% tex2asc-version: 0.1
%
% Horace's Odes, book I.
%
% Contributor: Konrad Schroder <
[email protected]>
%
% Original publication data:
% Vollmer, Frederick. _Q._Horati_Flacci_Carmina._ Leipzig:
% Teubner, 1912.
% Version: 0.02 (Gamma), 29 September 1993.
%
% This file is in the Public Domain.
%
\input ks_macros.tex
\docversion=1.3pt\warnifold
\poetrysize
\raggedbottom
%
{\bf \centerline{CARMINVM}
\centerline{LIBER PRIMVS.}}
\bigskip
\beginsection I.
{\obeylines\linesbyfive
Maecenas atavis edite regibus,
o et praesidium et dulce decus meum:
sunt quos curriculo pulverem Olympicum
collegisse iuvat metaque fervidis
\medskip
evitata rotis palmaque nobilis.
terrarum dominos evehit ad deos
hunc, si mobilium turba Quiritium
certat tergeminis tollere honoribus,
\medskip
illum, si proprio condidit horreo
quidquid de Libycis verritur areis.
gaudentem patrios findere sarculo
agros Attalicis condicionibus
\medskip
numquam demoveas, ut trabe Cypria
Myrtoum pavidus nauta secet mare.
luctantem Icariis fluctibus Africum
mercator metuens otium et oppidi
\medskip
laudat rura sui; mox reficit rates
quassas indocilis pauperiem pati.
est qui nec veteris pocula Massici
nec partem solido demere de die
\medskip
spernit, nunc viridi membra sub arbuto
stratus, nunc ad aquae lene caput sacrae.
multos castra iuvant et lituo tubae
permixtus sonitus bellaque matribus
\medskip
detestata. manet sub Iove frigido
venator tenerae coniugis inmemor,
seu visa est catulis cerva fidelibus
seu rupit teretes Marsus aper plagas.
\medskip
me doctarum hederae praemia frontium
dis miscent superis, me gelidum nemus
Nympharumque leves cum Satyris chori
secernunt populo, si neque tibias
\medskip
Euterpe cohibet nec Polyhymnia
Lesboum refugit tendere barbiton.
quodsi me lyricis vatibus inseres,
sublimi feriam sidera vertice.
}
\beginsection II.
{\obeylines\linesbyfive
Iam satis terris nivis atque dirae
grandinis misit Pater et rubente
dextera sacras iaculatus arcis
\quad terruit Vrbem,
\medskip
terruit gentis, grave ne rediret
saeculum Pyrrhae nova monstra questae,
omne cum Proteus pecus egit altos
\quad visere montis,
\medskip
piscium et summa genus haesit ulmo,
nota quae sedes fuerat columbis,
et superiecto pavidae natarunt
\quad aequore dammae.
\medskip
vidimus flavom Tiberim retortis
litore Etrusco violenter undis
ire deiectum monumenta regis
\quad templaque Vestae,
\medskip
Iliae dum se (nimium) querenti
iactat ultorem, vagus et sinistra
labitur ripa Iove non probante u-
\quad xorius amnis.
\medskip
audiet civis acuisse ferrum,
quo graves Persae melius perirent,
audiet pugnas vitio parentum
\quad rara iuventus.
\medskip
quem vocet divom populus ruentis
imperi rebus? prece qua fatigent
virgines sanctae minus audientem
\quad carmina Vestam?
\medskip
cui dabit partis scelus expiandi
Iuppiter? tandem venias precamur
nube candentis umeros amictus
\quad augur Apollo;
\medskip
sive tu mavis, Erycina ridens,
quam Iocus circum volat et Cupido;
sive neglectum genus et nepotes
\quad respicis, auctor
\medskip
heu nimis longo satiate ludo,
quem iuvat clamor galeaeque leves
acer et Marsi peditis cruentum
\quad voltus in hostem;
\medskip
sive mutata iuvenem figura
ales in terris imitaris almae
filius Maiae, patiens vocari
\quad Caesaris ultor:
\medskip
serus in caelum redeas diuque
laetus intersis populo Quirini
neve te nostris vitiis iniquom
\quad ocior aura
\medskip
tollat; hic magnos potius triumphos,
hic ames dici pater atque princeps
neu sinas Medos equitare inultos
\quad te duce, Caesar.
}
\beginsection III.
{\obeylines\linesbyfive
Sic te diva potens Cypri,
\quad sic fratres Helenae, lucida sidera,
ventorumque regat pater
\quad obstrictis aliis praeter Iapyga,
\medskip
navis, quae tibi creditum
\quad debes Vergilium; finibus Atticis
reddas incolumem precor
\quad et serves animae dimidium meae.
\medskip
illi robur et aes triplex
\quad circa pectus erat, qui fragilem truci
conmisit pelago ratem
\quad primus: nec timuit praecipitem Africum
\medskip
decertantem Aquilonibus
\quad nec tristis Hyadas nec rabiem Noti,
quo non arbiter Hadriae
\quad maior, tollere seu ponere volt freta;
\medskip
quem mortis timuit gradum
\quad qui siccis oculis monstra natantia,
qui vidit mare turgidum et
\quad infamis scopulos Acroceraunia?
