu+o+'c va`o\.
Cu+o+`i cu+o+`i, no'i no'i ngo.t nga`o,
Ho?i: "Cha`ng mo+'i o+? cho^'n na`o la.i cho+i\?"
Do^'i quanh Sinh mo+'i lie^.u lo+`i:
"Ti`m hoa qua' bu+o+'c, xem ngu+o+`i vie^'t kinh."
Khen ra(`ng: "Bu't pha'p dda~ tinh,
"So va`o vo+'i thie^'p Lan ddi`nh na`o thua!
"Tie^'c thay lu+u la.c giang ho^`,
"Nghi`n va`ng, tha^.t cu~ng ne^n mua la^'y ta`i!"
Thuye^`n tra` ca.n nu+o+'c ho^`ng mai,
Thong dong no^'i go't thu+ trai cu`ng ve^`.
Na`ng ca`ng e le^. u? e^,
Ri? tai, ho?i la.i hoa ti` tru+o+'c sau\.
Hoa ra(`ng: "Ba` dda~ dde^'n la^u,
"Nho'n cha^n ddu+'ng ne'p ddo^. dda^u nu+~a gio+`.
"Ra`nh ra`nh ke~ to'c cha^n to+,
"Ma^'y lo+`i nghe he^'t dda~ du+ to? tu+o+`ng.
"Bao nhie^u ddoa.n kho^?, ti`nh thu+o+ng,
"No^~i o^ng va^.t va~, no^~i na`ng tho+? than.
"Nga(n to^i ddu+'ng la.i mo^.t be^n,
"Cha'n tai ro^`i mo+'i bu+o+'c le^n tre^n la^`u\."
Nghe tho^i kinh ha~i xie^'t dda^u:
"DDa`n ba` the^' a^'y tha^'y a^u mo^.t ngu+o+`i!
"A^'y mo+'i gan a^'y mo+'i ta`i,
"Nghi~ ca`ng the^m no^~i so+?n gai ru.ng ro+`i!
"Ngu+o+`i dda^u sa^u sa('c nu+o+'c ddo+`i,
"Ma` cha`ng Thu'c pha?i ra ngu+o+`i bo' tay!
"Thu+.c tang ba('t ddu+o+.c du+o+`ng na`y,
"Ma'u ghen ai cu~ng chau ma`y nghie^'n ra(ng.
"The^' ma` im cha(?ng dda~i dda(`ng,
"Cha`o mo+`i vui ve? no'i na(ng di.u da`ng!
"Gia^.n da^`u ra da. the^' thu+o+`ng,
"Cu+o+`i na`y mo+'i thu+.c kho^n lu+o+`ng hie^?m sa^u!
"Tha^n ta ta pha?i lo a^u,
"Mie^.ng hu`m no.c ra('n o+? dda^u cho^'n na`y!
"Vi' cha(ng cha('p ca'nh cao bay,
"Tre`o ca^y la^u cu~ng co' nga`y be? hoa!
"Pha^.n be`o bao qua?n nu+o+'c sa,
"Le^nh dde^nh dda^u nu+~a cu~ng la` le^nh dde^nh.
"Chi?n e que^ kha'ch mo^.t mi`nh,
"Tay kho^ng chu+a de^~ ti`m ddu+o+`ng a^'m no!"
Nghi~ ddi nghi~ la.i quanh co,
Pha^.t tie^`n sa(~n co' mo.i ddo^` kim nga^n.
Be^n mi`nh gia('t dde^? ho^. tha^n,
La^`n nghe canh dda~ mo^.t pha^`n tro^'ng ba\.
Ca^'t mi`nh qua ngo.n tu+o+`ng hoa,
La^`n ddu+o+`ng theo bo'ng tra(ng ta` ve^` ta^y\.
Mi.t mu` da(.m ca't ddo^`i ca^y,
Tie^'ng ga` ddie^'m nguye^.t da^'u gia`y ca^`u su+o+ng.
Canh khuya tha^n ga'i da(.m tru+o+`ng,
Pha^`n e ddu+o+`ng xa', pha^`n thu+o+ng da~i da^`u!
Tro+`i ddo^ng vu+`a ra.ng nga`n da^u,
Bo+ vo+ na`o dda~ bie^'t dda^u la` nha`!
Chu`a dda^u tro^ng tha^'y ne?o xa,
Ra`nh ra`nh "Chie^u a^?n am" ba chu+~ ba`i\.
Xa(m xa(m go~ ma'i cu+?a ngoa`i,
Tru. tri` nghe tie^'ng, ru+o+'c mo+`i va`o trong.
Tha^'y ma`u a(n ma(.c na^u so^`ng,
Gia'c duye^n su+ tru+o+?ng la`nh lo`ng lie^`n thu+o+ng.
Ga.n gu`ng nga`nh ngo.n cho tu+o+`ng,
La. lu`ng na`ng ha~y ti`m ddu+o+`ng no'i quanh:
"Tie^?u thie^`n que^ o+? Ba('c Kinh,
"Qui su+, qui Pha^.t, tu ha`nh ba^'y la^u\.
"Ba?n su+ ro^`i cu~ng dde^'n sau,
"Da.y ddu+a pha'p ba?o sang ha^`u su+ huynh."
Ra`y va^ng die^.n hie^'n ra`nh ra`nh,
Chuo^ng va`ng kha'nh ba.c be^n mi`nh gio+? ra\.
Xem qua su+ mo+'i da.y qua:
"Pha?i ni Ha(`ng Thu?y la` ta ha^.u ti`nh.
"Chi?n e ddu+o+`ng sa' mo^.t mi`nh,
"O+? dda^y cho+` ddo+.i su+ huynh i't nga`y\."
Gu+?i tha^n ddu+o+.c cho^'n am ma^y,
Muo^'i du+a dda('p ddo^?i tha'ng nga`y thong dong.
Ke^. kinh ca^u cu~ thuo^.c lo`ng,
Hu+o+ng dde`n vie^.c cu~, trai pho`ng quen tay\.
So+'m khuya la' bo^'i phu+o+'n ma^y,
Ngo.n dde`n khe^u nguye^.t, tie^'ng cha`y ne^.n su+o+ng.
Tha^'y na`ng tho^ng tue^. kha'c thu+o+`ng,
Su+ ca`ng ne^? ma(.t, na`ng ca`ng vu+~ng cha^n.
Cu+?a thuye^`n vu+`a cu+~ cuo^'i xua^n,
Bo'ng hoa dda^`y dda^'t, ve? nga^n ngang tro+`i\.
Gio' quang ma^y ta.nh tha?nh tho+i,
Co' ngu+o+`i dda`n vie^.t le^n cho+i cu+?a Gia`.
Gio+? ddo^` chuo^ng kha'nh xem qua,
Khen ra(`ng: "Khe'o gio^'ng cu?a nha` Hoa.n nu+o+ng!"
Gia'c Duye^n thu+.c y' lo lu+o+`ng,
DDe^m thanh mo+'i ho?i la.i na`ng tru+o+'c sau\.
Nghi~ ra(`ng kho^n no^~i gia^'u ma^`u,
Su+. mi`nh na`ng mo+'i go't dda^`u ba`y ngay:
"Ba^y gio+` su+. dda~ du+o+`ng na`y,
"Pha^.n he`n du` ru?i, du` may, ta.i ngu+o+`i\."
Gia'c Duye^n nghe no'i ru.ng ro+`i,
Nu+?a thu+o+ng, nu+?a so+., bo^`i ho^`i cha(?ng xong.
Ri? tai mo+'i ke^? su+. lo`ng:
"O+? dda^y cu+?a Pha^.t la` kho^ng he.p gi`;
"E cha(ng nhu+~ng su+. ba^'t ky`,
"DDe^? na`ng cho dde^'n the^' thi` cu~ng thu+o+ng!
"La'nh xa, tru+o+'c lie^.u ti`m ddu+o+`ng,
"Ngo^`i cho+` nu+o+'c dde^'n, ne^n du+o+`ng co`n que^!"
Co' nha` ho. Ba.c be^n kia,
Am ma^y quen lo^'i ddi ve^` da^`u hu+o+ng.
Nha('n sang, da(.n he^'t mo.i ddu+o+`ng,
Do.n nha` ha~y ta.m cho na`ng tru' cha^n.
Nhu+~ng ma^`ng ddu+o+.c cho^'n an tha^n,
Vo^.i va`ng na`o ki.p ti'nh ga^`n ti'nh xa\.
Na`o ngo+` cu~ng to^? bo+.m gia`,
Ba.c ba` ho.c vo+'i Tu' ba` ddo^`ng mo^n!
Tha^'y na`ng ma(.t pha^'n tu+o+i son,
Mu+`ng tha^`m ddu+o+.c buo^?i ba'n buo^n co' lo+`i\.
Hu+ kho^ng dda(.t dde^? ne^n lo+`i,
Na`ng dda` nho+'n nha'c ru.ng ro+`i la('m phen.
Mu. ca`ng xua dduo^?i cho lie^`n,
La^'y lo+`i hung hie^?m e'p duye^n Cha^u Tra^`n.
Ra(`ng: "Na`ng muo^n da(.m mo^.t tha^n,
"La.i mang la^'y tie^'ng du+~ ga^`n, la`nh xa\.
"Khe'o oan gia, cu?a pha' gia,
"Co`n ai da'm chu+'a va`o nha` nu+~a dda^y!
"Ki'p toan kie^'m cho^'n xe da^y,
"Kho^ng du+ng chu+a de^~ ma` bay ddu+o+`ng tro+`i!
"No+i ga^`n thi` cha(?ng tie^.n no+i,
"No+i xa thi` cha(?ng co' ngu+o+`i na`o xa\.
"Na`y cha`ng Ba.c Ha.nh cha'u nha`,
"Cu`ng trong tha^n thi'ch ruo^.t ra`, cha(?ng ai\.
"Cu+?a nha` buo^n ba'n cha^u Thai,
"Thu+.c tha` co' mo^.t, ddo+n sai cha(?ng he^`.
"The^' na`o na`ng cu~ng pha?i nghe,
"Tha`nh tha^n ro^`i se~ lie^.u ve^` cha^u Thai\.
"Ba^'y gio+` ai la.i bie^'t ai,
"Da^`u lo`ng be^? ro^.ng so^ng da`i the^nh the^nh.
"Na`ng du` quye^'t cha(?ng thua^.n ti`nh,
"Tra'i lo+`i ne?o tru+o+'c lu.y mi`nh dde^'n sau\."
Na`ng co`n ma(.t u? ma`y chau,
Ca`ng nghe mu. no'i, ca`ng ddau nhu+ da^`n.
Nghi~ mi`nh tu'ng dda^'t, sa^?y cha^n,
The^' cu`ng na`ng mo+'i xa ga^`n tho+? than:
"Thie^'p nhu+ con e'n la.c dda`n,
"Pha?i cung ra`y dda~ so+. la`n ca^y cong!
"Cu`ng ddu+o+`ng du` ti'nh chu+~ to`ng,
"Bie^'t ngu+o+`i, bie^'t ma(.t, bie^'t lo`ng la`m sao\?
"Nu+~a khi muo^n mo^.t the^' na`o,
"Ba'n hu`m, buo^n so'i, cha('c va`o lu+ng dda^u\?
"Du` ai lo`ng co' so+? ca^`u,
"Ta^m minh xin quye^'t vo+'i nhau mo^.t lo+`i\.
"Chu+'ng minh co' DDa^'t, co' Tro+`i,
"Ba^'y gio+` vu+o+.t be^? ra kho+i qua?n gi`?"
DDu+o+.c lo+`i mu. mo+'i ra ddi,
Ma'ch tin ho. Ba.c tu+'c thi` sa('m sanh.
Mo^.t nha` do.n de.p linh ddi`nh,
Que't sa^n, dda(.t tra'c, ru+?a bi`nh, tha('p nhang.
Ba.c sinh qui` xuo^'ng vo^.i va`ng,
Qua' lo+`i nguye^.n he^'t Tha`nh hoa`ng, Tho^? co^ng.
Tru+o+'c sa^n lo`ng dda~ gia~i lo`ng,
Trong ma`n la`m le^~ to+ ho^`ng ke^'t duye^n.
Tha`nh tha^n mo+'i ru+o+'c xuo^'ng thuye^`n,
Thua^.n buo^`m mo^.t la', xuo^i mie^`n cha^u Thai\.
Thuye^`n vu+`a ddo^~ be^'n tha?nh tho+i,
Ba.c sinh le^n tru+o+'c ti`m no+i mo.i nga`y\.
Cu~ng nha` ha`nh vie^.n xu+a nay,
Cu~ng phu+o+`ng ba'n thi.t, cu~ng tay buo^n ngu+o+`i\.
