Linux NET-3-HOWTO, Linux w sieci
 Terry Dawson, VK2KTJ, [email protected] v1.0,
 22 luty 1997 wersja polska [email protected]
 w1.0, kwiecie� 1997

 Obs�uga sieci w j�drze systemu Linux zosta�a napisana niemal od zera.
 Osi�gi sieci tcp/ip w najnowszych wersjach j�dra sprawiaj�, �e Linux
 staje si� godn� uwagi alternatyw� dla innych, dominuj�cych w tej
 dziedzinie system�w. Naszym celem jest opisanie w jaki spos�b zain�
 stalowa� i skonfigurowa� oprogramowanie sieciowe, oraz r�ne inne
 narz�dzia pomagaj�ce w obs�udze sieci.
 ______________________________________________________________________

 Table of Contents:

 1.      Zmiany w stosunku do poprzedniej wersji

 2.      Wprowadzenie.

 2.1.    Uwagi na temat ego dokumentu

 3.      Jak korzysta� z tego dokumentu (NET-3-HOWTO-HOWTO ?).

 4.      Informacje og�lne na temat pracy Linuxa w sieci.

 4.1.    Kr�tka historia rozwoju modu��w sieciowych j�dra Linuxa.

 4.2.    Sk�d zdoby� inne informacje na temat zastosowa� sieciowych
 Linuxa.

 4.3.    Sk�d zdoby� inne, nie zwi�zane z Linuxem informacje na temat
 technik sieciowych.

 5.      Podstawowe informacje na temat konfigurowania sieci.

 5.1.    Czego potrzebuj� aby rozpocz��?

 5.1.1.  Aktualne �r�d�a j�dra.

 5.1.2.  Aktualne narz�dzia sieciowe.

 5.1.3.  Programy-aplikacje sieciowe.

 5.1.4.  Adresy.

 5.2.    GDzie umie�ci� polecenia koniguracyjne ?

 5.3.    Tworzenie interfejs�w sieciowych.

 5.4.    Konfiguracja interfejsu sieciowego.

 5.5.    Konfiguracja resolvera nazw.

 5.5.1.  Co to jest nazwa?

 5.5.2.  Jakie inforamacje b�d� niezb�dne.

 5.5.3.  /etc/resolv.conf

 5.5.4.  /etc/host.conf

 5.5.5.  /etc/hosts

 5.6.    Konfiguracja interfejsu p�tli zwrotnej

 5.7.    Trasowanie (routing).

 5.7.1.  Do czego s�u�y program

 5.8.    Konfiguracja serwer�w i us�ug sieciowych.

 5.8.1.  (TT

 5.8.1.1.        Przyk�ad pliku

 5.8.2.  (TT

 5.8.2.1.        Przyk�ad pliku

 5.9.    Inne pliki konfiguracyjne zwi�zane z sieci�. files.

 5.9.1.  (TT

 5.9.2.  (TT

 5.10.   Bezpiecze�stwo sieciowe i sterowanie dost�pem.

 5.10.1. /etc/ftpusers

 5.10.2. /etc/securetty

 5.10.3. Mechanizm sterowania dost�pem pakietu

 5.10.3.1.       /etc/hosts.allow

 5.10.3.2.       /etc/hosts.deny

 5.10.4. /etc/hosts.equiv

 5.10.5. Prawid�owa konfiguracja demona

 5.10.6. Firewalle.

 5.10.7. Inne sugestie.

 6.      Informacje specyficzne technologi sieciowej

 6.1.    ARCNet

 6.2.    Appletalk (

 6.2.1.  Konfiguracja oprogramowania Appletalk.

 6.2.2.  Eksportowanie plik�w Linuxa przez Appletalk.

 6.2.3.  Udost�pnianie twojej drukarki pod Linuxem w sieci Appletalk.

 6.2.4.  Uruchamianie oprogramowania Appletalk.

 6.2.5.  Test oprogramowania appletalk.

 6.2.6.  Uwagi na temat korzystania z oprogramowania Appletalk.

 6.2.7.  Wi�cej informacji

 6.3.    ATM

 6.4.    AX25 (

 6.5.    DECNet

 6.6.    EQL - multiple line traffic equaliser

 6.7.    Ethernet

 6.8.    FDDI

 6.9.    Frame Relay

 6.10.   Zliczanie ruchu (IP Accounting)

 6.11.   IP Aliasing

 6.12.   Filtrownie pakiet�w (IP Firewalling)

 6.13.   IPX (

 6.14.   IPv6

 6.15.   ISDN

 6.16.   IP Masquerade

 6.17.   IP Transparent Proxy

 6.18.   Mobile IP

 6.19.   Multicast

 6.20.   NetRom (

 6.21.   PLIP

 6.21.1. Schemat kabla do po��czenia PLIP.

 6.22.   PPP

 6.22.1. Utrzymywanie za pomoc�

 6.23.   Rose protocol (

 6.24.   SAMBA - `NetBEUI', `NetBios' support.

 6.25.   Klient protoko�u SLIP

 6.25.1. dip

 6.25.2. slattach

 6.25.3. Kiedy u�ywa� ka�dego z tych program�w ?

 6.25.4. Statyczny serwer SLIP linie modemowe i programem DIP.

 6.25.5. Dynamic SLIP server with a dialup line and DIP.

 6.25.6. Korzystanie z programu dip.

 6.25.7. Sta�e po��czenie SLIP przez lini� dzier�awion� - slattach.

 6.26.   Serwer SLIP.

 6.26.1. Serwer korzystaj�cy z programu

 6.26.1.1.       Sk�d wzi��

 6.26.1.2.       Konfiguracja pliku

 6.26.1.3.       Konfiguracja pliku

 6.26.1.4.       Konfiguracja pliku

 6.26.1.5.       Konfiguracja pliku

 6.26.1.6.       Konfiguracja pliku

 6.26.2. Serwer SLIP korzystaj�cy z programu

 6.26.2.1.       Konfiguracja pliku

 6.26.3. Serwer SLIP korzystaj�cy z pakietu

 6.27.   Obs�uga protoko�u STRIP (Starmode Radio IP)

 6.28.   Token Ring

 6.29.   X.25

 6.30.   WaveLan Card

 7.      Kable i okablowanie

 7.1.    Szeregowy kabek bezmodemowy (Serial NULL Modem cable)

 7.2.    KAbel portu r�wnoleg�ego (kabel PLIP)

 7.3.    Okablowanie ethernetowe 10base2 (cienki koncentryk)

 7.4.    Skr�tka (Twisted Pair Ethernet Cable)

 8.      Spis stosowanych termin�w

 9.      Linux u dostawc�w Internetu ?

 10.     Podzi�kowania

 11.     Copyright.

 12.     Od t�umacza
 ______________________________________________________________________

 11..  ZZmmiiaannyy ww ssttoossuunnkkuu ddoo ppoopprrzzeeddnniieejj wweerrssjjii

 Dodatki:
         mn�stwo.
 Poprawki/uaktualnienia:
         wszystko.

 22..  WWpprroowwaaddzzeenniiee..

 Oryginalny dokument NET-FAQ, napisy przez Matta Welsha w celu zebrania
 odpowiedzi na najcz�ciej zadawane pytania na temat pracy Linuxa w
 sieci, powsta� zanim ktokolwiek my�la� o Projekcie Dokumentacji Linuxa
 (LDP). Dokument dotyczy� bardzo wczesnych wersji rozwojowych modu��w
 sieciowych j�dra. Zosta� zast�piony przez NET-2-HOWTO, jeden z
 oryginalnych doument�w projektu LDP. Opisywa� oprogramowanie sieciowe
 znane pod nazw� "wersja 2." i "wersja 3.". W tym dokumencie opisujemy
 jedynie modu�y sieciowe j�dra w "wersji 3".

 Poprzednie wersje tego dokumentu osi�gne�y ogromnr rozmiary, ze
 wzgl�du na wielk� ilos� materia�u, kt�rego dotyczy�y. By�a to jedna z
 przyczyn powstania kilku innych dokumnet�w HOWTO opisuj�cych
 specyficzne problemy zwi�zane z sieci�. Wsz�dzie gdzie b�dzie to
 mo�liwe, b�dziemy odwo�ywa� si� do tych dokument�w i opisywa�
 problemy, kt�re jeszcze nie posiadaj� w�asnych dokument�w.

 22..11..  UUwwaaggii nnaa tteemmaatt eeggoo ddookkuummeennttuu

 Zawsze doceniam wszelkie uwagi,  szczeg�lnie warto�ciowe wnioski.
 Prosz� kierujcie je bezpo�rednio do mnie email
 <mailto:[email protected]>.

 33..  JJaakk kkoorrzzyyssttaa�� zz tteeggoo ddookkuummeennttuu ((NNEETT--33--HHOOWWTTOO--HHOOWWTTOO ??))..

 Format tego dokumentu r�ni si� od poprzednich wersji. Przegrupowa�em
 podrozdzia�y, tak aby materia� opisowy zgromadzony na pocz�tku
 dokumentu mog� zosta� przez czytalnika pomini�ty. Po nim wyst�puje
 og�lny opis zagadnie� sieciowych, informacje, kt�re trzeba zrozumie�
 zanim przejdzie si� do ostatniej cz�ci dokumentu - technicznej
 dokuemntacji stosowanej technologii.

    PPrrzzeecczzyyttaajj rroozzddzziiaa��yy oogg��llnnee
       Informacje tutaj podane odnosz� ni� niemal do wszystkich
       po�niejszych cz�ci dokumentu i s� niezb�dne do ich zrozumienia.

    ZZaassttaann��ww ssii�� nnaadd sswwoojj�� ssiieeccii��
       Powiniene� wiedzie� jak jest (lub b�dzie) zbudowana twoja sie�,
       dok�adnie jaki sprz�t i technologie s� (b�d�) wykorzystywane.

    PPrrzzeecczzyyttaajj rrooddzziiaa��yy ooppiissuujj��ccee wwyykkoorrzzyyssttyywwaannee pprrzzeezz cciieebbiiee
       technologie" Gdy ju� wiesz co ci� konkretnie zapoznaj si� z
       wybranymi rozdzia�ami. Znajdziesz tam szczeg�y dotycz�ce
       opisywanej technologii.

    WWyykkoonnaajj kkoonnffiigguurraaccjjee ssiieeccii
       Powiniene� spr�bowa� skonfigurowa� sie� uwa�nie notuj�c
       wszystkie napotkane problemy.

    JJee��llii ppoottrrzzeebbuujjeesszz ppoosszzuukkaajj ddaallsszzeejj ppoommooccyy
       Je�li napotkasz problemy, w rozwi�zaniu kt�rych niniejszy
       dokument nie b�dzie pomocny, wtedy zapoznaj si� z rozdzia�em
       po�wi�conym znajdowaniu dalszej pomocy i zg�aszaniu znalezionych
       b��d�w.

    BBaaww ssii�� ddoobbrrzzee!!
       Sie� to dobra zabawa, ciesz si� ni�.

 44..  IInnffoorrmmaaccjjee oogg��llnnee nnaa tteemmaatt pprraaccyy LLiinnuuxxaa ww ssiieeccii..

 44..11..  KKrr��ttkkaa hhiissttoorriiaa rroozzwwoojjuu mmoodduu����ww ssiieecciioowwyycchh jj��ddrraa LLiinnuuxxaa..

 Opracowanie zupe�nie nowej implementacji protoko�u tcp/ip, pracuj�ego
 r�wnie dobrze jak inne istniej�ce implementacje nie by�o �atwym
 zadaniem. Decyzja aby napisa� wszystko od zera zosta�a podj�ta  w
 czasie gdy istnia�a niepewno��, �e istniej�ce implementacje  mog�
 zosta� zaprzepaszczone przez restrykcyjne licencje, z powodu tocz�cej
 si� sprawy s�dowej rozpocz�tej przez U.S.L. i w momencie gdy sie� by�a
 przepe�niona �wie�ym entuzjazmem aby zrobi� to inaczej, a by� mo�e
 nawet lepiej ni� zosta�o do tej pory zrobione.

 Pierwszym ochotnikiem przewodzenia w pracach nad rozwojem modu��w
 j�dra do obs�ugi sieci by� Ross Biro <[email protected]>. Wykona�
 prost� i niepe�n�, lecz w wi�kszo�ci przypadk�w dzia�aj�c�
 implementacje podstawowych procedur, uzupe�nionych przez procedury
 drajwera karty sieciowej ethernet WD-8003. To wystarczy�o, aby
 przyci�gn�� rzesz� ludzi, umo�liwi� im testowanie i eksperymentowanie.
 Niekt�rm uda�o si� nawet doprowadzi� do w��czenia swoich komputer�w do
 Internetu.

 Nacisk spo�eczno�ci Linuxowej na rozw�j obs�ugi sieci przez j�dro
 wci�� wzrasta�. Gdy korzy�ci i stysfakcja z wykonywanej pracy
 przesta�y rekompensowa� w wystarczaj�cym stopni po�wiecenia i
 odpieranie rosn�cych nacisk�w, Ross zrezygnowa� z roli prowadz�cego
 budow� oprogramowania sieciowego. Jego wysi�ki po�wi�cone na
 stworzenie w tak burzliwych czasach czego� u�ytecznego sta�y si�
 katalizatorem przysz�ych prac i nale�y je zaliczy� do najwa�niejszych
 czynnik�, kt�re przyczyni�y si� do osi�gni�cia sukcesu.

 Orest Zborowski <[email protected]> do��czy� do j�dra oryginalny interfejs
 programistyczny gniazd BSD. By� to ogromny krok naprz�d, poniewa�
 umo�liwia� proste przenoszenie na Linuxa wielu istniej�cych program�w
 sieciowych, bez konieczno�ci ich nadmiernej modyfikacji.

 Mniej wi�cej w tym samym czasie Laurence Culhane
 <[email protected]> opracowa� pierwszy drjwer protoko�u SLIP.
 Wiele os�b, kt�re nie posiada�y dost�pu do sieci Ethernetowych
 otrzyma�o mo�liwo�� eksperymentowania z nowym oprogramowaniem
 sieciowym. Ponownie cz�� os�b wykorzysta�a te oprogramowanie do
 przy��czania si� do Internetu. W ten spos�b uzmys�owili reszcie jakie
 mo�liwo�ci otworzy�yby si� przed Linuxem, gdyby tlko posiada� pe�n�
 obs�ug� sieci. Zwi�kszy�o r�wnie� liczb� os�b aktywnie
 wykorzystuj�cych i eksperymentuj�cych z istnej�cym oprogramowaniem.

 Jednym z ludzi, kt�ry r�wnie aktywnie pracowa� nad zbudowaniem modu��w
 obs�ugi sieci w j�drze Linuxa by� Fred van Kempen
 <[email protected]>. Po kr�tkim okresie niepewno�ci wywo�anym
 rezygnacj� Rossa Biro z prowadzenia projektu, Fred zaoferowa� sw�j
 czas i umiej�tno�ci, i przyj�� t� rol� w zasadzie bez �adnych
 sprzeciw�w. Fred mia� ambitne plany na temat kierunk�w rozwoju
 oprogramowania obs�ugi sieci w j�drze Linuxa i aktywnie je realizowa�.
 Stworzy� oprogramowanie znane pod nazw� NET-2 (oprogramowanie Rossa
 nosi�o nazw� NET), z kt�rego wielu ludzi korzysta�o przez d�ugi czas.
 Fred wprowadzi� wiele inowacji do programu rozwoju oprogramowania
 dynamiczny interfejs urz�dze�, obs�ug� protoko�u AX.25 (Amateur Radio)
 i bardziej modu�owe implementacje obs�ugi funkcji sieciowych.
 Oprogramowanie NET-2 by�o wykorzystywane przez stale rosn�c� grup�
 ludzi, w miar� jak �wiat dowiadywa� si�, �e co� takiego istnieje.
 Oprogramowanie sieciowe nadal by�o rozpowszechniane w postaci �atek do
 standardowej dystrybucji j�dra i przez d�ugi czas nie by�o
 rozpowszechniane razem z j�drem Linuxa.  NET-FAQ i p�niejszy
 NET-2-HOWTO opisywa�y ca�kiem skomplikowana procedur� uruchomienia
 sieci pod Linuxem. Fred skoncentrowa� si� na wprowadzaniu nowo�ci do
 standardowej implementacji sieci, a to zabiera�o czas. Spo�eczno��
 u�ytkownik�w zaczyna�a si� niecierpliwi� oczekujac na co� co
 dzia�a�oby bezb��dnie i zadawala�oby 80% z nich.  I podobnie jak w
 przypadku Rossa, naciski na Freda, jako koordynatora projektu ca�y
 czas wzrasta�y.

 Alan Cox <[email protected]> zaproponowa� rozwi�zanie
 zaistnia�ej sytuacji. Zaproponowa�, �e we�mie kod napisany przez Freda
 i przetestuje go. W ten spos�b zapewni jego stabilno��
 satysfakcjonuj�c grono niecerpliwych u�ytkownik�w, uwalniaj�c tym
 samym Freda od licznych nacisk�w i umo�liwiaj�c mu dalsz� prac� nad
 rozwojem oprogramowania. Tak te� zrobi�, co zako�czy�o si� pe�nym
 sukcesem. Pierwsza wersja oprogramowani stworzona przez Alana nosi�a
 nazw� NET-2D (Debugged - odpluskwiony). Oprogramowanie pracowa�o
 stabilnie w wi�kszo�ci standardowych konfiguracji i wi�kszo��
 u�ytkownik�w by�a wreszcie szcz�liwa. Alan bez w�tpienia posiada�
 umiej�tno�ci i pomys�y, kt�re chcia� zrealizowa� ku po�ytkowi ca�ej
 spo�eczno�ci Linuxa. Nast�pstwem by�o wiele dyskusji na temat
 kierunk�w rozwoju oprogramowania sieciowego NET-2 Linuxa. Rozwin�ly
 si� dwie r�ne szko�y, jedna, kt�rej ide� by�o "wpierw niech to
 dzia�a, p�niej niech b�dzie to lepsze" i druga z ide� "niech wpierw
 to b�dzie lepsze". Ostatecznie wmiesza� si� w to Linus, oferuj�c swoje
 wsparcie Alanowi w jego wysi�kach w��czaj�c jego kod do standardowej
 dystrybucji jadra Linuxa. To postawi�o Freda w bardzo trudnej pozycji.
 Zosta� pozbawiony ogromnej rzeszy u�ytkownik�w aktywnie testuj�cych i
 eksperymentuj�cych z jego oprogramowaniem sieciowym, co oznacza�o, �e
 jego dalszy rozw�j by�by trudny i powolny. Fred ontynuowa� przez
 kt�rki czas swoje prace, ostatecznie rezygnuj�c i pozstawiaj�c Alana
 jako nowego lidera w wysi�kach nad udoskonaleniem oprogramowania
 sieciowego Linuxa.

 Wktr�tce swoje talenty w tematyce ujawni� Donald Becker
 <[email protected]> i stworzy� ogron� liczb� sterowik�w kart
 sieciowych ethernet, niemal wszystkich dost�pnych w obecnych wersjach
 j�dra. Byli r�wnie� inni, kt�rych wk�ad w tej dziedzinie by� znacz�cy,
 lecz praca Donalda by�a tak p�odna, �e wymaga osobnej uwagi.

 Alan kontynuowa� prac� nad szlifowaniem oprogramowania NET-2-D,
 r�wnocze�nie staraj�c si� zaj�� problemami okre�lonymi jako 'do
 zrobienia' (TODO). Gdy j�dro Linuxa rozwin�o si� na tyle by osi�gn��
 wersj� 1.3.*, jego cz�� dotycz�ca obs�ugi sieci sk�ada�a si� niemal z
 wersji NET-3, na kt�rej bazyj� aktualne wersje. Alan pracowa� nad
 wieloma aspektami i funkcjami sieciowymi otrzymuj�c wsparcie od wielu
 utalentowanych ludzi nale��cych do internetowej spo�eczno�ci Linuxa.
 Dzi�ki temu oprogramowanie rozrasta�o si� jednocze�nie w wielu
 kierunkach. Alan opracowa� dynamiczne strowniki urz�dze� i pierwsze
 implementacje standard�w AX.25 i IPX. Kontynuowa� prac� , powoli
 restruturyzuj�c i wprowadzaj�c upleszenia, a� usyska� obecn� posta�.

 Obs�uga PPP zosta�a zaimplementowana przez Michaela Callahana
 <[email protected]> i Ala  Longyeara <[email protected]>.
 Mia�o to ogromne znaczenie i ogromnie zwi�kszy�o libcz� os�b aktywnie
 wykorzystuj�cych Linuxa w zastosowaniach sieciowych.

 Jonathon Naylor <[email protected]> znacznie usprawni� pocz�tkowy kod
 Alana obs�ugi protoko�u AX.25. Wprowdzi� obs�ug� protoko�u NetRom.
 Obs�uga AX.25/NetRom jest ogromnie wa�na, poniewa� �aden inny system
 operacyjny nie posiada w standardowej dystrybycji obs�ugi tych
 protoko��w.

 By�y r�wnie� ogromne rzesze innych ludzi, kt�rzy w zanacz�cy spos�b
 przyczynili si� do rozwoju oprogramowania sieciowego Linuxa. Wiele z
 tych nazwisk znajdziesz p�niej w cz�ciach omawiaj�cych poszczeg�lne
 technologie. Inni przyczynili si� do rozwoju b�d� opracowuj�c r�znych
 modu��w oprogramowania, b�d� przysy�aj�� poprawki usuwaj�ce r�ne
 b��dy, b�d� oferuj�c sugestie, raporty z test�w lub cho�by wsparcie
 moralne dla aktywnych tw�rc�w. Ka�dy z nich mo�e twierdzi�, �e bra� w
 tyn udzia� i oferowa�tyle ile m�g�. Kod j�dra linuxa przeznaczony do
 obs�ugi sieci jest �wietnym przyk�adem rezulta�w jakie mo�na osi�gn��
 pracuj�c w tak anarchiczny spos�b, jaki to mia�o miejsce w tym
 przypadku. Je�li si� to jescze nie zadziwi�o, to pami�taj o jednym:
 prace rozwojowe nadal trwaj�.

 44..22..  ssiieecciioowwyycchh LLiinnuuxxaa..  SSkk��dd zzddoobbyy�� iinnnnee iinnffoorrmmaaccjjee nnaa tteemmaatt zzaass��
 ttoossoowwaa��

 Istnieje kilka miejsc, gdzie mo�na znale��  dobre informacje na temat
 sieciowych zastosowa� Linuxa.

 Alan Cox, aktualny opiekun i lider oprogramowania  sieciowego Linuxa,
 prowadzi stron� internetow� zawieraj�c� najciekawsze i najwa�niejsze
 informacje na temat aktualnego rozwoju sieci w Linuxe:
 www.uk.linux.org <http://www.uk.linux.org/NetNews.html>.

 Innym znakomitym miejscem jest ksi��ka napisana przez Olafa Kircha pod
 tytu�em Poradnik dla administrator�w sieci. Powsta�a w ramach Projektu
 dokumentacji Linuxa <http://sunsite.unc.edu/LDP/> i jest dost�pna
 tutaj: Poradnik dla administrator�w sieci - wersja HTML
 <http://sunsite.icm.edu.pl/pub/Linux/LDP/LDP/nag/nag.html> lub w
 innych formatach tutaj archiwum ftp sunsite.unc.edu LDP
 <ftp://sunsite.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/LDP/network-guide/>.
 Ksi��ka Olafa jest ca�kiem wyczerpuj�ca i dostarcza dobrego, stojacego
 na wysokim poziomie  przegl�dowego spojrzenia na konfiguracj� sieci
 pod Linuxem.

 Istnieje specjalna grupa dyskusyjna (angielsko j�zyczna), po�wi�cona
 sieci i podobnym problemom: comp.os.linux.networking
 <news:comp.os.linux.networking>

 Instnieje angielsko j�zyczna lista dyskusyjna, na kt�r� mo�esz si�
 zapisa� i gdzie mo�esz zadawa� pytania odnosz�ce si� do funkcji
 sieciowych Linuxa. Aby si� zapisa� musisz wys�a� nast�puj�cy list:

      To: [email protected]
      Subject: anything at all
      Message:

      subscribe linux-net

 W wi�kszo�ci serwer�w IRC istniej� zwykle kana�y #linux, na kt�rych
 obecni tam ludzie b�d� potrafili odpowiedzie� na pytania dotycz�ce
 sieci pod Linuxem.

 Pami�taj, �e zg�aszaj�c jakikolwiek problem nale�y podawa� jak
 najwi�cej dotycz�cych go szczeg��w. Koniecznie nale�y poda� wersje
 u�ywanego oprogramowania, sczeg�lnie wersj� j�dra (uname -a), wersj�
 takich narz�dzi  jak _p_p_p_d lub _d_i_p i dok�adn� natur� problemu na kt�ry
 napotka�e�. To znaczy dok�adnie zanotowane komunikaty systemowe jakie
 otrzyma�e� i dok�adny opis sk�adni wydawanych polece�.

 44..33..  tteemmaatt tteecchhnniikk ssiieecciioowwyycchh..  SSkk��dd zzddoobbyy�� iinnnnee,, nniiee zzwwii��zzaannee zz LLiinn��
 uuxxeemm iinnffoorrmmaaccjjee nnaa

 Je�li szukasz podstawowych informacji o tcp/ip, polecam zapozananie
 si� z nast�puj�cymi dokumentami:

    wwpprroowwaaddzzeenniiee ddoo ttccpp//iipp
       dost�pne w wersji tekstowej <ftp://athos.rutgers.edu/runet/tcp-
       ip-intro.doc> i postscriptowej
       <ftp://athos.rutgers.edu/runet/tcp-ip-intro.ps>.

    ttccpp//zzaarrzz��ddzzaanniiee pprroottookkoo��eemm iipp
       dost�pne w wersji textowej <ftp://athos.rutgers.edu/runet/tcp-
       ip-admin.doc> i postscriptowej
       <ftp://athos.rutgers.edu/runet/tcp-ip-admin.ps>.

 Je��i poszukujesz dok�adniejszych informacji na temat sieci tcp/ip
 mocno polecam:

      "Internetworking with TCP/IP"
      by Douglas E. Comer

      ISBN 0-13-474321-0
      Prentice Hall publications.

 Je�li chcesz si� nauczy� w jaki spos�b budowa� programy sieciowe w
 �rodowiskach zgodnych z systemem UNIX, mocno polecam:

      "Unix Network Programming"
      by W. Richard Stevens

      ISBN 0-13-949876-1
      Prentice Hall publications.

 Mo�esz r�wnie� skorzysta� z grupy dyskusyjnej comp.protocols.tcp-ip
 <news:comp.protocols.tcp-ip>.

 Istotnym �r�d�em konkretnych informacji technicznych zwi�zanych z
 Internetem i protoko�em tcp/ip s� dokumenty RFC. RFC to skr�t od
 "Request For Comments", jest to standardowy spos�b og�aszania i
 dokumentowania obowi�zuj�cych standard�w internetowych. Istnieje wiele
 miejsc sk�d mo�na popra� dokumenty RFC. Wi�kszo�� z nich to archiwa
 ftp, cz�� udost�pnia dokumenty RFC r�wnie� przez interfejs WWW
 dostarczaj�c jednocze�nie mo�liwo�� przeszukiwania wszystkich
 dokument�w w poszukiwaniu s��w kluczowych.

 Jednym z archimum dokumnt�w RFC jest: baza danych Nexor RFC
 <http://pubweb.nexor.co.uk/public/rfc/index/rfc.html>.

 55..  PPooddssttaawwoowwee iinnffoorrmmaaccjjee nnaa tteemmaatt kkoonnffiigguurroowwaanniiaa ssiieeccii..

 Aby porawnie skonfigurowa� sie�, musisz zapozna� si� i zrozumie�
 informacje prezentowane w kolejnych podrozdzia�ach. S� to podstawowe
 zasady funkcjonowania sieci, niezale�nie od jej wewn�trznej natury.

 55..11..  CCzzeeggoo ppoottrrzzeebbuujj�� aabbyy rroozzppoocczz����??

 Zanim zaczniesz budowa� lub konfigurowa� swoj� sie� b�dziesz
 potrzebowa� kilku rzeczy. Najwa�niejsze z nich to:

 55..11..11..  AAkkttuuaallnnee ��rr��dd��aa jj��ddrraa..

 Poniewa� j�dro kt�rego u�ywasz mo�e nie posiada� obs�ugi sieci, lub
 kart sieciowych, kt�re posiadasz, b�dziesz prawdopodobnie potrzebowa�
 �r�d�a j�dra, aby� mog� skompilowa� nowe j�dro z odpowiednimi opcjami.

 Najnowsz� wersj� j�dra mozna uzyska� z: ftp.funet.fi
 <ftp://ftp.funet.fi/pub/Linux/PEOPLE/Linus/v2.0>.

 Zwykle pliki �r�d�owe powinny by� rozpakowane do katalogu
 /usr/src/linux. Je�li potrzebujesz informacji jak doda� do j�dra
 dodatkowe �aty lub jak skompilowa� j�dro powiniene� przeczyta� Kernel-
 HOWTO <Kernel-HOWTO.pl.html>.

 Je�li wyra�nie nie zosta�o to zaznaczone, zalecam pozostanie przy
 standardowych wersjach j�dra (te z parzystymi numerami wersji po
 pierwszej kropce). Wersje testowo-rozwojowe (z nieparzyst� drug�
 liczb�) mog� mie� zmienion� struktur� wewn�trzn� lub wprowadzone inne
 zmiany uniemo�liwiaj�ce poprawn� wsp�prac� z innym oprogramowaniem
 zainstalowanym na twoim systemie. Je�li nie jeste� pewien, �e
 poradzisz sobie z tego rodzaju problemami, w po��czeniu z mo�liwos�i�
 wyst�pienia b��du w innym oprogramowaniu, nie u�ywaj wersji
 rozwojowych.

 55..11..22..  AAkkttuuaallnnee nnaarrzz��ddzziiaa ssiieecciioowwee..

 Narz�dzia sieciowe to programy s�u��ce do konfigurowania urz�dze�
 sieciowych Linuxa. Np. pozwalaj� na przydzielenie urz�dzeniu numeru
 adresu IP lu na skonfigurowanie routingu (marszruty).

 Nwe dystrybucje Linuxa zawieraj� wszelkie niezb�dne narz�dzia
 sieciowe.  Je�li ich jescze nie zainstalowa�e�, powiniene� to teraz
 zrobi�.