\medskip
nequiquam deus abscidit
\quad prudens oceano dissociabili
terras, si tamen inpiae
\quad non tangenda rates transiliunt vada.
\medskip
audax omnia perpeti
\quad gens humana ruit per vetitum nefas:
audax Iapeti genus
\quad ignem fraude mala gentibus intulit;
\medskip
post ignem aetheria domo
\quad subductum macies et nova febrium
terris incubuit cohors
\quad semotique prius tarda necessitas
\medskip
Leti corripuit gradum;
\quad expertus vacuom Daedalus aera
pennis non homini datis;
\quad perrupit Acheronta Herculeus labor---
\medskip
nil mortalibus ardui est:
\quad caelum ipsum petimus stultitia neque
per nostrum patimur scelus
\quad iracunda Iovem ponere fulmina.
}
\beginsection IIII.
{\obeylines\linesbyfive
Solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni
\quad trahuntque siccas machinae carinas
ac neque iam stabulis gaudet pecus aut arator igni
\quad nec prata canis albicant pruinis.
\medskip
iam Cytherea choros ducit Venus imminente luna
\quad iunctaeque Nymphis Gratiae decentes
alterno terram quatiunt pede, dum gravis Cyclopum
\quad Volcanus ardens visit officinas.
\medskip
nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto
\quad aut flore, terrae quem ferunt solutae,
nunc et in umbrosis Fauno decet immolare lucis,
\quad seu poscat agna sive malit haedo.
\medskip
pallida Mors aequo pulsat pede pauperum tabernas
\quad regnumque turris. o beate Sesti,
vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam;
\quad iam te premet nox fabulaeque Manes
\medskip
et domus exilis Plutonia; quo simul mearis,
\quad nec regna vini sortiere talis
nec tenerum Lycidan mirabere, quo calet iuventus
\quad nunc omnis et mox virgines tepebunt.
}
\beginsection V.
{\obeylines\linesbyfive
Quis multa gracilis te puer in rosa
\quad perfusus liquidis urget odoribus
grato, Pyrrha, sub antro?
\qquad cui flavam religas comam
\medskip
simplex munditiis? heu quotiens fidem
mutatosque deos flebit et aspera
\quad nigris aequora ventis
\qquad emirabitur insolens
\medskip
qui nunc te fruitur credulus aurea,
qui semper vacuam, semper amabilem
\quad sperat, nescius aurae
\qquad fallacis. miseri, quibus
\medskip
intemptata nites. me tabula sacer
votiva paries indicat uvida
\quad suspendisse potenti
\qquad vestimenta maris deo.
}
\beginsection VI.
{\obeylines\linesbyfive
Scriberis Vario fortis et hostium
victor Maeonii carminis alite,
quam rem cumque ferox navibus aut equis
\quad miles te duce gesserit.
\medskip
nos, Agrippa, neque haec dicere nec gravem
Pelidae stomachum cedere nescii
nec cursus duplicis per mare Vlixei
\quad nec saevam Pelopis domum
\medskip
conamur, tenues grandia, dum pudor
inbellisque lyrae Musa potens vetat
laudes egregii Caesaris et tuas
\quad culpa deterere ingeni.
\medskip
quis Martem tunica tectum adamantina
digne scripserit aut pulvere Troico
nigrum Merionen aut ope Palladis
\quad Tydiden superis parem?
\medskip
nos convivia, nos proelia virginum
sectis in iuvenes unguibus acrium
cantamus, vacui sive quid urimur,
\quad non praeter solitum leves.
}
\beginsection VII.
{\obeylines\linesbyfive
Laudabunt alii claram Rhodon aut Mytilenen
\quad aut Epheson bimarisve Corinthi
moenia vel Baccho Thebas vel Apolline Delphos
\quad insignis aut Thessala Tempe;
\medskip
sunt quibus unum opus est intactae Palladis urbem
\quad carmine perpetuo celebrare et
undique decerptam fronti praeponere olivam;
\quad plurimus in Iunonis honorem
\medskip
aptum dicet equis Argos ditisque Mycenas:
\quad me nec tam patiens Lacedaemon
nec tam Larisae percussit campus opimae
\quad quam domus Albuneae resonantis
\medskip
et praeceps Anio ac Tiburni lucus et uda
\quad mobilibus pomaria rivis.
albus ut obscuro deterget nubila caelo
\quad saepe Notus neque parturit imbris
\medskip
perpetuos, sic tu sapiens finire memento
\quad tristitiam vitaeque labores
molli, Plance, mero, seu te fulgentia signis
\quad castra tenent seu densa tenebit
\medskip
Tiburis umbra tui. Teucer Salamina patremque
\quad cum fugeret, tamen uda Lyaeo
tempora populea fertur vinxisse corona
\quad sic tristis adfatus amicos:
\medskip
`quo nos cumque feret melior fortuna parente,
\quad ibimus---o socii comitesque,
nil desperandum Teucro duce et auspice: Teucri
\quad certus enim promisit Apollo
\medskip
ambiguam tellure nova Salamina futuram.
