Linux AX25-HOWTO, Radio Amatorskie.
 Terry Dawson, VK2KTJ, [email protected].
 v1.4, 2 Marca 1997.
 BBeenneeddiicctt PP.. BBaarrsszzcczz,, KKBB22QQZZVV ppoosseeiiddoonn@@zziipplliinnkk..nneett -- tt��uummaacczzee��
 nniiee nnaa ppoollsskkii,, ww11..44..
 DDaattaa tt��uummaacczzeenniiaa:: 2288 kkwwiieettnniiaa,, 11999977..

 System Operacyjny Linux jest chyba jedynym na �wiecie systemem opera�
 cyjnym, kt�ry szczyci si� standardow� i rodzim� obs�ug� protoko�u
 AX.25 dla packet radio u�ywanego przez operator�w Radia Amatorskiego
 po ca�ym �wiecie. Dokument ten jest po�wi�cony temu jak zainstalowa� i
 skonfigurowa� t� obslug�.
 ______________________________________________________________________

 Table of Contents:

 1.      Wst�p

 1.1.    Zmiany w stosunku do poprzednich wersji

 1.2.    Inne dokumentacje na ten temat

 2.      Gdzie znale�� najnowsz� wersj� tego dokumentu

 3.      Protoko�y dla Packet Radio a Linux

 3.1.    Jak to wszystko dzia�a?

 4.      Sk�adniki oprogramowania AX.25/NetRom.

 4.1.    Gdzie znale�� j�dro, narz�dzia i zesp� program�w
 narz�dziowych?

 4.1.1.  �r�d�a j�dra

 4.1.2.  Narz�dzia sieciowe

 4.1.3.  Programy narz�dziowe AX.25

 5.      Instalacja oprogramowania AX.25/NetRom.

 5.1.    Kompilacja j�dra.

 5.1.1.  Co jest nowego w j�drach 2.0.*+ModuleXX i 2.1.* ?

 5.2.    Narz�dzia do ustawiania sieci

 5.2.1.  Budowa standardowej wersji net-tools.

 5.3.    Pogramy narz�dziowe AX.25

 6.      Najpierw o znakach radioamatorkich , adresach,  itp.

 6.1.    Czym s� owe T1, T2, T3 i inne rzeczy?

 6.2.    Parametry, kt�re daj� si� konfigurowa� w trakcie pracy.

 7.      Konfigurowanie portu AX.25.

 7.1.    Jak utworzy� plik /etc/ax25/axports?

 7.2.    Jak utworzy� interfejsy sieciowe AX.25?

 7.2.1.  Jak do��czy� urz�dzenie KISS?

 7.2.1.1.        Konfigurowanie urz�dze� TNC o dw�ch portach.

 7.2.2.  Jak doczepi� urz�dzenie Baycom

 7.2.3.  Jak ustawi� parametry dost�pu do kana�u AX.25?

 7.2.4.  Jak doczepi� urz�dzenie D�wi�koModem?

 7.2.4.1.        Konfigurowanie karty d�wi�kowej.

 7.2.4.2.        Jak ustawi� interfejs D�wi�koModemu?

 7.2.4.3.        Jak ustawi� parametry dost�pu do kana�u AX.25?

 7.2.4.4.        Ustalenie poziomu audio i dostrojenie sterownika

 7.2.4.5.        Przygotowanie cz�ci AX.25 j�dra do wykorzystania
 D�wi�koModemu.

 7.2.5.  Jak do�aczy� urz�dzenie z kart� PI?

 7.2.6.  Jak doczepi� urz�dzenie z kart� PacketTwin.

 7.2.7.  Jak doczepi� generyczne urz�dzenie SCC?

 7.2.7.1.        Gdzie uzyska� i jak zbudowa� pakiet do narz�dzi
 konfiguracyjnych?

 7.2.7.2.        Jak skonfigurowa� sterownik do twojej karty?

 7.2.7.2.1.      Ustawienie parametr�w sprz�tu.

 7.2.7.3.        Konfiguracja kana�u.

 7.2.7.4.        U�ywanie sterownika.

 7.2.7.5.        Narz�dzia 'sccstat' oraz 'sccparam'.

 7.2.8.  Jak utworzy� urz�dzenie BPQ z ethernetem?

 7.2.9.  Ustawienie w�z�a BPQ do wsp�pracy z obs�ug� AX.25 pod
 Linuxem.

 7.3.    Ustawienie parametr�w operacyjnych dla interfejsu AX.25

 7.4.    Ustawieniu routingu AX.25.

 8.      Ustawianie interfejsu AX.25 do pracy w TCP/IP.

 9.      Ustawienie portu dla NetRom.

 9.1.    Edycja pliku /etc/ax25/nrports

 9.2.    Ustawienie pliku /etc/ax25/nrbroadcast

 9.3.    Jak utworzy� interfejs sieciowy dla NetRom.

 9.4.    Odpalenie demona NetRom.

 9.5.    ustawienie routingu dla NetRom

 10.     Ustawienie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP.

 11.     Ustawienie portu Rose

 11.1.   Ustawienie pliku /etc/ax25/rsports.

 11.2.   Jak doczepi� sieciowy interfejs Rose?

 11.3.   Ustawienie routingu dla Rose.

 12.     ��czno�ci AX.25/NetRom/Rose.

 13.     Ustawienie Linuxa do przyjmowania ��czno�ci.

 13.1.   Edycja pliku  /etc/ax25/ax25d.conf.

 13.2.   Prosty przyk�ad pliku  ax25d.conf file.

 13.3.   Uruchamianie demona ax25d.

 14.     Ustawienie w�z�a.

 14.1.   Utworzenie pliku /etc/ax25/node.conf.

 14.2.   Utworzenie pliku /etc/ax25/node.perms.

 14.3.   Ustawienie w�z�a, aby by� uruchamiany z ax25d.

 14.4.   Ustawienie w�z�a, aby by� uruchamiany z 'inetd'.

 15.     Ustawienie programu axspawn.

 15.1.   Utworzenie pliku  /etc/ax25/axspawn.conf.

 16.     Ustawienie PMS.

 16.1.   Utworzenie pliku  /etc/ax25/pms.motd.

 16.2.   Utworzenie pliku /etc/ax25/pms.info.

 16.3.   Kojarzenie znak�w AX.25 z kontami u�ytkownik�w

 16.4.   Dodanie PMS do pliku /etc/ax25/ax25d.conf.

 16.5.   Sprawdzenie PMS'a

 17.     Ustawienie program�w user_call.

 18.     Kojarzenie znak�w AX.25 z kontami u�ytkownik�w Linuxa.

 19.     Jak po��czy� sieciowe oprogramowanie NOS z j�drem linuxa?

 19.1.   ��czenie NOS-a i Linuxa za pomoc� 'fajki'.

 20.     Zapisy w pliku /proc.

 21.     Przyk�adowe konfiguracje.

 21.1.   Ma�a sie� z linuxem jako routerem dla lokalnej sieci radiowej

 21.2.   Konfiguracja przyk�adowa dla bramki z enkapsulacj� IPIP.

 22.     Programowanie warstwy sieciowej AX.25, NetRom i Rose.

 22.1.   Rodziny adres�w.

 23.     Pliki nag��wkowe.

 23.1.   Kwestia znak�w i przyk�ady.

 24.     Dyskusja zwi�zana z Radiem Amatorskim i Linuxem.

 25.     Podzi�kowania.

 26.     Prawa autorskie.

 27.     Od t�umacza.

 27.1.   Podzi�kowania.
 ______________________________________________________________________

 11..  WWsstt��pp

 Dokument ten by� pocz�tkowo za��cznikiem do HAM-HOWTO ale ur�s� za
 bardzo, aby mo�na go by�o w ten spos�b nadal pisa�. Dokument ten
 opisuje w jaki spos�b zainstalowa� i skonfigurowa� rodzim� obs�ug�
 protoko��w AX25, NetRom oraz Rose na Linuxie. Podano tutaj kilka
 typowych konfiguracji, kt�re mog� pos�u�y� jako model do dalszej
 pracy.

 Wersje protoko��w radia amatorskiego pod Linuxem s� bardzo elastyczne.
 Dla ludzi, kt�rzy nie s� zbytnio zapoznani z systemem operacyjnym
 Linux proces konfiguracji wydawa� si� mo�e uci��liwy i skomplikowany.
 Zajmie ci to troch� czasu zanim zrozumiesz w jaki spos�b wszystko ze
 sob� pasuje. Konfiguracja jest bardzo trudna je�li wpierw nie
 zapoznasz si� z Linuxem og�lnie. Nie oczekuj, �e uda ci si� przej�� z
 jakiego� �rodowiska do Linuxa bez zapoznania si� uprzednio z samym
 Linuxem.

 11..11..  ZZmmiiaannyy ww ssttoossuunnkkuu ddoo ppoopprrzzeeddnniicchh wweerrssjjii

    DDooddaattkkii..
       do��czy�em informacje o �atce dla modu��w. Doda�em par� og�lnych
       informacji o strukturze j�dra.

    PPoopprraawwkkii..
       Poprawi�em konfiguracje ax25d - podzi�kowania dla John Tanner,
       VK2ZXQ. Poprzestawia�em mn�stwo rzeczy, powinno teraz by�
       bardziej logicznie.

    DDoo zzrroobbiieenniiaa..
       Poprawi� sekcj� o SCC, obecna jest chyba z�a. Rozwin�� sekcj�
       programowania. Doda� odno�niki do dokumentacji �r�de� AX25 i
       NetRom.

 11..22..  IInnnnee ddookkuummeennttaaccjjee nnaa tteenn tteemmaatt

 Jest wiele zwi�zanych z tym tematem dokument�w. Jest sporo dokument�w
 traktuj�cych o sprawach sieciowych pod Linuxem w spos�b bardziej
 og�lny, kt�re bardzo polecam poniewa� pomog� ci one w twoich wysi�kach
 i dadz� ci g�ebszy wgl�d w inne mo�liwe konfiguracje.

 Oto one:

 HAM-HOWTO <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/HAM-HOWTO.html>

 Ethernet-HOWTO <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Ethernet-HOWTO.html>

 NET-3-HOWTO
 <http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/JTZ/html/NET-3-HOWTO.pl.html>
 22..  GGddzziiee zznnaallee���� nnaajjnnoowwsszz�� wweerrssjj�� tteeggoo ddookkuummeennttuu

 Najlepszym miejscem do znalezienia ostatniej wersji tego dokumentu
 jest Archiwum Linux Documentation Project. Linux Documentation Project
 prowadzi Web Server i dokument niniejszy pojawia si� tam jako The
 AX25-HOWTO <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/AX25-HOWTO.html>. Mo�esz
 te� skontaktowa� si� ze mn� ale zwykle przekazuj� ostatnie wersje tego
 dokumentu koordynatorowi projektu LDP, wi�c je�li go tam nie ma to s�
 du�e szanse, �e jeszcze go nie sko�czy�em.

 33..  PPrroottookkoo��yy ddllaa PPaacckkeett RRaaddiioo aa LLiinnuuxx

 Protok� _A_X_._2_5 oferuje dwa tryby operacji: connected i connectionless.
 U�ywany jest albo do po��cze� typu stacja-do-stacji albo jako medium
 dla innych protoko�ow takich jak TCP/IP lub NetRom.

 Podobny jest w swej strukturze do X.25 level 2 z pewnymi
 modyfikacjami, kt�re czyni� go bardziej u�ytecznym do pracy w
 �rodowisku radia amatorskiego.

 Protok� _N_e_t_R_o_m jest pr�b� pe�nego protoko�u sieciowego i w swej
 najni�szej warstwie u�ywa AX.25 jako protoko�u typu datalink.
 Dostarcza on sieciowej warstwy, kt�ra jest adaptowan� form� AX.25.
 Protok� NetRom cechuje si� dynamicznym routingiem, posiada te�
 funkcj� pseudonim�w dla w�z��w.

 Protok� _R_o_s_e zosta� wynaleziony i po raz pierwszy zastosowany przez
 Tom'a Moulton, W2VY, i jest wariacj� protoko�u X.25 w warstwie packet.
 Pomy�lany jest tak, �e AX.25 jest jego warstw� typu datalink. Sam
 r�wnie� dostarcza warstw� sieciow�. Adresy Rose przyjmuj� form� 10
 cyfrowych numerk�w. Pierwsze cztery cyfry stanowi� Data Network
 Identification Code (DNIC) i wzi�te zosta�y z za��cznika B z zalece�
 CCITT X.121. Wi�cej informacji na temat protoko�u Rose mo�na uzyska� z
 Serwera RATS.

 Pocz�tkowo, wczesne oprogramowanie AX.25 wsp�pracuj�ce z j�drem
 Linuxa wypracowa� Alan Cox. Nast�pnie Jonathon Naylor przej��
 rozwijaj�cy si� projekt dodaj�c ob�ug� NetRomu i Rose; obecnie on
 w�a�nie zajmuje si� opracowywaniem �r�de� AX.25 wsp�pracujego z
 j�drem Linuxa. DAMA zosta�o napisane przez Joerg Reuter. Obs�ug� karty
 d�wi�kowej jako modemu oraz modem Baycom doda� Thomas Sailor. Programy
 narz�dziowe AX.25 s� obecnie prowadzone przeze mnie.

 Linux obs�uguje TNC w trybie KISS (Terminal Node Controllers), kart�
 Ottawa PI, kart� Gracillis PacketTwin oraz inne oparte na scalaku SCC
 Z8530, modem Baycom zar�wno seryjny jak i r�wnoleg�y. Nowy, od
 Tomasza, sterownik D�wi�koModemu obs�uguje karty d�wi�kowe SoundBlaser
 oraz te zbudowane w oparciu o Crystal chipset.

 Programy u�ytkownika zawieraj� prosty PMS (Personal Message System),
 program latarnie, liniowy program 'call' do po�acze�, 'listen'
 przyk�adowy program do uchwycenia surowych ramek AX.25 na poziomie
 interfejsu, oraz programy do konfiguracji NetRomu. Za��czono r�wnie�
 program, ktory jest jakby serwerem AX.25 przechwytuj�cym i
 rozprowadzaj�cym wchodz�ce po��czenia; jest te� demonik dla NetRomu,
 kt�ry wykonuje ca�� czarn� robot� dla obs�ugi protoko�u NetRom.

 33..11..  JJaakk ttoo wwsszzyyssttkkoo ddzziiaa��aa??

 AX.25 pod Linuxem jest zupe�nie now� implementacj�. Cho� na poz�r
 wygl�da podobnie do NOS, BPQ lub innych implementacji AX.25 to jednak
 nie przypomina �adnej z nich ani nie jest identyczn� z �adn� z nich.
 AX.25 pod Linuxem mo�na skonfigurowa� tak, �e b�dzie zachowywa� si�
 niemal�e tak jak inne implementacje AX.25 ale proces konfiguracyjny
 jest bardzo odmienny.

 Aby dopom�c ci w sposobie my�lenia przy konfigurowaniu, sekcja ta
 stara si� wyja�ni� niekt�re strukturalne cechy AX.25 oraz umieszcza je
 w og�lnej strukturze Linuxa.

 UUpprroosszzcczzoonnyy sscchheemmaatt wwaarrssttww pprroottookkoo����ww ssiieecciioowwyycchh.

        -----------------------------------------------
        | AF_AX25 | AF_NETROM |  AF_INET    | AF_ROSE |
        |=========|===========|=============|=========|
        |         |           |             |         |
        |         |           |    TCP/IP   |         |
        |         |           ----------    |         |
        |         |   NetRom           |    | Rose    |
        |         -------------------------------------
        |            AX.25                            |
        -----------------------------------------------

 Schemat ten ilustruje poprostu, �e NetRom, TCP/IP i Rose wszystkie
 razem rezyduj� na protokole AX.25 ale �e ka�dy z nich traktowany jest
 osobno u poziomu programowania na interfejsie. Nazwy 'AF' to nazwy
 nadawane dla _A_d_d_r_e_s_s _F_a_m_i_l_y ka�dego z tych protoko��w podczas pisania
 dla nich program�w. Wa�ne tutaj jest to, �e konfiguracja urz�dzenia
 AX.25 kluczowo wp�ywa na to jak b�d� konfigurowane NetRom, Rose oraz
 TCP/IP.

 SScchheemmaatt mmoodduu����ww ww iimmpplleemmeennttaaccjjii ssiieecciioowweejj LLiinnuuxxaa

   ----------------------------------------------------------------------------
    User    | Programs  |   call        node    ||  Daemons | ax25d  mheardd
            |           |   pms         mheard  ||          | inetd  netromd
   ----------------------------------------------------------------------------
            | Sockets   | open(), close(), listen(), read(), write(), connect()
            |           |------------------------------------------------------
            |           |    AF_AX25   |  AF_NETROM  |   AF_ROSE   |  AF_INET
            |------------------------------------------------------------------
   Kernel   | Protocols |    AX.25     |   NetRom    |     Rose    | IP/TCP/UDP
            |------------------------------------------------------------------
            | Devices   |    ax0,ax1   |  nr0,nr1    | rose0,rose1 | eth0,ppp0
            |------------------------------------------------------------------
            | Drivers   |  Kiss   PI2   PacketTwin   SCC   BPQ     | slip ppp
            |           |      Soundmodem      Baycom              | ethernet
   ----------------------------------------------------------------------------
   Hardware | PI2 Card, PacketTwin Card, SCC card, Serial port, Ethernet Card
   ----------------------------------------------------------------------------

 Ten schemat jest troszeczk� bardziej og�lny od pierwszego. Stara si�
 on ukaza� zale�no�� pomi�dzy programami narz�dziowymi, j�drem oraz
 sprz�tem. Pokazuje te� zale�no�� pomi�dzy interfejsem programowania
 gniazd dla aplikacji, w�a�ciwymi modu�ami protoko��w, interfejsami
 sieciowymi j�dra, oraz sterownikami urz�dze�. Ka�dy element schematu
 polega na tym elemencie, kt�ry jest poni�ej niego samego i konfigu�
 racj� trzeba rozpoczyna� od samego do�u w g�r�. Wi�c dla przyk�adu,
 je�li chesz odpala� program _c_a_l_l to musisz r�wnie� skonfigurowa�
 sprz�t, nast�pnie upewni� si�, �e j�dro posiada odpowiedni sterownik
 urz�dzenia, dalej musisz stworzy� w�a�ciwy interfejs sieciowy oraz, �e
 j�dro zawiera w�a�ciwy protok�, kt�ry oferuje odpowiedni dla programu
 _c_a_l_l interfejs programowania. W takiej hierarchii stara�em si� te�
 roz�ozy� ten dokument.

