Linux Sound-HOWTO, czyli D�wi�k w Linuxie - Jak To Zrobi�?
 Autor: Jeff Tranter, [email protected]
 v1.16, 5 stycznia 1997
 WWeerrssjjaa ppoollsskkaa:: PPaawwee�� OOllsszzeewwsskkii aallddeerr@@aammgg..nneett..ppll
 vv11..0011,, 2233 mmaarrccaa 11999977

 Ten dokument opisuje obs�ug� d�wi�ku w Linuxie. Zawiera list� urz�dze�
 d�wi�kowych pracuj�cych z Linuxem, wyja�nia jak skonfigurowa� sterown�
 iki do��czane do j�dra i odpowiada na cz�sto zadawane pytania. Zami�
 arem autora jest szybsze wprowadzenie nowych u�ytkownik�w w temat i
 zmniejszenie ruchu sieciowego w grupach dyskusyjnych Usenetu i pocz�
 towych listach dyskusyjnych.
 ______________________________________________________________________

 Table of Contents:

 1.      Wprowadzenie

 1.1.    Podzi�kowania

 1.2.    Historia Wersji

 1.3.    Nowe wersje tego dokumentu

 1.4.    Informacja zwrotna

 1.5.    Polityka Dystrybucji

 2.      Technologia Kart D�wi�kowych

 3.      Obs�ugiwane Urz�dzenia

 3.1.    Karty D�wi�kowe

 3.2.    Dodatkowe Sterowniki D�wi�ku

 3.3.    G�o�nik PC (PC Speaker)

 3.4.    Port R�wnoleg�y

 4.      Instalacja

 4.1.    Instalacja Karty D�wi�kowej

 4.2.    Konfigurowanie j�dra

 4.3.    Tworzenie Plik�w Urz�dze�

 4.4.    Prze�adowywanie Linuxa i Testowanie Instalacji

 4.5.    Usuwanie b��d�w

 4.5.1.  Krok 1: Upewnij si�, �e rzeczywi�cie uruchomi�e� j�dro, kt�re
 skompilowa�e�.

 4.5.2.  Krok 2: Upewnij si�, �e sterowniki d�wi�ku wkompilowane s� w
 j�dro.

 4.5.3.  Krok 3: Czy j�dro wykry�o kart� d�wi�kow� w trakcie �adowania?

 4.5.4.  Krok 4: Czy mo�esz pobiera� dane z urz�dzenia dsp?

 4.5.5.  Je�li Wszystko Inne Zawiedzie

 5.      Programy Obs�uguj�ce D�wi�k

 6.      Odpowiedzi Na Cz�sto Zadawane Pytania

 6.1.    Czym s� r�ne pliki urz�dze� d�wi�kowych?

 6.2.    Jak mog� odtworzy� pr�bk� d�wi�kow�?

 6.3.    Jak mog� nagra� pr�bk�?

 6.4.    Czy mog� mie� wi�cej ni� jedn� kart� d�wi�kow�?

 6.5.    B��d urz�dze� d�wi�kowych "No such file or directory"

 6.6.    B��d urz�dze� d�wi�kowych "No such device"

 6.7.    B��d urz�dze� d�wi�kowych "No space left on device"

 6.8.    B��d urz�dze� d�wi�kowych "Device busy"

 6.9.    Nadal pojawiaj� si� b��dy "urz�dzenie zaj�te"!

 6.10.   Niepe�ne odtwarzanie pliku z d�wi�kiem cyfrowym

 6.11.   W trakcie odtwarzania plik�w MOD pojawiaj� si� przerwy

 6.12.   B��dy przy kompilacji program�w d�wi�kowych

 6.13.   SEGV przy uruchamianiu program�w d�wi�kowych, kt�re wcze�niej
 dzia�a�y

 6.14.   Jakie znane b��dy lub ograniczenia ma sterownik d�wi�ku?

 6.15.   Gdzie znajd� opis odwo�a� ioctl() sterownika d�wi�ku?

 6.16.   Jaki procesor jest konieczny do odtwarzania lub nagrywania bez
 przestoj�w?

 6.17.   Problemy z kart� PAS16 i kontrolerem SCSI Adaptec 1542 SCSI

 6.18.   Czy jest mo�liwe jednoczesne nagrywanie i odtwarzanie pr�bek?

 6.19.   M�j SB16 jest ustawiony na IRQ 2, ale configure nie pozwala
 ustawi� tej warto�ci.

 6.20.   Czy SoundBlaster AWE32 lub SoundBlaster16 ASP s� obs�ugiwane?

 6.21.   Je�li uruchomi� Linuxa, po czym za�aduje DOS, dostaj� b��dy
 i/lub programy d�wi�kowe dzia�aj� niepoprawnie.

 6.22.   Problemy z uruchamianiem gry DOOM pod Linuxem

 6.23.   Jak mog� zredukowa� szumy zbierane przez moj� kart� d�wi�kow�?

 6.24.   Mog� odtwarza� d�wi�ki, ale nie mog� nagrywa�.

 6.25.   Moja "kompatybilna" karta d�wi�kowa dzia�a tylko w�wczas, gdy
 zainicjalizuj� j� pod MS-DOS.

 6.26.   Moja 16-bitowa karta "kompatybilna" z SoundBlaster dzia�a pod
 Linuxem jedynie w trybie 8-bitowym.

 6.27.   Gdzie mog� znale�� programy d�wi�kowe pod Linuxa?

 6.28.   Czy sterownik d�wi�ku mo�e by� skompilowany jako �adowalny
 modu� j�dra?
 6.29.   Czy mog� u�y� kart� d�wi�kow� aby zast�pi� systemowy sygna� na
 konsoli?

 6.30.   Co to jest VoxWare?

 6.31.   Czy karty Plug and Play s� obs�ugiwane?

 6.32.   Sox/Play/Vplay wypisuje "invalid block size 1024" (b��dny
 rozmiar bloku 1024)

 6.33.   Dlaczego sterownik d�wi�ku ma w�asny program konfiguracyjny?

 6.34.   Ustawienia miksera s� zerowane za ka�dym razem gdy za�aduj�
 modu� sterownika d�wi�ku

 6.35.   Jedynie u�ytkownik root mo�e nagrywa� d�wi�k

 7.      �r�d�a Informacji

 8.      Od t�umacza
 ______________________________________________________________________

 11..  WWpprroowwaaddzzeenniiee

 Oto dokument Linux Sound HOWTO, czyli D�wi�k w Linuxie - Jak To
 Zrobi�? Z za�o�enia ma to by� szybki poradnik obejmuj�cy wszystko, co
 potrzebujesz wiedzie� aby zainstalowa� i skonfigurowa� obs�ug� d�wi�ku
 pod Linuxem. Udzielono tu odpowiedzi na cz�sto zadawane pytania, a
 tak�e zamieszczono odno�niki do innych �r�de� informacji na rozmaite
 tematy zwi�zane z d�wi�kiem i muzyk� generowan� za pomoc� komputer�w.

 Zakres pracy jest ograniczony do problematyki kart d�wi�kowych,
 odnosz�cej si� do Linuxa. Wi�cej informacji na temat kart d�wi�kowych
 i generowania d�wi�ku i muzyki z pomoc� komputera znajdziesz w
 dokumentach wymienionych w rozdziale _�_r_�_�_a _I_n_f_o_r_m_a_c_j_i.

 11..11..  PPooddzzii��kkoowwaanniiaa

 Wiele z tych informacji pochodzi z dokumentacji dostarczonej wraz ze
 sterownikiem d�wi�ku, napisanym przez Hannu Savolainena
 ([email protected]). Sk�adam podzi�kowania Hannu i wielu innym
 ludziom, kt�rzy tworzyli sterowniki d�wi�ku do j�dra Linuxa i programy
 narz�dziowe.

 Dzi�ki pakietowi Linuxdoc-SGML ten dokument HOWTO jest dost�pny w
 kilku formatach, wygenerowanych z jednego wsp�lnego pliku �r�d�owego.

 11..22..  HHiissttoorriiaa WWeerrssjjii

    WWeerrssjjaa 11..11
       pierwsza wersja; wys�ana jedynie do kana�u SOUND pocztowej listy
       aktywist�w Linuxa

    WWeerrssjjaa 11..22
       niewielkie uaktualnienia; pierwsza wersja dost�pna w archiwach
       internetowych
    WWeerrssjjaa 11..33
       skonwertowana do formatu SGML; obecnie dost�pna w kilku
       formatach dzi�ki narz�dziom Linuxdoc-SGML Matta Welsha; zmiana
       wygl�du z powodu nowego formatu, jedynie niewielkie zmiany w
       tre�ci

    WWeerrssjjaa 11..44
       niewielkie poprawki w SGMLu; dodana odpowied� na temat
       niekompatybilno�ci kontrolera SCSI Adaptec1542A i karty PAS16

    WWeerrssjjaa 11..55
       sterownik d�wi�ku w wersji 2.5a jest teraz w dystrybucji j�dra
       1.1; uwaga na temat obs�gi GUS-MAX; inne nieznaczne poprawki

    WWeerrssjjaa 11..66
       dodana informacja o b��dzie "no space on device" ("brak
       przestrzeni na urz�dzeniu"); dodana uwaga o tym, �e Podr�cznik
       Hackera (Hacker's Guide) znajduje si� w "ukrytym" katalogu;
       dodane pytanie o tryb dwukierunkowy; informacja o b��dach
       "device busy" ("urz�dzenie zaj�te"); inne nieznaczne poprawki

    WWeerrssjjaa 11..77
       dodane informacje o ASP i AWE32; dost�pny jest VoxWare 2.9;
       odpowied� na pytanie o u�ywanie IRQ2; odno�niki do dokument�w
       HOWTO o d�wi�ku i SCSI

    WWeerrssjjaa 11..88
       dodane pytanie o b��dy pod DOSem; wiele niewielkich poprawek
       celem uaktualnienia wzgl�dem wersji 2.90 sterownika d�wi�ku;
       informacja o grze DOOM; odpowied� na temat redukcji szum�w

    WWeerrssjjaa 11..99
       pytania o nagrywanie i karty-klony

    WWeerrssjjaa 11..1100
       napomknienie, �e HOWTO dost�pne jest przez WWW, jako dokumenty
       do druku i w innych wersjach j�zykowych; informacja na temat
       konfliktu DMA ze sterownikiem nap�du ta�mowego QIC; informacja o
       karcie Sound Galaxy NX Pro i myszy szeregowej Logitech

    WWeerrssjjaa 11..1111
       D�ugo oczekiwane uaktualnienie (by�em zaj�ty); dokument obj�ty
       licencj� GPL; uaktualnienie do wersji 3.0 sterownika d�wi�ku;
       informacja o wielu nowo obs�ugiwanych kartach; wi�cej informacji
       o konfiguracji i usuwaniu b��d�w; masa nowych odno�nik�w do
       stron HTML; uaktualnienie zgodnie z formatem CD-ROM HOWTO.

    WWeerrssjjaa 11..1122
       nowe sterowniki w j�drze 1.3.34; nowe nazwy urz�dze�
       d�wi�kowych; adres 1542 to 334 a nie 333; wyja�nienie statusu
       Emu i ASP Creative Labs; wskazanie do stron WWW Creative Labs i
       MediaTrix

    WWeerrssjjaa 11..1133
       wzmianka o nazwie VoxWare; uaktualnienie o najnowsze obs�ugiwane
       karty d�wi�kowe i opcje konfiguracji; pytanie o obs�ug� Plug and
       Play; problem rozmiar�w bloku; nowe opcje w xconfig i
       menuconfig; narz�dzia modutils maj� obs�ug� d�wi�ku; usuni�cie
       pocztowej listy dyskusyjnej vger; wyr�nienie adresu strony WWW
       autora; inne niewielkie zmiany

    WWeerrssjjaa 11..1144
       Audio Excell DSP16 nie jest obecnie obs�ugiwana (powinna znowu
       dzia�a� za kilka miesi�cy); zmiany w programie configure;
       dost�pne jest w�oska wersja j�zykowa tego HOWTO; trick - jak
       ustawia� wzmocnienie miksowania podczas �adowania modu�u obs�ugi
       d�wi�ku; ostatnia stabilna wersja j�dra to 2.0; now nazwa
       sterownika d�wi�ku; pytanie o prawa dost�pu root'a na plikach
       urz�dze� d�wi�kowych

    WWeerrssjjaa 11..1155
       usuni�cie kilku bardzo starych i obecnie nieaktualnych pyta�;
       nowy adres e-mail autora; poprawione kilka odwo�a� do
       najnowszych pakiet�w program�w; wi�cej informacji o ksi��ce nt.
       multimedi�w; niewielkie poprawki pisowni i gramatyki

    WWeerrssjjaa 11..1166
       wiele uaktualnie� i poprawek od Hannu Savolainena; dodany
       sze�ciomiesi�czny "okres przydatno�ci do u�ycia"; nowy URL do
       strony WWW dotycz�cej ksi��ki, dodany odno�nik do hiszpa�skiej
       wersji j�zykowej; niewielkie poprawki poprawki pisowni i
       gramatyki

 11..33..  NNoowwee wweerrssjjee tteeggoo ddookkuummeennttuu

 Nowe wersje orygina�u tego dokumentu b�d� okresowo wysy�ane do gupy
 dyskusyjnej comp.os.linux.answers. B�d� r�wnie� za�adowywane do
 rozmaitych anonimowych archiw�w ftp, zbieraj�cych tego typu
 informacje, jak np.  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/>.

 Wersje hipertekstowe tego i innych dokument�w Linux HOWTO s� dost�pne
 na wielu serwerach WWW w Internecie, w tym pod adresem
 <http://sunsite.unc.edu/mdw/mdw.html>. Wi�kszo�� CD-ROMowych
 dystrybucji Linuxa zawiera dokumenty HOWTO, cz�sto w katalogu
 </usr/doc/>, jak r�wnie� dokumenty te dost�pne s� u kilku producent�w
 w postaci drukowanej. Czasami dokumenty HOWTO z dystrybucji na p�ytach
 CD-ROM, archiw�w ftp i w formie drukowanej s� nieaktualne. Je�li z
 daty wydania tego dokumentu wynika, �e ma on wi�cej ni� 6 miesi�cy,
 prawdopodobnie nowsza wersja jest ju� dost�pna w Internecie.

 Wersja polska znajduje si� wraz z pozosta�ymi dokumentami Linux-HOWTO
 w wersji polskiej w archiwum ftp://ftp.ippt.gov.pl/pub/Linux/JTZ/

 Oryginalna, angielska wersja tego dokumentu:
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/HOWTO/>.

 Francuska wersja tego dokumentu :
 <ftp://ftp.ibp.fr/pub2/linux/french/docs/HOWTO/>.

 Japo�ska wersja tego dokumentu :  <http://yebisu.ics.es.osaka-
 u.ac.jp/linux/>.

 W�oska wersja tego dokumentu :
 <http://www.psico.unipd.it/ildp/docs/HOWTO/Sound-HOWTO.html>.

 Hiszpa�ska wersja tego dokumentu :
 <http://www.insflug.nova.es/howtos/online/sonido/sonido-COMO.html>.

 Je�li przet�umaczysz orygina� na inn� wersj� j�zykow�, daj zna�
 autorowi, a do powy�szej listy dodany zostanie odpowiedni odno�nik.

 11..44..  IInnffoorrmmaaccjjaa zzwwrroottnnaa

 Polegam na Tobie, czytelniku, aby uczyni� ten dokument u�ytecznym.
 Je�li masz jakie� sugestie, poprawki lub komentarze, prosz� wy�lij je
 do mnie, [email protected], a ja spr�buje w��czy� je do nast�pnej
 wersji.

 Wyra�am r�wnie� ch�� udzielania odpowiedzi na og�lne pytania dotycz�ce
 kart d�wi�kowych tak dobrze jak tylko potrafi�. Jednak zanim zapytasz
 mnie, _z_a_p_o_z_n_a_j _s_i_� _p_r_o_s_z_� _z _c_a_�_y_m _n_i_n_i_e_j_s_z_y_m _H_O_W_T_O, a wysy�aj�c
 pytanie _d_o_�_�_c_z _d_o_k_�_a_d_n_� _i_n_f_o_r_m_a_c_j_� _n_a _t_e_m_a_t _p_r_o_b_l_e_m_u.