 Je�li nie instalowa�e� Linuxa z dystrybucji, b�dziesz musia� pobra�
 �r�d�a i skompilowa� narz�dzia samodzielnie. To nie jest trudne.

 Narz�dziami sieciowymi opiekuje si� Bernd Eckenfels i s� dost�pne pod
 adresem: ftp.inka.de
 <ftp://ftp.inka.de/pub/comp/Linux/networking/NetTools/> lub kopia
 ftp.linux.uk.org
 <ftp://ftp.linux.uk.org/pub/linux/Networking/PROGRAMS/NetTools/>.

 Pami�taj aby wybrac wersj� najbardziej odpowiedni� dla wersji j�dra,
 kt�re posiadasz, post�puj zgodnie z uwagami zawartymi w instalowanym
 pakiecie.

 Aby skonfigurowa� wersj� aktualn� w momencie pisania tego dokumentu
 musisz wykona� nast�puj�ce polecenia:

 #
 # cd /usr/src
 # tar xvfz net-tools-1.32-alpha.tar.gz
 # cd net-tools-1.32-alpha
 # make config
 # make
 # make install
 #

 Dodatkowo je�li zamierzasz skonfigurowa� firewall lub korzystac z
 funkcji IP Masquerade, potrzenujesz programu _i_p_f_w_a_d_m. Najnowsz� wersj�
 mo�na zdoby� tutaj: ftp.xos.nl <ftp:/ftp.xos.nl/pub/linux/ipfwadm>.
 Pami�taj, �e dost�pnych jest kilka wersji. Musisz wybra� t�, kt�ra
 najlepiej wsp�pracuje z j�drem, kt�re posiadasz.
 Aby skonfigurowa� wersj� aktualn� w momencie pisania tego dokumentu
 musisz wykona� nast�puj�ce polecenia:

 #
 # cd /usr/src
 # tar xvfz ipfwadm-2.3.0.tar.gz
 # cd ipfwadm-2.3.0
 # make
 # make install
 #

 55..11..33..  PPrrooggrraammyy--aapplliikkaaccjjee ssiieecciioowwee..

 Sieciowe programy u�ytkowe (aplikacje sieciowe) to takie, jak np.
 _t_e_l_n_e_t,_f_t_p i ich odpowiedniki po stronie serwera. Dystrybucj�
 wi�kszo�ci z nich zajmuje si� David Holland <[email protected]>
 . Mo�na je zdoby� z ftp.uk.linux.org
 <ftp://ftp.uk.linux.org/pub/linux/Networking/base>.

 Aby skonfigurowa� wersj� aktualn� w momencie pisania tego dokumentu
 musisz wykona� nast�puj�ce polecenia:

 #
 # cd /usr/src
 # tar xvfz /pub/net/NetKit-B-0.08.tar.gz
 # cd NetKit-B-0.08
 # more README
 # vi MCONFIG
 # make
 # make install
 #

 55..11..44..  AAddrreessyy..

 Adresy protoko�u IP (Internet Protocol) sk�adaj� si� z czterech
 bajt�w. Zwykle zapisuje si� w notacji zwanej 'dziesi�tn�-z kropkami
 (decimal dotted notation). Ka�dy bajt jest zamieniany na liczb�
 dziesi�tn� (0-255), opuszczaj�c wszelkie zera na pocz�tku (chyba, �e
 liczba jest r�wna zero) i zapisywany kolejno, rozdzielony jeden od
 drugiego kropk� `.'. Konwencja wymaga, aby ka�dy interfejs sieciowy
 komputer czy routera posiada� w�asny numer IP. Mo�na ten sam numer
 przydziela� do r�znych urz�dze� sieciowych jednego komputera, lecz
 zwykle ka�dy interfejs posiada w�asny numer IP.

 Numery IP sieci to nieprzerwane sekwencje adres�w IP. Wszystkie adresy
 nale��ce do jednej sieci maj� wsp�ln� liczb� cyfr w pe�nym adresie IP.
 Cz�� adresu wsp�lna dla wszystkich adres�w IP nale��cych do sieci
 nazywa si� numerem sieci (adresu IP).Pozosta�e cyfry okre�laj� adres
 komputera . Liczba bit�w kt�re s� wszp�lne dla wszystkich adres�w w
 ramach jednej sieci nazywamy mask� siecie (netmask�). Rol� netmaski
 jest okre�lenie kt�re adresy przynale�� do sieci, kt�rej ona dotyczy,
 a kt�re nie. Rozwa�my nast�puj�cy przyk�ad:

 rnet Protocol Networks are contiguous sequences of IP addresses. All
 addresses within a network have a number of digits within the address
 in common. The portion of the address that is common amongst all
 addresses within the network is called the `network portion' of the
 address. The remaining digits are called the `host portion'. The
 number of bits that are shared by all addresses within a network is
 called the netmask and it is role of the netmask to determine which
 addresses belong to the network it is applied to and which don't. For
 example, consider the following:

 -----------------  ---------------
 Host Address       192.168.110.23
 Adres komputera
 Network Mask       255.255.255.0
 Netmaska
 Network Portion    192.168.110.
 Cze�� sieciowa adresu
 Host portion                  .23
 Cze�� komputerowa adresu
 -----------------  ---------------
 Network Address    192.168.110.0
 Adres sieci
 Broadcast Address  192.168.110.255
 Adres og�oszeniowy (informacja wys�ana pod ten adres dotrze do
 wszystkich komputer�w danej sieci)
 -----------------  ---------------

 Je�li dowolny adres IP poddamy operacji bitowej koniunckcji z jego
 netmask�, otrzymamy w ten spos�b adres sieci, do kt�rej on nale�y.
 Adres sieci jezt zatem najmniejszym adresem w puli adres�w danej sieci
 z zawsze wype�nion� zerami cz�sci� komputerow� adresu.

 Adres og�oszeniowy (broadcast) to specjaly adres IP. Wszystkie
 komputery w danej sieci pr�cz nas�uchiwania pakiet�w adresowanych pod
 ich numer IP, nas�uchuj� r�wnie� pakiet�w kierowanych na ten adres.
 Je�li chemy wys�a� pakiet, kt�ry ma dotrze� do wszystkich komputer�w w
 danej sieci, korzystamy w�a�nie z adresu og�oszeniowego. R�nego
 rodzaje informacje dotycz�ce np. trasowania (routingu) lub zawieraj�ce
 r�ane ostrzerzenia nadawane s� w�a�nie na ten adres, tak aby
 wszystkie komputery otrzyma�y go jednocze�nie. Istniej�dwa standardy
 jak powinien wygl�da�adres og�oszeniowy. W powy�szym przyk�adzie by�to
 192.168.110.255. Z nieznanych przyczyn w niekt�rych miejscach jako
 adresu og�oszeniowego u�wa si� adresu sieci. W ppraktyce zasadnizco
 nie ma zanczenia, kt�rej konwencji uzywamy, pod warunkiem, �e
 wszystkie komputery maj� skonfigurowany adres og�oszeniowy w ten sam
 spos�b.

 Z przyczyn administracyjnych w pocz�tkowym okresie rozwoju protoko�u
 IP, pewne grupy adres�w IP zosta�u po��czone w sieci, kt�re z kolei
 zosta�y po��czone w klasy. Te klasy dostarczaj� okre�lon� liczb�
 r�nej wielko�ci sieci, kt�re mog� by� przydzielane u�ytkownikom.
 Wygl�da to mniej wi�cej tak:

 ----------------------------------------------------------
 | Klasa   | Netmaska      | Adresy sieciowe              |
 | sieci   |               |                              |
 ----------------------------------------------------------
 |    A    | 255.0.0.0     | 0.0.0.0    - 127.255.255.255 |
 |    B    | 255.255.0.0   | 128.0.0.0  - 191.255.255.255 |
 |    C    | 255.255.255.0 | 192.0.0.0  - 223.255.255.255 |
 |Multicast| 240.0.0.0     | 224.0.0.0  - 239.255.255.255 |
 ----------------------------------------------------------

 Z kt�rych adres�w powiniene� korzysta� zale�y bezpo�rednio od tego co
 robisz. Aby uzyska� wszystkie adresy kt�rych potrzebujesz mo�esz by�
 zmuszony do wykonania kombinacji nast�puj�cych dzia�a�:
    IInnssttaallaaccjjaa LLiinnuuxxaa ww iissttnniieejj��cceejj ssiieeccii IIPP
       Je�li hcesz zainstalowa� Linuxa w istniej�cej sieci IP
       powiniene�skontaktowa�si� z administratorem sieci i poprosi� go
       o nast�puj�ce informacje:

    �  Adres IP komputera

    �  Adres IP sieci

    �  Adrs og�oszeniowy (broadcast)

    �  Netmaska

    �  Adres routera

    �  Adres serwera DNS

       Nast�pnie powiniene� skonfigurowa� urz�dzenie sieciowe podaj�c
       uzyskane informacje. Nie mo�esz wzi�� ich z powietrza i
       oczekiwa�, �e wszystko b�dzie dzia�a� poprawnie.

    BBuuddoowwaanniiee nnoowweejj ssiieeccii,, kktt��rraa nniiggddyy nniiee bb��ddzziiee ppoodd����cczzoonnaa ddoo
       internetu" Je�li budujesz prywatn� sie� i nie masz zamiaru
       pod��cza� j� do Internetu to mo�esz wybra� zupe�nie dowolne
       numery IP. Jednak dla bezpiecze�stwa i porz�dku powiniene�
       skorzysta� z grupy adres�w IP pozostawionych dok�adnie w tym
       celu. S�one okre�lone w dokumencie RFC1597:

       -----------------------------------------------------------
       |         Zarezerwowane prywatne adresy IP                |
       -----------------------------------------------------------
       | Klasa   | Netmaska      | Adres komputera               |
       | sieci   |               |                               |
       -----------------------------------------------------------
       |    A    | 255.0.0.0     | 10.0.0.0    - 10.255.255.255  |
       |    B    | 255.255.0.0   | 172.16.0.0  - 172.31.255.255  |
       |    C    | 255.255.255.0 | 192.168.0.0 - 192.168.255.255 |
       -----------------------------------------------------------

    Powiniene� si� wpierw zdecydowa� jak wielka b�dzie twoja sie�, a
    nast�pnie wybra� tyle adres�w IP ile potrzebujesz.

 55..22..  GGDDzziiee uummiiee��ccii�� ppoolleecceenniiaa kkoonniigguurraaccyyjjnnee ??

 Istnieje kilka sposob�w realizacji procedury uruchamiania systemu
 Linux. Po za�adowaniu j�dra uruchamiany jest program o nazwie `init'.
 Porgram init odczytuje sw�j plik konfiguracyjny /etc/inittab i
 kontynuuje proces uruchamiania systemu. Istnieje kilka odmian programu
 init i to jest w�a�nie przyczyna r�nic w konfiguracji mi�dzy r�nymi
 dystrybucjami czy komputerami.

 Zwykle plik /etc/inittab zawiera pozycj� wygl�daj�c� mniej wi�cej tak:

      si::sysinit:/etc/init.d/boot

 Ten wiersz okre�la nazw� skryptu kt�ry ostatecznie jest odpowiedzialny
 za procedur�startow�. Jest to mniej wi�cej odpowiednik pliku
 AUTOEXEC.BAT w DOSie.

 SKrypt startowy uruchamia zwykle r�ne inne skrypty i sie�jest
 konfigurowana zwykl� jednym z takich skrypt�w.

 Poni�sza tabela mo�e pos�u�y� jako przewodnik po twoim systemie:

      -------------------------------------------------------------------------------
      Dystryb. |Konfiguracja interfeju(karty)/routingu      | Inicjalizacja
      -------------------------------------------------------------------------------
      Debian   |/etc/init.d/network                         |/etc/init.d/netbase
               |                                            |/etc/init.d/netstd_init
               |                                            |/etc/init.d/netstd_nfs
               |                                            |/etc/init.d/netstd_misc
      -------------------------------------------------------------------------------
      Slackware|/etc/rc.d/rc.inet1                          |/etc/rc.d/rc.inet2
      -------------------------------------------------------------------------------
      RedHat   |/etc/sysconfig/network-scripts/ifup-<ifname>|/etc/rc.d/init.d/network
      -------------------------------------------------------------------------------

 Wi�kszo�� nowocze�nych dystrybucji zawiera program, kt�ry umo�liwi
 konfiguracj� wielu podstawowych interfejs�w sieciowych. Je��i masz
 taki program powiniene� sprawdzi� czy jest on dla ciebie
 wystarczaj�cy, zanim zdecydujesz si� na r�czn� modyfikacje.
 configuration.

      -----------------------------------------
      Dystryb.  | Program konfiguracji sieci
      -----------------------------------------
      RedHat    | /sbin/netcfg
      Slackware | /sbin/netconfig
      -----------------------------------------

 55..33..  TTwwoorrzzeenniiee iinntteerrffeejjss��ww ssiieecciioowwyycchh..

 W wi�kszo�ci system�w Unix urz�dzenia sieciowe znajduj� si� w katlogu
 _d_e_v. W linuxie tak nie jest. Linux tworzy urz�dzenia sieciowe
 dynamicznie, dlatego nie wymaga istnienia plik�w urz�dze� sieciowych.

 W wi�kszo�ci przypadk�w urz�dzenia sieciowe s� tworzone automatycznie
 przez sterowniki tych urz�dze� w czasie ich iniclacji i rozpoznawania
 sprz�tu. Na przyk�ad sterowniki sieciowych kart ethernetowych tworz�
 interfejsy o nazwach eth[0..] sekwencyjnie w miar� rozpoznawania
 kolejnych urz�dze�. Pierwsz znale�iona karta ethernetowa staje si�
 urz�dzeniem eth0, druga eth1 itf.

 Jednak w niekt�rych przypadkach, zwykle kiedy korzystamy z protoko��w
 SLIP lub PPP, urz�dzenia sieciowe s� tworzone na ��danie program�w
 wykonywanych przez u�ytkownika. Odbywa si� podobny sekwencyjny
 przydzia� nmazw urz�dze�, lecz nie dzieje si� to w spos�b automatyczny
 w czasie �adowania systemu. Dzieje si� tak dlatego, �e
 wprzeciwie�stwie do kart ethetnetowych liczba akrywnych interfejs�w
 slip lub ppp  w ca�ym okresie pracy komputera mo�e si� zmienia�.
 Powiemy o tym dok�aniej w dalszej cz�ci.

 55..44..  KKoonnffiigguurraaccjjaa iinntteerrffeejjssuu ssiieecciioowweeggoo..

 Je�li posiadasz ju� wszelkie niezb�dne oprogramowanie i informacje o
 potrzebnyhc adresach sieciowych mo�esz rozpocz�� konfiguracj�
 interfejsu. Kiedy m�wimy o konfiguracji interfejsu sieciowego mamy na
 my�li proces przydzielenia mu odpowiedniego adreu IP i nadania
 odpowiednich warto�ci innym jego parametrom. W tm celu najcz�ciej
 pos�ugujemy si� programem _i_f_c_o_n_f_i_g (interface configre).

 Zwykle u�ywa si� go spos�b podobny do podanego poni�ej:

      # ifconfig eth0 192.168.0.1 netmask 255.255.255.0 up

 W tym przypadku konfiguruj� kart� ethernetow� `eth0' nadaj�c jej adres
 IP `192.168.0.1' i netmask� `255.255.255.0'. Parametr `_u_p' na ko�cu
 wiersza oznacza, �e intefejspowinien zosta� aktywowany (rozpocz��
 prazc�).

 Jadro konfiguruj�� interfejsy sieciowe przyjmuje pewne domy�lne
 warto��i parametr�w. a przyk�ad mog�by� poda� adres IP i adres
 og�oszeniowy (broadcast) danego interfejsu, lecz je�li tego nie
 zrobisz j�dro znajdzie sensowne warto�ci dla tych parametr�w na
 podstawie klasy konfigurowaneo adresu IP. W moim przyk�adzie j�dro
 przyjmie, �e jest interfejs jest konfigurowany w sieci klasy C i nada
 adresowi sieci warto�� `192.168.0.0', a adresowi og�oszeniowemu
 `192.168.0.255'.

 Polecenie _i_f_c_o_n_f_i_g posiada znacznie wi�cej opcji. Najwa�niejsze z nich
 to:

    uupp w��cznie interfejsu.

    ddoowwnn
       wy��czenie interfejsu.

    --aarrpp
       w��czenie lub wy��czenie korzystania z protoko�u ARP na tym
       interfejsie

    --aallllmmuullttii
       w��czenie lub wy��czenie korzystania z trybu zmuszone do
       odbierania wszelkich pakiet�w, a nie tylko tych adresowanych
       bezpo�rednio do niego. Jest bardzo wa�na dla program�w _t_c_p_d_u_m_p i
       innych podgl�daczy pakiet�w.

    mmttuu NN
       ustawienie wielko�ci parametru _M_T_U danego urz�dzenia.

    nneettmmaasskk aaddddrr
       adres sieci, do kt�rej nale�y (jest pod��czony) interfejs.

    iirrqq aaddddrr
       ten parametr ma zastosowanie tylko dla niekt�rych modu��w
       sprz�towych. Pozwala na ustawienie warto��przerwania IRQ z
       kt�rego powinno korzysta�dane urz�dzenie.

    --bbrrooaaddccaasstt aaddddrr
       pozwala na w��czenie odbierania pakiet�w skierowanych na podany
       adres og�oszeniowy, lub na zablokowanie odbierania tych
       pakiet�w.

    --ppooiinnttooppooiinntt aaddddrr
       pozwala na podanie adresu komputera na drugim ko�su po��czzenia
       point-to-point obs�ugiwanego przez ten interfejs. Ma to miejsce
       w przypadku takich protoko��w jak _s_l_i_p czy ppp.

    hhww <<ttyyppee>> <<aaddddrr>>
       pozwala na okre�lenie adresu sprz�towego urz�dzenia lecz tylko
       dla ograniczonego rodzaju urz�dze�.  Nie jest cz�sto u�ywany w
       sieciach Ethernet, za to z�sto wykorzystuje si�go w sieciach
       AX.25.

 Polecenie _i_f_c_o_n_f_i_g mo�na stosowa� dla ka�dego interfejsu sieciowego.
 Niekt�re porgramy u�ytkownika, jak _p_p_p_d czy _d_i_p korzystaj� z niego w
 celu zkonfigurowania interfejsu sieciowego, ty� po jego utworzeniu. W
 takim przypadku nie jest potrzebna r�czna konfiguracja tych urz�dze�.

 55..55..  KKoonnffiigguurraaccjjaa rreessoollvveerraa nnaazzww..

 `_R_e_s_o_l_v_e_r _n_a_z_w ' jest cz�sci� standardowej biblioteki linuxa. JEgo
 podstawow� funkcj� jest zamiana wygodnych dla czlowieka nazw
 komputer�w, jak `ftp.funet.fi' na ich adres 128.214.248.6, kt�rym
 pos�uguj� si� komputery.

 55..55..11..  CCoo ttoo jjeesstt nnaazzwwaa??

 Prawdopodownie spotka�e� si� z nazwami komputer�w, lecz by� mo�e nie
 weisz w jaki spos�b s� konstruowane lub rozk��dane. Nazwy domen
 internetowych s� w swojej naturze hierachiczne, to znaczy posiadaj�
 struktur� drzewiast�. _d_o_m_e_n_a jest rodzin�, grup� nazw. _D_o_m_e_n_a mo�e by�
 podzielona na _p_o_d_d_o_m_e_n_y (subdomain). _N_o_m_e_n_a _n_a_j_w_y_�_s_z_e_g_o _p_o_z_i_o_m_u (top
 level domain) jest domen�, kt�ra jednocze�nie nie jest poddomen�.
 Domeny najwy�szego poziomu s� okre�lone w dokumencie RFC-920. Poni�ej
 kilka przyk�ad�w domen najwy�szego poziomu.

    CCOOMM
       organizacje komercyjne

    EEDDUU
       organizacje edukacyjne

    GGOOVV
       organizacje rz�dzowe

    MMIILL
       organizacje wojskowe

    OORRGG
       inne organizacje

    oozznnaacczzeenniiee kkrraajjuu
       dwuliterowe kody pa�stw, reprezentuj�ce konkretne pa�stwo.

 Ka�da z domen najwy�szego poziomu posiada poddomeny. Domey najwy�szego
 poziomu o nazwach odpowiadaj�cych kodom pa�stw, s� zwykle podobnie
 podzielone, jak domeny najwy�szego poziomu tzn. mo�na tzm znale��
 poddomeny com, edu, gov, mil i org. Na koniec otrzymujemy com.au i
 gov.au dla organizacji komercyjnych i rz�dowych w Australii. Z
 przyczyn historycznych wi�kszo��domen nale��cych do domen najwy�szego
 poziomu dotyczy organizacji ameryka�skich, cho� Stany Zjednoczone maj�
 r�wnie� w�asn� domen� `.us'.

 Nast�pny poziom podzia�u odzwierciedla zwykle nazw�
 instytucji/organizacji. Dalsze poddomeny r�ni� si� w swojej naturze,
 cz�sto ten poziom domen jest zale�ny od wewn�trznej struktury
 instytucji lecz mo�e by� zale�ny od dowolnego, rozs�dnego kryterium
 przyj�tego przez osoby zarz�dzaj�ce sieci� w danej instytucji.

 Ostatni w strukturze cz�on domeny, lecz pierwszy z lewej w jej nazwie
 oznacza _n_a_z_w_� _k_o_m_p_u_t_e_r_a (hostname) i musi by� jednoznaczny w danej
 poddomenie. Pozosta�a cz�� jezt nazywana _d_o_m_e_n_� danego komputera
 (domainname), a ca�o�� jest nazywana `_F_u_l_l_y _Q_u_a_l_i_f_i_e_d _D_o_m_a_i_n _N_a_m_e
 _F_Q_D_M' - Pe�na nazwa domenowa.

 Bior�c za przyk�ad m�j komputer pocztowy, jego FQDN to
 `perf.no.itg.telstra.com.au'. To znaczy, �e komputer nazywa si�
 `perf', a domena `no.itg.telstra.com.au'. Nazwa mojej domeny
 rozpoczyna si� od cz�onu oznaczaj�cego kraj, Australi�. Poniewa�
 jeste�my organizacj� komercyjn� kolejnym poziomem jest `com'.
 `telstra' oznacza nazw� firmy (star�), a dalsze cz�ony s� pochodn�
 wewn�trznej struktury naszej firmy. Moj komputer nale�y do Information
 Technolog Group w sekcji Network Operations.

 55..55..22..  JJaakkiiee iinnffoorraammaaccjjee bb��dd�� nniieezzbb��ddnnee..

 Muszisz wiedzie� do jakiej domeny nale�y tw�j komputer. Oprogramowanie
 resolwera nazw wykonuje swoj� prac� odwo�uj�c si� do _s_e_r_w_e_r_a _D_N_S
 (Domain Name Server), b�dziesz potrebowa� adres IP najbli�szego
 serwera DNS.

 Muszisz poprawi� try pliki. Om�wi� ka�dy z nich.

 55..55..33..  //eettcc//rreessoollvv..ccoonnff

 /etc/resolv.conf jest g��wnym plikiem konfiguracyjnym resolwera nazw.
 Posiada bardzo prosty format. Jest to plik tekstowy zawieraj�cy jedno
 polecenie na wiersz. Najcz�scie� stosuje si� trzy s�owa kluczowe:

    ddoommaaiinn
       okre�lan nazw� domeny, do kt�rej nale�y dany omputer

    sseeaarrcchh
       okre��a list� domen, kt�re maj� by� przeszukiwane w poszukiwaniu
       podanej nazwy komputera (w przypadku gdy nazwa komputera nie
       zosta�a podana w postaci FQDN)

    nnaammeesseerrvveerr
       mo�e by powt�rzone wielokrotnie, okre�la adres serwera DNS

 przyk�adowy plik /etc/resolv.conf mog�by wygl�da� nastepuj�co:

      domain maths.wu.edu.au
      search maths.wu.edu.au wu.edu.au
      nameserver 192.168.10.1
      nameserver 192.168.12.1

 W przyk�adzie podali�mu, �e podstawow� domen�, do kt�rej nale�y kom�
 puter i kt�ra n�dzie dodawana do nazwy komputera je�li nie zsota�a
 podana w formacie FQDN jest maths.wu.edu.au. Je��i komputer nie
 zostanie znale�iony w tej doenie resolwer przeszuka jeszcze domen�
 wu.edu.au. Podano r�wnie� adresy IP dw�ch serwer�w DNS.

 55..55..44..  //eettcc//hhoosstt..ccoonnff

 Plik /etc/host.conf to plik, kt�re okre�la niekt�re zachowania
 resolvera. Jego format jest dokladnie opisany na stronie podr�cznika
 (man resolv+). W wi�kszo�ci przypadk�w wystraczy taki plik:

      order hosts,bind
      multi on

 Ta konfiguracja informuje resolver, �e poszukuj�c nazwy komputera
 nle�y wpierw sprawdza� zawaro�� pliku /etc/hosts, zanim zacznie si�
 zadawa� pytania serwerowi DNS. Oznacza r�wnie�, �e nale�y przekazywa�
 wszystkie znalezione w tym pliku adresy IP odpowiadaj�ce nazwie
 poszukiwanego komputera, a nie tylko pierwszy z nich.

 55..55..55..  //eettcc//hhoossttss

 Plik /etc/hosts jest to miejsce, gdzie umieszcza sie nazwy i adresy
 loklanych komputer�w. Je�li umie�cisz w tym pliku nazw� i adres
 komputera, nie musisz pyta� si� o jego adres serwera DNS. Wad� tego
 rozwi�zania jest to, �e musisz pami�ta� aby informacje zawartew tym
 pliku by�y aktualne. W dobrze zarz�dzanym sytemi w niniejszym pliku
 mo�na zwykle znale�� nazw� interfejsu p�tli zwrotnej i nazwy loklanych
 komputer�w.

      # /etc/hosts
      127.0.0.1      localhost loopback
      192.168.0.1    nazwa.tego.komputera

 Mo�esz poda� wi�cej ni� jedn� nazw� odpowiadaj�c� danemu numerowi IP,
 jak to zrobili�my w pozy�szym przyk�adzie w przypadku lokalnej ptli
 zwrotnej.

 55..66..  KKoonnffiigguurraaccjjaa iinntteerrffeejjssuu pp��ttllii zzwwrroottnneejj

 Interfejs p�tli zwr�tnej (`loopback' interface) jest interfejsem
 specjalnego rodzaju, umo�liwiaj�cym nawi�zywanie po��cze�z samym sob�.
 Istnieje wiele przyczyn, dla kt�rych mog�by� chcie� to robi�. Na
 przyk�ad w celu przetestowania oprogramowania sieciowego, bez
 onieczno�ci zawracania g�owy komukolwiek inneu. Adres `127.0.0.1'
 zosta�przypisany specjalnie dla tego interfejsu. Dlatego niezale�nie
 na kt�rym komputerze bedziesz pracowa�, je�li po��czysz si� z
 komputerem o adresie 127.0.0.1 zawsze to b�dzie ten komputer, zkt�rego
 pr�bujesz nawi�za� po��czenie.

 Skonfigurowanie interfejsu p�tli zwortnej jest proste, musisz si�
 upewni�, �e przy starcie sytemu wykonuje si� nast�puj�ce polecenie:

 # ifconfig lo 127.0.0.1
 # route add -host 127.0.0.1 lo

 Wi�cej na temat polecenia _r_o_u_t_e powiemy w nast�pnym rozdziale.

 55..77..  TTrraassoowwaanniiee ((rroouuttiinngg))..

 Trasowanie ruchu (routing) to ogromny temat. Mo�na na ten temat
 napisa� bardzo du�o. Wi�kszo�� z was spotka si� z ca�kiem prostymi
 konfiguracjami trasowania, a cz�� nie. Opowiem o podstawowych prawach
 trasowania ruchu. Je�li potrzebujesz bardziej szczeg�owych informacji
 radz� zapozna� si� z dokumentami wspomnianymi na pocz�tku.

 Rozpocznijmy od definicji. Cot to jest rasowanie pakiet�w IP. Oto
 jedna z definicji, kt�r� ja u�ywam:

      Trasowanie pakiet�w IP to proces, w kt�rym komputer z
      przy��czeniami do wielu sieci decyduje, gdzie wys�a� otrzy�
      mane pakiety.

 Zilustrujmy to przyk�adem. Wyobra�my sobie typowy biurowy router.
 M�g�by mie� po��czenie PPP z internetem, kilka segment�w ethernetowych
 obs�uguj�cych stacje robocze i jeszcze jedno po��czenie PPP do innego
 biura. Kiedy router otrzymuje datagram z jednego ze swoich przy��cze�
 sieciowych, trasowanie jest mechanizmem stosowanym przez niego do
 wyboru portu przy��czeniowego, do kt�rego trzeba przes�a� ten
 datagram. Zwyk�e komputery te� musz� wyjinywa� trasowanie, wszystkie
 komputery w Internecie posiadaj� dwa urz�dzenia sieciowe, jedno z nich
 to urz�dzenie p�tli zwrotnej (loopback interface) opisane powy�ej, a
 drugie to te, ktorego u�ywa do porozumiewania si� z reszt� sieci. Mo�e
 to by� karta ethernetowa lub port PPP, czy SLIP.

 OK, w jaki spos�b dzia�a trasowanie? Ka�dy z komputer�w przechowuje
 list� zasad trasowania, zwan� tabel� trasowania (routing table). Ka�dy
 wiersz tej tabeli zawiera co najmniej trzy pola, pierwsze oznaczaj�ce
 adres docelowy, drugie zawiera nazw� interfejsu przez kt�ry nale�y
 wys�a� datagram, a trzecie, opcjonalne, to adres IP innego komputera
 (tzw. gateway),kt�ry przeniesie datagram dalej w jego drodze przez
 sie�. Pod Linuxem tabel� trasowania mo�na zobaczy� wydaj�c polecenie:

      # cat /proc/net/route

 Proces trasowania jest ca�kiem prosty: otrzymujemy przychodz�cy data�
 gram, adres docelowy (do kogo jest adresowany ten datagram) zostaje
 por�wnany z pozycjami tabeli routingu. Wybiera si� pozycje, k�ra
 najbardziej pasuje do tego adresu i datagram zostaje przes�any przez
 okre�lony w tej pozycji interfejs. Je�li pole gatewaya nie jest puste,
 wtedy datagram zostaje przes�any do tego komputera przez okre�lony w
 tej pozycji interfejs seciowy, w przeciwnym wyopadku zak�ada si�, �e
 adres docelowy le�y na sieci obs�ugiwanej przez podany interfejs.