Xem ngu+o+`i ddi.nh gia' vu+`a ro^`i,
Mo^'i ha`ng mo^.t, dda~ ra mu+o+`i, thi` buo^ng.
Mu+o+.n ngu+o+`i thue^ kie^.u ru+o+'c nu+o+`ng,
Ba.c ddem ma(.t ba.c, kie^'m ddu+o+`ng cho xa!
Kie^.u hoa dda(.t tru+o+'c the^`m hoa,
Be^n trong tha^'y mo^.t mu. ra vo^.i va`ng.
DDu+a na`ng va`o la.y gia ddu+o+`ng,
Cu~ng tha^`n ma`y tra('ng, cu~ng phu+o+`ng la^`u xanh!
Thoa('t tro^ng na`ng dda~ bie^'t ti`nh,
Chim lo^`ng kho^n le~ ca^'t mi`nh bay cao\.
Che'm cha ca'i so^' hoa dda`o,
Go+~ ra, ro^`i la.i buo^.c va`o nhu+ cho+i!
Nghi~ ddo+`i ma` cha'n cho ddo+`i,
Ta`i ti`nh chi la('m, cho tro+`i dda^'t ghen!
Tie^'c thay nu+o+'c dda~ dda'nh phe`n,
Ma` cho bu`n la.i va^?n le^n ma^'y la^`n!
Ho^`ng qua^n vo+'i kha'ch ho^`ng qua^`n,
DDa~ xoay dde^'n the^', co`n va^`n chu+?a tha\.
Lo+~ tu+` la.c bu+o+'c bu+o+'c ra,
Ca'i tha^n lie^.u nhu+~ng tu+` nha` lie^.u ddi\.
DDa^`u xanh dda~ to^.i ti`nh gi`?
Ma' ho^`ng dde^'n qua' nu+?a thi` chu+a tho^i\.
Bie^'t tha^n cha.y cha(?ng kho?i tro+`i,
Cu~ng lie^`u ma(.t pha^'n cho ro^`i nga`y xanh.
La^`n thu gio' ma't tra(ng thanh,
Bo^~ng dda^u co' kha'ch bie^n ddi`nh sang cho+i,
Ra^u hu`m, ha`m e'n, ma`y nga`i,
Vai na(m ta^'c ro^.ng, tha^n mu+o+`i thu+o+'c cao\.
DDu+o+`ng ddu+o+`ng mo^.t dda^'ng anh ha`o,
Co^n quye^`n ho+n su+'c lu+o+.c thao go^`m ta`i\.
DDo^.i tro+`i dda.p dda^'t o+? ddo+`i,
Ho. Tu+` te^n Ha?i, vo^'n ngu+o+`i Vie^.t ddo^ng.
Giang ho^` quen thu' va^~y vu`ng,
Gu+o+m dda`n nu+?a ga'nh, non so^ng mo^.t che`o\.
Qua cho+i nghe tie^'ng na`ng Kie^`u,
Ta^'m lo`ng nhi nu+~ cu`ng xie^u anh hu`ng.
Thie^'p danh ddu+a dde^'n la^`u ho^`ng,
Hai be^n cu`ng lie^'c hai lo`ng cu`ng u+a\.
Tu+` ra(`ng: "Ta^m phu'c tu+o+ng co+`
"Pha?i ngu+o+`i tra(ng gio' va^.t vo+` hay sao\?
"Ba^'y la^u nghe tie^'ng ma' dda`o,
"Ma('t xanh cha(?ng dde^? ai va`o co' kho^ng?
"Mo^.t ddo+`i ddu+o+.c ma^'y anh hu`ng,
"Bo~ chi ca' cha^.u, chim lo^`ng ma` cho+i!"
Na`ng ra(`ng: "Ngu+o+`i da.y qua' lo+`i,
"Tha^n na`y co`n da'm coi ai la`m thu+o+`ng!
"Chu't rie^ng cho.n dda' thu+? va`ng,
"Bie^'t dda^u ma` go+?i can tra`ng va`o dda^u\?
"Co`n nhu+ va`o tru+o+'c ra sau,
"Ai cho ke'n cho.n va`ng thau ta.i mi`nh."
Tu+` ra(`ng: "Lo+`i no'i hu+~u ti`nh,
"Khie^'n ngu+o+`i la.i nho+' ca^u Bi`nh Nguye^n Qua^n.
"La.i dda^y xem la.i cho ga^`n,
"Pho?ng tin ddu+o+.c mo^.t va`i pha^`n hay kho^ng?"
Thu+a ra(`ng: "Lu+o+.ng ca? bao dong,
"Ta^'n Du+o+ng ddu+o+.c tha^'y ma^y ro^`ng co' phen.
"Ro^.ng thu+o+ng co? no^.i hoa he`n,
"Chu't tha^n be`o bo.t da'm phie^`n mai sau!"
Nghe lo+`i vu+`a y' ga^.t dda^`u,
Cu+o+`i ra(`ng: "Tri ky? tru+o+'c sau ma^'y ngu+o+`i!
"Khen cho con ma('t tinh ddo+`i,
"Anh hu`ng ddoa'n giu+~a tra^`n ai mo+'i gia`!
"Mo^.t lo+`i dda~ bie^'t te^n ta,
"Muo^n chung nghi`n tu+' cu~ng la` co' nhau!
Hai be^n y' ho+.p ta^m dda^`u,
Khi tha^n cha(?ng tu+.a la` ca^`u mo+'i tha^n!
Ngo? lo+`i no'i vo+'i ba(ng nha^n,
Tie^`n tra(m la.i cu+' nguye^n nga^n pha't hoa`n.
Buo^`n rie^ng su+?a cho^'n thanh nha`n,
DDa(.t giu+o+`ng tha^'t ba?o, va^y ma`n ba't tie^n.
Trai anh hu`ng, ga'i thuye^`n quye^n,
Phi? nguye^`n bo'i phu+o+.ng, dde.p duye^n cu+o+~i ro^`ng.
Nu+?a na(m hu+o+ng lu+?a ddu+o+ng no^`ng,
Tru+o+.ng phu thoa('t dda~ ddo^.ng lo`ng bo^'n phu+o+ng.
Tro^ng vo+`i tro+`i be^? me^nh mang,
Thanh gu+o+m, ye^n ngu+.a le^n dda`ng tha(?ng rong.
Na`ng ra(`ng: "Pha^.n ga'i chu+~ to`ng,
"Cha`ng ddi thie^'p cu~ng mo^.t lo`ng xin ddi!"
Tu+` ra(`ng: "Ta^m phu'c tu+o+ng tri,
"Sao chu+a thoa't kho?i nu+~ nhi thu+o+`ng ti`nh?
"Bao gio+` mu+o+`i va.n tinh binh,
"Tie^'ng loa da^.y dda^'t, bo'ng tinh ro+.p ddu+o+`ng
"La`m cho ro~ ma(.t phi thu+o+`ng,
"Ba^'y gio+` ta se~ ru+o+'c na`ng nghi gia,
"Ba(`ng may bo^'n be^? kho^ng nha`,
"Theo ca`ng the^m ba^.n, bie^'t la` ddi dda^u\?
"DDa`nh lo`ng cho+` ddo' i't la^u,
"Cha^`y cha(ng la` mo^.t na(m sau vo^.i gi`?"
Quye^'t lo+`i ru+'t a'o ra ddi,
Ca'nh ba(`ng tie^.n gio' ca^'t li`a da^.m kho+i\.
Na`ng thi` chie^'c bo'ng song mai,
DDe^m tha^u dda(`ng dda(~ng, nha(.t ca`i then ma^y\.
Sa^n re^u cha(?ng ve~ da^'u gia^`y,
Co? cao ho+n thu+o+'c, lie^~u ga^`y va`i pha^n.
DDoa'i tro^ng muo^n da(.m tu+? pha^`n
Ho^`n que^ theo ngo.n ma^y Ta^`n xa xa;
Xo't thay huye^n co^~i xua^n gia`,
Ta^'m lo`ng thu+o+ng nho+', bie^'t la` co' nguo^i\.
Cho^'c la` mu+o+`i ma^'y na(m tro+`i,
Co`n ra khi dda~ da mo^`i to'c su+o+ng.
Tie^'c thay chu't nghi~a cu~ ca`ng,
Da^~u li`a ngo' y' co`n vu+o+ng to+ lo`ng!
Duye^n em dda^`u mo^'i chi? ho^`ng,
May ra khi dda~ tay bo^`ng tay mang.
Ta^'c lo`ng co^' quo^'c tha nhang,
DDu+o+`ng kia no^~i no. ngo^?n ngang bo+`i bo+`i\.
Ca'nh ho^`ng bay bo^?ng tuye^.t vo+`i,
DDa~ mo`n con ma('t phu+o+ng tro+`i dda(m dda(m.
DDe^m nga`y luo^'ng nhu+~ng a^m tha^`m,
Lu+?a binh dda^u dda~ a^`m a^`m mo^.t phu+o+ng,
Nga^'t tro+`i sa't khi' mo+ ma`ng,
DDa^`y so^ng ki`nh nga.c, cha^.t ddu+o+`ng gia'p binh.
Ngu+o+`i quen ke? thuo^.c xung quanh
Nhu? na`ng ha~y ta.m la'nh mi`nh mo^.t no+i\.
Na`ng ra(`ng: "Tru+o+'c dda~ he.n lo+`i,
"Da^~u trong nguy hie^?m da'm ro+`i u+o+'c xu+a\."
Co`n ddu+o+ng du`ng da('ng nga^?n ngo+
Ma'i ngoa`i dda~ tha^'y bo'ng co+` tie^'ng loa\.
Gia'p binh ke'o dde^'n quanh nha`,
DDo^`ng thanh cu`ng ho?i: "na`o la` phu nha^n\?"
Hai be^n mu+o+`i vi. tu+o+'ng qua^n,
DDa(.t gu+o+m, co+?i gia'p, tru+o+'c sa^n kha^'u dda^`u\.
Cung nga, the^? nu+~ no^'i sau,
Ra(`ng: "Va^ng le^.nh chi? ru+o+'c cha^`u vu qui\."
Sa(~n sa`ng phu+o+.ng lie^~n loan nghi,
Hoa quan pha^'p pho+'i ha` y ro+~ ra`ng.
Du+.ng co+`, no^?i tro^'ng le^n dda`ng,
Tru'c to+ no^?i tru+o+'c, kie^.u va`ng theo sau\.
Hoa? ba`i tie^`n lo^. ruo^?i mau,
Nam ddi`nh nghe ddo^.ng tro^'ng cha^`u dda.i doanh.
Ke'o co+` lu~y, pha'o su'ng tha`nh,
Tu+` co^ng ra ngu+.a, tha^n nghe^nh cu+?a ngoa`i\.
Ro+~ mi`nh, la` ve? ca^n ddai,
Ha~y co`n ha`m e'n ma`y nga`i nhu+ xu+a\.
Cu+o+`i ra(`ng: "Ca' nu+o+'c duye^n u+a,
"Nho+' lo+`i no'i nhu+~ng bao gio+` hay kho^ng?
"Anh hu`ng mo+'i bie^'t anh hu`ng,
"Ra^`y xem pho?ng dda~ cam lo`ng a^'y chu+a\?
Na`ng ra(`ng: "Chu't pha^.n nga^y tho+,
"Cu~ng may da^y ca't ddu+o+.c nho+` bo'ng ca^y\.
"DDe^'n ba^y gio+` mo+'i tha^'y dda^y,
"Ma` lo`ng dda~ cha('c nhu+~ng nga`y mo^.t hai\."
Cu`ng nhau tro^ng ma(.t ca? cu+o+`i,
DDan tay ve^` cho^'n tru+o+'ng mai tu+. ti`nh.
Tie^.c ba`y thu+o+?ng tu+o+'ng khao binh
thi` thu`ng tro^'ng tra^.n, ra^.p ri`nh nha.c qua^n.
Vinh hoa bo~ lu'c phong tra^`n,
Chu+~ ti`nh nga`y la.i the^m xua^n mo^.t nga`y\.
Trong qua^n co' lu'c vui va^`y,
Thong dong mo+'i ke^? su+. nga`y ha`n vi:
"Khi Vo^ Ti'ch, khi La^m Truy,
"No+i thi` lu+`a dda?o, no+`i thi` xo't thu+o+ng.
"Ta^'m tha^n ra`y dda~ nhe. nha`ng,
"Chu't co`n a^n oa'n ddo^i ddu+o+`ng chu+a xong."
Tu+` co^ng nghe no'i thu?y chung,
Ba^'t bi`nh no^?i tra^.n ddu`ng ddu`ng sa^'m vang.