 Je�li opublikujesz ten dokument na dysku CD-ROM lub w wersji
 drukowanej, by�bym wdzi�czny za przes�anie mi jednego egzemplarza.
 Napisz e-mail, to podam m�j adres pocztowy. Warto w takiej sytuacji
 r�wnie� rozwa�y� datek na rzecz Projektu Dokumentacji Linuxa (Linux
 Documentation Project), co wspomo�e ide� darmowej dokumentacji do
 Linuxa. W sprawie dok�adniejszych informacji skontaktuj si� z
 koordynatorem projektu Linux HOWTO, Gregiem Hankinsem
 <mailto:[email protected]>.

 11..55..  PPoolliittyykkaa DDyyssttrryybbuuccjjii

 Prawa autorskie 1995-1997 Jeff Tranter.

 Ten HOWTO jest darmow� dokumentacj�; mo�esz go rozprowadza� i/lub
 modyfikowa� na zasadach okre�lonych w Generalnej Publicznej Licencji
 GNU (GPL) przez Fundacj� Darmowego Oprogramowania (Free Software
 Foundation); Licencja w wersji 2 lub (zgodnie z Twoim uznaniem)
 jakakolwiek p�niejsza.

 Dokument ten rozprowadzany jest w nadziei, �e b�dzie przydatny, jednak
 bbeezz ��aaddnneejj ggwwaarraannccjjii; nawet bez domniemanej gwarancji pprrzzeezznnaacczzeenniiaa
 lub pprrzzyyddaattnnoo��ccii ddoo kkoonnkkrreettnneeggoo cceelluu. Wi�cej szczeg��w znajdziesz w
 Generalnej Publicznej Licencji GNU.

 Mo�esz otrzyma� kopi� Generalnej Publicznej Licencji GNU, je�li
 napiszesz do Free Software Foundation, Inc., 675 Mass Ave, Cambridge,
 MA 02139, USA.

 22..  TTeecchhnnoollooggiiaa KKaarrtt DD��wwii��kkoowwyycchh

 Ten rozdzia� jest _b_a_r_d_z_o skr�towym przegl�dem technologii d�wi�ku
 komputerowego, kt�ry ma na celu u�atwi� ci zrozumienie p�niej
 u�ywanych poj��. Aby dowiedzie� si� wi�cej, powiniene� odwo�a� si� do
 ksi��ek o d�wi�ku cyfrowym lub cyfrowym przetwarzaniu sygna��w
 d�wi�kowych.

 D�wi�k jest zjawiskiem _a_n_a_l_o_g_o_w_y_m; mo�e przyjmowa� dowolne warto�ci z
 ci�g�ego przedzia�u. Komputery s� _c_y_f_r_o_w_e; lubi� pracowa� z
 warto�ciami dyskretnymi. Karty d�wi�kowe wykorzystuj� urz�dzenie zwane
 _K_o_n_w_e_r_t_e_r_e_m _A_n_a_l_o_g_o_w_o _- _C_y_f_r_o_w_y_m (A/D lub ADC) do konwersji napi��
 odpowiadaj�cych analogowym falom d�wi�kowym do postaci cyfrowych lub
 numerycznych warto�ci, kt�re mo�na przechowywa� w pami�ci. Podobnie,
 _K_o_n_w_e_r_t_e_r _C_y_f_r_o_w_o _- _A_n_a_l_o_g_o_w_y (D/A lub DAC) przekszta�ca warto�ci
 numeryczne z powrotem na napi�cia analogowe, kt�re w efekcie mog�
 sterowa� g�o�nikiem, produkuj�c d�wi�k.

 Proces przetwarzania postaci analogowej na cyfrow�, zwany
 pr�bkowaniem, obci��ony jest pewnym b��dem. Dwa czynniki s�
 najwa�niejsze przy okre�laniu, jak wiernie pr�bkowany d�wi�k
 odwzorowuje analogowy orygina�. _C_z_�_s_t_o_t_l_i_w_o_�_� _p_r_�_b_k_o_w_a_n_i_a to liczba
 pr�bek pobranych w danej jednostce czasu (najcz�ciej okre�lana w
 pr�bkach na sekund� lub Hertzach). Przy niskiej cz�stotliwo�ci
 pr�bkowania analogowy sygna� odwzorowany b�dzie mniej dok�adnie.
 _R_o_z_m_i_a_r _p_r_�_b_k_i to zakres warto�ci u�ywanych do opisania ka�dej pr�bki,
 zazwyczaj oznaczony w bitach. Im wi�kszy rozmiar pr�bki, tym
 dok�adniejszy b�dzie sygna� cyfrowy.

 Karty d�wi�kowe najcz�ciej u�ywaj� pr�bek 8- lub 16-bitowych przy
 cz�stotliwo�ciach pr�bkowania od oko�o 4000 do 44.000 pr�bek na
 sekund�. Pr�bki mog� r�wnie� zawiera� jeden kana� (mono) lub dwa
 kana�y (stereo).

 _S_y_n_t_e_z_a _F_M jest starsz� technik� wytwarzania d�wi�ku. Polega na
 ��czeniu r�nych fal d�wi�kowych (np. sinusoidalnej, tr�jk�tnej,
 kwadratowej). Syntez� FM �atwiej jest zaimplementowa� sprz�towo ni�
 konwersj� D/A, ale za to trudniej j� oprogramowa�. Jest ona r�wnie�
 mniej elastyczna. Wiele kart d�wi�kowych obs�uguje syntez� FM dla
 cel�w wstecznej kompatybilno�ci ze starszymi kartami i programami.
 Zazwyczaj zawieraj� one kilka niezale�nych generator�w d�wi�ku lub
 _g_�_o_s_�_w.

 _S_y_n_t_e_z_a _W_a_v_e_t_a_b_l_e ��czy elastyczno�� konwersji D/A z wielokana�owymi
 mo�liwo�ciami syntezy FM. W tej technologii przetworzone na posta�
 cyfrow� g�osy mog� by� za�adowane do dedykowanego obszaru pami�ci, a
 nast�pnie odtwarzane, ��czone i modyfikowane przy niewielkim
 obci��eniu procesora.  Wszystkie najlepsze karty d�wi�kowe obs�uguj�
 syntez� wavetable.

 Wi�kszo�� kart d�wi�kowych daje mo�liwo�� _m_i_k_s_o_w_a_n_i_a - ��czenia
 sygna��w z r�nych �r�de� wej�ciowych i kontrolowania poziom�w
 g�o�no�ci.

 _M_I_D_I jest skr�tem od nazwy Musical Instrument Digital Interface
 (Cyfrowy Interfejs Instrument�w Muzycznych) i jest standardowym
 protoko�em sprz�towym i programowym pozwalaj�cym instrumentom
 muzycznym na komunikowanie si� ze sob�. Sygna�y przes�ane po szynie
 MIDI mog� by� r�wnie� przechowywane w plikach MIDI do p�niejszej
 obr�bki i odtwarzania. Wiele kart d�wi�kowych zawiera interfejs MIDI.
 Te, kt�re go nie maj�, nadal mog� odgrywa� pliki MIDI przy u�yciu
 zintegrowanych w karcie funkcji.

 _P_l_i_k_i _M_O_D s� powszechnym formatem utwor�w generowanych za pomoc�
 komputer�w. Obok informacji o nutach, kt�re maj� by� zagrane, pliki te
 zawieraj� cyfrowe pr�bki instrument�w (inaczej zwane g�osami). Pliki
 MOD po raz pierwszy pojawi�y si� na komputerach Amiga, ale mog� by�
 odtwarzane z pomoc� stosownego oprogramowania na innych systemach, z
 Linuxem w��cznie.

 33..  OObbss��uuggiiwwaannee UUrrzz��ddzzeenniiaa

 W tym rozdziale wymieniono karty graficzne i interfejsy, kt�re s�
 obecnie obs�ugiwane przez Linuxa. Informacja tutaj zawarta oparta jest
 na najnowszych w trakcie pisania tego dokumentu j�drach Linuxa.

 Sterownik d�wi�ku ma sw� w�asn� numeracj� wersji. Ostatnie stabilne
 j�dro Linuxa to wersja 2.0.27, wykorzystuj�ca sterownik d�wi�ku w
 wersji 3.5.4-960630.

 Autor sterownika d�wi�ku, Hannu Savolainen, zazwyczaj r�wnie�
 udost�pnia nowsze wersje sterownika d�wi�ku zanim w��czane s� one do
 standardowej dystrybucji j�dra Linuxa. Najbardziej aktualna lista
 obs�ugiwanych kart znajduje si� pod adresem  <http://www.4front-
 tech.com/ossfree/new_cards.html> (USA) lub
 <http://personal.eunet.fi/pp/voxware/new_cards.html> (Europa).  Na
 tych stronach wyszczeg�lnione jest, kt�ra wersja sterownika d�wi�ku
 jest wymagana przy danym typie karty d�wi�kowej, lub czy sterownik
 danej karty jest nadal w fazie rozwoju. Plik
 </usr/src/linux/drivers/sound/Readme.cards>, rozprowadzany wraz ze
 sterownikiem d�wi�ku do j�dra, zawiera informacj� o obs�ugiwanych
 kartach, ale nie zawsze jest aktualny.

 Sterownik d�wi�ku powinien r�wnie� dzia�a� z wi�kszo�ci� kart
 d�wi�kowych na platformie Alpha. Jednak�e, niekt�re karty mog�
 wywo�ywa� konflikty na portach I/O innych urz�dze� system�w opartych
 na Alpha, nawet je�li dzia�aj� one poprawnie na komputerach i386, wi�c
 og�lnie rzecz bior�c nie mo�na z g�ry okre�li�, czy dana karta b�dzie
 dzia�a�, zanim si� faktycznie nie spr�buje.

 W czasie, gdy to pisz�, sterownik d�wi�ku nie dzia�a jeszcze na wersji
 Linuxa na systemy z procesorem PowerPC, ale w przysz�o�ci obs�uga ta
 powinna si� pojawi�.

 Wygl�da na to, �e sterownik d�wi�ku mo�na do��czy� do j�dra w wersji
 Linuxa na systemy MIPs, ale obawiam si� �e nie specjalnie dzia�a (czy
 komputery MIPs maj� w og�le sloty ISA?).

 J�dro Linuxa zawiera osobne sterowniki dla wersji na Atari i Amig�,
 kt�re implementuj� kompatybilny podzestaw sterownika na platform�
 Intel, przy u�yciu wbudowanych w te komputery urz�dze�.

 Wersja Linuxa na systemy SPARC nie ma obecnie obs�ugi d�wi�ku
 (podobnie jak Amiga i Atari, komputery SPARC maj� wbudowane urz�dzenia
 d�wi�kowe, wi�c mo�na to za�atwi� nowym sterownikiem).

 33..11..  KKaarrttyy DD��wwii��kkoowwee

 Nast�puj�ce karty d�wi�kowe obs�ugiwane s� przez sterownik d�wi�ku
 j�dra Linuxa:

 �  ATI Stereo F/X (nie jest ju� produkowana)

 �  AdLib (nie jest ju� produkowana)

 �  Ensoniq SoundScape (i kompatybilne firm Reveal i Spea)

 �  Gravis Ultrasound

 �  Gravis Ultrasound ACE

 �  Gravis Ultrasound Max

 �  Gravis Ultrasound z opcjonalnym pr�bkowaniem 16-bitowym

 �  Logitech Sound Man 16

 �  Logitech SoundMan Games

 �  Logitech SoundMan Wave

 �  MAD16 Pro (uk�ady OPTi 82C928, 82C929, 82C930, 82C924)

 �  Media Vision Jazz16

 �  MediaTriX AudioTriX Pro

 �  Microsoft Windows Sound System (MSS/WSS)

 �  Mozart (OAK OTI-601)

 �  Orchid SW32

 �  Personal Sound System (PSS)

 �  Pro Audio Spectrum 16

 �  Pro Audio Studio 16

 �  Pro Sonic 16

 �  Roland MPU-401 interfejs MIDI

 �  Sound Blaster 1.0

 �  Sound Blaster 16

 �  Sound Blaster 16ASP

 �  Sound Blaster 2.0

 �  Sound Blaster AWE32

 �  Sound Blaster Pro

 �  TI TM4000M notebook

 �  ThunderBoard

 �  Turtle Beach Tropez ("classic", ale nie Plus)

 �  Turtle Beach Maui

 �  Yamaha FM synthesizers (OPL2, OPL3 i OPL4)

 �  6850 UART interfejs MIDI

 Nale�y zauwa�y�, �e karty Plug and Play (PnP) nie s� w pe�ni
 kompatybilne ze starszymi modelami bez PnP tego samego urz�dzenia. Dla
 przyk�adu, SoundBlaster16 PnP nie jest w pe�ni zgodna z oryginaln�
 kart� SoundBlaster16. Podobnie jest w przypadku kart Soundscape PnP i
 GUS PnP. Wi�cej informacji o Plug and Play znajdziesz w dalszej cz�ci
 tego dokumentu.

 Nast�puj�ce karty _n_i_e _s_� obs�ugiwane, z powodu, �e s� przestarza�e,
 b�d� dlatego, �e producent nie chce udost�pni� informacji
 programistycznych niezb�dnych do napisania sterownika.

 �  Pro Audio Spectrum (oryginalna)

 �  Pro Audio Spectrum+

 �  starsze (oparte o Sierra Aria) karty d�wi�kowe firmy Diamond

 Inne karty d�wi�kowe, kt�re okre�la si� jako kompatybilne z jedn� z
 obs�ugiwanych kart d�wi�kowych _m_o_g_� dzia�a�, je�li s� zgodne sprz�towo
 (tj. na poziomie rejestr�w).

 Mimo faktu, i� wi�kszo�� kart d�wi�kowych tytu�uje si� mianem
 "kompatybilnych z SoundBlaster", bardzo niewiele z obecnie
 sprzedawanych kart jest wystarczaj�co kompatybilnych, aby pracowa� z
 linuxowym sterownikiem karty SoundBlaster. Karty te najcz�ciej
 pracuj� lepiej pod kontrol� sterownika MSS/WSS lub MAD16. Jedynie
 prawdziwe karty SoundBlaster, produkowane przez Creative Labs,
 zawieraj�ce oryginalne uk�ady (tzn. SoundBlaster16 Vibra), karty MV
 Jaz16 i oparte o ESS688/1688 dzia�aj� dobrze ze sterownikiem
 SoundBlaster. Pr�ba u�ycia ustawienia "16-bitowa karta d�wi�kowa
 kompatybilna z SoundBlaster Pro" to zazwyczaj tylko strata czasu.

 J�dro Linuxa obs�uguje port SCSI wbudowany w niekt�re karty d�wi�kowe
 (np. ProAudioSpectrum 16) i firmowy interfejs do niekt�rych nap�d�w
 CD-ROM (np. Soundblaster Pro). Wi�cej informacji znajdziesz w
 dokumentach Linux SCSI HOWTO oraz Linux CDROM HOWTO

 Dost�pny jest tak�e �adowalny modu� j�dra obs�uguj�cy porty joysticka
 - r�wnie� te, kt�re znajduj� si� na niekt�rych kartach d�wi�kowych.

 Zauwa�, �e obs�uga SCSI, CD-ROM, joysticka i sterowniki d�wi�kowe w
 j�drze s� od siebie ca�kowicie niezale�ne.

 Najnowsze informacje o sterowniku kart d�wi�kowych znajdziesz na
 stronie WWW Hannu Savolainena, kt�rej adres wymieniony jest w
 rozdziale _�_r_�_d_�_a _I_n_f_o_r_m_a_c_j_i.

 33..22..  DDooddaattkkoowwee SStteerroowwnniikkii DD��wwii��kkuu

 Dost�pnych jest te� kilka "nieoficjalnych" sterownik�w d�wi�ku, nie
 w��czonych do dystrybucji j�dra Linuxa, u�ywanych zamiast
 standardowego sterownika d�wi�ku.

 Komercyjn� wersj� sterownika d�wi�ku pod Linuxa sprzedaje firma 4Front
 Technologies. Oferowana przez nich wersja ma kilka dodatkowych funkcji
 w por�wnaniu ze sterownikiem w��czonym do dystrybucji j�dra Linuxa.
 Wi�cej informacji na ten temat znajdziesz na stronie WWW 4Front
 Technologies.