 44..  SSkk��aaddnniikkii oopprrooggrraammoowwaanniiaa AAXX..2255//NNeettRRoomm..

 Oprogramowanie AX.25 sk�ada si� z trzech cz�ci: �rode� j�dra,
 narz�dzi do konfiguracji sieci oraz program�w narz�dziowych.

 Wersje j�dra Linuxa 2.0.xx zawieraj� w sobie pierwotnie sterowniki dla
 AX.25, NetRom, dla kart Z8530 SCC, PacketTwin i Gracillis. Zosta�y one
 znacz�co udoskonalone w j�drach 2.1.xx. Niestety, pozosta�a cz��
 j�dra 2.1.* czyni je bardz� chwiejnymi i nie nadaj� sie w takim stanie
 do za��czenia w stabilnych wersjach j�der. Aby zaradzi� temu
 problemowi, Jonathon Naylor przygotowa� zesp� �atek, kt�re oblug�
 protoko��w radia amatorskiego w j�drach 2.0.xx wynosz� do poziomu
 standardu j�der 2.1.*. Jest to bardz� �atwe w zaaplikowaniu i
 wprowadza wachlarz us�ug, kt�re s� nieobecne w standardowych j�drach,
 np. ob�ug� Rose.

 44..11..  GGddzziiee zznnaallee���� jj��ddrroo,, nnaarrzz��ddzziiaa ii zzeesspp��� pprrooggrraamm��ww nnaarrzz��ddzziioowwyycchh??

 44..11..11..  ��rr��dd��aa jj��ddrraa

 �r�d�a j�dra nale�y szuka� w jego zwyczajnym miejscu:

 Obecna kopia zespo�u �atek wed�ug Jonathon'a znajduje si� na:

 44..11..22..  NNaarrzz��ddzziiaa ssiieecciioowwee

 Ostatnia wersja _a_l_p_h_a standardowych narz�dzi sieciowych Linuxa
 obs�uguje AX.25 i NetRom i mo�na j� znale�� tutaj:

 lub

 ftp://ftp.linux.org.uk/pub/linux/Networking/base/net-
 tools-1.32-alpha.tar.gz

 Ostani pakiet ipfwadm mo�na znale�� tu:

 44..11..33..  PPrrooggrraammyy nnaarrzz��ddzziioowwee AAXX..2255

 Istniej� dwie odmienne �y�y program�w narz�dziowych AX.25. Jedna
 przeznaczona jest do pracy z j�drami 2.0.* a druga albo do j�der 2.1.*
 lub do kombinacji: j�dro 2.0.28+�atka module10. Numer wersji pakietu
 ax25-utils wskazuje na najstarsz� wersj� j�dra, z kt�r� mog� pracowa�.
 Wybierz sobie tak� wersj� pakietu ax25-utils, kt�ra b�dzie pracowa� z
 j�drem twojego systemu.

 Programy narz�dziowe dla 2.1.22 i p�niejszych, oraz ax25-utils+module
 mo�na znale�� na domowej stronie Jonathon'a Naylor:

 ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz

 lub na:

 ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/ham/ax25/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz

 Starsze narz�dzia, zdolne do pracy z niepo�atanym j�drem 2.0.29
 nazywaj� si� ax25-utils-2.0.12c.tar.gz w tym samym miejscu.

 55..  IInnssttaallaaccjjaa oopprrooggrraammoowwaanniiaa AAXX..2255//NNeettRRoomm..

 Aby w spos�b udany zainstalowa� obs�ug� AX.25/NetRom na systemie Linux
 nale�y skonfigurowa� i zainstalaowa� w�a�ciwe j�dro a nast�pnie
 programy narz�dziowe AX.25.

 55..11..  KKoommppiillaaccjjaa jj��ddrraa..

 Je�li jeste� ju� zaznajomiony z kompilowaniem j�dra na Linuxie to
 mo�esz pomin�� t� sekcj�, upewnij si� tylko, �e wybra�e� w�a�ciwe
 opcje dla j�dra. Je�li nie, to czytaj dalej.

 Normalnie, �r�d�a j�dra nale�y rozpakowywa� b�d�c w katalogu /usr/src
 do podkatalogu zwanego linux. Aby to uczyni� nale�y si� zalogowa� jako
 root a nast�pnie wykona� takie czynno�ci:

        # cd /usr/src
        # mv linux linux.old
        # tar xvfz linux-2.0.29.tar.gz
        # tar xvfz ax25-module-12.tar.gz
        # patch -p0 < /usr/src/ax25-module-12/ax25-2.0.29-2.1.22.diff
        # cd linux

 Po tym jak rozpakowa�e� i po�ata�e� j�dro, musisz odpali� skrypt
 konfiguracyjny i zaznaczy� opcje, kt�re odpowiadaj� uk�adowi twojego
 sprz�tu oraz te, kt�re chcesz, aby by�y obecne w j�drze. Wystarczy
 napisa�:

 # make config

 Je�li wolisz metod� opart� o menu to mo�na te� spr�bowa�:

 # make menuconfig

 Opisz� tutaj metod� zasadnicz�, a ty wybierz tak� jaka ci najbardziej
 odpowiada.  W obu przypadkach zostaniesz postawiony wobec pyta�, na
 kt�re trzeba odpowiedzie� "tak" lub "nie". (Zauwa�, �e mo�na te�
 odpowiedzie� naci�ni�ciem "M" je�li u�ywa� modu��w w Linuxie. Dla
 uproszczenia jednak przyjmuj�, �e ich nie u�ywasz, wi�c dokonaj
 w�a�ciwych poprawek je�li jest przeciwnie.)

 Najbardziej zasadniczymi opcjami dla skonfigurowania AX.25 s�:

   Code maturity level options  --->
       ...
       [*] Prompt for development and/or incomplete code/drivers
       ...
   General setup  --->
       ...
       [*] Networking support
       ...
   Networking options  --->
       ...
       [*] TCP/IP networking
       [?] IP: forwarding/gatewaying
       ...
       [?] IP: tunneling
       ...
       [?] IP: Allow large windows (not recommended if <16Mb of memory)
       ...
       [*] Amateur Radio AX.25 Level 2
       [?] Amateur Radio NET/ROM
       [?] Amateur Radio X.25 PLP (Rose)
       ...
   Network device support  --->
       [*] Network device support
       ...
       [*] Radio network interfaces
       [?] BAYCOM ser12 and par96 driver for AX.25
       [?] Soundcard modem driver for AX.25
       [?] Soundmodem support for Soundblaster and compatible cards
       [?] Soundmodem support for WSS and Crystal cards
       [?] Soundmodem support for 1200 baud AFSK modulation
       [?] Soundmodem support for 4800 baud HAPN-1 modulation
       [?] Soundmodem support for 9600 baud FSK G3RUH modulation
       [?] Serial port KISS driver for AX.25
       [?] BPQ Ethernet driver for AX.25
       [?] Gracilis PackeTwin support for AX.25
       [?] Ottawa PI and PI/2 support for AX.25
       [?] Z8530 SCC KISS emulation driver for AX.25
       ...

 Opcje, kt�re oznakowa�em jako '*' to te, na kt�re musisz odpowiedzie�
 'Y' - tak. Reszta jest zale�na od sprz�tu, jaki posiadasz oraz od
 opcji, kt�re sobie �yczysz. Niekt�re z tych opcji s� opisane troch�
 po�niej, wi�c je�li nie wiesz jeszcze czego chcesz to czytaj dalej a
 potem tutaj wr��.

 Po sko�czeniu konfiguracji j�dra powiniene� teraz g�adko skompilowa�
 j�dro:

        # make dep
        # make clean
        # make zImage

 Upewnij si�, aby skopiowa� plik arch/i386/boot/zImage tam gdzie by�
 powinien oraz zr�b edycje /etc/lilo oraz restartuj lilo, aby� fakty�
 cznie odpali� system z nowego j�dra.

 55..11..11..  CCoo jjeesstt nnoowweeggoo ww jj��ddrraacchh 22..00..**++MMoodduulleeXXXX ii 22..11..** ??

 J�dra 2.1.* zawieraj� udoskonalone wersj� niemal�e wszyskich
 protoko��w oraz sterownik�w. Najbardziej znacz�ce nowinki to:

      modularyzacja

      protoko�y i sterowniki zosta�y zmodularyzowane tak, �e mo�na nimi do
      woli ��glowa� poleceniami insmod, rmmod. Redukuje to wymogi pami�ciowe
      dla j�dra przy sporadycznie u�ywanych modu�ach oraz sprawia, �e
      polowanie na pluskwy i piel�gancja s� �atwiejsze.

      wszystkie sterowniki s� teraz sterownikami sieciowymi

      wszelkie urz�dzenia jak Baycom, SCC, PacketTwin, Gracillis itp.
      oferuj� teraz normalny interfejs sieciowy, tzn. wygl�daj� teraz tak
      jak sterownik Ethernetu; nie wygl�daj� ju� tak jak TNC w trybie KISS.
      Na �yczenie, mo�na zbudowa� interfejs kiss do tych urz�dze� przy
      pomocy programiku 'net2kiss'.

      usuni�to pluskwy

      wiele pluskw zosta�o wykrytych i zniszczonych dodano te� do
      sterownik�w i protoko��w sporo nowych cech i funkcji.

 55..22..  NNaarrzz��ddzziiaa ddoo uussttaawwiiaanniiaa ssiieeccii

 Teraz, po wykompilowaniu j�dra, powiniene� r�wnie� skompilowa� nowe
 narz�dzia do konfiguracji sieci. Przy ich pomocy b�dziesz m�g�
 manipulowa� interfejsami sieciowymi oraz dodawa� routing do tablic
 routingowych.

 Nowa wersja _a_l_p_h_a standardowego pakietu net-tools zawiera obs�ug�
 AX.25 i NetRom. Sprawdza�em to i wydaje si�, �e u mnie dzia�a to
 �wietnie.

 55..22..11..  BBuuddoowwaa ssttaannddaarrddoowweejj wweerrssjjii nneett--ttoooollss..

 Nie zapomnij przeczyta� pliku Readme i zastosowa� si� to wszelkich tam
 podanych wskaz�wek. Czynno�ci jakie ja wykona�em, by skompilowa� net-
 tools to:

        # cd /usr/src
        # tar xvfz net-tools-1.32-alpha.tar.gz
        # cd net-tools-1.32-alpha
        # make config

 W tym stadium zaoferowane ci zostan� pytania podobnie jak przy kompi�
 lacji j�dra. Upewnij si�, aby zaznaczy� obs�ug� jakichkolwiek  pro�
 tok�w, kt�re zamierzasz u�ywa�.W razie, gdyby� nie wiedzia� co
 odpowiedzie�, zaznacz "Y".

 Net-tools powinny skompilowa� si� g�adko ze �r�d�ami j�dra bez �adnych
 ostrze�e�.  gdy kompilacja ustanie, w�wczas wydaj polecenie:

 # make install

 to zainstaluje programy w ich w�a�ciwe miejsca.

 Je�li planujesz u�ywa� us�ug� IP firewall to potrzebujesz ostatnich
 narz�dzi ipfwadm do administracji �ciany ogniowej. Narz�dzie to
 podmienia starsze ipfw, kt�re nie pracuje ju� z nowszymi j�drami.

 Programik ipfwadm skompilowa�em w taki spos�b:

        # cd /usr/src
        # tar xvfz ipfwadm-2.0beta2.tar.gz
        # cd ipfwadm-2.0beta2
        # make install
        # cp ipfwadm.8 /usr/man/man8
        # cp ipfw.4 /usr/man/man4

 55..33..  PPooggrraammyy nnaarrzz��ddzziioowwee AAXX..2255

 Po skompilowaniu i restarcie nowego j�dra, potrzebujesz jeszcze
 skompilowa� programy narz�dziowe. Aby skompilowa� programy narz�dziowe
 nale�y wykona� takie czynno�ci:

        # cd /usr/src
        # tax xvfz ax25-utils-2.1.22b.tar.gz
        # cd ax25-utils-2.1.22b
        # make config
        # make
        # make install

 Pliki zostan� zainstalowane pierwotnie do katalogu /usr w podkatalogi
 takie jak: bin, sbin, etc and man.

 Je�li poka�� ci si� ostrze�enia podobnej tre�ci:

   gcc -Wall -Wstrict-prototypes -O2 -I../lib -c call.c
   call.c: In function `statline':
   call.c:268: warning: implicit declaration of function `attron'
   call.c:268: `A_REVERSE' undeclared (first use this function)
   call.c:268: (Each undeclared identifier is reported only once
   call.c:268: for each function it appears in.)

 zatem powiniene� pozprawdza� czy masz na swoim systemie zainstalowany
 poprawnie pakiet ncurses. Skrypt konfiguracyjny stara si� zlokalizowa�
 pakiet ncurses na twoim systemie w znanych katalogach. Niekt�re jednak
 instalacje �le wpisuj� ncurses i skryp nie potrafi ich znale��.

 66..  NNaajjppiieerrww oo zznnaakkaacchh rraaddiiooaammaattoorrkkiicchh ,, aaddrreessaacchh,,  iittpp..

 Ka�dy port AX.25 lub NetRom na twoim systemie musi mie� przydzielony
 znak i przypi�ty do niego numeryczny identyfikator stacji. Rzeczy te
 konfigurujemy w plikach, kt�re zosta�y opisane dalej. Niekt�re
 implementacje AX.25, np. BPQ lub NOS, pozwalaj� na przypisanie tego
 samego znaku/indentyfikatora na obu portach AX.25 i NetRom. Linux na
 to nie pozwala z pewnych technicznych, skomplikowanych powod�w. W
 praktyce, nie jest to taki wielki problem.

 Oznacza to, �e przy konfigurowaniu trzeba by� �wiadomy tych rzeczy i
 wzi�� je pod uwag�:

 1. Ka�dy port ax.25 lub NetRom musi by� konfigurowany z unikalnym
    znakiem/identyfikatorem.
 2. TCP/IP u�ywa� b�dzie tego znaku/identyfikatora, na kt�rego porcie
    odbywa si� odbi�r i transmisja AX.25, tj. ten, kt�ry
    skonfigurowa�e� w punkcie 1.

 3. NetRom u�ywa� b�dzie tego znaku/identyfikatora, kt�ry zosta� mu
    przydzielony w jego w�asnym pliku konfiguracyjnym. Znak ten u�ywany
    b�dzie tylko w�wczas, gdy tw�j NetRom rozmawia z innym NetRomem.
    Nie jest to znak, ktory u�ytkownicy AX.25 maj� u�ywa� przy
    wchodzeniu do twojego w�z�a. Wi�cej na ten temat powiemy dalej.

 4. Rose, pierwotnie, b�dzie u�ywa� znaku/identyfikatora nale��cego do
    portu AX.25 chyba, �e wyra�nie zostanie przekonfigurowany
    poleceniem 'rsparms' na inny. Je�li przydzielisz znak/identyfikator
    dla Rose poleceniem 'rsparms' w�wczas Rose u�ywa� b�dzie tego znaku
    na wszystkich swych portach.

 5. Inne programy, takie jak 'ax25d' mog� s�ucha� na jakichkolwiek
    znakach/identyfikatorach i w dodatku mo�na te znaki duplikowa� po
    wszelakich portach.

 6. B�d�c ostro�ny przy routingu, mo�esz nawet przyznac wszystkim
    portom ten sam adres IP.

 66..11..  CCzzyymm ss�� oowwee TT11,, TT22,, TT33 ii iinnnnee rrzzeecczzyy??

 Analogicznie, tak jak nie ka�dy radiooperator jest in�ynierem, tak
 samo nie ka�da implementacja AX.25 jest zgodna ze standardem TNC2.
 Linux stosuje nomenklatur�, kt�ra r�ni si� w pewnym wzgl�dzie od tej,
 jakiej u�ywa�by�,je�li jedynym twoim do�wiadczeniem w packet radio
 by�by TNC. Podana ni�ej tablica powinna by� pomocna w interpretacji
 czym s� poszczeg�lne elementy, kt�re daje si� konfigurowa�, zatem
 je�li napotkasz je p�niej w tym tek�cie pomo�e ci to w ich
 zrozumieniu.

   -------------------------------------------------------------------
   Linux  | TAPR TNC | Description
   -------------------------------------------------------------------
   T1     | FRACK    | czas wyczekiwania przed retransmisj�
          |          | niepotwierdzonej ramki
   -------------------------------------------------------------------
   T2     | RESPTIME | minimalny czas wyczekiwania na inn� ramk�
          |          | przed transmisj� potwierdzenia
          |          |
   -------------------------------------------------------------------
   T3     | CHECK    | czas wyczekiwania pomi�dzy sprawdzeniami czy
          |          | l�cze jest nadal aktywne
   -------------------------------------------------------------------
   N2     | RETRY    | ilo�� retransmisji zanim za�o�ymy, �e l�cze
          |          | pad�o
   -------------------------------------------------------------------
   Idle   |          | okres czasu, kt�ry ��cze mo�e sta� bezczynnie
          |          | zanim zostanie zamkni�te
   -------------------------------------------------------------------
   Window | MAXFRAME | maksymalna liczba niepotwierdzonych,
          |          | wytransmitowanych ramek
   -------------------------------------------------------------------

 66..22..  PPaarraammeettrryy,, kktt��rree ddaajj�� ssii�� kkoonnffiigguurroowwaa�� ww ttrraakkcciiee pprraaccyy..