 Do manipulacji pozycjami tabeli trasowania s�u�y specjalne polecenie.
 Wymaga podania w wierszu polece� dodatkowych parametr�w i zamienia je
 na wywo�ania funkcji systemowych, kt�re prosz� j�dro o dodanie,
 zmodyfikowanie lub usuni�cie pozycji w tabeli trasowania (kt�ra
 znajduje si� w gestii j�dra Linuxa). Polecenie to nazywa si� `_r_o_u_t_e'.

 Prosty przyk�ad. Wyobra�my sobie, �e mamy sie� ehernrtow�. Powiedziano
 nam, �e jest to sie� klasy C o adresie 192.168.1.0. Nasz komputer
 otrzyma� adres 192.168.1.10 i powiedziano nam, �e router przy��czony
 do internetu ma adres 192.168.1.1.

 Pierwszym krokiem jest poprawne skonfigurowanie interfejsu, w spos�b
 opisany wcze�niej:

      # ifconfig eth0 192.168.1.10 netmask 255.255.255.0 up

 Teraz musimy doda� pozycj� do tabeli trasowania, aby powiedzie� j�dru,
 �e datagramy do komputer�w, kt�rych adresy pasuj�do wzorca 192.168.1.*
 powinny by� wysy�ane przez interfejs ethernetowy. Stosuje si� w tym
 celu polecenie zbli�one d otego:

      # route add -net 192.168.0.0 netmask 255.255.255.0 eth0

 Zwr�� uwag� na argument `-net', kt�ry m�wi programowi route, �e ta
 pozycja oznacza tras� do ca�ej podsieci (network route). Inn�
 mo�liwo�ci� jest pozycja okre�laj�ca tras� do konkretnego adresu IP
 tzw. 'host route'.

 Powy�sza pozyscja tabeli trasowania umo�liwi nam komunikacj�  ze
 wszystkimi kompouterami znajduj�cymi si� w naszym segmencie
 ethernetowym. A co z wszystkimi innymi adresami IP spoza naszego
 segmentu?

 Dodanie trasy do ka�dej sieci.komputera z kt�rym chcieliby�my si�
 kiedykolwiek komunikowa� by�oby ogromnym zadaniem. Dlatego wprowadzono
 tzw _t_r_a_s_� _d_o_m_y_�_l_n_� (efault route). Trasa _d_o_m_y_�_l_n_a pasuje do ka�dego
 adresu docelowego, lecz najgorzej jak tylko jest to mo�liwe. Dlatego,
 je�li  istniej inna pozycja pasuj�ca do tego adresu, to ona zostanie
 wykorzystana zamiast pozycji _d_o_m_y_�_l_n_e_j. Ide� trasy domy�lnej jest
 umo�liwienie zrealizowania polecenia "wszystko inne wys�a� t�dy". W
 naszym przyk�adzie oznacza to nast�pujace polecenie:

      # route add default gw 192.168.1.1 eth0

 Argument `gw' informuje program route, �e nast�pny argument oznacza
 adres IP. lub nazw� atewaya lub routera, do kt��go nale�y przesy�a�
 wszystkie datagramy pasuj�cego do tej pozycji. Dalszym przes�aniem
 tych datagram�w zajmie si� w�a�nie ten komputer.

 Tak wi�c nasza pe�na konfiguracja wygl�da�a by nast�puj�co:

      # ifconfig eth0 192.168.1.10 netmask 255.255.255.0 up
      # route add -net 192.168.0.0 netmask 255.255.255.0 eth0
      # route add default gw 192.168.1.1 eth0

 Je�li dobrze si� przyj�ysz plikom `rc' zajmuj�cymi si� sieci�,
 zobaczysz, �e przynajmniej jeden z nich wygl�da bardzo podobnie. Jest
 to bardzo populana koniguracja.

 Zajmijmy si� troszk� bardziej skomplikowanym przypadkiem. Za��my, �e
 zajmujemy si� konfiguracj� routera o kt�rym m�wili�my wcze�niej, tym
 kt�ry posiada po��czenie PPP z Internetem, kilka segment�w sieci
 lokalnej. Niech konkretnie b�d� to trzy segmenty eternetowe i jedno
 ��cze PPP. Konfiguracja trasowania w tym przypadku wygl�da�a by
 nast�puj�co:

      # route add 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 eth0
      # route add 192.168.2.0 netmask 255.255.255.0 eth1
      # route add 192.168.3.0 netmask 255.255.255.0 eth2
      # route add default ppp0

 Ka�da ze stacji roboczych u�ywa�aby prostszej formy przezentowanej
 wcze�niej. Tylko router musi okre�li� oddzielnie tras� do ka�dej z
 sieci, poniewa� w przypadku stacji roboczej pozycja _d_o_m_y_�_l_n_a obs�u�y
 wszystkie po��czenia pozostawiaj�c routerowi zmartwienie odpowiedniego
 podzia�u ruchu. Mo�esz si� zastanawia�, dlaczego trasa domy�lna na
 routerze nie posiada argumentu gw. Przyczyna jest prosta. Protoko�y
 urz�dze� szeregowych, takich jak PPP czy SLIP, zawsze maj� w swojej
 sieci tylko dwa komputery, po jednym na ka�dym ko�cu.  Wskazywanie
 komputera po drugiej stronie po��czenia jako gatewaya jest
 niepotrzebne i nadmiarowe, poniewa� nie ma innej mo�liwo�ci ni�
 przes�a� pakiety na drugi koniec po��czenia PPP. Dlatego nie jest
 potrzebne okre�anie w tego rodzaju po��czeniach gatewaya. Podania
 gatewaya wyagaj� w takiej sytuacji  inne rodzaje sieci, np. ethernet,
 arcnet, token ring, kt�re obs�uguj� wiele komputer�w na jednym segmen�
 cie.

 55..77..11..  DDoo cczzeeggoo ss��uu��yy pprrooggrraamm _r_o_u_t_e_d ??

 Konfiguracja trasowania opisana powy�ej nadaje si� dla prostych
 konfiguracji sieci, gdzie zawsze istnieje tylko jedna droga do celu. W
 przypadku bardziej skomplikowanych konfiguracji sieci, sprawy nieco
 si� komplikuj�. Na szcz�cie wi�kszo�ci was to nie dotyczy.

 Najwieksze k�opoty jakie sprawia 'trasoeanie r�czne' lub ineczaj
 m�wi�c 'statyczne', polegaj� na tym, �e w przypadku przerwania �acza
 do komputera docelowego, jedyn� metod� nawi�zania komunikacji inn�
 drog� (je�li taka istnieje) jest r�czna interwencja w tabel�
 trasowania (r�czne uruchomienie odpowiednich polece�). Naturanie jest
 to bardzo powolne, niepraktyczne i ryzykowne. Zosta�y rozwini�te
 techniki w celu automatycznej modyfikacji tabeli trasowania w
 przypadku awarii po��cze� w celu prze��czenia ruchu na drogi
 obej�ciowe, wszystkie te metody nazwywane s� og�lnie 'trsowaniem
 dynamicznym'.

 By� mo�e sz�ysza�e� o najbardziej popularnych protoko�ach dynamicznego
 trasowania. Najcz�sciej wyst�puj�cym jes RIP (Routing Information
 Protocol) i OSPF (Open Shortest Path First Protocol). RIP jest bardzo
 populany w ma�ych sieciach takic hjak ma�ego rozmiaru sieci
 korporacyjne lub sieci mi�dzy budynkami. OSPF jest nowocze�niejszym i
 bardziej sprawnym protoko�em, lepiej nadaj�cym si� do obs�ugi du�ych
 konfigracji sieci i lepiej nadaje si� do zastosowania w �rodowiskach,
 gdzie istnieje du�a liczba mo�liwych tras przesy�ania pakietu.
 Powszechnymi implementacjami tych protoko��w s� programy _r_o_u_t_e_d -RIP
 i _g_a_t_e_d -RIP,OSPF i inne.  _r_o_u_t_e_d jest zwykle w ka�dej dystrybucji
 Linuxa, lub mo�na go znale�� w pakiecie `NetKit' opisanym wcze�niej.
 Przyk�ad, kt�ty mog�by wymaga� zastosowania dynamicznego trasowania
 m�g�by wygl�da� nast�puj�co:

          192.168.1.0 /                         192.168.2.0 /
             255.255.255.0                         255.255.255.0
           -                                     -
           |                                     |
           |   /-----\                 /-----\   |
           |   |     |ppp0   //    ppp0|     |   |
      eth0 |---|  A  |------//---------|  B  |---| eth0
           |   |     |     //          |     |   |
           |   \-----/                 \-----/   |
           |      \ ppp1             ppp1 /      |
           -       \                     /       -
                    \                   /
                     \                 /
                      \               /
                       \             /
                        \           /
                         \         /
                          \       /
                           \     /
                        ppp0\   /ppp1
                           /-----\
                           |     |
                           |  C  |
                           |     |
                           \-----/
                              |eth0
                              |
                         |---------|
                         192.168.3.0 /
                            255.255.255.0

 Mamy tutaj trzy routery A,B iC. Ka�dy obs�uguje segment sieci klasy C
 (netmaska 255.255.255.0). Ka�dy router posiada r�wnie� ��zcze PPP do
 ka�dego z pozosta�ych router�w. Sie� tworzy tr�jk�t.

 owinno by� ju� oczywiste, �e tabela trasowania  na routerza A wygl�da
 nast�puj�co:

      # route add -net 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 eth0
      # route add -net 192.168.2.0 netmask 255.255.255.0 ppp0
      # route add -net 192.168.3.0 netmask 255.255.255.0 ppp1

 Taka konfiguracja b�dzie dzia�a�a poprawnie, dop�ki po��czenie
 pomi�dzy routerami A i B b�dzie pracowa� poprawnie. J�sli nast�pi
 awaria tego po��czenia komputery na segmencie A nie b�d� w stania
 osi�gn�� komputer�w segmentu B i na odwr�t poniewa� ich datagramy b�d�
 kierowane d ointerfejsu  ppp0 routera A, kt�ry uleg� w�a�nie awarii.
 Jednak komputery z segmentu B b�d� mog�y nadal komunikowa� si� z seg�
 mentem  D i na odwr�t poniewa� po��zenie PPP pomi�dzy komputerami
 pozosta�o nietkni�te.

 Zaczekaj! Skoro A mo�e komunikowa� si� z C i C mo�e komunikowa� si� z
 B dlaczego nie przesy�a� datagram�w adresowanych do B przez C
 zrzucaj�c na niego dostarczenie ich do B? To jest w�a�nie rodzaj
 problemu, do rozwi�zania kt�rego powsta�y protoko�y trasowania
 dynamicznego, jak np. RIP. Gdyby na ka�dym z router�w by� uruchominy
 program _r_o_u_t_e_d wtedy tablice trasowania zosta�yby automatycznie
 poprawione, tak aby odzwierciedla�y nowy stan sieci w przypadku awarii
 kt�regokolwiek po��czenia. Utworzenie takiej konfiuracji jest proste.
 Na ka�dym z router�w nale�y zrobi� dwie rzeczy. W przypadku routera A:

      # route add -net 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 eth0
      # /usr/sbin/routed

 Demon `_r_o_u_t_e_d'tu� po uruchomieniu automatycznie znajdzie aktywne porty
 przy��cze� sieciowych, nast�pnie b�dzie do nich rozsy�a� i nas�uchiwa�
 przychodz�cych z nich komunikat�w pozwalaj�c w ten spos�b okre�lenie
 porawnej tabeli trasowania.

 To by� bardzo kr�tki opis trasowania dynamicznego i jego zastosowa�.
 Je�li potrzebujesz wi�cej informacji powiniene� zapozna� si�
 dokumentami, do kt�rych referencje znajdziesz na pocz�tku tego
 dokumentu.

 Istotne sprawy dotycz�ce dynamicznego trasowania:

 1. Potrzeba uruchomienia demona protoko�u dynamicznego trasowania
    zachodzi jedynie wtedy, gdy tw�j Linux ma mo�liwo�� wyboru trasy do
    komputera docelowego.

 2. Demon trasowania dynamicznego b�dzie automatycznie modyfikowa�
    tabel� trasowania dopasowuj�c j� do zmian w strukturze sieci.

 3. RIP nadaje si� do sieci ma�ych i �rednich.

 55..88..  KKoonnffiigguurraaccjjaa sseerrwweerr��ww ii uuss��uugg ssiieecciioowwyycchh..

 Serwery i us�ugi sieciowe s� to te programy, kt�re pozwalaj� zdalnemu
 u�ytkownikowi sta� si� u�ytkownikiem twojego komputera. Zdalny
 u�ytkownik ustanawia po��czenie sieciowe z twoim komputerem i
 programem oferuj�cym us�ug�, lub demonem sieciowym, nas�uchuj�cym na
 danym porcie, akceptuje po��czenie i wykonuje program. Istniej� dwa
 tryby pracy demon�w sieciowych. Oba s� r�wnie cz�sto stosowane. Oto
 one:

    nniieezzaallee��nnyy
       program-demon sieciowy nas�uchje na okre��onych portach
       sieciowch i w momencie zestawienia przychodz�cego po��czenia
       samemu zarz�dza tym po��czeniem w celu udost�pnienia danej
       us�ugi.

    ppooddppoorrzz��ddkkoowwaannyy sseerrwweerroowwii _i_n_e_t_d
       serwer _i_n_e_t_d jest specjalnym programem-demonem sieciowym
       specjalizuj�cym si� w obs�udze zestawiania po��cze� sieciowych.
       Posiada w�asny plik konfiguracyjny, kt�ry m�wi mu, kt�ry m�wi
       mu, kt�ry program obs�ugi us�ugi powinien zosta� uruchomiony dla
       zaistnia�ej kombinacji typu po��czenia (tcp lub udp) i numeru
       portu. Porty s� opisane w innym pliku, o kt�rym opowiemy ju�
       nied�ugo.

 Istniej� dwa wa�ne pliki konfiguracyjne. S� to /etc/services: plik,
 kt�ry kojarzy nazwy z numerami port�w i

 /etc/inetd.conf: plik konfiguracyjny demona _i_n_e_t_d.

 55..88..11..  //eettcc//sseerrvviicceess

 Plik /etc/services jest prost� baz�, kt�ra kojarzy �atwe dla cz�owieka
 nazy port�w z wykorzystywanymi przez komputery numerami. Posiada
 bardzo prosty format. Jest to plik tekstowy, kt�rego ka�dy wiersz jest
 jednym rekordem informacji. Ka�dy rekord sk�ada si� z trzech p�l,
 rozdzielonych dowoln� ilo�ci� bia�ych znak�w (tabulator lub odst�p):

 nazwa      port/protok�        aliasy     # komentarz

    nnaazzwwaa
       jedno s�owo reprezentuj�ce opisywan� us�ug�.

    ppoorrtt//pprroottookk���
       to pole jest podzielone na dwie cz�ci

       ppoorrtt
          numer okre�laj�cy numer portu pod kt�rym b�dzie dost�pna dana
          us�uga. Wiekszo�� popularnych us�ug ma ju� przydzielone
          numery port�w. S� opisane w RFC-1340.

       pprroottookk���
          mo�e to by� albo tcp albo udp.

       Nale�y zapami�ta�, �e pozycja 18/tcp jest zupe�nie inna ni�
       pozycja 18/udp i nie ma �adnych technicznych uwarunkowa�,
       dlaczego danaus�uga mia�aby istnie� w obu przypadkach. Nale�y
       zachowa� zdrowy rozs�dek. Je�li kt�ra� z us�ug jest rzeczywi�cie
       dost�pna zar�wno przez tcp, jak i przez udp, wtedy rzeczywi�cie
       w /etc/services znajd� sie obie te pozycje.

    aalliiaassyy
       inne nazwy, pod kt�rymi b�dzie znana ta us�uga.

 Dowolny tekst w wierszu po znaku `#' jest traktowany jako komentarz i
 ignorowany.

 55..88..11..11..  PPrrzzyykk��aadd pplliikkuu //eettcc//sseerrvviicceess.

 Wszystkie nowe dystrybucje Linuxa dostarczaj� dobry plik
 /etc/services. Na wszelki wypadek, gdyby� chcia� zbudowa� sw�j
 komputer od zera oto kopia pliku /etc/services jaki jest dostarczany
 razem z dystrybucj� Debian <http://www.debian.org/>.

 # /etc/services:
 # $Id: NET-3-HOWTO.pl.sgml,v 1.2 1997/07/28 14:04:07 ppogorze Exp $
 #
 # Network services, Internet style
 #
 # Note that it is presently the policy of IANA to assign a single well-known
 # port number for both TCP and UDP; hence, most entries here have two entries
 # even if the protocol doesn't support UDP operations.
 # Updated from RFC 1340, ``Assigned Numbers'' (July 1992).  Not all ports
 # are included, only the more common ones.

 tcpmux          1/tcp                           # TCP port service multiplexer
 echo            7/tcp
 echo            7/udp
 discard         9/tcp           sink null
 discard         9/udp           sink null
 systat          11/tcp          users
 daytime         13/tcp
 daytime         13/udp
 netstat         15/tcp
 qotd            17/tcp          quote
 msp             18/tcp                          # message send protocol
 msp             18/udp                          # message send protocol
 chargen         19/tcp          ttytst source
 chargen         19/udp          ttytst source
 ftp-data        20/tcp
 ftp             21/tcp
 ssh             22/tcp                          # SSH Remote Login Protocol
 ssh             22/udp                          # SSH Remote Login Protocol
 telnet          23/tcp
 # 24 - private
 smtp            25/tcp          mail
 # 26 - unassigned
 time            37/tcp          timserver
 time            37/udp          timserver
 rlp             39/udp          resource        # resource location
 nameserver      42/tcp          name            # IEN 116
 whois           43/tcp          nicname
 re-mail-ck      50/tcp                          # Remote Mail Checking Protocol
 re-mail-ck      50/udp                          # Remote Mail Checking Protocol
 domain          53/tcp          nameserver      # name-domain server
 domain          53/udp          nameserver
 mtp             57/tcp                          # deprecated
 bootps          67/tcp                          # BOOTP server
 bootps          67/udp
 bootpc          68/tcp                          # BOOTP client
 bootpc          68/udp
 tftp            69/udp
 gopher          70/tcp                          # Internet Gopher
 gopher          70/udp
 rje             77/tcp          netrjs
 finger          79/tcp
 www             80/tcp          http            # WorldWideWeb HTTP
 www             80/udp                          # HyperText Transfer Protocol
 link            87/tcp          ttylink
 kerberos        88/tcp          kerberos5 krb5  # Kerberos v5
 kerberos        88/udp          kerberos5 krb5  # Kerberos v5
 supdup          95/tcp
 # 100 - reserved
 hostnames       101/tcp         hostname        # usually from sri-nic
 iso-tsap        102/tcp         tsap            # part of ISODE.
 csnet-ns        105/tcp         cso-ns          # also used by CSO name server
 csnet-ns        105/udp         cso-ns
 rtelnet         107/tcp                         # Remote Telnet
 rtelnet         107/udp
 pop-2           109/tcp         postoffice      # POP version 2
 pop-2           109/udp
 pop-3           110/tcp                         # POP version 3
 pop-3           110/udp
 sunrpc          111/tcp         portmapper      # RPC 4.0 portmapper TCP
 sunrpc          111/udp         portmapper      # RPC 4.0 portmapper UDP
 auth            113/tcp         authentication tap ident
 sftp            115/tcp
 uucp-path       117/tcp
 nntp            119/tcp         readnews untp   # USENET News Transfer Protocol
 ntp             123/tcp
 ntp             123/udp                         # Network Time Protocol
 netbios-ns      137/tcp                         # NETBIOS Name Service
 netbios-ns      137/udp
 netbios-dgm     138/tcp                         # NETBIOS Datagram Service
 netbios-dgm     138/udp
 netbios-ssn     139/tcp                         # NETBIOS session service
 netbios-ssn     139/udp
 imap2           143/tcp                         # Interim Mail Access Proto v2
 imap2           143/udp
 snmp            161/udp                         # Simple Net Mgmt Proto
 snmp-trap       162/udp         snmptrap        # Traps for SNMP
 cmip-man        163/tcp                         # ISO mgmt over IP (CMOT)
 cmip-man        163/udp
 cmip-agent      164/tcp
 cmip-agent      164/udp
 xdmcp           177/tcp                         # X Display Mgr. Control Proto
 xdmcp           177/udp
 nextstep        178/tcp         NeXTStep NextStep       # NeXTStep window
 nextstep        178/udp         NeXTStep NextStep       # server
 bgp             179/tcp                         # Border Gateway Proto.
 bgp             179/udp
 prospero        191/tcp                         # Cliff Neuman's Prospero
 prospero        191/udp
 irc             194/tcp                         # Internet Relay Chat
 irc             194/udp
 smux            199/tcp                         # SNMP Unix Multiplexer
 smux            199/udp
 at-rtmp         201/tcp                         # AppleTalk routing
 at-rtmp         201/udp
 at-nbp          202/tcp                         # AppleTalk name binding
 at-nbp          202/udp
 at-echo         204/tcp                         # AppleTalk echo
 at-echo         204/udp
 at-zis          206/tcp                         # AppleTalk zone information
 at-zis          206/udp
 z3950           210/tcp         wais            # NISO Z39.50 database
 z3950           210/udp         wais
 ipx             213/tcp                         # IPX
 ipx             213/udp
 imap3           220/tcp                         # Interactive Mail Access
 imap3           220/udp                         # Protocol v3
 ulistserv       372/tcp                         # UNIX Listserv
 ulistserv       372/udp
 #
 # UNIX specific services
 #
 exec            512/tcp
 biff            512/udp         comsat
 login           513/tcp
 who             513/udp         whod
 shell           514/tcp         cmd             # no passwords used
 syslog          514/udp
 printer         515/tcp         spooler         # line printer spooler
 talk            517/udp
 ntalk           518/udp
 route           520/udp         router routed   # RIP
 timed           525/udp         timeserver
 tempo           526/tcp         newdate
 courier         530/tcp         rpc
 conference      531/tcp         chat
 netnews         532/tcp         readnews
 netwall         533/udp                         # -for emergency broadcasts
 uucp            540/tcp         uucpd           # uucp daemon
 remotefs        556/tcp         rfs_server rfs  # Brunhoff remote filesystem
 klogin          543/tcp                         # Kerberized `rlogin' (v5)
 kshell          544/tcp         krcmd           # Kerberized `rsh' (v5)
 kerberos-adm    749/tcp                         # Kerberos `kadmin' (v5)
 #
 webster         765/tcp                         # Network dictionary
 webster         765/udp
 #
 # From ``Assigned Numbers'':
 #
 #> The Registered Ports are not controlled by the IANA and on most systems
 #> can be used by ordinary user processes or programs executed by ordinary
 #> users.
 #
 #> Ports are used in the TCP [45,106] to name the ends of logical
 #> connections which carry long term conversations.  For the purpose of
 #> providing services to unknown callers, a service contact port is
 #> defined.  This list specifies the port used by the server process as its
 #> contact port.  While the IANA can not control uses of these ports it
 #> does register or list uses of these ports as a convienence to the
 #> community.
 #
 ingreslock      1524/tcp
 ingreslock      1524/udp
 prospero-np     1525/tcp                # Prospero non-privileged
 prospero-np     1525/udp
 rfe             5002/tcp                # Radio Free Ethernet
 rfe             5002/udp                # Actually uses UDP only
 bbs             7000/tcp                # BBS service
 #
 #
 # Kerberos (Project Athena/MIT) services
 # Note that these are for Kerberos v4, and are unofficial.  Sites running
 # v4 should uncomment these and comment out the v5 entries above.
 #
 kerberos4       750/udp         kdc     # Kerberos (server) udp
 kerberos4       750/tcp         kdc     # Kerberos (server) tcp
 kerberos_master 751/udp                 # Kerberos authentication
 kerberos_master 751/tcp                 # Kerberos authentication
 passwd_server   752/udp                 # Kerberos passwd server
 krb_prop        754/tcp                 # Kerberos slave propagation
 krbupdate       760/tcp         kreg    # Kerberos registration
 kpasswd         761/tcp         kpwd    # Kerberos "passwd"
 kpop            1109/tcp                # Pop with Kerberos
 knetd           2053/tcp                # Kerberos de-multiplexor
 zephyr-srv      2102/udp                # Zephyr server
 zephyr-clt      2103/udp                # Zephyr serv-hm connection
 zephyr-hm       2104/udp                # Zephyr hostmanager
 eklogin         2105/tcp                # Kerberos encrypted rlogin
 #
 # Unofficial but necessary (for NetBSD) services
 #
 supfilesrv      871/tcp                 # SUP server
 supfiledbg      1127/tcp                # SUP debugging
 #
 # Datagram Delivery Protocol services
 #
 rtmp            1/ddp                   # Routing Table Maintenance Protocol
 nbp             2/ddp                   # Name Binding Protocol
 echo            4/ddp                   # AppleTalk Echo Protocol
 zip             6/ddp                   # Zone Information Protocol
 #
 # Debian GNU/Linux services
 rmtcfg          1236/tcp                # Gracilis Packeten remote config server
 xtel            1313/tcp                # french minitel
 cfinger         2003/tcp                # GNU Finger
 postgres        4321/tcp                # POSTGRES
 mandelspawn     9359/udp        mandelbrot      # network mandelbrot

 # Local services

 55..88..22..  //eettcc//iinneettdd..ccoonnff

 Plik  /etc/inetd.conf jest plikiem konfiguracyjnym programu _i_n_e_t_d.
 Jego rol� jest poinformowanie _i_n_e_t_d co powinien zrobi� w momencie
 otrzymania po��czenia z konkretn� us�ug�. Musisz powiedzie� programowi
 _i_n_e_t_d, kt�ry programobs�ugi uruchomi� i jak to zrobi�. Musisz to
 zrobi� dla ka�dej us�ugi, kt�rej po��czenia maj� by� obs�ugiwane przez
 program _i_n_e_t_d.

 Format tego pliku jest ca�kiem prosty. Jest to plik tekstowy, kt�rego
 k�zy wiersz jest niezale�ny rekordem danych opisuj�cych jedn� z us�ug
 jak� chcesz obs�ugiwa�. Dowolny tekst w wierszu po znaku `#' jest
 traktowany jako komentarz i pomijany. Ka�dy wiersz sk�ada si� z
 siedmiu p�l rodzielonych bia�ymi znakami (tabulator lub odst�p) w
 formacie:

      service  socket_type    proto    flags user       server_path     server_args
      us�uga   rodzaj_gniazda protok� flagi u�ytkownik �cie�ka_dost�pu arguemnty

    uuss��uuggaa
       nazwa wus�ugi pobrana przez inetd z /etc/services

    rrooddzzaajj ggnniiaazzddaa
       to pole okre��a rodzaj gniazda jakie zostanie utworzone,
       dozwolone warto�c to : stream, dgram, raw, rdm, or seqpacket.
       Dok�adny opis jest do�� skomplikowany ale jako pierwsze
       przybli�enie mo�na potraktowa� zasad� ,�e  niewmal wszystkie
       us�ugi korzystaj�ce z tcp u�ywaj� stream i niemal wszystkie
       us�ugi korzystaj�ce z udp u�ywaj� dgram. Inne kombinacje
       parametr�w wyst�puj� w bardzo rzadkich przypadkach
       specjalizowanych serwer�w us�ug.

    pprroottookk��ll
       nazwa protoko�u danej pozycji. Powinien pasowa� do odpowiedniej
       pozycji pliku /etc/serwer i zwykle jest to tcp lub udp. Us�ugi
       oparte na Sun RPC (Remote Procedure Call) b�d� korzysta�y z
       rpc/tcp lub rpc/udp.

    ffllaaggii
       istniej� tylko dwie warto�ci jakie mo�e przyjmowa� to pole.
       Informuj� one program inetd czy uruchomiony program obs�ugi
       zwalnia gniazdo co pozwala na uruchomienie kolejnego przy
       nast�pneym po��czeniu d otej us�ugi, czy _i_n_e_t_d powiniec zaczeka�
       na zako�czenie dzia�ania programu obs�ugi, kt�ry sam b�dzie
       obs�ugiwa� ��dania zestawienia po��czenia. Ponownie dok�adny
       opis jest dosy� skomplokowany, lecz w przybli�eniu mozna
       powiedzie�, �e wszsytkie us�ugi typu tcp powinny w tym polu mie�
       warto�� nowait  i wi�kszo�� us�ug typu udp powinny przyjmowa�
       wartos� wait. Pami�taj, �e istniej� znacz�ce wyj�tki od tej
       regu�y.

    uu��yyttkkoowwnniikk
       okre�la, kt�ry u�ytkownik zdefiniowany w pliku /etc/passwd
       statnie si� w�a�cicielem uruchomionego demona sieciowego. JEst
       to po�yteczne, gdy chcesz zwi�kszy� bezpiecze�stwo swojego
       systemu. Mo�esz temu polu nada� wartos� nobidy aby w przypadku
       z�amania zabezpiecze� program�w obs�ugi wyrz�dzone straty by�y
       jak najmniejsze. Zwykle to pole przyjmuje warto�� root, poniewa�
       wi�kszo��program�w obs�ugi do wykonania poprwnie swych zada�
       wymaga uprawnie� administatora.

    ��cciiee��kkaa__ddoosstt��ppuu
       to pole oznacza pe�n� scie�k� dost�pu do programu obs�ugi, kt�ry
       nale�y uruchomi�.

    aarrgguummeennttyy
       zawiera pozosta�� cz�� wiersza polece� uruchamianego programu
       obs�ugi. Jest to parametr opcjonalny. To wla�nie tutaj mo�esz
       umie�ci� dowolne parametry, kt�re zostan� przekazane programowi
       obs�ugi w momencie jego uruchomienia przez program inetd.

 55..88..22..11..  PPrrzzyykk��aadd pplliikkuu //eettcc//iinneettdd..ccoonnff

 Podobnie jak w perzypadku pliku /etc/services wszystkie nowoczesne
 dystrybucje zawieraj� poprawny plik /etc/inetd.conf. Na wszelki
 wypadek ponie�ej mo�na znale�� plik /etc/inetd.conf dostarczany z
 dystrybucj� Debian <http://www.debian.org/> .