Nghie^m qua^n tuye^?n tu+o+'ng sa(~n sa`ng,
Du+o+'i co+` mo^.t le^.nh vo^.i va`ng ruo^?i sao\.
Ba qua^n chi? ngo.n co+` dda`o,
DDa.o ra Vo^ Ti'ch, dda.o va`o La^m Truy,
Ma^'y ngu+o+`i phu. ba.c xu+a kia,
Chie^'u danh ta^`m na~ ba('t ve^` ho?i tra\.
La.i sai le^.nh tie^~n truye^`n qua,
Giu+~ gia`ng ho. Thu'c mo^.t nha` cho ye^n\.
Mu. qua?n gia, va~i Gia'c Duye^n,
Cu~ng sai le^.nh tie^~n ddem tin ru+o+'c mo+`i\.
The^. su+ ke^? he^'t mo.i lo+`i,
Lo`ng lo`ng cu~ng gia^.n, ngu+o+`i ngu+o+`i cha^'p uy!
DDa.o tro+`i ba'o phu.c chi?n ghe^,
Khe'o thay! Mo^.t me? to'm ve^` dda^`y no+i,
Qua^n trung gu+o+m lo+'n a'o da`i,
Ve^. trong thi. la^.p, co+ ngoa`i song phi\.
Sa(~n sa`ng te^` chi?nh uy nghi,
Ba'c ddo^`ng cha^.t dda^'t, tinh ky` ro+.p sa^n.
Tru+o+'ng hu`m mo+? giu+~a trung qua^n,
Tu+` Co^ng sa'nh vo+'i phu nha^n cu`ng ngo^`i\.
Tie^n nghie^m tro^'ng chu+?a du+'t ho^`i
DDie^?m danh tru+o+'c da^~n chu+.c ngoa`i cu+?a vie^n.
Tu+` ra(`ng: "A^n, oa'n hai be^n,
"Ma(.c na`ng xu+? quye^'t ba'o dde^`n cho minh"
Na`ng ra(`ng: "Nho+` ca^.y uy linh,
"Ha~y xin ba'o dda'p a^n ti`nh cho phu\.
"Ba'o a^n ro^`i se~ tra? thu`."
Tu+` ra(`ng: "Vie^.c a^'y pho' cho ma(.c na`ng."
Cho gu+o+m mo+`i dde^'n Thu'c lang,
Ma(.t nhu+ cha`m ddo^?, mi`nh nhu+o+`ng gie~ run.
Na`ng ra(`ng: "Nghi~a tro.ng nghi`n non,
"La^m Truy ngu+o+`i cu~, cha`ng co`n nho+' kho^ng?
"Sa^m Thu+o+ng cha(?ng ve.n chu+~ to`ng,
"Ta.i sai, ha' da'm phu. lo`ng co^' nha^n?
"Ga^'m tra(m cuo^'n ba.c nghi`n ca^n,
"Ta. lo`ng de^~ xu+'ng, ba'o a^n go.i la`!
"Vo+. cha`ng quy? qua'i tinh ma,
"Phen na`y ke? ca('p ba` gia` ga(.p nhau!
"Kie^'n bo` mie^.ng che'n chu+a la^u,
"Mu+u sa^u cu~ng tra? nghi~a sa^u cho vu+`a\."
Thu'c Sinh tro^ng ma(.t ba^'y gio+`,
Mo^` ho^i cha`ng dda~ nhu+ mu+a u+o+'t dda^`m.
Lo`ng rie^ng mu+`ng so+. kho^n ca^`m,
So+. thay ma` la.i mu+`ng tha^`m cho ai\.
Mu. gia`, su+ tru+o+?ng thu+' hai,
Thoa('t ddu+a dde^'n tru+o+'c vo^.i mo+`i le^n tre^n:
Da('t tay mo+? ma(.t cho nhi`n:
"Hoa No^ kia vo+'i Tra.c Tuye^`n cu~ng to^i\.
"Nho+' khi lo+~ bu+o+'c xa^?y vo+`i,
"Non va`ng chu+a de^~ dde^`n bo^`i ta^'m thu+o+ng.
"Nghi`n va`ng go.i chu't le^~ thu+o+`ng,
"Ma` lo`ng phie^'u ma^~u ma^'y va`ng cho ca^n?"
Hai ngu+o+`i, tro^ng ma(.t ta^`n nga^`n,
Nu+?a pha^`n khie^'p so+., nu+?a pha^`n mu+`ng vui\.
Na`ng ra(`ng: "Xin ha~y do^'n ngo^i,
"Xem cho ro~ ma(.t, bie^'t to^i ba'o thu`!"
Ki'p truye^`n chu+ tu+o+'ng hie^'n phu`,
La.i ddem ca'c ti'ch pha.m tu` ha^.u tra\.
Du+o+'i co+`, gu+o+m tuo^'t na('p ra,
Chi'nh danh thu? pha.m te^n la` Hoa.n Thu+\.
Thoa.t tro^n na`ng dda~ cha`o thu+a:
"Tie^?u thu+ cu~ng co' ba^y gio+` dde^'n dda^y\?
"DDa`n ba` de^~ co' ma^'y tay,
"DDo+`i xu+a ma^'y ma(.t ddo+`i na`y ma^'y gan?
"De^~ da`ng la` tho'i ho^`ng nhan,
"Ca`ng cay nghie^.t la('m ca`ng oan tra'i nhie^`u!"
Hoa.n Thu+ ho^`n la.c pha'ch xie^u,
Kha^'u dda^`u du+o+'i tru+o+'ng, lie^.u ddie^`u ke^u ca\.
Ra(`ng: "To^i chu't pha^.n dda`n ba`,
"Ghen tuo^ng thi` cu~ng ngu+o+`i ta thu+o+`ng ti`nh,
"Nghi~ cho khi ga'c vie^'t kinh,
"Vo+'i khi kho?i cu+?a du+'t ti`nh cha(?ng theo\.
"Lo`ng rie^ng rie^ng nhu+~ng ki'nh ye^u;
"Cho^`ng chung, chu+a de^~ ai chie^`u cho ai\.
"Tro't lo`ng ga^y vie^.c cho^ng gai,
"Co`n nho+` lu+o+.ng be^? thu+o+ng ba`i na`o cha(ng?"
"Khen cho: "Tha^.t dda~ ne^n ra(`ng,
"Kho^n ngoan dde^'n mu+.c no'i na(ng pha?i lo+`i,
"Tha ra thi` cu~ng may ddo+`i,
"La`m ra mang tie^'ng con ngu+o+`i nho? nhen.
"DDa~ lo`ng tri qua' thi` ne^n,"
Truye^`n qua^n le^.nh xuo^'ng tru+o+`ng tie^`n tha ngay\."
Ta. lo`ng la.y tru+o+'c sa^n may,
Cu+?a vie^n la.i da('t mo^.t da^y da^~n va`o,
Na`ng ra(`ng: "Lo^`ng lo^.ng tro+`i cao,
"Ha.i nha^n, nha^n ha.i su+. na`o ta.i ta\?"
Tru+o+'c la` Ba.c Ha.nh, Ba.c Ba`,
Be^n la` U+ng, Khuye^?n, be^n la` So+? Khanh.
Tu' Ba` cu`ng Ma~ Gia'm Sinh,
Ca'c te^n to^.i a^'y dda'ng ti`nh co`n sao\?
Le^.nh qua^n truye^`n xuo^'ng no^.i ddao,
The^` sao thi` la.i cu+' sao gia hi`nh,
Ma'u ro+i thi.t na't tan ta`nh,
Ai o+i tro^ng tha^'y ho^`n kinh pha'ch ro+`i\.
Cho hay muo^n su+. ta.i tro+`i,
Phu. ngu+o+`i, cha(?ng bo? khi ngu+o+`i phu. ta!
Ma^'y ngu+o+`i ba.c a'c tinh ma,
Mi`nh la`m mi`nh chi.u ke^u ma` ai thu+o+ng.
Ba qua^n ddo^ng ma(.t pha'p tru+o+`ng,
Thanh thie^n, ba.ch nha^.t ro~ ra`ng cho coi\.
Vie^.c na`ng ba'o phu.c vu+`a ro^`i,
Gia'c Duye^n vo^.i va~ go+?i lo+`i tu+` qui\.
Na`ng ra(`ng: "Thie^n ta?i nha^'t thi`,
"Co^' nha^n dda~ de^~ ma^'y khi ba`n hoa`n.
"Ro^`i dda^y be`o ho+.p ma^y tan,
"Bie^'t dda^u ha.c no^.i ma^y nga`n la` dda^u!"
Su+ ra(`ng: "Cu~ng cha(?ng ma^'y la^u,
"Trong na(m na(m la.i ga(.p nhau ddo' ma`.
"Nho+' nga`y ha`nh cu+o+'c phu+o+ng xa,
"Ga(.p su+ Tam Ho+.p vo^'n la` tie^n tri\.
"Ba?o cho ho^.i ngo^. chi ky`,
"Na(m nay la` mo^.t nu+~a thi` na(m na(m\.
"Mo+'i hay tie^`n ddi.nh cha(?ng la^`m,
"DDa~ tin ddie^`u tru+o+'c a('t nha(`m vie^.c sau\.
"Co`n nhie^`u a^n a'i vo+'i nhau,
"Co+ duye^n na`o dda~ he^'t dda^u vo^.i gi`?"
Na`ng ra(`ng: "Tie^`n ddi.nh tie^n tri,
"Lo+`i su+ dda~ da.y a('t thi` cha(?ng sai\.
"Ho.a bao gio+` co' ga(.p ngu+o+`i,
"Vi` to^i ca^.y ho?i mo^.t lo+`i chung tha^n\."
Gia'c Duye^n va^ng da(.n a^n ca^`n,
Ta. tu+` thoa('t dda~ do+`i cha^n co~i ngoa`i\.
Na`ng tu+` a^n oa'n ra.ch ro`i,
Be^? oan du+o+`ng dda~ vo+i vo+i ca.nh lo`ng.
Ta. a^n la.y tru+o+'c Tu+` co^ng:
"Chu't tha^n bo^` lie^~u na`o mong co' ra`y!
"Tro^.m nho+` sa^'m se't ra tay,
"Ta^'c rie^ng nhu+ ca^'t ga'nh dda^`y ddo^? ddi!
"Cha.m xu+o+ng che'p da. xie^'t chi,
"De^~ ddem gan o'c dde^`n nghi` tro+`i ma^y!"
Tu+` ra(`ng: "Quo^'c si~ xu+a nay,
"Cho.n ngu+o+`i tri ky? mo^.t nga`y ddu+o+.c cha(ng?
"Anh hu`ng tie^'ng dda~ go.i ra(`ng,
"Giu+~a ddu+o+`ng da^~u tha^'y ba^'t ba(`ng ma` tha!
"Huo^'ng chi vie^.c cu~ng vie^.c nha`,
"Lo. la` tha^m ta. mo+'i la` tri a^n\.
"Xo't na`ng co`n chu't song tha^n,
"Ba^'y nay ke? Vie^.t ngu+o+`i Ta^`n ca'ch xa\.
"Sao cho muo^n da(.m mo^.t nha`,
"Cho ngu+o+`i tha^'y ma(.t la` ta cam lo`ng."
Vo^.i truye^`n su+?a tie^.c qua^n trung,
Muo^n binh nghi`n tu+o+'ng ho^.i ddo^`ng ta^?y oan\.
Thu+`a co+ tru'c che? ngo'i tan,
Bi`nh uy tu+` a^'y sa^'m ran trong ngoa`i\.
Trie^`u ddi`nh rie^ng mo^.t go'c tro+`i,
Go^`m hai va(n vo~ ra.ch ddo^i so+n ha`.
DDo`i co+n gio' que't mu+a sa,
Huye^.n tha`nh dda.p ddo^? na(m to`a co~i nam\.
Phong tra^`n ma`i mo^.t lu+o+~i gu+o+m,
Nhu+~ng loa`i tu'i a'o gia' co+m sa' gi`!
Nghe^nh ngang mo^.t co~i bie^n thu`y,
Ke'm gi` co^ qua? ke'm gi` ba' vu+o+ng!
Tru+o+'c co+` ai da'm tranh cu+o+`ng,
Na(m na(m hu`ng cu+' mo^.t phu+o+ng ha?i ta^`n.
Co' quan to^?ng ddo^'c tro.ng tha^`n,
La` Ho^` To^n Hie^'n kinh lua^n go^`m ta`i\.
DDa^?y xe va^ng chi? dda(.c sai,
Tie^.n nghi ba't tie^?u vie^.c ngoa`i ddo^?ng nhung.
Bie^'t Tu+` la` dda^'ng anh hu`ng,
Bie^'t na`ng cu~ng du+. qua^n trung lua^.n ba`n.