 J�dra 2.1.* oraz 2.0.29+module maj� now� cech�, kt�ra pozwala na
 zmian� uprzednio niemo�liwych do manipulacji warto�ci w trakcie pracy.
 Je�li uwa�nie przyjrzysz si� strukturze katalogu /proc/sys/net/ to
 zauwa�ysz par� plik�w o sugestywnych nazwach, kt�re wskazuj� na r�ne
 parametry do konfigurowania sieci. Ka�dy plik w katalogu
 /proc/sys/net/ax25 reprezentuje jeden ustawiony port AX.25. Nazwa
 pliku odnosi si� do nazwy portu. Struktura plik�w wygl�da nast�puj�co:

   No.     Nazwa                   Znaczenie                       Warto�� domy�lna
   1       IP Default Mode         0=DG 1=VC                       0
   2       AX.25 Default Mode      0=Normal 1=Extended             0
   3       Allow Vanilla Connects  0=No 1=Yes                      1
   4       Backoff                 0=Linear 1=Exponential          1
   5       Connected Mode          0=No 1=Yes                      1
   6       Standard Window         1  <= N <= 7                    2
   7       Extended Window         1  <= N <= 63                   32
   8       T1 Timeout              1s <= N <= 30s                  10s
   9       T2 Timeout              1s <= N <= 20s                  3s
   10      T3 Timeout              0s <= N <= 3600s                300s
   11      Idle Timeout            0m <= N                         20m
   12      N2                      1  <= N <= 31                   10
   13      AX.25 Frame Length      1  <= N <= 512                  256
   14      Max Queue               1  <= N <= 20                   2
   15      Digipeater Mode         0=None 1=Inband 2=XBand 3=Both  3

 W powy�szej tablicy T1, T2, T3 zosta�y podane w sekundach a Idle
 Timout podano w minutach. Zauwa� jednak, �e warto�ci u�ywane przez
 interfejs sysctl mierzone s� warto�ciami wewn�trznymi, gdzie czas w
 sekundach mno�ony jest przez 10, co pozwala na rozdrobnienie na 1/10
 sekundy. Tam, gdzie liczniki pozwalaj� na warto�� zero, np. T3 lub
 Idle, zero oznacza, �e licznik jest wy��czony.

 77..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee ppoorrttuu AAXX..2255..

 Ka�dy program AX.25 wpierw czyta plik konfiguracyjny, aby uzyska�
 potrzebne parametry poszczeg�lnego portu AX.25, obecnego na twoim
 systemie Linux. Dla port�w AX.25 jest to plik /etc/ax25/axports. Ka�dy
 port AX.25, kt�ry chcesz mie� na swoim systemie, musi by� w tym pliku
 opisany.

 77..11..  JJaakk uuttwwoorrzzyy�� pplliikk //eettcc//aaxx2255//aaxxppoorrttss??

 Plik /etc/ax25/axports to prosty tekstowy plik, kt�ry tworzymy zwyk�ym
 edytorem. Format pliku /etc/ax25/axports jest nast�puj�cy:

      portname  callsign  baudrate  paclen  window  description

 Gdzie:

      portname

      to wolna nazwa, kr�r� nale�y ochrzci� port, u�ywana do nazewnictwa
      tego portu

      callsign

      znak/identyfikator, kt�ry przypisujesz dla portu AX.25

      paclen

 to maksymalna d�ugo�� pakiet�w, kt�re b�d� mo�liwe na tym porcie przy
 transmisjch AX.25 w trybie 'connected'.

      window

      to parametr (K) AX.25 window. To samo co MAXFRAME w wielu urz�dzeniach
      TNC.

      description

      to dowolny opis tego portu

 W moim przypadku wygl�da to tak:

        radio    VK2KTJ-15       4800        256     2       4800bps 144.800 MHz
        ether    VK2KTJ-14       10000000    256     2       BPQ/ethernet device

 Pami�taj, �e nale�y przypisa� unikalny znak/identyfikator dla ka�dego
 portu AX.25, kt�ry utworzysz. Wprowad� jeden wpis dla ka�dego
 urz�dzenia AX.25, kt�re chcesz u�ywa�. Odnosi si� to do port�w: KISS,
 Baycom, SCC, PI, PT,  D�wi�koModem. W tym miejscu ka�dy wpis ma
 odnosi� si� do ka�dego z osobna urz�dzenia AX.25. Wpisy w tym pliku
 powi�zane s� z interfejsami sieciowymi poprzez ich znak/identyfikator.

 Plik ten u�ywany b�dzie przez programy opisane dalej.

 77..22..  JJaakk uuttwwoorrzzyy�� iinntteerrffeejjssyy ssiieecciioowwee AAXX..2255??

 Interfejs sieciowy jest tym, co wida� na ekranie po wydaniu polecenia
 'ifconfig'. Jest to objekt, poprzez kt�ry j�dro Linuxa odbiera i
 wysy�a dane sieciowe. Prawie zawsze interfejs sieciowy zwi�zany jest z
 fizycznym portem, s� jednak wypadki, kiedy nie jest to konieczne.
 Interfejs sieciowy odnosi si� w�wczas bezpo�rednio do sterownika
 urz�dzenia fizycznego. W oprogramowaniu AX.25 pod Linuxem istnieje
 wiele sterownik�w urz�dze� fizycznych. Najpopularniejszym jest zapewne
 sterownik KISS, lecz s� te� inne jak np. sterownik SCC, Baycom czy
 SoundModem (D�wi�koModem).

 Ka�dy z tych sterownik�w, przy uruchomianiu go, spowoduje r�wnie�
 otworzenie interfejsu sieciowego.

 77..22..11..  JJaakk ddoo����cczzyy�� uurrzz��ddzzeenniiee KKIISSSS??

 Najcz�ciej spotykan� konfiguracj� bedzi� chyba KISS TNC na porcie
 seryjnym. Nale�y uprzednio skonfigurowa� sam TNC i doczepi� go do
 portu seryjnego. Aby wprowadzi� sw�j TNC w tryb KISS mo�na u�y�
 programu terminala, jak np. minicom lub seyon. Z kolei, aby utworzy�
 urz�dzenie KISS nale�y u�y� polecenia 'kissattach', kt�re to polecenie
 w swej najprostszej formie mo�e wygl�da� tak:

        # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyS0 radio
        # kissparms -p radio -t 100 -s 100 -r 25

 Polecenie kissattach utworzy te� sieciowy interfejs KISS. Interfejsy
 te nosz� wtedy nazw� od 'ax[0-9]'. Przy pierwszym wydaniu polecenia
 'kissattach' powstaje 'ax0', przy nast�pnym 'ax1', itd. Ka�dy
 interfejs KISS powi�zany jest ze swoim portem seryjnym.

 Polecenie 'kissparms' pozwala na manipulowanie r�nymi parametrami
 interfejsu KISS.

 W podanym wy�ej przyk�adzie do��czony zosta�by sieciowy interfejs KISS
 do seryjnego urz�dzenia w Linuxie '/dev/ttyS0' i do portu oznaczonego
 w pliku /etc/ax25/axports jako 'radio'. Nast�pnie konfigurowany on
 jest z warto�ciami 100 milisekund dla txdelay oraz slottime i
 warto�ci� 25 dla ppersist.

 Wi�cej informacji mo�na znale�� w man pages w Linuxie.

 77..22..11..11..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee uurrzz��ddzzee�� TTNNCC oo ddww��cchh ppoorrttaacchh..

 Programik 'mkiss', zawarty w programach narz�dziowych ax25-utils,
 pozwala na wykorzystanie obydwu modem�w w ur�dzeniach TNC o dw�ch
 portach. Ustawienie jest do�� proste. Programik ten dzia�a tak, �e
 bior�c pojedyncze urz�dzenie do�aczone do wieloportowego TNC
 przedstawia je tak, i� wygl�da ono, jakby to by�y dwa urz�dzenia,
 ka�de z w�asnym TNC. Czynno�� t� trzeba wykona� zanim zaczniesz
 jak�kolwiek konfiguracj� AX.25. Powsta�e na skutek tego interfejsy
 pseudo-TTY, (/dev/ttypf*), kt�re nie s� rzeczywistymi urz�dzeniami
 seryjnymi, wykorzystywane s� z kolei do konfiguracji AX.25. Interfejsy
 Pseudo-TTY wyprowadzaj� swego rodzaju fajk�, poprzez kt�r� programy
 umiej�ce nadawa� do urz�dze� /dev/tty mog� sie porozumiewa� mi�dzy
 sob�. Ka�da fajka posiada ko�c�wk� master i slave. Ko�c�wki master s�
 og�lnie oznaczane jako /dev/ptyp*, ko�c�wki slave maj� emblem
 /dev/ttyp*. Pomi�dzy master a slave istnieje intymna zale�no�c, zatem
 /dev/ptyp0 stanowi konc�wk� master dla przewodu, ktory ma /dev/ttyp0
 na ko�c�wce slave. Zanim otworzysz ko�c�wk� slave, musisz najpierw
 otworzy� ko�c�wk� master. 'mkiss' wykorzystuje ten w�a�nie mechanizm
 do rozczepienia pojedynczego urz�dzenia seryjnego, na osobne.

 Przyk�ad: je�li posiadasz TNC o dw�ch portach i jest ono doczepione do
 seryjnego urz�dzenia /dev/ttyS0 o pr�dko�ci 9600 bps, to polecenie:

        # /usr/sbin/mkiss -s 9600 /dev/ttyS0 /dev/ptyp0 /dev/ptyp1
        # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp0 port1
        # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp1 port2

 utworzy dwa interfejsy pseudo-tty, a ka�de z nich wygl�da� b�dzie tak,
 jakby by�o pojedynczym seryjnym portem, ka�de z w�asnym TNC. Wowczas
 interfejsy /dev/ttyp0 i /dev/ttyp1 mo�esz potraktowa� tak jak inne
 konwencjonalne seryjne porty z doczepionymi do nich urz�dzeniami TNC.
 W praktyce oznacza to, ze odpali�by� dla obydwu polecenie 'kissattach'
 przy zachowaniu wpis�w o portach AX.25 jako port1 i port2. Nie nale�y
 odpala� polecenia 'kissattach' dla rzeczywistego urz�dzenia /dev/ttyS0
 poniewa� zaj�te zosta�o ono przez program 'mkiss'.

 Polecenie 'mkiss' przyjmuje szereg dodatkowych argument�w, kt�re s� do
 twojej dyspozycji. Oto ich streszczenie:

      -c pozwala na dodanie checksum o jednym byte.
         Wi�kszo�� implementacji KISS tego nie obsluguje, jest to
         mo�liwe przy u�yciu Rom'u G8BPG KISS.

      -s <speed>
         ustawia pr�dko�� portu urz�dzenia seryjnego.

      -h omo�liwia hardware handshaking na porcie seryjnym, pierwotnie
         jest wy��czone. Wi�ksz�� implementacji KISS tego nie obs�uguje.
         Niekt�re jednak to maj�.

      -l umo�liwia prowadzenie log'u do plik�w typu syslog.

 77..22..22..  JJaakk ddoocczzeeppii�� uurrzz��ddzzeenniiee BBaayyccoomm

 Wbrew powszechnemu przekonaniu, �e nie b�dzie to zbyt dobrze dzia�a�,
 Thomas Sailor podj�� si� rozbudowy obs�ugi modem�w Baycom pod Linuxem.
 Jego sterowniki obs�uguj� modemy Ser12 na port seryjny, oraz Par96 i
 udoskonalony PicPar na porty r�wnoleg�e. Wi�cej informacji o samych
 modemach mo�na uzyska� na Web Serverze Baycoma

 Najpierw musisz sprawdzi� adres wej�cia/wy�cia oraz adresy bazowe
 portu seryjnego lub r�wnoleg�ego, do kt�rego masz doczepiony modem
 Baycom. Z t� informacj� mo�esz dopiero konfigurowa� sterownik samego
 Baycom'a.

 Programik sethdlc pozwala na u�ycie tych parametr�w ze sterownikiem,
 lub, je�li masz tylko jeden modem Baycom i u�ywasz modu��w w Linuxie
 to mo�na te parametry poda� r�cznie jako opcje dla programu 'insmod'
 �aduj�cego modu� Baycom'a.

 Dla przykladu, prosty uk�ad. Wy��czenie sterownika urz�dzenia
 seryjnego COM1:, a nast�pnie ustawienie tam sterownika modemu Baycom
 Ser12 na COM1: z u�yciem detekcji typu software DCD:

   # setserial /dev/ttyS0 uart none
   # insmod baycom mode="ser12*" iobase=0x3f8 irq=4

 Albo modem Par96 na porcie r�wnoleg�ym LPT1: z u�yciem detekcji
 hardware DCD:

    # insmod baycom mode="par96" iobase=0x378 irq=7 options=0

 Nie jest to jednak najlepszy spos�b. Programik sethdlc dzia�a dobrze
 zar�wno z jednym jak i z wieloma urz�dzeniami.

 Podr�cznik systemowy 'man' programiku sethdlc opisuje szczeg�y na ten
 temat, jednak kilka przyk�ad�w pozwoli zilustrowa� wa�niejsze aspekty
 tej�e konfiguracji. Poni�szy przyk�ad zak�ada, �e za�adowa�e� ju�
 modu� Baycom'a poleceniem:

 # insmod baycom

 Ustawienie sterownika dla interfejsu bc0 stusuj�c r�wnoleg�y modem
 Baycom  na LPT1: detekcja typu software DCD:

      # sethdlc -p -i bc0 mode par96 io 0x378 irq 7

 Ustawienie sterownika dla interfejsu bc1 stosuj�c seryjny modem Baycom
 na COM1::

     # sethdlc -p -i bc1 mode "ser12*" io 0x3f8 irq 4

 77..22..33..  JJaakk uussttaawwii�� ppaarraammeettrryy ddoosstt��ppuu ddoo kkaannaa��uu AAXX..2255??

 Parametry dost�pu do kana��w AX.25 s� analogiczne do parametr�w KISS,
 takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj te� u�ywamy programiku
 sethdlc.

 I zn�w podr�cznik systemowy 'man' jest g��wnym �r�d�em informacji na
 temat sethdlc, ale jak zwyk�e jeden czy drugi przyk�ad nie zaszkodzi:

 Ustawienie interfejsu bc0 z warto�ci� 200ms dla TxDelay, 100ms dla
 Slottime, warto�� 40 dla ppersist oraz half-duplex:

    # sethdlc -i bc0 -a txd 20 slot 10 ppersist 40 half

 Zauwa�, �e warto�ci licznika s� tutaj podane w 10-tkach milisekund.

 77..22..44..  JJaakk ddoocczzeeppii�� uurrzz��ddzzeenniiee DD��wwii��kkooMMooddeemm??

 Thomas Sailor napisa� nowy sterownik dla j�dra Linuxa pozwalaj�cy na
 u�ycie karty d�wi�kowej komputera jako modemu do packet radio. Mo�na
 teraz pod��czy� radio bezpo�rednio do karty d�wi�kowej i zabawi� si� w
 packet!! Thomas poleca przynajmniej procesor 486DX/66 poniewa� ca�y
 ci�ar obliczeniowy sygna�u cyfrowego spada w tym wypadku na CPU.

 Obecnie sterownik emuluje takie typy modem�w: 1200 bps AFSK, 4800 HAPN
 and 9600 FSK (G3RUH compatible). Jedyne karty, kt�re s� ob�ugiwane tym
 sterownikiem to te, zgodne z SoundBlaster oraz WindowsSoundSystem.
 Karty d�wi�kowe potrzebuj� dodatkowego uk�adu wspomagaj�cego uk�ad PTT
 a informacj� na ten tema mo�na zasi�gn�� na domowej stronie Thomas'a
 Sailora, tutaj. Istnieje szereg mo�liwo�ci: detekcja sygan�u z karty
 d�wi�kowej, lub przez port r�wnoleg�y, seryjny, port midi. Przyk�ady
 schemat�w s� na stronie Thomas'a.

 Przy za��czeniu sterownik D�wi�koModemu do��cza interfejsy sieciowe:
 sm0, sm1, sm2, itp.

 Uwaga: Sterownik D�wi�koModemu wsp�zawodniczy w zagarnianiu zasob�w
 komputera ze sterownikiem karty d�wi�kowej. Je�li wi�c planujesz
 u�ywa� sterownik D�wi�koModemu to upewnij si�, czy sterownik karty
 d�wi�kowej jest wyinstalowany. Jak zwyk�e mo�esz obydwa skompilowa�
 jako modu�y i u�ywa� je wtedy, gdy jest to wygodne.

 77..22..44..11..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee kkaarrttyy dd��wwii��kkoowweejj..

 Sterownik D�wi�koModemu nie wzbudza karty d�wi�kowej przy �adowniu si�
 systemu. Pakiet ax25-utils zawiera programik 'setcrystal', kt�ry
 obluguje karty oparte o Crystal Chipset. je�li posiadasz inn� kart� to
 potrzebujesz innego oprogramowania, aby j� pobudzi�. Sk�adnia
 programiku jest oczywista:

      setcrystal [-w wssio] [-s sbio] [-f synthio] [-i irq] [-d dma] [-c dma2]

 Je�li, zatem �yczysz sobie doczepi� kart� soundblaster na adresie
 0x388, irq 10 i DMA 1, to dj tak:

        # setcrystal -s 0x388 -i 10 -d 1

 Je�li ustawiasz kart� WinSoundSystem na adresie 0x534, irq 5, DMA 3,
 to daj tak:

        # setcrystal -w 0x534 -i 5 -d 3

 Parametr -f synthio s�u�y do zdeklarowania adresu syntezatora, a -c
 dma2 do podania drugiej warto�ci dla DMA, ktora pozwala na operacj�
 full-duplex.