 # /etc/inetd.conf:  see inetd(8) for further informations.
 #
 # Internet server configuration database
 #
 #
 # Modified for Debian by Peter Tobias <[email protected]>
 #
 # <service_name> <sock_type> <proto> <flags> <user> <server_path> <args>
 #
 # Internal services
 #
 #echo           stream  tcp     nowait  root    internal
 #echo           dgram   udp     wait    root    internal
 discard         stream  tcp     nowait  root    internal
 discard         dgram   udp     wait    root    internal
 daytime         stream  tcp     nowait  root    internal
 daytime         dgram   udp     wait    root    internal
 #chargen        stream  tcp     nowait  root    internal
 #chargen        dgram   udp     wait    root    internal
 time            stream  tcp     nowait  root    internal
 time            dgram   udp     wait    root    internal
 #
 # These are standard services.
 #
 telnet  stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.telnetd
 ftp     stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.ftpd
 #fsp    dgram   udp     wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.fspd
 #
 # Shell, login, exec and talk are BSD protocols.
 #
 shell   stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.rshd
 login   stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.rlogind
 #exec   stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.rexecd
 talk    dgram   udp     wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.talkd
 ntalk   dgram   udp     wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.ntalkd
 #
 # Mail, news and uucp services.
 #
 smtp    stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.smtpd
 #nntp   stream  tcp     nowait  news    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.nntpd
 #uucp   stream  tcp     nowait  uucp    /usr/sbin/tcpd  /usr/lib/uucp/uucico
 #comsat dgram   udp     wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.comsat
 #
 # Pop et al
 #
 #pop-2  stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.pop2d
 #pop-3  stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.pop3d
 #
 # `cfinger' is for the GNU finger server available for Debian.  (NOTE: The
 # current implementation of the `finger' daemon allows it to be run as `root'.)
 #
 #cfinger stream tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.cfingerd
 #finger stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.fingerd
 #netstat        stream  tcp     nowait  nobody  /usr/sbin/tcpd  /bin/netstat
 #systat stream  tcp     nowait  nobody  /usr/sbin/tcpd  /bin/ps -auwwx
 #
 # Tftp service is provided primarily for booting.  Most sites
 # run this only on machines acting as "boot servers."
 #
 #tftp   dgram   udp     wait    nobody  /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.tftpd
 #tftp   dgram   udp     wait    nobody  /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.tftpd /boot
 #bootps dgram   udp     wait    root    /usr/sbin/bootpd        bootpd -i -t 120
 #
 # Kerberos authenticated services (these probably need to be corrected)
 #
 #klogin         stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.rlogind -k
 #eklogin        stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.rlogind -k -x
 #kshell         stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/in.rshd -k
 #
 # Services run ONLY on the Kerberos server (these probably need to be corrected)
 #
 #krbupdate      stream tcp      nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/registerd
 #kpasswd        stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/kpasswdd
 #
 # RPC based services
 #
 #mountd/1       dgram   rpc/udp wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/rpc.mountd
 #rstatd/1-3     dgram   rpc/udp wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/rpc.rstatd
 #rusersd/2-3    dgram   rpc/udp wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/rpc.rusersd
 #walld/1        dgram   rpc/udp wait    root    /usr/sbin/tcpd  /usr/sbin/rpc.rwalld
 #
 # End of inetd.conf.
 ident           stream  tcp     nowait  nobody  /usr/sbin/identd        identd -i

 55..99..  ffiilleess..  IInnnnee pplliikkii kkoonnffiigguurraaccyyjjnnee zzwwii��zzaannee zz ssiieeccii��..

 Linux posiada jeszcze kilka plik�w konfiguracyjnychm kt�re maj� wp�yw
 na prac� sieci, z kt�rymi powinno si� zapozna�. By� mo�e nigdy nie
 wyst�pi potrzeba ich modyfikacji, lecz warto wiedzie� jakie inforamcje
 zawieraj� i czego dotycz�.

 55..99..11..  //eettcc//pprroottooccoollss

 Plik /etc/protocols zawiera inforamcje przyporz�dkowuj�ce nazwom
 protoko��w odpowiednie numery. Jest wywkorzystywany przez r�ne
 programy pozwalaj�c na podawanie nazw protoko��w zamiast numer�w oraz
 inne programy, jak np tcpdump, kt�re mog� wy�wietla� nazwy protoko��w
 zamiast ich liczbowej reprezentacji. Sk�adnia pliku jest nast�puj�ca:

      protocolname     number  aliases
      nazwa_protoko�u  numer   aliasy

 Plik /etc/protocols dostarczany w dystrybucji Debian
 <http://www.debian.org/> wygl�da nast�puj�co:

 # /etc/protocols:
 # $Id: NET-3-HOWTO.pl.sgml,v 1.2 1997/07/28 14:04:07 ppogorze Exp $
 #
 # Internet (IP) protocols
 #
 #       from: @(#)protocols     5.1 (Berkeley) 4/17/89
 #
 # Updated for NetBSD based on RFC 1340, Assigned Numbers (July 1992).

 ip      0       IP              # internet protocol, pseudo protocol number
 icmp    1       ICMP            # internet control message protocol
 igmp    2       IGMP            # Internet Group Management
 ggp     3       GGP             # gateway-gateway protocol
 ipencap 4       IP-ENCAP        # IP encapsulated in IP (officially ``IP'')
 st      5       ST              # ST datagram mode
 tcp     6       TCP             # transmission control protocol
 egp     8       EGP             # exterior gateway protocol
 pup     12      PUP             # PARC universal packet protocol
 udp     17      UDP             # user datagram protocol
 hmp     20      HMP             # host monitoring protocol
 xns-idp 22      XNS-IDP         # Xerox NS IDP
 rdp     27      RDP             # "reliable datagram" protocol
 iso-tp4 29      ISO-TP4         # ISO Transport Protocol class 4
 xtp     36      XTP             # Xpress Tranfer Protocol
 ddp     37      DDP             # Datagram Delivery Protocol
 idpr-cmtp       39      IDPR-CMTP       # IDPR Control Message Transport
 rspf    73      RSPF            # Radio Shortest Path First.
 vmtp    81      VMTP            # Versatile Message Transport
 ospf    89      OSPFIGP         # Open Shortest Path First IGP
 ipip    94      IPIP            # Yet Another IP encapsulation
 encap   98      ENCAP           # Yet Another IP encapsulation

 55..99..22..  //eettcc//nneettwwoorrkkss

 Plik /etc/networks ma funkcj� zbli�on� do funkcji pliku /etc/hosts.
 Jest prost� baz� danych nazw i adres�w sieci. Jego format r�ni si�
 tylko tym, �e mo�e zawiera� jedynie dwa pola w wierszu w nast�pujacym
 formacie:

      # networkname networkaddress
      # nzawa_sieci adres_sieci

 Przyk�adowy plik m�g�by wygl�da� tak:

      loopnet    127.0.0.0
      localnet   192.168.0.0
      amprnet    44.0.0.0

 W przypadku u�ywania programu _r_o_u_t_e je�li punkt docelowy jest sieci�,
 a sie� ta znajduje si� w pliku /etc/networks, wtedy polecenie route
 zamiast adresu IP sieci wy�wietli jej nazw�.

 55..1100..  BBeezzppiieecczzee��ssttwwoo ssiieecciioowwee ii sstteerroowwaanniiee ddoosstt��ppeemm..

 Pozw�l, �e rozpoczn� ten rozdzia� stwierdzeniem, �e zabezbieczanie
 komputera i sieci przed z�o�liwymi atakami jest trudn� i skomplikowan�
 sztuk�. Nie uwa�am si� za aksperta w tej dziedzinie i cho� opisywane
 przeze mnie mechanizmy pomog� by� bardziej bezpiecznym to je�li bardzo
 ci zale�y na bezpiecze�stwie twojego systemu radzi�bym ci rozejrze�
 si� dok�adniej w tym temacie. W internecie mo�na znale�� wiele dobrych
 referencji na ten temat.

 Podstawowa zasada brzmi: `NNiiee uurruucchhaammiiaajj sseerrwweerr��ww ((pprrooggrraamm��ww oobbss��uuggii)),,
 kktt��rryycchh nniiee zzaammiieerrzzaasszz uu��yywwaa��..'.  Wiele dystrybucji posiada mn�stwo
 r�nego rodzaju oprogramowania, automatycznie konfigurowanego i
 uruchamianego. Aby zapewni� sobie minimalny poziom bezpiecze�stwa
 powinno si� przyjrze� si� plikowie /etc/inetd.conf i skomentowa� te
 us�ugi, kt�rych nie zamierzasz u�ywa�. Dobrymi kandydatami s�: shell,
 login, exec, uucp, ftp i serwisy informacyjne, jak: finger, netstat i
 systat.

 Istnieje wiele mechanizm�w sterowania dost�pem do oferowanych us�ug
 sieciowych, wymieni� podstawowe.

 55..1100..11..  //eettcc//ffttppuusseerrss

 Plik /etc/ftpusers jest prostym mechanizmem pozwalaj�cym na
 zabronienie wej�cia do systemu przez us�ug� ftp niekt�rym u�ytkownikom
 twojego komputera. /etc/ftpusers jest odczytywany przez program
 obs�uguj�cy uslug� ftp (_f_t_p_d) w momencie nawi�zania przychodz�cego
 po��czenia. Plik zawiera list� tych u�ytkownik�w, kt�rzy nie maj�
 pozwolenia wchodzenie do systemy przez uslug� ftp. M�g�by wyglada�
 mniej wi�cej tak:

      # /etc/ftpusers - u�ytkownicy, kt�rzy nie mog� dostac si� do systemu
      #                 przez ftp
      root
      uucp
      bin
      mail

 55..1100..22..  //eettcc//sseeccuurreettttyy

 Pli /etc/securetty pozwala na okre�lenie listy urz�dze� tty, przez
 kt�re mo�e logowa� si� administrator. Plik /etc/securetty jest
 wczytywany przez program weryfikuj�cy u�ytkownika (zwykle _/_b_i_n_/_l_o_g_i_n).
 Jest to lista nazw urz�dze�, kt�re mog� by� wykorzystywane przez
 administratora na wej�cie do systemu. Wej�cie do systemu przez
 administratora przez inne urz�dzenia jest niemo�liwe.

      # /etc/securetty - terminale tty przez kt�re administrator mo�e
      #                  zalogowa� si� do systemu
      tty1
      tty2
      tty3
      tty4

 55..1100..33..  MMeecchhaanniizzmm sstteerroowwaanniiaa ddoosstt��ppeemm ppaakkiieettuu _t_c_p_d..

 Program _t_c_p_d jaki prawdopodobnie widzia�e� w pliku /etc/inetd.conf
 dostarcza mechanizm�w rejestracji i sterowania dost�pem do us�ug, do
 ochrony kt�rych zosta� skonfigurowany.

 W momencie uruchamienia przez program _i_n_e_t_d odczytuje swoje dwa pliki
 konfiguracyjne, zawieraj�ce zasady dost�pu i albo zezwala, albo
 odmawia dost�pu do us�ugim kt�r� ochrania.

 Przeszukuje zasady znajduj�ce si� plikach konfiguracyjnych, a� do
 napotkania pierwszej, kt�ra pasuje d ozaistnia�ej sytuacji. Je�li
 takiej nie znalaz� zak�ada, �e nale�y pozwoli� na dost�p. Pliki kt�re
 przeszukuje to w kolejno�ci: /etc/hosts.allow i /etc/hosts.deny.
 Pokr�tce opisze zawarto��ka�dego z nich. Pe�ny opis mo�liwo�ci
 programu _t_c_p_d znajdziesz na stronach podr�cznika (man hosts_allow).

 55..1100..33..11..  //eettcc//hhoossttss..aallllooww

 Plik /etc/hosts.allow jest plikiem konfiguracyjnym programu
 _/_u_s_r_/_s_b_i_n_/_t_c_p_d. Plik hosts.allow  zawiera informacje okre�laj�ce,
 ktroe komputery _m_o_g_� uzyska� dost�p do chronionej us�ugi w twoim
 systemie.

 Format pliku jest bardzo prosty:

      # /etc/hosts.allow
      #
      # <lista us�ug>: <lista komputer�w> [: polecenie]

    lliissttaa uuss��uugg
       jest odzielona przecinkami list� nazw program�w obs�ugi
       chronionej us�ugi do kt�rej ma zastosowanie dana regu�a.  Na
       przyklad: ftpd, telnetd i fingerd.

    lliissttaa kkoommppuutteerr��ww
       jest rozdzielon� przecinkami list� nazw komputer�w lub adres�w
       IP. Mo�na r�wnie� okre�la� wzroce adres�w lub naz komputer�w
       stsuj�c znaki specjalne, umo�liwiaj� tworzenie wzorc�w
       reprezentujacych grupy komputer�w.  Np. gw.v2ktj.ampr.org oznacz
       konkretny komputer, si� podanym ci�giem znak�w, 44. oznacza
       dowolny adres IP zawieraj�cy te cyfry. W celu uproszczenia
       konfiguracji wporwadzono kilka specjalnych oznacze�: ALL
       okre�laj�ce wszystkie komputery, LOCAL reprezentuj�cy wszystkei
       komputery, kt�rych nazwa nie zawiera znaku `.' tzn. nale�� do
       tej samej domeny co tw�j komputer, PARANOID oznaczaj�cy
       wszystkie komputery, kt�rych nazwa nie odpowiada ich adresowi
       (name spoofing). I ostani element bardzo u�yteczny, to EXCEPT
       pozwalaj�cy na podanie listy z wyj�tkami. Om�wimy to dok�adnie
       p�niej na przyk�adzie.

    ppoolleecceenniiee
       jest opcjonalnym parametrem.  Jest to pe�na �cie�ka dost�pu do
       polecenia (programu), kt�ry nale�y uruchomi� za ka�dym razem,
       kiedy dana regu�a zostanie dopasowana. Mo�e to by� polecenie,
       kt�re b�dzie pr�bowa�o zidentyfikowa� , kto znajduje si� w tej
       chwili na komputerze pr�buj�cym nawi�za� po��czenia, lub wy�le
       wiadomo�� lub inny komunikat adresowany do administratora
       systemu informuj�c o pr�bie po��czenia. Isnieje kilka wzorc�w,
       kt�re zostan� podmienione, najcz�sciej wykorzystywane to: %h
       jest zamieniane na nazw� komputera nawi�zuj�cego po��czenie lub
       jego adres je��i nie posiada nazwy, %d na nazw� programu
       obs�ugi, kt�ry zosta� wywo�any.

 Przyk�ad:

      # /etc/hosts.allow
      #
      # dost�p do poczty dla wszystkich
      in.smtpd: ALL
      # po�aczenie telnet i ftp tylko z komputer�w z lokalnej domeny i
      # mojego komputera domowego
      telnetd, ftpd: LOCAL, myhost.athome.org.au
      # Pozw�l na finger z dowolnego komputera, lecz rejestr�j kto si� z
      # nami ��czy�
      fingerd: ALL: (finger @%h | mail -s "finger from %h" root)

 55..1100..33..22..  //eettcc//hhoossttss..ddeennyy

 Plik /etc/hosts.denyjest plikiem konfiguracyjnym programu
 _/_u_s_r_/_s_b_i_n_/_t_c_p_d.  hosts.deny zawiera list� komputer�w, kt�re nie mog�
 usyska� dost�pu do chronionej us�ugi w twpom systemie.

 Prosty przyklad wyg��da� by mniej wi�cej tak:

      # /etc/hosts.deny
      #
      # Zabro� dost�pu wszystkim komputerom o podejrzanych nazwach
      ALL: PARANOID
      #
      # Zabro� dost�pu wszystkim do wszystkiego
      ALL: ALL

 PARANOID jest w tym przypadku niepotrzebne, poniewa� nast�pna pozycja
 przechwytuje wszystkie przypaki. Jedna z tych pozycji jest dobrym
 punktem wyj�ciowym do budwoy pliku konfiguracyjnego, zale�nym od
 twoich oczekiwa� i wymaga�.

 Posiadanie opcji ALL: ALL w /etc/hosts.deny i zezwalanie na dost�p do
 konkretnych us�ug konkretnym komputerom (grupom komputer�w) w pliku
 /etc/hosts.allow jest najbezpieczniejszym podej�ciem.

 55..1100..44..  //eettcc//hhoossttss..eeqquuiivv

 Plik hosts.equiv jest wykorzystywany nadawania innym komputerom i
 zdalnym u�ytkownikom niekt�rych uprawnie� dost�pu do naszych zasob�w,
 bez ko�ieczno�ci podawania przez nich has�a. JEst to u�ytwczne w
 bezpiecznym �rodowisku sieciowym, gdzi posiadamy kontrol�
 andwszystkimi komputerami lecz w innym przypadku jest to bardzo
 ryzykowne ze wzgl�du na bezpiecze�stwo naszego komputera. W takim
 przypadku tw�j komputer jest ka bezpieczny, jak najmniej bezpieczny z
 aufanych komputer�w. Aby zwi�kszy� bezpiecze�stwo swojego systemu nie
 u�ywaj tego mechanizmu i zach�caj swoich u�ytkonik�w do nie
 korzystania z pliku .rhosta.

 55..1100..55..  PPrraawwiidd��oowwaa kkoonnffiigguurraaccjjaa ddeemmoonnaa _f_t_p..

 Wiele miejsc b�dzie zainteresowynych dzia�aj�cym serwerem anonimowego
 _f_t_p, aby umo�liwi� innym pobieranie i wstawianie plik�w, bez
 konieczno�ci podawania konkretnego identyfikatora u�ytkownika. Je�li
 zdecydujesz si� udost�pni� t� us�ug�, pami�taj aby prawidlowo
 skonfigurowa� demon _f_t_p_d. Wiekszo�� stron podr�cznika dotycz�cych
 _f_t_p_d_(_8_) opisuje jak to powino by�zrobione. Powiniene� si� upewni�, �e
 zawsze stosujesz si� d otych instruckcji. Bardzo wa�ne jest, aby� nie
 u�ywa� w tym celu kopii sweg opliku /etc/passwd w katalogu etc serwera
 ftpd. Musisz pami�ta� aby usun�� wszelkie niepotrzebne informacje
 dotycz�ce kont, za wyj�tkiem tych niezb�dnych, w przeviwnym wypadku
 b�dziesz nara�ony na ataki wynik�e ze z�amania hase� prezentowanych w
 pliku passwd.

 55..1100..66..  FFiirreewwaallllee..

 Bardzo dobrym �rodkiem na zapewnienie bezpiecze�stwa swojemu systemowi
 jest zabronienie dost�pu do twojego komputera wszystkim niepo��danym
 pakietom. Jest to dokladnie opisane w Firewall-HOWTO <Firewall-
 HOWTO.pl.html>.

 55..1100..77..  IInnnnee ssuuggeessttiiee..

 Oto inne, potencjalnie religijne sugestie, kt�re powiniene� rozwa�y�.

    sseennddmmaaiill
       niezale�nie od swojej popularno�ci demon z przera�aj�c�
       regularno�ci� pojawiaj� si� ostrze�enia o b��dach w programie
       _s_e_n_d_m_a_i_l. Wszystko zale�y od ciebie, lecz ja bym go nie
       uruchamia�.

    NNFFSS ii iinneeee uuss��uuggii SSuunn RRPPCC
       powiniene� si� ich ba�. Istnieje wiele sposob�w wykorzystania
       b��d�w w tych us�ugach. Bardzo trudno jest zast�pi�NFS czym�
       innym, dok�adnie upewnij si� komu pozwalasz na montowanie swoich
       dysk�w.

 66..  IInnffoorrmmaaccjjee ssppeeccyyffiicczznnee tteecchhnnoollooggii ssiieecciioowweejj

 Kolejne podrozdzia�y s� specyficzne dla konkretnych technologi
 sieciowych. Informacje tam zawarte nie musz� mie� zastosowania do
 innego rodzaju technologii sieciowych.

 66..11..  AARRCCNNeett

 Urz�dzenia ARCNET posiadaj� nazwy `arc0s', `arc1e', `arc2e' itd.
 Pierwsza karta wykryta przez j�dro otrzymuje nazw� `eth0', a dalsze
 otrzymuj� nazwy z kolejnymi numerami. Litera na ko�cu nazwy oznacza �e
 wybra�e� 'ethernet encapsulation' lub standard pakietu zgodny z
 RFC1051.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

 Network device support  --->
     [*] Network device support
     <*> ARCnet support
     [ ]   Enable arc0e (ARCnet "Ether-Encap" packet format)
     [ ]   Enable arc0s (ARCnet RFC1051 packet format)

 Je�li posiadasz ju� prawid�owo skompilowane j�dro potrafi�ce
 obs�ugiwa�katr�, jej konfiguracja jest bardzo prosta.

 Zwykle b�dziesz musia� wyda� nast�puj�ce polecenia:

      # ifconfig arc0e 192.168.0.1 netmask 255.255.255.0 up
      # route add 192.168.0.0 netmask 255.255.255.0 arc0e

 Prosz� zapoznaj si� z zawrto�ci� pliku /usr/src/linux/Documenta�
 tion/networking/arcnet-hardware.txt.

 Obs�ua sieci ARCNet zosta�a wykonana przez Averyego Pennaruna,
 [email protected].

 66..22..  AApppplleettaallkk ((AAFF__AAPPPPLLEETTAALLKK)

 Obs�uga sieci Appletalk nie wprowadza ��dnych dodatkwych nazw urz�dze�
 sieciowych.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          <*> Appletalk DDP

 Obs�uga Appletalk pozwala twojemu Linuxowi komunikowa� si� z sieciami
 Aplle. Bardzo wa�nym wykorzystywaniem tej mo�liwo�ci jest wsp�dziele�
 nie mi�dzy twoim Linuxem i komputerami Apple zasob�w takich jak
 drukarki, czy dyski. Wymagane jest do tego dodatkowe oprogramowanie o
 nazwie _n_e_t_a_t_a_l_k.  Pakiet _n_e_t_a_t_a_l_k udost�pniaj�cy oprogramowanie imple�
 mentuj�ce protok� Appletalk oraz kilka po�ytecznych program�w
 narz�dziowych stworzy� wraz z grup�`Research Systems UnixGroup' na
 uniwerystecie Michigan reprezentuj�cy ten zesp� Wesley Craig
 [email protected] .  Pakiet _n_e_t_a_t_a_l_k powiniene� otrzyma� w swojeje
 dystrybucji Linuxa, lub mo�esz go pobra� przez ftp ze �r�d�a :Univer�
 sity of Michigan <ftp://terminator.rs.itd.umich.edu/unix/netatalk/>

 Aby zbudowa� i zainstalowa� pakiet, musisz wyda� nast�puj�ce
 polecenia:

 # cd /usr/src
 # tar xvfz .../netatalk-1.4b2.tar.Z
 - W tym momemcie mo�esz zmieni� plik `Makefile', np. w celu zmiany
   katalogu docelowego DESTDIR. Domu�lnie zostanie zainstalowany w
   /usr/local/atalk co jest dosy� bezpiecznym wyborem.
 # make
 - jako administrator:
 # make install

 66..22..11..  KKoonnffiigguurraaccjjaa oopprrooggrraammoowwaanniiaa AApppplleettaallkk..

 Pierwsz� rzecz� jak� musisz zrobi� aby zacz�o dzia�a� to dodanie
 nowych pozycji do pliku /etc/services. A mianowicie:

      rtmp    1/ddp   # Routing Table Maintenance Protocol
      nbp     2/ddp   # Name Binding Protocol
      echo    4/ddp   # AppleTalk Echo Protocol
      zip     6/ddp   # Zone Information Protocol

 Kolejnym krokiem b�dzie utworzenie plik�w konfiguracyjnych pakietu w
 katalogu usr/local/atalk/etc (lub tam gdzie go zainstalowa�e�).

 Pierwszym plikiem, kt�ry nale�y utworzy� jest
 /usr/local/atalk/etc/atalkd.conf. Pocz�tkowo potrzebuje od jedynie
 dodania wiersza okre�laj�cego nazw� urz�dzenia sieciowego, kt�re
 obs�uguje sie�, na kt�rej znajduj� si� komputery Apple.

      eth0

 Demon Appletalk po jego uruchomieniu do�o�y kilka szczeg�ow.

 66..22..22..  EEkkssppoorrttoowwaanniiee pplliikk��ww LLiinnuuxxaa pprrzzeezz AApppplleettaallkk..

 Mo�esz eksportowa� swoje pliki, tak aby inne komputery sieci Appletalk
 mia�y do nich dost�p.

 W tym celu nale�y odpowiednio zmieni� plik konfiguracyjny
 /usr/local/atalk/etc/AppleVolumes.system. Istnieje r�wnie� inny plik
 konfiguracyjny o nazwie /usr/local/atalk/etc/AppleVolumes.default w
 takim samym formacie opisuj�cy kt�ry system plik�w zostanie
 udost�pniony pod��czaj�cym si� do nas u�ytkownikom posiadaj�cym
 przywileje go�cia (guest).

 Szczeg�owe informacje na temat konfiguracji tych plik�w, oraz opis
 znaczenia wszystkich opcji mo�na znale�� na stronie podr�znika
 po�wi�conej _a_f_p_d (man afpd).

 Kr�tki plik przyk�adowy, m�g�by wygl�da� nast�puj�co:

 /tmp Scratch
 /home/ftp/pub "Obszar og�lnie dost�pny"

 W tym przyk�adzie eksportujemy katalog /tmp jako system plik�w
 AppleShare o nazwie `Scratch' oraz katalog anonimowego ftp jako
 AppleShare Volume o nazwie "Obszar og�lnie dost�pny".  Nazwy wolumen�w
 nie s� obowi�zkowe, demon wybierz� jak�� za ciebie, lecz przecie� nic
 ci� nie kosztuje podanie nazwy.

 66..22..33..  UUddoosstt��ppnniiaanniiee ttwwoojjeejj ddrruukkaarrkkii ppoodd LLiinnuuxxeemm ww ssiieeccii AApppplleettaallkk..

 Wsp�dzielenie drukarli Linuxa z innymi komputerami sieci Appletalk
 jest ca�kiem proste. Musisz uruchomi� program _p_a_p_d, Printer Access
 Protocol Daemon. Po uruchomieniu b�dzie akceptowa� ��dania
 wydrukowania dokumentu, gromadzi� go a nast�pnie drukowa� korzystaj� z
 peogram�w obs�ugi drukarki pod Linuxem.

 Konfiguracja tego programu polega na edycji pliku
 /usr/local/atalk/etc/papd.conf. Sk�adnia jest taka sama, jak pliku
 /etc/printcap. Nazwa jak� nadasz drukarce zostanie zarejestrowana za
 pomoc� NBP, protoko�u nazw sieci Appletalk.

 Prosta konfiguracja mog�aby wygl�da� nast�puj�co:

      TricWriter:\
         :pr=lp:op=cg:

 Utworzona zosta�a drukarka o nazwie `TricWriter' udost�pniona sieci
 Appletalk. Zadania wys�ane na t� drukark�, b�d� drukowane na drukarce
 `lp' (zdefiniowanej w pliku /etc/printcap) przy pomocy programu _l_p_d.
 Pozycja `op=cg' m�wi, �e operatorem tej drukarki jest u�ytkownik
 Linuxa o nazwie `_c_g'.

 66..22..44..  UUrruucchhaammiiaanniiee oopprrooggrraammoowwaanniiaa AApppplleettaallkk..

 Ok, w tej chwili powiniene� by� juz gotowy do sprawdzenia podstawowej
 konfiguracji. Pakiet _n_e_t_a_t_a_l_k dostarcza pliku _r_c_._a_t_a_l_k, kt�ry powinie�
 nadawa� si� dla ciebie. Powiniene� jedynie go uruchomi�:

      # /usr/local/atalk/etc/rc.atalk

 Wszystko powinno si� uruchomi� i dzia�a� poprawnie. Nie powiniene�
 zobaczy�, �adnych komunikat�w o b��dach, lecz jedynie komunikaty
 wys�ane na konsole informuj�ce o zako�czeniu kolejnych etap�w
 uruchamiania oprogogramowania.

 66..22..55..  TTeesstt oopprrooggrraammoowwaanniiaa aapppplleettaallkk..

 Aby sprawdzi�, czy oprogramowanie pracuje poprawnie, przesi�d� sie� na
 jeden z twoich komputer�w Apple, rozwi� menu g��wne, wybierz Chooser,
 kliknij na AppleShare i powiniene� zobaczy� tam swojego Linuxa.

 66..22..66..  UUwwaaggii nnaa tteemmaatt kkoorrzzyyssttaanniiaa zz oopprrooggrraammoowwaanniiaa AApppplleettaallkk..

 �  By� mo�e bedziesz musia� uruchamia� obs�ug� sieci Appletalk przed
    skonfigurowaniem sieci IP. Je�li napotkasz na k�opot uruchamiaj�c
    oprogramowania appletok, lub po jego uruchomieniu masz k�opoty ze
    swoj� sieci�IP, wtedy sprbuj uruchomi� oprogramowanie Appletalk
    przed uruchomieniem skryptu rc.inet1.

 �  _a_f_p_d (Apple Filing Protocol Daemon) robi po��dny ba�agan na twardym
    dysku. Poni�ej punkt�w montowa� tworzy szereg
    podkatalog�w:.AppleDesktop i Network Trash Folder. Nast�pnie dla
    ka�dego katalogu, do kt�rego si�gniesz utworzy w nim .AppleDouble
    aby mie� gdzie przechowywa� /, p�niej sp�dzisz wiele mi�ych chwil
    sprz�taj�c po nim.

 �  program _a_f_p_d oczekuje przesy�ania z Mac�w hase� czystym tekstem. To
    bardzo os�abia bezpiecze�stwo twojego ssytemu. Muszisz by� bardzo
    ostro�ny uruchamiaj�c ten program na komputerze pod��czonym do
    internetu. Je�li kto� zrobi co� z�ego b�dziesz wini�samego siebie.

 �  Istniej�ce oprogramowanie diagnostyczne np. _n_e_t_s_t_a_t i _i_f_c_o_n_f_i_g nie
    obs�uguje Appletalk. Surowa inforamcja na ten temat *je��i jej
    potrzebujesz) jest dost�pna przez katalog /proc/net.

 66..22..77..  WWii��cceejj iinnffoorrmmaaccjjii

 Wi�cej szczeg�owej informacji w jaki spos�b skonfigurowa� Appletalk
 dla Linuxa znajdziesz  w _L_i_n_u_x _N_e_t_a_t_a_k_-_H_O_W_T_O : thehamptons.com
 <http://thehamptons.com/anders/netatalk>.