 Markus Mummert ([email protected]) stworzy� pakiet
 sterownik�w do kart Turtle Beach MultiSound (classic), Tahiti i
 Monterey. W dokumentacji czytamy:

      "Jest on zaprojektowany do wysokiej jako�ci zapisu/odczytu z
      dysku twardego bez utraty synchronizacji nawet na
      obci��onych systemach. Inne funkcje, takie jak synteza fal,
      MIDI i cyfrowy procesor sygna�owy (DSP) nie mog� by�
      u�ywane. Nie jest r�wnie� mo�liwe jednoczesne odtwarzanie i
      nagrywanie. Obecnie zast�puje on VoxWare i by� testowany na
      kilku wersjach j�dra, od 1.0.9 do 1.2.1. Mo�na go r�wnie�
      zainstalowa� na systemach UN*X SysV386R3.2."

 Mo�na je znale�� pod adresem
 <http://www.cs.colorado.edu/~mccreary/tbeach>.

 Kim Burgaard ([email protected]) napisa� sterownik i programy
 narz�dziowe do interfejsu MIDI Roland MPU-401. Opis z mapy
 oprogramowania Linuxa jest nast�puj�cy:

      "Sterownik do interfejs�w MIDI w pe�ni zgodnych z Roland
      MPU-401 (w tym r�wnie� Roland SCC-1 i RAP-10/ATW-10). Wraz
      ze sterownikiem otrzymujemy u�yteczny zestaw program�w
      narz�dziowych, w sk�ad kt�rego wchodz� mi�dzy innymi odt�
      warzacz i rejestrator standardowych plik�w MIDI (Standard
      MIDI Files)."

      Od czasu wydania wersji 0.11a dokonano licznych ulepsze�.
      Mi�dzy innymi, sterownik zawiera obecnie procedury dzielenia
      pracy IRQ i mo�na go skompilowa� z nowym interfejsem modu��w
      j�dra. Opcja pracy z metronomem, mo�liwo�� synchronizowania
      np. grafiki na podstawie rytmu bez utraty precyzji, zaawan�
      sowany interfejs powtarzania/nagrywania/nadpisywania i
      wiele, wiele wi�cej."

 Mo�na to znale�� pod adresem :
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/sound/mpu401-0.2.tar.gz>.

 33..33..  GG��oo��nniikk PPCC ((PPCC SSppeeaakkeerr))

 Dost�pny jest sterownik d�wi�ku, nie wymagaj�cy �adnych dodatkowych
 urz�dze� d�wi�kowych; wykorzystuje on wewn�trzny g�o�nik PC. Jest on w
 wi�kszo�ci programowo zgodny ze sterownikiem kart d�wi�kowych, jednak
 jak mo�na si� by�o spodziewa�, jako�� uzyskiwanego d�wi�ku jest
 znacznie gorsza i procesor jest znacznie bardziej obci��ony. Wyniki
 bywaj� r�ne, zale�nie od charakterystyki danego g�o�nika. Wi�cej
 informacji znajdziesz w dokumentach do��czonych do sterownika g�o�nika
 PC.

 Bie��ca wersja to 0.9b i mo�na j� zdoby� pod adresem
 <ftp://ftp.informatik.hu-berlin.de/pub/os/linux/hu-sound/>

 33..44..  PPoorrtt RR��wwnnoolleegg��yy

 Innym wyj�ciem jest skonstruowanie konwertera cyfrowo-analogowego w
 oparciu o r�wnoleg�y port drukarki i kilka dodatkowych komponent�w.
 Jako�� d�wi�ku w tym przypadku jest lepsza ni� na g�o�niku PC, ale
 nadal sterownik konsumuje du�o czasu procesora. Wskaz�wki dotycz�ce
 budowy takiego konwertera, oraz odpowiedni sterownik zawiera wcze�niej
 wspomniany pakiet steruj�cy do g�o�nika PC.

 44..  IInnssttaallaaccjjaa

 Konfiguracja obs�ugi d�wi�ku przez Linuxa sprowadza si� do
 nast�puj�cych krok�w:

 1. Instalacja karty d�wi�kowej.

 2. Konfiguracja i kompilacja j�dra z obs�ug� d�wi�ku.

 3. Stworzenie plik�w urz�dze�.

 4. Prze�adowanie j�dra Linuxa i testowanie ustawie�.

 Nast�pne rozdzia�y szczeg�owo opisuj� ka�dy z tych krok�w.

 44..11..  IInnssttaallaaccjjaa KKaarrttyy DD��wwii��kkoowweejj

 Post�p zgodnie ze wskaz�wkami producenta odno�nie instalacji sprz�tu,
 lub zle� instalacj� dostawcy twojego komputera.

 Starsze karty d�wi�kowe maj� zazwyczaj prze��czniki lub jumpery
 pozwalaj�ce dobra� ustawienia IRQ, kana��w DMA, itd.; zapisz sobie
 warto�ci, kt�re ustawisz. Je�li nie masz pewno�ci, wykorzystaj
 ustawienia fabryczne. W miar� mo�liwo�ci pr�buj unika� konflikt�w
 karty z innymi urz�dzeniami (np. kartami ethernet, kontrolerami SCSI,
 portami szeregowymi i r�wnoleg�ymi).

 Zazwyczaj powiniene� u�ywa� te same ustawienia portu I/O, IRQ i DMA,
 kt�re dzia�aj� pod DOSem. Jednak w niekt�rych przypadkach (szczeg�lnie
 przy kartach PnP) dla poprawnego dzia�ania karty pod Linuxem
 ustawienia b�d� musia�y by� inne. Mo�e si� przyda� metoda
 do�wiadczalna.

 44..22..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee jj��ddrraa

 Przy wst�pnej instalacji Linuxa prawdopodobnie u�y�e� j�dra
 prekompilowanego. J�dra te zazwyczaj nie zawieraj� obs�ugi d�wi�ku.
 Najlepiej przekompilowa� j�dro samemu z takimi sterownikami, jakie s�
 Ci potrzebne. Mo�esz r�wnie� chcie� przekompilowa� j�dro aby
 uaktualni� je do nowszej wersji lub aby zwolni� nieco pami�ci przez
 zminimalizowanie jego rozmiar�w.

 Szczeg�y odno�nie kompilacji j�dra znajdziesz w Linux Kernel HOWTO
 <http://www.jtz.org.pl/Html/Kernel-HOWTO.pl.html> po polsku (lub w
 oryginale Linux Kernel HOWTO <http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Kernel-
 HOWTO.html>). Wspomn� tutaj tylko o kilku kwestiach specyficznych dla
 kart d�wi�kowych.

 Je�li nigdy wcze�niej nie konfigurowa�e� obs�ugi d�wi�ku w j�drze,
 dobrze by�oby, aby� przeczyta� _w_s_z_y_s_t_k_i_e dokumenty Readme do��czone do
 sterownik�w d�wi�ku do j�dra, w szczeg�lno�ci informacj� o konkretnym
 typie karty d�wi�kowej, kt�rej u�ywasz. Nast�puj�ce pliki informacyjne
 mo�na znale�� w katalogu kodu �r�d�owego sterownika d�wi�ku do j�dra,
 zazwyczaj </usr/src/linux/drivers/sound>:

 CHANGELOG         - opis zmian w poszczeg�lnych wersjach
 COPYING           - ograniczenia rozprowadzania i prawa autorskie
 Readme            - naj�wie�sze i najwa�niejsze informacje
 Readme.aedsp16    - informacje o karcie d�wi�kowej Audio Excel DSP 16
 Readme.cards      - uwagi na temat konfigurowania konkretnych kart
 Readme.linux      - uwagi o instalacji osobnych wersji sterownika d�wi�ku
 Readme.modules    - jak skompilowa� sterownik d�wi�ku do postaci modu�u �adowalnego
 Readme.v30        - nowe funkcje w wersji 3.0 sterownika d�wi�ku
 experimental.txt  - uwagi o opcjach eksperymantalnych

 Post�p zgodnie ze zwyk�� procedur� tworzenia j�dra. Obecnie dost�pne
 s� trzy interfejsy u�atwiaj�ce konfigurowanie j�dra. Graficzny
 interfejs dzia�aj�cy w X11 mo�na wywo�a� wpisuj�c "make xconfig".
 Interfejs oparty o okienkowe menu, wymagaj�cy jedynie trybu tekstowego
 jest dost�pny jako "make menuconfig". Pierwotna metoda, wywo�ywana
 przez "make config", to prosty, tekstowy interfejs.

 Szczeg�lnie uwa�nie nale�y korzysta� z "make xconfig" i "make
 menuconfig". Nale�y dok�adnie prze�ledzi� wszystkie pytania Yes/No.
 Domy�ln� odpowiedzi� na te pytania jest zawsze 'No' (nie), co nie we
 wszystkich przypadkach jest poprawne. W szczeg�lno�ci opcja "/dev/dsp
 and /dev/audio support" (CONFIG_AUDIO) powinna zazwyczaj by� w��czona.

 W tym dokumencie przyj��em za�o�enie, �e konfigurowa� b�dziesz j�dro
 metod� tradycyjn� "make config" - odpowiadaj�c na kolejne pytania,
 chocia� sam proces jest podobny w innych przypadkach.

 S� r�wnie� dwie r�ne metody konfigurowania d�wi�ku. Pierwsza to tzw.
 "stara" metoda (jedyna dost�pna w j�drach przed wersj� 2.0.0).
 Wykorzystuje ona osobny program konfiguracyjny, b�d�cy cz�ci�
 sterownika d�wi�ku. Spos�b ten jest skuteczny w przypadku wi�szo�ci
 kart d�wi�kowych z wyj�tkiem kilku rzadkich modeli, kt�re wymagaj�
 dodatkowych sterownik�w "niskopoziomowych" (miroSOUND, AWE32 i
 AEDSP16).

 Druga, "nowa" metoda, jest lepiej zintegrowana z okienkowym systemem
 konfiguracji j�dra. Nie dzia�a ona w przypadku kart, kt�re wymagaj�
 pliku za�adowanego od producenta. Nale�� do nich karty PSS, SM Wave,
 AudioTrix Pro i TurtleBeach Tropez/Maui. Przy tych kartach konieczne
 jest u�ycie starej metody.

 "make xconfig" wywo�uje zawsze "now�" metod�. Przy "make menuconfig"
 mo�esz wybra� mi�dzy "star�" i "now�" metod� w okienku konfiguracji
 d�wi�ku. Je�li natomiast u�ywasz "make config", domy�lnie wybierana
 jest "stara" metoda. Jednak je�li ju� raz skorzysta�e� z "nowej"
 metody, b�dzie ona r�wnie� u�ywana przez "make config". Prze��czy� si�
 do "starej" metody mo�esz w�wczas przez uruchomienie "make menuconfig"
 i wybranie jej w menu.

 Zalecany spos�b to u�ycie "make menuconfig" w po��czeniu ze "star�"
 metod�. Wiele problem�w konfiguracji d�wi�ku powstaje (przynajmniej
 cz�ciowo) z powodu niepoprawnego u�ycia "nowej" metody.

 Mo�liwe jest r�wnie� skompilowanie sterownika d�wi�ku do postaci
 �adowalnego modu�u j�dra. Na pocz�tek zalecam wkompilowanie sterownika
 do rezydentnej cz�ci j�dra. Z chwil�, gdy ju� zostanie przetestowany
 i dzia�a poprawnie, mo�esz spr�bowa� opcj� modu�u.

 Po uruchomieniu make config, w��cz obs�ug� d�wi�ku odpowiadaj�c "y" na
 pytanie:

      Sound card support (CONFIG_SOUND) [M/n/y/?]

 Po zako�czeniu pyta� konfiguracyjnych skompilowany i uruchomiony
 zostanie program konfiguracji d�wi�ku, kt�ry nast�pnie wypyta ci� o
 po��dane opcje dotycz�ce kart d�wi�kowych. Odpowiadaj na te pytania
 ostro�nie, nieprawid�owa odpowied� mo�e spowodowa�, �e pewne dalsze
 pytania w og�le nie zostan� zadane. Dla przyk�adu, nie odpowiadaj
 "yes" na pierwsze pytanie (PAS16) je�li rzeczywi�cie nie masz PAS16.
 Nie w��czaj wi�kszej ilo�ci kart ni� faktycznie potrzebujesz obs�u�y�,
 gdy� jedynie zajmuje to pami��. Dodatkowo, niekt�re sterowniki (jak
 MPU-401) mog� k��ci� si� z kontrolerem SCSI i uniemo�liwia� �adowanie
 j�dra.
 Wymieniam poni�ej opisy poszczeg�lnych opcji konfiguracji. Odpowiedz
 "y" (tak) lub "n" (nie) na ka�de pytanie. Pokazywana jest odpowied�
 domy�lna, wi�c "Y/n/?" oznacza domy�lnie "y", a "N/y/?" oznacza, �e
 domy�lnym ustawieniem jest "n". Aby u�y� ustawienie domy�lne po prostu
 naci�nij Enter, ale pami�taj, �e warto�� ta niekoniecznie jest
 poprawna.

 Wpisuj�c znak zapytania ("?") otrzymasz kr�tk� informacj� opisuj�c�
 dan� opcj� konfiguracji.

 Zauwa� r�wnie�, �e nie wszystkie pytania musz� uzyska� odpowied�.
 Program konfiguracyjny mo�e wy��czy� pewne pytania zale�nie od
 wcze�niejszych odpowiedzi. Mo�e r�wnie� wybiera� pewne opcje
 automatycznie.

    OOlldd ccoonnffiigguurraattiioonn eexxiissttss iinn //eettcc//ssoouunnddccoonnff.. UUssee iitt [[YY//nn//??]]
       _(_W _/_e_t_c_/_s_o_u_n_d_c_o_n_f _z_n_a_l_e_z_i_o_n_o _p_o_p_r_z_e_d_n_i_� _k_o_n_f_i_g_u_r_a_c_j_�_. _U_�_y_� _j_�
       _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Je�li wcze�niej kompilowa�e� j�dro z obs�ug� d�wi�ku,
       mog� by� zapisane ustawienia poprzedniej konfiguracji. Je�li
       chcesz u�y� poprzednio wybrane opcje, odpowiedz "y". Je�li
       chcesz spr�bowa� innej konfiguracji lub uaktualni�e� j�dro do
       nowszej wersji, powiniene� odpowiedzie� "n" i przej�� przez
       procedur� konfiguracji.

    PPrrooAAuuddiiooSSppeeccttrruumm 1166 ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _P_r_o_A_u_d_i_o_S_p_e_c_t_r_u_m _1_6 _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" _t_y_l_k_o
       je�li masz kart� Pro Audio Spectrum _1_6, ProAudio Studio 16 lub
       Logitech SoundMan 16. Nie odpowiadaj "y" je�li masz jak�� inn�
       kart� firmy Media Vision lub Logitech, gdy� nie s� one
       kompatybilne z PAS16.

    SSoouunnddBBllaasstteerr ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _k_a_r_t _S_o_u_n_d_B_l_a_s_t_e_r _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" je�li masz
       oryginaln� kart� SoundBlaster produkcji Creative Labs, lub klon
       w 100% kompatybilny (jak np. Thunderboard lub SM Games). Je�li
       twoja karta jest na li�cie obs�ugiwanych kart, zerknij na
       instrukcje do tej konkretnej karty zawarte w pliku Readme.cards
       zanim odpowiesz na to pytanie. Przy nieznanych kartach mo�esz
       odpowiedzie� "y" je�li w opisie dostarczonym z kart�
       stwierdzono, �e jest kompatybilna z SoundBlasterem.

    GGrraavviiss UUllttrraassoouunndd ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _G_r_a_v_i_s _U_l_t_r_a_s_o_u_n_d _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" je�li masz
       kart� GUS lub GUS MAX. Odpowiedz "n" gdy ich nie masz, poniewa�
       sterownik z�era sporo pami�ci.

