Instalacja Linuxa

Instalacja Linuxa
na podstawie The Linux Installation HOWTO by EErriicc SS.. RRaayymmoonndd
v4.3, 10 December 1996
wersja polska [email protected]
<mailto:[email protected]>
w1.0 Luty 1997

Niniejszy dokument obja�nia w jaki spos�b zdoby� i zainstalowa� Lin�
uxa. Wszyscy rozpoczynaj�cy przygod� z Linuxem powinni rozpocz�� czy�
tanie dokumentacji Jak To Zrobi� (HOWTO) od tego w�a�nie dokumentu.
______________________________________________________________________

Table of Contents:

1. Wprowadzenie

1.1. Dlaczego powsta� ten dokument

1.2. Inne �rod�a informacji

1.3. Nowe wersje tego dokumentu

1.4. Uwagi i poprawki

2. Ostatnie zmiany

3. Zanim zaczniesz

3.1. Wymagania sprz�towe

3.2. Wymagane zasoby dyskowe i wsp�istnienie z innymi systemami

3.3. Wyb�r dystrybucji Linuxa

4. Kr�tki opis instalacji

4.1. Basic Installation Steps

4.2. Podstawowe elementy zestawu instalacyjnego.

5. Szczeg�owy opis procesu instalacji

5.1. Przygotowanie si� do instalacji

5.2. Tworzenie dyskietek startowych

5.3. Zmiana partycji na dyskach z zainstalowanym DOSem/Windowsami

5.4. Tworzenie partycji dla Linuxa

5.4.1. Podstawowe inforamacje o partycjach

5.4.2. Rozmiary partycji

5.5. �adowanie dysku startowego (boot disk)

5.6. Korzystanie z dyskietk� z g��wnym systeme plik�w (root disk)

5.6.1. Instalacja w trybie tekstowym lub graficznym (X)

5.6.2. Korzystanie z

5.6.3. Czynno�ci po przydzieleniu partycji

5.7. Instalacja pakiet�w z oprogramowaniem

5.8. Po zinstalowaniu pakiet�w z oprogramowaniem

5.8.1. LILO, LInux LOader czyli �adowacz Linuxa

5.8.2. Tworzenie dyskietki startowej (opcjonalnie)

5.8.3. Dodatkowa konfiguracja systemu

6. �adowanie nowo zainstalowanego systemu

7. Po pierwszym uruchomieniu Linuxa

7.1. Bycie administratorem systemu

7.2. Wybrane konsiguracje LILO

8. Uwagi administracyjne

8.1. Warunki korzystania

8.2. Podzi�kowania

9. Od t�umacza
______________________________________________________________________

11.. WWpprroowwaaddzzeenniiee

11..11.. DDllaacczzeeggoo ppoowwssttaa�� tteenn ddookkuummeenntt

Linux jest darmow� implementacj� systemu UNIX, zdoln� pracowa� na
niedrogich komputerach osobistych (powsta� na koputerach PC386, w
chwili obecnej mo�na go uruchomi� na 486, 586, Pentium PowerPC,
SunSparc i DEC Alpha). Obs�uguje szeroki zbi�r r�znego rodzaju
oprogramowania w��czaj�c w to X Window, Emacs, sie� TCP/IP (SLIP/PPP)
i wiele innych aplikacji.

Zak�adamy, �e wiesz ju� co nieco o Linuxie, przynajmniej tyle, �e
istnieje, a teraz chcesz si� dowiedzie� jak najwi�cej o samej
instalacji. Skoncentrujemy si� na wersji dla komputer�w PC, kt�ra jest
najbardziej popularna, lecz wiele z zamieszczonych poni�ej informacji
dotyczy r�wnie� komputer�w PowerPC, Alpha i Sparc.

11..22.. IInnnnee ��rroodd��aa iinnffoorrmmaaccjjii

Je�li nigdy nie s�ysza�e� o Linuxie, jest kilka miejsc, gdzie mo�na
znale�� podstawowe informacje o systemie. Poszukiwania nale�y
rozpocz�� od strony domowej Projektu LDP, kt�r� mo�na znale�� pod
adresem <http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html>. Najnowsz� wersj�
niniejszego dokumnetu mo�na znale�� pod adresem
<http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/linux/JTZ/html/Install-
HOWTO.pl.html>

Najnowsz� wersj� angielsk� zanjdziesz
tutajhttp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/Install-HOWTO
<http://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/Install-HOWTO>.

Czytanie powiniene� rozpocz�� od przejrzenia informacji zawartej w
takich dokumnetach jak: Linux INFO-SHEET i Linux META-FAQ. Dokument
`Linux Frequently Asked Questions' zawiera wiele popularnych pyta� (i
odpowiedzi!) na temat Linuxa -- nowi u�ytkownicy _m_u_s_z_� go przeczyta�.

Pomoc mo�esz r�wnie� znale�� w grupie Usenet News pl.comp.os.linux
<news://pl.comp.os.linux>.

Projekt Dokumentacji Linuxa (LDP), przygotowuje zestaw podr�cznik�w i
ksi��ek o Linuxie, wszystkie z nich s� swobodnie rozpowszechniane w
sieci i dost�pne na stronie domowej projektu LDP.

Ksi��ka _`_`_L_i_n_u_x _I_n_s_t_a_l_l_a_t_i_o_n _a_n_d _G_e_t_t_i_n_g _S_t_a_r_t_e_d_'_' jest kompletnym
przewodnikiem opisuj�cyn jak zdoby�, zainstalowa� i korzysta� z
Linuxa. Zawiera kompletne wprowadzenie do u�ytkowania i prowadzenia
systemu oraz o wiele wi�cej inforamcji ni� przedstawiono tutaj. Mo�esz
j� przegl�da� lub pobra� kopi� ze strony domowej projektu LDP.

11..33.. NNoowwee wweerrssjjee tteeggoo ddookkuummeennttuu

Nowe wersje "Instalacja Linuxa - jak to zrobi�" b�d� okresowe wysy�ane
na list� pl.comp.os.linux.odpowiedzi
<news:pl.comp.os.linux.odpowiedzi>. B�dzie r�wnie� umieszczana w
r�nych archiwach WWW i FTP dotycz�cych Linuxa, w��czaj�c stron�
domow� LDP.

Ostatni� wersj� tego dokumentu mo�na zawsze znale�� pod adresem
<http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/Linux/JTZ/html/Install-
HOWTO.pl.html>.

11..44.. UUwwaaggii ii ppoopprraawwkkii

Je�li masz jakiekolwiek uwagi lub poprawki do tego dokumnetu, prosz�
nie wahaj si� napisa� do [email protected]
<mailto:[email protected]>. Jestem otwarty na wszelkie
uwagi, r�wnie� te krytyczne. Je�li znajdziesz jaki� b��d w tym
dokumencie, prosz� powiadom mnie o tym, abym m�g� go poprawi� w
nast�pnej wersji. Dzi�kuj�.

Prosz� _n_i_e przysy�ajcie mi pyta�, jak sobie poradzi� z k�opotami ze
sprz�tem jakie napotkali�cie w czsie instalacji. Zapoznajcie si� z
_`_`_L_i_n_u_x _I_n_s_t_a_l_l_a_t_i_o_n _a_n_d _G_e_t_t_i_n_g _S_t_a_r_t_e_d_'_', informujcie producenta lub
szukajcie pomocy w grupie pl.comp.os.linux <news:pl.comp.os.linux>.
Ten dokument ma by� zwi�z�ym �r�d�em informacji o _z_w_y_k_�_e_j instalacji
-- w przygotowaniu jest dokument po�wi�cony problemom, jakie
napotykacie w czasie instalacji.

22.. OOssttaattnniiee zzmmiiaannyy

� Dodana lista czynno�ci do wykonania przed instalacj�

� W cz�sci dotycz�cej podzia�u na partycje dodano uwagi o problemach
z LILO i BIOSem

� Wprowadzono wiele odno�nik�w do inych dokument�w

33.. ZZaanniimm zzaacczznniieesszz

Zanim zaczniesz instalowa� Linuxa muszisz by� absolutnie pewien, �e
komputer na kt�rym chcesz to zrobi� jest do tego odpowiedni, oraz
zdecydowa� si�, kt�r� dystrybucj� chcesz zainstalowa�.

33..11.. WWyymmaaggaanniiaa sspprrzz��ttoowwee

Jakiego rodzaju komputer jest potrzebny do urchomienia Linuxa? Dobre
pytanie. Wymagania sprz�towe zmieniaj� sie okresowo, List� sprz�tu,
kt�ry pracuje pod Linuxem mo�na znale�� w Linux Hardware-HOWTO
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Hardware-HOWTO.html>. Inny spis
mo�na znale�� w Linux INFO-SHEET,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/INFO-SHEET.html>.

W przypadku komputera, wydaje si�, �e przyk�adowa konfiguracja mo�e
wygl�da� nast�puj�co:

Jakakolwiek p�yta ISA, EISA, VESA Local Bus lub PCI, 80386, 80486,
Pentium lub P-6. Aktualnie architektura MicroChannel (MCA) jak� mo�na
znale�� w komputerach IBM PS/2 nie jest obs�ugiwana. Dowolny procesor
od 386SX do P-6 bedzi� dzia�a�. Koprocesor nie jest potrzebny, choc
warto go mie�.

Potrzebne jest co najmniej 4MB RAM. Linux potrafi pracowa� nawet z 2MB
RAM, lecz wiekszo�� instalacji i oprogramowania wymaga 4MB (RedHat do
instalacji potrzebuje 8MB, potem dzia�a na 4MB). Je�li planujesz
prac� pod X Window, proponuj� 8, lub 16MB RAM.

Oczywi�cie niezb�dny jest twardy dysk, oraz standardowy kontroler
dyskowy AT. Wszystkie dyski i sterowniki typu MFM, RLL i IDE b�d�
pracowa� poprawnie. Linux potrafi pracowa� z wieloma dyskami i
sterownikami standardu SCSI. Wi�cej informacji na ten temat oraz na
temat samego SCSI mo�na znale�� w Linux SCSI-HOWTO. Je�li budujesz
komputer od zera, specjalnie dla Linuxa, dodatkowy koszt przeznaczony
na zakup urz�dze� SCSI jest warty zwi�kszenia osi�g�w systemu i jego
niezawodno�ci.