 77..22..44..22..  JJaakk uussttaawwii�� iinntteerrffeejjss DD��wwii��kkooMMooddeemmuu??

 Po skonfigurowaniu karty d�wi�kowej musisz teraz powiedzie�
 strownikowi D�wi�koModemu gdzie mo�e jej szuka� oraz jakiego rodzaju
 modem ma emulowa�.

 Parametry te mog� zosta� zdeklarowane programikiem 'sethdlc', lub,
 je�li u�ywa� b�dziesz tylko jednej karty mo�na je poda� r�cznie
 programowi 'insmod', kt�ry �aduje sterownik D�wi�komodemu.  Dla
 przyk�adu, prosta konfiguracja: jedna karta d�wi�kowa SoundBlaster
 ustawiona wed�ug powy�szego przyk�adu i emuluj�ca modem 1200 pbs:

        # insmod soundmodem mode="sbc:afsk1200" iobase=0x220 irq=5 dma=1

 Nie jest to jednak najlepszy spos�b. Programik sethdlc dzia�a dobrze
 zar�wno z jednym jak i z wieloma urz�dzeniami.

 Man pages programiku sethdlc pisz� w szczeg�ach na ten temat, jednak
 kilka przyk�ad�w pozwoli zilustrowa� wa�niejsze aspekty tej�e
 konfiguracji. Poni�szy przyk�ad zak�ada, ze za�adowa�e� ju� modu�
 sterownika D�wi�koModemu poleceniem:

        # insmod soundmodem

 Ustawienie sterownika do ob�ugi uprzednio skonfigurowanej karty Win�
 SoundSystem, aby emulowa� modem  G3RUH 9600 jako interfejs sieciowy
 sm0, na porcie r�wnoleg�ym z uk�adem PTT o adresie 0x378:

        # sethdlc -p -i sm0 mode wss:fsk9600 io 0x534 irq 5 dma 3 pario 0x378
        # ifconfig sm0 up

 Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster,
 aby emulowa� modem HAPN 4800 bps jako interfejs sieciowy sm1 z ukladem
 PTT na porcie seryjnym o adresie 0x2f8:

        # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:hapn4800 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
        # ifconfig sm1 up

 Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster,
 aby emulowa� modem AFSK 1200 bps jako interfejs sieciowy sm1, na
 seryjnym porcie z uk�adem PTT o adresie 0x2f8:

        # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:afsk1200 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
        # ifconfig sm1 up

 77..22..44..33..  JJaakk uussttaawwii�� ppaarraammeettrryy ddoosstt��ppuu ddoo kkaannaa��uu AAXX..2255??

 Parametry dost�pu do kana��w AX.25 s� analogiczne do parametr�w KISS,
 takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj te� u�ywamy programiku
 sethdlc.

 I zn�w man pages s� g��wnym �r�d�em informacji na temat sethdlc, ale
 jak zwykle jeden czy drugi przyk�ad nie zaszkodzi:

 Ustawienie interfejsu sm0 z warto�ci� 100ms dla TxDelay, 50ms dla
 Slottime, warto�� 128 dla ppersist oraz half-duplex:

        # sethdlc -i sm0 -a txd 10 slot 5 ppersist 128 full

 Zauwa�, �e warto�ci licznika s� tutaj podane w 10-tkach milisekund.

 77..22..44..44..  UUssttaalleenniiee ppoozziioommuu aauuddiioo ii ddoossttrroojjeenniiee sstteerroowwnniikkaa

 Ka�dy modem radiowy domaga si� do poprawnej pracy w�a�ciwej regulacji
 poziomu audio. Dotyczy to r�wnie� D�wi�koModem'u. Thomas napisa�
 programy narz�dziowe, kt�re u�atwiaj� to zadanie. S� to: 'smdiag' i
 'smmixer'.

      smdiag

      dostarcza dw�ch typ�w wy�wietlacza, typu oscyloskopowego i typu "eye
      pattern"

      smmixer

      pozwa�a na w�a�ciwe wyregulowanie poziomu nadawania i odbioru.

 To polecenie odpala programik 'smdiag' w trybie "eye" dla interfejsu
 sm0:

        # smdiag -i sm0 -e

 To polecenie odpala programik 'smmixer' dla interfejsu sm0:

        # smmixer -i sm0

 77..22..44..55..  PPrrzzyyggoottoowwaanniiee cczz���ccii AAXX..2255 jj��ddrraa ddoo wwyykkoorrzzyyssttaanniiaa
 DD��wwii��kkooMMooddeemmuu..

 Sterownik D�wi�koModemu powoduje do��czenie standardowego interfejsu
 sieciowego, gotowego do wykorzystania przez j�dro. Konfiguracja
 przypomina t�, jak� stosujemu przy kartach PacketTwin oraz PI.

 Najpierw, interfejsowi trzeba przypisa� znak/identyfikator. U�ywamy
 programu 'ifconfig'. Polecenie:

   # /sbin/ifconfig sm0 hw ax25 VK2KTJ-15 up

 przypisze interfejsowi sm0, nale��cemu do D�wi�koModemu, znak/identy�
 fikator VK2KTJ-15 w protokole AX.25.

 Nast�pny krok to dokonanie wpisu do pliku /etc/ax25/axports podobnie
 jak dla innych urz�dze� fizycznych. Ten�e wpis w pliku ax25ports jest
 powi�zany z interfejsem sieciowym, kt�ry powy�ej skonfigurowa�e� na
 tym�e znaku/identyfikatorze. Wpis w pliku axports nosz�cy
 znak/identyfikator, ktorego u�y�e� przy D�wi�koModemie b�dzie u�ywany
 jako odno�nik do tego modemu.

 Tak ustawione urz�dzenie AX.25 mo�esz teraz spo�ytkowa� jak ka�de
 inne. Skonfiguruj je do pracy w TCP/IP, dodaj je do demona ax25d, u�yj
 do NetRom lub Rose, jak tylko chcesz.

 77..22..55..  JJaakk ddoo��aacczzyy�� uurrzz��ddzzeenniiee zz kkaarrtt�� PPII??

 Sterownik karty PI generuje powstanie interfejs�w sieciowych typu
 `pi[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PI zostanie przypisany
 interfejs pi0, kolejnej pi1, itd. Literki 'a' i 'b' odnosz� sie do
 fizycznych port�w znajduj�cych si� na karcie PI. Je�li zbudowa�e�
 j�dro z obs�ug� karty PI, oraz je�li zosta�a ona poprawnie wykryta to
 mo�esz skonfigurowa� sobie interfejs sieciowy w taki spos�b:

        # /sbin/ifconfig pi0a hw ax25 VK2KTJ-15 up

 Polecenie to skonfigurowa�oby pierwszy port pierwszej wykrytej karty
 PI przypisuj�c jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczyni�oby go akty�
 wnym. Zauwa�, �e znak musi mie� sw�j odpowiednik w pliku
 /etc/ax25/axports, aby m�c u�ywa� tego portu.

 Sterownik do karty PI napisany zosta� przez David'a Perry,
 [email protected]

 77..22..66..  JJaakk ddoocczzeeppii�� uurrzz��ddzzeenniiee zz kkaarrtt�� PPaacckkeettTTwwiinn..

 Sterownik karty PacketTwin generuje powstanie interfejs�w sieciowych
 typu  `pt[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PacketTwin zostanie
 przypisany interfejs pt0, kolejnej pt1, itd. Literki 'a' i 'b' odnosz�
 sie do fizycznych inerfejs�w znajduj�cych si� na karcie PacketTwin.
 Je�li zbudowa�e� j�dro z obs�ug� karty PacketTwin, oraz je�li zosta�a
 ona poprawnie wykryta to mo�esz skonfigurowa� sobie interfejs sieciowy
 w taki spos�b:

        # /sbin/ifconfig pt0a hw ax25 VK2KTJ-15 up

 Polecenie to skonfigurowa�oby pierwszy port pierwszej wykrytej karty
 PacketTwin przypisuj�c jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczyni�oby
 go aktywnym. Zauwa�, �e znak musi mie� sw�j odpowiednik w pliku
 /etc/ax25/axports, aby m�c u�ywa� tego portu.

 Sterownik karty PacketTwin zosta� napisany przez Craig Small, VK2XLZ,
 [email protected].

 77..22..77..  JJaakk ddoocczzeeppii�� ggeenneerryycczznnee uurrzz��ddzzeenniiee SSCCCC??

 Joerg Reuter, DL1BKE, [email protected] wypracowa� sterownik
 do generycznej obs�ugi kart opartych o scalak Z8520 SCC. Sterownik ten
 daje si� konfigurowa� do obs�ugi wielorakich kart oferuj�c interfejs,
 kt�ry zachowuje si� tak jak TNC w trybie KISS. Traktuj wi�c go tak,
 jakby to by� TNC w trybie KISS.

 77..22..77..11..  GGddzziiee uuzzyysskkaa�� ii jjaakk zzbbuuddoowwaa�� ppaakkiieett ddoo nnaarrzz��ddzzii kkoonnffiigguurraa��
 ccyyjjnnyycchh??

 Cho� sterownik zawarty jest w standardowym �r�dle j�dra to jednak
 Joerg uwalnia wci�� nowsze wersje �r�d�owe razem ze specjalnymi
 narz�dziami do konfiguracji, kt�re r�wnie� potrzebujesz.

 Pakiet z narz�dziami do konfiguracji znajdziesz tutaj:

 db0bm.automation.fh-aachen.de

        /incoming/dl1bke/

   lub:

   insl1.etec.uni-karlsruhe.de

        /pub/hamradio/linux/z8530/

   lub:

   ftp.ucsd.edu

        /hamradio/packet/tcpip/linux
        /hamradio/packet/tcpip/incoming/

 Znajdziesz tam r�norakie wersje, wi�c wybierz te, kt�re odpowiadaj�
 twojej wersji j�dra:

   z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz   2.0.*
   z8530drv-utils-3.0.tar.gz    2.1.6 lub nowsze

 Oto polecenia, kt�re musia�em wykona�, aby skompilowa� i zainstalowa�
 �w pakiet z j�drem 2.0.25:

   # cd /usr/src
   # gzip -dc z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz | tar xvpofz -
   # cd z8530drv
   # make clean
   # make dep
   # make module         # je�li chcesz aby sterownik by� modu�em
   # make for_kernel     # Je�li chcesz, aby sterownik by� wbudowany w j�dro
   # make install

 Po zako�czonej operacji powiniene� mie� trzy programy w katalogu
 /sbin: gencfg, sccinit i  sccstat. To w�a�nie one nadaj� si� do tego,
 aby skonfigurowa� sterownik dla twojej karty.

 Zostanie rownie� utworzona specjalna grupa plik�w w katalogu /dev/
 zwanych scc0 .. scc7. Zostan� one p�niej u�yte jako urz�dzenia KISS i
 w�a�nie te b�dziesz stosowa�.

 Je�li zdecydujesz sie na polecenie 'make for_kernel', w�wczas b�dziesz
 musia� przebudowa� j�dro. Przy budowaniu j�dra po wydaniu polecenia
 'make config' zadbaj o to, aby� odpowiedzia� "Y" na pytanie o obs�ug�
 `Z8530 SCC kiss emulation driver for AX.25'.

 Nie potrzebyjesz przebudowywa� j�dra je�li wybierzesz polecenie 'make
 module', w�wczas plik scc.o zostanie umieszczony w odpowiednim
 katalogu /lib/modules. Nie zapomnij o poleceniu 'insmod' przed pr�b�
 u�ycia i konfiguracji starownika.

 77..22..77..22..  JJaakk sskkoonnffiigguurroowwaa�� sstteerroowwnniikk ddoo ttwwoojjeejj kkaarrttyy??

 Sterownik Z8530 SCC zosta� pomy�lany, tak aby da� si� nagi�� do
 niemal�e ka�dej karty. Lecz z elastyczno�ci� idzie w parze trud jej
 konfiguracji.  Bardziej pouczaj�cej lektury dostarcz� pliki samego
 pakietu i powiniene� tam szuka� informacji. A w szczeg�lno�ci nale�y
 zajrze� tutaj: doc/scc_eng.doc or doc/scc_ger.doc. Zparafrazowa�em
 poni�ej par� wa�niejszych detali, lecz w rezultacie pomin��em
 szczeg�y ni�szego rz�du.

 Program sccinit czyta najpierw plik /etc/z8530drv.conf. Plik dzieli
 si� na dwa etapy: ustawienie parametr�w dla sprz�tu i dla kana�u
 AX.25. Po tym wystarczy tylko da� polecenie:

        # sccinit

 77..22..77..22..11..  UUssttaawwiieenniiee ppaarraammeettrr��ww sspprrzz��ttuu..

 pierwsza sekcja dzieli si� na strofy, ka�da strofa reprezentuje scalak
 8530. Strofy to poprostu lista 's��w' i 'argument�w'. Mo�na w tym
 pliku zdeklarowa� do 4 scalak�w SCC. Je�li potrzebujesz wi�cej to da
 si� to zrobi� w pliku scc.c ustawiaj�c ��dan� wartos� w #idef MAXSCC
 4.

 Dozwolone 's�owa' i 'argumenty' to:

      chip

      s�owo chip s�u�y do oddzielania strof. jego argumentem mo�e by� wszys�
      tko. Argumenty nie s� u�ywane.

      data_a

      u�ywane do zdeklarowania adresu portu "data" dla kana�u 'A'. Argument
      w formie hexadecymalnej, tj. 0x300.

      ctrl_a

      u�ywany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kana�u 'A'. Argu�
      ment w formie hexadecymalnej, tj. 0x304

      data_b

      u�ywany do zdeklarowania adresu portu "data" dla kana�u 'B'. Argument
      w formie hexadecymalnej, tj. 0x301.

      ctrl_b

      u�ywany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kana�u 'B'. Argu�
      ment w formie hexadecymalnej, tj. 0x305
      irq

      u�ywany do zdeklarowania IRQ u�ywanego przez 8530 SCC w be��cej
      strofie. Argument w formie liczby ca�kowitej, tj. 5

      pclock

      u�ywany do zdeklarowania cz�stotliwo�ci zegara na igle PCLK w 8530..
      Argument w formie liczby ca�kowitej w Hz. Warto�� domy�lna wynosi
      4915200.

      board

      typ p�yty. Argumentem jest napis. A oto dozwolone warto�ci:

              PA0HZP
                 karta PA0HZP SCC

              EAGLE
                 karta Eagle

              PC100
                 karta DRSI PC100 SCC

              PRIMUS
                 karta PRIMUS-PC (DG9BL)

              BAYCOM
                 karta BayCom (U)SCC

      escc

      jest nie dobowi�zkowe i do��cza obs�ug� polepszonych scalak�w, takich
      jak:8580, 85180, lub 85280. Argumentem jest tylko 'yes' lub 'no'.

      vector

      dla kart  PA0HZP jest to warto�� tzw. "intack port". Mo�e by� tylko
      jeden dla wszystkich scalak�w. Warto�� domy�lna = 0. Nieobowi�zkowy.

      special

      okre�la rejestry funkcyjne na niekt�rych kartach. Nieobowi�zkowy.
      Warto�� domy�lna = 0.

 option

      jest nieobowi�zkowy i przyjmuje waro�� domy�ln� 0.

 Oto przyk�adowe konfiguracje dla najbardziej popularnych kart:

      BayCom USCC

           chip    1
           data_a  0x300
           ctrl_a  0x304
           data_b  0x301
           ctrl_b  0x305
           irq     5
           board   BAYCOM
           #
           # SCC chip 2
           #
           chip    2
           data_a  0x302
           ctrl_a  0x306
           data_b  0x303
           ctrl_b  0x307
           board   BAYCOM

      PA0HZP SCC

           chip 1
           data_a 0x153
           data_b 0x151
           ctrl_a 0x152
           ctrl_b 0x150
           irq 9
           pclock 4915200
           board PA0HZP
           vector 0x168
           escc no
           #
           #
           #
           chip 2
           data_a 0x157
           data_b 0x155
           ctrl_a 0x156
           ctrl_b 0x154
           irq 9
           pclock 4915200
           board PA0HZP
           vector 0x168
           escc no

      DRSI SCC

           chip 1
           data_a 0x303
           data_b 0x301
           ctrl_a 0x302
           ctrl_b 0x300
           irq 7
           pclock 4915200
           board DRSI
           escc no

 Je�li twoja karta pracuje pod NOS'em i masz do niej konfiguracj�, to
 mo�esz u�y� polecenia 'gencfg' do konwersji polece� sterownika  PE1CHL
 NOS. Powstaje wtedy plik przydatny do za��czenia w pliku konfigura�
 cyjnym dla sterownika z8530.

 Polecenia 'gencfg' odpala si� z tymi samymi paramatrami co sterownik
 PE1CHL pod NET/NOS, np.:

        # gencfg 2 0x150 4 2 0 1 0x168 9 4915200

 Powy�sze wygeneruje szkic konfiguracyjny dla karty OptoSCC.

 77..22..77..33..  KKoonnffiigguurraaccjjaa kkaannaa��uu..

 Sekcja Konfiguracji Kana�u zajmuje si� zdeklarowniem tych wszystkich
 parametr�w, kt�re rz�dz� portem , na kt�rym chcesz pracowa�. Zn�w mamy
 tutaj strofy. Ka�da strofa reprezentuje jeden logiczny port, zatem
 b�dziemy mieli dwie strofy poniewa� ka�da karta 8530 SCC mo�e mie� dwa
 porty.