\quad fortes peioraque passi
mecum saepe viri, nunc vino pellite curas;
\quad cras ingens iterabimus aequor.'
}
\beginsection VIII.
{\obeylines\linesbyfive
Lydia, dic per omnis
\quad hoc deos vere, Sybarin cur properes amando
perdere, cur apricum
\quad oderit campum patiens pulveris atque solis,
\medskip
cur neque militaris
\quad inter aequalis equitet, Gallica nec lupatis
temperet ora frenis?
\quad cur timet flavom Tiberim tangere? cur olivom
\medskip
sanguine viperino
\quad cautius vitat neque iam livida gestat armis
bracchia saepe disco,
\quad saepe trans finem iaculo nobilis expedito?
\medskip
quid latet, ut marinae
\quad filium dicunt Thetidis sub lacrimosa Troiae
funera, ne virilis
\quad cultus in caedem et Lycias proriperet catervas?
}
\beginsection VIIII.
{\obeylines\linesbyfive
Vides ut alta stet nive candidum
Soracte nec iam sustineant onus
\quad silvae laborantes geluque
\qquad flumina constiterint acuto?
\medskip
dissolve frigus ligna super foco
large reponens atque benignius
\quad deprome quadrimum Sabina,
\qquad o Thaliarche, merum diota.
\medskip
permitte divis cetera, qui simul
stravere ventos aequore fervido
\quad deproeliantis, nec cupressi
\qquad nec veteres agitantur orni.
\medskip
quid sit futurum cras, fuge quaerere et
quem Fors dierum cumque dabit, lucro
\quad adpone nec dulcis amores
\qquad sperne puer neque tu choreas,
\medskip
donec virenti canities abest
morosa. nunc et campus et areae
\quad lenesque sub noctem susurri
\qquad conposita repetantur hora,
\medskip
nunc et latentis proditor intumo
gratus puellae risus ab angulo
\quad pignusque dereptum lacertis
\qquad aut digito male pertinaci.
}
\beginsection X.
{\obeylines\linesbyfive
Mercuri facunde nepos Atlantis,
qui feros cultus hominum recentum
voce formasti catus et decorae
\quad more palaestrae,
\medskip
te canam, magni Iovis et deorum
nuntium curvaeque lyrae parentem,
callidum, quidquid placuit, iocoso
\quad condere furto.
\medskip
te, boves olim nisi reddidisses
per dolum amotas, puerum minaci
voce dum terret, viduos pharetra
\quad risit Apollo.
\medskip
quin et Atridas duce te superbos
Ilio dives Priamus relicto
Thessalosque ignis et iniqua Troiae
\quad castra fefellit.
\medskip
tu pias laetis animas reponis
sedibus virgaque levem coerces
aurea turbam, superis deorum
\quad gratus et imis.
}
\beginsection XI.
{\obeylines\linesbyfive
Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi
finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios
temptaris numeros. ut melius, quidquid erit, pati.
seu pluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam,
\medskip
quae nunc oppositis debilitat pumicibus mare
Tyrrhenum: sapias, vina liques et spatio brevi
spem longam reseces. dum loquimur, fugerit invida
aetas: carpe diem quam minimum credula postero.
}
\beginsection XII.
{\obeylines\linesbyfive
Quem virum aut heroa lyra vel acri
tibia sumis celebrare, Clio?
quem deum? cuius recinet iocosa
\quad nomen imago
\medskip
aut in umbrosis Heliconis oris
aut super Pindo gelidove in Haemo?
unde vocalem temere insecutae
\quad Orphea silvae,
\medskip
arte materna rapidos morantem
fluminum lapsus celeresque ventos,
blandum et auritas fidibus canoris
\quad ducere quercus.
\medskip
quid prius dicam solitis parentis
laudibus, qui res hominum ac deorum,
qui mare ac terras variisque mundum
\quad temperat horis?
\medskip
unde nil maius generatur ipso
nec viget quidquam simile aut secundum.
proximos illi tamen occupavit
\quad Pallas honores
\medskip
proeliis audax. neque te silebo,
Liber et saevis inimica virgo
beluis, nec te, metuende certa
\quad Phoebe sagitta.
\medskip
dicam et Alciden puerosque Ledae,
hunc equis, illum superare pugnis
nobilem; quorum simul alba nautis
\quad stella refulsit,
\medskip
defluit saxis agitatus umor,
concidunt venti fugiuntque nubes
et minax, \dag quia sic voluere, ponto
\quad unda recumbit.
\medskip
Romulum post hos prius an quietum
Pompili regnum memorem, an superbos
Tarquini fascis, dubito, an Catonis
\quad nobile letum:
\medskip
Regulum et Scauros animaeque magnae
prodigum Paulum superante Poeno
gratus insigni referam camena
\quad Fabriciumque.