Bedzie niezb�dny nap�d 3.5". Cho� nap�dy 5.25" sa obs�ugiwane przez
Linuxa, s� one coraz mniej popularne i nie mo�na liczy�, �e uda si�
znale�� dystrybucje przeznaczone na takie dyskietki. (Bardzo okrojony
Linux mo�e by� uruchomiony na jednej dyskietce, lecz jego przydatno��
sprowadza si� jedynie do sytuacji awaryjnych lub w�a�nie do samej
instalacji nowego systemu.)

Potrzebna jest r�wnie� karta grafiki snadardu MDA, Hercules, CGA, EGA,
VGA, lub Super VGA oraz odpowiedni monitor. Og�lnie rzecz bior�c je�li
karta grafiki i monitor pracuj� pod MS-DOSem to powinny r�wnie�
pracowa� pod Linux�m. Je�li jednak planujesz uruchamia� X Window,
istniej� dodatkowe ograniczenia dotycz�ce obs�ugiwanych kart
graficznych. Wi�cej na ten temat mo�na znale�� w dokumencie Linux
XFree86-HOWTO,
<http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/Linux/JTZ/html/XFree86-HOWTO.pl.html>
, kt�ry zawiera inforamcje nt uruchamiania i wymaga� X Window.

Przydatny jest r�wnie� CD-ROM. Je�li jest to CD-ROM typu ATAPI, SCSI
lub "prawdziwy" IDE to nie powinno by� �adnych k�opot�w.(Uwa�aj na
tanie nap�dy reklamowane jako IDE, kt�re nie s� do ko�ca prawdziwymi
nap�dami IDE). Je�li tw�j CD-ROM wykorzystuje firmow� kart�
rozszerzenia, mo�e si� zdarzy�, �e j�dro, kt�re znajduje si� na
dyskietce instalcyjnej nie b�dzie w stanie go rozpozna�, co
uniemo�liwi instalacj� z plytki CD. Rownie� nap�dy CD przy��czone do
portu r�wnoleg�ego nie b�d� pracowa�. Je�li masz w�tpliwo�ci zaj�yj
do Linux CD-ROM HOWTO, <http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/CD-ROM-
HOWTO.html>, gdzie znajdziesz dok�adn� list� obs�ugiwanego sprz�tu.

Tak zwane urz�dzenia "Plug'n'Play" mog� stanowi� problem. Obs�uga
tych urz�dze� jest aktywnie rozwijana, lecz nie ma jej jescze w j�drze
2.0.25. Na scz�cie zwykle jest to problem z kartami d�wi�kowymi lub
sieciowymi kartami Ethernet.

33..22.. WWyymmaaggaannee zzaassoobbyy ddyysskkoowwee ii wwsspp��iissttnniieenniiee zz iinnnnyymmii ssyysstteemmaammii

Potrzebne jest wolne miejsce na twardym dysku. W zale�no�ci od tego
jakie i ile oprogramowania planujesz zainstalowa� mo�e to by� od 40 do
500 MB. Wi�kszo�� instalacji wymaga od 40 do 80 MB. Obejmuje to
miejsce na oprogramowanie, swap (pami�� wirtualn�) i troch� wolnej
przestrzeni dyskowej dla u�ytkownik�w.

Mo�na uruchomi� Linuxa r�wnie� na 10 MB lub mniej, lecz r�wnie dobrze
pe�na instalacja mo�e zaj�c ponad 500 MB. Ta wielko�� zale�y g��wnie
od ilo�ci oprogramowania, kt�re zainstalujesz i ile przestrzeni
dyskowej zostanie przeznaczone dla u�ytkownik�w.

Linux mo�e wsp�istnie� na tym samym dysku z innymi systemami
operacyjnymi, takimi jak MS-DOS, Microsoft Windows czy OS/2. (W
rzeczywisto�ci mo�esz mie� nawet dost�p do plik�w DOSu, a nawet
wykonywa� niekt�re niekt�re programy DOSu po Linuxem). Innymi s�owy
podczas podzia�u dysku na partycje, Linux, MS-DOS i OS/2 zyj� na
w�asnych partycjach. Wi�cej inforamcji o takich mieszanych
konfiguracjach p�niej.

Nie musisz uruchamia� MS-DOSu czy OS/2 aby m�c u�ywa� Linuxa. Linux
jest zupe�nie innym, niezale�nym systemem operacyjnym i jego
instalacja i u�ytkowanie nie zale�y od innych system�w.

Podsumowuj�c, minimalny zestaw dla Linuxa nie jest znacz�co wi�kszy od
tego wymaganego przez sprzedawane dzisiaj sytemy MS-DOS lub Windows
3.1 ( i jest du�o mniejszy od minimalnego zestawu potrzebnego do
uruchomienia Windows 95!). Je�li posiadasz 386 lub 486 z co najmniej
4MB RAM, to b�dziesz szcz�liwy pracuj�c pod Linuxem. Linux nie wymaga
du�ej ilo�ci przestrzeni dyskowej, pami�ci czy mocy procesora. Matt
Welsh, cz�owiek, kt�ry zapocz�tkowa� ten dokument u�ywa� Linuxa na
komputerze 386/16 MHz. (najwolniejszy komputer jaki mo�na zdoby�) z 4
MB RAM i by� ca�kiem z tego zadowolony. Im wi�cej chcesz robi� tym
wi�cej potrzebujesz pami�ci, lepszego procesora. Z naszego
do�wiadczenia wynika, �e 486 z 16 MB RAM pracuj�ca pod Linuxem jest
lepsza od kilkunastu modeli drogich stacji roboczych.

33..33.. WWyybb��rr ddyyssttrryybbuuccjjii LLiinnuuxxaa

Zanim b�dziesz m�g� rozpocz�� instalacj� Linuxa, musisz si� zdecydowa�
na jedn� z dost�pnych ``dystrybucji'' Linuxa. Nie ma jednej,
standardowej dystrybucji Linuxa -- istnieje ich wiele. Ka�da z nich
ma w�asn� dokumentacj� i instrukcj� instalacji.

Dystrybucje Linuxa s� dost�pne na kr�zkach CD, FTP, ta�mie,
dyskietkach. Linux Distribution HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Distribution-HOWTO.html>, zawiera
opisy wielu dystrybucji Linuxa dost�pnych przez FTP lub za zaliczeniem
pocztowym (g��wnie w USA, ju� nied�ugo r�wnie� w Polsce).

W zamierzch�ych czasach, kiedy po raz pierwszy powsta� ten dokument
(1992-1993), wi�kszo�� zdobywa�a Linuxa wpierw sci�gaj�c go przez ftp
(lub przez modem z r�nych BBS�w) na lokalny dysk, nast�pnie kopiuj�c
je na niezliczone ilo�ci dyskietek. Jedna z tych dyskietek s�u�y��
nast�pnie do wystartownia systemu i zainstalowania ca�ej reszty. Maj�c
szcz�scie (i dobry no�nik na dyskietkach) ko�czy�o si� instalacj� po
kilku godzinach, lub powtarza�o j� na nowo.

Cho� nadal mo�na wybra� t� drog�, istniej� teraz mniej stresuj�ce
metody. Najpro�ciej jest kupi� jedn� z wysokiej jako�ci dystrybucji
komercyjnych, rozprowadzanych na kr�zkach CD takich, jak RedHat,
Craftworks, LinuxPro lub WGS. S� one dost�pne zwykle poni�ej $50 w
twojej ksi�garni lub sklepie komputerowym. Zaoszcz�dzsz wiele
niepotrzebnie zmarnowanego czasu.

Mo�na r�wnie� kupi� zestawy CD takie jak InfoMagic Linux Developer's
Resource. Zawieraj� zwykle kilka dystrybucji Linuxa oraz �wierz� kopi�
takich archiw�w jak sunsite lub tsx-11.

Pod koniec tego dokumentu skoncentrujemy si� jak zainstalowa� Linuxa z
takiego w�a�nie zestawu, kt�ry nie posiada wydrukowanej instrukcji
instalacji. Je�li tw�j Linux jest zaopatrzony w w drukowan� instrukcj�
to ten dokument mo�e stanowi� dobre wprowadzenie lecz ostatecznie
nale�y si� kierowa� informacjami zawartymi w tej instrukcji.

44.. KKrr��ttkkii ooppiiss iinnssttaallaaccjjii

44..11.. BBaassiicc IInnssttaallllaattiioonn SStteeppss

Szkic instalacji Linuxa jest prosty:

1. Zbierz informacje o konfiguracji twojego sprz�tu

2. Zr�b dyskietki instalacyjne.

3. Je�li pragniesz zainstalowa� Linuxa na tym samym komputerze razem z
innym systemem operacyjnym (Linux i DOS, Linux i Windows, albo
wszystkie 3) zmie� ustawienie partycji na dysku (wolne miejsce dla
Linuxa).

4. Wystartuje komputer z dyskietki Instalacyjnej, otrzymasz dost�p do
Nap�du CD.

5. Przygotuj system plik�w dla Linuxa. (Je�li do tej pory nie
zmieni�e� uk�adu partycji, zrobisz to teraz.)

6. Zainstaluj cz�� podstawow� z kr��ka CD.

7. Wystartuj Linuxa z CD.

8. (Opcjonalnie) Zainstaluj wi�cej pakiet�w z CD-ROMu.

44..22.. PPooddssttaawwoowwee eelleemmeennttyy zzeessttaawwuu iinnssttaallaaccyyjjnneeggoo..

Tak wygl�daj� podstawowe cz�ci dystrybucji instalacyjnej:

1. Pliki README i FAQ. Zwykle umieszczone w katalogu g��wnym kr�zka
CD. Dost�pne tu� po zamontowaniu CD. (W zale�no�ci od tego jak
zosta�y zrobione mog� by� nawet dost�pne pod MS-DOS lub MS
Windows). Radzimy przeczyta� te pliki, jak tylko bed� dost�pne.
Mog� zawiera� wa�ne informacje o zmianach i poprawkach.

2. Kilka(na�cie) obraz�w dyskietek instalacyjnych. (cz�stko w
oddzielnym podkatalogu) Jeden z nich zsotanie przez ciebie zapisany
na dyskietce tworz�c w ten spos�b dyskietk� startow�. Musisz wybra�
jjeeddeenn obraz dyskietki instalacyjnej taki, kt�ry najlepiej pasuje do
twojego sprz�tu. W chwili obecnej, jest to juz jeden plik. Obs�uga
urz�dze� jest kompilowana w postaci niezale�nych modu��w, kt�re sa
�adowane na �yczenie).A number of bootdisk images (often in a
subdirectory. (w chili obecnej to sie zmienilo i jest juz zwykle
tylo jeden plik z obrazem dyskietki instalacyjnej (pp)).