DDo'ng qua^n la`m chu+o+'c chie^u an,
Ngo.c va`ng ga^'m vo'c sai quan thuye^'t ha`ng.
La.i rie^ng mo^.t le^~ vo+'i na`ng,
Hai te^n the^? nu+~ ngo.c va`ng nghi`n ca^n\.
Tin va`o go+?i tru+o+'c trung qua^n,
Tu+` co^ng rie^ng ha~y mu+o+`i pha^n ho^` ddo^`.
Mo^.t tay ga^y du+.ng co+ ddo^`,
Ba^'y la^u be^? So+? so^ng Ngo^ tung hoa`nh!
Bo' tha^n ve^` vo+'i trie^`u ddi`nh,
Ha`ng tha^`n lo+ la'o pha^.n mi`nh ra dda^u\?
A'o xie^m ra`ng buo^.c la^'y nhau,
Va`o luo^`n ra cu'i co^ng ha^`u ma` chi\?
Sao ba(`ng rie^ng mo^.t bie^n thu`y,
Su+'c na`y dda~ de^~ la`m gi` ddu+o+.c nhau\?
Cho.c tro+`i qua^'y nu+o+'c ma(.c da^`u,
Do.c ngang na`o bie^'t tre^n dda^`u co' ai\?
Na`ng thi` tha^.t da. tin ngu+o+`i,
Le^~ nhie^`u no'i ngo.t nghe lo+`i de^~ xie^u\.
Nghi~ mi`nh ma(.t nu+o+'c ca'nh be`o,
DDa~ nhie^`u lu+u la.c la.i nhie^`u gian trua^n\.
Ba(`ng nay chi.u tie^'ng vu+o+ng tha^`n,
The^nh the^nh ddu+o+`ng ca'i thanh va^n he.p gi`!
Co^ng tu+ ve.n ca? hai be^`,
Da^`n da` ro^`i se~ lie^.u ve^` co^' hu+o+ng\.
Cu~ng ngo^i me^.nh phu. ddu+o+`ng ddu+o+`ng,
No+? nang ma`y ma(.t ro+~ ra`ng me. cha\.
Tre^n vi` nu+o+'c du+o+'i vi` nha`,
Mo^.t la` dda('c hie^'u hai la` dda('c trung\.
Cha(?ng ho+n chie^'c ba'ch giu+~a do`ng,
E de` so'ng vo^~ ha~i hu`ng nu+o+'c sa\.
Nha^n khi ba`n ba.c ga^`n xa,
Thu+`a co+ na`ng mo+'i ba`n ra no'i va`o\.
Ra(`ng: "Trong Tha'nh tra.ch do^`i da`o,
"Tu+o+'i ra dda~ kha('p tha^'m va`o dda~ sa^u\.
"Bi`nh tha`nh co^ng ddu+'c ba^'y la^u,
"Ai ai cu~ng ddo^.i tre^n dda^`u bie^'t bao\.
"Nga^~m tu+` da^'y vie^.c binh ddao,
"DDo^'ng xu+o+ng Vo^ ddi.nh dda~ cao ba(`ng dda^`u\.
"La`m chi dde^? tie^'ng ve^` sau,
"Nghi`n na(m ai co' khen dda^u Hoa`ng Sa`o!
"Sao ba(`ng lo^.c tro.ng quye^`n cao,
"Co^ng danh ai du+'t lo^'i na`o cho qua\?"
Nghe lo+`i na`ng no'i ma(.n ma`,
The^' co^ng Tu+` mo+'i tro+? ra the^' ha`ng.
Chi?nh nghi tie^'p su+' vo^.i va`ng,
He.n ky` thu'c gia'p quye^'t ddu+o+`ng gia?i binh\.
Tin lo+`i tha`nh ha. ye^u minh,
Ngo.n co+` ngo+ nga'c tro^'ng canh tre^~ tra`ng.
Vie^.c binh bo? cha(?ng giu+~ gia`ng,
Vu+o+ng su+ do`m dda~ to? tu+o+`ng thu+.c hu+\.
Ho^` co^ng quye^'t ke^' thu+`a co+,
Le^~ tie^n binh ha^.u kha('c co+` ta^.p co^ng\.
Ke'o co+` chie^u phu? tie^n phong,
Le^~ nghi da`n tru+o+'c va'c ddo`ng phu.c sau\.
Tu+` co^ng ho+` hu+~ng bie^'t dda^u,
DDa.i quan le^~ phu.c ra dda^`u cu+?a vie^n\.
Ho^` co^ng a'm hie^.u tra^.n tie^`n,
Ba be^` pha't su'ng bo^'n be^n ke'o co+`.
DDang khi ba^'t y' cha(?ng ngo+`,
Hu`m thie^ng khi dda~ sa co+ cu~ng he`n!
Tu+? sinh lie^`u giu+~a tra^.n tie^`n,
Da.n da^`y cho bie^'t gan lie^`n tu+o+'ng qua^n!
Khi' thie^n khi dda~ ve^` tha^`n,
Nho+n nho+n co`n ddu+'ng cho^n cha^n giu+~a vo`ng!
Tro+ nhu+ dda' vu+~ng nhu+ ddo^`ng,
Ai lay cha(?ng chuye^?n ai rung cha(?ng do+`i\.
Quan qua^n truy sa't dduo^?i da`i\.
U` u` sa't khi' nga^'t tro+`i ai ddang\.
Trong ha`o ngoa`i lu~y tan hoang,
Loa.n qua^n vu+`a da('t tay na`ng dde^'n no+i\.
Trong vo`ng te^n dda' bo+`i bo+`i,
Tha^'y Tu+` co`n ddu+'ng giu+~a tro+`i tro+ tro+\.
Kho'c ra(`ng: "Tri' du~ng co' thu+`a,
"Bo+?i nghe lo+`i thie^'p ne^n co+ ho^.i na`y!
"Ma(.t na`o tro^ng tha^'y nhau dda^y\?
"Tha` lie^`u so^'ng tha'c mo^.t nga`y vo+'i nhau!"
Do`ng thu nhu+ do^.i co+n sa^`u,
Du+'t lo+`i na`ng cu~ng gieo dda^`u mo^.t be^n\.
La thay oan khi' tu+o+ng trie^`n!
Na`ng vu+`a phu.c xuo^'ng Tu+` lie^`n nga~ ra\.
Quan qua^n ke? la.i ngu+o+`i qua,
Xo't na`ng se~ la.i vu+.c ra da^`n da^`n.
DDem va`o dde^'n tru+o+'c trung qua^n,
Ho^` co^ng tha^'y ma(.t a^n ca^`n ho?i han\.
Ra(`ng: "Na`ng chu't pha^.n ho^`ng nhan,
"Ga(.p co+n binh ca'ch nhie^`u na`n cu~ng thu+o+ng!
"DDa~ hay tha`nh toa'n mie^'u ddu+o+`ng,
"Giu'p co^ng cu~ng co' lo+`i na`ng mo+'i ne^n\.
"Ba^y gio+` su+. dda~ ve.n tuye^`n,
"Ma(.c lo`ng nghi~ la^'y muo^'n xin be^` na`o\?"
Na`ng ca`ng gio.t ngo.c tuo^n da`o,
Nga^.p ngu+`ng mo+'i go+?i tha^'p cao su+. lo`ng.
Ra(`ng: "Tu+` la` dda^'ng anh hu`ng,
"Do.c ngang tro+`i ro^.ng va^~y vu`ng be^? kho+i!
"Tin to^i ne^n qua' nghe lo+`i,
"DDem tha^n ba'ch chie^'n la`m to^i trie^`u ddi`nh.
"Ngo+~ la` phu quy' phu. vinh,
"Ai ngo+` mo^.t phu't tan ta`nh thi.t xu+o+ng!
"Na(m na(m tro+`i be^? ngang ta`ng,
"Da^'n mi`nh ddi bo? chie^'n tru+o+`ng nhu+ kho^ng\.
"Khe'o khuye^n ke^? la^'y la`m co^ng,
"Ke^? bao nhie^u la.i ddau lo`ng ba^'y nhie^u!
"Xe't mi`nh co^ng i't to^.i nhie^`u,
"So^'ng thu+`a to^i dda~ ne^n lie^`u mi`nh to^i!
"Xin cho tie^.n tho^? mo^.t doi,
"Go.i la` dda('p ddie^'m cho ngu+o+`i tu+? sinh\."
Ho^` co^ng nghe no'i thu+o+ng ti`nh,
Truye^`n cho ca?o ta'ng di hi`nh be^n so^ng\.
Trong qua^n mo+? tie^.c ha. co^ng,
Xo^n xao to+ tru'c ho^.i ddo^`ng qua^n quan\.
Ba('t na`ng thi. ye^'n du+o+'i ma`n,
Do+? say la.i e'p cung dda`n nha(.t ta^u\.
Mo^.t cung gio' tha?m mu+a sa^`u,
Bo^'n da^y nho? ma'u na(m dda^`u ngo'n tay!
Ve nga^m vu+o+.n ho't na`o ta`y,
Lo.t tai Ho^` cu~ng nha(n ma`y ro+i cha^u\.
Ho?i ra(`ng: "Na`y khu'c o+? dda^u\?
"Nghe ra muo^n oa'n nghi`n sa^`u la('m thay!"
Thu+a ra(`ng: "Ba.c me^.nh khu'c na`y,
"Pho^? va`o dda`n a^'y nhu+~ng nga`y co`n tho+\.
"Cung ca^`m lu+.a nhu+~ng nga`y xu+a,
"Ma` gu+o+ng ba.c me^.nh ba^y gio+` la` dda^y!"
Nghe ca`ng dda('m nga('m ca`ng say,
La. cho ma(.t sa('t cu~ng nga^y vi` ti`nh!
Da.y ra(`ng: "Hu+o+ng lu+?a ba sinh,
"Da^y loan xin no^'i ca^`m la`nh cho ai\."
Thu+a ra(`ng: "Chu't pha^.n la.c loa`i,
"Trong mi`nh nghi~ dda~ co' ngu+o+`i tha'c oan\.
"Co`n chi nu+~a ca'nh hoa ta`n,
"To+ lo`ng dda~ du+'t da^y dda`n Tie^?u La^n\.
"Ro^.ng thu+o+ng co`n ma?nh ho^`ng qua^`n,
"Ho+i ta`n ddu+o+.c tha^'y go^'c pha^`n la` may!"
Ha. co^ng che'n dda~ qua' say,
Ho^` co^ng dde^'n lu'c ra.ng nga`y nho+' ra\.
Nghi~ mi`nh phu+o+ng die^.n quo^'c gia,
Quan tre^n nha('m xuo^'ng ngu+o+`i ta tro^ng va`o\.
Pha?i tuo^`ng tra(ng gio' hay sao,
Su+. na`y bie^'t ti'nh the^' na`o ddu+o+.c dda^y\?
Co^ng nha vu+`a buo^?i sa'ng nga`y,
Quye^'t ti`nh Ho^` mo+'i ddoa'n ngay mo^.t ba`i\.
Le^.nh quan ai da'm ca~i lo+`i,
E'p ti`nh mo+'i ga'n cho ngu+o+`i tho^? quan\.
O^ng to+ thu+.c khe'o dda ddoan!
Xe to+ sao khe'o vo+ qua`ng vo+ xie^n\?
Kie^.u hoa a'p tha(?ng xuo^'ng thuye^`n,
La' ma`n ru? tha^'p ngo.n dde`n khe^u cao\.
Na`ng ca`ng u? lie^~u phai dda`o,
Tra(m pha^`n na`o co' pha^`n na`o pha^`n tu+o+i\?
DDa`nh tha^n ca't la^'p so'ng vu`i,
Cu+o+'p co^ng cha me. thie^.t ddo+`i tho^ng minh!
Cha^n tro+`i ma(.t be^? le^nh dde^nh,
Na('m xu+o+ng bie^'t go+?i tu+? sinh cho^'n na`o?
Duye^n dda^u ai du+'t to+ dda`o,
No+. dda^u ai dda~ da('t va`o ta^.n tay!
Tha^n sao tha^n dde^'n the^' na`y\?
Co`n nga`y na`o cu~ng du+ nga`y a^'y tho^i!
DDa~ kho^ng bie^'t so^'ng la` vui,
Ta^'m tha^n na`o bie^'t thie^.t tho`i la` thu+o+ng!
Mo^.t mi`nh cay dda('ng tra(m ddu+o+`ng,
Tho^i thi` na't ngo.c tan va`ng thi` tho^i!
Ma?nh tra(ng dda~ ga'c non ddoa`i,
Mo^.t mi`nh luo^'ng nhu+~ng ddu+'ng ngo^`i chu+a xong\.