\medskip
hunc et incomptis Curium capillis
utilem bello tulit et Camillum
saeva paupertas et avitus apto
\quad cum lare fundus.
\medskip
crescit occulto velut arbor aevo
fama Marcellis; micat inter omnis
Iulium sidus velut inter ignis
\quad luna minores.
\medskip
gentis humanae pater atque custos,
orte Saturno, tibi cura magni
Caesaris fatis data: tu secundo
\quad Caesare regnes.
\medskip
ille seu Parthos Latio imminentis
egerit iusto domitos triumpho
sive subiectos Orientis orae
\quad Seras et Indos,
\medskip
te minor laetum reget aequos orbem:
tu gravi curru quaties Olympum,
tu parum castis inimica mittes
\quad fulmina lucis.
}
\beginsection XIII.
{\obeylines\linesbyfive
Cum tu, Lydia, Telephi
\quad cervicem roseam, cerea Telephi
laudas bracchia, vae, meum
\quad fervens difficili bile tumet iecur.
\medskip
tunc nec mens mihi nec color
\quad certa sede manent, umor et in genas
furtim labitur arguens,
\quad quam lentis penitus macerer ignibus.
\medskip
uror, seu tibi candidos
\quad turparunt umeros inmodicae mero
rixae sive puer furens
\quad inpressit memorem dente labris notam.
\medskip
non, si me satis audias,
\quad speres perpetuom dulcia barbare
laedentem oscula, quae Venus
\quad quinta parte sui nectaris imbuit.
\medskip
felices ter et amplius
\quad quos inrupta tenet copula nec malis
divolsus querimoniis
\quad suprema citius solvet amor die.
}
\beginsection XIIII.
{\obeylines\linesbyfive
O navis, referent in mare te novi
fluctus. o quid agis? fortiter occupa
\quad portum. nonne vides, ut
\qquad nudum remigio latus
\medskip
et malus celeri saucius Africo
antemnaeque gemant ac sine funibus
\quad vix durare carinae
\qquad possint imperiosius
\medskip
aequor? non tibi sunt integra lintea,
non di, quos iterum pressa voces malo.
\quad quamvis Pontica pinus,
\qquad silvae filia nobilis,
\medskip
iactes et genus et nomen inutile:
nil pictis timidus navita puppibus
\quad fidit. tu, nisi ventis
\qquad debes ludibrium, cave.
\medskip
nuper sollicitum quae mihi taedium,
nunc desiderium curaque non levis,
\quad interfusa nitentis
\qquad vites aequora Cycladas.
}
\beginsection XV.
{\obeylines\linesbyfive
Pastor cum traheret per freta navibus
Idaeis Helenen perfidus hospitam,
ingrato celeres obruit otio
\quad ventos ut caneret fera
\medskip
Nereus fata. `mala ducis avi domum
quam multo repetet Graecia milite
coniurata tuas rumpere nuptias
\quad et regnum Priami vetus.
\medskip
heu heu, quantus equis, quantus adest viris
sudor, quanta moves funera Dardanae
genti. iam galeam Pallas et aegida
\quad currusque et rabiem parat.
\medskip
nequiquam Veneris praesidio ferox
pectes caesariem grataque feminis
inbelli cithara carmina divides;
\quad nequiquam thalamo gravis
\medskip
hastas et calami spicula Cnosii
vitabis strepitumque et celerem sequi
Aiacem: tamen, heu serus, adulteros
\quad cultus pulvere collines.
\medskip
non Laertiaden, exitium tuae
gentis, non Pylium Nestora respicis?
urgent inpavidi te Salaminius
\quad Teucer, te Sthenelus, sciens
\medskip
pugnae sive opus est imperitare equis,
non auriga piger. Merionen quoque
nosces. ecce furit, te reperire atrox,
\quad Tydides melior patre:
\medskip
quem tu, cervos uti vallis in altera
visum parte lupum graminis inmemor,
sublimi fugies mollis anhelitu,
\quad non hoc pollicitus tuae.
\medskip
iracunda diem proferet Ilio
matronisque Phrygum classis Achillei;
post certas hiemes uret Achaicus
\quad ignis \dag Iliacas domos.'
}
\beginsection XVI.
{\obeylines\linesbyfive
O matre pulcra filia pulcrior,
quem criminosis cumque voles modum
\quad pones iambis, sive flamma
\qquad sive mari libet Hadriano.
\medskip
non Dindymene, non adytis quatit
mentem sacerdotum incola Pythius,
\quad non Liber aeque, non acuta
\qquad si geminant Corybantes aera,
\medskip
tristes ut irae, quas neque Noricus
deterret ensis nec mare naufragum
\quad nec saevos ignis nec tremendo
\qquad Iuppiter ipse ruens tumultu.
\medskip
fertur Prometheus addere principi
limo coactus particulam undique
\quad desectam et insani leonis
\qquad vim stomacho adposuisse nostro.