 66..33..  AATTMM

 Projekt obs�ugi Asynchronous Transfer Modepod �inuxem jest prowadzony
 przez Wernera Almesbergera <[email protected]>.
 Aktualne informacje na ten temat mo�na znale�� tutaj: lrcwww.epfl.ch
 <http://lrcwww.epfl.ch/linux-atm/>.

 66..44..  AAXX2255 ((AAFF__AAXX2255)

 Urz�dzenia AX.25 w j�drze wersji 2.0.* to `sl0', `sl1', itd. w 2.1.*
 s� to `ax0', `ax1', itd.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          [*] Amateur Radio AX.25 Level 2

 Protoko�y AX25, Netrom i Rose s� opisane w AX25-HOWTO
 <AX25-HOWTO.html>.  Stosowane s� przez kr�tkofalowc�w w eksperymentach
 z przesy�aniem pakiet�w drog� radiow�.

 Wi�kszo�� pracy zwi�zanej z udost�pnieniem tej dunkcji pod Linuxem
 wykona� Jonathon Naylor, [email protected].

 66..55..  DDEECCNNeett

 W chwili obecnej prowadzone s� prace nad obs�ug� sieci DECNet. Powinna
 si� pojawi� w p�nych wersjach j�dra serii 2.1.x.

 66..66..  EEQQLL -- mmuullttiippllee lliinnee ttrraaffffiicc eeqquuaalliisseerr

 Urz�dzenie EQL nosi nazw� `eql'. W standtardowej wersji j�dra mo�esz
 mie� w komputerze tylko jedno urz�dzenie EQL. EQL umo�liwia
 wykorzystanie kilku po��cze� point-to-point (np PPP,SLIP,plip) jako
 pojedynczego ��cza logicznego przenosz�cego ruch tcp/ip. Cz�sto taniej
 jest skorzysta� z kilku linii o ni�szej pr�dko�ci ni� z jednej linii o
 wysokiej pr�dko�ci.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Network device support  --->
          [*] Network device support
          <*> EQL (serial line load balancing) support

 Obs�uga tego mechanizmu wymaga, aby drugi koniec po��czenia r�wnie�
 obs�ugiwa� EQL. Linux, Livingstone Portmasters i nowsze serwery
 dost�powe udost�pniaj� t� us�ug�.

 Aby skonfigurowa�EQL b�dziesz potrzebowa� odpowiednich narz�dzi,
 dost�pnuch z: sunsite.unc.edu
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/linux/system/Serial/eql-1.2.tar.gz>.

 Sama konfiguracja Jest ca�kiem prosta. Rozpoczyna si� od
 skonfigurowania interfejsu eql. Jest to taki samo urz�dzenie, jak
 ka�de inne urz�dzenie sieciowe. Konfiguracja adresu IP i wielko�ci mtu
 odbywa si� tak samo za pomoc� programu _i_f_c_o_n_f_i_g:

      ifconfig eql 192.168.10.1 mtu 1006
      route add default eql

 Nast�pnie muszis r�cznie zainicjowa� ka�d� w linii, kt�r� b�dziesz
 u�ywa�. Spos�b inicjacji po��czenia b�dzie zale�a� od rodzaju tej
 linii, wi�cej informacji  n ten temat znajdziesz w odpowiednim
 podrozdziale.

 Na koniec potrzebujesz skojarzy� po��czenie przez port szeregowy z
 urz�dzenie EQL, nazywa si� to `enslaving' i dokonuje si� za pomoc�
 polecenia _e_q_l___e_n_s_l_a_v_e:

      eql_enslave eql sl0 28800
      eql_enslave eql ppp0 14400

 Parametr The `_s_z_a_c_o_w_a_n_a _p_r_�_d_k_o_�_�' (estimated speed), kt�ry podjaesz w
 poleceniu _e_q_l___s_l_a_v_e bie ma bezpo�redniego wp�ywu na dzia�anie systemu.
 Jest wykorzystywany przez drajwer EQL do okre�lenia stopnia podzia�u
 datagram�w kt�re powiiny by� otrzymywane przez urz�dzenie, mo�esz w
 ten spod�b dok�adnie dopasowa� r�wnomierne obci��enie wszystlich
 linii.

 W celu od��czenia linii od urz�dzenia EQL stosuje si� polecnie
 _e_q_l___a_m_a_n_c_i_p_a_t_e:

      eql_emancipate eql sl0

 Budowa tablicy trasowania odbywa si� w taki sam spos�b, jak w
 przypadku zwyk�ego po��czenia point-to-point, za wyj�tkiem tego, �e
 wszystkie trasy zamiast do urz�dze� ppp*,sl* powinny si� odnosi� do
 urz�dzenia eql. Zwykle polecenia wygl�daj� mniej wi�cej tak:

      route add default eql0

 Sterownik EQL zosta� opracowany przez Simona Janesa, [email protected].

 66..77..  EEtthheerrnneett

 Urz�dzenia kart ethernetowych nosz� nazwy `eth0', `eth1', `eth2' itd.
 Pierwsza karta wykryta przez j�dro otrzymuje nazw� `eth0', a reszta
 kolejne nazwy w miar� rozpoznawania kart przez system.

 Je�li chcesz si� nauczy�, jak pracuj� karty ethernetowe pod Linuxem,
 przeczytaj Ethernet-HOWTO <Ethernet-HOWTO.html>.

 Kiedy j�dro poprawnie rozpoznaje posiadane przez ciebie karty
 ethernetowe, ich dalsza konfiguracja jest prosta.

 Zwykle wystarcz� takie polecenia:

      # ifconfig eth0 192.168.0.1 netmask 255.255.255.0 up
      # route add 192.168.0.0 netmask 255.255.255.0 eth0

 Wi�kszo�� sterownik�w kart ethernetowych zosta�a opracowana przez
 Donalda Beckera [email protected].

 66..88..  FFDDDDII

 Urz�dzenia standardu FDDI nosz� nazwy `fddi0', `fddi1', `fddi2' itd.
 Pierwsze urz�dzenie rozpoznane przez j�dro otrzymuje nazw� `fddi0', a
 pozosta�e kolejne nazwy w miar� ich rozpoznawania przez system.

 Sterownik kart Digital Equipment Corporation FDDI EISA o PCI zosta�
 opracowany przez Lawrencea V. Stefaniego, [email protected].

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

 Network device support  --->
     [*] FDDI driver support
     [*] Digital DEFEA and DEFPA adapter support

 Kiedy j�dro poprawnie rozpoznaje posiadane przez ciebie karty,
 konfiguracja interfejsu FDDI jest niemal identyczna, jak inicjalizacja
 kart ethernetowych. Po prostu jako argument program�w _i_f_c_o_n_f_i_g i _r_o_u_t_e
 podajesz jedynie nazw� ospowiedniego urz�dzenia FDDI.

 66..99..  FFrraammee RReellaayy

 Istniej� dwa rodzaje urz�dze�  standardu Frame Relay w j�drze Linuxa,
 DLCI o nzawach  `dlci00',`dlci01' itd. oraz FRAD onazwach `sdla0',
 `sdla1' itd.

 Frame Relay jest now� technologi� sieciow�, przeznaczon� przede
 wszystkim dla ruchu ruchu o nieci�g�ej, przerwywanej naturze. Do sieci
 Frame Relay pod��cza si� za pomoc� urz�dzenia Frame Relau Access
 Device (FRAD). Frame Realy pod Linuxem obs�uguje przesy�anie pakiet�w
 IP zgodnie z opisem przedstawionym w RFC-1490.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Network device support  --->
          <*> Frame relay DLCI support (EXPERIMENTAL)
          (24)   Max open DLCI
          (8)   Max DLCI per device
          <*>   SDLA (Sangoma S502/S508) support

 Obs�uga protoko�u Frame Relay, oraz niezb�dne do tego narz�dzia
 zosta�y napisane przez Mikea McLagana, [email protected].

 W chwili obecnej, jedynym obs�ugiwanym urz�dzeniem FRAD jest Sangoma
 Technologies <http://www.sangoma.com/> S502A, S502E and S508.

 Po prawid�owym skompilowaniu j�dra, do skonfigurowania urz�dze� FRAD i
 DLCI s� niezb�dne narz�dzia konfiguracyjne: ftp.invlogic.com
 <ftp://ftp.invlogic.com/pub/linux/fr/frad-0.15.tgz>.  Komplilacja i
 instalacja narz�dzi jest prosta, niestety brak g��wnego pliku
 Makefile, powoduje, �e trzeba to zrobi� r�cznie.

      # cd /usr/src
      # tar xvfz .../frad-0.15.tgz
      # cd frad-0.15
      # for i in common dlci frad; do cd $i; make clean; make; cd ..; done
      # mkdir /etc/frad
      # install -m 644 -o root -g root bin/*.sfm /etc/frad
      # install -m 700 -o root -g root frad/fradcfg /sbin
      # install -m 700 -o root -g root dlci/dlcicfg /sbin

 Po zainstalowaniu narz�dzi, trzeba utworzy� plik
 /etc/frad/router.conf. Mo�esz skorzysta� z poni�szego wzoru, kt�ry
 jest zmodyfikowanym plikiem przyk�adowym:

      # /etc/frad/router.conf
      # Jest to wzorzec pliku konfiguracyjnego urz�dze� frame relay
      # Zawiera wszystkie mo�liwe opcje. Warto�ci domy�lne s� ustwione
      # na podstwie kodu sterownik�w karty Sangoma S502A dla MSDOSu.
      #
      # Znak '#' w dowolnym miejscu wiersza rozpoczyna komentarz
      # Puste miejsca s� ignorowane (mo�esz tabulatorem �adnie sformatowa�
      # ca�y plik
      # Nieznane pozycje [] i s�owa kluczowe s� ignorowane
      #

      [Devices]
      Count=1                 # Liczba urz�dze� do skonfigurowania
      Dev_1=sdla0             # nazwa urz�dzenia
      #Dev_2=sdla1            # nazwa urz�dzenia

      # Podane tutaj parametry maj� zastosowanie do wszystkich urz�dze�,
      # lecz dla ka�dego urz�dzenia indywidualnie mo�e by� podana inna warto��
      #
      Access=CPE
      Clock=Internal
      KBaud=64
      Flags=TX
      #
      # MTU=1500              # Maksymalba d�ugo�� ramki IFrame, domy�lnie 4096
      # T391=10               # T391 value    5 - 30, domy�lnie 10
      # T392=15               # T392 value    5 - 30, domy�lnie  15
      # N391=6                # N391 value    1 - 255, domy�lnie 6
      # N392=3                # N392 value    1 - 10, domy�lnie  3
      # N393=4                # N393 value    1 - 10, domy�lnie  4

      # Podane tutaj parametry maj� zastosowanie do wszystkich urz�dze�
      # CIRfwd=16             # CIR forward   1 - 64
      # Bc_fwd=16             # Bc forward    1 - 512
      # Be_fwd=0              # Be forward    0 - 511
      # CIRbak=16             # CIR backward  1 - 64
      # Bc_bak=16             # Bc backward   1 - 512
      # Be_bak=0              # Be backward   0 - 511

      #
      #
      # KOnfiguracja poszczeg�lnych urz�dze�
      #
      #

      #
      # Pierwsze urz�dzenie - Sangoma S502E
      #
      [sdla0]
      Type=Sangoma            # Rodzaj urz�dzenia do skonfigurowania,
                              # rozpoznawana jest tylko SANGOMA

      #
      # Poni�sze parametry s� specyficzne dla typu Sangoma
      #
      # Rodzaj karty �angoma - S502A, S502E, S508
      Board=S502E
      #
      # Nazwa firmowego oproramowania testowego dla karty Sangoma
      # Testware=/usr/src/frad-0.10/bin/sdla_tst.502
      #
      # Nazwa firmowego oprogramowania FR
      # Firmware=/usr/src/frad-0.10/bin/frm_rel.502
      #
      Port=360                # Port uzywany przez t� kart�
 Mem=C8                  # Adres okna pami�ci, A0-EE, zale�ny od karty
 IRQ=5                   # Numer przerwania IRQ , nie potrebny w przypadku S502A
 DLCIs=1                 # Liczba urz�dze� DLCI przy��czonych do tego urz�dzenia
 DLCI_1=16               # numer pierwszego urz�dzenia DLCI, 16 - 991
 # DLCI_2=17
 # DLCI_3=18
 # DLCI_4=19
 # DLCI_5=20
 #
 # Podane poni�ej opcje maj� zastosowanie tylko do tego urz�dzenia
 # i zast�puj� warto�cidomy�lne podane wcze�niej
 #
 # Access=CPE            # CPE lub NODE, domy�lnie CPE
 # Flags=TXIgnore,RXIgnore,BufferFrames,DropAborted,Stats,MCI,AutoDLCI
 # Clock=Internal        # External lub Internal, domy�lnie Internal
 # Baud=128              # Okre�lona pr�dko�� (bod�w) przy��czonych CSU/DSU
 # MTU=2048              # Maksymalna d�ugo�� ramki IFrame, domy�lnie 4096
 # T391=10               # T391 value    5 - 30, domy�lnie 10
 # T392=15               # T392 value    5 - 30, domy�lnie 15
 # N391=6                # N391 value    1 - 255, domy�lnie 6
 # N392=3                # N392 value    1 - 10, domy�lnie 3
 # N393=4                # N393 value    1 - 10, domy�lnie 4

 #
 # Drugim urz�dzeniem jest zupe�nie inna karta
 #
 # [sdla1]
 # Type=�miesznaKarta    # Rodzaj konfigurowanego urz�dzenia
 # Board=                # Rodzaj karty Sangoma
 # Key=Value             # Parametry dpecyficzne dla tego urz�dzenia

 #
 # Domy�lne parametry konfiguracyjne urz�dze� DLCI
 # Mog� zosta� zast�pione w konkretnych sekcjach konfiguracyjnych DCI
 #
 CIRfwd=64               # CIR forward   1 - 64
 # Bc_fwd=16             # Bc forward    1 - 512
 # Be_fwd=0              # Be forward    0 - 511
 # CIRbak=16             # CIR backward  1 - 64
 # Bc_bak=16             # Bc backward   1 - 512
 # Be_bak=0              # Be backward   0 - 511

 #
 # Konfiguracja DLCI
 # Wszystkie parametry s� opcjinalne. Nazewnictwo:
 # [DLCI_D<devicenum>_<DLCI_Num>]
 #

 [DLCI_D1_16]
 # IP=
 # Net=
 # Mask=
 # Flags defined by Sangoma: TXIgnore,RXIgnore,BufferFrames
 # DLCIFlags=TXIgnore,RXIgnore,BufferFrames
 # CIRfwd=64
 # Bc_fwd=512
 # Be_fwd=0
 # CIRbak=64
 # Bc_bak=512
 # Be_bak=0

 [DLCI_D2_16]
 # IP=
 # Net=
 # Mask=
 # Flags defined by Sangoma: TXIgnore,RXIgnore,BufferFrames
 # DLCIFlags=TXIgnore,RXIgnore,BufferFrames
 # CIRfwd=16
 # Bc_fwd=16
 # Be_fwd=0
 # CIRbak=16
 # Bc_bak=16
 # Be_bak=0

 Po stowrzeniu pliku /etc/frad/router.conf pozosta�o jedynie
 skonfigurowa� rzeczywiste urz�dzenia. Jest to tylko troszk�
 sprytniejsze ni� konfigurowanie zwyk�ych urz�dze� sieciowych. Musisz
 pami�ta� aby przed uruchomieniem urz�dze� DLCI uruchomi� wpierw
 urz�dzenie FRAD.

      # Konfiguracja karty FRAD i parametr�w DLCI
      /sbin/fradcfg /etc/frad/router.conf || exit 1
      /sbin/dlcicfg file /etc/frad/router.conf
      #
      # Podnoszenie urz�dzenia FRAD
      ifconfig sdla0 up
      #
      # Konfiguracja interfejs�w DLCI i trasowania
      ifconfig dlci00 192.168.10.1 pointopoint 192.168.10.2 up
      route add 192.168.10.0 netmask 255.255.255.0 dlci00
      #
      ifconfig dlci01 192.168.11.1 pointopoint 192.168.11.2 up
      route add 192.168.11.0 netmask 255.255.255.0 dlci00
      #
      route add default dev dlci00
      #

 66..1100..  ZZlliicczzaanniiee rruucchhuu ((IIPP AAccccoouunnttiinngg))

 Cechy j�dra Linuxa dotycz�ce zliczania ruchu umo�liwiaj� gromadzenia i
 analiz� informacji na temat wykorzystania sieci. Gromadzone dane
 zawieraj� liczb� pakiet�w, liczb� odpowiadaj�cych im bajt�w
 przes�anych od ostatniego zerowania licznik�w. Mo�esz zlicza� ruch na
 wiele r�nych sposob�w, odpowiednio grupuj�c ruch tak aby gromadzone
 inforamcje zawiera�y odpowiednie, interesuj�ce ci� statystyki.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          [*] IP: accounting

 Po skompilowaniu i zainstalowaniu nowego j�dra, muszisz skorzysta� z
 narz�dzia o nazwie _i_p_f_w_a_d_m, s�u��cego do wprowadzania i zmiany regu�
 zliczania ruchu. Istnieje wiele regu� zliczania ruchu, kt�re m�g�by�
 zastosowa�. Wybra�em kilka prostych, kt�re mog� by� u�yteczne,
 zapoznaj si� ze stron�podr�cznika dotycz�c� programu _i_p_f_w_a_d_m.

 Scenariusz: Posiadasz siec ethernetow� przy��czon� do Internetu za
 pomoc� po��czenia PPP. Na segmencie ethernetowym znajduje si� komputer
 oferuj�cy szereg us�ug. Jeste� zainteresowany jaki ruch jest
 generowany przez telnet,rlogi,ftp i www.

 Mo�esz skorzysta� z poni�szego zestawu polece�:

      #
      # Usu� istneij�ce regu�y zliczanai ruchu
      ipfwadm -A -f
      #
      # dodaj regu�y dotycz�ce lokalnego segmentu ethernetowego
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 44.136.8.96/29 20
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 44.136.8.96/29 20
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 44.136.8.96/29 23
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 44.136.8.96/29 23
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 44.136.8.96/29 80
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 44.136.8.96/29 80
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 44.136.8.96/29 513
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 44.136.8.96/29 513
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 44.136.8.96/29
      ipfwadm -A out -a -P tcp -D 44.136.8.96/29
      ipfwadm -A in -a -P udp -D 44.136.8.96/29
      ipfwadm -A out -a -P udp  -D 44.136.8.96/29
      ipfwadm -A in -a -P icmp -D 44.136.8.96/29
      ipfwadm -A out -a -P icmp -D 44.136.8.96/29
      #
      # Regu�y domy�lne
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 0/0 20
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 0/0 20
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 0/0 23
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 0/0 23
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 0/0 80
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 0/0 80
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 0/0 513
      ipfwadm -A out -a -P tcp -S 0/0 513
      ipfwadm -A in -a -P tcp -D 0/0
      ipfwadm -A out -a -P tcp -D 0/0
      ipfwadm -A in -a -P udp -D 0/0
      ipfwadm -A out -a -P udp  -D 0/0
      ipfwadm -A in -a -P icmp -D 0/0
      ipfwadm -A out -a -P icmp -D 0/0
      #
      # Wy�wietl list� obowi�zuj�cych regu�
      ipfwadm -A -l -n
      #

 Ostatnie polecenie wy�wietla list� regu� zliczania ruchu wraz ze zgro�
 madzonymi informacjami.

 Analizuj�c wielko�� ruchu IP nale�y pami�ta�, �e bb��ddzziiee zzwwii��kksszzaannyy
 lliicczznniikk kkaa��ddeejj rreegguu��yy,, kktt��rraa ppaassuujjee ddoo aannaalliizzoowwaanneeggoo ppaakkiieettuu, aby
 uzyska� wyniki r�nicowe, trzeba wykona� proste dzia�ania
 matematyczne. Gdybym chcia�zna� liczb� przes��nych bajt�w poza
 us�ugami telnet, rlogin, ftp i www musia�bym od wielko�ci ruchu dla
 wszystkich port�w odj�� zmierzone wielko�ci dla poszczeg�lnych regu�.

 # ipfwadm -A -l -n
 IP accounting rules
  pkts bytes dir prot source               destination          ports
     0     0 in  tcp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> 20
     0     0 out tcp  44.136.8.96/29       0.0.0.0/0            20 -> *
     0     0 in  tcp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> 23
     0     0 out tcp  44.136.8.96/29       0.0.0.0/0            23 -> *
    10  1166 in  tcp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> 80
    10   572 out tcp  44.136.8.96/29       0.0.0.0/0            80 -> *
   242  9777 in  tcp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> 513
   220 18198 out tcp  44.136.8.96/29       0.0.0.0/0            513 -> *
   252 10943 in  tcp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> *
   231 18831 out tcp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> *
     0     0 in  udp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> *
     0     0 out udp  0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       * -> *
     0     0 in  icmp 0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       *
     0     0 out icmp 0.0.0.0/0            44.136.8.96/29       *
     0     0 in  tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> 20
     0     0 out tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            20 -> *
     0     0 in  tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> 23
     0     0 out tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            23 -> *
    10  1166 in  tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> 80
    10   572 out tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            80 -> *
   243  9817 in  tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> 513
   221 18259 out tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            513 -> *
   253 10983 in  tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> *
   231 18831 out tcp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> *
     0     0 in  udp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> *
     0     0 out udp  0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            * -> *
     0     0 in  icmp 0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            *
     0     0 out icmp 0.0.0.0/0            0.0.0.0/0            *
 #

 66..1111..  IIPP AAlliiaassiinngg

 Istniej� programy sieciowe, kt�re wymagaj� aby jedno urz�dzenie
 sieciowe posiada�o wiele numer�w IP. Dostawcy internetu cz�sto
 korzystaj� z tej cechy do tworzenia wirtualnych serwer�w WWW i ftp
 oferuj�c klientowi utworzenie serwera o innym adresie ni� ich w�asny.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          ....
          [*] Network aliasing
          ....
          <*> IP: aliasing support

 Po skompilowaniu i zainstalowaniu j�dra z obs�ug� IP_Alias,
 konfiguracja jest bardzo prosta. Aliasy s� dodawane do wirtualnych
 urz�dze� sieciowych stowarzyszonych z istniej�cymu urz�dzeniami
 sieciowymi. Stosuje si� prost� konwencj� nazywania tych urz�dze�, a
 mianowicie <devname>:<numer urz�dzenia wirtualnego>, np. eth0:0,
 ppp0:10 etc.

 Za��my, �e posiadasz sie� ethernetow�, kt�ra obs�uguje jednocze�nie
 dwie r�ne podsieci IP. Chcia�by� aby tw�j komputer mia� bezpo�redni
 dost�p do obu tych podsieci:
      #
      # ifconfig eth0:0 192.168.1.1 netmask 255.255.255.0 up
      # route add -net 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 eth0:0
      #
      # ifconfig eth0:1 192.168.10.1 netmask 255.255.255.0 up
      # route add -net 192.168.10.0 netmask 255.255.255.0 eth0:0
      #

 Aby usun�c alias nale�y do jego nazwy do��czy� znak `-' podczas
 nast�pnego odwo�ania si� do niego, np. tak:

      # ifconfig eth0:0- 0

 Wraz z usuni�ciem tego aliasu z tabeli trasowa� zostan� usuni�te
 wrzystkie trasy korzystaj�ce z tego aliasu.

 66..1122..  FFiillttrroowwnniiee ppaakkiieett��ww ((IIPP FFiirreewwaalllliinngg))

 Filtrowanie pakiet i zasady przy tym obowi�zuj�ce s� dok�adniej
 om�wione w Firewall-HOWTO <Firewall-HOWTO.html>.  IP Firewalling IP
 Firewalling pozwala na zabezpieczenia twojego komputera przed
 niuprawnionym dost�pem przez sie�, wykorzystuj�c w tym celu
 filtrowanie pakiet�w. Istniej� trzy r�ne klasy regu�, filtrowanie
 pakiet�w przychodz�cyhc, filtrowanie pakiet�w wychodz�cych i
 filtrowanie pakiet�w przekazywanych dalej (forwarding). Regu�y
 filtrowania pakiet�w przychodz�cych dotycz� pakiet�w otrzymanych przez
 urz�dzenie sieciowe. Regu�y filtrownia pakiet�w wychodz�cych, dotycz�
 pakiet�w tu� przed wys�aniem przez urz�dzenie sieciowe. Regu�y
 fitrowania pakiet�w przesy�anych dotycz� pakiet�w, kt�re zosta�y przez
 nasz komputer odebrane, lecz nie jest on ich ostatecznym adresatem,
 tzn. pakiety, kt�re b�d� poddane trasowaniu.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          [*] Network firewalls
          ....
          [*] IP: forwarding/gatewaying
          ....
          [*] IP: firewalling
          [ ] IP: firewall packet logging

 Wprowadzanie regu� filtrownia pakiet�w IP wykonuje si� za pomoc�
 programu _i_p_f_w_a_d_m. Jak wspomina�em wcze�cniej nie jestem ekspertem od
 zabezpiecze� sieci komputerowych, wi�c cho� prezentuje przyk�ad, z
 kt�rego mo�esz skorzysta�, powiniene� samodzielnie zapozna� si� z tym
 tematem i opracowa� w�asne regu�y filtrowania pakiet�w, oczywi�cie
 tylko wtedym gdy jest dla cienie wa�ne bezpieze�stwo twojego systemu.

 Prawdopodobnie najcz�stszym wykorzystaniem filtrowania pakiet�w jest
 sytuacja, gdy tw�j Linux pracuje jako router i filtr pakiet�w
 chroni�cy lokaln� sie� przed nieuprawnionym dost�pem z sieci
 zewn�trznej.

 Przedstawiona poni�ej konfiguracja jest oparta na sugestiach
 przes�anych przez Arnta Gulbrandsena,<[email protected]>.

 Przyk�ad opisuje konfiguracj� regu� filtra pakiet�w prauj�cego na
 Linuxie, wykorzystywanym w spos�b przedstawiony na poni�szym
 schemacie:

      -                                   -
       \                                  | 172.16.37.0
        \                                 |   /255.255.255.0
         \                 ---------      |
          |  172.16.174.30 | Linux |      |
      NET =================|  f/w  |------|    ..37.19
          |    PPP         | router|      |  --------
         /                 ---------      |--| Mail |
        /                                 |  | /DNS |
       /                                  |  --------
      -                                   -

 Poni�ssze polecenia zwykle s� umieszczane w jednym z plik�w rc, aby
 by�y automatycznie wykonywane przy ka�dym uruchomieniu systemu. Aby
 maksymalnie zwi�kszy� bezpiecze�stwo systemu, powinny by� wykonywane
 tu� po skonfigurowaniu urz�dze� sieciowych, lecz tu� przed ich
 w��czeniem. W ten spos�b niwelujemy chwil� s��bo��i zwi�zan� z
 restartem komputera.

 #!/bin/sh

 # Oczy�� tabel� regu� przesy�ania pakiet�w (forwarding)
 # Zmie� domy�ln� polityk� na 'accept' (akceptuj):
 #
 /sbin/ipfwadm -F -f
 /sbin/ipfwadm -F -p accept
 #
 # .. i dla ruchu przychodz�cego (Incoming)
 #
 /sbin/ipfwadm -I -f
 /sbin/ipfwadm -I -p accept

 # Popierwsze zabezpiecz interfej PPP
 # Chetnie zamiast '-a deny' wstawi�bym '-a reject -y', lecz wtedy nie
 # by�oby mo�liwe rozpoczynanie po��cze� wychodz�cych przez ten
 # interfejs. Parametr -o pozwala rejestrowa� odrzucane datagramy.
 # Kosztem przestrzeni dyskowej zaj�tej przez inforamcje sysloga
 # uzyskujemy informacje na temat niechcianego ruchu IP.
 #
 /sbin/ipfwadm -I -a reject -y -o -P tcp -S 0/0 -D 172.16.174.30

 # Odrzu� pewnego rodzaju pakiety:
 # Nic nie powinno przychodzi� z adres�w multicast/anycast/broadcast
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a deny -o -S 224.0/3 -D 172.16.37.0/24
 #
 # nic nie powinno przychidzi� z adresu p�tli zwrotnej
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a deny -o -S 127.0/8 -D 172.16.37.0/24

 # Zezw�l na po��czenia SMTP i DNS, lecz jedynie do serwera Mail/DNS
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a accept -P tcp -S 0/0 -D 172.16.37.19 25 53
 #
 # DNS korzysta z UDP i TCP, muszisz pozwoli� na oba rodzaje po��cze�
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a accept -P udp -S 0/0 -D 172.16.37.19 53
 #
 # Nie pozwalamu na "odpowiedzi" przychodz�ce do tak niebezpiecznych
 # port�w jak NFS czy rozszerzenie NFSu Larryego McVoya. Je�li
 # korzystasz ze squida dopisz tutaj jego port
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a deny -o -P udp -S 0/0 53 \
         -D 172.16.37.0/24 2049 2050

 # odpowiedzi do innych port�w s� OK
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a accept -P udp -S 0/0 53 \
         -D 172.16.37.0/24 53 1024:65535

 # Odrzu� po��czenia przychodz�ce do identd
 # korzystamy tutaj z 'reject', aby ��cz�cy si� komputer wiedzia�, �e
 # nie ma co pr�bowa� nawi�za� po��czenia. W przeciwnym wypadku narazimy
 # si� na op�nienia wywo�ane dzia�aniem programu ident po drugiej
 # stronie nawi�zywanego przez nas po��czenia
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a reject -o -P tcp -S 0/0 -D 172.16.37.0/24 113

 # Pozw�l na popularne us�ugi pochodz�ce z sieci 192.168.64 i 192.168.65
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a accept -P tcp -S 192.168.64.0/23 \
         -D 172.16.37.0/24 20:23

 # akceptuj i przesy�aj wszystko co wzi�o si� z sieci loklanej
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a accept -P tcp -S 172.16.37.0/24 -D 0/0

 # zabro� wi�kszo�ci innych po��cze� TCP i rejestruj je
 # (je�li masz k�opot z dzia�aniem ftp dodaj 1:1023)
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a deny -o -y -P tcp -S 0/0 -D 172.16.37.0/24

 # ... for UDP too
 #
 /sbin/ipfwadm -F -a deny -o -P udp -S 0/0 -D 172.16.37.0/24

 Dobra konfiguracja filtra jest niemal sztuk�. Powy�szy przyk�ad
 powinien by� rozs�dnym punktem startowym. Strona podr�cznika dotycz�ca
 _i_p_f_w_a_d_m oferuje dodatkowe inforamacje na ten temat. Je�li planujesz
 za�o�enie filtra upewnij si�, �e zebra�e� wok� maksymalnie wiele
 porad ze �r�de�, kt�rym mo�esz ufa� i popro� kogo� aby sprawdzi�
 dzia�anie twojego filtra z zewn�trz.