    MMPPUU--440011 ssuuppppoorrtt ((NNOOTT ffoorr SSBB1166)) [[YY//nn//??]]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _M_P_U_-_4_0_1 _(_N_I_E _d_o_t_y_c_z_y _S_B_1_6_) _[_Y_/_n_/_?_]_)"  B�d� ostro�ny z
       tym pytaniem. Interfejs MPU-401 jest obs�ugiwany przez prawie
       wszystkie karty d�wi�kowe. Jednak�e, pewne obs�ugiwane przez
       Linuxa karty maj� w�asne sterowniki do MPU-401. W��czenie opcji
       MPU-401 dla tych kart wywo�a konflikty. Troch� k�opot�w
       spowodowa� mo�e r�wnie� w��czenie opcji MPU-401 dla sprz�tu,
       kt�ry tak naprawd� nie ma MPU-401. Je�li twoja karta znalaz�a
       si� na li�cie obs�ugiwanego sprz�tu, przeczytaj informacje
       dotycz�ce tej konkretnej karty w pliku Readme.cards. Bezpiecznie
       jest odpowiedzie� "y" je�li masz prawdziw� kart� interfejsu MIDI
       MPU-401.

    66885500 UUAARRTT MMiiddii ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _M_I_D_I _6_8_5_0 _U_A_R_T _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Bezpiecznie jest
       odpowiedzie� "n" na to pytanie we wszystkich przypadkach.
       Interfejs 6850 UART u�ywany jest bardzo rzadko.

    PPSSSS ((EECCHHOO--AADDII22111111)) ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _P_S_S _(_E_C_H_O_-_A_D_I_2_1_1_1_) _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" tylko je�li
       masz karty Orchid SW32, Cardinal DSP16 lub jakie� inne oparte na
       uk�adzie PSS (AD1848 codec + ko�� ADSP-2115 DSP + ko�� Echo
       ESC614 ASIC).

    1166 bbiitt ssaammpplliinngg ooppttiioonn ooff GGUUSS ((_n_o_t GGUUSS MMAAXX)) [[YY//nn//??]]
       _(_O_p_c_j_a _1_6_-_b_i_t_o_w_e_g_o _p_r_�_b_k_o_w_a_n_i_a _w _G_U_S _(_n_i_e _d_o_t_y_c_z_y _G_U_S _M_A_X_)
       _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" je�li masz zainstalowan� 16-bitow�
       kart� siostrzan� na swojej karcie GUS. Odpowiedz "n" je�li masz
       kart� GUS MAX. Odpowied� "y" przy tej opcji powoduje wy��czenie
       obs�ugi GUS MAX.

    GGUUSS MMAAXX ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _G_U_S _M_A_X _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" tylko je�li masz kart�
       GUS MAX.

    MMiiccrroossoofftt SSoouunndd SSyysstteemm ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _M_i_c_r_o_s_o_f_t _S_o_u_n_d _S_y_s_t_e_m _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Ponownie, pomy�l
       dobrze, zanim odpowiesz tutaj "y". Bezpiecznie jest wybra� "y"
       je�li masz oryginaln� kart� Windows Sound System wyprodukowan�
       przez Microsoft, lub kart� Aztech SG 16 Pro (lub NX16 Pro).
       Mo�esz r�wnie� odpowiedzie� "y" je�li twoja karta nie by�a
       wymieniona wcze�niej w tym dokumencie. Przy kartach
       obs�ugiwanych przez VoxWare, przejrzyj instrukcje do konkretnej
       karty w pliku Readme.cards. Niekt�re karty maj� w�asn� obs�ug�
       MSS i w ich przypadku w��czenie tej opcji wywo�a konflikty.

    EEnnssoonniiqq SSoouunnddssccaappee ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _k_a_r_t _E_n_s_o_n_i_q _S_o_u_n_d_s_c_a_p_e _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" je�li
       masz kart� d�wi�kowo� opart� na uk�adzie Ensoniq SoundScape.
       Takie karty produkowane s� co najmniej przez Ensoniq, Spea i
       Reveal (Reveal robi tak�e inne karty).

    MMeeddiiaaTTrriiXX AAuuddiiooTTrriiXX PPrroo ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _M_e_d_i_a_T_r_i_X _A_u_d_i_o_T_r_i_X _P_r_o _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz "y" je�li
       masz kart� AudioTriX Pro.

    SSuuppppoorrtt ffoorr MMAADD1166 aanndd//oorr MMoozzaarrtt bbaasseedd ccaarrddss??
       _(_O_b_s_�_u_g_a _k_a_r_t _M_A_D_1_6 _i_/_l_u_b _o_p_a_r_t_y_c_h _n_a _u_k_�_a_d_z_i_e _M_o_z_a_r_t_?_)"
       Odpowiedz "y" je�li twoja karta ma uk�ad interfejsu audio Mozart
       (OAK OTI-601) lub MAD16 (OPTi 82C928 or 82C929). Owe uk�ady s�
       obecnie do�� popularne, wi�c mo�liwe jest, �e wiele kart no-name
       ma jeden z nich. Dodatkowo, uk�ad MAD16 montowany jest w
       niekt�rych kartach znanych producent�w takich jak Turtle Beach
       (Tropez), Reveal (kilka modeli) i Diamond (ostatnie).

    SSuuppppoorrtt ffoorr CCrryyssttaall CCSS44223322 bbaasseedd ((PPnnPP)) ccaarrddss [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _k_a_r_t _P_n_p _o_p_a_r_t_y_c_h _n_a _C_r_y_s_t_a_l _C_S_4_2_3_2 _[_Y_/_n_/_?_]_)"
       Odpowiedz "y" je�li masz kart� opart� na uk�adzie Crystal
       CS4232.

    SSuuppppoorrtt ffoorr TTuurrttllee BBeeaacchh WWaavvee FFrroonntt ((MMaauuii,, TTrrooppeezz)) ssyynntthheessiizzeerrss
       [Y/n/?]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _T_u_r_t_l_e _B_e_a_c_h _W_a_v_e _F_r_o_n_t _(_M_a_u_i_, _T_r_o_p_e_z_)_)" Odpowiedz "y"
       je�li masz jedn� z tych kart.

    SSoouunnddBBllaasstteerr PPrroo ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
        _(_O_b_s_�_u_g_a _S_o_u_n_d_B_l_a_s_t_e_r _P_r_o _[_Y_/_n_/_?_]"  W��cz t� opcj� je�li masz
       kart� SoundBlaster Pro lub SoundBlaster 16. W��cz j� r�wnie�
       je�li masz jakikolwiek klon SoundBlaster Pro. Odpowied� "n"
       oszcz�dza troch� pami�ci, ale "y" to bezpieczniejsze wyj�cie.

    SSoouunnddBBllaasstteerr 1166 ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _S_o_u_n_d_B_l_a_s_t_e_r _1_6 _[_Y_/_n_/_?_]"  W��cz je�li masz kart�
       SoundBlaster 16 (r�wnie� AWE32).

    AAuuddiioo EExxcceell DDSSPP 1166 iinniittiiaalliizzaattiioonn ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _i_n_i_c_j_a_l_i_z_a_c_j_i _A_u_d_i_o _E_x_c_e_l _D_S_P _1_6 _[_Y_/_n_/_?_]_)"  W��cz t�
       opcj�, je�li masz kart� Audio Excel DSP16. Wi�cej informacji
       znajdziesz w pliku Readme.aedsp16.

 Nast�pnie program konfiguracyjny zadaje kilka pyta� o serwisy wy�szego
 poziomu. Zalecana jest odpowied� "y" na ka�de z tych pyta�. Odpowiadaj
 "n" tylko w�wczas, gdy jeste� pewien, �e nie b�dziesz danej opcji
 potrzebowa�.

    //ddeevv//ddsspp aanndd //ddeevv//aauuddiioo ssuuppppoorrtt ((uussuuaallllyy rreeqquuiirreedd)) [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _/_d_e_v_/_d_s_p _i _/_d_e_v_/_a_u_d_i_o _(_z_a_z_w_y_c_z_a_j _w_y_m_a_g_a_n_a_) _[_Y_/_n_/_?_]_)"
       Odpowied� "n" wy��cza /dev/dsp i /dev/audio, urz�dzenia
       konwerter�w A/D i D/A. Odpowiedz "y".

    MMIIDDII iinntteerrffaaccee ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _i_n_t_e_r_f_e_j_s_u _M_I_D_I _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowied� "n" wy��cza
       urz�dzenia /dev/midixx i dost�p do jakichkolwiej port�w MIDI
       wykorzystuj�cych /dev/sequencer i /dev/music. Opcja ta r�wnie�
       wp�ywa na wszystkie urz�dzenia kompatybilne z MPU-401 i/lub
       General MIDI.

    FFMM ssyynntthheessiizzeerr ((YYMM33881122//OOPPLL--33)) ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _s_y_n_t_e_z_a_t_o_r_a _F_M _(_Y_M_3_8_1_2_/_O_P_L_-_3_) _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowiedz na
       to pytanie "y".

    //ddeevv//sseeqquueenncceerr ssuuppppoorrtt [[YY//nn//??]]
       _(_O_b_s_�_u_g_a _/_d_e_v_/_s_e_q_u_e_n_c_e_r _[_Y_/_n_/_?_]_)"  Odpowied� "n" wy��cza
       /dev/sequencer i /dev/music

    DDoo yyoouu wwaanntt ssuuppppoorrtt ffoorr tthhee mmiixxeerr ooff SSGG NNXX PPrroo ??
       _(_C_z_y _c_h_c_e_s_z _o_b_s_�_u_g_� _m_i_x_e_r_a _S_G _N_X _P_r_o_?_)"  Odpowiedz "y" je�li
       masz kart� d�wi�kow� Sound Galaxy NX Pro i �yczysz sobie mie�
       obs�ug� jej rozszerzonych funkcji miksowania.

    DDoo yyoouu wwaanntt ssuuppppoorrtt ffoorr tthhee MMVV JJaazzzz1166 ((PPrrooSSoonniicc eettcc..)) ??
       _(_C_z_y _c_h_c_e_s_z _o_b_s_�_u_g_� _M_V _J_a_z_z_1_6 _(_P_r_o_S_o_n_i_c _i_t_d_._)_?_)"  Odpowiedz "y"
       je�li masz kart� d�wi�kow� MV Jazz16.

    DDoo yyoouu hhaavvee aa LLooggiitteecchh SSoouunnddMMaann GGaammeess [[YY//nn//??]]
       _(_C_z_y _m_a_s_z _k_a_r_t_� _L_o_g_i_t_e_c_h _S_o_u_n_d_M_a_n _G_a_m_e_s_[_Y_/_n_/_?_]_) " Odpowiedz "y"
       je�li masz kart� d�wi�kow� Logitech SoundMan Games.

 Po zadaniu powy�szych pyta� program konfiguracyjny pyta o szczeg�owe
 informacje dotycz�ce konfiguracji karty. Zazwyczaj chodzi o adresy I/O
 i parametry IRQ i DMA. Przy niekt�rych kartach program pyta o pewne
 pliki, kt�re maj� by� u�yte w trakcie instalacji karty. S� one u�ywane
 przez karty posiadaj�ce uk�ad DSP lub mikroprocesor, kt�ry musi by�
 zainicjalizowany poprzez za�adowanie pliku programu (mikrokodu) do
 pami�ci karty. W niekt�rych przypadkach plik mikrokodu dopisywany jest
 do pliku .h przez program konfiguracyjny, a nast�pnie w��czany do
 sterownika w trakcie kompilacji. Przeczytaj informacje dotycz�ce
 twojej karty w pliku Readme.cards.

 Na ko�cu zostaniesz zapytany:

      The sound driver is now configured.
      Save copy of this configuration to /etc/soundconf [Y/n/?]

      (Sterownik d�wi�ku jest teraz skonfigurowany.
      Zapisa� kopi� tej konfiguracji do pliku /etc/soundconf [Y/n/?])

 Najcz�ciej powiniene� wpisa� "y" aby� mia� mo�liwo�� wykorzystanie
 tej samej konfiguracji sterownika d�wi�ku nast�pnym razem przy
 kompilacji j�dra.

 Je�li uaktualniasz sterownik d�wi�ku do nowszej wersji, upewnij si�,
 �e pliki /usr/include/sys/soundcard.h i /usr/include/sys/ultrasound.h
 s� dowi�zaniami symbolicznymi do odpowiadaj�cych im plik�w w katalogu
 /usr/include/linux, lub �e po prostu zawieraj� wiersze odpowiednio
 #include <linux/soundcard.h> i #include <linux/ultrasound.h>.

 Jeste� teraz gotowy do kompilacji i instalacji nowego j�dra.

 44..33..  TTwwoorrzzeenniiee PPlliikk��ww UUrrzz��ddzzee��

 Dla poprawnego dzia�ania urz�dze� d�wi�kowych, nale�y stworzy� dla
 nich pliki urz�dze�. Zazwyczaj tworzone s� one automatycznie podczas
 instalacji systemu Linux. Mo�na przeprowadzi� szybki test przy u�yciu
 poni�szych polece�. Je�li wynik jest zgodny z poni�szym (r�ne b�d�
 daty utworzenia plik�w), prawie na pewno pliki urz�dze� d�wi�kowych s�
 ustawione poprawnie.

      % ls -l /dev/sdnstat
      crw-rw-rw-   1 root     root      14,   6 Apr 25  1995 /dev/sndstat

 Pami�taj, �e samo posiadanie odpowiednich plik�w urz�dze� niczego
 jeszcze nie gwarantuje. Sterownik j�dra musi by� za�adowany lub
 wkompilowany zanim urz�dzenia zaczn� pracowa� (wi�cej o tym p�niej).

 W sporadycznych przypadkach, je�li przekonany jeste�, �e pliki
 urz�dze� s� niepoprawne, mo�esz je utworzy� ponownie przy u�yciu
 kr�tkiego skryptu pow�oki zamieszczonego na ko�cu pliku Readme.linux w
 katalogu /usr/src/linux/drivers/sound. Powiniene� powiniene� uruchomi�
 ten skrypt jako root. Dodatkowo, wi�kszo�� dystrybucji Linuxa zawiera
 skrypt /dev/MAKEDEV, kt�ry mo�na wykorzysta� do tych cel�w.

 Je�li u�ywasz sterownika d�wi�ku do g�o�nika PC, przeczytaj
 dokumentacj� do��czon� do pakietu aby ustali�, czy konieczne jest
 stworzenie jakich� plik�w urz�dze�.

 44..44..  PPrrzzee��aaddoowwyywwaanniiee LLiinnuuxxaa ii TTeessttoowwaanniiee IInnssttaallaaccjjii

 Powiniene� by� teraz got�w do prze�adowania nowego j�dra i sprawdzenia
 sterownik�w d�wi�ku. Post�p zgodnie ze swoj� zwyk�� procedur�
 instalacji i prze�adowywania j�dra (oczywi�cie trzymaj poprzednie
 j�dro gdzie� pod r�k� na wypadek k�opot�w).

      Sound initialization started
      <Sound Blaster 16 (4.13)> at 0x220 irq 5 dma 1,5
      <Sound Blaster 16> at 0x330 irq 5 dma 0
      <Yamaha OPL3 FM> at 0x388
      Sound initialization complete

 Opis powinien pasowa� do typu twojej karty d�wi�kowej i ustawie�
 prze��cznik�w (je�li takowe s�).

 Pami�taj, �e powy�szy komunikat nie jest wy�wietlany, je�li u�ywasz
 �adowalnego modu�u j�dra (chyba, �e to w��czysz, np. tak: "insmod
 sound trace_init=1").

 Je�li sterownik d�wi�ku jest wkompilowany w j�dro, powinny si� pojawi�
 komunikaty "Sound initialization started" ("Inicjalizacja d�wi�ku
 rozpocz�ta") oraz "Sound initialization complete" ("Inicjalizacja
 d�wi�ku zako�czona"). W przeciwnym wypadku, j�dro nie zawiera
 sterownika d�wi�ku. Powiniene� w�wczas sprawdzi�, czy rzeczywi�cie
 zainstalowane zosta�o nowe j�dro, kt�re skompilowa�e� po w��czeniu
 obs�ugi d�wi�ku.

 Je�li mi�dzy napisami "Sound initialization started" i "Sound
 initialization complete" nie pojawi� si� �adne wiersze, oznacza to, �e
 nie wykryte zosta�y �adne urz�dzenia d�wi�kowe. Najprawdopodobniej nie
 masz w��czonego odpowiedniego sterownika, karta nie jest obs�ugiwana,
 poda�e� z�y port I/O lub masz kart� PnP, kt�ra nie zosta�a
 skonfigurowana.