� Plik zawieraj�cy obraz system plik�w i katalog g��wny (czasami
nawet dwa pliki). Po zapisaniu go na dysk stworzysz kolejn�
dyskietk� instalacyjn�. Dysk z systemem plik�w jest niezale�ny od
sprz�tu.

� Obraz dyskietki ratunkowej. Jest o dyskietka zawieraj�ca j�dro i
kilka niezb�dnych program�w do ratowania systemu w przypadkach
krytycznych.

� RAWRITE.EXE. Jest to program pracuj�cy w �rodowsiku MS-DOS, kt�ry
zapisze zawarto�� opisaych wcze�niej plik�w (zawieraj�cych obraz
dyskiet startowej, lub g��wny system plik�w) bezpo�rednio na
dyskietk�, bez wzgl�du na jej format.

RAWRITE.EXE jest niezb�dny, je�li planujesz tworzenie dykietek
instalacyjnych w �rodowisku MSDOS. J�sli nasz dost�p do UNIXowej
stacji robozcej, kt�ra posiada stacj� dsykietek, mo�esz zrobic
dyskietki instalacyjne na niej, korzystaj�c z programu `dd'. Czasami
mo�na znale�� przygotowny skrypt do tworzenia dyskietek
instalacyjnych,

� Sam kr��ek CD-ROM. Celem dyskietki startowej jest za�adowanie
j�dra i umo�liwienie pod��czenia dyskietki z g��wnym systeme plik�w
(lub dyskietek instalacyjnych), kt�ra sama jest z kolei narz�dziem
do odpowiedniego spreparowania twardego dysku i skopiowania na
niego cz�ci zawarto�ci kr��ka CD.

55.. SSzzcczzeegg��oowwyy ooppiiss pprroocceessuu iinnssttaallaaccjjii

55..11.. PPrrzzyyggoottoowwaanniiee ssii�� ddoo iinnssttaallaaccjjii

Linux efektywniej wykorzystuje elementy twojego komputera ni� MS-DOS,
Windows czy Windows NT, ale w konsekwencji jest mniej tolerancyjny na
�le skonfiguraowany sprz�t. Jest kilka rzeczy, kt�re mo�esz zrobi�,
kt�re zmiejsz� prawdopodobie�stwo, �e instalacja zostanie przerwana
przez tego typu problem.

Po pierwsze zgromad� wszelk� dokumentacj� na temat posiadanego sprz�tu
-- plyty g��wnej, karty graficznej, monitora, modemu itp -- i umie��
je gdzie� pod r�k�.

Po drugie, zgromad� dost�pn� informacje o aktualnych ustawieniach
podzespo��w twojego komputera. Je�li masz na komputerze zainstalowany
MS-DOS (co najmniej v5.0) zr�b wydruk informacji jakie udziela
narz�dzie msd.exe. Zagwarantuje to pe�n� i poprawn� informacje na
temat karty graficznej i myszy co b�dzie pomocne przy konfiguracji X
Window.

Po trzecie sprawd� czy komputer nie ma k�opot�w sprz�towych, kt�re
mog� spowodowa� nieodwracalne blokady (zawieszenia) podczas samej
instalacji.

� Uzytkownicy DOS/Windows korzystaj�cy z dysk�w IDE i CDROM�w IDE,
mog� si� znale�� w takiej sytuacji, �e pomimo b��dnego ustawienia
prze��cznik�w master/slave na tych urz�dzeniach pracuj� one
poprawnie pod DOSem, lecz pod Linuxem bedzie to absolutnie
niemo�liwe. Je�li masz jakie� podej�enia, sprawd� prze��czniki!

� Czy jakie� twoje urz�dzenie nie posiada ani prze��cznik�w ani
podtrzymywanej pami�ci przechowuj�cej aktualn� onfiguracj�
(nonvolatile memeory)? Je�li tak, mo�e wymaga� sprcjalnego
inicjowanai podczas startu sytemu poprzez odpowiednie programy dla
MS-DOSu i mo�e nie by� �atwo uruchomi� je pod Linuxem. Nap�dy CD,
karty d�wi�kowe, karty sieciowe i tanie nap�dy steamer�w mog� by�
przyczyn� takich problem�w. By� mo�e uda ci si� przezwyci�y� ten
problem podaj�c odpowiednie parametry w wierszu zach�ty startowej
(boot prompt); po szczeg�ly si�gnij do Linux BOOT Prompt HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/BootPrompt-HOWTO.html>

� Inne systemy operacyjne pozwalaj� myszce standardu Bus Mouse
dzieli� przerwanie IRQ z innym urz�dzeniem. Linux tego nie
obs�uguje, w rzeczywistow�ci pr�ba zrealizowania tego pod Linuxem
mo�e zablokowa� tw�j komputer. Je�li korzystasz z myszki standardu
Bus Mouse zapozna si� z dokumentem Linux Bus Mouse HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Busmouse-HOWTO.html>.

Je�li to mo�liwe zdob�d� telefon bardziej zaawansowanego u�ytkownika
Linuxa. W dziewi�ciu na dziesi�c przypadk�w nie b�dziesz go
potrzebowa�, lecz jaki to komfort mie� go podczas instalacji.

Ile czasu to mo�e potrwa�? Na podstawowy system, trzeba liczy� oko�o
godziny. Jesli na komputerze ma by� wi�cej ni� jeden sytem spodziewaj
si� trzech godzin (w takim przypadku jest wi�ksze prawdopodobie�stwo
wyst�pienia b��d�w).

55..22.. TTwwoorrzzeenniiee ddyysskkiieetteekk ssttaarrttoowwyycchh

Tw�j kr��ek CD mo�e zawiera� materia�y lub narz�dzia pomocne przy
instalacji, kt�re przeprowadz� ci� przez proces tworzenia dyskietek
instalacyjnych przy pomocy prostych interacyjnych program�w. Mog� to
by� r�wnie dobrze programy instalacyjne pracuj�ce pod MS-DOSem (patrz
program redhat.exe w dystrybcji RedHat), pod UNIXem lub pod jednym i
drugim.

Je�li w twojej dystrybucji znalaz�e� taki program, powiniene� go u�y�
i potraktowa� reszt� tego rozdzia�u jako materia� pogl�dowy.
Skorzystaj z tego programu, jego autorzy na pewno lepiej wiedzieli o
specyficznych cechach dystrybucji ni� my. Zaoszcz�dzisz sobie wielu
k�opot�w.

Wi�cej dok�adnych informacji na temat tworzenia dystkietek startowych
(boot disk i root disk) znajdziesz w Linux Bootdisk HOWTO
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Bootdisk-HOWTO.html>.

Wpierw musisz wybra� plik dsyku startowego (disk boot image), kt�ry
jest najleszy dla sprz�tu, kt�ry posiadasz. Je�li musisz to zrobi�
r�cznie, zwykle spostrze�esz, ze (a) albo pliki maj� nazwy, kt�re
u�ataiwaj� wybranie odpowiedniego, lub (b) istnieje plik zawieraj�cy
opis cech ka�dego z dost�pnych plik�w dyskietki startowej.

Nast�pnie nale�y przygotowa� dwie lub trzy dyskietki _h_i_g_h_-_d_e_n_s_i_t_y
sformatowane pod MS-DOSem. Musz� by� tego samego rodzaju, to znaczy
je�li nap�d startowy jest 3.5" obie dyskietki musz� by� 3.5"-we.
Nast�pnie nale�y u�y� RAWRITE.EXE do zapisania plik�w z obrazem
dyskietek startowych na dyskietki.

Uruchom go bez �adnych prametr�w, po postu tak:

C:> RAWRITE

Odpowiedz na pytanie o nazw� pliku, kt�ry nale�y zapisa� na dyskietce
nazw� nap�du do kt�rego pisa� (np. A:). RAWRITE skopiuje plik blok po
bloku bezpo�rednio na dyskietk�. U�yj RAWRITE do zrobienia kolejnych
dyskietek instalacyjnych (np COLOR144). Jak sko�czysz staniesz si�
posiadaczem dw�ch dyskietek: jednej startowej i drugiej zawieraj�cej
system plik�w z katalogiem g��wnym. Pami�taj, �e tych dyskietek nie
mo�na ju� odczyta� pod MS-DOSem ( wpewnym sensie s� w formaci
``Linuxa'').

Pod Unixem to samo mo�na zrobi� wykorzystuj�c program dd(1).
(Potrzebna jest oczywi�cie stacja robocza z nap�dem dyskietek) Na
przyk�ad na komputerach Sun, na kt�rych dyskietk� reprezentuje plik
specjalny _/_d_e_v_/_r_f_d_0, mo�na zastosowa� nast�puj�ce polecenie:

$ dd if=bare of=/dev/rfd0 obs=18k

Na niekt�rych stacjach roboczych nale�y koniecznie poda� rozmiar bloku
wyj�ciowego (np Sun) w przeciwnym wypadku kopiowanie si� nie uda.
Jesli napotksz na kl�poty, podr�cznik dd(1) powinien by� pomocny.

Upewnij si�, �e u�ywasz dobrej jako�ci dydkietek. Wykorzystywane
dydkietki nie mog� mie� z�ych blok�w.

Pamietaj, ze nie musisz mie� dzia�aj�cego Linuxa lub MS-DOS, aby m�c
zainstalowa� Linuxa. Posiadanie Linuxa lub dosu u�atwia zrobienie
dyskietek instslscyjnych z plik�w znajduj�cyh si� na CD.

Je�li nie masz na swoim komputerze �adnego systemu skorzystaj z
komputera kolegi. Przygotuj na nim dyskietki instalacyjne i pos�u� si�
nimi na swoim komputerze.

55..33.. ZZmmiiaannaa ppaarrttyyccjjii nnaa ddyysskkaacchh zz zzaaiinnssttaalloowwaannyymm DDOOSSeemm//WWiinnddoowwssaammii

W wi�kszo�ci pracujacych system�w, twardy dysk jest ju� podzielony na
partycje dla DOSu, OS/2 itd. Konieczna b�dzie zmiana rozmiaru tych
partycji, tak aby zwolni� odpowiedni� ilo�� miejsca dla Linuxa. Jesli
planujesz instalacj�, gdzie na jednym dysku b�d� wsp�istnie� r�ne
systemy, mocno plecamy zapoznanie si� z jednym lub wi�cej
nast�puj�cych mini-HOWTO, kt�re opisuj� dok�adniej r�ne konfiguracje
instalacji wielosystemowych.