 66..1133..  IIPPXX ((AAFF__IIPPXX)

 Protok� IPX jest powszechnie wykorzystywany w lokalnych siecach
 Novell Netware(tm). Linux potrafi obs�ugiwa� ten protok� i mo�e
 zosta� skonfigurowany do pracy jako ko�c�wk sieci Novell Netwate(tm)
 lub jako router pakiet�w IPX.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          [*] The IPX protocol
          [ ] Full internal IPX network

 Protok� IPX i standard NCPFS s� dok�adniej om�wione w IPX-HOWTO <IPX-
 HOWTO.html>.

 66..1144..  IIPPvv66

 W�a�nie gdy zacz�o ci si� wydawa�, �e zaczynasz rozumie� sieci IP,
 zasady si� zmieni�y! IPv6 jest skr�tem oznaczaj�cym wersj� 6 protoko�u
 IP. IPv6 zosta� opracowany w celu rozwiania obaw spo�eczno�ci
 internetowej zwi�zanych z wyczerpywaniem si� wolnych adres�w IP.
 Adresy prtotoko�u IPv6 s� budowane na 32 bajtach (128bit�w), pozwoli
 to na lepsze zarz�dzanie sieciami, ni� ma to obecnie.

 J�dra Linuxa serii 2.1.* ju� posiadaj� dzia�aj�c�, cho� niepe�n�
 implementacje protoko�u IPv6.

 Je�li chcesz poeksperymentowa� z t� now� generacj� technologii
 internetowych, lub jest ci to do czego� potrzebne, powiniene�
 przeczyta� IPv6-FAQ dost�pny pod adresem: www.terra.net
 <http://www.terra.net/ipv6/>.

 66..1155..  IISSDDNN

 Sie� cyfrowa zintegrowanych us�ug (Integrated Services Digital Network
 - ISDN) sk�ada si� z serii standard�w definuj�cych cyfrow� sie�
 pakietow� og�lnego przeznaczenia. ISND jest zwykle dostarczana ��czami
 o wysokiej pr�dko�ci, podzielonymi na wiele kana��w. Istniej� dwa
 r�ne rodzaje kana��w, kana�y typu 'B' rzeczywi�cie przenosz�ce dane
 u�ytkownika, oraz kana� typu 'D' wykorzystywany do przesy�ania
 informacji steruj�cej do centrali ISDN w celu zestawiania po��cze� i
 innych funkcji. Dla przyk�adu w Australii ISDN mo�e by� dostarczony
 ��czem 2Mbps podzielonym na 30 kaba��w B po 64kbps ka�dy i jeden kana�
 D. W tej samej chwili mo�e by� wykorzystywana dowolna liczba kaba��w w
 dowolnej kombinacji. Jest mo�nliwe np, zestawienie 30 r�nych po��cze�
 z 30toma r�nymi punktami docelowymi, ka�de po 64kbps lub 15 po��cze�
 z 15toma r�nymi punktami docelowymi, ka�de po 128 kbps (jedno
 po��czenie wykorzystuje dwa kana�y), lub zestwienie ma�ej liczby
 po��cze� pozostawiaj�c pozosta�� cz�� pasma niewykorzytan�. Pierwotn�
 przyczyn� powstania ISDN, by�o umo�liwienie firmom telekomunikacyjnym
 udost�pniania jednej us�ugi przesy�ania danych, kt�ra mog�aby by�
 wykorzystywana  dla telefonii (wykorzystuj� cyfrowe przetworniki
 g�osu) lub do przesy�ania danych bez konieczno�ci wykonywania przez
 klienta jakichkolwiek zmian.

 Istnieje kilka r�nych metod pod��czenia komputera do sieci ISDN.
 Jedn� z nich jest wykorzystanie urz�dzenia o nazwie `Terminal
 Adaptor', kt�re w��cza si� do ko�c�wki sieciowej (Network Terminating
 Unit), zainstalowanej przez twojego dostawc� us�ugi ISDN,
 udost�pniaj�cego z drugiej strony kilka port�w szeregowych. Jeden z
 tych port�w s�u�y do wprowadzania polece� w celu skonfigurowania i
 nawi�zania po��cze�, pozosta�e s� pod��czone do urz�dze� sieciowych,
 kt�re b�d� bezpo�rednio korzysta�y z zestawionych kana��w transmisji
 danych. W takiej konfiguracji Linux b�dzie pracowa� poprawnie bez
 konieczno�ci wykonywania jakichkolwiek modyfikacji. Korzystamy z portu
 szeregowego urz�dzenia 'Terminal Adaptor' w taki sam spos�b, jak ze
 zwyk�ego portu szeregowego. Innym sposobem przy��czenia Linuxa do
 sieci ISDN, w czym wspomaga� nas b�dzie kod obs�ugi ISDN zawarty w
 j�drze Linuxa jest zainstalowanie karty ISDN bezpo�rednio w Linuxie.
 Wtedy modu� obs�ugi ISDN w j�drze Linuxa jest odpowiedzialny za
 obs�ug� urz�dzenia, protoko��w i zestawianie po��cze�.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      ISDN subsystem  --->
              <*> ISDN support
              [ ] Support synchronous PPP
              [ ] Support audio via ISDN
              < > ICN 2B and 4B support
              < > PCBIT-D support
              < > Teles/NICCY1016PC/Creatix support

 Implementacja ISDN w j�drze Linuxa rozpoznaje szereg r�nych typ�w
 wewn�trznych kart ISDN. Ich lista jest przedstawiona podczas konfigu�
 racji j�dra:

 �  ICN 2B and 4B

 �  Octal PCBIT-D

 �  Teles ISDN-cards and compatibles

    Cz�� z tych kart wymaga za�adowania do ich wewn�trznej pami�ci
    odpowiedniego oprogramowania. S�u�y do tego oddzielne narz�dzie.

 Szczeg�owy opis jak skonfigurowa� obs�ug� ISDN pod Linuxem jest
 dost�pny w katalogu /usr/src/linux/Documentation/isdn/. Istnieje
 r�wnie� FAQ po�wi�cony tej tematyce: _i_s_d_n_4_l_i_n_u_x jest dost�pny pod
 adresem www.lrz-muenchen.de <http://www.lrz-
 muenchen.de/~ui161ab/www/isdn/>.  (po po��czeniu, aby otrzymac wersj�
 angielsk�, musisz klikn�c na angielskiej fladze)

 UUwwaaggaa nnaa tteemmaatt PPPPPP. Rodzina protoko��w PPP pracuje na ��czach
 szeregowych synschronicznych lub asynchronicznych. Rozpowszechniany
 powszechnie program `_p_p_p_d' obs�uguje jedynie tryb asynchroniczny.
 Je�li zamierzasz uruchamia� po��czenie PPP wykorzystuj�� jako no�nik
 uslug� ISDN, potrzebujesz specjaln�, zmodyfikowan� wersj� tego
 programu. Wskaz�wki, gdzie j� mo�na znale�� znajdziesz w dokumentacji,
 o kt�rej wspomnieli�my wcze�niej.

 66..1166..  IIPP MMaassqquueerraaddee

 Wielu ludzi do po��czenia z Internetem ma zwyk�e konto u dostwcy
 Internetu. Niemal ka�dy korzystaj�cy z takigj konfiguracji otrzymuje
 od swojego dostwcy Internetu jeden adres IP. Zwykle jest to
 wystarczaj�ce na pod��czenie do Internetu tylko jednego komputera.
 Maskarada adresu IP jest sprytn� sztuczk� umo�liwiaj�c� jednoczesne
 korzystanie z tego jednego adresu IP przez wiele komputer�w,
 sprawiaj�c, �e dla �wiata zewn�trzengo komputery te wygl�daj� tak, jak
 gdyby by�y komputerem obs�uguj�cy po��czenie modemowe z Internetem.
 Istnieje ma�a niedogodno��, a mianowicie w wi�kszo�ci przypadk�w
 maskarada adres�w IP dzia�a tylko w jedn� stron�, to znaczy komputery,
 kt�re z niej korzystaj� mog� nawi�zywa� po��czenia z komputerami w
 sieci Internet, lecz same nie mog� otrzymywa� po��cze� z zewn�trz. To
 oznacza, �e niekt�re us�ugi sieciowe np. _t_a_l_k nie dzia��j�, a inne np.
 _f_t_p musz� by� skonfigurowane do pracy w trybi pasywnym (PASV). Na
 szcz�scie wi�kszo�� us�ug internetowych takich, jak _t_e_l_n_e_t, _W_W_W i _i_r_c
 dzia�a bardzo dobrze.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Code maturity level options  --->
          [*] Prompt for development and/or incomplete code/drivers
      Networking options  --->
          [*] Network firewalls
          ....
          [*] TCP/IP networking
          [*] IP: forwarding/gatewaying
          ....
          [*] IP: masquerading (EXPERIMENTAL)

 Wpierw tw�j Linux musi obs�ugiwa� po��czenie z internetem (zwykle
 przez SLIP lub PPP) w taki sam spos�b, jak gdyby by�jedynym komput�
 erme, kt�ry b�dzie z tego po��czenia korzysta�. Nast�pnie nale�y skon�
 figirowa� dodatkowe urz�dzenie sieciowe, zwykle kart� sieci ethernet,
 zwykle korzystaj�c z puli numer�w IP zarezerwowanych dla sieci prywat�
 nych, kt�rych nie wykorzystuje si� w sieci Internet. Komputery korzys�
 taj�ce z maskarady adres�w IP bed� w�a�nie na tej sieci. Ka�dy z nich
 otrzyma adres IP i zostanie skonfigurowany w ten spos�b, �e jego gate�
 wayem (routerem) stanie si� interfejs karty ethernetowej naszego Lin�
 uxa.

 Typowa konfiguracja wygl�da mnie wi�cej tak:

 -                                   -
  \                                  | 192.168.1.0
   \                                 |   /255.255.255.0
    \                 ---------      |
     |                | Linux | .1.1 |
 NET =================| masq  |------|
     |    PPP/slip    | router|      |  --------
    /                 ---------      |--| host |
   /                                 |  |      |
  /                                  |  --------
 -                                   -

 Najwa�niejsze polecenia konfiguracyjne dla tego przyk�adu:

      # Trasa do sieci na segmencie ethernetowym
      route add 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 eth0
      #
      # Domy�lna trasa do Internetu
      route add default ppp0
      #
      # Wszystkie komputery w sieci 192.168.1/24 korzystaj� z maskarady
      # adres�w IP
      ipfwadm -F -a m -S 192.168.1.0/24 -D 0.0.0.0/0

 Wi�cej informacji na temat maskarady adres�w IP pod Linuxem znajdziesz
 tutaj:IP Masquerade Resource Page
 <http://www.hwy401.com/achau/ipmasq/>, lub w dokumencie IP-Masquerade-
 HOWTO <IP-Masquerade-HOWTO.pl.html>.

 66..1177..  IIPP TTrraannssppaarreenntt PPrrooxxyy

 Przezroczyste proxy IP jest udogodnieniem, kt�re umo�liwia
 przekierowanie po��cze� do us�ug lub serwer�w na innym komputerze do
 us�ug lub serwer�w znajduj�cych si� na tym komputerze. Zwykle jest to
 u�yteczne w sytuacji gdy tw�j Linux pracuje jako router i jednocze�nie
 pracuje jako serwer proxy. W takim przypadku mo�esz przekierowa�
 dokalnego proxy serwera wszystkie po��czenia do serwer�w proxy
 znajduj�cych si� za routerem.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Code maturity level options  --->
              [*] Prompt for development and/or incomplete code/drivers
      Networking options  --->
              [*] Network firewalls
              ....
              [*] TCP/IP networking
              ....
              [*] IP: firewalling
              ....
              [*] IP: transparent proxy support (EXPERIMENTAL)

 Konfiguracj� przezroczystego proxy wykonuje si� programem _i_p_f_w_a_d_m.

 Prosty przyk�ad, kt�ry mo�e by� u�yteczny:

      ipfwadm -I -a accept -D 0/0 80 -r 8080

 W powy�szym przyk�adzie przekierowujemy wszystkie po�aczenia
 skierowane na port 80 (www) dowolnego komputera, na po�aczenia do
 portu 8080 naszego Linuxa. Ten sps�b m�g�by by� u�yty (gdyby by�
 poprawny - bo nie jest ...pp) do przekierowania ca�ego ruchu www do
 lokalnego serwera proxy.

 66..1188..  MMoobbiillee IIPP

 Termin 'IP mobility' opisuje zdolno�� komputera do przemieszczania
 swojego punktu styku z internetem z jednej sieci do innej sieci bez
 konieczno�ci zmiany w�asnego adresu IP i bez utraty nawi�zanych
 po��cze�. Zwykle gdy komputer zmienia sw�j punk przy��czenia do sieci,
 musi r�wnie� zmieni� adres IP. Udogodnienie IP Mobility przezwyci�a
 t� niedogodno�� przydzielaj�c komputerowi jeden, ustalony adres IP i
 wykorzystuje tunerowanie (IP tunneling) i automatyczne trasowanie
 zapewniaj�c, �� datagramy skierowane do tego komputera s� kierowane do
 adresu IP, z kt�rego korzysta.

 Istnieje projekt maj�cy zapewni� powstanie kompletu narz�dzi dla
 udogonienia 'IP mobility' pd Linuxem. Aktualny stan prac mo�na pozna�
 zagl�daj�c na stron�: Linux Mobile IP Home Page
 <http://anchor.cs.binghamton.edu/~mobileip/>.

 66..1199..  MMuullttiiccaasstt

 IP Multicast pozwala na jednoczesne trasowanie datagram�w do wielu
 r�nych komputer�w znajduj�cych si� w zupe�nie innych podsieciach.
 Korzysta si� z tego mechanizmu rozpowszechniania w internecie audio i
 video lub innych nowoczesnych us�ug.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
              [*] TCP/IP networking
              ....
              [*] IP: multicasting

 Wymagany jest minimalny zestaw narz�dzi i ma�a rekonfiguracja sieci.
 Dobrym �r�d�em informacji na temat istalacji i konfiguracji tego
 udogodnienia pod Linuxem jest strona www.teksouth.com
 <http://www.teksouth.com/linux/multicast/>.

 66..2200..  NNeettRRoomm ((AAFF__NNEETTRROOMM)

 Urz�dzenia NetRom nosz� nazwy `nr0', `nr1', itd.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

 Networking options  --->
     [*] Amateur Radio AX.25 Level 2
     [*] Amateur Radio NET/ROM

 Protoko�u AX25, NetRom i Rose s� opisane w AX25-HOWTO
 <AX25-HOWTO.html>. S� wykorzystywane g��wnie przez kr�tkofalowc�w
 (packet radio).

 Wiekszo�� pracy w implementacji tych protoko��w pod Linuxem wykona�
 Jonathon Naylor, [email protected].

 66..2211..  PPLLIIPP

 Urz�dzenia PLIP nosz� nazwy `plip0', `plip1, itd. Pierwsze
 konfigurowane urz�dzenie otrzymuje numer `0', a nast�pne otrzymuj�
 kolejne numery.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          <*> PLIP (parallel port) support

 _p_l_i_p (Parallel Line IP), jest podobny do SLIP, to znaczy zapewnia
 po��czenie _p_u_n_k_t_-_d_o_-_p_u_n_k_t_u (point-to-point) mi�dzy dwoma komputerami,
 lecz wykorzystuje w tym celu porty r�wnoleg�e komputera (zamiast
 port�w szeregowych, jak to ma miejsce w przypadku protoko�u SLIP).
 Poniewa� port r�wnoleg�y umo�liwia w jednej chwili transmisj� wi�cej
 ni� jednego bitu, wykorzystuj�c interfejs _p_l_i_p mo�emy osi�gn��
 znacznie wi�ksze pr�dko��i transmisji, ni� ma to miejsce w przypadku
 portu szeregowego. Co wi�cej, do plip mo�e by� wykorzystany nawet
 najprostszy rodzaj portu szeregowego, port drukarkowy, gdy do pe�nego
 wykorzystania port�w szeregowych konieczne jest zakupienie dosy�
 drogich uk�ad�w UART 15550AFN.

 Nale�y zwr�ci� uwag�, �e niekt�re laptopy u�ywj� uk�ad�w, kt�re nie
 b�d� poprawnie wsp�pracowa� z PLIP, poniewa� nie zezwalaj� na
 przesy�anie pewnego rodzaju sygna��w, na kt�rych polega PLIP, a z
 kt�rych nie korzystaj� drukarki.

 Interfejs _p_l_i_p pod Linuxem jest zgodny z _C_r_y_n_w_y_r _P_a_c_k_e_t _D_r_i_v_e_r _P_L_I_P, a
 to oznacza, �e mo�esz przy��czy� do swojego Linuxa, komputer pracuj�cy
 pod MSDOS, na kt�rym dzia�a oprogramowanie TCP/IP korzystaj�ce ze
 standardu 'packet drivera', korzystaj�e z drajwera plip.

 Podczas kompilacji j�dra jedyny plik, kt�rmu warto si� bli�ej przyj�e�
 to /usr/src/linux/driver/net/CONFIG. Zawiera parametry czasowe
 sterownika _p_l_i_p podane w milisekundach. Warto�ci domy�lne s�
 prawdopodobnie poprawne w wi�kszo�ci przypadk�w. Je�li tw�j komputer
 jest wyj�tkowo wolny, mo�esz si� zastanowi� nad zwi�kszeniem tych
 paramter�w, ale na komputerze po drugiej stronie po��czenia.

 Sterownik przyjmuje nast�puj�ce warto�ci dimy�lne parametr�w:

 urz�dzenie adres       IRQ
            we/wy
 ------     --------    -----
 plip0      0x3BC        5
 plip1      0x378        7
 plip2      0x278        2 (9)

 Je�li parametry port�w r�wnoleg�ych twojego komputera nie pasuj� do
 �adnej z przedstawionych powy�ej kombinacji, jeste� w stanie zmieni�
 przerwanie IRQ wykorzystywane przez port (za pomoc� programu
 _i_f_c_o_n_f_i_g). Pami�taj aby w��czy� w BIOSie korzystanie przez porty
 r�wnoleg�e zprzerwa� IRQ, oczywi�cie o ile BIOS posiada tak� opcj�.

 W celu skonfigurowania interfejsu _p_l_i_p musisz do plik�w rc
 konfiguruj�cych sie� _d_o_d_a_� nast�puj�ce polecenia:

      #
      # Przy��cz interfejs  PLIP
      #
      #  skonfiguruj pierwszy port r�wnoleg�y jako urz�dzenie plip
      /sbin/ifconfig plip0 IPA.IPA.IPA.IPA pointopoint IPR.IPR.IPR.IPR up
      #
      # End plip

 Gdzie:

    IIPPAA..IIPPAA..IIPPAA..IIPPAA
       oznacza tw�j adres IP.

    IIPPRR..IIPPRR..IIPPRR..IIPPRR
       oznacza adres IP komputera zdalnego.

 Parametr _p_o_i_n_t_o_p_o_i_n_t ma tutaj takie samo zanczenie, co w przypadku
 protoko�u SLIP, a mianowicie okre�la adres IP komputera po
 drugiejstronie po��czenia.

 Urz�dzenie _p_l_i_p niemal pod ka�dym wzgl�dem mo�esz traktowa� tak samo
 jak urz�denie _s_l_i_p, poza tym, �e ani _d_i_p ani _s_l_a_t_t_a_c_h nie musz� i nie
 mog� by� wykorzystywane.

 66..2211..11..  SScchheemmaatt kkaabbllaa ddoo ppoo����cczzeenniiaa PPLLIIPP..

 _p_l_i_p zosta� opracowany w taki spos�b, aby wykorzystywa� kable o takim
 samym uk�adzie, co kable, zkt�rych korzystaj� inne popularne programy
 do transferu danych przez port r�wnoleg�y pracuj�ce w �rodowisku
 MSDOS.

 Schemat po��cze� (wzi�ty z /usr/src/linux/drivers/net/plip.c) znajduje
 si� poni�ej:

 Nazwa        Po��czenie
 ---------   -----------------
 GROUND      25 - 25
 D0->ERROR   2 - 15
 ERROR->D0   15 - 2
 D1->SLCT    3 - 13
 SLCT->D1    13 - 3
 D2->PAPOUT  4 - 12
 PAPOUT->D2  12 - 4
 D3->ACK     5 - 10
 ACK->D3     10 - 5
 D4->BUSY    6 - 11
 BUSY->D4    11 - 6
 D5          7*
 D6          8*
 D7          9*
 STROBE      1*
 FEED        14*
 INIT        16*
 SLCTIN      17*

 Uwagi: Nie nale�y ��czy� ko�c�wek oznaczonych `*'. Dodatkowe
 uziemienia to 18,19,20,21,22,23 i 24.

 Je�li kabel z kt�rego korzystasz jest ekranowany, ekran powinien by�
 pod��czony do obudowy wtyczki DB-25 ttyyllkkoo nnaa jjeeddnnyymm oo��ccuu.

 OOssttrrzzee��eenniiee:: kkaabbeell zzee ��llee wwyykkoonnaannyymmii ppoo����cczzeenniiaammii mmoo��ee ffiizzyycczznniiee
 zznniisszzcczzyy�� kkaarrtt�� kkoonnttrroolloorraa ttwwoojjeeggoo kkoommppuutteerraa... B�d� bardzo ostro�ny i
 dwukrotnie sprawdzaj ka�de po��czenie, aby nie narazi� si� na
 niepotrzebny b�l g�owy lub atak serca.

 Cho� mo�e si� uda�, �e po��czenie PLIP b�dzie pracowa� na du�e
 odleg�o�ci, nale�y jednak tego unika�. Specykikacja kabla pozwala na
 wykonania kabla o d�ugo�ci ok 1m. B�dz ostro�ny u�ywaj�c d�u�szych
 kabli, poniewa� �r�d�� silnych p� elekromagnetycznych (pioruny, linue
 wysokiego napi�cia, nadajnuki radiowe) mog� zakl�ci� prac� a czasami
 doprowadzi� do uszkodzenia sterownika. Je�li zale�y ci na po��czeniu
 dw�ch komputer�w na naprawd� du�� odleg�o��, powiniene� zopatrzy� si�
 w par� tanich kart ethernetowych  pracuj�cych na cienkim kablu
 koncentrycznym.

 66..2222..  PPPPPP

 Urz�dzenia PPP nosz� nazwy `ppp0', `ppp1, itd. Urz�dzenia otrzymuj�
 kolejne numery poczynaj�c od `0'.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          <*> PPP (point-to-point) support

 Szczeg�owy opis konfiguracji PPP mo�na znale�� w PPP-HOWTO <PPP-
 HOWTO.html>.

 66..2222..11..  UUttrrzzyymmyywwaanniiee zzaa ppoommoocc�� _p_p_p ssttaa��eeggoo ppoo����cczzeenniiaa zz IInntteerrnneetteemm..

 Je�li masz na tyle szcz�cia, aby posiada� p�sta�e po�aczenie z
 sieci� i chcia�bys, aby tw�j komputer automatycznie zestawia�
 po��czenie PPP, gdy z jakiego� powodu zostanie przerwane, pomo�e ci w
 tym prosta sztuczka.

 Skonfiguruj PPP w taki spos�b, aby by�o uruchamiane prze
 administratora systemu za pomoc� polecenia:

      # pppd

 UUppeewwnniijj ssii��, �e w pliku /etc/ppp/options znajduje si� opcja `-detach'.
 Nast�pnie dodaj do pliku /etc/inittab, poni�ej definicji _g_e_t_t_y
 nast�puj�cy wiersz:

      pd:23:respawn:/usr/sbin/pppd

 W ten spos�n program _i_n_i_t bedzie uruchamia� i monitorowa� program _p_p_p_d
 i za ka�dym razem, gdy pppd zko�czy prac�, b�dzie uruchamia� go
 ponownie.

 66..2233..  RRoossee pprroottooccooll ((AAFF__RROOSSEE)

 Urz�dzenia protokolu Rose nosz� nazwy `rs0', `rs1', itd.  Dost�pne s�
 w j�drach w wersji 2.1.*.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Networking options  --->
          [*] Amateur Radio AX.25 Level 2
          <*> Amateur Radio X.25 PLP (Rose)

 Protoko�y AX25, NetRom i Rose s� dok�adnie om�wione w AX25-HOWTO
 <AX25-HOWTO.html>.  S� wykorzystywane przez kr�tkofalowc�w (packet
 radio).

 Wi�kszo�� pracy zwi�zanej z implementacj� tych protoko��w pod Linuxem
 wykona� Jonathon Naylor, [email protected].

 66..2244..  SSAAMMBBAA -- ``NNeettBBEEUUII'',, ``NNeettBBiiooss'' ssuuppppoorrtt..

 SAMBA jest implemnetacj� protoko�u SMB (Session Management Block).
 Pozwala na korzystanie z dysk�w i drukarek komputera pracuj�cego pod
 Linuxem, komputerom pracuj�cym pod systemami firmy Microsoft lub pod
 systemem OS2

 SAMBA i jej konfigiracja jest szceg�owo om�wiona w SMB-HOWTO <SMB-
 HOWTO.html>.

 66..2255..  KKlliieenntt pprroottookkoo��uu SSLLIIPP

 Urz�dzenia protoko�u SLIP s� nazywane `sl0', `sl1' itd. Pierwsze
 skonfigurowane urz�dzenie otrzymuje numer `0', pozosta�e otrzymuj�
 kolejne numery, w momencie ich konfiguracji.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Network device support  --->
          [*] Network device support
          <*> SLIP (serial line) support
          [ ]  CSLIP compressed headers
          [ ]  Keepalive and linefill
          [ ]  Six bit SLIP encapsulation

 Protok� SLIP (Serial Line Internet Protocol) pozwala na zestawienie
 po��czenia TCP/IP przez lini� szeregow�, np. po��czenie modemowe przez
 lini� telefoniczn� lub dzier�awion�. Oczywi�cie aby m�c korzysta� z
 protoko�u SLIP nale�y mie� wpierw dost�p do _s_e_r_w_e_r_a _S_L_I_P. Wiele
 uniwersytet�w i firm komercyjnych udost�pniaj� us�ug� SLIP.

 SLIP wykorzystuje porty szeregowe komputera do przesy�ania datagram�w
 IP. W tym celu musi przej�� sterowanie portu szeregowego. Urz�dzenia
 SLIP nosz� nazwy _s_l_0,_s_l_1 itd. Jak to si� ma do urz�dze� port�w
 szeregowych? Oprogramowanie sieciowe korzysta z funkcji _i_o_c_t_l (i/o
 control) za pomoc� kt�rych mo�e za�ada� zamiany urz�dzenia portu
 szeregowegow urz�dzenie SLIP. Dwa popularne programy potrafi� to
 zrobi�. Jeden z nich to _d_i_p, drugi _s_l_a_t_t_a_c_h.

 66..2255..11..  ddiipp

 _d_i_p (Dialup IP) to zmy�lny program  umo�liwiaj�cy ustawienie pr�dko�ci
 port�w szeregowych, sterowanie modemem w celu wybrania odpowiedniego
 numeru, zautomatyzowane wej�cie do zdalnego systemu, przesukiwanie i
 wybieranie informacji przesy�anych przez zdalny serwer( np
 przydzielonego nam na czas sesji adresu IP), korzystanie z funkcji
 _i_o_c_t_l w celu przestawienia portu szeregowego w urz�dzenie SLIP.
 Program _d_i_p posiada rozbudowany j�zyk przeznaczony do pisania
 skrypt�w, dzi�ki czemu mo�na bardzo �atwo zautomatyzowa� procedur�
 zestawiania po��czenia SLIP.

 Jes dost�pny pod adresem: sunsite.unc.edu
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/system/Network/serial/dip/dip337o-
 uri.tgz>.

 Aby go zainstalowa� spr�buj wyda� nast�puj�ce polecenia:

      #
      # cd /usr/src
      # gzip -dc dip337o-uri.tgz | tar xvf -
      # cd dip-3.3.7o

      <je�li to konieczne popraw plik Makefile>

      # make install
      #

 Plik Makefile zak�ada istnienie w twoim systemie grupy o nazwie _u_u_c_p,
 lecz mo�esz to zmieni� np na _d_i_p, lub _s_l_i_p zle�nie od twojej
 konfiguracji.

 66..2255..22..  ssllaattttaacchh

 _s_l_a_t_t_a_c_h w przecuwie�twie do _d_i_p jest bardzo prostym programem, bardzo
 �atwym w u�ytkowaniu, nie posiadaj�cym bogatych opcji programu _d_i_p.
 Nie posiada mo��iwo�ci tworzenia skrypt�w, jedyne co robi to
 konfiguracja urz�dzenia portu szeregowego, jako urz�dzenia SLIP.
 Zak�ada, �e posiadasz wszystkie informacje niezb�dne do zestawienia
 po��czenia oraz, �e po�azcenie fizyczne mi�dzy portmi jest ju�
 zestawione. _s_l_a_t_t_c_h_c jest idealne d owykorzystania w sta�ych
 po�aczeniach z serwerem, np. przez kabel ��cz�cy bezpo�rednio dwa
 porty szeregowe lub przez linie dzier�awion�.

 66..2255..33..  KKiieeddyy uu��yywwaa�� kkaa��ddeeggoo zz ttyycchh pprrooggrraamm��ww ??

 Skorzyst�bym z programu _d_i_p zawsze wtedy, gdy l�czy�byn komputer z
 serwerem SLIP przez modem i lini� telefoniczn�. Skorzyst�bym z
 programu _s_l_a_t_t_a_c_h wtedy, gdy zestawia�bym po��czenie przez lini�
 dzier�awion� lub kabel bezpo�rednio mi�dzy serwerem i moim komputerem
 i gdy nie musz� wykonywa� �dnych czynno�ci do fizycznego zestawienia
 po��czenia mi�dzy moim komputerm a serwerem. Patrz rozdzia� 'Sta�e
 po��czenie SLIP'.