 W trakcie �adowania sterownik mo�e r�wnie� wy�wietla� komunikaty o
 b��dach i ostrze�enia. Obserwuj je podczas �adowania sterownika po raz
 pierwszy po kompilacji.

 Nast�pnie powiniene� sprawdzi� plik urz�dze� /dev/sndstat. Odczytanie
 statusu tego pliku powinno udzieli� ci dodatkowych informacji o tym,
 czy sterownik d�wi�ku poprawnie rozpocz�� prac�. Przyk�adowy wynik
 powinien wygl�da� mniej wi�ce tak:
      % cat /dev/sndstat
      Sound Driver:3.5.4-960630 (Sat Jan 4 23:56:57 EST 1997 root,
      Linux fizzbin 2.0.27 #48 Thu Dec 5 18:24:45 EST 1996 i586)
      Kernel: Linux fizzbin 2.0.27 #48 Thu Dec 5 18:24:45 EST 1996 i586
      Config options: 0

      Installed drivers:
      Type 1: OPL-2/OPL-3 FM
      Type 2: Sound Blaster
      Type 7: SB MPU-401

      Card config:
      Sound Blaster at 0x220 irq 5 drq 1,5
      SB MPU-401 at 0x330 irq 5 drq 0
      OPL-2/OPL-3 FM at 0x388 drq 0

      Audio devices:
      0: Sound Blaster 16 (4.13)

      Synth devices:
      0: Yamaha OPL-3

      Midi devices:
      0: Sound Blaster 16

      Timers:
      0: System clock

      Mixers:
      0: Sound Blaster

 Powy�sze polecenie mo�e wywo�a� kilka komunikat�w b��du. "No such file
 or directory" ("Nie ma takiego pliku lub katalogu") oznacza, �e musisz
 stworzy� pliki urz�dze� (patrz rozdzia� 4.3). "No such device" ("Nie
 ma takiego urz�dzenia") oznacza, �e sterownik d�wi�ku nie jest
 do��czony lub za�adowany do j�dra. Cofnij si� do rozdzia�u 4.2 aby to
 poprawi�.

 Je�li wiersze w sekcji "Card config:" ("Konfiguracja karty:")
 /dev/sndstat s� wy�wietlone w nawiasach (jak np. "(SoundBlaster at
 0x220 irq 5 drq 1,5)"), oznacza to, �e urz�dzenie to zosta�o
 skonfigurowane, ale nie wykryte.

 Powiniene� teraz m�c odtworzy� prosty plik d�wi�kowy. Zdob�d�
 przyk�adowy plik d�wi�kowy i wy�lij go do urz�dzenia d�wi�kowego, tzn.

      % cat endoftheworld >/dev/dsp
      % cat crash.au >/dev/audio

 (Upewnij si�, �e nie pomijasz ">" w powy�szym poleceniu).

 Pami�taj jednak, �e u�ywanie cat nie jest, og�lnie rzecz bior�c,
 poprawn� metod� odtwarzania plik�w d�wi�kowych, to tylko szybki test.
 Na pewno przyda ci si� stosowny program odtwarzaj�cy d�wi�k (opisane
 p�niej), kt�ry zrobi to lepiej.

 Polecenie to zadzia�a tylko je�li na li�cie urz�dze� d�wi�kowych w
 pliku /dev/sndstat masz co najmniej jedno urz�dzenie. Je�li cz��
 wymieniaj�ca urz�dzenia d�wi�kowe jest pusta, powiniene� sprawdzi�,
 dlaczego urz�dzenie nie zosta�o wykryte.

 Je�li powy�sze polecenie zwr�ci "I/O error" ("B��d wej�cia/wyj�cia"),
 powiniene� zerkn�� na ko�c�wk� komunikat�w j�dra przy u�yciu polecenia
 "dmesg". Prawdopodobne jest, �e znajdziesz tam komunikat o b��dzie
 "Sound: DMA (output) timed out - IRQ/DRQ config error?" (D�wi�k: DMA
 (wyj�cie) przekroczenie limitu czasowego - b��d konfiguracji
 IRQ/DRQ?"). Powy�szy komunikat oznacza, �e sterownik nie uzyska�
 oczekiwanego przerwania od karty d�wi�kowej. W wi�kszo�ci przypadk�w
 oznacza to, �e IRQ lub kana� DMA ustawione w sterowniku nie dzia�aj�.
 Najlepsz� metod� ich uruchomienia jest spr�bowanie wszystkich
 mo�liwych kana��w DMA i numer�w IRQ obs�ugiwanych przez urz�dzenie.

 Inn� mo�liw� przyczyn� jest fakt, �e urz�dzenie nie jest kompatybilne
 z urz�dzeniem, dla kt�rego skonfigurowany jest sterownik d�wi�ku.
 Najcz�ciej tak jest np. gdy karta teoretycznie "kompatybilna z
 SoundBlaster (Pro/16)" nie dzia�a ze sterownikiem SoundBlaster. W tym
 przypadku powiniene� spr�bowa� dowiedzie� si�, z jakim urz�dzeniem
 twoja karta jest kompatybilna (np. wysy�aj�c pytanie do grupy
 dyskusyjnej comp.os.linux.hardware).

 Kilka pr�bnych plik�w d�wi�kowych znale�� mo�na pod adresem
 <ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages/sound/snd-data-0.1.tar.Z>

 Mo�esz teraz sprawdzi� nagrywanie d�wi�ku. Je�li masz mo�liwo��
 nagrywania, przeprowad� szybki test u�ywaj�c polece� typu:

      # nagranie 4 sekund d�wi�ku z mikrofonu
      EDT% dd bs=8k count=4 </dev/audio >sample.au
      4+0 records in
      4+0 records out
      # odtworzenie d�wi�ku
      % cat sample.au >/dev/audio

 Oczywi�cie, aby to zadzia�a�o, musisz mie� mikrofon pod��czony do
 karty d�wi�kowej i powiniene� do niego co� powiedzie�. Mo�esz r�wnie�
 potrzebowa� program miksuj�cy aby ustawi� mikrofon jako urz�dzenie
 wej�ciowe i dostosowa� poziom nagrywania.

 Je�li przejdziesz przez te testy, mo�esz by� dosy� pewny, �e sprz�t i
 oprogramowanie konwersji d�wi�ku D/A i A/D dzia�aj� poprawnie. Je�li
 napotkasz problemy, zerknij do nast�pnego rozdzia�u tego dokumentu.

 44..55..  UUssuuwwaanniiee bb����dd��ww

 Je�li nadal masz problemy mimo post�pienia zgodnie z instrukcjami w
 tym dokumencie, oto kilka rzeczy, kt�re powiniene� sprawdzi�. Testy s�
 uszeregowane wzgl�dem rosn�cego stopnia z�o�ono�ci. Je�li test si� nie
 powiedzie, usu� problem zanim przejdziesz do nast�pnego etapu.

 44..55..11..  KKrrookk 11:: UUppeewwnniijj ssii��,, ��ee rrzzeecczzyywwii��cciiee uurruucchhoommii��ee�� jj��ddrroo,, kktt��rree
 sskkoommppiilloowwaa��ee��..

 Mo�esz zerkn�� na dat� i czas utworzenia pliku j�dra aby sprawdzi�,
 czy uruchomione jest to, w kt�re wkompilowa�e� obs�ug� d�wi�ku. Mo�esz
 to zrobi� za pomoc� polecenia uname:
      % uname -a
      Linux fizzbin 2.0.0 #1 Tue Jun 4 16:57:55 EDT 1996 i386

 lub wy�wietlaj�c zawarto�� pliku /proc/version

      % cat /proc/version
      Linux version 2.0.0 (root@fizzbin) (gcc version 2.7.0) #1 Tue Jun 4 16:57:55 EDT 1996

 Je�li data i czas nie zgadzaj� si� z momentem, w kt�rym kompilowa�e�
 j�dro, uruchomione jest starsze j�dro. Czy rzeczywi�cie prze�adowa�e�
 system?  Je�li u�ywasz LILO, czy przeinstalowa�e� je (zazwyczaj
 poprzez uruchomienie /etc/lilo/install)? Je�li �adujesz system z
 dyskietki, czy stworzy�e� now� dyskietk� startow� i u�y�e� jej do
 za�adowania systemu?

 44..55..22..  KKrrookk 22:: UUppeewwnniijj ssii��,, ��ee sstteerroowwnniikkii dd��wwii��kkuu wwkkoommppiilloowwaannee ss�� ww
 jj��ddrroo..

 Najprostsz� metod� jest sprawdzenie zawarto�ci "/dev/sndstat", jak to
 opisano wcze�niej. Je�li zawarto�� nie jest taka, jakiej si�
 spodziewamy, co� musia�o p�j�� nie tak w trakcie konfigurowania lub
 kompilacji j�dra.  Rozpocznij ponownie proces instalacji, pocz�wszy od
 konfiguracji i kompilacji j�dra.

 44..55..33..  KKrrookk 33:: CCzzyy jj��ddrroo wwyykkrryy��oo kkaarrtt�� dd��wwii��kkooww�� ww ttrraakkcciiee ��aaddoowwaanniiaa??

 Upewnij si�, �e karta d�wi�kowa zosta�a wykryta w trakcie
 prze�adowywania systemu. Powiniene� zobaczy� komunikat �adowania.
 Je�li komunikaty przewin�y si� za szybko poza kraw�d� ekranu, mo�esz
 je zazwyczaj przywo�a� przy u�yciu polecenia dmesg:

      % dmesg

 lub

      % tail /var/adm/messages

 Je�li karta nie zosta�a znaleziona, co� posz�o niepomy�lnie. Upewnij
 si�, �e jest rzeczywi�cie zainstalowana. Je�li karta pracuje pod DOS,
 mo�esz by� dosy� pewny, �e sprz�t dzia�a poprawnie, wi�c
 najprawdopopdobniej jest jaki� problem z konfiguracj� j�dra. Albo
 wkompilowa�e� z�y typ karty lub z�e parametry, albo twoja karta nie
 jest kompatybilna z �adnym ze sterownik�w d�wi�ku do j�dra Linuxa.

 Jest tak�e mo�liwe, �e twoja karta d�wi�kowa jest jednym z tych
 "kompatybilnych" modeli, kt�re wymagaj� inicjalizacji przez sterownik
 pod DOS. Spr�buj za�adowa� DOS, a nast�pnie sterownik dostarczony
 przez producenta karty. Nast�pnie za�aduj Linuxa u�ywaj�� mi�kkiego
 prze�adowania przez Control-Alt-Delete. Upewnij si�, �e ustawienia
 portu I/O karty, DMA i IRQ s� takie same, jak u�yte pod DOS. Wskaz�wki
 na temat konfigurowania danego typu karty znajdziesz w pliku
 Readme.cards.

 Je�li twoja karta d�wi�kowa nie jest wymieniona w tym dokumencie,
 mo�liwe jest, �e sterowniki Linuxa jej nie obs�uguj�. Aby si�
 skonsultowa� w tej sprawie, mo�esz sprawdzi� kilka odno�nik�w
 zamieszczonych na ko�cu tego dokumentu.

 44..55..44..  KKrrookk 44:: CCzzyy mmoo��eesszz ppoobbiieerraa�� ddaannee zz uurrzz��ddzzeenniiaa ddsspp??

 Spr�buj odczyta� co� z urz�dzenia /dev/audio przy u�yciu programu dd
 wymienionego wcze�niej w tym dokumencie. Polecenie powinno dzia�a�
 bezb��dnie.

 Je�li nie dzia�a, s� szanse, �e problem polega na konflikcie IRQ lub
 DMA lub niekompatybilno�ci jakiego� rodzaju sprz�tu (urz�dzenie nie
 jest obs�ugiwane przez Linuxa lub sterownik jest skonfigurowany dla
 innego urz�dzenia)

 Daleka ewentualno�� to wadliwy sprz�t. Je�li to mo�liwe, przetestuj
 kart� pod DOSem, aby si� upewni�.

 44..55..55..  JJee��llii WWsszzyyssttkkoo IInnnnee ZZaawwiieeddzziiee

 Je�li nadal masz problemy, oto kilka ostatecznych sugestii, co mo�esz
 jeszcze sprawdzi�:

 �  dok�adnie przeczytaj ponownie ten dokument HOWTO

 �  przeczytaj dokumenty �r�d�owe, wymienione na ko�cu tego dokumentu,
    w szczeg�lno�ci strony WWW Hannu Savolainena i stosowne pliki
    Readme do��czone do kod�w �r�d�owych j�dra Linuxa

 �  wy�lij pytanie do jednej z grup dyskusyjnych comp.os.linux lub
    innych (dobry wyb�r to comp.os.linux.hardware; z powodu du�ego
    ruchu w tych grupach, dobrze jest umieszcza� s�owo "sound"
    ("d�wi�k") w temacie wysy�anego artyku�u, aby eksperci mogli �atwo
    to zauwa�y�)

 �  u�ycie przeszukiwarki WWW/Usenetu z inteligentinie dobranymi
    kryteriami przeszukiwania mo�e szybko przynie�� bardzo dobre
    wyniki. Jednym z takich wyj�� jest  <http://www.altavista.com>.

 �  spr�buj u�y� naj�wie�sze j�dro Linuxa (ale jedynie w ostateczno�ci,
    ostatnie j�dra "rozwojowe" (development) mog� by� niestabilne).

 �  wy�lij poczt� do autora sterownika d�wi�ku

 �  wy�lij poczt� do autora Sound HOWTO

 �  odpal emacsa i wpisz Esc-x doctor :-)

 55..  PPrrooggrraammyy OObbss��uugguujj��ccee DD��wwii��kk

 Podaj� tutaj przyk�adowe typy program�w, kt�re mog�yby ci si� przyda�,
 je�li masz kart� d�wi�kow� pod Linuxem. Aby znale�� wi�cej bie��cych
 informacji, mo�esz sprawdzi� Map� Oprogramowania na Linuxa (Linux
 Software Map), archiwa internetowe i/lub pliki na kr��ku z dystrybucj�
 Linuxa.

 Jako minimum, z pewno�ci� b�dziesz potrzebowa� nast�puj�ce programy
 obs�uguj�ce d�wi�k:

 �  program do konwersji format�w plik�w d�wi�kowych (np. Sox)

 �  program miksuj�cy (mikser) (np. aumix lub xmix)

 �  odtwarzacz/rejestrator plik�w d�wi�kowych (np. play lub wavplay)

 �  odtwarzacz plik�w MOD (np. tracker)

 �  odtwarzacz plik�w MIDI (np. playmidi)

 W przypadku wi�kszo�ci z powy�szych program�w, istniej� zar�wno wersje
 tekstowe, jak i wzbogacone o interfejs u�ytkownika. Istniej� r�wnie�
 bardziej ezoteryczne programy (np. synteza i rozpoznawanie mowy),
 kt�re mog�by� zechcie� spr�bowa�.

 66..  OOddppoowwiieeddzzii NNaa CCzz��ssttoo ZZaaddaawwaannee PPyyttaanniiaa

 W tym rozdziale udzielono odpowiedzi na niekt�re pytania spo�r�d
 cz�sto zadawanych w pocztowych grupach dyskusyjnych i grupach Usenetu.

 Odpowiedzi na wi�cej pyta� mo�na r�wnie� znale�� na stronie WWW
 sterownika d�wi�ku OSS.

 66..11..  CCzzyymm ss�� rr���nnee pplliikkii uurrzz��ddzzee�� dd��wwii��kkoowwyycchh??

 S� to najbardziej "typowe" nazwy plik�w urz�dze�, niekt�re dystrybucje
 u�ywaj� nieco innych nazw.