Trie^`u dda^u no^?i tie^'ng ddu`ng ddu`ng,
Ho?i ra mo+'i bie^'t ra(`ng so^ng Tie^`n ddu+o+`ng.
Nho+' lo+`i tha^`n mo^.ng ro~ ra`ng,
Na`y tho^i he^'t kie^'p ddoa.n tru+o+`ng la` dda^y!
"DDa.m Tie^n na`ng nhe' co' hay!
"He.n ta thi` ddo+.i du+o+'i na`y ru+o+'c ta\."
Du+o+'i dde`n sa(~n bu+'c tie^n hoa,
Mo^.t thie^n tuye^.t bu't go.i la` dde^? sau\.
Cu+?a bo^`ng vo^.i mo+? re`m cha^u,
Tro+`i cao so^ng ro^.ng mo^.t ma`u bao la\.
Ra(`ng: "Tu+` co^ng ha^.u dda~i ta,
"Chu't vi` vie^.c nu+o+'c ma` ra phu. lo`ng.
"Gie^'t cho^`ng ma` la.i la^'y cho^`ng,
"Ma(.t na`o co`n ddu+'ng o+? trong co~i ddo+`i\?
"Tho^i thi` mo^.t tha'c cho ro^`i,
"Ta^'m lo`ng pho' ma(.c tre^n tro+`i du+o+'i so^ng!"
Tro^ng vo+`i con nu+o+'c me^nh mo^ng,
DDem mi`nh gieo xuo^'ng giu+~a do`ng tru+o+`ng giang\.
Tho^? quan theo vo+'t vo^.i va`ng,
Thi` dda` dda('m ngo.c chi`m hu+o+ng ma^'t ro^`i!
Thu+o+ng thay cu~ng mo^.t kie^'p ngu+o+`i,
Ha.i thay mang la^'y sa('c ta`i la`m chi!
Nhu+~ng la` oan kho^? lu+u ly,
Cho+` cho he^'t kie^'p co`n gi` la` tha^n!
Mu+o+`i la(m na(m ba^'y nhie^u la^`n,
La`m gu+o+ng cho kha'ch ho^`ng qua^`n thu+? soi!
DDo+`i ngu+o+`i dde^'n the^' thi` tho^i,
Trong co+ a^m cu+.c du+o+ng ho^`i kho^'n hay\.
Ma^'y ngu+o+`i hie^'u nghi~a xu+a nay,
Tro+`i la`m chi dde^'n la^u nga`y ca`ng thu+o+ng!
Gia'c Duye^n tu+` tie^'t gia~ ma`ng,
DDeo ba^`u qua?y ni'p ro^.ng ddu+o+`ng va^n du\.
Ga(.p ba` Tam Ho+.p dda.o co^,
Thong dong ho?i he^'t nho? to su+. na`ng:
"Ngu+o+`i sao hie^'u nghi~a ddu? ddu+o+`ng,
"Kie^'p sao ra(.t nhu+~ng ddoa.n tru+o+`ng the^' tho^i\?"
Su+ ra(`ng: "Phu'c ho.a dda.o tro+`i,
"Co^~i nguo^`n cu~ng o+? lo`ng ngu+o+`i ma` ra\.
"Co' tro+`i ma` cu~ng ta.i ta,
"Tu la` co^~i phu'c ti`nh la` da^y oan\.
"Thu'y Kie^`u sa('o sa?o kho^n ngoan,
"Vo^ duye^n la` pha^.n ho^`ng nhan dda~ dda`nh,
"La.i mang la^'y mo^.t chu+~ ti`nh,
"Khu+ khu+ mi`nh buo^.c la^'y mi`nh va`o trong\.
"Va^.y ne^n nhu+~ng cho^'n thong dong,
"O+? kho^ng ye^n o^?n ngo^`i kho^ng vu+~ng va`ng.
"Ma ddu+a lo^'i quy? ddem ddu+o+`ng,
"La.i ti`m nhu+~ng cho^'n ddoa.n tru+o+`ng ma` ddi\.
"He^'t na.n a^'y dde^'n na.n kia,
"Thanh la^u hai lu+o+.t thanh y hai la^`n.
"Trong vo`ng gia'o du+.ng gu+o+m tra^`n,
"Ke^` ra(ng hu`m so'i go+?i tha^n to^i ddo`i\.
"Giu+~a do`ng nu+o+'c da^~y so'ng do^`i,
"Tru+o+'c ha`m ro^`ng ca' gieo mo^`i va('ng tanh\.
"Oan kia theo ma~i vo+'i ti`nh,
"Mo^.t mi`nh mi`nh bie^'t mo^.t mi`nh mi`nh hay\.
"La`m cho so^'ng ddo.a tha'c dda^`y,
"DDoa.n tru+o+`ng cho he^'t kie^'p na`y mo+'i tho^i!"
Gia'c Duye^n nghe no'i ru.ng ro+`i:
"Mo^.t ddo+`i na`ng nhe' thu+o+ng o^i co`n gi`!"
Su+ ra(`ng: "Song cha(?ng he^` chi,
"Nghie^.p duye^n ca^n la.i nha('c ddi co`n nhie^`u\.
"Xe't trong to^.i nghie^.p Thu'y Kie^`u,
"Ma('c ddie^`u ti`nh a'i kho?i ddie^`u ta` da^m,
"La^'y ti`nh tha^m tra? nghi~a tha^m,
"Ba'n mi`nh dda~ ddo^.ng hie^'u ta^m dde^'n tro+`i!
"Ha.i mo^.t ngu+o+`i cu+'u muo^n ngu+o+`i,
"Bie^'t ddu+o+`ng khinh tro.ng bie^'t lo+`i pha?i cha(ng\.
"Thu+?a co^ng ddu+'c a^'y ai ba(`ng?
"Tu'c khie^n dda~ ru+?a la^ng la^ng sa.ch ro^`i!
"Khi ne^n tro+`i cu~ng chie^`u ngu+o+`i,
"Nhe. nha`ng no+. tru+o+'c dde^`n bo^`i duye^n sau\.
"Gia'c Duye^n du` nho+' nghi~a nhau,
"Tie^`n ddu+o+`ng tha? mo^.t be` lau ru+o+'c ngu+o+`i\.
"Tru+o+'c sau cho ve.n mo^.t lo+`i,
"Duye^n ta ma` cu~ng phu'c tro+`i chi kho^ng!"
Gia'c Duye^n nghe no'i mu+`ng lo`ng,
La^n la ti`m thu' be^n so^ng Tie^`n ddu+o+`ng,
DDa'nh tranh chu.m no'c tha?o ddu+o+`ng,
Mo^.t gian nu+o+'c bie^'c ma^y va`ng chia ddo^i\.
Thue^ na(m ngu+ phu? hai ngu+o+`i,
DDo'ng thuye^`n chu+.c be^'n ke^'t cha`i gia(ng so^ng\.
Mo^.t lo`ng cha(?ng qua?ng ma^'y co^ng,
Khe'o thay ga(.p go+~ cu~ng trong chuye^?n va^`n!
Kie^`u tu+` gieo xuo^'ng due^`nh nga^n,
Nu+o+'c xuo^i bo^~ng dda~ tro^i da^`n ta^.n no+i\.
Ngu+ o^ng ke'o lu+o+'i vo+'t ngu+o+`i,
Nga^~m lo+`i Tam Ho+.p ro~ mu+o+`i cha(?ng ngoa!
Tre^n mui lu+o+'t mu+o+'t a'o la`,
Tuy da^`m ho+i nu+o+'c chu+a lo`a bo'ng gu+o+ng\.
Gia'c Duye^n nha^.n tha^.t ma(.t na`ng,
Na`ng co`n thie^m thie^'p gia^'c va`ng chu+a phai\.
Mo+ ma`ng pha'ch que^' ho^`n mai,
DDa.m Tie^n thoa('t dda~ tha^'y ngu+o+`i nga`y xu+a\.
Ra(`ng: "To^i dda~ co' lo`ng cho+`,
"Ma^'t co^ng mu+o+`i ma^'y na(m thu+`a o+? dda^y\.
"Chi. sao pha^.n mo?ng phu'c da`y,
"Kie^'p xu+a dda~ va^.y lo`ng na`y de^~ ai!
"Ta^m tha`nh dda~ tha^'u dde^'n tro+`i,
"Ba'n mi`nh la` hie^'u cu+'u ngu+o+`i la` nha^n\.
"Mo^.t nie^`m vi` nu+o+'c vi` da^n,
"A^m co^ng ca^'t mo^.t ddo^`ng ca^n dda~ gia`!
"DDoa.n tru+o+`ng so^? ru't te^n ra,
"DDoa.n tru+o+`ng tho+ pha?i ddu+a ma` tra? nhau\.
"Co`n nhie^`u hu+o+?ng thu. ve^` la^u,
"Duye^n xu+a tro`n tra(.n phu'c sau do^`i da`o!"
Na`ng nghe ngo+ nga^?n bie^'t sao,
Tra.c Tuye^`n! nghe tie^'ng go.i va`o be^n tai\.
Gia^.t mi`nh thoa('t ti?nh gia^'c mai,
Ba^ng khua^ng na`o dda~ bie^'t ai ma` nhi`n.
Trong thuye^`n na`o tha^'y DDa.m Tie^n,
Be^n mi`nh chi? tha^'y Gia'c Duye^n ngo^`i ke^`.
Tha^'y nhau mu+`ng ro+~ tra(m be^`,
Do.n thuye^`n mo+'i ru+o+'c na`ng ve^` tha?o lu+\.
Mo^.t nha` chung cha. so+'m tru+a,
Gio' tra(ng ma't ma(.t muo^'i du+a chay lo`ng.
Bo^'n be^` ba't nga't me^nh mo^ng,
Trie^`u da^ng ho^m so+'m ma^y lo^`ng tru+o+'c sau\.
Na.n xu+a tru't sa.ch la^`u la^`u,
Duye^n xu+a chu+a de^~ bie^'t dda^u cho^'n na`y\.
No^~i na`ng tai na.n dda~ dda^`y,
No^~i cha`ng Kim Tro.ng ba^'y cha^`y mo+'i thu+o+ng\.
Tu+` nga`y muo^n da(.m phu` tang,
Nu+?a na(m o+? dda^'t Lie^u du+o+ng la.i nha`.
Vo^.i sang vu+o+`n Thu'y do` la,
Nhi`n xem phong ca?nh nay dda` kha'c xu+a\.
DDa^`y vu+o+`n co? mo.c lau thu+a,
Song tra(ng qua.nh que~ va'ch mu+a ra~ ro+`i\.
Tru+o+'c sau na`o tha^'y bo'ng ngu+o+`i,
Hoa dda`o na(m ngoa'i co`n cu+o+`i gio' ddo^ng\.
Xa^.p xe` e'n lie^.ng la^`u kho^ng,
Co? lan ma(.t dda^'t re^u phong da^'u gia`y\.
Cuo^'i tu+o+`ng gai go'c mo.c dda^`y,
DDi ve^` na`y nhu+~ng lo^'i na`y na(m xu+a\.
Chung quanh la(.ng nga('t nhu+ to+`,
No^~i nie^`m ta^m su+. ba^y gio+` ho?i ai\?
La'ng gie^`ng co' ke? sang cho+i,
La^n la se~ ho?i mo^.t hai su+. ti`nh.
Ho?i o^ng o^ng ma('c tu.ng ddi`nh,
Ho?i na`ng na`ng dda~ ba'n mi`nh chuo^.c cha\.
Ho?i nha` nha` dda~ do+`i xa,
Ho?i cha`ng Vu+o+ng vo+'i cu`ng la` Thu'y Va^n\.
DDe^`u la` sa su't kho' kha(n,
May thue^ vie^'t mu+o+'n kie^'m a(n la^`n ho^`i\.
DDie^`u dda^u se't dda'nh lu+ng tro+`i,
Thoa('t nghe cha`ng thoa('t ru.ng ro+`i xie^'t bao!
Vo^.i han di tru' no+i cao,
DDa'nh ddu+o+`ng cha`ng mo+'i ti`m va`o ta^.n no+i\.
Nha` tranh va'ch dda^'t ta? to+i,
Lau treo re`m na't tru'c ca`i phe^n thu+a\.
Mo^.t sa^n dda^'t co? da^`m mu+a,
Ca`ng cao nga'n no^~i ca`ng ngo+ nga^?n ddu+o+`ng!
DDa'nh lie^`u le^n tie^'ng ngoa`i tu+o+`ng,
Cha`ng Vu+o+ng nghe tie^'ng vo^.i va`ng cha.y ra\.
Da('t tay vo^.i ru+o+'c va`o nha`,
Ma'i sau vie^n ngoa.i o^ng ba` ra ngay\.