 Konfiguracja urz�dzenia SLIP jest zbli�ona do konfiguracji urz�dzenia
 karty ethernetowej. (przeczytaj rozdzia� 'Konfiguracja karty
 ethernetowej). Jednak�e istneij� dwie zasdnicze r�nice:

 Po pierwsze SLIP w przeciwie�stwie do sieci ethernetowych ��czy
 bezpo�rednio ze sob� tylko dwa komputery, po jednym na ka�dym ko�cu
 po��czenia. O ile pod��czenie kabla sieci ethernet do komputera
 oznacza jej natychmiastow� gotowo�� do pracy, o tyle w przypadku
 protoko�u SLIP mo�e by� wymagana wcze�niejsza inicjacja fizycznego
 po��czenia mi�dzy komputerami.

 Je�li korzystasz z programu _d_i_p, to zwykle inicjacja ��cza odbywa si�
 nie tu� po uruchomieniu systemu, lecz p�niej, gdy jeste� gotowy do
 korzystania z po��czenia. Mo�na ca�� t� procedur� zautomatyzowa�.
 Je�li korzystasz z programu slattch wtedy prawdopodobnie zechcesz
 zmodyfikowa� plik startowy rc.inet1. Jak to zrobi� powiemy za chwil�.

 Istniej� dwa podstawowe serwery udost�pniaj�ce SLIP. R�ni� si�
 sposobem przydzia�u adresu IP, mog� to robi� statycznie  (za ka�dym
 razem otrzymujesz ten sam adres IP) i dynamicznie (po nawi�zaniu
 po��czenia serwer podaj, jakiego adreu powiniene� u�ywa�). Niemal
 ka�dy serwer SLIP bedzie wymaga� przedstawienia si� i podania has�a.
 _d_i_p potrafi zautomatyzowa� wszystkie te procedury.

 66..2255..44..  SSttaattyycczznnyy sseerrwweerr SSLLIIPP lliinniiee mmooddeemmoowwee ii pprrooggrraammeemm DDIIPP..

 Statyczny serwer SLIP to skr�t oznaczaj�cy serwer SLIP przydzielaj�cy
 adresy IP w spos�b statyczny, Otrzymany adres IP jest wy��cznie tw�j.
 Za ka�dym razem, gdy przy��czysz si� do serwera b�dziesz konfigurowa�
 port SLIP swojego komputera tym samym adresem IP.  Serwer odpowie na
 po��czenie rozpocz�te przez tw�j modem, prawdopodobnie poprosi o
 podanie pseudonimu i has�a, a nast�pnie po przej�ciu w tryb SLIP
 b�dzie przesy�a� wszystkie datagramy adresowane na tw�j adres IP przez
 nazwi�zane przez ciebie po��czenie. Je�li korzystasz ze statycznego
 serwera SLIP, mo�esz chcie� doda� do pliku /etc/hosts pozycj� z nazw�
 i adresem IP twojego komputera. Powiniene� r�wnie� skonfigurowa� kilka
 innych plik�w, mi�dzy innymi rc.inet2, host.conf, resolv.conf,
 /etc/HOSTNAME i rc.local.  Pami�taj, �e modyfikuj�c rc.inet1 nie
 musisz podawa� �adnych polece� specyficznych dla po��czenia SLIP,
 pniewa� to dopiero _d_i_p wykona ca�� ci�k� robot� konfiguruj�c
 interfejs SLIP, po tym jak nawi��e po��czenie modemowe i zaloguje si�
 na serwer.

 Je�li tak w�a�nie pracuje serwer SLIP z kt�rego korzystasz mo�esz
 przej�� do rozdzia�u 'Korzystanie z programu dip', tam dowiesz si� jak
 poprawnie skonfigurowa� ten program.

 66..2255..55..  DDyynnaammiicc SSLLIIPP sseerrvveerr wwiitthh aa ddiiaalluupp lliinnee aanndd DDIIPP..

 _D_y_n_a_m_i_c_z_n_y serwer SLIP to skr�t oznaczaj�cy serwer SLIP, kt�ry z
 pewnej puli przydziela adresy IP w spos�b dynamiczny (za ka�dym razem,
 gdy si� z nim po��czysz mo�esz otrzyma� inny adres IP).  To znaczy, �e
 nie masz gwarancji, �e ��cz�c sie otrzymasz konkretny adres IP, mo�e
 on by� wykorzystywany przez kogo� innego, wtedy gdy nie korzystasz z
 po��czenia. Administrator sieci, kt�ry skonfigurowa� serwer
 przydzieli� mu pewn� pul�adres�w IP z kt�rej mo�e korzysta�.
 Obs�uguj�c kolejne przychodz�ce po��czenie znajduje pierwszy
 niewykorzystany w danym momencie adres IP, przeprowadza u�ytkownika
 przez procedur� weryfikacyjn� wy�wietlaj�c na koniec informacje
 zawieraj�c� adres IP, kt�ry zosta� przydzielony temu u�ytkownikowi na
 czas trwania nawi�zego w�a�nie po��czenia.

 Konfiguracja do korzystania z tego rodzaju serwera jet podobna do tej
 dla serwera statycznego. Trzeba jedynie dodac fragment pobrania adresu
 IP rpzydzielonego nam przez serwer na czas trwania po��czenia, a
 nast�pnie kontunuowa� konfigurowanie SLIPa z tym w�a�nie adresem.

 Pnownie, _d_i_p wykonuje t� ci�zk� prac�, a jego nowsze wersje s� na tyle
 sprytne, �e potrafi� nie tylko zlogowa� ci� do systemu, ale r�wnie�
 potrafi� odczyta� automatycznie adres IP wy�wietlany przez serwer,
 zachowuj�c go do p�niejszego wykorzystania przy onfigurowaniu
 interfejsu SLIP.

 Je�li tak w�a�nie pracuje serwer SLIP z kt�rego korzystasz mo�esz
 przej�� do rozdzia�u 'Korzystanie z programu dip', tam dowiesz si� jak
 poprawnie skonfigurowa� ten program.

 66..2255..66..  KKoorrzzyyssttaanniiee zz pprrooggrraammuu ddiipp..

 Jak wyja�nili�my wcze�niej _d_i_p jest pot�nym programem, kt�ry potrafi
 upro�ci� i zautomatyzowa� proces ��czenia si� z serwerem SLIP,
 logowania si� na ten serwer uruchamiania tam odpowiedniego
 oprogramowania i konfigurowania lokalnych urz�dze� SLIP za pomoc�
 odpowiednich polece� korzystaj�cych z program�w _i_f_c_o_n_f_i_g i _r_o_u_t_e.

 Podstawowym sposobem korzystania z programu _d_i_p jest pisanie i
 uruchamianie specjalnych skrypt�w, sk�adaj�cych si� z listy polece�
 rozumianych przez program _d_i_p. Przyj�yj si� plikowi sample.dip
 znajduj�cemu si� w dystrybucji programu _d_i_p. Dip jest pot�nym
 programem posiadaj�cym wiele opcji, nie bedziemy ich tu wszystkich
 przedstawia�, je�li ci� to interesuje, przyj�yj si� stronom
 podr�cznika po�wi�conym programowi dip, plikom README i  innym plikom
 przyk��dowym znajduj�cym si� w pakiecie dystrybucyjnym programu.

 Prawdopodobnie zauwa�y�e�, �e plik  sample.dip zak�ada, �e korzstasz
 ze statycznego serwera SLIP, tzn. �e wiesz jaki jest tw�j adres IP,
 znim po��czysz sie z serwerem. W przypadku korzystania z dynamicznego
 serwera SLIP nowsze wersje programu dip zosta�y zaopatrzone w
 dodatkowe polecenie, kt�re potrafi automatycznie odczyta� i
 skonfigurow� lokalne urz�dzenie SLIP z adresem IP przydzielonym przez
 serwer. Poni�sza pr�bka jest zmodyfikowanym plikiem sample.dip
 dostarczanym w pakiecie _d_i_p_3_3_7_j_-_u_r_i_._t_g_z i w twoim przypadku
 prawdopodobnie jest dobrym punktem startowym.

 Mo�esz go zachowa� jako np. /etc/dipscript i dostosowa� go do swoich
 wrunk�w.

 #
 # sample.dip    Dialup IP connection support program.
 #
 #               This file (should show) shows how to use the DIP
 #       This file should work for Annex type dynamic servers, if you
 #       use a static address server then use the sample.dip file that
 #       comes as part of the dip337-uri.tgz package.
 #
 #
 # Version:      @(#)sample.dip  1.40    07/20/93
 #
 # Author:       Fred N. van Kempen, <[email protected]>
 #

 main:
 # Next, set up the other side's name and address.
 # My dialin machine is called 'xs4all.hacktic.nl' (== 193.78.33.42)
 get $remote xs4all.hacktic.nl
 # Set netmask on sl0 to 255.255.255.0
 netmask 255.255.255.0
 # Set the desired serial port and speed.
 port cua02
 speed 38400

 # Reset the modem and terminal line.
 # This seems to cause trouble for some people!
 reset

 # Note! "Standard" pre-defined "errlevel" values:
 #  0 - OK
 #  1 - CONNECT
 #  2 - ERROR
 #
 # You can change those grep'ping for "addchat()" in *.c...

 # Prepare for dialing.
 send ATQ0V1E1X4\r
 wait OK 2
 if $errlvl != 0 goto modem_trouble
 dial 555-1234567
 if $errlvl != 1 goto modem_trouble

 # We are connected.  Login to the system.
 login:
 sleep 2
 wait ogin: 20
 if $errlvl != 0 goto login_trouble
 send MYLOGIN\n
 wait ord: 20
 if $errlvl != 0 goto password_error
 send MYPASSWD\n
 loggedin:

 # We are now logged in.
 wait SOMEPROMPT 30
 if $errlvl != 0 goto prompt_error

 # Command the server into SLIP mode
 send SLIP\n
 wait SLIP 30
 if $errlvl != 0 goto prompt_error

 # Get and Set your IP address from the server.
 #   Here we assume that after commanding the SLIP server into SLIP
 #   mode that it prints your IP address
 get $locip remote 30
 if $errlvl != 0 goto prompt_error

 # Set up the SLIP operating parameters.
 get $mtu 296
 # Ensure "route add -net default xs4all.hacktic.nl" will be done
 default

 # Say hello and fire up!
 done:
 print CONNECTED $locip ---> $rmtip
 mode CSLIP
 goto exit

 prompt_error:
 print TIME-OUT waiting for sliplogin to fire up...
 goto error

 login_trouble:
 print Trouble waiting for the Login: prompt...
 goto error

 password:error:
 print Trouble waiting for the Password: prompt...
 goto error

 modem_trouble:
 print Trouble occurred with the modem...
 error:
 print CONNECT FAILED to $remote
 quit

 exit:
 exit

 Powy�szy przyk�ad zak�ada, �e ��czysz si� z _d_y_n_a_m_i_c_z_n_y_m serwerem SLIP.
 Je�li ��czysz si� z serwerem _s_t_a_t_y_c_z_n_y_m powiniene� skorzysta� z pliku
 sample.dip dostarczanego razem z _d_i_p_3_3_7_j_-_u_r_i_._t_g_z.

 Gdy _d_i_p otrzyma polecenie _g_e_t _$_l_o_c_a_l przeszukuje tekst przesy�any
 przez serwer SLIP w poszukiwaniu ci�gu znak�w wygl�daj�cego jako adres
 IP, tzn. vi�gi cyfr roznielone kropk� '.'.  Zosta�a ona wprowadzone
 dla os�b korzystaj�cych z _d_y_n_a_m_i_c_z_n_y_c_h serwer�w SLIP, aby dip m�g�
 sam,automatycznie odczyta� adres IP przydzielony przez serwer.

 W powy�szym przyk�adzie po zestawieniu po��czenia SLIP zostanie
 automatycznie dodana domy�lna trasa  skierowana w�a�nie przez to
 po��czenie. Je�li nie tego oczekujesz, mo�esz np posiada� inne
 po��czcenie przez sie� ethernetow�, przez kt�re ma byc skierowana
 domyslna trasa, usu� z powy�szego pliku  wiersz z poleceniem _d_e_f_a_u_l_t.
 Je�li po zako�czeniu dzia�ania tego skryptu wydasz polecenie _i_f_c_o_n_f_i_g
 zobaczysz, �e pojawi�o si� nowe urz�dzenie  _s_l_0. To jest w�a�nie
 urz�dzenie SLIP. W miar� potrzeb mo�esz zmieni� konfiguracj� sieci
 r�cznie, po zako�czeniu dzia�ania programu _d_i_p, za pomoc�  pogram�w
 _i_f_c_o_n_f_i_g i _r_o_u_t_e.

 Nale�y pamietac, �e _d_i_p pozwala na wybranie jendego z wileu r�nych
 protoko��w wykorzystywanych w poleceniu mode. Najcz�ciej jest to
 _c_S_L_I_P oznaczaj�cy SLIP z kompresj� nag��wk�w. Pami�taj, �e oba ko�ce
 po��czenia musz� pracowa� w identycznym trybie. Je�li zmienisz jakie�
 ustawienia, musisz si� upewni�, �e serwer sobie z nimi poradzi.

 Powy�szy przk�ad jest uniwersalny i powinien poradzic sobie z
 wi�kszo�ci� b��d�w jakie mog� wyst�pi�. Wi�cej informacji znajdziesz
 na stronie podr�cznika po�wi�conej programowi _d_i_p (man dip).
 Oczywi�cie mo�esz w taki spos�b zmodyfikowa� ten skrypt, aby w
 przypadku wystapienia b��du pr�bowa� powt�rnie nawi�za� po��czenie
 telefoniczne, lub pr�bowa� po��czy� si� z innymi srwerami, kt�re
 udost�pniaj� ci wejscie do Internetu.

 66..2255..77..  SSttaa��ee ppoo����cczzeenniiee SSLLIIPP pprrzzeezz lliinnii�� ddzziieerr��aawwiioonn�� -- ssllaattttaacchh..

 Je�li jeste� posiadaczem kabla ��cz�cego dwa komputery, lub
 szcz�cliwcem posiadaj�cym linie dzier�awion� lub inne sta�e
 po��czenie szeregowe dw�ch komputer�w, wtedy nie musisz si� k�opota�
 zestawiaj�c ��cze szeregowe za pomoc� programu _d_i_p. _s_l_a_t_t_a_c_h jest
 bardzo �atwym w uzywaniu narz�dziem umo�liwiaj�cym skonfigurowa�
 zestawiane po�aczenie.

 Poniewa� b�dzie to po��czenie sta�e, prawdopodobnie zechcesz doda�
 kilka polece� do pliku rc.inet1. Podswumowuj�c, wszystko co
 potrzebujesz w przypadku zstawiania po��czenia przez lini� sta��, jest
 poprawne ustawienie pr�dko�ci port�w szeregowych  i prze��czenie ich w
 tryb SLIP. _s_l_a_t_t_a_c_h pozwala wykona� to wszystko wydaj�c jedno
 polecenie. Dodaj do pliku rc.inet1 nast�puj�ce polecenie:

      #
      # Zestaw po��czenie SLIP ze statycznym adresem IP
      #
      #  configure /dev/cua0 for 19.2kbps and cslip
      /sbin/slattach -p cslip -s 19200 /dev/cua0 &
      /sbin/ifconfig sl0 IPA.IPA.IPA.IPA pointopoint IPR.IPR.IPR.IPR up
      #
      # Koniec

 Gdzie:

    IIPPAA..IIPPAA..IIPPAA..IIPPAA
       tw�j adres IP

    IIPPRR..IIPPRR..IIPPRR..IIPPRR
       adres IP po drugim ko�cu po��czenia SLIP

 _s_l_a_t_t_a_c_h przyporz�dkowuje do urz�dzenia portu szeregowego pierwsze
 wolne urz�dzenie slip. Rozpoczyna od _s_l_0. To znaczy pierwsze wywo�anie
 polecenia slattach przyporz�dkowuje portowi szeregowemu urz�dzenie
 _s_l_0, przy nast�pnym wywo�aniu b�dzie to _s_l_1 itd.

 _s_l_a_t_t_a_c_h umo�liwia skonfigurowanie wielu r�nych protoko��w (argument
 opcji -p). W twoim przypadku w zale�no�ci od tego czy b�dziesz chcia�
 korzysta� z komresji nag��wk�w czy nie b�dziesz korzysta� albo z
 protoko�u _c_S_L_I_P albo _S_L_I_P. Uwaga: oba ko�sce po��czenie musz� u�ywa�
 tego samego protoko�u.

 66..2266..  SSeerrwweerr SSLLIIPP..

 Je�li posiadasz komputer, by� mo�e przy��czony do sieci, i chcesz, aby
 udost�pnia� innym przez modem serwisy internetowe, to musisz
 skonfigurowa� go jako serwer. Je�li protoko�em, kt�ry chcesz u�ywa�
 jest SLIP, to istniej� trzy mo�liwo�ci konfiguracji twojego komputera
 jako serwer. Osobi�cie preferuje pierwsz� z prezentowanych, _s_l_i_p_l_o_g_i_n.
 Wydaje si� by� najprostsz� i naj�atwiejsz� do skonfigurowania i
 zrozumienia. Przedstawie opis wszystkich trzech metod, aby� mog�
 samemu podj�� decyzj�.

 66..2266..11..  SSeerrwweerr kkoorrzzyyssttaajj��ccyy zz pprrooggrraammuu _s_l_i_p_l_o_g_i_n..

 _s_l_i_p_l_o_g_i_n to program zast�puj�cy zwykla pow�oke (interpreter polece�)
 u�ytkownika, dla tych, kt�rzy chc� korzystac z linii szeregowej w
 trybie SLIP.  Pozwala na skonfigurowanie twojego komputera zar�wno
 jako _s_t_a_t_y_c_z_n_e_g_o _s_e_r_w_e_r_a _S_L_I_P (u�ytkownicy za ka�dym razem otrzymuj�
 ten sam adres IP), lub _d_y_n_a_m_i_c_z_n_e_g_o _s_e_r_w_e_r_a _S_L_I_P (adres IP jest
 przydzielony raczej do linii szeregowej, a nie u�ytkownika, wi�c
 u�ytkownik nie ma pewno�ci, �e za ka�dym razem otrzyma ten sam adres
 IP).

 Uzytkownik musi wpierw przej�� przez standardow� procedur� wchodzenia
 do systemu (logowanie si�) podaj�c sw�j identyfikator i haslo, lecz po
 wej�ciu do systemu, zmiast zwyk�ego interpretera polece� uruchamiany
 jest program _s_l_i_p_l_o_g_i_n, kt�ry przeszukuje sw�j plik konfiguracyjny
 (/etc/slip.hosts) w poszukiwaniu pozycji odpowiadaj�cej
 identyfikatorowi u�ytkownika. Po jej znalezieniu, przestawia lini� w
 tryb 8mio bitowy, a nast�pnie korzystaj�c z odpowiednich funkcji _i_o_c_t_l
 prze��cza lini� w tryb SLIP. Po zako�czeniu tego etapu nast�uje
 ostatnia faza, _s_l_i_p_l_o_g_i_n uruchamia skrypt, kt�rego zadaniem jest
 skonfigurowanie interfejsu SLIP (ustawienie adresu IP, netamski)
 dodanie odpowiedniej trasy do tabeli trasowania (routingu) j�dra.
 Skrypt ten nosi zwykle nazw� /etc/slip.login lecz podobnie jak w
 przypadku _g_e_t_t_y, je�li niekt�rzy u�ytkownicy wymagaj� specjalnego
 traktowania mo�esz utworzy� skrypt
 /etc/slip.login.identyfikator_uzytkownika, kt�ry w takim przypadku
 zostanie uruchomiony w miejsce standardowego skryptu.

 Aby _s_l_i_p_l_o_g_i_n dzia�a� poprawnie nale�y zmodyfikowa� trzy lub cztery
 pliki. Om�wi� szczeg�owo sk�d i jak zdoby� odpowiednie oprogramowanie
 i jak je oprawnie skonfigurowa�. Wspomniane pliki to:

 �  /etc/passwd, definiujacy u�ytkownik��w twojego systemu,

 �  /etc/slip.hosts, zawieraj�cy informacje o ka�dym u�ytkowniku
    korzystaj�cym ze SLIPa,

 �  /etc/slip.login, odpowiedzialny z odpowiedni� konfiguracj� systemu,
    po zalogowniu si� u�ytkownika,

 �  /etc/slip.tty wymagany tylko wtedy, gdy konfigurujesz _d_y_n_a_m_i_c_z_n_y
    _s_e_r_w_e_r _S_L_I_P, a kt�ry zawiera tabel� przydzielanch adres� IP,

 �  /etc/slip.logout zawieraj�cy polecenia  jakie nale�y wykona� po
    zako�czeniu pracy przez u�ytkownika, lub po zerwaniu po��czenia.

 66..2266..11..11..  SSkk��dd wwzzii���� _s_l_i_p_l_o_g_i_n

 Byc mo�e pakiet _s_l_i_p_l_o_g_i_n jest ju� zainstalowany na twoim komputerze,
 jako cz�� dystrybucji, je�li nie _s_l_i_p_l_o_g_i_n  jest dost�pny pod adresem
 sunsite.unc.edu
 <ftp://sunsite.unc.edu/pub/linux/system/Network/serial/sliplogin-2.1.1.tar.gz>.
 Plik tar zawiera pliki �r�d�owe, skompilowane pliki binarne i
 dokumentacj�..
 Aby zapewni�, �e _s_l_i_p_l_o_g_i_n mo�e by� uruchamiany prze upowa�nionych do
 tego u�ytkownik�w, powiniene� do pliku /etc/group doda� pozycj�
 podobn� do poni�szej:

       ..
      slip::13:radio,fred
       ..

 Podczas instalacji pakietu _s_l_i_p_l_o_g_i_n, Makefile zmieni grup� do kt�rej
 nale�y program _s_l_i_p_l_o_g_i_n na slip. W ten spos�b, pr�cz w�a�ciciela b�d�
 go mogli uruchamia� tylko u�ytkownicy nale��cy do grupy SLIP. W
 powy�szym przy�adzie mog� to robi� tylko u�ytkownicy radio i fred.

 Aby zainstalowa� pliki binarne do kaalogu /sbin/, a strony podr�cznika
 do /man/ nale�y wykonoa� nast�puj�ce polecenia:

      # cd /usr/src
      # gzip -dc .../sliplogin-2.1.1.tar.gz | tar xvf -
      # cd sliplogin-2.1.1
      # <..Je�li nie korzystasz z shadow pasword popraw Makefile..>
      # make install

 Je�li przed instalacj� chcesz samemu skompilowac pliki binarne przed
 make install wykonaj polecenie make clean. Je�li chcesz zainstalowa�
 pliki binarne w innym miejscu, musisz wcze�niej zmieni� plik Makefile.

 Wi�cej informacji znajdziesz w plikach README wewn�trz pakietu.

 66..2266..11..22..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pplliikkuu //eettcc//ppaasssswwdd.

 Zwykle dla os�b korzystaj�cych ze SLIPa tworzy si� oddzielne konta.
 Powszechnie przyj�ta konwencja m�wi, �e jako pseudonim u�ytkownika
 nale�y przyj�c nazw� ��cz�cego si� z nami komputera, poprzedzon�
 wielk� liter� 'S'. Je�li ��cz�cy si� z nami komputer nosi nazw� rado,
 mog�by� utworzy� dla niego pozycj� w pliku /etc/passwd wygl�dajac�
 mniej wi�cej tak:

      Sradio:FvKurok73:1427:1:radio SLIP login:/tmp:/sbin/sliplogin

 Tak na prawd� nie ma znaczenia jaki jest identyfikator konta.

 Uwaga: u�ytkownik SLIPa nie potrzebuje w�asnego katalogu
 macierzystego, poniewa� nie b�dzie korzysta� z pow�oki interpretera
 polece� na naszym komputerze.  Dlatego dobrym wyborem w takim rzypadku
 jest katalog /tmp.  Pami�taj, �e zamiast zwyk�ej pow�oki uruchamiany
 jest program _s_l_i_p_l_o_g_i_n.

 66..2266..11..33..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pplliikkuu //eettcc//sslliipp..hhoossttss

 Plik /etc/slip.hosts jest przeszukiwany przez _s_l_i_p_l_o_g_i_n w poszukiwaniu
 szczeg��w konfiguracyjnych dla u�ytkownika, przez kt�rego zostal
 uruchomiony. W tym w�a�nie pliku podaje si� adres IP i netmask� kt�e
 b�d� przydzielone temu u�ytkownikowi i wykorzystywane do konfiguracji.
 Przykladowe dwie pozycje, jdn� dla statycznej konfiguracji dla
 komputera radio i druga, dynamiczna konfiguracja dla komputera albert
 mog�y by wygl�da� nast�puj�co:

      #
      Sradio   44.136.8.99   44.136.8.100  255.255.255.0  normal      -1
      Salbert  44.136.8.99   DYNAMIC       255.255.255.0  compressed  60
      #

 Poszczeg�lne pola w wierszu pliku /etc/slip.hosts oznaczaj�:

 1. pseudonim u�ytkownika;

 2. adres IP serwera, tzn adres IP tego komputera;

 3. adres IP przydzielony komputerowi po drugiej stronie po��czenia.
    Je�li w tym polu wyst�puje s�owo DUNAMIC wtedy adres IP, zostanie
    przydzielony na podstawie informacji zawartych w pliku
    /etc/slip.tty.  UUwwaaggaa:: to udogodnienie pojawi�o si� dopiero w
    wersji 1.3 programu sliplogin.

 4. netmaska przydzielona ��cz�cemu si� komputerowi, w notacji
    dziesietnej z kropkami np. 255.255.255.0 netmaska klasy C;

 5. tryb pracy SLIP  pozwalaj�cy na w��czenie/wy��czenie kompresji lub
    innych udogodnie�;

 6. parametr czasowy okre�lajacy jak d�ugo linia mo�e pozosta� w stanie
    oczekiwania na przes�anie informacji (brak orzymanych datagram�),
    zanim nast�pi automatyczne roz�aczenie. Wielko�� ujemna wy��cz� to
    udogodnienie.

 7. parametry opcjonalne.

 Uwaga: W polach 2 i 3 mo�na podawa� zar�wna nazwy komputer�w, jak i
 adresy IP. Je�li podasz nazw� komputera, sprawd�, czy system potrafi
 znale�� jego adres IP, w pezeciwnym razie wykonanie skryptu zako�czy
 si� niepowodzeniem. Mo�esz to sprawdzi� pr�buj�c po��czy� si� z nim za
 pomioc� programu telnet. Je�li zobaczysz komunikat `_T_r_y_i_n_g
 _n_n_n_._n_n_n_._n_n_n_._._.' to znaczy, �e tw�j komputer potrafi znale�� adres IP
 komputera o podanej przez ciebie nazwie. Je�li zobaczysz komunikat
 _U_n_k_n_o_w_n _h_o_s_t', to znaczy, �e jednak nie potrafi.  Je�li nie potrafi
 musisz podawa� adrs IP tego komputera lub sprwad� konfiguracj� DNS
 swojego komputera.
 Najcz�ciej wykorzysytwane tryby pracy SLIP to:

    nnoorrmmaall
       zwyk�y, nieskompresowny SLIP.

    ccoommpprreesssseedd
       skompresja nag��wk�w  van Jacobsena (cSLIP)

 Oczywi�ccie s� to dwie wzajemnie wykluczaj�ce si� opcje. Wi�cej
 inforamcji na temat dost�pnych opcji znajdziesz na stronie podr�cznika
 po�wieconej progrmaowi sliplogin.

 66..2266..11..44..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pplliikkuu //eettcc//sslliipp..llooggiinn.

 Po przeszukaniu prze _s_l_i_p_l_o_g_i_n pliku /etc/slip.hosts i znalezieniu
 opowiednije pozycji, zostanie uruchomiony  skrypt /etc/sli.login,
 kt�ry w rzeczywisto�ci wykonuje ca�a prac� zwi�zan� z konfiguracja
 inerfejs�w sieciowych, korzystaj�c z przekazanych mu informacji o
 adresie IP i netmasce sieci.

 Przyk�adowy plik /etc/slip.login dostarczany w pakiecie _s_l_i_p_l_o_g_i_n
 wyglada nast�pujaco:

      #!/bin/sh -
      #
      #       @(#)slip.login  5.1 (Berkeley) 7/1/90
      #
      # generic login file for a SLIP line.  sliplogin invokes this with
      # the parameters:
      #     $1       $2       $3    $4, $5, $6 ...
      #   SLIPunit ttyspeed   pid   the arguments from the slip.host entry
      #
      /sbin/ifconfig $1 $5 pointopoint $6 mtu 1500 -trailers up
      /sbin/route add $6
      arp -s $6 <hw_addr> pub
      exit 0
      #

 Jak wida�, pow�szy skrypt po prostu korzysta z programu _i_f_c_o_n_f_i_g i
 _r_o_u_t_e. Konfiguruje urz�dzenie SLIP zgodnie z podanymi mu adresem IP i
 netask�, nast�pnie modyfikuje tabele tradsowania w j�drze.  Wykonuje
 te same polecenia, kt�re nale�y wykona� r�cznie korzystaj�c ze
 _s_l_a_t_t_a_c_h.

 Zwr�c uwag� na u�ycie _P_r_o_x_y _A_R_P w celu zapewnienia dost�pu do
 komputera pod drugiej stronie po��czenia pozosta�ym komputerom
 znajduj�cym si� na tym samym segmencie ethernetu co serwer SLIP. pole
 <hw_addr> musi zawiera� adres

 Zr�� uwag� na u�ycie _P_r_o_x_y _A_R_P w celu zapewnienia komunikacji mi�dzy
 komputerami znajduj�cymi si� na tym samym segmencie sieci co nasz
 serwer, a komputerem ��cz�cym si� przez lini� szeregow�. Pole
 <hw_addr> powinno zawiera� adres sprz�towy karty ethernetowej serwera.
 Je�li serwer nie jest przy��czony do sieci ethernetowej mo�esz pomin��
 ten wiersz ca�kowicie.
 66..2266..11..55..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pplliikkuu //eettcc//sslliipp..llooggoouutt.

 Kiedy nast�puje przerwanie po��czenie chcesz by� pewny, �e port
 szeregowy jest przywracany do swego normalnego stanu i jest gotowy do
 obs�ugi kolejnego po��czenia. Do tego celu s�u�y skrypt
 /etc/slip.logout. Jest bardzo prosty i jest wywo�ywany z tymi samymi
 argumentami co /etc/slip.login.

      #!/bin/sh -
      #
      #               slip.logout
      #
      /sbin/ifconfig $1 down
      arp -d $6
      exit 0
      #

 Wykonywane przez niego czynno�ci to: wy��czenie interfejsu slip,
 spowoduje automatyczne usuni�cie z tabeli trasowania wprowadzonej tam
 podczas zestawiania po��czenie pozycji; usuni�cie z tabeli arp
 wprowadzonej tam r�cznie pozycji. Nie potrzebujesz tego polecenia,
 je�li tw�j serwer nie jest przy��czony do sieci ethernetowej.