    //ddeevv//aauuddiioo
       zazwyczaj dowi�zanie do /dev/audio0

    //ddeevv//aauuddiioo00
       urz�dzenie d�wi�kowe, kompatybilne ze stacjami roboczymi Sun
       (tylko cz�ciowa implementacja, nie obs�uguje interfejsu ioctl
       Sun, tylko kodowanie u-law)

    //ddeevv//aauuddiioo11
       drugie urz�dzenie d�wi�kowe (je�li jest obs�ugiwane przez kart�
       d�wi�kow� lub je�li masz wi�cej zainstaowanych kart ni� jedn�)

    //ddeevv//ddsspp
       zazwyczaj dowi�zanie do /dev/dsp0

    //ddeevv//ddsspp00
       pierwsze urz�dzenie cyfrowego pr�bkowania

    //ddeevv//ddsspp11
       drugie urz�dzenie cyfrowego pr�bkowania

    //ddeevv//mmiixxeerr
       zazwyczaj dowi�zanie do /dev/mixer0

    //ddeevv//mmiixxeerr00
       pierwszy mikser d�wi�ku

    //ddeevv//mmiixxeerr11
       drugi mikser d�wi�ku

    //ddeevv//mmuussiicc
       interfejs wysokiego poziomu sequencera

    //ddeevv//sseeqquueenncceerr
       niskopoziomowy dost�p do MIDI, FM, i GUS

    //ddeevv//sseeqquueenncceerr22
       zazwyczaj dowi�zanie do /dev/music

    //ddeevv//mmiiddii0000
       pierwszy surowy port MIDI

    //ddeevv//mmiiddii0011
       drugi surowy port MIDI

    //ddeevv//mmiiddii0022
       trzeci surowy port MIDI

    //ddeevv//mmiiddii0033
       czwarty surowy port MIDI

    //ddeevv//ssnnddssttaatt
       wy�wietla status sterownika d�wi�ku je�li przeczytany

 Sterownik g�o�nika PC udost�pnia nast�puj�ce urz�dzenia:

    //ddeevv//ppccaauuddiioo
       odpowiednik /dev/audio

    //ddeevv//ppccsspp
       odpowiednik /dev/dsp

    //ddeevv//ppccmmiixxeerr
       odpowiednik /dev/mixer

 66..22..  JJaakk mmoogg�� ooddttwwoorrzzyy�� pprr��bbkk�� dd��wwii��kkooww��??

 Pliki d�wi�kowe stacji roboczych Sun (.au) mo�na odtworzy� wysy�aj�c
 je do urz�dzenia /dev/audio. Surowe pr�bki (pliki raw) mo�na wys�a� do
 /dev/dsp. Jednak zazwyczaj przyniesie to kiepskie efekty i lepiej jest
 u�ywa� program taki jak play, poniewa� rozpoznaje on wi�kszo�� typ�w
 plik�w i ustawia odpowiedni� cz�stotliwo�� pr�bkowania i inne
 parametry na karcie.

 Programy takie jak wavplay lub vplay (w pakiecie snd-util) dadz�
 najlepsze rezultaty z plikami WAV. Jednak�e nie rozpoznaj� one plik�w
 WAV skompresowanych metod� Microsoft ADPCM. Starsze wersje programu
 play (z pakietu Lsox) nie dzia�aj� r�wnie� zbyt dobrze z 16-bitowymi
 plikami WAV.

 Polecenie splay wchodz�ce w sk�ad pakietu snd-util mo�e by� u�ywane do
 odtwarzania wi�kszo�ci plik�w d�wi�kowych je�li odpowiednie parametry
 podasz r�cznie w wierszu polecenia.

 66..33..  JJaakk mmoogg�� nnaaggrraa�� pprr��bbkk��??

 Odczyt /dev/audio lub /dev/dsp zwr�ci pr�bkowane dane, kt�re mo�na
 przekierowa� do pliku. Program taki jak vrec u�atwia kontrolowanie
 cz�stotliwo�ci pr�bkowania, czas nagrania, itp. Mo�e ci si� r�wnie�
 przyda� programowy mikser do wybierania stosownego urz�dzenia
 wej�ciowego.

 66..44..  CCzzyy mmoogg�� mmiiee�� wwii��cceejj nnii�� jjeeddnn�� kkaarrtt�� dd��wwii��kkooww��??

 Przy obecnym sterowniku d�wi�ku jest mo�liwe posiadanie kilku kart
 SoundBlaster, SoundBlaster/Pro, SoundBlaster16, MPU-401 lub MSS
 jednocze�nie w tym samym komputerze. Instalacja dw�ch SoundBlaster�w
 jest mo�liwa, ale wymaga zdefiniowania makr SB2_BASE, SB2_IRQ, SB2_DMA
 oraz (w niekt�rych przypadkach) SB2_DMA2 przez r�czn� edycj� pliku
 local.h. Mo�liwe jest r�wnie� posiadanie karty SoundBlaster
 jednocze�nie z PAS16.

 Nast�puj�ce sterowniki nie zezwalaj� na posiadanie wielokrotnych
 urz�dze�:

 �  GUS (ograniczenie sterownika)

 �  MAD16 (ograniczenie sprz�towe)

 �  AudioTrix Pro (ograniczenie sprz�towe)

 �  CS4232 (ograniczenie sprz�towe)

 66..55..  BB����dd uurrzz��ddzzee�� dd��wwii��kkoowwyycchh ""NNoo ssuucchh ffiillee oorr ddiirreeccttoorryy""

 _(_B_�_�_d_: _N_i_e _z_n_a_l_e_z_i_o_n_o _p_l_i_k_u _l_u_b _k_a_t_a_l_o_g_u_)

 Musisz stworzy� pliki urz�dze� d�wi�kowych. Przeczytaj rozdzia� o
 tworzeniu plik�w urz�dze�. Je�li masz pliki urz�dze�, upewnij si�, �e
 maj� poprawne liczby g��wn� i poboczn� (niekt�re starsze dystrybucje
 Linuxa na CD-ROM nie tworz� odpowiednich plik�w urz�dze� przy
 instalacji).

 66..66..  BB����dd uurrzz��ddzzee�� dd��wwii��kkoowwyycchh ""NNoo ssuucchh ddeevviiccee""

 _(_B_�_�_d_: _N_i_e _z_n_a_l_e_z_i_o_n_o _u_r_z_�_d_z_e_n_i_a_)

 Nie prze�adowa�e� j�dra zawieraj�cego sterownik d�wi�ku lub adres I/O
 nie odpowiada twojemu sprz�towi. Sprawd�, czy uruchomione jest �wie�o
 skompilowane j�dro i upewnij si�, �e ustawienia wpisane w trakcie
 konfigurowania sterownika odpowiadaj� charakterystyce sprz�tu.

 66..77..  BB����dd uurrzz��ddzzee�� dd��wwii��kkoowwyycchh ""NNoo ssppaaccee lleefftt oonn ddeevviiccee""

 _(_B_�_�_d_: _B_r_a_k _w_o_l_n_e_j _p_r_z_e_s_t_r_z_e_n_i _n_a _u_r_z_�_d_z_e_n_i_u_)

 Mo�e si� to zdarzy� je�li pr�bowa�e� nagrywa� dane na /dev/audio lub
 /dev/dsp bez stworzenia niezb�dnego pliku urz�dze�. Urz�dzenie
 d�wi�kowe jest teraz zwyk�ym plikim, kt�ry wype�ni� twoj� partycj�.
 Powiniene� uruchomi� skrypt opisany w rozdziale _T_w_o_r_z_e_n_i_e _P_l_i_k_�_w
 _U_r_z_�_d_z_e_� niniejszego dokumentu.

 Mo�e si� to r�wnie� przytrafia� przy j�drach Linuxa 2.0 i p�niejszych
 je�li nie ma wystarczaj�cej ilo�ci wolnej pami�ci RAM w momencie, gdy
 zaczynamy u�ywa� urz�dzenie. Sterownik d�wi�ku wymaga co najmniej
 dw�ch stron (8k) fizycznie ci�g�ej przestrzeni RAM dla ka�dego kana�u
 DMA. Zdarza si� to czasami na komputerach z mniej ni� 16M pami�ci RAM,
 lub dzia�aj�cych przez bardzo d�ugi czas. Mo�liwe jest zwolnienie
 nieco pami�ci RAM przez skompilowanie i uruchomienie nast�puj�cego
 programu w j�zyku C przed ponown� pr�b� skorzystania z urz�dzenia.

      main() {
        int i;
        char mem[500000];
        for (i = 0; i < 500000; i++)
          mem[i] = 0;
        exit(0);
      }

 66..88..  BB����dd uurrzz��ddzzee�� dd��wwii��kkoowwyycchh ""DDeevviiccee bbuussyy""

 _(_B_�_�_d_: _U_r_z_�_d_z_e_n_i_e _z_a_j_�_t_e_)

 Tylko jeden proces mo�e korzysta� z danego urz�dzenienia d�wi�kowego w
 danym momencie. Najprawdopodobniej jaki� inny proces korzysta z
 urz�dzenia, z kt�rym mamy problem. Jedn� z metod sprawdzenia tego jest
 u�ycie polecenia fuser:

      % fuser -v /dev/dsp
      /dev/dsp:             USER       PID ACCESS COMMAND
                            tranter    265 f....  tracker

 W powy�szym przyk�adzie, polecenie fuser wykaza�o, �e proces 265
 korzysta z urz�dzenia. Usuni�cie procesu lub poczekanie a� si� sko�czy
 umo�liwi ponwne korzystanie z urz�dzenia.

 66..99..  NNaaddaall ppoojjaawwiiaajj�� ssii�� bb����ddyy ""uurrzz��ddzzeenniiee zzaajj��ttee""!!

 Zdaniem Briana Gough, przy kartach SoundBlaster u�ywaj�cych 1 kana�u
 DMA istnieje potencjalny konflikt ze sterownikiem nap�d�w ta�mowych
 QIC-02, kt�ry r�wnie� korzysta z DMA 1, co wywo�uje b��dy "device
 busy" (urz�dzenie zaj�te). Zgodnie z FTAPE-HOWTO sterownik QIC-02 nie
 jest niezb�dny aby u�ywa� FTAPE; wymagany jest jedynie sterownik
 QIC-117. Przekonfigurowanie j�dra aby u�ywa�o sterownika QIC-117
 zamiast QIC-02 umo�liwi koegzystencj� FTAPE i sterownika d�wi�ku.

 66..1100..  NNiieeppee��nnee ooddttwwaarrzzaanniiee pplliikkuu zz dd��wwii��kkiieemm ccyyffrroowwyymm

 Symptom polega zawyczaj na tym, �e pr�bka jest odgrywana przez mniej
 wi�cej sekund�, a nast�pnie zatrzymuje si� lub wy�wietlany jest
 komunikat "missing IRQ" (brak IRQ) lub "DMA timeout" (przekroczenie
 limitu czasowego DMA). Najprawdopodobniej masz niepoprawnie ustawione
 parametry IRQ i DMA. Sprawd�, czy konfiguracja j�dra odpowiada
 ustawieniom na prze��cznikach karty i �e nie k��c� si� one z jak��
 inn� kart�.

 Innym objawem s� pr�bki d�wi�kowe, kt�re si� "zap�tlaj�". Jest to
 zazwyczaj spowodowane konfliktem IRQ.

 66..1111..  WW ttrraakkcciiee ooddttwwaarrzzaanniiaa pplliikk��ww MMOODD ppoojjaawwiiaajj�� ssii�� pprrzzeerrwwyy

 Odtwarzanie plik�w MOD wymaga do�� znacznej pracy procesora. By� mo�e
 masz zbyt wiele dzia�aj�cych proces�w lub tw�j komputer jest zbyt
 wolny, aby odtwarza� w czasie rzeczywistym. Masz nast�puj�ce
 mo�liwo�ci:

 �  spr�buj odtwarza� je przy ni�szej cz�stotliwo�ci pr�bkowania lub w
    trybie monofonicznym

 �  wyeliminuj inne procesy

 �  kup szybszy komputer

 �  kup silniejsz� kart� d�wi�kow� (np. Gravis UltraSound)

 Je�li masz kart� Gravis UltraSound, powiniene� u�ywa� jednego z
 program�w do odtwarzania plik�w MOD, napisanych specjalnie dla karty
 GUS (np. gmof).

 66..1122..  BB����ddyy pprrzzyy kkoommppiillaaccjjii pprrooggrraamm��ww dd��wwii��kkoowwyycchh

 Wersja 1.0c i wcze�niejsze sterownika d�wi�ku wykorzystywa�y inny i
 niekompatybilny schemat ioctl(). Zdob�d� nowsze kody �r�d�owe lub
 nanie� niezb�dne poprawki aby przystosowa� dany program do nowego
 sterownika d�wi�ku. Wi�cej szczeg��w znajdziesz w pliku Readme
 sterownika d�wi�ku.

 Upewnij si� r�wnie�, �e u�ywasz ostatni� wersj� soundcard.h i
 ultrasound.h przy kompilacji program�w. Zerknij na wskaz�wki
 instalacyjne na pocz�tku tego tekstu.

 66..1133..  SSEEGGVV pprrzzyy uurruucchhaammiiaanniiuu pprrooggrraamm��ww dd��wwii��kkoowwyycchh,, kktt��rree wwcczzee��nniieejj
 ddzziiaa��aa��yy

 Jest to prawdopodobnie taki sam problem, jaki opisano w poprzednim
 pytaniu.

 66..1144..  JJaakkiiee zznnaannee bb����ddyy lluubb ooggrraanniicczzeenniiaa mmaa sstteerroowwnniikk dd��wwii��kkuu??

 Zobacz pliki Readme i CHANGELOG dostarczone z kodem �r�d�owym
 sterownika d�wi�ku do j�dra.

 66..1155..  GGddzziiee zznnaajjdd�� ooppiiss ooddwwoo��aa�� iiooccttll(()) sstteerroowwnniikkaa dd��wwii��kkuu??

 S� one cz�ciowo opisane w _H_a_c_k_e_r_'_s _G_u_i_d_e _t_o _V_o_x_W_a_r_e _(_P_o_d_r_�_c_z_n_i_k
 _H_a_c_k_e_r_a _d_o _V_o_x_W_a_r_e_), obecnie dost�pny w formie dokumentu draft.
 Ostatnia wersja to draft 2 i mo�na j� znale�� w
 <ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound>. Pami�taj, �e ten
 katalog jest "ukryty" i nie pojawia si� w li�cie katalog�w. Je�li
 wejdziesz do tego katalogu i u�yjesz polecenia FTP "dir", pliki tam
 _b_�_d_�.

 W trakcie pisania tego dokumentu nowa dokumentacja pojawi�a si� na
 stronie WWW firmy 4Front Technologies.

 Innym �r�d�em informacji jest Przewodnik po Multimediach w Linuxie,
 opisany w rozdziale _�_r_�_d_�_a _I_n_f_o_r_m_a_c_j_i.

 66..1166..  JJaakkii pprroocceessoorr jjeesstt kkoonniieecczznnyy ddoo ooddttwwaarrzzaanniiaa lluubb nnaaggrryywwaanniiaa bbeezz
 pprrzzeessttoojj��ww??

 Nie ma odpowiedzi na to pytanie, poniewa� zale�y to od nast�puj�cych
 czynnik�w:

 �  czy u�ywane jest pr�bkowanie PCM lub synteza FM

 �  cz�stotliwo�� pr�bkowania i rozmiar pr�bki

 �  kt�ry program jest u�ywany do nagrywania b�d� odtwarzania

 �  urz�dzenie karty d�wi�kowej

 �  przepustowo�� dysku, szybko�� zegara procesora, rozmiar pami�ci
    podr�cznej, itd.

 Og�lnie rzecz bior�c, ka�dy komputer 386 powinien z �atwo�ci� by� w
 stanie odtwarza� pr�bki lub muzyk� powsta�� przez syntez� FM na
 8-bitowej karcie.

 Jednak�e odtwarzanie plik�w MOD wymaga do�� du�ej pracy procesora.
 Niekt�re eksperymentalne pomiary wykaza�y, �e odtwarzanie przy
 cz�stotliwo�ci 44kHz wymaga ponad 40% pr�dko�ci 486/50 i komputer
 386/25 b�dzie mia� ju� k�opoty z pr�bkami powy�ej 22kHz (takie s� na
 8-bitowych kartach, takich jak SoundBlaster). Karty takie jak Gravis
 UltraSound przeprowadzaj� wi�cej operacji sprz�towo i odci��aj�
 procesor.

 Powy�sze stwierdzenia s� prawdziwe przy zak�o�eniu, �e komputer nie
 prowadzi �adnych dzia�a� obci��aj�cych procesor.