\medskip
irae Thyesten exitio gravi
stravere et altis urbibus ultimae
\quad stetere causae, cur perirent
\qquad funditus inprimeretque muris
\medskip
hostile aratrum exercitus insolens.
conpesce mentem: me quoque pectoris
\quad temptavit in dulci iuventa
\qquad fervor et in celeres iambos
\medskip
misit furentem. nunc ego mitibus
mutare quaero tristia, dum mihi
\quad fias recantatis amica
\qquad opprobriis animumque reddas.
}
\beginsection XVII.
{\obeylines\linesbyfive
Velox amoenum saepe Lucretilem
mutat Lycaeo Faunus et igneam
\quad defendit aestatem capellis
\qquad usque meis pluviosque ventos.
\medskip
inpune tutum per nemus arbutos
quaerunt latentis et thyma deviae
\quad olentis uxores mariti
\qquad nec viridis metuont colubras
\medskip
nec Martialis haediliae lupos,
utcumque dulci, Tyndari, fistula
\quad valles et Vsticae cubantis
\qquad levia personuere saxa.
\medskip
di me tuentur, dis pietas mea
et musa cordi est. hinc tibi copia
\quad manabit ad plenum benigno
\qquad ruris honorum opulenta cornu.
\medskip
hic in reducta valle Caniculae
vitabis aestus et fide Teia
\quad dices laborantis in uno
\qquad Penelopen vitreamque Circen;
\medskip
hic innocentis pocula Lesbii
duces sub umbra nec Semeleius
\quad cum Marte confundet Thyoneus
\qquad proelia nec metues protervom
\medskip
suspecta Cyrum, ne male dispari
incontinentis iniciat manus
\quad et scindat haerentem coronam
\qquad crinibus inmeritamque vestem.
}
\beginsection XVIII.
{\obeylines\linesbyfive
Nullam, Vare, sacra vite prius severis arborem
circa mite solum Tiburis et moenia Catili;
siccis omnia nam dura deus proposuit neque
mordaces aliter diffugiunt sollicitudines.
\medskip
quis post vina gravem militiam aut pauperiem crepat?
quis non te potius, Bacche pater, teque, decens Venus?
ac ne quis modici transiliat munera Liberi,
Centaurea monet cum Lapithis rixa super mero
\medskip
debellata, monet Sithoniis non levis Euhius,
cum fas atque nefas exiguo fine libidinum
discernunt avidi. non ego te, candide Bassareu,
invitum quatiam nec variis obsita frondibus
\medskip
sub divom rapiam. saeva tene cum Berecyntio
cornu tympana, quae subsequitur caecus Amor sui
et tollens vacuom plus nimio Gloria verticem
arcanique Fides prodiga, perlucidior vitro.
}
\beginsection XVIIII.
{\obeylines\linesbyfive
Mater saeva Cupidinum
\quad Thebanaeque iubet me Semelae puer
et lasciva Licentia
\quad finitis animum reddere amoribus.
\medskip
urit me Glycerae nitor
\quad splendentis Pario marmore purius,
urit grata protervitas
\quad et voltus nimium lubricus adspici.
\medskip
in me tota ruens Venus
\quad Cyprum deseruit nec patitur Scythas
aut versis animosum equis
\quad Parthum dicere nec quae nihil attinent.
\medskip
hic vivom mihi caespitem, hic
\quad verbenas, pueri, ponite turaque
bimi cum patera meri:
\quad mactata veniet lenior hostia.
}
\beginsection XX.
{\obeylines\linesbyfive
Vile potabis modicis Sabinum
cantharis, Graeca quod ego ipse testa
conditum levi, datus in theatro
\quad cum tibi plausus,
\medskip
clare Maecenas eques, ut paterni
fluminis ripae simul et iocosa
redderet laudes tibi Vaticani
\quad montis imago.
\medskip
Caecubum et prelo domitam Caleno
tu bibes uvam: mea neo Falernae
temperant vites neque Formiani
\quad pocula colles.
}
\beginsection XXI.
{\obeylines\linesbyfive
Dianam tenerae dicite virgines,
intonsum pueri dicite Cynthium
Latonamque supremo
\quad dilectam penitus Iovi.
\medskip
vos laetam fluviis et nemorum coma
quaecumque aut gelido prominet Algido
\quad nigris aut Erymanthi
\qquad silvis aut viridis Cragi;
\medskip
vos Tempe totidem tollite laudibus
natalemque, mares, Delon Apollinis
\quad insignemque pharetra
\qquad fraternaque umerum lyra.
\medskip
haec bellum lacrimosum, hic miseram famem
pestemque a populo et principe Caesare in
\quad Persas atque Britannos
\qquad vestra motus aget prece.
}
\beginsection XXII.
{\obeylines\linesbyfive
Integer vitae scelerisque purus
non eget Mauris iaculis neque arcu
nec venenatis gravida sagittis,
\quad Fusce, pharetra,
\medskip
sive per Syrtis iter aestuosas
sive facturus per inhospitalem
Caucasum vel quae loca fabulosus
\quad lambit Hydaspes.