 Poni�sze 's�owa' i 'argumenty' s� r�wnie� zapisywane do pliku
 /etc/z8530drv.conf i musz� wyst�powa� za sekcj� o parametrach sprz�tu.

 Kolejno�� w tej sekcji jest bardzo istotna, lecz je�li b�dziesz
 pod��a� za sugerowan� sekwencj� to powinno dzia�a� wszystko w
 porz�dku. Dozwolone 's�owa' i 'argumenty to:

      device

      musi sta� w pierszym wierszu deklaracji portu i okre�la nazw� pliku w
      katalogu /dev/ stanowi�cego podstaw� dalszej konfiguracji, tj.
      /dev/scc0

      speed

      okre�la pr�dko�� interfejsu w bitach na sekund�. Argumentem jest
      liczba calkowita, np. 1200.

      clock

      okre�la w parametry dla zegara. Dozwolone warto�ci to:

      dpll
         normalny tryb halfduplex

      external
         MODEM dostarcza sw�j w�asny zegar Rx/Tx

      divider
         u�ycie devidera fullduplex, je�li jest zainstalowany

      mode

 okre�la czy kodowanie danych ma by� za�aczone. Argumentami s�: nrzi
 lub nrz

      rxbuffers

      okre�la liczb� bufor�w odbioru, dla kt�rych nale�y rezerwowa� pami��.
      Argumentem jest liczba ca�kowita, np. 8.

      txbuffers

      okre�la liczb� bufor�w nadawania, dla kt�rych nale�y rezerwowa�
      pami��. Argumentem jest liczba ca�kowita, np. 8.

      bufsize

      okre�la rozmiary bufor�w odbioru i transmisji. Argumentem jest liczba
      byt�w i stanowi on od sum� wszystkich 'ramek', zatem trzeba wi�c wzi��
      pod uwag� r�wnie� nag��wki protoko�u AX.25 a nie li tylko pole danych.
      S�owo to jest nieobowi�zkowe i przyjmuje warto�� domy�ln� 384.

      txdelay

      to warto�� op�nienia transmisji dla KISS, argumentem jest liczba
      ca�kowita.

      persist

      to warto�� parametru persist dla KISS, argumentem jest liczba
      ca�kowita.

      slot

      to jest warto�� slottime dla KISS. argumentem jest liczba ca�kowita w
      mS.

      tail

      to jest warto�� tail dla KISS. argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

      fulldup

 to jest oznaczenie fullduplex dla KISS, argumentem jest liczba
 ca�kowita. 1==Full Duplex, 0==HALF DUPLEX.

      wait

      to jest warto�� wait dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

      min

      to jest warto�� min dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w S.

      maxkey

      to jest warto�� maximum keyup dla KISS, argumentem jest liczba
      ca�kowita w S.

      idle

      to jest warto�� licznika idle dla KISS, argumentem jest liczba
      ca�kowita w S.

      maxdef

      to jest warto�� maxdef dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

      group

      to jest warto�� group dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

      txoff

      to jest warto�� txoff dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

      softdcd

      to jest warto�� softdcd dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

      slip

 to jest oznaczenie slip dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

 77..22..77..44..  UU��yywwaanniiee sstteerroowwnniikkaa..

 Przy u�ywaniu sterownika traktujemy urz�dzenia /dev/scc* tak, jak
 urz�dzenie seryjne tty z doczepionym TNC w trybie KISS. Na przyk�ad,
 aby skonfigurowa� j�dro do ob�ugi sieci pod Linuxem przy u�yciu swojej
 karty nale�y u�y� polecenia:

        # kissattach -s 4800 /dev/scc0 VK2KTJ

 Mo�na te� doczepi� NOS'a w dok�adnie taki sam spos�b. Z JNOS'a, np.
 wykona� m�g�by� polecenie:

        attach asy scc0 0 ax25 scc0 256 256 4800

 77..22..77..55..  NNaarrzz��ddzziiaa ''ssccccssttaatt'' oorraazz ''ssccccppaarraamm''..

 Pomocnym przy diagnostyce urz�dzenia SCC jest program 'sccstat'.
 Wy�wietla on bie��c� konfiguracj�. Spr�buj go tak uruchomi�:

        # sccstat /dev/scc0

 wy�wietli to szerok� gam� informacji zwi�zanych z ustawieniem i og�ln�
 kondycj� portu /dev/scc0 SCC.

 Polecenie 'sccparam' pozwala na zmian� i modyfikowanie parametr�w
 podczas pracy. Sk�adnia przypomina polecenie 'param' z NOS'a, zatem
 aby ustawi� txtail urz�dzenia na 100mS, nale�a�oby napisa�:

        # sccparam /dev/scc0 txtail 0x8d

 77..22..88..  JJaakk uuttwwoorrzzyy�� uurrzz��ddzzeenniiee BBPPQQ zz eetthheerrnneetteemm??

 Linux jest kompatybilny z BPQ Ethernet. Umo�liwia to na przepust
 protoko�u AX.25 po Lokalnej Sieci ethernetowej i doczepienie swojej
 maszyny do innej obs�uguj�cej BPQ na Lokalnej Sieci.

 Interfejsy sieciowe typu BPQ nosz� nazw� 'bpq[0-9]'. Interfejs 'bpq0'
 powi�zane jest z interfejsem 'eth0', a 'bpq1' z interfejsem 'eth1',
 itd.

 Konfiguracja jest trywialna. Najpierw trzeba ustawi� standardowe
 urz�dzenie Ethernet. To oznacza, �e po wkompilowaniu obs�ugi karty
 Ethernet do j�dra nale�y zobaczy� czy pracuje poprawnie. Zajrzyj do
 Ethernet-HOWTO jak tego dokona�.

 Aby ustawi� obs�ug� BPQ potrzebujesz przypisa� interfejsowi Ethernet
 znak/identyfikator AX.25. Oto polecenie, kt�re to spowoduje:

        # /sbin/ifconfig bpq0 hw ax25 vk2ktj-14 up

 I zn�w, nie zapomnij, �e znak/identyfikator, kt�ry tutaj podajesz musi
 zgadza� si� z wpisem w pliku  /etc/ax25/axports dla portu, kt�rego
 chcesz u�ywa�.

 77..22..99..  UUssttaawwiieenniiee ww��zz��aa BBPPQQ ddoo wwsspp���pprraaccyy zz oobbss��uugg�� AAXX..2255 ppoodd LLiinn��
 uuxxeemm..

 W normalnych warunkach BPQ Ethernet stosuje adres multicast. Pod
 Linuxem tak nie jest, zamiast tego stosowany jest zwyczajny
 Ethernetowy adres broadcast. Nale�y zatem zmodyfikowa� plik NET.CFG
 dla sterownika BPQ ODI w nas�puj�cy spos�b:

        LINK SUPPORT

                MAX STACKS 1
                MAX BOARDS 1

        LINK DRIVER E2000                    ; lub inne MLID wed�ug w�asnej karty

                INT 10                       ;
                PORT 300                     ; wed�ug w�asnej karty

                FRAME ETHERNET_II

                PROTOCOL BPQ 8FF ETHERNET_II ; wymagane dla BPQ - zmieni� PID

        BPQPARAMS                            ; nieobowi�zkowe - tylko wtedy,
                                             ; gdy znieniasz docelowy adres

                ETH_ADDR  FF:FF:FF:FF:FF:FF  ; docelowy adres

 77..33..  UUssttaawwiieenniiee ppaarraammeettrr��ww ooppeerraaccyyjjnnyycchh ddllaa iinntteerrffeejjssuu AAXX..2255

 Pakiet ax25-utils zawiera w sobie program narz�dziowy 'axctl', kt�ry
 pozwala na ustawienie r�norodnych parametr�w interfejsu AX.25.

 Polecenie to jest zupe�nie proste w u�yciu a podr�cznik systemowy
 'man' dostarcza kompletnego opisu, przyk�adowym jednak sposobem u�ycia
 tego programu mo�e by�:

        # /usr/sbin/axctl radio -window 2 -t1 5 -n2 10

 Powy�sze polecenie ustawi�oby warto�ci takie jak Window, T1 oraz N2
 dla portu AX.25 nazwanego tu 'radio'.

 77..44..  UUssttaawwiieenniiuu rroouuttiinngguu AAXX..2255..

 Je�li jest potrzeba mo�na ustawi� domy�lne �cie�ki do digipeater�w dla
 konkretnych w�z�ow. Przydaje si� to przy zar�wno czystych ��czach
 AX.25 jak i opartych o IP. Robimy to poleceniem 'axparms'. Znowu,
 podr�cznik systemowy 'man' podaje wszystkie szczeg�y, lecz prosty
 przyk�ad mo�e by� taki:

        # /usr/sbin/axparms -route add radio VK2XLZ VK2SUT

 Polecenie to utworzy�oby �cie�k� digipeatera dla stacji VK2XLZ przez
 stacj� VK2SUT na porcie AX.25 nosz�cego nazw� 'radio'.

 88..  UUssttaawwiiaanniiee iinntteerrffeejjssuu AAXX..2255 ddoo pprraaccyy ww TTCCPP//IIPP..

 Ustawienie portu AX.25 do pracy w TCP/IP jest bardzo proste. Je�li
 posiadasz interfejs KISS to masz dwie metody do ustawienia adresu IP.
 Polecenie 'kissattach' posiada opcj�, kt�ra pozwala na okre�lenie
 adresu IP. Metoda konwencjonalna przy u�yciu polecenia 'ifconifg'
 zadzia�a na wszystkich typach interfejs�w.

 A zatem, zmieniaj�c poprzedni przyk�ad dla KISS:

        # /usr/sbin/kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS0 radio
        # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 ax0
        # /sbin/route add default ax0

 utworzy to interfejs AX.25 z adresem IP 44.136.8.5 oraz MTU 512 byt�w.
 Je�li zachodzi potrzeba to nale�y inne parametry ustawi� tez polece�
 niem 'ifconfig' raz jeszcze.

 Je�li posiadasz jakikolwiek inny typ interfejsu to stosujesz polecenie
 'ifconfig' do ustawienia adresu ip i netmask dla danego portu i
 dodajesz routing przez �w port, tak jak zrobi�by� to dla ka�dego
 jednego interfejsu TCP/IP. Poni�szy przyk�ad jest dla interfejsu Karty
 PI, ale zadzia�a r�wnie dobrze dla ka�dego interfejsu sieciowego
 AX.25:

        # /sbin/ifconfig pi0a 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 up
        # /sbin/ifconfig pi0a broadcast 44.136.8.255 mtu 512
        # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 pi0a
        # /sbin/route add default pi0a

 Polecenia powy�sze powinny by� znane dla tych, kt�rzy u�ywali NOS lub
 jego pochodne lub jakiekolwiek inne oprogramowanie TCP/IP. Zauwa�, �e
 je�li masz ju� ustawione jaki� interfejs sieciowy to routing domy�lny
 nie jest ci potrzebny.

 Aby to wypr�bowa� zpr�buj 'zapingowa�' lub zr�b telnet do lokalnego
 w�z�a:

   # ping -i 5 44.136.8.58

 Zauwa� zastosowanie '-i 5', kt�re sprawia, �e pingowanie odbywa si� co
 5 sekund, a nie jak pierwotnie co 1 sekund�.

 99..  UUssttaawwiieenniiee ppoorrttuu ddllaa NNeettRRoomm..

 Protok� Netrom wykorzystuje i zale�y od port�w AX.25, kt�re
 utworzy�e� uprzednio. Protok� NetRom biega po plecach protoko�u
 AX.25. Nale�y zrobi� edycj� dw�ch plik�w, aby ustawi� sobie NetRom na
 interfejsie AX.25. Jeden plik okre�la interfejsy NetRomu, a drugi
 porty AX.25, po kt�rych NetRom b�dzie biega�.

 99..11..  EEddyyccjjaa pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnrrppoorrttss

 Na pocz�tek plik /etc/ax25/nrports. Plik ten okre�la porty NetRomu
 podobnie jak plik /etc/ax25/axports okre�la porty AX.25. Ka�de
 urz�dzenie NetRom musi zawiera� sw�j wpis w pliku /etc/ax25/nrports.
 Normalnie, na Linuxie spotykamy tylko jedno urz�dzenie Netrom, kt�re
 u�ywa wielu zdeklarowanych port�w AX.25. W niekt�rych tylko wypadkach,
 jak np. z BBS'em, mo�na utworzy� dodatkowy pseudonim dla w�z�a NetRom,
 w�wczas b�dzie wi�cej ni� jeden.
 Plik ten ma tak� form�:

        name callsign  alias  paclen   description

 Gdzie:

      name

      to tekst, wed�ug kt�rego chcesz odwo�ywa� sie do tego portu.

      callsign

      to jest znak/identyfikator, na kt�rym pracowa� b�dzie protok� NetRom.
      Uwaga: nie jest to znak, do kt�rego u�ytkownicy b�d� si� ��czy�, aby
      wej�� do twojego w�z�a. (program 'node' opisany jest dalej). Znak ten
      powinien by� unikalny i nie powinien powtarza� si�  nigdzie w pliku
      /etc/ax25/axports lub /etc/ax25/nrports.

      alias

      to jest przypisany pseudonim dla portu NetRom

      paclen

      to jest maksymalny rozmiar ramek NetRom transmitowanych przez ten port

      description

      dowolna nazwa dla tego portu

 Oto jak mo�e to wygl�da�:

        netrom  VK2KTJ-9        LINUX   236     Linux Switch Port

 Plik ten u�ywany jest m. in. przez program _c_a_l_l.

 99..22..  UUssttaawwiieenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnrrbbrrooaaddccaasstt

 Nast�pny plik to /etc/ax25/nrbroadcast. Zawiera on par� wpis�w.
 Normalnie potrzebny jest jeden apis dla ka�dego portu AX.25 po kt�rym
 puszczany b�dzie protok� NetRom.

 Plik przyjmuje taki format:

        axport min_obs def_qual worst_qual verbose

 Gdzie:

      axport

      to nazwa portu uzyskana z pliku /etc/ax25/axports. Je�li w pliku
      /etc/ax25/axports nie ma wpisu dla danego portu oznacza to, �e
      zabraknie routingu dla NetRom na tym porcie oraz, �e broadcasts b�d�
      ignorowane.

      min_obs

      jest to warto�� dla min obscelecence dla tego portu

      def_qual

      okre�la warto�� default quality dla NetRomu na tym porcie

      worst_qual

      okre�la warto�� 'worst quality' dla NetRomu na tym porcie, wszystki
      routingi o tej warto�ci b�d� ignorowane

      verbose

      to jest oznakowanie czy z tego portu wychodzi� b�dzie NetRom broadcast
      w pe�nej formie czy te� jednynie broadcast o tym w�le.

 Oto przyk�ad:

        radio    1       200      100         1

 99..33..  JJaakk uuttwwoorrzzyy�� iinntteerrffeejjss ssiieecciioowwyy ddllaa NNeettRRoomm..

 Po ustawieniu powy�szych dw�ch plik�w nale�y teraz utworzy� urz�dzenie
 NetRom w bardzo podobny spos�b do tego, w jaki czynili�my do dla
 urz�dze� AX.25. Tym razem stosujemy polecenie 'nrattach'. Dzia�a ono
 tak samo jak 'axattach' z t� r�nic�, �e powoduje doczepienie
 sieciowych interfejs�w zwanych 'nr[0-9]'. I zn�w, przy pierwszym
 u�yciu utworzon zostaje interfejs 'nr0', przy nast�pnym u�yciu, 'nr1'
 itd. Zatem, aby doczepi� sieciowy interfejs do portu NetRom, kt�ry
 zdefiniowali�my uprzednio, wydaliby�my polecenie:

        # nrattach netrom

 Polecenie to wygenerowa�o by pojawienie si� interfejsu (nr0), z
 parametrami wed�ug szczeg��w okre�lonych w pliku /etc/ax25/nrports
 dla portu 'netrom'.

 99..44..  OOddppaalleenniiee ddeemmoonnaa NNeettRRoomm..

 J�dro Linuxa obs�uguje wszystkie mechanizmy protoko�u NetRom, nie
 potrafi tylko wykona� niekt�rych funkcji. Demon NetRomu bierze na
 siebie tablice routingowe i broadcasty NetRomu. Uruchamiamy go
 poleceniem:

        # /usr/sbin/netromd -i

 Po pewnej chwili powiniene� zobaczy� jak plik  /proc/net/nr_neigh
 wype�nia si� powoli informacjami o s�siednich stacjach NetRom.

 Nie zapomnij umie�ci� polecenia /usr/sbin/netromd w jednym z plik�w
 *rc, aby zosta�o odpalone przy �adowaniu systemu operacyjnego.

 99..55..  uussttaawwiieenniiee rroouuttiinngguu ddllaa NNeettRRoomm

 Mo�liwe jest ustawienie statycznych �cie�ek NetRom do poszczeg�lnych
 w�z��w. Pozwala na to polecenie 'nrparms'. podr�cznik systemowy 'man'
 podaje kompletny opis, a tutaj mamy prosty przk�ad:

        # /usr/sbin/nrparms -nodes VK2XLZ-10 + #MINTO 120 5 radio VK2SUT-9

 Polecenie to utworzy�oby �cie�k� statyczn� #MINTO:VK2XLZ-10 poprzez
 s�siada  VK2SUT-9 na porcie AX.25 o nazwie 'radio'.

 Mo�na te� r�cznie dokona� wpisu dla s�siednich stacji przy u�yciu
 polecenia nrparms, Przyklad:

        # /usr/sbin/nrparms -routes radio VK2SUT-9 + 120

 polecenie to wpisa�oby  VK2SUT-9 jako s�siada z warto�ci� 'quality'
 120, wpis nie zostanie usuni�ty automatycznie lecz jest sta�y.

 1100..  UUssttaawwiieenniiee iinntteerrffeejjssuu NNeettRRoomm ddllaa pprraaccyy ww TTCCPP//IIPP..