� The Linux+DOS+Win95 mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+DOS+Win95>.

� The Linux+OS2+DOS mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+OS2+DOS>.

� The DOS-Win95-OS2-Linux mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+DOS+Win95+OS2>.

� The Linux+Win95 mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+Win95>

� The Linux+WinNT mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+WinNT>

Nawet j�sli nie maj� bezpo�redniego zastosowania dla twojej sytuacji,
na pewno pomog� w g��bszym zrozumieniu idei i wyaga�.

UUWWGGAA:: Cz�� dystrybucji mo�e by� zainstalowana na partycji MS-DOS w
oddzielnym katalogu (to jest zupe�nie cos innego ni� instalowanie Z
partycji MS-DOS). Linux wykorzystuje w tym celu system plik�w o nazwie
UMSDOS, kt�ry pozwala na traktowanie podkatalogu na partycji MS-DOS
jako systemu plik�w Linuxa. W ten spos�b zmiana rozmiaru partycji nie
jest konieczna.

Mo�emy zasugerowa� t� metod� w przypadkach, gdy dysk jest ju�
podzielony na 4 partycje i zmiana partycji b�dzie bardziej k�opotliwa
ni� jest to warte. Lub w przypadku, gdy chesz sprawdzi� jak wygl�da
Linux, przed podzia�em dysku na partycje, wtedy jest to dobra metoda.
Jednak w wi�kszo�i wypadk�w sugerujemy zmian� rozmiar�w partycji, tak
jak jest to tutaj opisane. Je�li zamierzasz korzysta� z UMSDOS, robisz
to na w�asn� r�k� -- nie jest to udokumentowane w tym dokumencie. Od
tej chwili zak�adamy, �e NIE korzystasz z syztemu UMSDOS i, �e
przeprowadzisz operacj� zmiany partycji.

_P_a_r_t_y_c_j_a jest to cz�� twardego dysku, wydzielona dla konkretnego
systemu operacyjnego. Je�li masz zainstalowany tylko MS-DOS, zatem
prawdopodobnie masz na twardym dysku tylko jedn� partycje przeznaczon�
w ca�o�ci na MSDOS. Aby korzysta� z Linuxa muszisz jednak zmieni�
uk�ad partycji, tak aby by�a jedna partycja dla MS-DOS i jedna (lub)
wi�cej dla Linuxa.

Partycje dziel� si� generalnie na 3 rodzaje : _p_o_d_s_t_a_w_o_w_e (primary),
_r_o_z_s_z_e_r_z_o_n_e (extended) i _l_o_g_i_c_z_n_e. W skr�cie, partycje podstawowe s�
jednymi z czterech g��wnych partcji. Jednak�e je�li potrzebujesz
wi�cej ni� cztery partycje na jednym dysku, musisz utworzy� partycj�
rozszerzon�, kt�ra mo�e zawiera� wiele partycji logicznych. Dane s�
przchowywane wy��cznie na partycji podstawowej lub logicznej.

Inaczej m�wi�c wi�kszo�� ludzi korzystaj� z partycji podstawowych.
Je�li potrzeba jest wi�cej ni� 4 partycje nale�y utworzy� partycj�
rozszerzon�. Partycje logiczne s� tworzone na partycji rozszerzonej,
no i prosz� mamy wi�cej ni� 4 partycje na dysku.

Mo�esz zainstalowa� Linuxa r�wnie� na drugim fizycznym dysku.
Wystarczy poda� nazw� odpowiedniego urz�dzenia podczas tworzenia
partycji Linuxowej. Wiecej szczeg�ow na ten temat p�nizej.

Wr��my do zmiany rozk�adu partycji na dysku. Problem polega na tym, �e
nie istnieje spos�b, aby zrobi� to (w �atwy spos�b) bez zniszczenia
danych znajduj�cych si� na partycji, kt�rej rozmiar zmieniamy. Datego
muszisz zrobi� pe�n� kopi� wszelkich danych na dysku, zanim zaczniesz
zmienia� rozmiary partycji. Ziana rozmiaru partycji b�dzie polega�a na
jej usuni�ciu i odtworzeniu, lecz o mniejszym rozmiarze.

UUWWAAGGAA:: Istnieje program pod MSDOS s�u��cy do zmiany rozmiaru partycji
bez konieczno�ci jej uprzedniego usuni�cia. Nazywa si� FIPS. Patrz
<http://sunsite.unc.edu/Linux/system/Install>. Korzystaj�c z FIPSa,
programu porz�dkuj�cego dysk (takiego jak Norton Speed Disk) i maj�c
troch� szcz�cia powiniene� m�c odpowiednio zmieni� rozmiary partycji
bez niszcenia znajduj�cyhc si� na nich danych. Mimo wszystko nadal
sugerujemy wykonanie pe�nej kopii dysku, przed korzystaniem z programu
FIPS.

Jednak�e je�li nie korzystasz zprogramu FIPS, klasyczna metoda polega
n skorzystaniu z programu FDISK. Powiedzm, �e masz dysk o pojemno�ci
80MB i chcia�by� go podzieli� na dwie cz�ci -- 40MB dla MS-DOS i 40
MB dla Linuxa. W tym celu musisz uruchomi�pod MS-DOSem program FDISK,
usun�c partycj� 80MB przeznaczon� na DOS, nast�pnie utworzy� w jeje
miejscu now� partycj� o rozmiarze 40MB i zako�czy� program
pozostawiaj�c niezagospodarowane 40MB. Mo�esz nast�pnie sformatowa�
nowo utworzon� partycj� i zainstaowa� swoje oprogramowanie z wykonanej
uprzednio kopii. (Prosze pamietac, aby do wykonywanai operacji
programem FDISK startowa� system z dyskietki, na kr�rej powinny
znale�� sie przynajmniej programy FDSIK, FORMAT i SYS). P�niej w
czasie instalacji Linuxa, pozostawione 40MB zostanie wykorzystane do
utworzrnia partycji Linuxa i zaistalowanie na niej systemu.

W skr�cie, aby zmieni� rozmiar partycji nale�y wykona� nast�pujace
dzia�ania (za pomoc� programu FDISK):

1. Zr�b pe�n� kopi� dysku

2. Zr�b dyskietk� strtow� MS-DOS, np poleceniem

FORMAT /S A:

(uwaga, wszystkie dane na dyskietce zostana zniszczone).

3. Skopiuj na t� dyskietk� programy FDISK.EXE and FORMAT.COM, oraz
inne narz�dzia, kt�rych b�d� ci potrzebne. (Np. narz�dzia do
odtworzenia program�w i systemu z wykonanej kopii.

4. Wystartuj MS-DOS z nowo utworzonej dyskietki..

5. Uruchom FDISK, podaj�c je�li to mo�liwe, kt�ry dysk chcesz
modyfikowa� (C: lub D:).

6. Skorzystaj z menu programu i usu� te partycje, kt�rych rozmiar
chcesz zmieni�. TToo zznniisszzcczzyy wwsszzyyssttkkiiee ddaannee zznnaajjdduujj��ccee ssii�� nnaa ttyycchh
ppaarrttyyccjjaacchh..

7. Skorzystja z menu programu FDISK, aby utworzy� nowe partycje,o
mniejszym rozmiarze.

8. Zako�cz prac� z FDISKiem i sformatuj nowo utworzone partycje
programem FORMAT.

9. Odtw�rz dane na nowo sformatowanych partycjach z wykonanych
wcze�niej kopii.

Zwr�� uwag�, �e dosowy program FDISK da ci mo�liwo�� utworzenia
``Logical DOS drive'' (logicznego dysku MSDOS). Logiczny dysk MSDOS to
po prostu partycja logiczna twojego dysku. Mo�esz zainstalowac Linuxa
na partycji logicznej, lecz nie chcesz utworzenia taj partycji
logicznej DOSowym programem FDISK. Je�li aktualnie korzystasz z
logicznego dysku MSDOS i chcesz w tym miejscu zainstalowa� Linuxa,
powiniene� usun�� logiczny dysk MSDOS za pomoc� DOSowego FDISK i
(p�niej) utworzy� w tym miejscu now� logiczn� partycj� dla Linuxa.

Spos�b zmiany rozmiaru partycji dla OS/2 lub innych system�w
operacyjnych jestpodobny. Szczeg��w szukaj w dokumentacji tych
system�w.

55..44.. TTwwoorrzzeenniiee ppaarrttyyccjjii ddllaa LLiinnuuxxaa

Po zmianie rozmiaru partycji, potrzebujesz utworzy� partycje dla
Linuxa. Zanim powiemy jak to zrobi� opowiemy wpierw o partycjach i
systemach plik�w pod Linuxem.

55..44..11.. PPooddssttaawwoowwee iinnffoorraammaaccjjee oo ppaarrttyyccjjaacchh

Linux wymaga co najmniej jednej partycji dla g�ownego systemu plik�w
(_r_o_o_t _f_i_l_e_s_y_s_t_e_m), kt�ry b�dzie zaiera� j�dro Linuxa i dodatkowe
oprogramowanie.

Mo�esz my�le� o _s_y_s_t_e_m_i_e _p_l_i_k_�_w jako o partycji sformatowanej dla
Linuxa. Systemy plik�w s�u�� do przechowywania plik�w. Ka�dy system
Linuxowy musi miec co najmniej g��wny system plik�w. Jednak�e wielu
u�ytkownik�w preferuje korzystanie z wielu system�w plik�w -- jeden
dla ka�dej wi�kszej cz�ci poddrzewa katalog�w. Na pryzk�ad mo�esz
chie� utworzy� oddzielny system plik�w do przechowywania plik�w w
katalogach poni�ej katalogu _/_u_s_r.(Zwr�� uwag�, �e na sytemach UNIX,
katalogi oznacza si� kresk� pochylon� wprz�d, a nie w ty� jak to robi
MSDOS.) W takim przypadku b�dziesz posada� zar�wno g��wny system
plik�w, jak i system plik�w dla katalogu _/_u_s_r.

Ka�dy system plik�w wymaga oddzielnej partycji. Dlatego je�li chesz
korzysta� z g��wnego sustemu plik�w i systemu plik�w _/_u_s_r muszisz
utworzy� dwie partycje.