Kho'c than ke^? he^'t nie^`m ta^y:
"Cha`ng o^i bie^'t no^~i nu+o+'c na`y cho chu+a\?
"Kie^`u nhi pha^.n mo?ng nhu+ to+`,
"Mo^.t lo+`i dda~ lo^~i to'c to+ vo+'i cha`ng!
"Ga(.p co+n gia bie^'n la. du+o+`ng,
"Ba'n mi`nh no' pha?i ti`m ddu+o+`ng cu+'u cha\.
"Du`ng da(`ng khi bu+o+'c cha^n ra,
"Cu+.c tra(m nghi`n no^~i da(.n ba bo^'n la^`n.
"Tro't lo+`i na(.ng vo+'i lang qua^n,
"Mu+o+.n con em no' Thu'y Va^n thay lo+`i\.
"Go.i la` tra? chu't nghi~a ngu+o+`i,
"Sa^`u na`y da(`ng da(.c muo^n ddo+`i chu+a que^n!
"Kie^'p na`y duye^n dda~ phu. duye^n,
"Da. dda`i co`n bie^'t se~ dde^`n lai sinh\.
"Ma^'y lo+`i ky' chu' ddinh ninh,
"Ghi lo`ng dde^? da. ca^'t mi`nh ra ddi\.
"Pha^.n sao ba.c ba^'y Kie^`u nhi!
"Cha`ng Kim ve^` ddo' con thi` ddi dda^u\? "
O^ng ba` ca`ng no'i ca`ng ddau,
Cha`ng ca`ng nghe no'i ca`ng da`u nhu+ du+a\.
Va^.t mi`nh va^~y gio' tuo^n mu+a,
Da^`m de^` gio.t ngo.c tha^~n tho+` ho^`n mai!
DDau ddo`i ddoa.n nga^'t ddo`i tho^i,
Ti?nh ra la.i kho'c kho'c ro^`i la.i me^\.
Tha^'y cha`ng ddau no^~i bie^.t ly,
Nha^.n ngu+`ng o^ng mo+'i vo^~ ve^` gia?i khuye^n:
"Ba^y gio+` va'n dda~ ddo'ng thuye^`n,
"DDa~ dda`nh pha^.n ba.c kho^n dde^`n ti`nh chung!
"Qua' thu+o+ng chu't nghi~a dde`o bo`ng,
"Nghi`n va`ng tha^n a^'y de^~ ho`ng bo? sao\?"
Do^~ da`nh khuye^n gia?i tra(m chie^`u,
Lu+?a phie^`n ca`ng da^.p ca`ng khe^u mo^'i phie^`n.
The^` xu+a gio+? dde^'n kim hoa`n,
Cu?a xu+a la.i gio+? dde^'n dda`n vo+'i hu+o+ng\.
Sinh ca`ng tro^ng tha^'y ca`ng thu+o+ng\.
Gan ca`ng tu+'c to^'i ruo^.t ca`ng xo't xa\.
Ra(`ng: "To^i tro't qua' cha^n ra,
"DDe^? cho dde^'n no^~i tro^i hoa da.t be`o\.
"Cu`ng nhau the^` tho^'t dda~ nhie^`u,
"Nhu+~ng ddie^`u va`ng dda' pha?i ddie^`u no'i kho^ng!
"Chu+a cha(n go^'i cu~ng vo+. cho^`ng,
"Lo`ng na`o ma` no+~ du+'t lo`ng cho ddang?
"Bao nhie^u cu?a ma^'y nga`y dda`ng,
"Co`n to^i to^i mo^.t ga(.p na`ng mo+'i tho^i!"
No^~i thu+o+ng no'i cha(?ng he^'t lo+`i,
Ta. tu+` sinh mo+'i su.t su`i tro+? ra\.
Vo^.i ve^` su+?a cho^'n vu+o+`n hoa,
Ru+o+'c mo+`i vie^n ngoa.i o^ng ba` cu`ng sang\.
Tha^`n ho^n cha(m chu't le^~ thu+o+`ng,
Du+o+~ng tha^n thay ta^'m lo`ng na`ng nga`y xu+a\.
DDinh ninh ma`i le^. che'p tho+,
Ca('t ngu+o+`i ti`m to~i ddu+a to+` nha('n nhe\.
Bie^'t bao co^ng mu+o+'n cu?a thue^,
La^m thanh ma^'y ddo^. ddi ve^` da(.m kho+i\.
Ngu+o+`i mo^.t no+i ho?i mo^.t no+i,
Me^nh mo^ng na`o bie^'t be^? tro+`i no+i nao\?
Sinh ca`ng tha?m thie^'t kha't khao,
Nhu+ nung gan sa('t nhu+ ba`o lo`ng son\.
Ruo^.t ta(`m nga`y mo^.t he'o don,
Tuye^'t su+o+ng nga`y mo^.t hao mo`n hi`nh ve\.
Tha^?n tho+` lu'c ti?nh lu'c me^,
Ma'u theo nu+o+'c ma('t ho^`n li`a chie^m bao\.
Xua^n huye^n lo so+. bie^'t bao,
Qua' ra khi dde^'n the^' na`o ma` hay!
Vo^.i va`ng sa('m su+?a cho.n nga`y,
Duye^n Va^n so+'m dda~ se da^y cho cha`ng.
Ngu+o+`i ye^?u ddie^.u ke? va(n chu+o+ng,
Trai ta`i ga'i sa('c xua^n ddu+o+ng vu+`a thi`,
Tuy ra(`ng vui chu+~ vu quy,
Vui na`o dda~ ca^'t sa^`u kia ddu+o+.c na`o!
Khi a(n o+? lu'c ra va`o,
Ca`ng a^u duye^n mo+'i ca`ng da`o ti`nh xu+a\.
No^~i na`ng nho+' dde^'n bao gio+`,
Tuo^n cha^u ddo`i tra^.n vo` to+ tra(m vo`ng.
Co' khi va('ng ve? thu+ pho`ng,
DDo^'t lo` hu+o+ng gio+? phi'm ddo^`ng nga`y xu+a\.
Be? bai ru? ri? tie^'ng to+,
Tra^`m bay nha.t kho'i gio' ddu+a lay re`m.
Du+o+`ng nhu+ be^n no'c be^n the^`m,
Tie^'ng kie^`u ddo^`ng vo.ng bo'ng xie^m mo+ ma`ng,
Bo+?i lo`ng ta.c dda' ghi va`ng,
Tu+o+?ng na`ng ne^n la.i tha^'y na`ng ve^` dda^y\.
Nhu+~ng la` phie^`n muo^.n dde^m nga`y,
Xua^n thu bie^'t dda~ ddo^?i thay ma^'y la^`n?
Che^' khoa ga(.p ho^.i tru+o+`ng va(n\.
Vu+o+ng Kim cu`ng chie^'m ba?ng xua^n mo^.t nga`y\.
Cu+?a tro+`i ro^.ng mo+? ddu+o+`ng ma^y,
Hoa cha`o ngo? ha.nh hu+o+ng bay da(.m pha^`n.
Cha`ng Vu+o+ng nho+' dde^'n xa ga^`n,
Sang nha` Chung la~o ta. a^n chu tuye^`n.
Ti`nh xu+a a^n tra? nghi~a dde^`n,
Gia tha^n la.i mo+'i ke^'t duye^n Cha^u Tra^`n.
Kim tu+` nhe. bu+o+'c thanh va^n,
No^~i na`ng ca`ng nghi~ xa ga^`n ca`ng thu+o+ng\.
A^'y ai da(.n ngo.c the^` va`ng,
Ba^y gio+` kim ma~ ngo.c ddu+o+`ng vo+'i ai\?
Ngo.n be`o cha^n so'ng la.c loa`i,
Nghi~ mi`nh vinh hie^?n thu+o+ng ngu+o+`i lu+u ly\.
Va^ng ra ngoa.i nha^.m La^m truy,
Quan so+n nghi`n da(.m the^ nhi mo^.t ddoa`n.
Ca^`m ddu+o+`ng nga`y tha'ng thanh nha`n,
So+'m khuya tie^'ng ha.c tie^'ng dda`n tie^u dao\.
Pho`ng xua^n tru+o+'ng ru? hoa dda`o,
Na`ng Va^n na(`m bo^~ng chie^m bao tha^'y na`ng.
Ti?nh ra mo+'i ri? cu`ng cha`ng,
Nghe lo+`i cha`ng cu~ng hai ddu+o+`ng tin nghi\.
No. La^m thanh vo+'i La^m truy,
Kha'c nhau mo^.t chu+~ hoa(.c khi co' la^`m.
Trong co+ thanh khi' tu+o+ng ta^`m,
O+? dda^y hoa(.c co' giai a^m cha(ng la`?
Tha(ng ddu+o+`ng cha`ng mo+'i ho?i tra,
Ho. DDo^ co' ke? la.i gia` thu+a le^n:
"Su+. na`y dda~ ngoa.i mu+o+`i nie^n,
"To^i dda` bie^'t ma(.t bie^'t te^n ra`nh ra`nh.
"Tu' ba` cu`ng Ma~ Gia'm sinh,
"DDi mua ngu+o+`i o+? Ba('c kinh ddu+a ve^`.
"Thu'y Kie^`u ta`i sa('c ai bi`,
"Co' nghe^` dda`n la.i ddu? nghe^` va(n tho+\.
"Kie^n trinh cha(?ng pha?i gan vu+`a,
"Lie^`u mi`nh the^' a^'y pha?i lu+`a the^' kia\.
"Phong tra^`n chi.u dda~ e^ che^`,
"To+ duye^n sau la.i xe ve^` Thu'c lang\.
"Pha?i tay vo+. ca? phu~ pha`ng,
"Ba('t ve^` Vo^ ti'ch toan ddu+o+`ng be? hoa\.
"Bu+.c mi`nh na`ng pha?i tro^'n ra,
"Cha(?ng may la.i ga(.p mo^.t nha` Ba.c kia\.
"Thoa('t buo^n ve^` thoa('t ba'n ddi,
"Ma^y tro^i be`o no^?i thie^'u gi` la` no+i!
"Bo^~ng dda^u la.i ga(.p mo^.t ngu+o+`i,
"Ho+n ddo+`i tri' du~ng nghie^ng tro+`i uy linh\.
"Trong tay mu+o+`i va.n tinh binh,
"Ke'o ve^` ddo'ng cha^.t mo^.t tha`nh La^m truy\.
"To'c to+ ca'c ti'ch mo.i khi,
"Oa'n thi` tra? oa'n a^n thi` tra? a^n\.
"DDa~ ne^n co' nghi~a co' nha^n,
"Tru+o+'c sau tro.n ve.n xa ga^`n ngo+.i khen\.
"Chu+a tu+`ng ddu+o+.c ho. ddu+o+.c te^n,
"Su+. na`y ho?i Thu'c sinh vie^n mo+'i tu+o+`ng."
Nghe lo+`i DDo^ no'i ro~ ra`ng,
Tu+'c thi` ddu+a thie^'p mo+`i cha`ng Thu'c sinh\.
No^~i na`ng ho?i he^'t pha^n minh,
Cho^`ng con dda^u ta' ti'nh danh la` gi`?
Thu'c ra(`ng: "Ga(.p lu'c lu+u ly,
"Trong qua^n to^i ho?i thie^'u gi` to'c to+\.
"DDa.i vu+o+ng te^n Ha?i ho. Tu+`,
"DDa'nh quen tra(m tra^.n su+'c du+ muo^n ngu+o+`i.
"Ga(.p na`ng khi o+? cha^u Thai,
"La. gi` quo^'c sa('c thie^n ta`i pha?i duye^n\.
"Va^~y vu`ng trong ba^'y nhie^u nie^n,
"La`m ne^n ddo^.ng ddi.a kinh thie^n ddu`ng ddu`ng.
"DDa.i qua^n ddo^`n ddo'ng co~i ddo^ng,
"Ve^` sau cha(?ng bie^'t va^n mo^`ng la`m sao\."
Nghe tu+o+`ng nga`nh ngo.n tie^u hao,
Lo`ng rie^ng cha`ng luo^'ng lao ddao tha^~n tho+`.
Xo't thay chie^'c la' bo+ vo+,
Kie^'p tra^`n bie^'t giu~ bao gio+` cho xong\?
Hoa tro^i nu+o+'c cha?y xuo^i do`ng,
Xo't tha^n chi`m no^~i ddau lo`ng ho+.p tan!
Lo+`i xu+a dda~ lo^~i muo^n va`n,
Ma?nh hu+o+ng co`n ddo' phi'm dda`n co`n dda^y,
DDa`n ca^`m khe'o nga^?n ngo+ da^y,
Lu+?a hu+o+ng bie^'t co' kie^'p na`y nu+~a tho^i\?