 Dokonywanie konwersji plik�w d�wi�kowych lub dodawanie efekt�w przy
 u�yciu program�w narz�dziowych jak np. sox jest r�wnie� szybsze je�li
 masz koprocesor matematyczny (lub procesor z wbudowanym FPU).
 Sterownik j�dra sam w sobie nie wykonuje jednak �adnych oblicze�
 zmiennoprzecinkowych.

 66..1177..  PPrroobblleemmyy zz kkaarrtt�� PPAASS1166 ii kkoonnttrroolleerreemm SSCCSSII AAddaapptteecc 11554422 SSCCSSII

 (nast�puj�ce wyja�nienie udost�pni� [email protected])

 Linux rozpoznaje 1542 jedynie pod adresem 330 (domy�lnie) lub 334, a
 PAS zezwala na emulacj� MPU-401 jedynie pod adresem 330. Nawet je�li
 wy��czysz MPU-401 programowo, co� nadal chce si� k��ci� z 1542, je�li
 jest on pod preferowanym adresem domy�lnym. Prze��czenie 1542 pod
 adres 334 wszystkich uszcz�liwi.

 Dodatkowo, zar�wno 1542, jak i PAS-16 korzystaj� z 16-bitowego DMA,
 wi�c je�li pr�bkujesz przy 16 bitach i 44kHz w stereo i zapisujesz
 plik na dysku SCSI podczepionym pod 1542, jeste� o krok od k�opot�w.
 DMA zachodz� na siebie i nie ma wystarczaj�co du�o czasu na
 od�wie�enie RAM, wi�c dostajesz okrutny komunikat ``PARITY ERROR -
 SYSTEM HALTED'' (B��D PARZYSTO�CI - SYSTEM ZAWIESZONY), bez
 jakichkolwiek wskaz�wek, jak do tego dosz�o. Tym gorzej, �e kilku
 innych producent�w nap�d�w QIC-117 zaleca ustawianie czasu
 w��czania/wy��czania magistrali w taki spos�b, �e 1542 pozostaje
 w��czony nawet d�u�ej ni� zwykle. Zdob�d� program SCSISEL.EXE z BBSu
 firmy Adaptec lub kilku innych miejsc w Internecie i zmniejszaj czas
 BUS ON lub zwi�kszaj BUS OFF dop�ki problem nie zniknie, nast�pnie
 ustaw je jeszcze �dziebko dalej. SCISEL zmienia ustawienia EEPROM,
 wi�c jest to bardziej trwa�e ni� poprawka w wierszu sterownika pod DOS
 w CONFIG.SYS i b�dzie dzia�a� je�i za�adujesz bezpo�rednio Linuxa (nie
 jest tak przy poprawce w DOSie). Nast�pny problem z g�owy.

 Ostatni problem - starsze uk�ady Symphony drastycznie zmniejsza�y czas
 cykli I/O aby przyspieszy� dost�p do magistrali. �adna karta spo�r�d
 r�nych, kt�rymi si� bawi�em nie mia�a _�_a_d_n_y_c_h problem�w ze
 zmniejszonym czasem, za wyj�tkiem PAS-16. BBS firmy Media Vision
 udost�pnia SYMPFIX.EXE, kt�ry ma usuwa� problem przez zmian� bitu
 diagnostycznego w kontrolerze magistrali Symphony, ale nie jest to
 wystarczaj�ca gwarancja. Mog� by� konieczne:

 �  spowodowanie, aby sprzedawca p�yty g��wnej wymieni� starsz� wersj�
    uk�adu magistrali

 �  wymiana p�yty g��wnej, lub

 �  kupno innego typu karty d�wi�kowej

 Firma Young Microsystems uzupe�nia p�yty g��wne, kt�re importuje, za
 mniej wi�cej $30 (US); inni producenci mog� te� to robi� je�li jeste�
 w stanie dociec, kto sprowadzi� lub wyprodukowa� p�yt� g��wn� (�ycz�
 szcz�cia). Problem tkwi w uk�adzie interfejsu magistrali ProAudio, o
 ile mi wiadomo; _n_i_k_t nie kupuje karty d�wi�kowej za $120 �eby zaraz
 wetkn�� j� w 6MHz AT. Wi�kszo�� z nich dzia�a znakomicie na
 komputerach 25-40MHz 386/486 i powinna by� w stanie obs�u�y� _c_o
 _n_a_j_m_n_i_e_j 12MHz magistral�, o ile uk�ady s� poprawnie zaprojektowane.

 Pierwszy problem zale�y od uk�ad�w u�ytych na p�ycie g��wnej,
 pr�dko�ci magistrali i innych ustawie� BIOS, oraz fazy ksi�yca. Drugi
 problem zale�y od ustawienia opcji od�wie�ania (ukryte lub
 synchroniczne), pr�dko�ci DMA 1542 i (by� mo�e) pr�dko�ci I/O
 magistrali. Trzeci mo�na wykry� dzwoni�c do Media Vision i pytaj�c,
 kt�ry rodzaj ko�ci Symphony jest niekompatybilny. B�d� jednak
 ostrze�ony - 3 z 4 technik�w, z kt�rymi rozmawia�em mia�o uszkodzenie
 m�zgu. By�bym bardzo ostro�ny zanim bym uwierzy� w _c_o_k_o_l_w_i_e_k, co
 powiedzieli o czyim� sprz�cie, poniewa� nawet swojego nie znaj� za
 dobrze.
 66..1188..  CCzzyy jjeesstt mmoo��lliiwwee jjeeddnnoocczzeessnnee nnaaggrryywwaanniiee ii ooddttwwaarrzzaanniiee pprr��bbeekk??

 Z powodu ogranicze� sprz�towych, nie jest to mo�liwe na wi�kszo�ci
 kart d�wi�kowych. Niekt�re nowsze karty to umo�liwiaj�. Wi�cej
 informacji znajdziesz w rozdziale o "trybie dwukierunkowym" w
 _P_o_d_r_�_c_z_n_i_k_u _H_a_c_k_e_r_a _d_o _V_o_x_W_a_r_e.

 66..1199..  MM��jj SSBB1166 jjeesstt uussttaawwiioonnyy nnaa IIRRQQ 22,, aallee ccoonnffiigguurree nniiee ppoozzwwaallaa
 uussttaawwii�� tteejj wwaarrttoo��ccii..

 Na '286 i starszych komputerach, przerwanie IRQ 2 jest przeniesione do
 drugiego kontrolera przerwa�. Jest ono r�wnowa�ne IRQ 9.

 66..2200..  CCzzyy SSoouunnddBBllaasstteerr AAWWEE3322 lluubb SSoouunnddBBllaasstteerr1166 AASSPP ss�� oobbss��uuggiiwwaannee??

 Dawniej, firma Creative Labs nie chcia�a udost�pnia� informacji dla
 programist�w o tych kartach. Zmienili jednak sw� polityk� i sterownik
 do AWE wchodzi obecnie w sk�ad sterownik�w w j�drach Linuxa 2.1.x.

 66..2211..  JJee��llii uurruucchhoommii�� LLiinnuuxxaa,, ppoo cczzyymm zzaa��aadduujjee DDOOSS,, ddoossttaajj�� bb����ddyy
 ii//lluubb pprrooggrraammyy dd��wwii��kkoowwee ddzziiaa��aajj�� nniieeppoopprraawwnniiee..

 Zdarza si� to po mi�kkim prze��dowaniu DOS. Czasami komunikat o
 b��dzie myl�co odnosi si� do rzekomego b��du w pliku CONFIG.SYS.

 Wi�kszo�� obecnych kart d�wi�kowych ma programowo konfigurowalne
 ustawienia IRQ i DMA. Je�li u�ywasz inne ustawienia na Linuxie i MS-
 DOS/Windows, mo�esz napotka� problemy. Niekt�re karty d�wi�kowe nie
 przyjmuj� nowych ustawie� bez ca�kowitego prze�adowania (wy��czenie
 zasilania lub wci�ni�cie przycisku reset).

 Szybkim rozwi�zaniem tego problemu jest pe�ne prze�adowanie komputera
 przy u�yciu przycisku reset lub przez wy��czenie i w��czenie
 zasilania, a nie prze�adowanie mi�kkie (np. przez Ctrl-Alt-Del).

 Poprawne rozwi�zanie upewnienie si�, �e pod MS-DOS i Linuxem u�ywane
 s� te same ustawienia (lub nie u�ywaj DOS :-).

 66..2222..  PPrroobblleemmyy zz uurruucchhaammiiaanniieemm ggrryy DDOOOOMM ppoodd LLiinnuuxxeemm

 U�ytkownikom linuxowej wersji gry DOOM firmy ID software mog� si� te
 uwagi przyda�.

 Aby uzyska� poprawny d�wi�k wyj�ciowy, potrzebujesz sterownik d�wi�ku
 w wersji 2.90 lub p�niejszej; ma on obs�ug� "trybu DOOM" w czasie
 rzeczywistym.

 Pr�bki d�wi�kowe s� 16-bitowe. Je�li masz kart� 8-bitow�, mo�esz nadal
 us�ysze� d�wi�k przy u�yciu jednego z kilku program�w dost�pnych w
 <ftp://sunsite.unc/edu/pub/Linux/games/doom>.

 Je�li gra DOOM dzia�a wolno na twoim komputerze, wy��czenie d�wi�ku
 (przez zmian� nazwy pliku sndserver) mo�e j� przyspieszy�.
 Domy�lnie DOOM nie obs�uguje d�wi�ku (jak w wersji na DOS). Program
 musserver dodaje obs�ug� d�wi�ku do DOOMa pod Linuxem. Mo�esz go
 znale�� pod adresem
 <ftp://pandora.st.hmc.edu/pub/linux/musserver.tgz>.

 (Ostatnie prze�omowe wie�ci: zdaje si�, �e sterownik d�wi�ku do gry
 DOOM nie chce dzia�a� z j�drami 2.0.x. Informuje o b��dzie zwi�zanym z
 /dev/sequencer.)

 66..2233..  JJaakk mmoogg�� zzrreedduukkoowwaa�� sszzuummyy zzbbiieerraannee pprrzzeezz mmoojj�� kkaarrtt�� dd��wwii��kkooww��??

 U�ycie dobrej jako�ci ekranowanych kabli i pr�bowanie karty w r�nych
 slotach mo�e pom�c w redukowaniu poziomu szum�w. Je�li karta d�wi�kowa
 ma regulator g�o�no�ci, mo�esz spr�bowa� jego r�ne ustawienia
 (maksymalne jest prawdopodobnie najlepsze).

 U�ycie programowego miksera pozwala ci si� upewni�, �e niepo��dane
 sygna�y wej�ciowe (np. mikrofon) s� ustawione na zerowym poziomie.

 Konstrukcja niekt�rych kart d�wi�kowych nie zapewnia dobrego
 ekranowania i uziemienia, przez co zbieraj� one sporo szum�w.

 Na koniec, w moim systemie odkry�em, �e opcja j�dra no-hlt w linii
 polecenia zmniejsza poziom szum�w. Przekazuje ona do j�dra informacj�,
 aby nie u�ywana by�a instrukcja halt w trakcie przetwarzania p�tli
 biernego procesu. Mo�esz sprawdzi� to r�cznie w trakcie �adowania
 systemu, lub ustawi� przez dodanie polecenia append="no-hlt" do pliku
 konfiguracyjnego LILO.

 66..2244..  MMoogg�� ooddttwwaarrzzaa�� dd��wwii��kkii,, aallee nniiee mmoogg�� nnaaggrryywwaa��..

 Je�li mo�esz odtwarza� d�wi�k, ale nie nagrywa�, spr�buj zrobi�
 nast�puj�ce rzeczy:

 �  u�yj programowego miksera aby wybra� stosowne urz�dzenie (np.
    mikrofon)

 �  przy u�yciu miksera ustaw poziomy wej�ciowe na maksymalne

 �  je�li mo�esz, spr�buj przetestowa� nagrywanie na karcie pod MS-
    DOSem, aby sprawdzi�, czy nie ma problemu sprz�towego.

 Czasami do nagrywania u�ywany jest inny kana� DMA ni� do odtwarzania.
 W tym przyoadku najbardziej prawdopodobnym powodem b�dzie niepoprawne
 ustawienie DMA dla nagrywania.

 66..2255..  MMoojjaa ""kkoommppaattyybbiillnnaa"" kkaarrttaa dd��wwii��kkoowwaa ddzziiaa��aa ttyyllkkoo ww��wwcczzaass,, ggddyy
 zzaaiinniiccjjaalliizzuujj�� jj�� ppoodd MMSS--DDOOSS..

 W wi�kszo�ci przypadk�w karty "kompatybilne z SoundBlaster" b�d�
 dzia�a� lepiej pod Linuxem je�li zostan� skonfigurowane ze
 sterownikiem innym ni� SoundBlaster. Wi�kszo�� kart jest teoretycznie
 kompatybilna (tzn. "kompatybilna z 16-bitow� SB Pro" lub "16-bitowa
 kompatybilna z SB"), ale zwykle �w tryb SoundBlaster jest tylko
 sztuczk� dodan� dla kompatybilno�ci gier pod DOSem. Wi�kszo�� kart ma
 16-bitowy macierzysty tryb, kt�ry jest prawdopodobnie obs�ugiwany
 przez ostatnie wersje j�dra Linuxa (2.0.1 i p�niejsze).
 Tylko przy niekt�rych (zazwyczaj raczej starych) kartach niezb�dna
 jest pr�ba uruchomienia ich w trybie SoundBlaster. Jedyne nowsze
 karty, kt�re s� wyj�tkami od tej regu�y s� karty oparte na Mwave.

 66..2266..  MMoojjaa 1166--bbiittoowwaa kkaarrttaa ""kkoommppaattyybbiillnnaa"" zz SSoouunnddBBllaasstteerr ddzziiaa��aa ppoodd
 LLiinnuuxxeemm jjeeddyynniiee ww ttrryybbiiee 88--bbiittoowwyymm..

 16-bitowe karty opisane jako kompatybilne z SoundBlaster s�
 rzeczywi�cie kompatybilne jedynie z 8-bitow� kart� SoundBlaster Pro.
 Maj� zazwyczaj 16-bitowy tryb, kt�ry nie jest kompatybliny z
 SoundBlaster 16 oraz sterownikiem d�wi�ku w Linuxie.

 Mo�e ci si� uda� uruchomi� kart� w trybie 16-bitowym przy u�yciu
 sterownika MAD16 lub MSS/WSS.

 66..2277..  GGddzziiee mmoogg�� zznnaallee���� pprrooggrraammyy dd��wwii��kkoowwee ppoodd LLiinnuuxxaa??

 Oto kilka dobrych archiw�w, kt�re mo�esz przekopa� w poszukiwaniu
 program�w obs�uguj�cych d�wi�k pod Linxem:

 �  <ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/kernel/sound/>

 �  <ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/apps/sound/>

 �  <ftp://tsx-11.mit.edu:/pub/linux/packages/sound/>

 �  <ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/util/sound/>

 �  <ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/xtra/snd-kit/>

 �  <ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/>

 66..2288..  CCzzyy sstteerroowwnniikk dd��wwii��kkuu mmoo��ee bbyy�� sskkoommppiilloowwaannyy jjaakkoo ��aaddoowwaallnnyy
 mmoodduu�� jj��ddrraa??

 Przy ostatnich j�drach sterownik d�wi�ku mo�e by� skompilowany do
 postaci modu�u.

 Szczeg�y znajdziesz w plikach
 </usr/src/linux/drivers/sound/Readme.modules> i
 </usr/src/linux/Documentation/modules.txt> (lub
 </usr/src/linux/README>).

 66..2299..  CCzzyy mmoogg�� uu��yy�� kkaarrtt�� dd��wwii��kkooww�� aabbyy zzaasstt��ppii�� ssyysstteemmoowwyy ssyyggnnaa�� nnaa
 kkoonnssoollii??

 Spr�buj program oplbeep, znajduj�cy si� pod adresem
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/sound/oplbeep-alpha.tar.gz>

 Inny wariant to program beep, znajduj�cy si� tu:
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/patches/misc/modreq_beep.tgz>

 Pakiet modutils zawiera przyk�adowy program i poprawk� do j�dra, kt�re
 pozwalaj� uruchamia� dowolny program zewn�trzny generuj�cy d�wi�ki gdy
 jest to wymagane przez j�dro.

