\centerline{HYMNUS IN HONOREM BEATISSIMORUM MARTYRUM}
\centerline{FRUCTUOSI EPISCOPI ECCLESIAE TARRACONENSIS,}
\centerline{ET AUGURII ET EULOGII DIACONORUM}
\bigskip
{\obeylines\linesbyfive
\quad Felix Tarraco, Fructuose, uestris
attollit caput ignibus coruscum
leuuitis geminis procul relucens.
\medskip
\quad Hispanos deus aspicit benignus,
arcem quandoquidem potens Hiberam
trino martyre trinitas coronat.
\medskip
\quad Ardens Augurius capessit aetram
nec non Eulogius simul supermum
Christi lucidus ad sedile tendit.
\medskip
\quad Dux et praeuius et magister illis
ad tantum decus ex episcopali
clarus nomine Fructuosus ibat,
\medskip
\quad accitus quia praesidis repente
iussu uenerat ad forum sacerdos
leuuitis comitantibus duobus.
\medskip
\quad Inde ad carceream uiros catenam
pastus sanguine carnifex trahebat,
gaudet currere Fructuosus ultro.
\medskip
\quad Ac, ne quis socios timor feriret,
praeceptor uehemens eundo firmat
incenditque fidem calore Christi:
\medskip
\quad `Mecum state, uiri, uocat cruentus
ad poenam coluber dei ministros;
ne mors terreat! est parata palma.
\medskip
\quad Carcer christicolis gradus coronae est,
carcer prouehit ad superna caeli,
carcer conciliat deum beatis.'
\medskip
\quad His dictis adeunt specum reorum,
exercent ibi mysticum lauacrum
et purgamen aquae stupent tenebrae.
\medskip
\quad Sex hic continuis latent diebus,
tandem stant trucis ad tribunal hostis,
fratres tergeminos tremunt catastae.
\medskip
\quad Iudex Aemilianus inminebat,
atrox, turbidus, insolens, profanus,
aras daemonicas eoli iubebat.
\medskip
\quad `Tu, qui doctor', ait, `seris nouellum
commenti genus, ut leues puellae
lucos destituant, Iouem relinquant,
\medskip
\quad damnes, si sapias, anile dogma;
iussum est Caesaris ore Gallieni,
quod princeps colit, ut colamus omnes.
\medskip
\quad Haec fanti placidus refert sacerdos:
`aeternum colo principem dierum,
factorem dominumque Gallieni,
\medskip
\quad et Christum patre prosatum perenni,
cuius sum famulus gregisque pastor.'
subridens ait ille: `iam fuisti.'
\medskip
\quad Nec differt furor aut refrenat iram,
saeuis destinat ignibus cremandos,
exultant prohibentque flere uulgum.
\medskip
\quad Quosdam de populo uidet sacerdos
libandum sibi poculum offerentes.
`ieiunamus', ait, `recuso potum:
\medskip
\quad nondum nona diem resignat hora,
numquam conuiolabo ius dicatum
nec mors ipsa meum sacrum resoluet.
\medskip
\quad Sic Christus sitiens crucis sub hora
oblatum sibi poculum recusans
nee libare uolens sitim peregit.
\medskip
\quad Intrant interea locum rutunda
conclusum cauea, madens ferarum
multo sanguine quem furor frequentat,
\medskip
\quad cum spectacula perstrepunt cruenta
ac uilis gladiator ense duro
percussus cadit et fremit uoluptas.
\medskip
\quad Hic flammante pyra niger minister
ardens supplicium parare iussus
construxit facibus rogum supremis,
\medskip
\quad qui, dum corpora concremanda soluit,
feruentes animas amore lucis
fracto carceris expediret antro.
\medskip
\quad Certant officiis pii sodales:
plantis calciamenta dissolutis
pronus detrahere studebat uuus,
\medskip
\quad sed sanctus uetat ora Fructuosus
inclinata premi: `facessite', inquit,
`nec nostram grauet obsequella mortem;
\medskip
\quad atquin ipse meos pedes resoluam,
ne uestigia praepedita uinclis
tardis gressibus inruant in ignem.