 66..2266..11..66..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pplliikkuu //eettcc//sslliipp..ttttyy.

 Je�li korzystasz z dynamicznego przydzia�u adres�w IP (cho� jeden
 komputer w pliku /etc/slip.hosts jest skonfigurowany z opcj� DYNAMIC)
 to musisz r�wnie� skonfigurowa� plik /etc/slip.tty informuj�c system
 jakie adresy IP s� przydzielone do ka�dego z wykorzystywanych port�w
 szeregowych. Plik ten jest potrzebny tylko wtedy, gdy tw�j serwer
 b�dzie przydziela� adresy IP u�ytkownikom w spos�b dynamiczny.

 Plik zawiera tabel�, kt�re ka�demu wykorzystywanemu urz�dzeniu _t_t_y
 przyporz�dkowuje adres IP jaki ma zosta� przydzielony komputerowi
 ��cz�cemu si� przez to urz�dzenie _t_t_y.

 Format niniejszego pliku jest nast�puj�cy:

      # slip.tty    tty -> adres IP
      # format: /dev/tty?? xxx.xxx.xxx.xxx
      #
      /dev/ttyS0      192.168.0.100
      /dev/ttyS1      192.168.0.101
      #

 Pozycje w powy�szym przyk�adzie oznaczaj�, �e wszyscy, kt�rzy po��cz�
 si� prze port /dev/ttuS0 i jako swoj adres maj� w pliku
 /etc/slip.hosts  slowo DYNAMIC otrzymaj� adres 192.168.0.100.

 W ten spos�b potrzebujesz jedynie jednego adresu IP na ka�dy
 wykorzystywany port dla wszystkich u�ytkownik�w, kt�rzy nie potrzebuj�
 dedykowanego, sta�ego adresu IP. Dzieki temu liczba adres�w potrzebna
 do obs�ugi wielu u�ytkownik�w jest bardzo ma�a.

 66..2266..22..  SSeerrwweerr SSLLIIPP kkoorrzzyyssttaajj��ccyy zz pprrooggrraammuu _d_i_p..

 Cz�� z prezentowanej poni�ej informacji pochodzi ze stron podr�cznika
 dotycz�cych programu _d_i_p. Jest tam pokr�tce opisane jak wykorzysta�
 _d_i_p jako serwer SLIP. Prosz� r�wnie� zwr�ci� uwag�, �e podane
 informacje dotycz� wersji _d_i_p_3_3_7_o_-_u_r_i_._t_g_z i prawdopodobnie nie maj�
 zastosowania do innych wersji programu.

 _d_i_p posiada tryb pracy, w kt�rym automatycznie wyszukuje pozycj�
 dotycz�c� u�ytkownika, kt�ry go wywo�a� i konfiguruje lini� szeregow�
 jako po��czenie SLIP wed�ug parametr�w jakie znalaz� w pliku
 /etc/diphosts. Ten tryb pracy jest w��czany wtedy, gdy _d_i_p zostanie
 uruchominy jako program o nazwie _d_i_p_l_o_g_i_n.  To jest w�a�nie spos�b
 wykrzystania _d_i_pa do stworzenia serwera SLIP. Nale�y utworzy�
 specjalne konta, z programem _d_i_p_l_o_g_i_n jako pow�ok� u�ytkownika.

 Pierwsze co musisz zrobi� to nast�puj�ce dowi�zanie symboliczne:

      # ln -sf /usr/sbin/dip /usr/sbin/diplogin

 Nast�pnie nale�y doda� odpowiednie pozycje do pliku /etc/passwd i
 /etc/diphosts.

 Aby skonfigurowa� Linuxa jako serwer SLIP wykorzystuj�c do tego
 program _d_i_p wymaga utworzenia specjalnych kont do obs�ugi SLIPa z
 pow�ok� u�ytkownika w postaci programu _d_i_p jako _d_i_p_l_o_g_i_n. Sugerowana
 konwencja nadawania nazw tym kontom zaleca aby pseudonim u�ytkownika
 rozpoczyna� si� wielk� liter� 'S', no. `Sfredm'.

 Przyk�adowa pozycja pliku /etc/passwd konta SLIP mo�e wygl�da�
 nast�puj�co:

      Sfredm:ij/SMxiTlGVCo:1004:10:Fred:/tmp:/usr/sbin/diplogin
      ^^         ^^        ^^  ^^   ^^   ^^   ^^
      |          |         |   |    |    |    \__ diplogin jako pow�oka u�ytkownika
      |          |         |   |    |    \_______ katalog domowy
      |          |         |   |    \____________ pe�na nazwa u�ytkownika
      |          |         |   \_________________ numer grupy (GID)
      |          |         \_____________________ numer u�ytkownika (UID)
      |          \_______________________________ zakodowane haslo
      \__________________________________________ pseudonim u�ytkownika

 Po zalogowaniu si� u�ytkownika (je�li zostanie porawnie zweryfikowany)
 program login uruchomi polecenie _d_i_p_l_o_g_i_n. _d_i_p wywo�any jako _d_i_p_l_o_g_i_n
 zak�ada, �e zosta� uruchomiony jako pow�oka u�ytkownika. Piersze co
 robi, to korzysta z funkcji _g_e_t_u_i_d_(_) pobieraj�c identyfikator
 wywo�uj�cego go u�ytkownika. Nast�pnie przeszukuje /etc/diphosts w
 poszukiwaniu pierwszej pozycji, kt�ra pasuje do zdobytego
 identyfikatora lub wykorzystywanego urz�dzenia _t_t_y, a nast�pnie
 odpowiednio si� konfiguruje. Decyduj�c czy u�ytkownik powinien mie�
 w�asn� pozycj� w pliku /etc/diphosts, czy powinien korzysta� z
 konfiguracji domy��nej, mo�esz budowa� serwer, kt�ry korzysta zar�wno
 z dynamicznego i statycznego przydzia�u adres�w IP.

 _d_i_p automatycznie doda pozycj� _P_r_o_x_y_-_A_R_P je�li zostanie wywo�any jako
 _d_i_p_l_o_g_i_n. Nie musisz si� martwi� r�cznym dodawaniem tych pozycji.
 66..2266..22..11..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pplliikkuu //eettcc//ddiipphhoossttss

 /etc/diphosts jest wykorzystywany przez _d_i_p do wyszukiwania
 konfiguracji dla ��cz�cych si� komputer�w. Mog� to by� pozycje
 dotycz�ce zar�wno komputer�w ��cz�cych si� z twoim Linuxem, lecz
 r�wnie dobrze mog� to by� pozycje dotycz�ce komputer�w, z kt�rymi
 ��czy si� tw�j Linux.

 Og�lny format pliku /etc/diphosts wygl�da nast�opuj�co:

       ..
      Suwalt::145.71.34.1:145.71.34.2:255.255.255.0:SLIP uwalt:CSLIP,1006
      ttyS1::145.71.34.3:145.71.34.2:255.255.255.0:Dynamic ttyS1:CSLIP,296
       ..

 Poszczeg�lne pola oznaczaj�:

 1. pseudonim u�ytkownika: identyfikator zwaracany przez
    getpwuid(getuid()) lub nazwa terminala

 2. niewykorzystane: zgodno�� z formatem passwd

 3. adres zdaknt: nazwa (adres IP) �acz�cego si� z nami komputera

 4. adres lokalny: nazwa (adres IP) naszego serwera

 5. netmaska: nemaska w notacji dziesi�tnej

 6. komentarz: mo�esz tu wstawi� co chcesz

 7. protok�: Slip, CSlip itp.

 8. MTU: liczba

 Przyk�ady pozycji pliku /etc/net/diphosts dla komputer�w ��cz�cych si�
 z nami:

      Sfredm::145.71.34.1:145.71.34.2:255.255.255.0:SLIP uwalt:SLIP,296

 definuj�cej po��czenie SLIP mi�dzy naszym serwerem, a komputerem,
 kt�ry otrzyma adres 145.71.34.1, parametr MTU po��czenia b�dzie
 wynosi� 296, lub

      Sfredm::145.71.34.1:145.71.34.2:255.255.255.0:SLIP uwalt:CSLIP,1006

 definiuj�cej po��czenie cSLIP z komputerem, kt�ry otrzyma adres
 145.71.34.1. parametr MRU po��czenia wynosi� 1008.

 Therefore, all users who you wish to be allowed a statically allocated
 dial-up IP access should have an entry in the /etc/diphosts and if you
 want users who call a particular port to have their details
 dynamically allocated you must have an entry for the tty device and do
 not configure a user based entry. You should remember to configure at
 least one entry for each tty device that your dialup users use to
 ensure that a suitable configuration is available for them regardless
 of which modem they call in on.

 When a user logs in, they will receive a normal login and password
 prompt, at which they should enter their SLIP-login userid and
 password. If they check out ok, then the user will see no special
 messages, they should just change into SLIP mode at their end and then
 they should be able to connect ok and be configured with the
 parameters from the diphosts file.

 66..2266..33..  SSeerrwweerr SSLLIIPP kkoorrzzyyssttaajj��ccyy zz ppaakkiieettuu _d_S_L_I_P..

 Matt Dillon <[email protected]> stworzy� pakiet, kt�ry s�u�y
 nie tylko do inicjowania po��czenia z serwerem, ale r�wnie dobrze mo�e
 obs�ugiwa� po��czenia przychodz�ce. Jest to kombinacja ma�ych
 program�w i skrypt�w zarz�dzaj�cych dla ciebie po��czeniem. Musisz
 mie� zainstalowan� pow�ok� _t_c_s_h poniewa� przynajmniej jeden ze
 skrypt�w jej wymaga. Matt dostarcza binarn� kopi� programu _e_x_p_e_c_t,
 poniewa� wykorzystuje go inny ze skrypt�w. Prawdopodobnie zmuszenie
 pakietu do pracy b�dzie od ciebie wymaga�o troch� do�wiadczenia w
 obchodzeniu si� z programem _e_x_p_e_c_t, lecz niech ci� to nie odstr�cza.

 Matt napisa� dobry zestaw instrukcji instalacyjnych zgromadzonych w
 pliku README. Nie b�d� ich tutaj powtarza�.

 Pakiet _d_S_L_I_P mo�esz pobra� bezpo�redni ze �r�d�a:

 aappoolllloo..wweesstt..ooiicc..ccoomm

      /pub/linux/dillon_src/dSLIP203.tgz

 lub z:

 ssuunnssiittee..uunncc..eedduu

      /pub/Linux/system/Network/serial/dSLIP203.tgz

 Przeczytaj plik README i dodaj odpowiednie pozycje do pliku
 /etc/passwd i /etc/group zzaanniimm wydasz polecenie make install.

 66..2277..  OObbss��uuggaa pprroottookkoo��uu SSTTRRIIPP ((SSttaarrmmooddee RRaaddiioo IIPP))

 Urz�dzenia STRIP nosz� nazwy `st0', `st1', itd.

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Network device support  --->
              [*] Network device support
              ....
              [*] Radio network interfaces
              < > STRIP (Metricom starmode radio IP)

 STRIP to protok� zaprojektowany specjalnie dla radiowych modem�w
 Metricom na uniwersystecie w Stanford w ramach projektu badawczego
 nosz�cego nazw� MosquitoNet Project
 <http://mosquitonet.Stanford.EDU/mosquitonet.html>.  Zajdziesz tam
 mn�stwo ciekawych informacji, nawet je�lo nie jeste� bezpo�rednio
 zainteresowany projektem.

 Modemy Metrikom przy��cza si� przez port szeregowy komputera,
 posiadaj� szerokie spektrum technologiczne i s� zdolne do pracy z
 pr�dko�ci� zbli�on� do 100kbps. Informacje na temat samych modem�w
 Metricom jest dost�pna tutaj: Metricom Web Server
 <http://www.metricom.com/>.

 W chwili obecnej standardowe narz�dzia sieciowe nie obs�uguj� drajwera
 STRIP. Musisz zdoby� specjalistyczne narz�dzia dost�pne na serwerze
 www projektu MosquitoNet. Szczeg�y na temat niezb�dnego
 oprgoramowania znajdziesz tutaj: MosquitoNet STRIP Page
 <http://mosquitonet.Stanford.EDU/strip.html>.

 Konfiguracja sieci pracuj�cych z drejwerem STRIP polega na
 wykorzystaniu zmodyfikowanego programu _s_l_a_t_t_a_c_h, kt�re ustawia tryb
 pracy linii szeregowej na STRIP, a nast�pnie na konfiguracji
 powsta�ego urz�dzenia `st[0-9]' w taki sam spos�n, jak gdyby by�a to
 zwyk�a karta ethernetowa. Z jednym wyj�tkiem, z przyczyn technicznych
 STRIP nie obs�uguje protoko�u ARP, dlatego musisz r�cznie
 skonfigurowa� tabel� ARP dla wszystkich komputer�w w twojej podsieci.
 Co nie powinno sprawi� wi�kszego k�opoty=u.

 66..2288..  TTookkeenn RRiinngg

 Urz�dzenia Token Ring nosz� nazwy `tr0', `tr1' itd.  Token Ring jest
 standardem sieci LAN opracowanym przez IBM, kt�ry unika kolizji
 wprowadzaj�c mechanizm pozwalaj�cy na transmisj� danych w jednej chili
 tylko jednej stacji przy��czonej do sieci. "Token" w danej chwili mo�e
 nale�ej tylko do jednej stacji i to w�a�nie ta stacja, kt�ra go
 posiada jest uprawniona do nadawania inforamcji. Po zako�czonej
 transmisji przekazuje "Token" nast�pnej stacji. Przechodzi kolejno
 pomi�dzy wszystkimi aktywnymi ko�c�wkami sieci. St�d nazwa "Token
 Ring".

 OOppccjjee kkoonnffiigguurraaccjjii jj��ddrraa:

      Network device support  --->
              [*] Network device support
              ....
              [*] Token Ring driver support
              < > IBM Tropic chipset based adaptor support

 Konfiguracja urz�dze� token ring  jest identyczna, jak konfiguracja
 urz�dze� ethernetowych, z dok�adno�ci� do nazwy urz�dzenia
 podlegaj�cego konfiguracji.

 66..2299..  XX..2255

 X.25 to obwodowy protok� komutacji pakiet�w zdefiniwany w C.C.I.T.T.
 (organizacji standaryzacyjnej uznawanej przez firmy telekomunikacyjne
 wi�kszo�ci kraj�w �wiata. Ca�y czas trwaj� prac� nad implementacj� X25
 u LAPB i najnowsze wersje j�dra 2.1.* zawieraj� kod odzwierciedlaj�cy
 aktualny stan prac.

 Jonathon Naylor [email protected] przewodzi grupie rozwijaj�cej to
 oprogramowanie i opiekuje si� list� utworzon� do dyskusji na tematy
 dotycz�ce X25 i Linuxa. Aby si� na ni� zapisa� nale�y na adres
 [email protected] napisa� list o tre�ci "subscribe linux-
 x25".

 Wczesne wersje narz�dzi konfiguracyjnych mo�na uzyskac z archiwum ftp
 ftp.cs.nott.ac.uk <ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/>.

 66..3300..  WWaavveeLLaann CCaarrdd

 Urz�dzenia Wavelan nosz� nazwy `eth0', `eth1', itd.

 OOppccjjee kkoommppiillaaccjjii jj��ddrraa:

      Network device support  --->
              [*] Network device support
              ....
              [*] Radio network interfaces
              ....
              <*> WaveLAN support

 Karty WaveLan to szerokopasmowe sieciowe karty bezprzewodowe. S�
 bardzo podobne do kart ethernetowych  i praktycznie w wi�kszo�ci s�
 konfigurowane  w taki sam sposb.

 Wi�cej informacji na temat kart WaveLan znajdziesz na stronie
 Wavelan.com <http://www.wavelan.com/>.

 77..  KKaabbllee ii ookkaabblloowwaanniiee

 Ci z was, kt�rzy posiadaj� odpowiednie narz�dzia mog� chcie� zrobi�
 w�asne kable do po��czenia ze sob� dw�ch Linux�w. Poni�sze schematy
 powinny wam w tym pom�c.

 77..11..  SSzzeerreeggoowwyy kkaabbeekk bbeezzmmooddeemmoowwyy ((SSeerriiaall NNUULLLL MMooddeemm ccaabbllee))

 Nie wszystkie kable bezmodemowe s� takie same. Du�o kabli
 bezmodemowych oszukuje tw�j komputer, tak aby my�la�, �e wszystkie
 potrzebne sygna�y s� obecne i zamienia ze sob� kana�y nadawania i
 idbioru danych. Taki kabel b�dzie dzia�a� poprawnie, ale musisz
 stosowa� softwareowe sterowanie przep�ywem danych (XON/XOFF), kt�re
 jest znacznie mniej wydajne od sterowania sprz�towego. Poni�szy
 schemat przedstawia kabel umo�liwiajacy transmisj� ze sprz�towym
 sterowaniem przep�ywem danych (RTC/CTS).

      Pin Name  Pin                               Pin
      Tx Data    2  -----------------------------  3
      Rx Data    3  -----------------------------  2
      RTS        4  -----------------------------  5
      CTS        5  -----------------------------  4
      Ground     7  -----------------------------  7
      DTR        20 -\---------------------------  8
      DSR        6  -/
      RLSD/DCD   8  ---------------------------/-  20
                                               \-  6

 77..22..  KKAAbbeell ppoorrttuu rr��wwnnoolleegg��eeggoo ((kkaabbeell PPLLIIPP))

 Je�li zamierzasz korzysta� z protoko�u PLIP, to kabel wykonany wg.
 poni�szego schematu b�dzie dzia�a� niezale�nie od rodzaju posiadanego
 portu r�wnoleg�ego.

      Pin Name    pin            pin
      STROBE      1*
      D0->ERROR   2  ----------- 15
      D1->SLCT    3  ----------- 13
      D2->PAPOUT  4  ----------- 12
      D3->ACK     5  ----------- 10
      D4->BUSY    6  ----------- 11
      D5          7*
      D6          8*
      D7          9*
      ACK->D3     10 ----------- 5
      BUSY->D4    11 ----------- 6
      PAPOUT->D2  12 ----------- 4
      SLCT->D1    13 ----------- 3
      FEED        14*
      ERROR->D0   15 ----------- 2
      INIT        16*
      SLCTIN      17*
      GROUND      25 ----------- 25

 Uwagi:

 �  Nie przy��czaj nigdzie igie� oznaczonych gwiazdk� `*'.

 �  Dotakowe uziemienie znajduje si� na ig�ach 18,19,20,21,22,23 i 24.

 �  Je��i u�ywany przez ciebie kable posiada metalowy ekran, to
    powinien on by� po��czony do metalowej wtyczki DB-25, ale ttyyllkkoo zz
    jjeeddnneejj ssttrroonnyy.

    OOssttrrzzee��eenniiee:: kkaabbeell zzee ��llee wwyykkoonnaannyymmii ppoo����cczzeenniiaammii mmoo��ee ffiizzyycczznniiee
    zznniisszzcczzyy�� kkaarrtt�� kkoonnttrroolloorraa ttwwoojjeeggoo kkoommppuutteerraa... B�d� bardzo ostro�ny
    i dwukrotnie sprawdzaj ka�de po��czenie, aby nie narazi� si� na
    niepotrzebny b�l g�owy lub atak serca.

 77..33..  OOkkaabblloowwaanniiee eetthheerrnneettoowwee 1100bbaassee22 ((cciieennkkii kkoonncceennttrryykk))

 10base2 jest standardem okablowania ethernetowego wykorzystuj�cego
 52omowy kabel koncentryczny o �rednicy ok 5mm. ��cz�c ze sob�
 komputery za pomoc� okablowania 10base2 nale�y pami�ta� o kilku
 zasadach. Po pierwsze musisz mie� terminatory na oobbuu kkoo��ccaacchh kabla.
 Terminator to opornik o oporni�ci 52 omy, zapewniaj�cy absorbj�
 sygna�u i zapobiegaj�cy jego odbiciom w momencie osi�gni�cia ko�ca
 kabla. Bez za�o�onyc terminator�w, mo�e si� okaza�, �e siec nie jest
 pewna lub w og�le nie nadaje si� do pracy. Zwykle posczeg�lne
 komputery pod��cza si� do kabla z pomoc� 'tr�jnik�w'. Dlatego tak
 zbudowana sie� wygl�da mniej wi�cej tak:

  |==========T=============T=============T==========T==========|
             |             |             |          |
             |             |             |          |
           -----         -----         -----      -----
           |   |         |   |         |   |      |   |
           -----         -----         -----      -----

 gdzie `|' oznacza terminator na k�zdym zako�czeniu kabla, `======'
 oznacza kabel koncentryczny, a `T' oznaczj� tr�jniki. Kabel ��cz�cy
 tr�jnik z komputerem powinien by� jak najkr�tszy, najlepiej, gdy
 tr�jnik jest wpi�ty bezpo�rednio na kart� ethernetow� komputera.

 77..44..  SSkkrr��ttkkaa ((TTwwiisstteedd PPaaiirr EEtthheerrnneett CCaabbllee))

 Je�li chcesz po��czy� ze sob� tylko dwie karty ethernetowe przez
 skr�tk�, to nie potrzebujesz �adnego koncentratora (hub'a). Schemat
 wykonania potrzebnego kabla znajdziesz w Ethernet-HOWTO <Ethernet-
 HOWTO.html>

 88..  SSppiiss ssttoossoowwaannyycchh tteerrmmiinn��ww

 Poni�sza lista zawiera najwa�niejsze z termin�w wykorzystywanych w tym
 dokumencie.

    AARRPP
       Skr�t pochodz�cy od nazwy _A_d_d_r_e_s_s _R_e_s_o_l_u_t_i_o_n _P_r_o_t_o_c_o_l, okre�la
       spos�b przyporz�dkowywania adres�w IP adresom sprz�towym kart
       ethernetowych.

    AATTMM
       Skr�t pochodz�cy od nazwy _A_s_y_n_c_h_r_o_n_o_u_s _T_r_a_n_s_f_e_r _M_o_d_e. Sieci ATM
       przesy��j� dane w pakietach o ustalonej d�ugo�ci. ATM jest
       technologi� sieci pakietowych z komutacj� kana��w.

    kklliieenntt
       Jest to zwykle oprogramwoanie znajduj�ce si� po tej samej
       stronie po��czenia co u�ytkownik. S� oczywi��ie wyj�tki od tej
       regu�y, np. w przypadku X11 to w�a�nie serwe jest po stronie
       u�ytkownika, a klient jest to aplikacja wykonuj�ca si� na
       zdalnej maszynie. Klient ot oprogramowanie lub ko�s�wka systemu
       korzystaj�ca z us�ug oferowanych przez serwer. W przypadku
       po�acze� _p_e_e_r _t_o _p_e_e_r (ka�dy z ka�dym) jakimi s� _s_l_i_p lub _p_p_p za
       klienta przyjmuje si� ten koniec po��czenia, kt�ry je
       zainicjowa�, a drugi koniec nosi nazw� serwera.

    ddaattaaggrraamm
       Datagram jest pakietem informacji, kt�ry pr�cz danych posiada
       r�wnie� nag��wki zawieraj�ce adresy nadawcy i adresata. Jest
       podstawow� jednostl� przesy�ania informacji w sieci IP. Cz�sto
       jest zast�powany s�owem 'pakiet'.

    DDLLCCII
       DLCI oznacza skr�t Data Link Connection Identifier, jest
       stosowany do jednoznacznej identyfikacji virtualnego po��czenie
       punkt-punkt przez Frame Relay. DLCI s� zwykle przydzielane przez
       dostawc� us�ugi Frame Relay.

    FFrraammee RReellaayy
       Frame Relay oznacza technologi� sieciow� przeznaczon� przede
       wszystkim do przenosznia ruchu charaktyryzuj�cego si�
       neregularnym nat�eniem lub o sporadycznej charakterysyce.
       Koszty sieci s� redukowane przez wsp�dzielenie no�no�ci sieci
       przez wielu u�ytkownik�w, przu za�o�eniu, �e ka�dy z nich
       generuje najwi�kszy ruch o innej porze.

    AAddrreess sspprrzz��ttoowwyy
       Numer kt�ry jednoznacznie identyfikuje komputer na poziomie
       wartstwy fizycznej sieci (na poziome warstwy no�nika).
       Przyk�adem takich adres�w jest _a_d_r_e_s _k_a_r_t_y _e_t_h_e_r_n_e_t_o_w_e_j lub
       _a_d_r_e_s _A_X_._2_5.

    IISSDDNN
       ISDN oznacza skr�t _I_n_t_e_g_r_a_t_e_d _S_e_r_v_i_c_e_s _D_e_d_i_c_a_t_e_d _N_e_t_w_o_r_k. ISDN
       umo�liwia ujednolicony spos�b dostarczania u�ytkownikom
       informacji g�osowej lub cyfrowej. Technicznie ISDN jest sieci�
       danych z komutacj� kana��w.

    IISSPP
       Jest to skr�t Internet Service Provider (dostawca internetu). S�
       to organizacje lub firmy, kt�re umo�liwiaj� ludziom dost�p do
       Internetu,

    aaddrreess IIPP
       Jest to numer jednoznacznie identyfikuj�cy komputer w sieci
       TCP/IP. Adres sk�ada si� z 4rech bajt�w i zwykle jest
       przedstawiany w tzw notacji dziesi�tnej, czyli takiej, w kt�rej
       ka�du bajt jest reprezentowany przez liczb� w systemie
       dziesi�tnym, przy czym poszczeg�lne bajty  s� rozdzielone
       znakiem '.'.

    MMSSSS
       Maximum Segment Size (_M_S_S) oznacza maksymalny rozmiar porji
       danych, kt�ra mo�e zosta� przes�ana za jednym razem.  Aby
       zapobiec lokalnej fragmentacji pakiet�w MSS powinno si� r�wna�
       MTU-na��wki IP.

    MMTTUU
       Maximum Transmission Unit (_M_T_U) to parametr, kt�ry okre�la
       maksymalny rozmiar datagramu, jaki mo�e zosta� przes�any przez
       inerfejs, bez konieczno�ci podzia�u go na mnijesze kawa�ki. MTU
       powinno by�wi�sze ni� najwi�kszy datagram jaki ma byc przesy�any
       w jednym kawa�ku. Pamietaj, �e ten parametr steruje jedyni
       lokaln� fragmentacja pakiet�w. Mo�e si� zdarzy�, �e kt�re� z
       po��cze� le��cych na trasie do celu b�dzie mia�o mnijejsze MTU,
       a wtedy pakiet zostanie podzielony na kwaw�ki w tym w�skim
       garde. Standartowymi wielko�ciami s�  1500 dla kart
       ethernetowych,576 dla interfejsu SLIP.

    ttrraassaa
       _t_r_a_s_a osnacza �cie�k� jak� przebywaj� datagramy w�drujac od
       nadawcy do odbiorcy.

    sseerrwweerr
       Oprogramowanie lub system po przeciwnej stronie po��czenia w
       stosunku do pozycji u�ytkownika. Serwer udost�pnia pewne us�ugi
       jednemu lub wi�cej klientom. Mog� to by� us�ugi typu  _f_t_p, _n_f_s
       lub _d_n_s. W przypaku po��cze� tyu _p_e_e_r_-_t_o_-_p_e_e_r (ka�dy z ka�dym)
       za serwer przyjmuje si� ten koniec po��czenia, kt�ry odpowiada
       na wezwanie, koniec rozpoczynaj�cy sesje nosi nazw� klienta.

    wwiinnddooww
       _O_k_i_e_n_k_o to najwi�ksza liczba bajt�w jak� w danej chwili odbiorca
       jest w stanie przyj�c.

 99..  LLiinnuuxx uu ddoossttaawwcc��ww IInntteerrnneettuu ??

 Je�li jeste� zainteresowany wykorzystaniem Linuxa jako dostawca
 Internetu polecam stron� Linux ISP    homepage
 <http://www.anime.net/linuxisp/>. Zawiera list� odno�nik�w do
 informacji, kt�re mog� ci� zainteresowa�.

 1100..  PPooddzzii��kkoowwaanniiaa

 Chcia�bym podziekowa� nast�puj�cym ludziom, za ich wk�ad w powstanie
 tego dokumentu (kolejnosc nie ma�adnego znaczenia): Axel Boldt, Arnt
 Gulbrandsen, Gary Allpike, Cees de Groot, Alan Cox, Jonathon Naylor.

 1111..  CCooppyyrriigghhtt..

 NET-3-HOWTO, informacja na temat instalacji i konfiguracji
 oprogramowania sieciowego pod Linuxem. Copyright (c) 1997 Terry
 Dawson.

 To jest darmowe oprogramowanie, mo�esz je rozpowszechnia� i
 modyfikowa� na zasadach zgodnych z licencj� GNU General Public License
 wydan� przez Freee Software Foundation w wersji 2 (lub jak wolisz)
 p�niejszej.

 Ten program jest rozpowszechniany w nadziei, �e bedzie u�yteczny, lecz
 BEZ �ADNYCH GWARANCJI; nawet bez gwarancji zdatno�ci HANDLOWEJ lub
 U�YTECZNO�CI W KONKRETNYM ZASTOSOWANIU. Wiecej szczeg��w w tek�cie
 GNU General Public License.

 Wraz z tym programem powiniene� otrzyma� kopie Licencji GNU General
 Public License, je�li nie napisz do:

 Free Software Foundation, Inc., 675 Mass Ave, Cambridge, MA 02139,
 USA.

 1122..  OOdd tt��uummaacczzaa

 To t�umaczenie zawiera mn�stwo r�nego rodzaju b��d�w.  Postanowie�em
 je udost�pni� w takim stanie, poniewa� nie mam czasu na dok�adne
 sprawdzenie tego dokumentu (a jest tego troche), a szkoda mi trzyma�
 to na dysku, czekaj�c na Woln� Chwile (TM), kt�ra by� mo�e nigdy nie
 nadejdzie. Dlatego bed� wdzi�czny za ka�d�, nawet najdrobniejsz�
 uwag�.

 Najnowsz� wersj� tego t�umaczenia znajdziesz tutaj:
 http://www.ippt.gov.pl/pub/Linux/JTZ/html/NET-3-HOWTO.pl.html
 <http://www.ippt.gov.pl/pub/Linux/JTZ/html/NET-3-HOWTO.pl.html>.

 [email protected]