\medskip
namque me silva lupus in Sabina,
dum meam canto Lalagen et ultra
terminum curis vagor expeditis,
\quad fugit inermem;
\medskip
quale portentum neque militaris
Daunias latis alit aesculetis
nec Iubae tellus generat, leonum
\quad arida nutrix.
\medskip
pone me pigris ubi nulla campis
arbor aestiva recreatur aura,
quod latus mundi nebulae malusque
\quad Iuppiter urget;
\medskip
pone sub curru nimium propinqui
solis in terra domibus negata:
dulce ridentem Lalagen amabo,
\quad dulce loquentem.
}
\beginsection XXIII.
{\obeylines\linesbyfive
Vitas hinnuleo me similis, Chloe,
quaerenti pavidam montibus aviis
\quad matrem non sine vano
\qquad aurarum et siluae metu.
\medskip
nam seu mobilibus vepris inhorruit
ad ventum foliis seu virides rubum
\quad dimovere lacertae,
\qquad et corde et genibus tremit.
\medskip
atqui non ego te tigris ut aspera
Gaetulusve leo frangere persequor:
\quad tandem desine matrem
\qquad tempestiva sequi viro.
}
\beginsection XXIIII.
{\obeylines\linesbyfive
Quis desiderio sit pudor aut modus
tam cari capitis? praecipe lugubris
cantus, Melpomene, cui liquidam pater
\quad vocem cum cithara dedit.
\medskip
ergo Quintilium perpetuos sopor
urget? cui Pudor et Iustitiae soror
incorrupta Fides nudaque Veritas
\quad quando ullum inveniet parem?
\medskip
multis ille bonis flebilis occidit,
nulli flebilior quam tibi, Vergili.
tu, frustra pius, heu non ita creditum
\quad poscis Quintilium deos.
\medskip
quid? si Threicio blandius Orpheo
auditam moderere arboribus fidem,
num vanae redeat sanguis imagini,
\quad quam virga semel horrida
\medskip
non lenis precibus fata recludere
nigro conpulerit Mercurius gregi?
durum: sed levius fit patientia
\quad quidquid corrigere est nefas.
}
\beginsection XXV.
{\obeylines\linesbyfive
Parcius iunctas quatiunt fenestras
iactibus crebris iuvenes protervi
nec tibi somnos adimunt amatque
\quad ianua limen,
\medskip
quae prius multum facilis movebat
cardines. audis minus et minus iam:
`me tuo longas pereunte noctes,
\quad Lydia, dormis?'
\medskip
invicem moechos anus arrogantis
flebis in solo levis angiportu
Thracio bacchante magis sub inter-
\quad lunia vento,
\medskip
cum tibi flagrans amor et libido,
quae solet matres furiare equorum,
saeviet circa iecur ulcerosum
\quad non sine questu,
\medskip
laeta quod pubes hedera virenti
gaudeat pulla magis atque myrto,
aridas frondes hiemis sodali
\quad dedicet Euro.
}
\beginsection XXVI.
{\obeylines\linesbyfive
Musis amicus tristitiam et metus
tradam protervis in mare Creticum
\quad portare ventis, quis sub Arcto
\qquad rex gelidae metuatur orae,
\medskip
quid Tiridaten terreat, unice
securus. o quae fontibus integris
\quad gaudes, apricos necte flores,
\qquad necte meo Lamiae coronam,
\medskip
Piplei dulcis. nil sine te mei
prosunt honores: hunc fidibus novis,
\quad hunc Lesbio sacrare plectro
\qquad teque tuasque decet sorores.
}
\beginsection XXVII.
{\obeylines\linesbyfive
Natis in usum laetitiae scyphis
pugnare Thracum est: tollite barbarum
\quad morem verecundumque Bacchum
\qquad sanguineis prohibete rixis.
\medskip
vino et lucernis Medus acinaces
immane quantum discrepat: inpium
\quad lenite clamorem sodales
\qquad et cubito remanete presso.
\medskip
voltis severi me quoque sumere
partem Falerni? dicat Opuntiae
\quad frater Megillae, quo beatus
\qquad volnere, qua pereat sagitta.
\medskip
cessat voluntas? non alia bibam
mercede. quae te cumque domat Venus,
\quad non erubescendis adurit
\qquad ignibus ingenuoque semper
\medskip
amore peccas. quidquid habes, age,
depone tutis auribus. a miser,
\quad quanta laboras in Charybdi,
\qquad digne puer meliore flamma.
\medskip
quae saga, quis te solvere Thessalis
magus venenis, quis poterit deus?
\quad vix inligatum te triformi
\qquad Pegasus expediet Chimaera.
}
\beginsection XXVIII.
{\obeylines\linesbyfive
Te mariti et terrae numeroque carentis harenae
\quad mensorem cohibent, Archyta,
pulveris exigui prope latum parva Matinum
\quad munera nec quidquam tibi prodest
\medskip
aerias temptasse domos animoque rotundum
\quad percurrisse polum morituro.
occidit et Pelopis genitor, conviva deorum,
\quad Tithonusque remotus in auras
\medskip
et Iovis arcanis Minos admissus habentque
\quad Tartara Panthoiden iterum Orco
demissum, quamvis clipeo Troiana refixo
\quad tempora testatus nihil ultra
\medskip
nervos atque cutem morti concesserat atrae,
\quad iudice te non sordidus auctor
naturae verique. sed omnis una manet nox
\quad et calcanda semel via leti.