 Ustawianie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP przypomina zupe�nie
 konfigurowanie interfejsu AX.25 dla pracy w TCP/IP. Tutaj te�, mo�na
 albo okre�li� adres IP i warto�� MTU w wierszu polece� dla 'nrattach',
 albo zastosowa� polecenie 'ifconfig' i 'route'. Nale�y jednak r�cznie
 wprowadzi� wpisy ARP dla w�z��w, do kt�rych chcesz mie� routing
 poniewa� brakuje mechanizmu, dzi�ki kt�remu tw�j komputer m�g�by
 dowiedzie� si� o adresach NetRom, kt�re powinien u�y� aby dotrze� do
 poszczeg�lnego w�z�a IP.

 Zatem, doczepimy teraz interfejs nr0 z adresem IP 44.136.8.5 i MTU 512
 oraz ustawimy go wed�ug szczeg��w zawartych w pliku
 /etc/ax25/nrports na porcie NetRom o nazwie "netrom":

        # /usr/sbin/nrattach -i 44.136.8.5 -m 512 netrom
        # route add 44.136.8.5 nr0

 lub mo�na zrobi� to tak, ale r�cznie:

        # /usr/sbin/nrattach netrom
        # ifconfig nr0 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 hw netrom VK2KTJ-9
        # route add 44.136.8.5 nr0

 Nast�pnie, dla ka�dego w�z�a IP, kt�ry chesz aby by� osi�galny,
 potrzeba dopisa� recznie warto�ci dla ARP i route. Dopiszmy zatem
 w�ze� docelowy z adresem IP 44.136.80.4 o adresie NetRom BBS:VK3BBS
 osi�galnego przez s�siada  VK2SUT-0:

        # route add 44.136.80.4 nr0
        # arp -t netrom -s 44.136.80.4 vk2sut-0
        # nrparms -nodes vk3bbs + BBS 120 6 sl0 vk2sut-0

 Argumenty '120' i '6' podane dla 'nrparms' to 'quality' i 'absole�
 cence' dla NetRomu, kt�ry u�ywa ich dla tej �cie�ki.

 1111..  UUssttaawwiieenniiee ppoorrttuu RRoossee

 Sieciowa warstwa packet protoko�u Rose przypomina trzeci� warstw�
 specyfikacji protoko�u X.25. Obs�uga Rose w j�drze Linuxa jest odmian�
 implementacji Rose przyj�tej przez FPAC.

 Sieciowa warstwa packet protoko�u Rose u�ywa i polega na portach
 AX.25, kt�re uprzednio utworzy�e�. Protok� Rose biega po plecach
 protoko�u AX.25. Aby ustawi� Rose potrzeba dopisa� plik konfiguracyjny
 dla port�w  Rose.

 1111..11..  UUssttaawwiieenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//rrssppoorrttss..

 Plikiem, gdzie dopisujemy interfejsy dla Rose jest  /etc/ax25/rsports.
 Okre�la on porty Rose w podobny spos�b jak plik  /etc/ax25/axports
 robi to dla port�w AX.25. Oto jego format:

        name  addresss  description

 Gdzie:

      name

      jest tekstem, wed�ug kt�rego chcesz odwo�ywa� si� do tego portu.

      address

      jest 10-cio cyfrowym adresem Rose, kt�ry przypisujesz temu portowi.

      description

      jest dowolnym tekstem opisuj�cym port.

 Oto jak mo�na to wpisa�:

       rose  5050294760  Rose Port

 Zauwa�, �e Rose u�ywa� b�dzie domy�lnie znaku/identyfikatora  podanego
 dla  portu AX.25 , chyba �e specjalnie podasz inny.  Aby poda� osobny
 znak/identyfikator dla Rose, kt�ry u�ywany b�dzie na ka�dym u�ywanym
 porcie, trzeba wyda� polecenie 'rsparms' w taki spos�b:

        # /usr/sbin/rsprams -call VK2KTJ-10

 Przyk�ad ten spowodowa�by, �e Linux s�ucha�by na znaku/identyfikatorze
 VK2TKJ-10 i u�ywa�by tego� znaku na wszystkich portach AX.25 ustaw�
 ionych dla ��czno�ci drog� Rose.

 1111..22..  JJaakk ddoocczzeeppii�� ssiieecciioowwyy iinntteerrffeejjss RRoossee??

 Po utworzeniu pliku  /etc/ax25/rsports mo�na doczepi� urz�dzenie Rose
 w taki sam spo�b jak urz�dzeia AX.25. Tym razem u�ywa si� polecenia
 'rsattach'. Polecenie 'rsattach' doczepia sieciowe interfejse zwane
 'rose[0-5]'. Przy pierwszym poleceniu rsattach powstaje interfejs
 'rose0', przy drugim, 'rose1', itd. Przyk�ad:

        # rsattach rose

 Polecenie to wygeneruje interfejs Rose (rose0) ustawiony wed�ug
 szczeg��w podanych w pliku /etc/ax25/rsports dla wpisu nazwanego
 'rose'.

 1111..33..  UUssttaawwiieenniiee rroouuttiinngguu ddllaa RRoossee..

 Obecnie, protok� Rose obs�uguje jedynie �cie�ki statyczne. Program
 'rsparms' pozwala na zapisanie tablic routingowych dla Rose pod
 Linuxem.

 Na przyk�ad:

       # rsparms -nodes add 5050295502 radio vk2xlz

 Powy�sze doda�oby �cie�k� do w�z�a Rose 5050295502 na porcie AX.25
 'radio' znajduj�cego w pliku /etc/ax25/axports przez stacj� s�siedni�
 o znaku  VK2XLZ.

 Mo�liwe jest ustawienie �cie�ki, kt�ra uchwyci wiele docelowych stacji
 Rose w formacie jednego wpisu. Sk�adnia wygl�da nast�puj�co:

        # rsparms -nodes add 5050295502/4 radio vk2xlz

 co jest jednoznaczne w wy�ej podanym przyk�adem z t� r�nic�, �e uch�
 wycone zostaj� tutaj wszystkie stacje docelowe rozpoczynaj�ce si� od 4
 cyfr pocz�tkowych, w tym wypadku 5050. Jeszcze inaczej mo�na zapisa�
 to tak:

        # rsparms -nodes add 5050/4 radio vk2xlz

 co jest chyba mniej dwuznaczne.

 1122..  ����cczznnoo��ccii AAXX..2255//NNeettRRoomm//RRoossee..

 Po zaktywizowaniu i ustawieniu wszystkich interfejs�w AX.25, NetRom i
 Rose mo�na w ko�cu popr�bowa� �aczno�ci.

 Pakiet program�w narz�dziowych AX.25 zawiera program zwany 'call',
 kt�ry jest programem terminala z roz��cznym ekranem dla AX.25, NetRom
 i Rose.
 Prosta ��czno�� wygl�da tak:

        /usr/bin/call radio VK2DAY via VK2SUT

 ��czno�� z w�z�em NetRom o pseudonimie SUNBBS wygl�da tak:

        /usr/bin/call netrom SUNBBS

 ��czno�� przez Rose do stacji HEARD o w�le 5050882960, w ten spos�b:

        /usr/bin/call rose HEARD 5050882960

 Uwaga: 'call' musi wiedzie� na jakim porcie odbywa si� ��czno��
 poniewa� te same stacje mog� by� przecie� osi�galne przez jakikolwiek
 port uprzednio skonfigurowany.

 Wi�cej informacji mo�na znale�� w podr�czniku systemowym 'man'.

 1133..  UUssttaawwiieenniiee LLiinnuuxxaa ddoo pprrzzyyjjmmoowwaanniiaa ����cczznnoo��ccii..

 Linux jako system operacyjny posiada ogromne mo�liwo�ci i nagina si�
 do wielu sytuacji, gdy trzeba go konfigurowa�. Z elastyczno�ci�
 przychodzi te� trud ustawiena go tak, �eby robi� to czego chcemy.
 Trzeba zada� sobie wiele pyta� przed rozpocz�ciem ustawienia Linuxa do
 przyjmowania ��czno�ci z zewn�trz przez Rose, AX.25 i NetRom.
 Najwa�niejszym z nich jest:"Co chc�, aby u�ytkownicy zobaczyli podczas
 ��czno�ci?". Ludzie pisz� rozmaite ciekawe programy, kt�re mog� s�u�y�
 u�ytkownikom, na przyk�ad 'pms' zawarty w ax25-utils, lub 'node',
 bardziej rozbudowany' te� dost�pny w ax25-utils. Mo�na te� da�
 u�ytkownikom szans� zalogowania sie i u�ycia pow�oki systemowej lub
 napisa� w�asny program, jak�� gr� lub baz� danych i pozwoli�
 u�ytkownikom zrobi� do niej ��czno��. Cokolwiek postanowisz musisz
 okre�li� to oprogramowaniu AX.25, aby wiedzia�o co odpali� podczas
 wchodz�cych ��czno�ci.

 Program 'ax25d' przypomina 'inetd' stosowany powszechnie do
 przyjmowania wchodz�cych ��czno�ci TCP/IP na unixach. Czuwa on i
 nas�uchuje na wchodz�ce ��czno�ci. Je�li j� wykryje to sprawdza sw�j
 plik systemowy, aby zdecydowa� jakim programem us�u�y� tej konkretnej
 ��czno�ci. Wyt�umaczymy zatem jak ustawi� ten plik, kt�ry jest
 standardowy, narz�dziem do przyjmowania wchodz�cych ��czno�ci.

 1133..11..  EEddyyccjjaa pplliikkuu  //eettcc//aaxx2255//aaxx2255dd..ccoonnff..

 Plik ten ustawia demona 'ax25d' protoko�u AX.25, kt�ry to demon
 zajmuje si� wchodz�cymi ��czno�ciami AX.25, NetRom i Rose.

 Na perwszy rzut oka jest troche powik�ane ale po chwili przekonasz
 si�, �e "nie taki diabe� czarny, jak go maluj�". Trzeba by� tylko
 �wiadomy paru ma�ych pu�apek.

 Og�lny format pliku  ax25d.conf jest taki:

  # This is a comment and is ignored by the ax25d program.
   [port_name] || <port_name> || {port_name}
   <peer1>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
   <peer2>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
   parameters window T1 T2 T3 idle N2 <mode>
   <peer3>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
   default    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>

 Gdzie:

      #

      staj�c na pocz�tku wiersza oznacza komentarz i jest ca�kowicie pomi�
      jane przez program 'ax25d'.

      <port name>

      nazwa portu AX.25, NetRom lub Rose koresponduj�ca kolejno do plik�w
      /etc/ax25/axports, /etc/ax25/nrports and /etc/ax25/rsports. Nazwa
      portu obj�ta jest nawiasem '[]' dla portu AX.25, '<>' dla NetRom, '{}'
      dla Rose. Mo�na te� inaczej zapisa� to pole stosuj�c 'znak/identyfika�
      tor via'  przed nazw� portu, pokazuj�c w ten spos�b, �e b�dzie mo�na
      ��czy� si� do tego interfejsu przez podany tutaj znak. Podamy dalej
      przyk�ad, kt�ry to zilustruje.

      <peer>

      znak/identyfikator w�z�a wchodz�cego, dla kt�rego te ustawienia b�d�
      obowi�zywa�. Je�li nie podasz tutaj numerycznego identyfikatora to
      ka�dy b�dzie pasowa�.

      window

      parametr Window dla AX.25 (K) lub MAXFRAME dla tego ustawienia

      T1

      licznik retransmisji Ramki (T1) w jednoskach p�sekundowych

      T2

      czas wyczekiwania oprogramowania AX.25 na nast�pn� ramk� przed przygo�
      towaniem odpowiedzi, w jednostkach jednosekundowych.

      T3

 czas wyczekiwania zanim oprogramowanie AX.25 zamknie bezczynn�
 ��czno��, mierzone w jednostkach 1 sekundy.

      idle

      warto�� licznika braku akrywno�ci w sekundach

      N2

      liczba kolejnych retransmisji, kt�re nast�pi� zanim ��cze zostanie
      zamkni�te.

      <mode>

      dostarcza mechanizmu pozwalaj�cego na okre�lenie pewnego typu zez�
      wole�. Podaj�c rozmaite literki, ka�da reprezentuje jakie� zezwolenie,
      mo�na manipulowa� t� funkcj�. Literki musz� by� albo ma�e albo du�e i
      musz� by� w jednym ci�gu bez spacji. Oto do one:

         u/U
            UTMP                   - nie u�ywane

         v/V
            Validate call          - nie u�ywane

         q/Q
            Quiet                  - nie prowadzi log-u dla ��czno�ci

         n/N
            check NetRom Neighbour - nie u�ywane

         d/D
            Disallow Digipeaters   - ��czno�� musi by� bezpo�rednia, bez digi

         l/L
            Lockout                - odrzuca ��czno��

         */0
            marker                 - ustawia znaczek, nie zmienia zezwole�

      <uid>
         'userid' w Linuxie dla programu, kt�ry b�dzie obs�ugiwa� wchodz�c� ��czn���

      <cmd>
         pe�na �cie�ka dost�pu programu, bez �adnych argument�w

      <cmd-name>
         tekst, kt�ry wyst�pi dla tego programu po wydaniu polecenia systemowego
         'ps' (Najcz�sciej nazwa w�asna programu bez �cie�ki dost�pu).

      <arguments>
         s� to argumenty podawane w wierszu polece� dla <cmd>. Argumenty
         te przybieraj� rozmaite znaczenie w zale�no�ci od poni�szych ustawie�:

         %d Nazwa portu, na kt�rym przyj�to ��czno��.

         %U znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji bez numerka SSID, du�ymi
            literami.

         %u znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji bez numerka SSID, ma�ymi
            literami.

         %S znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji z numerkiem SSID, du�ymi
            literami.

         %s znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji z numerkiem SSID, ma�ymi
            literami.

         %P znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
            ��czno��, bez numerka SSID, du�ymi literami

         %p znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
            ��czno��, bez numerka SSID, ma�ymi literami

         %R znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
            ��czno��, z numerkiem SSID, du�ymi literami

         %r znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
            ��czno��, z numerkiem SSID, ma�ymi literami

 Potrzebna jest jedna sekcja wed�ug powy�szego formatu dla ka�dego
 interfejsu AX.25, NetRom i Rose, na kt�rym przyjmowane maj� by�
 wchodz�ce ��czno�ci typu AX.25, NetRom i Rose.
 W paragrafie tym s� jeszcze dwa specjalne wiersze, jeden rozpoczyna
 si� od s�owa 'parameters' a drugi od 'default' (tak, tak, r�ni� si�).
 Wiersze te s�u�� do specjalnych ce��w.

 Wiersz 'default' s�u�y jako siatka-na-wszystko. Wchodz�ce ��czno�ci,
 kt�re nie maj� w�asnych zezwole� na danym interfejsie <interface_call>
 dostan� warto�ci domy�lne podane w 'default'. Je�li wpisu 'default'
 nie ma w og�le to wszystkie wchodz�ce ��czno�ci nie posiadaj�ce
 w�asnych zezwole� b�d� natychmiast odrzucone bez ostrze�enia.

 Wiersz 'parameters' jest troch� bardziej subtelny i to tutaj jest ta
 pu�apka, o kt�rej wspomina�em u pocz�tku. Jakiekolwiek pole,
 kt�rejkolwiek deklaracji dla w�z�a wchodz�cego mo�na wype�ni�
 znaczekiem '*' by uzyska� 'warto�� domy�ln�'. Wiersz 'parameters' jest
 wierszem, kt�ry deklaruje wspomniane 'warto�ci domy�lne'.
 Oprogramowanie j�dra z kolei posiada swoje w�asne warto�ci domy�lne,
 kt�rych u�yje je�li nic nie okre�lisz w wierszu 'parameters'. Pu�apka
 polega na tym, �e warto�ciustawione wierszem 'parameters' dzia�aj�
 tylko w d�l, a nie w g�r�. Mo�na mie� wi�cej ni� tylko jeden wpis
 'parameters' dla poszczeg�lnych interfejs�w grupuj�c sobie warto�ci
 domy�lne.

 1133..22..  PPrroossttyy pprrzzyykk��aadd pplliikkuu  aaxx2255dd..ccoonnff ffiillee..

 No dobrze, teraz ilustracja:

        # ax25d.conf for VK2KTJ - 02/03/97
        # This configuration uses the AX.25 port defined earlier.

        # <peer> Win T1  T2  T3  idl N2 <mode> <uid> <exec> <argv[0]>[<args....>]

        [VK2KTJ-0 via radio]
        parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
        VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
        VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
        NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
        default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

        [VK2KTJ-1 via radio]
        default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node

        <netrom>
        parameters 1    10  *  *  *   *   *
        NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
        default    *     *  *  *  *   *   0        root /usr/sbin/node node

        {VK2KTJ-0 via rose}
        parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
        VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
        VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
        NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
        default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

        {VK2KTJ-1 via rose}
        default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node radio

 Powy�ej ukazane jest, �e ktokolwiek usi�uj�cy ��czno�ci do znaku
 `VK2KTJ-0' na porcie AX.25 o nazwie 'radio' otrzyma takie zezwolenia:

 Je�li kto� ma ustawione 'NOCALL' zostanie odrzucony, patrz u�ycie
 literki 'L'.

 Wiersz 'parameters' zmienia  dwie warto�ci spo�r�d domy�lnych warto�ci
 j�dra (Windows i T1) oraz wyznacza program  /usr/sbin/axspawn program,
 aby by� odpalony. Ktorakolwiek instancja programu 'axspawn'
 uruchomiona w ten spos�b b�dzie widoczna po wydaniu polecenia 'ps' w
 Linuxie jako axspawn. Dwa nast�pne wiersze dostarczaj� definicji dla
 dw�ch stacji, do kt�rych powy�sze regu�y zostan� zastosowane.