Bi`nh bo^`ng co`n chu't xa xo^i,
DDi?nh chung sao no+~ a(n n go^`i cho an!
Ra('p mong treo a^'n tu+` quan,
Ma^'y so^ng cu~ng lo^.i ma^'y nga`n cu~ng pha\.
Da^'n mi`nh trong a'n can qua,
Va`o sinh ra tu+? ho.a la` tha^'y nhau\.
Nghi~ ddie^`u tro+`i tha(?m vu+.c sa^u,
Bo'ng chim ta(m ca' bie^'t dda^u ma` nhi`n!
Nhu+~ng la` na^'n na' ddo+.i tin,
Na('ng mu+a bie^'t dda~ ma^'y phen ddo^?i do+`i?
Na(m ma^y bo^~ng tha^'y chie^'u tro+`i,
Kha^m ban sa('c chi? dde^'n no+i ra`nh ra`nh.
Kim thi` ca?i nha^.m Nam bi`nh,
Cha`ng Vu+o+ng cu~ng ca?i nha^.m tha`nh Phu' du+o+ng\.
Sa('m xanh xe ngu+.a vo^.i va`ng,
Hai nha` cu`ng thua^.n mo^.t ddu+o+`ng pho' quan\.
Xa?y nghe the^' gia(.c dda~ tan,
So'ng e^m Phu'c kie^'n lu+?a ta`n Chie^'c giang\.
DDu+o+.c tin Kim mo+'i ru? Vu+o+ng,
Tie^.n ddu+o+`ng cu`ng la.i ti`m na`ng sau xu+a\.
Ha`ng cha^u dde^'n ddo' ba^y gio+`,
Tha^.t tin ho?i ddu+o+.c to'c to+ ra`nh ra`nh.
Ra(`ng: "Nga`y ho^m no. giao binh,
"Tha^'t co+ Tu+` dda~ thu linh tra^.n tie^`n.
"Na`ng Kie^`u co^ng ca? cha(?ng dde^`n,
"Le^.nh quan la.i ba('t e'p duye^n tho^? tu`.
"Na`ng dda` gieo ngo.c tra^`m cha^u,
"So^ng Tie^`n ddu+o+`ng ddo' a^'y mo^` ho^`ng nhan!"
Thu+o+ng o^i! kho^ng ho+.p ma` tan,
Mo^.t nha` vinh hie^?n rie^ng oan mo^.t na`ng!
Chie^u ho^`n thie^'t vi. le^~ thu+o+`ng,
Gia?i oan la^.p mo^.t dda`n tra`ng be^n so^ng\.
Ngo.n trie^`u non ba.c tru`ng tru`ng,
Vo+`i tro^ng co`n tu+o+?ng ca'nh ho^`ng lu'c gieo\.
Ti`nh tha^m be^? tha?m la. ddie^`u,
Na`o ho^`n tinh ve^. bie^'t theo cho^'n na`o\?
Co+ duye^n dda^u bo^~ng la. sao,
Gia'c Duye^n dda^u bo^~ng ti`m va`o dde^'n no+i\.
Tro^ng le^n linh vi. chu+~ ba`i,
Tha^'t kinh mo+'i ho?i: "Nhu+~ng ngu+o+`i dda^u ta\?
"Vo+'i na`ng tha^n thi'ch ga^`n xa,
"Ngu+o+`i co`n sao bo^~ng la`m ma kho'c ngu+o+`i\?"
Nghe tin nho+ nha'c ru.ng ro+`i,
Xu'm quanh ke^? le^? ro^.n lo+`i ho?i tra:
"Na`y cho^`ng na`y me. na`y cha,
"Na`y la` em ruo^.t na`y la` em da^u\.
"Tha^.t tin nghe dda~ ba^'y la^u,
"Pha'p su+ da.y the^' su+. dda^u la. du+o+`ng!"
Su+ ra(`ng: "Nha^n qua? vo+'i na`ng,
"La^m truy buo^?i tru+o+'c Tie^`n ddu+o+`ng buo^?i sau\.
"Khi na`ng gieo ngo.c tra^`m cha^u,
"DDo'n nhau to^i dda~ ga(.p nhau ru+o+'c ve^`,
"Cu`ng nhau nu+o+ng cu+?a bo^` dde^`,
"Tha?o am ddo' cu~ng ga^`n ke^` cha(?ng xa\.
"Pha^.t tie^`n nga`y ba.c la^n la,
"DDa(m dda(m na`ng cu~ng nho+' nha` kho^n khua^y\."
Nghe tin no+? ma(.t no+? ma`y,
Mu+`ng na`o la.i qua' mu+`ng na`y nu+~a cha(ng\?
Tu+` phen chie^'c la' li`a ru+`ng,
Tha(m ti`m luo^'ng nhu+~ng lie^.u chu+`ng nu+o+'c ma^y\.
Ro~ ra`ng hoa ru.ng hu+o+ng bay,
Kie^'p sau ho.a tha^'y kie^'p na`y ha(?n tho^i\.
Minh du+o+ng ddo^i nga? cha('c ro^`i,
Co~i tra^`n ma` la.i tha^'y ngu+o+`i cu+?u nguye^n!
Cu`ng nhau la.y ta. Gia'c Duye^n,
Bo^. ha`nh mo^.t lu~ theo lie^`n mo^.t khi\.
Be? lau va.ch co? ti`m ddi,
Ti`nh tha^m luo^'ng ha~y ho^` nghi ba?y pha^`n.
Quanh co theo da?i giang ta^n,
Kho?i ru+`ng lau dda~ to+'i sa^n Pha^.t ddu+o+`ng.
Gia'c Duye^n le^n tie^'ng go.i na`ng,
Pho`ng trong vo^.i da.o sen va`ng bu+o+'c ra\.
Tro^ng xem ddu? ma(.t mo^.t nha`:
Xua^n gia` co`n tre? huye^n gia` co`n tu+o+i\.
Hai em phu+o+ng tru+o+?ng ho`a hai,
No. cha`ng Kim ddo' la` ngu+o+`i nga`y xu+a!
Tu+o+?ng ba^y gio+` la` bao gio+`,
Ro~ ra`ng mo+? ma('t co`n ngo+` chie^m bao!
Gio.t cha^u tha'nh tho't que.n ba`o,
Mu+`ng mu+`ng tu?i tu?i xie^'t bao la` ti`nh!
Huye^n gia` du+o+'i go^'i gieo mi`nh,
Kho'c than mi`nh ke^? su+. ti`nh dda^`u dduo^i:
"Tu+` con lu+u la.c que^ ngu+o+`i,
"Be`o tro^i so'ng vo^~ cho^'c mu+o+`i la(m na(m!
"Ti'nh ra(`ng so^ng nu+o+'c ca't la^`m,
"Kie^'p na`y ai la.i co`n ca^`m ga(.p dda^y!"
O^ng ba` tro^ng ma(.t ca^`m tay,
Dung quang cha(?ng kha'c chi nga`y bu+o+'c ra\.
Ba^'y cha^`y da~i nguye^.t da^`u hoa,
Mu+o+`i pha^`n xua^n co' ga^`y ba bo^'n pha^`n.
No^~i mu+`ng bie^'t la^'y chi ca^n?
Lo+`i tan ho+.p chuye^.n xa ga^`n thie^'u dda^u!
Hai em ho?i tru+o+'c han sau,
DDu+'ng tro^ng cha`ng cu~ng tro+? sa^`u la`m tu+o+i\.
Qua^y nhau la.y tru+o+'c Pha^.t dda`i,
Ta'i sinh tra^`n ta. lo`ng ngu+o+`i tu+` bi\.
Kie^.u hoa giu.c gia~ tu+'c thi`,
Vu+o+ng o^ng da.y ru+o+'c cu`ng ve^` mo^.t no+i\.
Na`ng ra(`ng: "Chu't pha^.n hoa ro+i,
"Nu+?a ddo+`i ne^'m tra?i mo.i mu`i dda('ng cay\.
"Ti'nh ra(`ng ma(.t nu+o+'c cha^n ma^y,
"Lo`ng na`o co`n tu+o+?ng co' ra`y nu+~a kho^ng?
"DDu+o+.c ra`y ta'i the^' tu+o+ng phu`ng.
"Kha't khao dda~ tho?a ta^'m lo`ng la^u nay!
"DDa~ ddem mi`nh bo? am ma^y,
"Tuo^?i na`y go+?i vo+'i co? ca^y cu~ng vu+`a.
"Mu`i thie^`n dda~ be'n muo^'i du+a,
"Ma`u thie^`n a(n ma(.c dda~ u+a na^u so^`ng.
"Su+. ddo+`i dda~ ta('t lu+?a lo`ng,
"Co`n chen va`o cho^'n bu.i ho^`ng la`m chi!
"Do+? dang na`o co' hay gi`,
"DDa~ tu tu tro't qua' thi` thi` tho^i!
"Tru`ng sinh a^n na(.ng be^? tro+`i,
"Lo`ng na`o no+~ du+'t nghi~a ngu+o+`i ra ddi\?"
O^ng ra(`ng: "Bi? thu+? nha^'t thi`,
"Tu ha`nh thi` cu~ng pha?i khi to`ng quye^`n.
"Pha?i ddie^`u ca^`u Pha^.t ca^`u Tie^n,
"Ti`nh kia hie^'u no. ai dde^`n cho dda^y\?
"DDo^. sinh nho+` ddu+'c cao da`y,
"La^.p am ro^`i se~ ru+o+'c tha^`y o+? chung\."
Nghe lo+`i na`ng pha?i chie^`u lo`ng,
Gia~ su+ gia~ ca?nh dde^`u cu`ng bu+o+'c ra\.
Mo^.t nha` ve^` dde^'n quan nha,
DDoa`n vie^n vo^.i mo+? tie^.c hoa vui va^`y.
Ta`ng ta`ng che'n cu'c do+? say,
DDu+'ng le^n Va^n mo+'i gia~i ba`y mo^.t hai\.
Ra(`ng: "Trong ta'c ho+.p co+ tro+`i\.
"Hai be^n ga(.p go+~ mo^.t lo+`i ke^'t giao\.
"Ga(.p co+n bi`nh ddi.a ba dda`o,
"Va^.y ddem duye^n chi. buo^.c va`o cho em\.
"Cu~ng la` pha^.n ca?i duye^n kim,
"Cu~ng la` ma'u cha?y ruo^.t me^`m cho+' sao\?
"Nhu+~ng la` ra`y u+o+'c mai ao,
"Mu+o+`i la(m na(m a^'y bie^'t bao nhie^u ti`nh!
"Ba^y gio+` gu+o+ng vo+~ la.i la`nh,
"Khuo^n thie^ng lu+`a lo.c dda~ dda`nh co' no+i\.
"Co`n duye^n may la.i co`n ngu+o+`i,
"Co`n va^`ng tra(ng ba.c co`n lo+`i nguye^`n xu+a\.
"Qua? mai ba ba?y du+o+ng vu+`a,
"DDa`o non so+'m lie^.u xe to+ ki.p thi`."
Du+'t lo+`i na`ng vo^.i ga.t ddi:
"Su+. muo^n na(m cu~ ke^? chi ba^y gio+`?
"Mo^.t lo+`i tuy co' u+o+'c xu+a,
"Xe't mi`nh da~i gio' da^`u mu+a dda~ nhie^`u\.
"No'i ca`ng ho^? the.n tra(m chie^`u,
"Tha` cho ngo.n nu+o+'c thu?y trie^`u cha?y xuo^i!"
Cha`ng ra(`ng: "No'i cu~ng la. ddo+`i,
"Da^~u lo`ng kia va^.y co`n lo+`i a^'y sao\?
"Mo^.t lo+`i dda~ tro't tha^m giao,
"Du+o+'i da`y co' dda^'t tre^n cao co' tro+`i!
"Da^~u ra(`ng va^.t ddo^?i sao do+`i,
"Tu+? sinh cu~ng giu+~ la^'y lo+`i tu+? sinh!
"Duye^n kia co' phu. chi ti`nh,
"Ma` toan se? ga'nh chung ti`nh la`m hai\?"
Na`ng ra(`ng: "Gia tha^'t duye^n ha`i,
"Chu't lo`ng a^n a'i ai ai cu~ng lo`ng.
"Nghi~ ra(`ng trong dda.o vo+. cho^`ng,
"Hoa tho+m phong nhi. tra(ng vo`ng tro`n gu+o+ng\.
"Chu+~ trinh dda'ng gia' nghi`n va`ng,
"DDuo^'c hoa cha(?ng the.n vo+'i cha`ng mai xu+a\.
"Thie^'p tu+` ngo^. bie^'n dde^'n gio+`.
"Ong qua bu+o+'m la.i dda~ thu+`a xa^'u xa\.