\medskip
\quad Cur lamenta rigant genas madentes,
cur uestri memor ut fiam rogatis?
cunctis pro populis rogabo Christum.'
\medskip
\quad Vix haec ediderat, relaxat ipse
indumenta pedum, uelut Moyses
quondam fecerat ad rubum propinquans.
\medskip
\quad Non calcare sacram cremationem
aut adstare deo prius licebat,
quam uestigia pura figerentur.
\medskip
\quad Stabat calce mera, resultat ecce
caelo spiritus et serit loquellam,
quae cunctos tremefecit audientes:
\medskip
\quad `non est, credite, poena: quam uidetis,
quae puncto tenui citata transit,
nec uitam rapit illa, sed reformat.
\medskip
\quad Felices animae, quibus per ignem
celsa scandere contigit Tonantis,
quas olim fugiet perennis ignis!'
\medskip
\quad Haec inter rapidis focos crepantes
intrant passibus et minantur ipsis
flammarum trepidantibus caminis.
\medskip
\quad Nexus denique, qui manus retrorsus
in tergum reuocauerant reuinctas,
intacta cute decidunt adusti.
\medskip
\quad Non ausa est cohibere poena palmas
in morem crucis ad patrem leuandas,
soluit bracchia, quae deum precentur.
\medskip
\quad Priscorum specimen trium putares,
quos olim Babylonicum per ignem
cantantes stupuit tremens tyrannus.
\medskip
\quad Illis sed pia flamma tunc pepercit
nondum tempore passionis apto
nec mortis decus inchoante Christo.
\medskip
\quad Hos cum defugeret uaporus ardor,
orant, ut celer ignis aduolaret
et finem daret anxiis periclis.
\medskip
\quad Exorata suos obire tandem
maiestas famulos iubet caducis
missos corporibus sibique reddi.
\medskip
\quad Vidit praesidis ex domo satelles
caelum martyribus patere apertum
insignesque uiros per astra ferri.
\medskip
\quad Quin et filiolae monens erili
ostendit sceleris notam paterni,
caelo uiuere, quos forum peremit.
\medskip
\quad Haec tum uirginitas palam uidere
per sudum meruit parente caeco,
ut crimen domini domus timeret.
\medskip
\quad Tum de corporibus sacris fauillae
et perfusa mero leguntur ossa,
quae raptim sibi quisque uindicabat.
\medskip
\quad Fratrum tantus amor domum referre
sanctorum cinerum dicata dona
aut gestare sinu fidele pignus.
\medskip
\quad Sed ne reliquias resuscitandas
et mox cum domino simul futuras
discretis loca diuidant sepulcris,
\medskip
\quad cernuntur niueis stolis amicti:
mandant restitui cauoque claudi
mixtim marmore puluerem sacrandum.
\medskip
\quad O triplex hdnor, o triforme culmen,
quo nostrae caput excitatur urbis,
cunctis urbibus eminens Hiberis!
\medskip
\quad Exultare tribus libet patronis,
quorum praesidio fouemur omnes
terrarum populi Pyrenearum.
\medskip
\quad Circumstet chorus ex utroque sexu
heros, uirgo, puer, senex, anulla,
uestrum psallite rite Fructuosum!
\medskip
\quad Laudans Augurium resultet hymnus
mixtis Eulogium modis coaequans,
reddamus paribus pares camenas.
\medskip
\quad Hinc aurata sonent in arce tecta,
blandum litoris extet inde murmur
et carmen freta feriata pangant.
\medskip
\quad Olim tempus erit ruente mundo,
cum te, Tarraco, Fructuosus acri
soluet supplicio tegens ab igni.
\medskip
\quad Fors dignabitur et meis medellam
tormentis dare prosperante Christo
dulces hencecasyllabos reuoluens.
}\bye