Dodatkowo, wi�kszo�� u�ytkownik�w tworzy partycj� dla _p_a_m_i_�_c_i _w_y_m_i_a_n_y
_(_s_w_a_p _p_a_r_t_i_t_i_o_n_). Jesli masz, powiedzmy 4MB RAM i 10 MB partycji
wymiany, tak d�ugo jak dotyczy to Linuxa, posiadasz 14MB pami�ci
virtualnej.

Korzystaj�c z obszaru wymiany, Linux przenosi na dysk
niewykorzystywane sptrony pami�ci, pozwalaj�c uruzhomi� wi�cej
aplikacji w tym samym czasie. Poniewa� wymiana pami�ci jest powolna,
nie jest to spos�b na zwiekszenie rozmairu pami�ci RAM. Jednak�e
aplikacje, kt�re wymagaj� du�ej pami�ci (jak X Window System) cz�sto
polegaj� na pami�ci wymiany, w przypadkach gdy jest niedostatecznie
du�o pami�ci RAM.

Niemal wszysy u�ytkwonicy Linuxa korzystaj� z partycji wymiany. Je�li
posiadasz 4MB RAM , partycja wymiany jest konieczna aby mo�na
zainstalowa� Linuxa. Mocno zalecamy utowrzenie partycji wymiany na
sta�e chyba, �e posiadasz w swoim komputerze du�� ilo�� pami�ci RAM.

Rozmaiar partycji wymiany zale�y jak du�o potrzebujesz pami�ci
wirtualnej. Cz�sto zaleca si� aby mie� minimum 16MB pami�ci wirtualnej
(RAM + pami�� wymiany). Czyli je�li masz 8MB ram powiniene� utworzy�
partycj� wymiany o rozmiarze 8MB. Pami�taj, �e partycja wymiany nie
mo�e by� wi�ksza ni� 128 MB. Dlatego je�li potrzebujesz pami�ci
wymiany wi�cej ni�128 MB, musisz utworzy� wi�ksz� liczb� partycji
wymiany. Mozesz mie� nie wi�cej ni� 16 partycji wymiany.

Wie�ej inforamcji na temat teorii obszaru wymiany i partycji w
dokumencie Linux Partition mini-HOWTO (
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Partition>).

Uwaga: jest mo�liwe (cho� jest to troch� sztuczka) wsp�dzielenie
partycji wymiany mi�dzy linuxem i Windows 95 w konfiuracjach, gdzie
oba te systemy s� zainstalowane. Wi�cej inforamcj w tym temacie
zawiera dokument Linux Swap Space Mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Swap-Space>.

Uwaga #1: Ie�li posiadasz dysk EIDE z partycjk� wi�ksz� ni� 504MB,
twOj BIOS mo�e nie pozwoli� na wystartowanie zainstalowanego na niej
Linuxa. Pami�taj aby utrzymywa� swoj� partycj� g��wn� poni�ej granicy
504MB. To nie powinno by� problemem w przypadku sterownik�w SCSII,
kt�re maj� zwykle w�asny BIOS. Szczeg�ly techniczne znajdziesz w
Large Disk Mini-HOWTO, <http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Large-
Disk>.

Uwaga #2: Uzywasz jednocze�nie dysk�w IDE i SCSI? Jesli tak, to
uwa�aj. BIOS mo�e nie pozwala� na usuchamianie systemu z dysku SCSI.

55..44..22.. RRoozzmmiiaarryy ppaarrttyyccjjii

Poza partycj� wymiany i partycj� dla g��wnego systemu plik�w, b�dziesz
chcia� dodatkowe na przechowywanie oprogramowania i katalog�w
macierzystych u�ytkownik�w.

Teoretycznie mo�liwa jest konfiguracja z jedn� du�a partycj� na
wszystko, lecz niemal nikt tego nie robi. Posiadanie wi�cej ni� jedna
partycji ma kilka zalet:

� Cze�to zmiejsza czas potrzebny na za�adowanie systemu.

� Pliki nie mog� przekracza� granic partycji. Dlatego mo�esz u�ywa�
partycji jako ogranicze� na wykorzystanie przestrzeni dyskowej prze
takie programy (jak Usenet News), kt�re potrzebuj� jej ogromnych
ilo�ci dzieki czemu zabezpieczy� odpowiedni� ilo�� miejsca dla
innych program�w zapewniaj�c bezpieczne funkcjonowanie systemu i
prac� innych aplikacji.

� Je�li kiedykolwiek znajdziesz na dysku z�e sektory, reformatowanie
i odtwarzanie pojedynczej partycji jest mniej bolesne niz
odtwarzanie wszystkiego od pocz�tku.

W dzisiejszych czasach ogromnych dysk�w, dobra konfiguracja podstawowa
u�ywa ma�ej partycji g��wnej (poni�ej 80MB), �redniego rozmiaru
partycji /usr (do 300MB) na oprogramowanie systemowe i partycj� /home
przeznaczon� dla pliku u�ytkownik�w, kt�ra w zle�no�ci od twojej
decyzji mo�e wykorzystywa� pozosta�� cz�� dysku lub odpowiedni�
liczb� MB.

Je�li przewidujesz uruchomoienie Usenet News, mo�esz przydzieli�
oddzieln� partycj� katalogowi /var przeznaczon� na poczt�, newsyi
pliki tymczasowe lub wydzieli� specjaln� partyucj� tylko dla obs�ugi
Usenet News, kontroluj�c w ten spos�b maksymalne mo�liwe wykorzystanie
zasob�w dyskowych przez Usenet News. Lecz w dzisiejszych czasach kiedy
ogrome dyski s� coraz ta�sze wa�niejsze jest aby to wszystko by�o dla
ciebie zrozumia�e, dlatego swoj� pierwsz� instalacj� Linuxa zr�b po
prostu w najprostszy spos�b.

55..55.. ��aaddoowwaanniiee ddyysskkuu ssttaarrttoowweeggoo ((bboooott ddiisskk))

Pierwszym krokiem jest uruchomienie systemu ze zrobionego przez ciebie
dysku startowego. Zwykle Linux Laduje si� bez jakiejkolwiek r�cznej
ingerencji. Zach�ta startowa zniknie po 10 sekundach. Lecz podaj�c w
zach�cie startowej po nazwie j�dra r�ne parametry masz mo�liwo��
przekazaniu j�dru r�nych informacji o konfiguracji twojego sprz�tu,
np. adres i numer przerwania sterownika SCSI lub geometri� dysk�w.
Jest to konieczne, gdy Linux sam nie wykryje kontrolera SCSI lub
geometrii dysku.

W szczeg�lno��i wiele sterownik�w SCSI bez BIOSu wymaga podania adresu
portu i przerwania IRQ podczas �adowania systemu. Komputery IBM PS/1,
ThinkPad i ValuePoint nie przechowuj� geometrii dysku w pami�ci CMOS i
nale�y je poda� podczas uruchamiania systemu. (P�niej b�dziesz mia�
mo�liwo�� takiego skonfigurowania systemu aby sam m�g� przekazywac
niezb�dne parametry).

Uwa�aj na komunikaty wy�wietlane podczas �adowania systemu. Znajdziesz
tam informacje o sprz�cie jaki zosta� wykryty przez j�dro. W
sczeg�lno�ci je�li masz sterownik SCSI powiniene� zobaczy� list�
wykrytych urz�dze� SCSI. Je�li zobaczysz komunikat:

SCSI: 0 hosts

to znaczy, �� sterownik SCSI nie zosta� wykryty i muszisz powiadomi�
j�dro gdzie go szuka�.

System b�dzie wy�wietla� informacje o znalezionych partycjach i
wykrytych urz�dzeniach. Je�li kt�ra� z tych informacji nie jest
poprawna lu brakuje innej, kt�rej si� spodziewa�e� b�dziesz musia�
wymusi� wykrycie sprz�du prze podanie odpowienich parametr�w na
zach�cie startowej.

Z drugiej strony, gdy wszysko idzie jak po ma�le i wygl�da, z�
wszystkie urz�dzenia zosta�y rozpoznane prawid�owo, przejd� do
nast�pnego rozdzia�u ``�adowanie dysku z g��wnym systemem plik�w (root
disk)''.

Wymuszenie wykracia urz�dzenia polega na wprowadzeniu w wierszu
zach�ty startowej ospowiednich parametr�w wg. nast�puj�cej sk�adni:

linux <parameters...>

Dost�pnych jest kila/nascie r�znych parametr�w. Przedstawimy kilka
najbardziej popularnych. Nowoczesne instalacje konstruuj� dysk
startowy w ten spos�b, aby� m�g� uzyska� dodatkow� pomoc w czasie
wpisywania danych w wierszu zach�ty startowej. Bed� tam opisane
parametry j�dra kt�re moz�sz wykorzysta�.

� _h_d_=_c_y_l_i_n_d_r_y_,_g_l_o_w_i_c_e_,_s_e_k_t_o_r_y Okre�l geometri� dysku. Wymagane w
systemach takich, jak IBM PS/1, ValuePoint i ThinkPad. Np. je�li
tw�j dysk ma 683 cyindry,16 g�owic i 32 sektory wprowad�:

linux hd=683,16,32

� _t_m_c_8_x_x_=_a_d_r_e_s_,_p_r_z_e_r_w_a_n_i_e___i_r_q Okre�l adres iprzerwanie IRQ dla
kotroler�w SCSI Future Domain TMC-8xx nie posiadaj�cego BIOSu. Np.:

linux tmc8xx=0xca000,5

Pami�taj o u�ywaniu prefiksu _0_x dla wszytkich warto�ci podawanych
szesnastkowo (hex). Dotyczy to wszystkich anst�puj�cych opcji:

� _s_t_0_x_=_m_e_m_a_d_d_r_,_i_r_q Okre�l adres i przerwanie IRQ sterownika Seagate
ST02.

� _t_1_2_8_=_m_e_m_a_d_d_r_,_i_r_qOkre�l adres i przerwanie IRQ sterownika Trantor
T128B.

� _n_c_r_5_3_8_0_=_p_o_r_t_,_i_r_q_,_d_m_a Okre�l port, IRQ i numer kana�u DMA dla
sterownika NCR5380.
� _a_h_a_1_5_2_x_=_p_o_r_t_,_i_r_q_,_s_c_s_i___i_d_,_1 Okre�� port, IRQ i SCSI ID dla
sterownika AIC-6260. Dotyczy to r�wnie� sterownik�w Adaptec 1510,
152x, i kontroler�w Soundblaster-SCSI.