\medskip
dant alios Furiae torvo spectacula Marti,
\quad exitio est avidum mare nautis;
mixta senum ac iuvenum densentur funera, nullum
\quad saeva caput Proserpina fugit:
\medskip
me quoque devexi rapidus comes Orionis
\quad Illyricis Notus obruit undis.
at tu, nauta, vagae ne parce malignus harenae
\quad ossibus et capiti inhumato
\medskip
particulam dare: sic quodcumque minabitur Eurus
\quad fluctibus Hesperiis Venusinae
plectantur silvae te sospite multaque merces
\quad unde potest tibi defluat aequo
\medskip
ab Iove Neptunoque sacri custode Tarenti.
\quad neglegis inmeritis nocituram
postmodo te natis fraudem conmittere? fors et
\quad debita iura vicesque superbae
\medskip
te maneant ipsum: precibus non linquar inultis
\quad teque piacula nulla resolvent.
quamquam festinas, non est mora longa; licebit
\quad iniecto ter pulvere curras.
}
\beginsection XXVIIII.
{\obeylines\linesbyfive
Icci, beatis nunc Arabum invides
gazis et acrem militiam paras
\quad non ante devictis Sabaeae
\qquad regibus horribilique Medo
\medskip
nectis catenas? quae tibi virginum
sponso necato barbara serviet,
\quad puer quis ex aula capillis
\qquad ad cyathum statuetur unctis
\medskip
doctus sagittas tendere Sericas
arcu paterno? quis neget arduis
\quad pronos relabi posse rivos
\qquad montibus et Tiberim reverti,
\medskip
cum tu coemptos undique nobilis
libros Panaeti Socraticam et domum
\quad mutare loricis Hiberis,
\qquad pollicitus meliora, tendis?
}
\beginsection XXX.
{\obeylines\linesbyfive
O Venus regina Cnidi Paphique,
sperne dilectam Cypron et vocantis
ture te multo Glycerae decoram
\quad transfer in aedem.
\medskip
fervidus tecum puer et solutis
Gratiae zonis properentque Nymphae
et parum comis sine te Iuventas
\quad Mercuriusque.
}
\beginsection XXXI.
{\obeylines\linesbyfive
Quid dedicatum poscit Apollinem
vates? quid orat de patera novom
\quad fundens liquorem? non opimae
\qquad Sardiniae segetes feracis,
\medskip
non aestuosae grata Calabriae
armenta, non aurum aut ebur Indicum,
\quad non rura, quae Liris quieta
\qquad mordet aqua taciturnus amnis.
\medskip
premant Calenam falce quibus dedit
fortuna vitem, dives ut aureis
\quad mercator exsiccet culillis
\qquad vina Syra reparata merce,
\medskip
dis carus ipsis, quippe ter et quater
anno revisens aequor Atlanticum
\quad inpune. me pascunt olivae,
\qquad me cichorea levesque malvae.
\medskip
frui paratis et valido mihi,
Latoe, dones ac precor integra
\quad cum mente nec turpem senectam
\qquad degere nec cithara carentem.
}
\beginsection XXXII.
{\obeylines\linesbyfive
Poscimur. si quid vacui sub umbra
lusimus tecum, quod et hunc in annum
vivat et plures, age dic Latinum,
\quad barbite, carmen,
\medskip
Lesbio primum modulate civi,
qui ferox bello tamen, inter arma
sive iactatam religarat udo
\quad litore navim,
\medskip
Liberum et Musas Veneremque et illi
semper haerentem puerum canebat
et Lycum nigris oculis nigroque
\quad crine decorum.
\medskip
o decus Phoebi et dapibus supremi
grata testudo Iovis, o laborum
dulce lenimen \dag mihicumque salve
\quad rite vocanti.
}
\beginsection XXXIII.
{\obeylines\linesbyfive
Albi, ne doleas plus nimio memor
inmitis Glycerae neu miserabilis
decantes elegos, cur tibi iunior
\quad laesa praeniteat fide.
\medskip
insignem tenui fronte Lycorida
Cyri torret amor, Cyrus in asperam
declinat Pholoen: sed prius Apulis
\quad iungentur capreae lupis
\medskip
quam turpi Pholoe peccet adultero.
sic visum Veneri, cui placet inpares
formas atque animos sub iuga aenea
\quad saevo mittere cum ioco.
\medskip
ipsum me melior cum peteret Venus,
grata detinuit compede Myrtale
libertina, fretis acrior Hadriae
\quad curvantis Calabros sinus.
}
\beginsection XXXIIII.