 Ostatni wiersz w paragrafie jest definicj� typu siatka-na-wszystko i
 zostanie zastosowana do wszystkich innych stacji (��cznie z VK2XLZ  i
 VK2DAY je�li mie� b�d� inne numerki SSID ni� -1). Definicja ta ustawia
 wprost wszystkie warto�ci, dodatkowo odpala wchodz�cym ��czno�ciom
 typu AX.25 program 'pms' informuj�c go, �e ��czno�� jest typu AX.25 i
 �e w�a�cicielem jest znak VK2KTJ. (Patrz 'Ustawianie PMS'a' poni�ej).

 Nast�pna konfiguracja przyjmuje ��czno�ci do znaku VK2KTJ-1 przez port
 'radio'. Odpala ona program 'node' dla wszystkich, kt�rzy si� do niego
 ��cz�.

 Kolejna konfiguracja obs�uguje NetRom. Zauwa� zastosowanie nawias�w
 znaku-wi�kszo�ci i znaku-mniejszo�ci zamiast nawias�w kwadratowych.
 One w�a�nie deklaruj� wej�cie do NetRom. Ustawienie jest prostsze i
 m�wi tylko tyle, �e ktokolwiek wchodzi do stacji przez NetRom na
 porcie zwanym 'netrom' otrzyma program 'node', chyba �e ma znak
 'NOCALL' i wtedy zostanie odrzucony.

 Dwie ostanie konfiguracje przeznaczone s� dla wchodz�cych ��czno�ci
 Rose. Pierwsza dla ludzi, kt�rzy poprzez adres naszego w�z�a Rose
 wo�aj� znak 'vk2ktj-0' a druga dal tych, co wo�aj� znak 'VK2KTJ-1'.
 Dzia�aj� one w dok�adnie ten sam spos�b. Zauwa� zastosowane nawiasy,
 kt�re odr�niaj� port Rose.

 Powy�szy przyk�ad jest zmy�lony ale my�l�, �e jasno ilustruje wa�ne
 cechy sk�adni pliku konfiguracyjnego. Pe�ny opis pliku znajdziesz w
 podr�czniku systemowym 'man' dla ax25d.conf. Za��czono bardziej
 szczeg�owy przyk�ad w pakiecie ax25-utils, kt�ry te� si� mo�e
 przyda�.

 1133..33..  UUrruucchhaammiiaanniiee ddeemmoonnaa aaxx2255dd..

 Po edycji wspomnianych dw�ch plik�w mo�na odpali� program ax25d
 poleceniem:

        # /usr/sbin/ax25d

 Gdy program pracuje, w�wczas u�ytkownicy powinni m�c ��czy� si� przez
 AX.25 do twojego Linuxa. Pami�taj, aby� umie�ci� polecenie ax25d w
 plikach rc, aby startowa�o za ka�dym razem gdy w�aczasz komputer.

 1144..  UUssttaawwiieenniiee ww��zz��aa..

 Oprogramowanie w�z�a zosta�o zrobione przez Tomi'ego Manninen
 [email protected] i opiera�o si� g�ownie na programie PMS.
 Dostarcza ono do�� elastycznych i kompletnych mo�liwo�ci dla w�z�a,
 kt�re �atwo ustawi�. U�ytkownicy, po ustaleniu ��czno�ci, mog� odpali�
 Telnet, wykona� dalsze ��czno�ci NetRom, Rose lub AX.25 jak r�wnie�
 uzuskiwa� rozmaite informacje tak jak Finger, lista W�z�ow i stacji
 ostanio s�yszanych, itp. W�ze� mo�na ustawi� do�� prosto tak, �e
 zaserwuje on jak�kolwiek us�ug� dost�pn� pod Linuxem.

 Normalnie, 'node' wywo�ywany mo�e by� przez program 'ax25d', odpowie
 on te� na wezwania wchodz�ce drog� TCP/IP dzi�ki 'inetd', kt�ry wpu�ci
 u�ytkownika i odpali go dla niego, lub mo�na go uruchomi� z wiersza
 polece�.

 1144..11..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnooddee..ccoonnff..

 Plik node.conf decyduje o g��wnej konfiguracji w�z�a. Jest prostym
 plikiem tekstowym, a jego sk�adnia jest taka:

   # /etc/ax25/node.conf
   # configuration file for the node(8) program.
   #
   # Linie rozpoczynaj�ce si� od # s� komentarzami i s� ignorowane.

   # Hostname
   # deklaruje nazw� 'hostname'  dla w�z�a
   hostname        radio.gw.vk2ktj.ampr.org

   # Local Network
   # pozwala na okre�lenie tego co 'local' w celach rewizji zezwole�
   # przy u�yciu node.perms
   localnet        44.136.8.96/29

   # Hide Ports
   # Je�li wpisane, pozwala na ukrycie port�w przed u�ytkownikami. Podane porty
   # nie b�d� wy�wietlane poleceniem (P)orts.
   hiddenports     rose netrom

   # Callserver
   # je�li wpisane, pozwoli u�ytkownikom na dost�p do callserver'a.
   callserver      zone.oh7rba.ampr.org

   # Node Identification.
   # to pojawi si� w zach�cie systemowej w�z�a
   NodeId          LINUX:VK2KTJ-9

   # NetRom port
   # To jest nazwa portu NetRom, kt�ry u�ywany b�dzie do wychodz�cych ��czno�ci
   # z w�z�a 'node'.
   NrPort          netrom

   # Node Idle Timeout
   # Okre�la w sekundach warto�� "idle time" dla ��czno�ci z tym w�z�em
   idletimout      1800

   # Connection Idle Timeout
   # okre�la licznik "idle" dla ��czno�ci uczynionych przez ten w�ze�, w sekundach
   # seconds.
   conntimeout     1800

   # Reconnect
   # Okre�la czy ��czno�� z u�ytkownikami powinna by� ponowiona gdy ich ��czno��
   # z innymi stacjami zosta�a przerwana czy te� maj� by� roz��czeni na dobre.
   #
   reconnect       on

   # Pseudonimy dla polece�
   # pozwala na uproszczenie uwik�anych polece� w�z�a
   alias           CONV    "telnet vk1xwt.ampr.org 3600"
   alias           BBS     "connect radio vk2xsb"

   # Pseudonimy dla polece� zewn�trzych
   # Pozwala na odpalanie program�w z zewn�trz spod w�z�a 'node'.
   # extcmd <cmdname> <flag> <userid> <command>
   # Flag == 1 to jest jedyna dotychczas stosowana funkcja.
   # <command> jest pisane tak jak dla ax25d.conf
   extcmd          PMS     1       root    /usr/sbin/pms pms -u %U -o VK2KTJ

   # Logging
   # Ustawienie log-u do log-u systemowego. 3 - najbardziej gadatliwe,
   # 0 - wy��czone.
   loglevel        3

 1144..22..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnooddee..ppeerrmmss..

 W�ze� 'node' pozwala na ustawienie pewnych zezwole� dla u�ytkownik�w.
 Zezwolenia te pozwalaj� ci decydowa�, kt�rzy u�ytkownicy mog� u�ywa�
 opcji takich jak (T)elnet, i (C)onnect, na przyk�ad, a kt�rzy nie
 mog�. Plik node.perms zawiera w�a�nie te informacje i sk�ada si� z
 pi�ciu kluczowych p�l. Je�li pole zawiera znaczek '*' to zast�puje
 cokolwiek. Przydaje si� to do definicji regu� domy�lnych.

      user
         zawiera znak lub u�ytkownik do kt�rego kolejne zezwolenia si� tycz�.
         Numerki SSID s� ignorowane, zatem umie�ci� tutaj nale�y go�y znak.

      method
      ka�dy protok�l i metoda dost�pu mo�e otrzyma� swoje zezwolenia. Na przyklad
      mo�esz zezwoli� u�ytkownikom do��czonym protoko�em AX.25 i NetRom u�ywa�
      opcji (C)onnect, ale zabroni� tego innym, kt�rzy weszli telnetem
      z nie-lokalnego w�z�a. Drugie pole zatem pozwala okre�lenie regu�
      dla ��czno�ci, kt�re wesz�y r�nymi metodami. Oto te metody:

           method  description
           ------  -----------------------------------------------------------
           ampr    U�ytkownik wszed� telnetem z adresu amprnet (44.0.0.0)
           ax25    U�ytkownik wszed� drog� AX.25
           host    U�ytkownik wszed� odpalaj�c 'node' z wiersza polece�
           inet    U�ytkownik wszed� telnetem z adresu 'non-local'i z poza amprnet
           local   U�ytkownik wszed� telnetem z komputera typu 'local'
           netrom  U�ytkownik wszed� drog� NetRom
           rose    U�ytkownik wszed� drog� Rose
           *       U�ytkownik wszed� jakkolwiek.

      port
         Dla u�ytkownik�w wchodz�cych przez AX.25 mo�na udziela� zezwole� osobno
         ka�dy port Ax.25. Pozwala to decydowa� co u�ytkownicy AX.25 mog� robi�
         zale�nie od tego do jakiego portu si� pod��czyli. Trzecie pole zawiera
         nazw� owych port�w, je�li u�ywasz tej funkcji. Dzia�a to tylko dla
         ��czno�ci przez AX.25.

      password
         nieobowi�zkowo, mo�na ustawi� w�ze� tak, �e przedstawi on u�ytkownikom
         zach�t� systemow�, aby wprowadzili has�o zanim si� do��cz�. Przydaje si�
         to do ochrony tych u�ytkownik�w, kt�rzy ustawiony maj� wysoki stopie�
         zezwole�. Je�li czwarte pole ma by� wype�nione to jego warto�� jest
         has�em, kt�re b�dzie przyj�te.

      permissions
         to pole stoi jako ostanie dla ka�dego wpisu w pliku. Jest ono kodowane
         bitowo tak, �e ka�da us�uga posiada swoj� warto�� bitow�, kt�rej wpisanie
         powoduje, �e zezwolenie na us�ug� jest udzielone lub zabronione. Oto
         lista us�ug i im koresponduj�cych waro�ci bitowych:

      value   description
      -----   -------------------------------------------------
       1      Zezwolenie na Login
       2      Zezwolenie na (C)onnect drog� AX.25
       4      Zezwolenie na (C)onnect drog� NetRom
       8      Zezwolenie na (T)elnet do 'lokalnych' w�z��w
       16     Zezwolenie na (T)elnet do w�z��w z sieci amprnet (44.0.0.0)
       32     Zezwolenie na (T)elnet do 'nie-lokalnych', w�z��w z poza amprnet
       64     Zezwolenie na (C)onnect drog� AX.25 przez ukryte porty
       128    Zezwolenie na (C)onnect drog� Rose

 Aby zakodowa� warto�� zezwole� dla danej regu�y poprostu wybierz te
 zezwolenia, kt�re chcesz, aby u�ytkownik mia� i dodaj ich warto�ci
 bitowe. Otrzyman� w ten spos�b cyfr� nale�y umie�ci� w polu nr. 5.

 Oto jak mo�na ustawi� plik node.perms:

        # /etc/ax25/node.perms
        #
        # Operatorem w�z�a jest VK2KTJ, posiada has�o 'secret' i wolno mu szystko
        # jak�kolwiek metod� wszed�
        vk2ktj  *       *       secret  255

        # Ci u�ytkownicy s� nie wejd� w og�le
        NOCALL  *       *       *       0
        PK232   *       *       *       0
        PMS     *       *       *       0

        # U�ytkownicy INET te� nie wejd� w og�le
        *       inet    *       *       0

        # Ci, kt�rzy weszli drog� AX.25,NetRom, Local, Host i AMPR maj� zezwolenie
        # na (C)onnect i (T)elnet do w�z��w 'lokalnych' i amprnet, ale nie innych
        # adres�w IP.
        *       ax25    *       *       159
        *       netrom  *       *       159
        *       local   *       *       159
        *       host    *       *       159
        *       ampr    *       *       159

 1144..33..  UUssttaawwiieenniiee ww��zz��aa,, aabbyy bbyy�� uurruucchhaammiiaannyy zz aaxx2255dd..

 Program 'node' powinien normalnie by� uruchamiany przez program
 'ax25d'. Dokonujemy tego wpisuj�c odpowiednie regu�y w pliku
 /etc/ax25/ax25d.conf. Na mojej maszynie chcialem, aby u�ytkownicy
 mieli wyb�r ��czno�ci do w�z�a lub innych program�w us�ugowych.
 'ax25d' pozwala w�a�nie na to je�li sprytnie powpisujesz pseudonimy
 port�w. Dla przyk�adu, stosuj�c powy�sz� konfiguracj� ax25d chc�
 ustawi� 'node' tak, aby u�ytkownicy ��cz�cy si� do VK2KTJ-1 dostali
 si� do w�z�a 'node'. Wpisa�em zatem takie wiersze do pliku
 /etc/ax25/ax25d.conf:

        [vk2ktj-1 via radio]
        default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node

 To oznacza, �e oprogramowanie j�dra Linuxa odpowie na pro�b� o
 ��czno�� dla znaku 'VK2KTJ-1' na porcie AX.25 nazwanego 'radio', i
 odpali potem program node.

 1144..44..  UUssttaawwiieenniiee ww��zz��aa,, aabbyy bbyy�� uurruucchhaammiiaannyy zz ''iinneettdd''..

 Je�li chcesz, aby u�ytkownicy mogli wej�� telnetem do twojej maszyny i
 uzyska� dost�p do w�z�a 'node' to nie ma nic prostszego. Najpierw
 zdecyduj na jaki port u�ytkownicy powinni si� �aczy�. W tym wypadku
 wybra�em arbitralny numer 4000, cho� Tomi podaje w swojej dokumentacji
 szczeg�y na temat jak podmieni� zwyczajnego demona telnetu na demona
 w�z�a 'node'.

 Potrzebujesz zmodyfikowa� dwa pliki.

 Do pliku /etc/services powiniene� doda�:

       node    4000/tcp        #OH2BNS's node software

 a do pliku  /etc/inetd.conf dodaj:

        node    stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/node node

 Po wykonaniu tego i po restarcie programu 'inetd' u�ytkownicy, kt�rzy
 wchodz� telnetem na port 4000 w twojej maszynie dostan� zach�t� syste�
 mow�, aby si� zalogowa�, i je�li zosta�o to dla nich skonfigurowane to
 has�o, po podaniu kt�rego pod��czeni zostan� do w�z�a 'node'.

 1155..  UUssttaawwiieenniiee pprrooggrraammuu aaxxssppaawwnn..

 Program axspawn pozwala wchodz�cym drog� AX.25 stacjom na zalogowanie
 si� do twojego komputera. Mo�e on zosta� wywo�any programem ax25d w
 taki sam spos�b jak program 'node'. Nale�y doda� tego typu zapis do
 pliku  /etc/ax25/ax25d.conf, je�li pragniesz, aby u�ytkownicy mogli
 logowa� si� do twojego komputera:

        default * * * * * 1 root /usr/sbin/axspawn axspawn %u

 Je�li wiersz zako�czony zostanie znaczniek '+' to u�ytkownicy, przed
 zalogowaniem, b�d� musieli uderzy� przycisk 'Return'. Warto�� domy�lna
 ma to wy��czone. Poszczeg�lne zapisy dla stacji, kt�re wyst�puj� pod
 tym wierszem spowoduj� uruchomienie programu 'axspawn' podczas
 wchodz�cej ��czno�ci. Po uruchomieniu, 'axspawn' najpierw sprawdza czy
 na wierszu polece� ukaza� si� legalny znak/edentyfikator, pozbawia go
 numerka SSID, a potem sprawdza plik  /etc/passwd czy u�ytkownik posi�
 ada za�o�one konto. Je�li tak, i has�o jest ""(puste) lub '+', wtedy
 wpuszcza u�ytkownika. Je�li w polu has�a jest cokolwiek innego to
 u�ytkownik jest odpytywany o swoje has�o. Przy nieistaniej�cych kon�
 tach w pliku  /etc/passwd 'axspawn' mo�na ustawi� tak, �e utworzy je
 sam.

 1155..11..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu  //eettcc//aaxx2255//aaxxssppaawwnn..ccoonnff..

 Zachowanie programu axspawn mo�na zmienia� plikiem
 /etc/ax25/axspawn.conf. Plik ten ma form�:

        # /etc/ax25/axspawn.conf
        #
        # pozwala na automatyczne zak�adanie kont dla u�ytkownik�w
        create    yes
        #
        # wpuszcza u�ytkownika 'go��' je�li wy�ej jest 'no' lub niepowiod�y sie
        # inne rzeczy. Wy�acza sie 'no'.
        guest     no
        #
        #  ID dla groupy lub nazwa konta dla samozak�adania konta
        group     ax25
        #
        # first user id to use
        first_uid 2001
        #
        # maximum user id
        max_uid   3000
        #
        # gdzie umieszcza� katalog domowy dla nowych u�ytkownik�w
        home      /home/ax25
        #
        # pow�oka systemowa dla u�ytkownika
        shell     /bin/bash
        #
        # kojarzenie znak�w z u�ytkownikami dla ��czno�ci wychodz�cych.
        associate yes

 Powy�sze osiem ustawialnych prze�acznik�w maj� takie znaczenie:

      #  wskazuje, ze to komentarz

      create
         je�li ustawione na 'yes' to 'axspawn usi�uje sam za�o�y� konto dla
         u�ytkownika, kt�ry jeszcze nie ma wpisu w pliku  /etc/passwd.

      guest
         pole to okre�la nazw� login-u konta dla ludzi w��czaj�cych si� ale
         nie maj�cych jeszcze konta przy 'create' ustawionym na 'no'. Zwykle
         jest to ax25 lub guest

      group
         to pole okre�la nazw� grupy, jaka zostanie u�yta dla w��czaj�cych si�
         u�ytkownik�w nie maj�cych jeszcze wpisu w pliku  /etc/passwd.

      first_uid
         jest to cyfra pierwszego userid wybieranego automatycznie dla nowych
         u�ytkownik�w.

      max_uid
         jest to najwy�szy numer, jaki b�dzie u�yty dla userid nowych u�ytkownik�w

      home
         to jest katalog domowy (login) dla nowych uzytkownik�w

      shell
         to okre�la pow�ok� systemow� dla nowych u�ytkownik�w

      associate
         to oznaczenie wskazuje czy u�ytkownik, po zalogowaniu si�, wykonuj�cy
         ��czno�� wychodz�c� b�dzie mia� sw�j w�asny znak, czy te� znak twojej
         stacji.