"Ba^'y cha^`y gio' ta'p mu+a sa\.
"Ma^'y tra(ng cu~ng khuye^'t ma^'y hoa cu~ng ta`n.
"Co`n chi la` ca'i ho^`ng nhan,
"DDa~ xong tha^n the^' co`n toan no^~i na`o\?
"Nghi~ mi`nh cha(?ng ho^? mi`nh sao,
"Da'm ddem tra^`n ca^'u du+. va`o bo^' kinh!
"DDa~ hay cha`ng na(.ng vi` ti`nh,
"Tro^ng hoa dde`n cha(?ng the.n mi`nh la('m ru!
"Tu+` ra`y khe'p cu+?a pho`ng thu,
"Cha(?ng tu thi` cu~ng nhu+ tu mo+'i la`!
"Cha`ng du` nghi~ dde^'n ti`nh xa,
"DDem ti`nh ca^`m sa('t ddo^?i ra ca^`m co+`.
"No'i chi ke^'t to'c xe to+,
"DDa~ buo^`n ca? ruo^.t ma` do+ ca? ddo+`i!"
Cha`ng ra(`ng: "Khe'o no'i ne^n lo+`i,
"Ma` trong le~ pha?i co' ngu+o+`i co' ta!
"Xu+a nay trong dda.o dda`n ba`,
"Chu+~ trinh kia cu~ng co' ba ba?y ddu+o+`ng,
"Co' khi bie^'n co' khi thu+o+`ng,
"Co' quye^`n na`o pha?i mo^.t ddu+o+`ng cha^'p kinh\.
"Nhu+ na`ng la^'y hie^'u la`m trinh,
"Bu.i na`o cho ddu.c ddu+o+.c mi`nh a^'y vay\?
"Tro+`i co`n dde^? co' ho^m nay,
"Tan su+o+ng dda^`u ngo~ ve'n ma^y giu+~a tro+`i\.
"Hoa ta`n ma` la.i the^m tu+o+i,
"Tra(ng ta`n ma` la.i ho+n mu+o+`i ra(`m xu+a\.
"Co' ddie^`u chi nu+~a ma` ngo+`,
"Kha'ch qua ddu+o+`ng dde^? hu+~ng ho+` cha`ng Tie^u!"
Nghe cha`ng no'i dda~ he^'t ddie^`u,
Hai tha^n thi` cu~ng quye^'t theo mo^.t ba`i\.
He^'t lo+`i kho^n le~ cho^'i lo+`i,
Cu'i dda^`u na`ng nhu+~ng nga('n da`i tho+? than\.
Nha` vu+`a mo+? tie^.c ddoa`n vie^n,
Hoa soi ngo.n dduo^'c ho^`ng chen bu+'c la`.
Cu`ng nhau giao ba'i mo^.t nha`,
Le^~ dda` ddu? le^~ ddo^i dda` xu+'ng ddo^i\.
DDo^.ng pho`ng di`u da(.t che'n mo^`i,
Ba^ng khua^ng duye^n mo+'i nga^.m ngu`i ti`nh xu+a\.
Nhu+~ng tu+` sen ngo' dda`o to+,
Mu+o+`i la(m na(m mo+'i ba^y gio+` la` dda^y!
Ti`nh duye^n a^'y ho+.p tan na`y,
Bi hoan ma^'y no^~i dde^m cha^`y tra(ng cao\.
Canh khuya bu+'c ga^'m ru? thao,
Du+o+'i dde`n to? da.ng ma' dda`o the^m xua^n\.
Ti`nh nha^n la.i ga(.p ti`nh nha^n,
Hoa xu+a ong cu~ ma^'y pha^n chung ti`nh.
Na`ng ra(`ng: "Pha^.n kie^'p dda~ dda`nh,
"Co' la`m chi nu+~a ca'i mi`nh bo? ddi!
"Nghi~ cha`ng nghi~a cu~ ti`nh ghi,
"Chie^`u lo`ng go.i co' xu+o+'ng tu`y ma?y may\.
"Rie^ng lo`ng dda~ the.n la('m thay,
"Cu~ng dda` ma(.t da.n ma`y da`y kho' coi!
"Nhu+~ng nhu+ a^u ye^'m va`nh ngoa`i,
"Co`n toan mo+? ma(.t vo+'i ngu+o+`i cho qua\.
"La.i nhu+ nhu+~ng tho'i ngu+o+`i ta,
"Vo+'t hu+o+ng du+o+'i dda^'t be? hoa cuo^'i mu`a\.
"Khe'o la` gio+? nhuo^'c ba`y tro`,
"Co`n ti`nh dda^u nu+~a la` thu` dda^'y tho^i!
"Ngu+o+`i ye^u ta xa^'u vo+'i ngu+o+`i,
"Ye^u nhau thi` la.i ba(`ng mu+o+`i phu. nhau!
"Cu+?a nha` du` ti'nh ve^` sau,
"Thi` co`n em ddo' lo. ca^`u chi. dda^y\.
"Chu+~ trinh co`n mo^.t chu't na`y,
"Cha(?ng ca^`m cho vu+~ng la.i gia`y cho tan!
"Co`n nhie^`u a^n a'i chan chan,
"Hay gi` va^`y ca'nh hoa ta`n ma` cho+i\?"
Cha`ng ra(`ng: "Ga('n bo' mo^.t lo+`i,
"Bo^~ng kho^ng ca' nu+o+'c chim tro+`i lo+~ nhau\.
"Xo't ngu+o+`i lu+u la.c ba^'y la^u,
"Tu+o+?ng the^` tho^'t na(.ng cu~ng ddau ddo+'n nhie^`u!
"Thu+o+ng nhau sinh tu+? dda~ lie^`u,
"Ga(.p nhau co`n chu't ba^'y nhie^u la` ti`nh.
"Chu+`ng xua^n to+ lie^~u co`n xanh,
"Nghi~ ra(`ng chu+a thoa't kho?i va`nh a'i a^n\.
"Gu+o+ng trong cha(?ng chu't bu.i tra^`n,
"Mo^.t lo+`i quye^'t ha(?n muo^n pha^`n ki'nh the^m!
"Ba^'y la^u dda'y be^? mo` kim,
"La` nhie^`u va`ng dda' pha?i ti`m tra(ng hoa\?
"Ai ngo+` la.i ho.p mo^.t nha`,
"Lo. la` cha(n go^'i mo+'i ra sa('t ca^`m!"
Nghe lo+`i su+?a a'o ca`i tra^m,
Kha^'n dda^`u la.y ta. cao tha^m nghi`n tru`ng:
"Tha^n ta`n ga.n ddu.c kho+i trong,
"La` nho+` qua^n tu+? kha'c lo`ng ngu+o+`i ta\.
"Ma^'y lo+`i ta^m phu'c ruo^.t ra`,
"Tu+o+ng tri ddu+o+`ng a^'y mo+'i la` tu+o+ng tri!
"Cho+? che ddu`m bo.c thie^'u gi`,
"Tra(m na(m danh tie^'t cu~ng vi` dde^m nay!"
Thoa('t tho^i tay la.i ca^`m tay,
Ca`ng ye^u vi` ne^'t ca`ng say vi` ti`nh.
The^m ne^'n gia' no^'i hu+o+ng bi`nh,
Cu`ng nhau la.i chuo^'c che'n quy`nh giao hoan\.
Ti`nh xu+a lai la'ng kho^n ha`n,
Thong dong la.i ho?i ngo'n dda`n nga`y xu+a\.
Na`ng ra(`ng: "Vi` ma^'y ddu+o+`ng to+,
"La^`m ngu+o+`i cho dde^'n ba^y gio+` mo+'i tho^i!
"A(n na(n thi` su+. dda~ ro^`i!
"Ne^? lo`ng ngu+o+`i cu~ va^ng lo+`i mo^.t phen."
Phi'm dda`n di`u da(.t tay tie^n,
Kho'i tra^`m cao tha^'p tie^'ng huye^`n ga^`n xa\.
Khu'c dda^u dda^`m a^'m du+o+ng ho`a,
A^'y la` ho^` ddie^.p hay la` Trang sinh\.
Khu'c dda^u e^m a'i xua^n ti`nh,
A^'y ho^`n Thu.c dde^' hay mi`nh ddo^~ quye^n?
Trong sao cha^u nho? due^`nh quye^n,
A^'m sao ha.t ngo.c Lam ddie^`n mo+'i ddo^ng!
Lo.t tai nghe suo^'t na(m cung,
Tie^'ng na`o la` cha(?ng na~o nu`ng xo^n xao\.
Cha`ng ra(`ng: "Pho^? a^'y tay na`o,
"Xu+a sao sa^`u tha?m nay sao vui va^`y\?
"Te? vui bo+?i ta.i lo`ng na`y,
"Hay la` kho^? ta^.n dde^'n nga`y cam lai\?"
Na`ng ra(`ng: "Vi' chu't nghe^` cho+i,
"DDoa.n tru+o+`ng tie^'ng a^'y ha.i ngu+o+`i ba^'y la^u!
"Mo^.t phen tri ky? cu`ng nhau,
"Cuo^'n da^y tu+` dda^'y ve^` sau cu~ng chu+`a\."
Chuye^.n tro` chu+a ca.n to'c to+,
Ga` dda` ga'y sa'ng tro+`i vu+`a ra.ng ddo^ng\.
Ti`nh rie^ng cha`ng la.i no'i so`ng,
Mo^.t nha` ai cu~ng la. lu`ng khen lao\.
Cho hay thu.c nu+~ chi' cao,
Pha?i ngu+o+`i to^'i ma^.n so+'m dda`o nhu+ ai\?
Hai ti`nh ve.n ve~ ho`a hai,
Cha(?ng trong cha(n go^'i cu~ng ngoa`i ca^`m tho+\.
Khi che'n ru+o+.u khi cuo^.c co+`,
Khi xem hoa no+? khi cho+` tra(ng le^n\.
Ba sinh dda~ phi? mu+o+`i nguye^`n,
Duye^n ddo^i lu+'a cu~ng la` duye^n ba.n ba^`y.
Nho+' lo+`i la^.p mo^.t am ma^y,
Khie^'n ngu+o+`i tha^n ti'n ru+o+'c tha^`y Gia'c Duye^n\.
DDe^'n no+i ddo'ng cu+?a ca`i then,
Re^u tru`m ke? nga.ch co? le^n ma'i nha`,
Su+ dda` ha'i thuo^'c phu+o+ng xa,
Ma^y bay ha.c la'nh bie^'t la` ti`m dda^u\?
Na(.ng vi` chu't nghi~a ba^'y la^u,
Tre^n am cu+' giu+~ hu+o+ng da^`u ho^m mai\.
Mo^.t nha` phu'c lo^.c go^`m hai,
Nghi`n na(m da(`ng da(.c quan giai la^`n la^`n.
Thu+`a gia cha(?ng ne^'t na`ng Va^n,
Mo^.t ca^y cu` mo^.c mo^.t sa^n que^' ho`e\.
Phong lu+u phu' quy' ai bi`,
Vu+o+`n xua^n mo^.t cu+?a dde^? bia muo^n ddo+`i\.
Nga^~m hay muo^n su+. ta.i tro+`i,
Tro+`i kia dda~ ba('t la`m ngu+o+`i co' tha^n\.
Ba('t phong tra^`n pha?i phong tra^`n,
Cho thanh cao mo+'i ddu+o+.c pha^`n thanh cao\.
Co' dda^u thie^n vi. ngu+o+`i na`o,
Chu+~ ta`i chu+~ me^.nh do^`i da`o ca? hai,
Co' ta`i ma` ca^.y chi ta`i,
Chu+~ ta`i lie^`n vo+'i chu+~ tai mo^.t va^`n.
DDa~ mang la^'y nghie^.p va`o tha^n,
Cu~ng ddu+`ng tra'ch la^~n tro+`i ga^`n tro+`i xa\.
Thie^.n ca(n o+? ta.i lo`ng ta,
Chu+~ ta^m kia mo+'i ba(`ng ba chu+~ ta`i\.
Lo+`i que^ cha('p nha(.t do^ng da`i,
Mua vui cu~ng ddu+o+.c mo^.t va`i tro^'ng canh\.
HE^'T
\L This electronic copy of Kieu is contributed by the
following soc.culture.vietnamese newsgroup readers:
Nguyen T. Lam <
[email protected]>
Nguyen Tuan <
[email protected]>
Nguyen T. Cuong <
[email protected]>
Pham N. Quynh <
[email protected]>
Phan Thong <
[email protected]>
Phung T. Luat <
[email protected]>
To M. Hiep <
[email protected]>
Tran M. Ngoc <
[email protected]>
And edited by Le Quang <
[email protected]>