{\obeylines\linesbyfive
Parcus deorum cultor et infrequens,
insanientis dum sapientiae
\quad consultus erro, nunc retrorsum
\qquad vela dare atque iterare cursus
\medskip
cogor relectos: namque Diespiter,
igni corusco nubila dividens
\quad plerumque, per purum tonantis
\qquad egit equos volucremque currum,
\medskip
quo bruta tellus et vaga flumina,
quo Styx et invisi horrida Taenari
\quad sedes Atlanteusque finis
\qquad concutitur. valet ima summis
\medskip
mutare et insignem attenuat deus
obscura promens; hinc apicem rapax:
\quad Fortuna cum stridore acuto
\qquad sustulit, hic posuisse gaudet.
}
\beginsection XXXV.
{\obeylines\linesbyfive
O diva, gratum quae regis Antium,
praesens vel imo tollere de gradu
\quad mortale corpus vel superbos
\qquad vertere funeribus triumphos:
\medskip
te pauper ambit sollicita prece
ruris colonus, te dominam aequoris
\quad quicumque Bithyna lacessit
\qquad Carpathium pelagus carina;
\medskip
te Dacus asper, te profugi Scythae
urbesque gentesque et Latium ferox
\quad regumque matres barbarorum et
\qquad purpurei metuont tyranni,
\medskip
iniurioso ne pede proruas
stantem columnam neu populus frequens
\quad `ad arma', cessantis `ad arma'
\qquad concitet imperiumque frangat;
\medskip
te semper anteit serva Necessitas,
clavos trabalis et cuneos manu
\quad gestans aena nec severus
\qquad uncus abest liquidumque plumbum;
\medskip
te Spes et albo rara Fides colit
velata panno nec comitem abnegat,
\quad utcumque mutata potentis
\qquad veste domos inimica linquis,
\medskip
at volgus infidum et meretrix retro
periura cedit, diffugiunt cadis
\quad cum faece siccatis amici,
\qquad ferre iugum pariter dolosi:
\medskip
serves iturum Caesarem in ultimos
orbis Britannos et iuvenum recens
\quad examen Eois timendum
\qquad partibus Oceanoque rubro.
\medskip
heu heu, cicatricum et sceleris pudet
fratrumque. quid nos dura refugimus
\quad aetas? quid intactum nefasti
\qquad liquimus? unde manum iuventus
\medskip
metu deorum continuit? quibus
pepercit aris? o utinam nova
\quad incude diffingas retusum in
\qquad Massagetas Arabasque ferrum.
}
\beginsection XXXVI.
{\obeylines\linesbyfive
Et ture et fidibus iuvat
\quad placare et vituli sanguine debito
custodes Numidae deos,
\quad qui nunc Hesperia sospes ab ultima
\medskip
caris multa sodalibus,
\quad nulli plura tamen dividet oscula
quam dulci Lamiae, memor
\quad actae non alio rege puertiae
\medskip
mutataeque simul togae.
\quad Cressa ne careat pulcra dies nota
neu promptae modus amphorae
\quad neu morem in Salium sit requies pedum
\medskip
neu multi Damalis meri
\quad Bassum Threicia vincat amystide
neu desint epulis rosae
\quad neu vivax apium neu breve lilium.
\medskip
omnes in Damalin putris
\quad deponent oculos nec Damalis novo
divelletur adultero
\quad lascivis hederis ambitiosior.
}
\beginsection XXXVII.
{\obeylines\linesbyfive
Nunc est bibendum, nunc pede libero
pulsanda tellus; nunc Saliaribus
\quad ornare pulvinar deorum
\qquad tempus erat dapibus, sodales.
\medskip
antehac nefas depromere Caecubum
cellis avitis, dum Capitolio
\quad regina dementis ruinas,
\qquad funus et imperio parabat
\medskip
contaminato cum grege turpium
morbo virorum quidlibet inpotens
\quad sperare fortunaque dulci
\qquad ebria. sed minuit furorem
\medskip
vix una sospes navis ab ignibus
mentemque lymphatam Mareotico
\quad redegit in veros timores
\qquad Caesar ab Italia volantem
\medskip
remis adurgens, accipiter velut
mollis columbas aut leporem citus
\quad venator in campis nivalis
\qquad Haemoniae, daret ut catenis
\medskip
fatale monstrum. quae generosius
perire quaerens nec muliebriter
\quad expavit ensem nec latentis
\qquad classe cita reparavit oras.
\medskip
ausa et iacentem visere regiam
voltu sereno, fortis et asperas
\quad tractare serpentes, ut atrum
\qquad corpore conbiberet venenum,
\medskip
deliberata morte ferocior;
saevis Liburnis scilicet invidens
\quad privata deduci superbo,
\qquad non humilis mulier, triumpho.
}
\beginsection XXXVIII.
{\obeylines\linesbyfive
Persicos odi, puer, adparatus,
displicent nexae philyra coronae,
mitte sectari, rosa quo locorum
\quad sera moretur.
\medskip
simplici myrto nihil adlabores
sedulus curo: neque te ministrum
dedecet myrtus neque me sub arta
\quad vite bibentem.
}
\bye