Je�li masz pytania dotycz�ce opcji startowych, prosz� przeczytaj Linux
_S_C_S_I _H_O_W_T_O, kt�re powinno by� dost�pne w ka�dym archimuwm FTP (lub
tam sk�d otrzyma�ke� ten dokument). _S_C_S_I _H_O_W_T_O dok�adniej obja�nia
sprawy zwi�zane z SCSI i Linuxem.

55..66.. KKoorrzzyyssttaanniiee zz ddyysskkiieettkk�� zz gg��wwnnyymm ssyysstteemmee pplliikk��ww ((rroooott ddiisskk))

Po wystartowaniu systemu z dyskietki startowej zostaniesz poproszony o
w�o�enie dyskietki(ek) z systemem plik�w. W tym momencie powiniene�
wyj�� z nap�du dyskietk� startow� i w�o�y� w jej miejsce dyskietk� z
systemem plik�w (root disk). Nast�pnie wci�nij _e_n_t_e_r. By� mo�e za
chwil� b�dziesz musia� w�o�y� kolejn� dyskietk� z systemem plik�w.

Co si� w tej chili dzieje? Dyskietka z systemem plik�w zapewnia
minimalne oprogramowanie tworz�c miniaturowy system operacyjny
wykorzystuj�c do tego dysk w pami�ci RAM (poniewa� twardy dysk nie
jest jescze przygotowany) tzw. ramdysk.

Dysk z systemem plik�w �aduje do ramdysku ma�y zestaw niezb�dnych
plik�w i program�w instalacyjnych, z kt�rych b�dziesz korzysta� do
przygotowania twardego dysku i zainstalowania p�niej na nim (z kr��ka
�d lub innego no�nika) pe�nego systemu.

55..66..11.. IInnssttaallaaccjjaa ww ttrryybbiiee tteekkssttoowwyymm lluubb ggrraaffiicczznnyymm ((XX))

Starsze dystrybucje (w��czaj�c Sackware) udost�pnia�y w tym momencie
interperter polece� (shell) i wymaga�y wprowadzenia r�cznie polece�
instalacyjnych do tego w odpowiedniej kolejno�ci. Jest to nadal
mo�liwe, lecz nowsze dystrybucje uruchamiaj� programy instalacyjne
(wyb�r z menu za pomoca klawiszy kursora), kt�re staraj� si� w spos�b
interaktywny poprowadzi� ci� przez procedur� instalacyjn�, daj�c po
drodze mn�stwo wskaz�wek.

Prawdopodobnie b�dziesz mai� r�wnie� mo�liwo�� skonfigurowania X, tak
aby dalsza cz�s� instalacji mog�a zosta� przeprowadzona w trybie
graficznym. Je�li wybierzesz t� drog�, program instalcyjny przepyta
ci� jak� myszk� posiadasz, jaka karta graficzna jest zinstalowana w
twoim komputerze, jakiego monitora u�ywasz. Po zainstalowaniu Linuxa
podane tutaj przez ciebie informacje zostan� zachowane dla ciebie.
B�dziesz m�g� je p�niej dostroi� tak., aby lepiej wykorzysta�
posiadany sprz�t, poniewa� na tym stopniu instalcji wystarczy ustawi�
podstawow� rozdzielczo�c 640x480 SVGA.

X nie sa konieczne do instalacji, lecz (zak�adaj�c, �e uda si� je
poprawnie skonfigurowa�) wielu ludzi znajduje ten spos�b instalcji
�atwiejszym w u�yciu. Tak czy inaczej b�dziesz chcia� uruchomi� X,
wi�c zrobienie tego na samym pocz�tku te� ma troch� sensu.

Po prostu daj si� prowadzi� programowi. Przeprowadzi ci� przez
niezb�dne stopnie instalacji: przygotowanie twardego dysku, utworzenie
pocz�tkowych kont u�ytkownik�w, istalacja dodatkowych pakiet�w
oprogramowania.

W kolejnych podrozdzia�ach opiszemy pewne obszary, kt�re mog� sprawia�
troch� trudno�ci, tak jak by� musia� je wykonywa� r�cznie. Powinno ci
to pozwoli� zrozumie� co tak na prawd� robi program instalacyjny i
dlaczego to robi.

55..66..22.. KKoorrzzyyssttaanniiee zz ffddiisskk i cfdisk

Twoim pierwszym zadanie mpo za�adowaniu j�dra Linux ab�dzie utworzenie
lub zmiana tabel partycji na dyskach. Nawet je�li ju� zrobi�e� co� za
pomo� DOSowgo programu FDISK, musisz teraz powr�ci� do tego tematu i
wprowadzi� dodatkowe, specyficzne dla Linuxa informacje.

To tworzenia lub zmiany partycji Linuxa korzystamy z programu fdsik w
wersji dla Linuxa, lub jego okienkowej wersji cfdisk.

Zwykle program instalacyjny sprawdza czy istniej� ju� odpowiednie
tabele partycji i proponuje uruchonienie dla nich fdisk lub cfdisk.
cfdisk jest z pewno�cia �atwiejszy w u�yciu, lecz jego aktualne wersje
s� r�wnie� bardziej wra�liwe na nieprawid�owe lub uszkodzone
informacje jakie mog� znale�� w tabeli partycji.

Dlatego (szczeg�lnie podczas instalacji na nowym sprz�cie) mo�e si�
okaz�, �e musisz wpierw uruchomi� fdisk aby nada� tabelom partycji
stan, kt�ry jest ju� odpowiedni dla programu cfdisk. Spr�buj uruchomi�
cfdisk, je�li b�dzie si� na co� skar�y�, uruchom fdisk. (Je�li
budujesz system jedynie dla Linuxa, to dobra mo�e si� okaza� metoda
uruchomienia fdsik i usuni�cia wszystkich partycji, a nast�pnie
za�o�enie ich na nowej, pustej tabeli partycji bardziej intuicyjnym
programem cfdisk.)

Kilka uwag, kt�re maj� zastosowanie zar�wno do fdisk, jak i cfdisk.
Oba rozumiej� podany im argument jako nazwa dysku na kt�rym chcesz
wykona� operacj�. W Linuxie kolejne dyski nazwywane s� nast�puj�co:

� _/_d_e_v_/_h_d_a Pierwszy dysk IDE

� _/_d_e_v_/_h_d_b Drugi dysk IDE

� _/_d_e_v_/_s_d_a Pierwszy dysk SCSI

� _/_d_e_v_/_s_d_b Drug dysk SCSI

Przyk�ad: aby utworzy� partycj� Linuxa na pierwszym dysku SCSI,
powiniene� u�y� polecenia (tw�j program instalacyjny mo�e j�
wygenerowa� na podstawnie podanych przez ciebie informacji):

cfdisk /dev/sda

Je�li uruchomisz fdisk lub cfdisk bez �adnych argument�w, dyskiem
domy�lnym b�dzie w takiej systuacji _/_d_e_v_/_h_d_a.

Aby utworzy� partycj� Linux na drugim dysku, po prostu podaj _/_d_e_v_/_h_d_b
w przypadku dysku IDE lub je�li u�ywasz dysk�w SCSI _/_d_e_v_/_s_d_b.

Partycje Linuxa nie musz� by� na tym samym fizycznym dysku. Mog�by�
utworzy� partycj� dla g��wnego systemu plik�w na dysku _/_d_e_v_/_h_d_a i
partycj� wymiany na dysku _/_d_e_v_/_h_d_b. W takim przypadku uruchom fdisk
lub cfdisk dla ka�dego dysku.

Pod Linuxem, partycje otrzymuj� nazwy w zale�no�ci od dysku do kt�rego
nale��. Np. perwsza partycja na dsyku _/_d_e_v_/_h_d_a nazywa si�
_/_d_e_v_/_h_d_a_1,druga _/_d_e_v_/_h_d_a_2 itd. Je�li masz jakie� partycje logiczne ich
nazwy rozpoczynaj� s� od _/_d_e_v_/_h_d_a_5 i kolejno _/_d_e_v_/_h_d_a_6 itd.

UUwwaaggaa:: Nie powiniene� Linuxowymi programami fdsik lub cfdisk tworzy�
lub usuwa� partycji dla system�w peracyjnych innych ni� Linux. To
znaczy nie tw�rz lub usuwaj partycji MS-DOS za pomoc� narz�dzi
Linuxa; wykorzystaj w tym celu programy jakie dostarcza MS-DOS
(FDSIK). Je�li stworzysz partycj� MS-DOS za pomoc� programu fdsik lub
cfdisk istnieje mo�liwo��, �� msdos jej nie rozpozna nie nie
wystartuje poprawnie.

Oto przyk�ad wykorzystania programu fdsik>. Mamy pojedyncz� partycj�
MS-DOS o rozmiarze 61693 blok�w. Reszta dysku jest wolna dla Linuxa
(pod Linuxem jeden blok oznacz a1024 bajrty, czyli 61693 oznacza 61
MB). W tym przyk�adzie utworzymy dwie partycje, wymiany(swap) i
g��wnego systemu plik�w(root). By� mo�e, po przeczytaniu dyskucji o
podziale dysku na partycje, powiniene� rozszerzy� ten przyk�ad do
czterech partycji: wymiany, g�ownego systemu plik�w (), systemu plik�w
dla oprogramowania systemowego (/usr) i partycji dla plik�w
u�ytkownik�w (/home).

Na pocz�tku wydajemy polecenie ``p'' aby wy�wietli� aktualny stan
tabeli partycji. Jak wida�, _/_d_e_v_/_h_d_a_1 (pierwsza partycja dysku
_/_d_e_v_/_h_d_a) jest partycj� DOSow� o rozmiarze 61693 blok�w.

Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes

Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M

Command (m for help):

Nast�pnie wydajemy polecenie ``n'' w celu utworzenia nowej partycji.
Partycja na g��wny system plik�w b�dzie mia�a 80MB.

Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p

Tutaj program spyta� si� , czy chcemy utworzy� partycj� podstawow� czy
rozszerzon�. W wi�kszo�ci przypadk�w chesz utworzy� partycje
podstawow�, chyba, ze potrzebujesz podzieli� dysk na wi�cej ni� 4
partycje. Patrz roznia� ``Zmiana rozmiaru partycji'', tam ta sprawa
by�� dyskutowana dok�adniej.