 Dodatkowo, przy niekt�rych kartach d�wi�kowych mo�esz pod��czy�
 wyj�cie g�o�nika PC do karty - w�wczas wszystkie d�wi�ki wydobywaj�
 si� z g�o�nik�w pod��czonych do karty.

 66..3300..  CCoo ttoo jjeesstt VVooxxWWaarree??

 Sterowniki d�wi�ku do j�dra obs�uguj� kilka r�nych system�w
 kompatybilnych z Unixem, opartych na architekturze Intel. Mo�na je
 zdoby� jako osobny pakiet, oddzielony od j�dra. Do lutego 1996 autor
 nazywa� oprogramowanie "VoxWare". Niestety, nazwa ta zosta�a
 zarejestrowana przez VoxWare Incorporated i nie mo�na jej u�ywa�. Nowa
 nazwa sterownika to OSS/Free.

 Open Sound System (OSS - Otwarty System D�wi�kowy) jest komercyjnie
 dost�pnym steronikiem d�wi�ku dla r�nych system�w Unix, sprzedawanym
 przez 4Front Technologies. Darmowa wersja, znana jako OSS/Free b�dzie
 nadal udost�pniana za darmo na systemy Linux.

 Wi�cej informacji znajdziesz na stronie WWW firmy 4Front Technologies
 - <http://www.4front-tech.com/>.

 Inne nazwy, na jakie mog�e� si� natkn��, kt�re by�y u�ywane wcze�niej
 w odniesieniu do tego samego sterownika to TASD (Tymczasowo Anonimowy
 Sterownik D�wi�ku) oraz USS (Unix Sound System - System D�wi�ku dla
 Unixa).

 66..3311..  CCzzyy kkaarrttyy PPlluugg aanndd PPllaayy ss�� oobbss��uuggiiwwaannee??

 Pe�na obs�uga Plug and Play powinna pojawi� si� w Linuxie 2.1.
 Tymczasem, istnieje kilka rozwi�za�, pozwalaj�cych uruchomi� karty
 Plug and Play.

 Je�li masz nowszy system Pentium z BIOSem Plug and Play, powinien si�
 on automatycznie zaj�� konfigurowaniem kart. Upewnij si�, �e ustawi�e�
 sterownik d�wi�ku w Linuxie na takie same parametry adresu I/O, IRQ i
 kana�u DMA, jakie u�yte zosta�y przez BIOS.

 Istnieje pakiet program�w narz�dziowych do Plug and Play dla Linuxa,
 kt�ry mo�na wykorzysta� do ustawienia karty. Mo�na go znale�� na
 stronach WWW Red Hat :  <http://www.redhat.com/> (mo�e by� tak�e
 w��czony do twojej dystrybucji Linuxa).

 Je�li u�ywasz kart� pod Windows95, mo�esz u�y� mened�era urz�dze� do
 ustawienia karty, nast�pnie mi�kko prze�adowa� Linuxa przy u�yciu
 programu LOADLIN. Upewnij si�, �e Windows95 i Linux u�ywaj� tych
 samych ustawie� karty.

 Je�li u�ywasz kart� pod DOSem, do konfigurowania karty pod DOS mo�esz
 u�y� program narz�dziowy icu, dostarczany z kartami SoundBlaster16
 PnP. Nast�pnie mi�kkie prze�adowanie Linuxa za pomoc� programu
 LOADLIN. Ponownie, upewnij si�, �e Linux i DOS u�ywaj� tych samych
 ustawie� karty.

 Komercyjny sterownik d�wi�ku OSS obs�uguje kart� d�wi�kow�
 SoundBlaster16 PnP. Mo�esz naby� ten sterownik od 4Front Technologies.

 66..3322..  SSooxx//PPllaayy//VVppllaayy wwyyppiissuujjee ""iinnvvaalliidd bblloocckk ssiizzee 11002244"" ((bb����ddnnyy
 rroozzmmiiaarr bbllookkuu 11002244))

 Zmiana w sterowniku d�wi�ku w wersji 1.3.67 zepsu�a kilka program�w
 odtwarzaj�cych d�wi�k, kt�re (niepoprawnie) sprawdza�y, czy wynik
 odwo�ania ioctl SNDCTL_DSP_GETBLKSIZE jest wi�kszy ni� 4096. Programy
 narz�dziowe w��czone do ostatniego pakietu snd-util-3.x.tar.gz (pod
 adresem  <ftp://ftp.4front-tech.com/ossfree>.) obecnie obs�uguj� to
 poprawnie.  Ostatnie wersje sterownika d�wi�ku zosta�y r�wnie�
 poprawione celem unikni�cia alokacji fragment�w kr�tszych ni� 4096
 bajt�w, co rozwi�zuje problem ze starszymi programami.

 66..3333..  DDllaacczzeeggoo sstteerroowwnniikk dd��wwii��kkuu mmaa ww��aassnnyy pprrooggrraamm kkoonnffiigguurraaccyyjjnnyy??

 Sterownik d�wi�ku obs�uguje wiele r�nych parametr�w konfiguracyjnych.
 Program configure z pakietu sterownika d�wi�ku sprawdza wiele
 zale�no�ci mi�dzy parametrami. Narz�dzia u�ywane do konfigurowania
 j�dra nie umo�liwiaj� takiego stopnia funkcjonalno�ci.

 Powiedziawszy powy�sze, ostatnie j�dra opcjonalnie pozwalaj� na u�ycie
 standardowych narz�dzi konfiguracji j�dra do ustawiania sterownika
 d�wi�ku (patrz wcze�niejszy rozdzia� - "Konfigurowanie J�dra").

 66..3344..  UUssttaawwiieenniiaa mmiikksseerraa ss�� zzeerroowwaannee zzaa kkaa��ddyymm rraazzeemm ggddyy zzaa��aadduujj��
 mmoodduu�� sstteerroowwnniikkaa dd��wwii��kkuu

 Mo�esz skompilowa� sterownik d�wi�ku jako modu� �adowalny i u�ywa�
 kerneld do jego automatycznego �adowania i usuwania. Mo�e to wywo�a�
 jeden problem - za ka�dym prze�adowaniem modu�u ustawienia miksera
 powracaj� do warto�ci domy�lnych. Przy niekt�rych kartach mo�e to by�
 zbyt g�o�no (np. SoundBlaster16), lub za cicho. Markus Gutschke
 ([email protected]) znalaz� nast�puj�ce rozwi�zanie. Wpisz
 poni�szy wiersz do pliku /etc/conf.modules:

      options sound dma_buffsize=65536 && /usr/bin/setmixer igain 0 ogain 0 vol 75

 Spowoduje to, �e tw�j program miksuj�cy (w tym przypadku setmixer)
 zostanie uruchomiony niezw�ocznie po za�adowaniu sterownika d�wi�ku.
 Parametr dma_buffsize jest jedynie sztuczn� warto�ci�, niezb�dn� ze
 wzgl�du na wymagany jakikolwiek parametr linii polecenia. Zmie�
 polecenie zgodnie z potrzebami, aby dopasowa� ustawienia g�o�no�ci.

 Je�li wkompilowa�e� sterownik d�wi�ku do j�dra i chcesz ustawia�
 poziomy g�o�no�ci w trakcie �adowania j�dra, mo�esz wywo�a� program
 miksuj�cy w jednym z systemowych plik�w startowych, jak np.
 /etc/rc.d/rc.local.

 66..3355..  JJeeddyynniiee uu��yyttkkoowwnniikk rroooott mmoo��ee nnaaggrryywwaa�� dd��wwii��kk

 Domy�lnie, skrypt w Readme.linux, kt�ry tworzy pliki urz�dze�
 d�wi�kowych ustawia prawa dost�pu tak, �e urz�dzenia odczytywane mog�
 by� jedynie przez u�ytkownika root. Jest tak, aby unikn�� mo�liwej
 dziury w systemie. W �rodowisku sieciowym, zewn�trzni u�ytkownicy
 mogliby potajemnie pod��czy� si� zdalnie do systemu z kart� d�wi�kow�
 i mikrofonem i pods�uchiwa�. Je�li ci� to nie martwi, mo�esz zmieni�
 prawa dost�pu ustanowione przez skrypt.

 Przy domy�lnych ustawieniach, u�ytkownicy nadal mog� odtwarza� pliki
 d�wi�kowe. Nie jest to ryzykowne z punktu widzenia bezpiecze�stwa, ale
 mo�e by� potencjalnie denerwuj�ce.

 77..  ��rr��dd��aa IInnffoorrmmaaccjjii

 Je�li masz kart� d�wi�kow�, kt�ra zawiera interfejs CD-ROM lub SCSI,
 dodatkowe informacje, kt�re mog�yby ci si� przyda� s� w dokumentach
 Linux SCSI HOWTO oraz Linux CD-ROM HOWTO

 Sound Playing HOWTO opisuje sposoby u�ycia r�nych typ�w plik�w
 d�wi�kowych i muzycznych pod Linuxem.

 Istnieje stary dokument, zwany _P_o_d_r_�_c_z_n_i_k _H_a_c_k_e_r_a _d_o _W_o_x_W_a_r_e, dost�pny
 pod adresem  <ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/>. Wi�kszo��
 zawartej tam informacji zosta�a zast�piona dokumentami w
 <http://www.4front-tech.com/pguide>, ale rozdzia� o /dev/sequencer
 mo�e nadal by� przydatny.

 Nast�puj�ce dokumenty FAQ s� regularnie wysy�ane do grupy dyskusyjnej
 Usenetu news.announce, a tak�e archiwizowane pod adresem
 <ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet/news.answers>:

 �  PCsoundcards/generic-faq (FAQ na temat zwyk�ych kart d�wi�kowych na
    PC)

 �  PCsoundcards/soundcard-faq (FAQ comp.sys.ibm.pc.soundcard)

 �  PCsoundcards/gravis-ultrasound/faq (FAQ o Gravis UltraSound)

 �  audio-fmts/part1 (Opisy format�w plik�w d�wi�kowych)

 �  audio-fmts/part2 (Opisy format�w plik�w d�wi�kowych)

 Dokumenty FAQ wymieniaj� r�wnie� kilka list pocztowych i archiw�w
 dotycz�cych konkretnych produkt�w. Nast�puj�ce grupy dyskusyjne
 Usenetu omawiaj� kwestie d�wi�ku i/lub pokrewne:

 �  alt.binaries.sounds.* (r�ne grupy do wysy�ania plik�w d�wi�kowych)

 �  alt.binaries.multimedia (do wysy�ania plik�w multimedialnych)

 �  alt.sb.programmer (programowanie kart Soundblaster)

 �  comp.multimedia (o multimediach)

 �  comp.music (teoria i badania muzyki komputerowej)

 �  comp.sys.ibm.pc.soundcard.* (r�ne grupy dotycz�ce kart d�wi�kowych
    na IBM PC)

 Strony WWW po�wi�cone multimediom znale�� mo�na tutaj:
 <http://viswiz.gmd.de/MultimediaInfo/>. Creative Labs ma stron� WWW
 pod adresem  <http://www.creaf.com/>. MediaTrix ma stron� WWW pod
 adresem  <http://www.mediatrix.com/>.

 Linuxowe pocztowe listy dyskusyjne maj� sporo "kana��w" po�wi�conych
 r�nym tematom, w tym d�wi�kowi. Aby dowiedzie� si�, jak si� do nich
 przy��czy�, wy�lij poczt� ze s�owem "help" jako tre�ci� listu na adres
 [email protected]. Owe listy pocztowe nie s� zalecane je�li
 chodzi o pytania na temat konfiguracji kart d�wi�kowych, itp. Istniej�
 z my�l� o dyskusjach dotycz�cych programowania.

 Jak wspomniano wcze�niej kilka razy, do sterownik d�wi�ku do j�dra
 do��czona jest pewna ilo�� plik�w Readme, zawieraj�cych u�yteczne
 informacje o sterowniku kart d�wi�kowych. Mo�na je zazwyczaj znale�� w
 katalogu  </usr/src/linux/drivers/sound>.

 Z autorem sterownika d�wi�ku do j�dra, Hannu Savolainenem, mo�na si�
 skontaktowa� pod adresem [email protected]. Ma on r�wnie� stron� WWW
 :  <http://personal.eunet.fi/pp/voxware>. Te strony WWW s� najlepszym
 �r�d�em informacji, je�li chodzi o bie��cy status obs�ugiwanych kart
 d�wi�kowych, znane problemy i poprawki b��d�w.

 Informacje o OSS, komercyjnym sterowniku d�wi�ku do Linuxa i innych
 system�w kompatybilnych z Unixem mo�na znale�� na stronach WWW 4Front
 Technologies.

 _M_a_p_a _O_p_r_o_g_r_a_m_o_w_a_n_i_a _L_i_n_u_x_a (Linux Software Map) jest nieocenionym
 narz�dziem wyszukiwania oprogramowania na Linuxa. Przeszukiwanie LSM
 po s�owach kluczowych, jak np. _s_o_u_n_d (d�wi�k) jest dobr� metod�
 wynajdowania program�w maj�cych co� wsp�lnego z urz�dzeniami
 d�wi�kowymi.  LSM mo�na znale�� w rozmaitych anonimowych archiwach
 FTP, chocia�by  <ftp://ftp.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/LSM.gz>.

 W ramach Projektu Dokumentacji Linuxa powsta�o kilka ksi��ek o
 Linuxie, w tym _L_i_n_u_x _I_n_s_t_a_l_l_a_t_i_o_n _a_n_d _G_e_t_t_i_n_g _S_t_a_r_t_e_d (Instalacja
 Linuxa i Pierwsze Kroki). S� one za darmo dost�pne poprzez anonimowy
 FTP z g��wnych archiw�w Linuxa, a tak�e do nabycia w formie
 drukowanej.

 Na sam koniec, bezwstydny wtr�t: Je�li chcesz si� dowiedzie� znacznie
 wi�cej o multimediach pod Linuxem (szczeg�lnie aplikacje i
 programowanie CD-ROM i d�wi�ku), sprawd� moj� ksi��k� _L_i_n_u_x _M_u_l_t_i_m_e_d_i_a
 _G_u_i_d_e, ISBN 1-56592-219-0, wydan� przez oficyn� O'Reilly and
 Associates. O szczeg�ach dowiesz si� pod numerem 800-998-9938 w
 Ameryce P�nocnej, lub na stronach WWW
 <http://www.ora.com/catalog/multilinux/noframes.html>.

 88..  OOdd tt��uummaacczzaa

 Prawa autorskie wersji polskiej tego dokumentu (c) 1997 s� w�asno�ci�
 Paw�a Olszewskiego ([email protected]). Dystrybucja wersji polskiej
 obj�ta jest klauzul� analogiczn� do zawartej w oryginale.

 Je�li znalaz�e� w niniejszym dokumencie jakie� paskudne liter�wki,
 b��dy ortograficzne, lub inne tego typu numery, �lij informacj� w
 pierwszej kolejno�ci do t�umacza, w tej sytuacji autor orygina�u jest
 najprawdopodobniej niewinny.

 W kwestii merytorycznej, dokument ten nie r�ni si� specjalnie od
 orygina�u (nie dokona�em �adnych zmian ani poprawek), pomijaj�c
 odno�nik do pliku LSM.gz, kt�ry zmieni�em na lokalne archiwum SunSITE.
 Doda�em r�wnie� odno�nik do archiwum polskich wersji dokument�w HOWTO.

 Najnowsza wersja tego dokumentu znajduje si� wraz z innymi
 przet�umaczonymi na polski dokumentami serii Linux-HOWTO, w archiwum
 dokument�w JTZ (Jak To Zrobi�):
 ftp://ftp.ippt.gov.pl/pub/Linux/JTZ/Sound-HOWTO.pl.html.gz.
 Naj�wie�sza wersja angielska znajduje si� tutaj:
 http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Sound-HOWTO.html.

 _N_a _z_d_r_o_w_i_e_,

 Pawko Olszewski, [email protected]

You are viewing proxied material from ftp.icm.edu.pl. The copyright of proxied material belongs to its original authors. Any comments or complaints in relation to proxied material should be directed to the original authors of the content concerned. Please see the disclaimer for more details.