Partition number (1-4): 2
First cylinder (204-683): 204
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (204-683): +80M

Pierwszy cylinder partycji powinien by� pierwszym cylindrem za
poprzedni� partycj�. W tym przypadku _/_d_e_v_/_h_d_a_1 ko�czy si� na cylindrze
203, wi�c rozpoczynamy now� partycj� od cylindra 204.

Jak wida� korzystamy z notacji ``+80M'', definiuje partycj� o
rozmiarze 80MB. Podobnie notacja ``+80K'' okre�la partycje o rozmiarze
80KB, a podanie ``+80'' stworzy�o by partycj� o rozmiarze 80 bajt�w.

Warning: Linux cannot currently use 33090 sectors of this partition
Ostrze�enie: Linux nie mo�e wykorzysta� 33090 sektor�w tej partycji.

Je�li zobaczycs takie ostrze�enie, mo�esz je zignorowa�. Pozosta�o ze
starych czas�w, kiedy system plik�w Linuxa nie m�g� przekracza�
rozmiaru 64MB. Jednak�e nowe systemy plik�w prze�ama�y t� brier�. W
chwili obecnej partycje mog� mie� maksymalny rozmiar 4 terabajt�w.

Nast�pnie tworzymy partycj� wymiany o rozmiarze 10 MB, _/_d_e_v_/_h_d_a_3.

Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p

Partition number (1-4): 3
First cylinder (474-683): 474
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (474-683): +10M

Ponownie przegl�damy zawarto�� tabeli partycji. Pami�taj o zanotowniu
tych informacji, sczeg�lnie rozmiar�w poszceg�lnych partycji w
blokach. B�dziesz potrzebowa� tych informacji p�niej.

Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes

Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M
/dev/hda2 204 204 473 82080 83 Linux native
/dev/hda3 474 474 507 10336 83 Linux native

Zwr�� uwag�, �e partycja wymiany (tutaj _/_d_e_v_/_h_d_a_3) jest typu ``Linux
native''. Musimy zmieni� jej typ na ``Linux swap'', tak aby program
instlacyjny mog� j� rozpozna�. W tym celu wykonaj polecenie t programu
fdisk:

Command (m for help): t
Partition number (1-4): 3
Hex code (type L to list codes): 82

Je�li skorzystasz z polecenia ``L'' to zobaczysz, �e 82 odpowiada
typowi Linux swap.

Aby zko�czy� prace programu fdisk i zachowa� poczynione zmiany na
dysku, nale�y wyda� polecenie ``w''. Aby wyj�� BEZ zachowywania
jakichkolwiek zmian nale�y wcisn�� ``q''.

Po zako�czeniu pracy z programem fdisk, system mo�e zasugerowa�
restart komputera, aby upewni� si�, �e wprowadzone zmiany zostan�
zauwa�one przez system. Zasadniczo nie ma powodu do restartu komputera
po zako�czeniu pracy fdisk -- nowe wersje fdisk i cfdisk s� na tyle
sprytne, �e potrafi� uaktualni� tabel� partycji bez restartowania
systemu.

55..66..33.. CCzzyynnnnoo��ccii ppoo pprrzzyyddzziieelleenniiuu ppaarrttyyccjjii

Po edycji tabeli partycji, program instalacyjny powinien zajrze� do
nich i zaoferowa� w��czenie obszaru wymiany (swapa). Odpowiedz Tak.

(System pyta si� o w��czenie partycji wymiany, aby zminimalizowa�
mo�liwo�� pope�nienia b��du w sytuacji, gdy na dysku istnij� partycje
innych system�w operacyjnych i jedna z partycji nie nale��cych do
Linuxa zostanie mylnie rozpoznana jako partycja wymiany.)

Nast�pnie program poprosi o przydzielenie nazw katalog�w (takich jak
/, /usr, /var, /tmp, /home itp) ka�dej partycji Linuxowej, kt�r�
pragniesz wykorzysta�.

Istnieje tylko jedna prosta zasada. Musi istnie� system plik�w o
nazwie / i musi umo�liwiac za�adowanie systemu (bootable). Pozosta�e
partycje mog� zosta� nazwane zupe�nie dowolnie. Lecz s� pewne
konwencje mowi�ce jak je nazwa� ( w kt�rym miejscu drzewa plik�w maj�
by� zamontwane), kt�re (je�li si� do nich dostosujesz) w przysz�o�ci
u�atwi� ci �ycie.

Wcze�nej polecali�my podstawow� konfiguracje sk�adaj�c� siez trzech
partycji, ma�ej partycji g��wnej, �redniego rozmiaru partycji
przeznaczonej an oprogramowanie systemowe i du�ej partycji dla
katalog�w macierzystych u�ytkownik�w. Tradycyjne partycje te b�d�
montowane w katalogach /, /usr i /home. Nazwa /usr pochodzi z
zamierzch�ych czas�w, gdy (znacznie mniejsze) systemy UNIX
przechowywa�y pliki systemowe i katalogi u�ytkownik�w na jednej
partycji (innej ni� partycja g��wna /). Cz�� oprogramowania nadal
polega na tej w�a�ciwo�ci.

Je�li posiadasz wi�cej ni� jeden obszar katalog�w domowych
u�ytkownik�w, zwykle nazywa si� je /home1, /home2, /home3. Tak si�
mo�e sta� gdy posisadasz dwa fizyczne dyski. Na naszym komputerze
uk�ad systemu plik�w wygl�da nast�puj�co.

Filesystem 1024-blocks Used Available Capacity Mounted on
/dev/sda1 30719 22337 6796 77% /
/dev/sda3 595663 327608 237284 58% /usr
/dev/sda4 1371370 1174 1299336 0% /home
/dev/sdb1 1000949 643108 306130 68% /home2

Drugi dysk (sdb1) nie jest w ca�o�ci przydzielony do /home2/ Partycja
wymiany znajduj�ca si� na tym dysku nie zosta�a uj�ta w wykazie.
Mo�esz zobaczy�, �e partycja /home jest najwi�kszym obszarem na sda i
/home2 jest obszarem u�ytkownika na dysku sdb.
Je�li zamierzasz stworzy� partycj� na pliki robocze (scratch), spool,
tymczasowa, pocztow� lub newsow� nazwij j� ./var. FIXME W przeciwnym
wypadku prawdopodobnie chcesz utowrzy� katalog /usr/var i utworzy�
dowi�zanie symbliczne /var wskazuj�ce w�a�nie na ten katalog
(/usr/var). Program instalacyjny mo�e zaoferowa� zrobiebie tego za
ciebie.

55..77.. IInnssttaallaaccjjaa ppaakkiieett��ww zz oopprrooggrraammoowwaanniieemm

Po przygotowaniu partycji pozosta�a cz�� instalacji powinna by�
automatyczna. Tw�j program instalacyjny poprowadzi ci� przez liczne
menu i pozwoli okre�li� sk�d b�d� instalowane pakiety, na k�rych
partycjach b�dzeie instalowany Linux itd.

Nie zamierzamy tutaj dokumentowa� wszystkich szeg�ow specyficznych
dla tej cz�ci instalacji. Jes to cz��, kt�ra r�ni si� najbardziej
mi�dzy dystrybucjami (utorzy tradycyjnie wsp�zawodnicz� aby zyska�
tutaj jak najwi�cej), lecz jest to r�wnie� jedna z najprostszych
cz�sci instalacji. A programy instalacyjne s� intuicyjne, z ekranami
pomocy, kt�re mo�na wywo�a� niema w dowolnym momencie instalowania
pakiet�w.

55..88.. PPoo zziinnssttaalloowwaanniiuu ppaakkiieett��ww zz oopprrooggrraammoowwaanniieemm

Po zinstalowaniu pakiet�w z oprogramowaniem, je�li wszystko przebieg�o
bez k�opot�w, program instalacyjny, zanim po raz pierwszy za�aduje
j�dro z twrdego dysku przeprowadzi ci� przez kilka procedur
konfiguracji poszczeg�rnych cz�ci systemu.

55..88..11.. LLIILLOO,, LLIInnuuxx LLOOaaddeerr cczzyyllii ��aaddoowwaacczz LLiinnuuxxaa

LILO (skr�t od LInux LOader) jest programem, kt�ry pozwala za�adowa�
Linuxa (jak r�wnie� inne systemy operacyjne, np. MS-DOS) z twardego
dysku twojego komputera.

Program instalacyjny spyta si�, czy zainstalowa� LILO na twoim dysku.
Je�li nie posiadasz na tym dysku OS/2, odpowiedz `tak'. OS/2 ma
specjalne wymagania, patrz ``Wybrane konfiguracje LILO''

Zainstalowanie LILO jako podstawowego �adowacza system�w powoduje, �e
dodatkowa dyskietka startowa staje si� niepotrzebna. Przy ka�dym
starcie komputera, mo�esz powiedzie� LILO, kt�ry system ma za�adowa�.

55..88..22.. TTwwoorrzzeenniiee ddyysskkiieettkkii ssttaarrttoowweejj ((ooppccjjoonnaallnniiee))

Program instalacyjny mo�e ci r�wnie� da� szans� utworzenia
``standardowej dyskietki startowej'', kt�rej mo�esz u�y� do
uruchomienia twojego nowo zinstalowanego Linuxa. (Jest to starsza i
mniej wygodan metoda, kt�ra zak�ada, �e zwykle bedziesz uruchamia� MS-
DOS, lecz gdy b�dziesz chcia� uruchomi� Linuxa skorzystasz z tej
dyskietki startowej.)

Aby j� zrobi�, potrzebujesz czystej, foramtowanej dyskietki wysokiej
g�sto�ci (1.2, 1.44 takiej, jak naped A:) Po prostu kiedy ci� o to
poprosi program instalacyjny w�� dyskietk� do nap�du i dyskietka
startowa zostanie utworzona. (to nie jest to samo co instalacyjna
dyskietka startowa i nie mo�esz ich wzajemnie zamienia�.)

55..88..33.. DDooddaattkkoowwaa kkoonnffiigguurraaccjjaa ssyysstteemmuu

Procedura poinstalacyjna mo�e ci� r�wnie� prowadzi� przez wiele menu,
pozwalaj�c skonfigurowa� tw�j system. To znaczy okre�lic rodzaj i
miejsce pod��czenia myszy i modemu, stref� czasow� i inne parametry.
Po orostu staraj si� odpowiada� na pytania.

System mo�e ci r�wnie� zaproponowa� utowrzenie kont u�ytkownik�w, lub
za�o�enie has�a na koto administratora (root). Nie jest to trudne i
zwykle polega na przeczytaniu instrukcji i wykonaniu prosrych
czynno�ci.

66.. ��aaddoowwaanniiee nnoowwoo zzaaiinnssttaalloowwaanneeggoo ssyysstteemmuu

Je�li wszystko posz�o zgodnie z planem, powiniene� mie� teraz
mozliwo�� za�adowania z twardego dysku Linuxa, wykorzystuj�c do tego
LILO. Alternatyw� jest za�adowanie Linuxa z nowo utworzonej dyskietki
startowej (nie oryginalnej startowej dyskietki instalacyjnej). Po
za�adowaniu systemu zaloguj si� jako _r_o_o_t. Gratulacje! Masz sw�j
w�asny system Linux.

Je�li �adujesz system za pomoc� LILO, spr�buj podczas restartu
komputera przycisn�c (i trzyma� przyci�ni�ty) przycisj _s_h_i_f_t, _c_o_n_t_r_o_l,
lub _a_l_t. Pozwoli to na uzyskanie dost�pu do wiersza zach�ty startowej
(boot prompt). Wci�nij _t_a_b, a zobaczysz list� opcji. W ten spos�b
mo�esz za�adowa� bezpo�rednio przez LILO Linuxa, MS-DOS lub cokolwiek
innego.

77.. PPoo ppiieerrwwsszzyymm uurruucchhoommiieenniiuu LLiinnuuxxaa

Powiniene� w�a�nie patrze� na zach�te do wej�cia do systemu.
Gratulacje!

77..11.. BByycciiee aaddmmiinniissttrraattoorreemm ssyysstteemmuu

W zale�no�ci od tego jak przebieg�a faza instalacji, mo�esz chcie�
utworzy� konta u�ytkownik�w, zmieni� nazw� swojego komputera lub
skonfigurowa� (na powr�t) X. Jest znacznie wi�cej rzeczy, kt�re
mog�by� ustawia� i konfiguraowa�, urz�denia do wykonywania kopii,
po��czenie SLIP/PPP z dostawc� Internetu itp.

Powinna ci pom�c dobra ksi��ka o administrowaniu systemem UNIX.
(Sugerujemy _E_s_s_e_n_t_i_a_l _S_y_s_t_e_m_s _A_d_m_i_n_i_s_t_r_a_t_i_o_n, O'Reilly and
Associates.) Z czasem nabierzesz do�wiadczenia. Powiniene� przeczyta�
r�ne inne dokumenty Linux JTZ, takie jak _N_E_T_-_2_-_J_T_Z czy _P_r_i_n_t_i_n_g_-_J_T_Z.

77..22.. WWyybbrraannee kkoonnssiigguurraaccjjee LLIILLOO

LILO jest programem �aduj�cym systemy operacyjne , kt�ry mo�na
wykorzysta� do wyboru w czasie uruchamiania komputera, kt�ry dok�adnie
system oeracyjny ma tym razem zosta� za�adowany. Sa du�e szanse, �e
program instalcyjny automatycznie skonfigurowa� i zainstalowa� LILO
podczas instalacji systemu (chyba, �e u�ywasz OS/2, wedy powiniene�
wykona� to o czym tutaj piszemy). Je�li tak, to mo�esz pomin�� reszt�
tego rozdzia�u.

Je��i zainstalowa�e� LILO jako _p_o_d_s_t_a_w_o_w_y (primary) �adowacz systemu,
b�dzie obs�ugiwa� pierwszy stopie� procesu �adowania systemu dla
wszystkich system�w operacyjnych zainstalowanych na twardym dysku.
Jednak�e mo�esz pracowa�z OS/2 kt�ry ma w�asnego �adowacz, Boot
Manager. W takim przypadku chesz aby Bot Manager by� podstawowoym
�adowaczem systemu i wykorzystywa� lilo do za�adowania Linuxa (jako
drugorz�dny �adowacz systemu).

Je�li muszisz skonfigurowa� LILO r�cznie, bedzie to wymaga�o edycji
pliku _/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f. Poni�ej przedstawiamy przyk�ad pliku
konfiguracyjnego LILO, dla pryzpadku gdy g��wn� partycj� Linuxa jest
_/_d_e_v_/_h_d_a_2, a MS-dOS jest zainstalowany na _/_d_e_v_/_h_d_b_1 (na drugim
fizycznym dysku).

# Powiedz LILO, aby si� zainstalwoa� jako podstawowoy �adowacz systemu na
# dysku /dev/hda.
boot = /dev/hda
# Plik z obrazem programu �aduj�cego;prawdopodobnie nie powiniene� tego zmienia�
install = /boot/boot.b

# Schemat �adowania Linuxa
image = /vmlinuz # plik zawieraj�cy j�dro
label = linux # nadajmy tej pozycji nazw� "linux"
root = /dev/hda2 # /dev/hda2 jako g��wny (root) syste, plik�w
vga = ask # zapytaj si� o tryb VGA
append = "aha152x=0x340,11,7,1" # dodaj to do zach�ty startowej
# (parametry przekazywane do j�dra)
# w cely wykrycia sterownika SCSI

# schemat �adowania MS-DOSu
other = /dev/hdb1 # To jest partycja MS-DOS
label = msdos # nadajemy tej pozycji nazw� "msdos"
table = /dev/hdb # Tabela partycji drugiego dysku

Po zako�czonej edycji pliku _/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f uruchom program _/_s_b_i_n_/_l_i_l_o
jako _r_o_o_t. W ten spos� zainstalujesz LILO na swoim dysku. Pami�taj, ze
muszisz uruchmi� _/_s_b_i_n_/_l_i_l_o po ka�dej kompilacji j�dra, aby �adowacz
wskazywa� na prawid�owy plik (co� czym si� teraz nie powiniene�
zupe�nie przejmowa�, lecz nale�y pami�ta�).

Zwr�� uwag� na spos�b wykorzystania opcji _a_p_p_e_n_d w pliku
_/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f w celu podania parametr�w startowych, jak to robili�my
uruchamiaj�c system z instalacyjnej dyskietki startowej.

Mo�esz teraz zrestartowa� komputer i za�adowa� system z twardego
dysku. LILO za�aduje domy�lnie system kt�ry jest opisany w pliku
konfiguracyjnym jako pierwszy. Aby uzyska� dost�p do wiersza zach�ty
starowej i menu dost�pnych system�w, trzymaj w czasie startu komputera
przyci�ni�ty klawisz _s_h_i_f_t, _c_o_n_t_r_o_l lub _a_l_t; powiniene� zoaczy� tak�
zach�t�:

Boot:

Podaj teraz etykiet�/nazw� systemu operacjnego jak� nada�e� ka�dej
pozycji w pliku _/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f; w tym przypadku b�dzie to albo _l_i_n_u_x
albo _m_s_d_o_s, lub wci�nij _t_a_b aby uzyska� list� etykiet.

Za��zmy teraz, ze chcesz wykorzysta� LILO jako drugorz�dny �adowacz
sytemu,np. gdy chcesz �adowa� Linuxa za pomoc� Boot Managera systemu
OS/2. Aby za�adowa� system z Partycji Linuxa pod Boot Managerem
niestety musisz utworzy� t� partycj� za pomoc� programu _F_D_I_S_K systemu
OS/2 (nie programem fdisk w dystrybucji Linuxa) i sformatowa� j� jako
FAT lub HPFS, tak aby OS/2 o niej wiedzia� (podziekuj IBM).
Aby LILO �adowa�o Linuxa za pomoc� Boot Managera, chcesz aby LILO
zainstalowa�o si� tylko na partycji g��wnej Linuxa (w naszym
przyk�adzie jest to _/_d_e_v_/_h_d_a_2). W takim przypadku plik konfiguracyjny
LILO b�dzie wygl�da� nast�puj�co:

boot = /dev/hda2
install = /boot/boot.b
compact

image = /vmlinuz
label = linux
root = /dev/hda2
vga = ask

Zwr�� uwag�, na zmian� w wierszu _b_o_o_t. Po uruchomieniu _/_s_b_i_n_/_l_i_l_o
powiniene� by� w stanie doda� partycj� Linuxa do listy Boot Managera.
Ten sam schemat post�powania powinien dzia�a� r�wnie� w przypadku
innych system�w operacyjnych.

88.. UUwwaaggii aaddmmiinniissttrraaccyyjjnnee

88..11.. WWaarruunnkkii kkoorrzzyyssttaanniiaa

Prawa autorskie do tego dokumentu nale�� do 1996 by Eric S. Raymond.
Mo�esz swobodnie korzysta� z tego dokumentu, rozpowszechnia� i
kopiowa� pod warunkiem, �e:

� Nie zmienisz lub pominiesz tej notaki o prawach autorskich

� Nie zmienisz lub pominiesz wesji i daty niniejszego dokumentu.

� Nie zmienisz lub pominiesz odno�nik�w zawartych w dokumencie,
wskazuj�cych gdzie mo�na uzyska� najnowsz� wersj� tego dokumentu.

� Jasno znazaczysz wszelkie skr�ty, zmiany lub wersje.

Powy�sze ograniczenia maj� na celu ochron� potencjalnych czytelnik�w
przed niepoprawnymi lub nieaktualnymi wersjami. Je�li my�lisz, �e
znalaz�e� wyj�tek o tej regu�y, zapytaj mnie.

88..22.. PPooddzzii��kkoowwaanniiaa

Podzi�kowania dla Matta D. Welsha, kt�ry zapocz�tkowa� ten dokument.
Usun��em wi�kszo�� specyficzn� dla dystrybucji Slackware i
ukierunkowa�em reszte dokumentu na istalacj� z nap�du CD, lecz znaczna
cz�� dokumentu nadal nale�y do niego,

Wersja 4.1 by�a znacz�co ulepszona dzi�ki uwagom David Shao
<[email protected]>.

99.. OOdd tt��uummaacczzaa

Prawa autorskie t�uamczenia nale�� do (c)1997
[email protected]. Wersj� polsk� mo�na rozpowszechnia� na
warunkach opisanych powy�ej. Zmiany w stosunku do wersji angielskiej:

� wiekszo�� odno�nik�w do komputer�w zagranicznych zosta�a zamieniona
na odno�niki do ich polskich kopii.

Najnowsze wersje przet�umaczonych na j�zyk polski dokument�w HOWTO
szukaj tutaj: http://www.jtz.org.pl <http://www.jtz.org.pl/>.

Kontakt z osobami zajmuj�cymi si� t�umaczeniami: [email protected].

Powodzenia.