 1166..  UUssttaawwiieenniiee PPMMSS..

 Program pms to implementacja prostego 'personal message system'
 napisanego pocz�tkowo przez Alan'a Cox. Dalszy rozw�j podj�ty zosta�
 przez David'a Brown, N2RGT, [email protected]. Obecnie jest nadal
 bardzo prosty maj�cy mozliwo�� wys�ania e-mail'a do w�a�ciciela
 systemu i uzyska� ograniczone informacje maszynie lecz David pracuje
 nad tym, jak poszerzy� jego mo�liwo�ci i uczyni� go bardziej
 u�ytecznym.

 Pozosta�o wi�c teraz par� prostych plik�w do stworzenia, kt�re udziel�
 u�ytkownikom pewnych informacji o samym systemie, a potem doda�
 odpowiedni zapis do pliku  ax25d.conf, aby do��czaj�cy si� u�ytkownicy
 dostali si� do PMS.

 1166..11..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu  //eettcc//aaxx2255//ppmmss..mmoottdd..

 Plik /etc/ax25/pms.motd zawiera 'wiadomo�� dnia', kt�r� u�ytkownicy
 ujrz� po ustaleniu ��czno�ci i zwyk�ym nag��ku BBS. Ten prosty plik
 jest tekstowy i wiadomo�� w nim zawarta b�dzie wys�ana do
 u�ytkownik�w.

 1166..22..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//ppmmss..iinnffoo..

 Plik /etc/ax25/pms.info r�wnie� ma zawiera� tekstowe, bardziej
 szczeg�owe informacje na tremat twojej stacji. Informacja w nim
 zawarta przedstawiana jest u�ytkownikom w odpowiedzi na ich polecenie
 'Info' z zach�ty PMS>.

 1166..33..  KKoojjaarrzzeenniiee zznnaakk��ww AAXX..2255 zz kkoonnttaammii uu��yyttkkoowwnniikk��ww

 Gdy jaki� u�ytkownik wysy�a poczt� do znaku AX.25 to 'pms' spodziewa
 si�, �e znak ten jest w�asno�ci� prawdziwego u�ytkownika z kontem na
 twojej maszynie. Opisane jest to w osobnej sekcji.

 1166..44..  DDooddaanniiee PPMMSS ddoo pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//aaxx2255dd..ccoonnff..

 Dodanaie programu 'pms' do pliku /etc/ax25/ax25d.conf jest bardzo
 proste. Trzeba jednak pami�ta� o jednej malutkiej rzeczy. Dave doda�
 mo�liwo�� podania argument�w dla PMS na wierszu polece�, kt�re
 kontroluj� kilkana�cie konwencji zwi�zanych z ko�cem wiersza.
 Konwencje AX.25 i NetRom oczekuj�, �e 'end-of-line' to 'carriage
 return', 'linefeed' podczas gdy w unixach to jest poprostu
 'newline'.Wi�c, dla przyk�adu, je�li checia�by� doda� zapis, kt�ry
 oznacza�by, �e nale�y odpali� PMS dla wchodz�cej ��czno�ci przez port
 AX.25, to dadaj taki wiersz:

        default  1  10 5 100 5   0    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

 To poprostu odpala program pms m�wi�c mu, �e jest to ��czno��
 wchodz�ca drog� AX.25 i �e w�a�cicielem PMS'a jest vk2ktj. Popatrz na
 podr�cznik systemowy 'man' w sprawie innych argument�w dla innych
 metod dost�pu.

 1166..55..  SSpprraawwddzzeenniiee PPMMSS''aa

 Aby sprawdzi� czy PMS dzia�a sprubuj tak� komend� z wiersza polece�:

   # /usr/sbin/pms -u vk2ktj -o vk2ktj

 Podstaw sw�j w�asny znak w miejsce mojego. Polecenie to odpali PMS
 m�wi�c mu, �e ma u�ywa� uniksowych konwencji end-of-line, i �e
 u�ytkownikiem loguj�cym si� jest vk2ktj. Mo�esz zrobi� teraz wszystko
 to, co u�ytkownicy ��cz�cy si� z zewn�trz.

 Dodatkowo m�g�by� poprosi� jak�� inn� stacj�, aby si� do ciebie
 do��czy�a, aby potwierdzi�, �e ustawienie pliku ax25d.conf dzia�a
 poprawnie.

 1177..  UUssttaawwiieenniiee pprrooggrraamm��ww uusseerr__ccaallll..

 Programy 'user_call' to w rzeczywisto�ci s� 'ax25_call' i
 'netrom_call'. Pomu�lane s� one tak, �e mog� by� wezwane z 'ax25d', w
 celu zautomatyzowania ��czno�ci z odleg�ymi komputerami. Naturalnie
 mo�na je wywo�a� z wielu innych miejsc, np. z pow�oki systemowej, lub
 innych demon�w, jak np. programu 'node'.

 Przupominaj� w swej prostocie program 'call'. Nie zajmuj� si� obr�bk�
 �adnych danych, zatem sam musisz zadba� o to jak traktowane b�dzie
 end-of-line.

 Rozpocznijmy od tego jak mo�na ich u�ywa�. Wyobra� sobie, �e posiadasz
 ma�� sie� w domu i �e jednym komputerem jest Linux spelniaj�cy rol�
 bramki radiowej, oraz drugi komputer, kt�ry jest w�z�em BPQ. Komputery
 z��czone s� razem ethernetem.

 Noramlnie, u�ytkownicy radiowi, aby m�c ��czy� si� z w�z�em BPQ
 musieliby robi� to przez digipeating poprzez twojego linuxa, lub
 po��czy� si� wpierw z programem 'node' na twoim linuxie, a stamt�d
 wykona� nast�pne po��czenie do w�z�a BPQ.

 Wyobra� sobie, �e w�ze� BPQ ma znak VK2KTJ-9 a linux ma port o nazwie
 'bpq' obs�uguj�cy AX.25/ethernet. R�wnie� dodajmy, �e bramka radiowa
 Linux posiada port radiowy 'radio'.

 Zapis do pliku /etc/ax25/ax25d.conf wygl�da�by w ten dese�:

        [VK2KTJ-1 via radio]
        default    * * * *   *   *  *
                        root /usr/sbin/ax25_call ax25_call bpq %u vk2ktj-9

 i umo�liwi�by u�ytkownikom po��czenie wprost do `VK2KTJ-1' co w grun�
 cie rzeczy jest demonem ax25d pod Linuxem a nast�pnie prze�oczy�oby
 ich na ��czno�� AX.25 do `VK2KTJ-9' przez interfejs 'bpq'.

 Jest ca�y asortyment innych mo�liwych kombinacji, kt�re s� do
 wypr�bowania. Programy 'netrom_call' oraz 'rose_call' pracuj� w
 podobny spos�b. Jeden z radioamator�w wykorzysta� t� funkcj�, aby
 u�atwi� ��czno�� do odleg�ego BBS-u. Noramalnie u�ytkownik musia�by
 wprowadzi� dlug� strun� polece�, aby wykona� t� ��czno�� wi�c on
 dokona� wpisu, kt�ry sprawia�, �e wspomniany BBS wygl�da� tak, jakby
 dost�pny on by� na sieci lokalnej; demon ax25d po�redniczy� w
 ��czno�ci do odleg�ego BBS-u.

 1188..  KKoojjaarrzzeenniiee zznnaakk��ww AAXX..2255 zz kkoonnttaammii uu��yyttkkoowwnniikk��ww LLiinnuuxxaa..

 Istnieje wiele sutuacji, w kt�rych po��dane jest, aby powi�za� znak z
 kontem u�ytkownika Linuxa. Jedn� z takich sutuacji by�aby, gdy wielu
 radioamator�w dziel� ze sob� t� sam� maszyn� a chc� u�ywa� swoich
 znak�w dla wychodz�cych ��czno�ci. Innym przyk�adem jest PMS, kt�rego
 u�ytkownicy chcieliby rozmawia� z jakim� u�ytkownikiem na twoim
 komputerze.

 Oprogramowanie AX.25 dostarcza sposobu pozwalaj�cego na skojarzenie
 znaku z kontem u�ytkownika. Wspominali�my to ju� wcze�niej w sekcji o
 PMS, ale podkre�lam to raz jeszcze, �eby nie umkn�o to twej uwadze.

 Kojarzenia dokonujemy poleceniem 'axparms'. Ota jak wygl�da przyk�ad:

        # axparms -assoc vk2ktj terry

 Polecenie to kojarzy powy�szy znak AX.25 vk2ktj z kontem 'terry' na
 tym komputerze. Wi�c przyk�adowo, ka�da poczta dla vk2ktj z pms-u
 b�dzie dostarczona do konta 'terry' pod Linuxem.

 Zapami�taj, aby wpisa� te kojarzenia do plik�w rc, aby dost�pne by�y
 za ka�dym razem, gdy odpalasz komputer.

 Zauwa�, �e nigdy nie powiniene� kojarzy� znaku z kontem 'root'
 poniewa� spowoduje to du�o problem�w konfiguracyjnych w innych
 programach.

 1199..  JJaakk ppoo����cczzyy�� ssiieecciioowwee oopprrooggrraammoowwaanniiee NNOOSS zz jj��ddrreemm lliinnuuxxaa??

 Wielu ludzi preferuje kt�r�� z wersji NOS uruchamian� w Linuxie
 poniewa� oferuj� one wiele cech funkcji, do kt�tych przywykli.
 Wi�kszo�� tych ludzi chcia�oby r�wnie� mie� tak� mozliwo��, aby NOS
 m�g� m�wi� do j�dra Linuxa po to, by m�c zaoferowa� jego niekt�re
 us�ugi dla u�ytkownik�w radiowych.

 1199..11..  ����cczzeenniiee NNOOSS--aa ii LLiinnuuxxaa zzaa ppoommoocc�� ''ffaajjkkii''..

 Nast�puj�ca informacja jest wk�adem Brandon'a S. Albery, KF8NH, kt�ry
 wyt�umaczy� jak wzajemnie po��czy� NOS'a uruchomionego pod Linuxem z
 samym j�drem Linuxa przy u�yciu urz�dzenia 'fajka'.

 Poniewa� zar�wno Linux jak NOS obs�uguj� protok� 'slip' mo�liwe jest
 po��czenie nich obu ustawiaj�c ��cze slip. Kosztownym sposobem mo�naby
 to zrobi� za pomoc� p�tli kablowej i dw�ch port�w seryjnych; by�oby to
 powolne ��cze. Linux dostarcza funkcji, kt�ra dost�pna jest na wielu
 innych Unixo-podobnych systemach operacyjnych, zwanej 'fajk�'. S� to
 specjalne pseudo interfejsy, kt�re przedstawiaj� si� dla
 oprogramowania jako standardowe urz�dzenia tty, lecz faktycznie s�
 tylko p�tlami do nast�pnej 'fajki'. Urz�dzenia te mog� by� u�ywane
 je�li program pierwszy otworzy je ze strony 'master', a nast�pnie
 program drugi ze strony 'slave'. Gdy oba ko�ce zostan� otworzone,
 w�wczas programy mog� si� komunikowa� ze sob� pisz�c poprostu literki
 przez 'fajk�' jakby to by�o normalne urz�dzenie terminalowe.

 Zanim po��czysz jak�� wersj� NOS-a lub innego programu z jadrem
 Linuxa, wpierw musisz wybra� jak�� 'fajk�'. Znajdziesz j� szukaj�c w
 katalogu '/dev'. Ko�c�wki 'master' nazywaj� si� ptyp[1-f] a ko�c�wki
 'slave' znane s� jako: ttyp[1-f]. Pami�taj, �e wyst�puj� parami. Je�li
 we�miesz 'fajk�' /dev/ptypf jako ko�c�wk� 'master' to musisz dobra�
 'fajk�' /dev/ttypf jako 'slave'.

 Po wybraniu pary urz�dze� 'fajka', nale�y przypisa� ko�c�wk� 'master'
 dla j�dra a ko�c�wk� 'slave' dla programu NOS poniewa� j�dro Linuxa
 rozpoczyna jako pierwsze, a 'master' musi by� otworzone na pocz�tku.
 Linux, warto wiedzie�, powinien mie� odmienny IP adres od adresu NOS-
 a, zatem musisz mu przypisa� unikalny adres, je�li jeszcze tego nie
 uczyni�e�.

        # /sbin/slattach -s 38400 -p slip /dev/ptypf &
        # /sbin/ifconfig sl0 broadcast 44.255.255.255 pointopoint 44.70.248.67 /
                mtu 1536 44.70.4.88
        # /sbin/route add 44.70.248.67 sl0
        # /sbin/route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 gw 44.70.248.67

 W tym przyk�adzie j�dro linuxa otrzyna�o adres IP 44.70.4.88 a program
 NOS adres IP 44.70.248.67. Polecenie 'route' w ostatnim wierszu
 instruuje j�dro linuxa, �e wszelkie datagramy z przeznaczeniem dla
 amprnet-u maj� i�� poprzez ��cze slip utworzone poleceniem slattach.
 Zwykle polecenia powy�sze umie�ci� nale�a�oby w w plikach
 /etc/rc.d/rc.inet2 po tym jak wszystkie inne ustawienia siciowe
 zostan� wykonane, po to, aby ��cze slip by�o dost�pne po prze�adowaniu
 komputera. Uwaga: nie ma powod�w, aby u�ywa� cslip zamiast slip gdy�
 to w�a�ciwe redukuje osi�gi poniewa� ��cze to jest virtualne i
 zachodzi wystarczaj�co szybko, a uprzenia kompresja nag��wk�w zabiera
 wi�cej czasu ani�eli przesy� nieskompresowanych datagram�w.

 Ustawienie ��cza po stronie NOS-a mo�na pokusi� si� i zrobi� tak:

        # interfejs mo�na nazwa� jak ci si� podoba. ja nazwa�em go dla wygody
        # 'linux'
        #
        attach asy ttypf - slip linux 1024 1024 38400
        route addprivate 44.70.4.88 linux

 Polecenia te utworz� port slip zwany 'linux' na 'fajce' z ko�c�wk�
 'slave' i do��cz� go do jadra linuxa, dodadz� '�cie�k�', aby ��cze
 pracowa�o. Po wystartowaniu NOS-a pod Linuxem powiniene� m�c 'zapin�
 gowa�' Linuxa i odwrotnie. Je�li nie, posprawdzaj, �e nie pope�ni�e�
 �adnych b��d�w, szczeg�lnie przy adresach i na ko�c�wkach 'fajek'.

 2200..  ZZaappiissyy ww pplliikkuu //pprroocc..

 System plik�w /proc zawiera pewn� liczb� plik�w zwi�zanych
 bezpo�rednio z oprogramowaniem j�dra dla AX.25 i NetRom. U�ywane s�
 one g�ownie przez programy z pakietu ax25-utils ale maj� taki
 format,�e by� mo�e chcia�by� je przeczyta�. Foramt jest naprawd� �atwy
 i nie s�dz�, �e trzeba wiele t�umaczy�.

      /proc/net/arp
          zawiera map� dla protoko�u Address Resolution pomi�dzy adresami IP
          a adresami protoko�u warstwy MAC. Te obejmuj� AX.25, ethernet i niekt�re
          protoko�y wartstwy MAC

      /proc/net/ax25
          zawiera list� otwartych gniazd AX.25. Mog� one albo slucha� na
          nadchodz�ce ��czno�ci lub s� aktywne.

      /proc/net/ax25_bpqether
          zawiera map� dla AX.25 a BPQ o znakach

      /proc/net/ax25_calls
          zawiera map� o userid i znakach ustawion� przez polecenie
          axparms -assoc command.

      /proc/net/ax25_route
          zawiera informacj� na temat �cie�ki digipeater�w

      /proc/net/nr
          zawiera list� gniazd NetRom, kt�re s� otwarte na skutek tego, �e
          sluchaj� lub, �e s� aktywne.

      /proc/net/nr_neigh
          zawiera informacje o s�siadach, o kt�rych NetRom jest �wiadome.

      /proc/net/nt_nodes
          zawiera informacje o w�z�ach znanych dla oprogramowania NetRom

      /proc/net/rose
          zawiera list� otwartych gniazd Rose na skutek tego, �e albo s�uchaj�
          albo s� aktywne

      /proc/net/Rose_nodes
          zawiera map� o docelowych stacjach Rose przez s�siad�w Rose

      /proc/net/rose_neigh
          zawiera list� w�z��w, kt�re Rose zna

      /proc/net/rose_routes
          zawiera list� wszystkich aktywnych ��czy Rose

 2211..  PPrrzzyykk��aaddoowwee kkoonnffiigguurraaccjjee..

 Podane s� poni�ej przyk�ady niekt�rych typowych konfiguracji. S� to
 tylko rady poniewa� jest tyle sposob�w ustawienia swojej sieci ile
 istnieje sieci do skonfigurawania, ale te mog� przyda� ci si� na
 pocz�tek.

 2211..11..  MMaa��aa ssiiee�� zz lliinnuuxxeemm jjaakkoo rroouutteerreemm ddllaa llookkaallnneejj ssiieeccii rraaddiioowweejj

 Wielu z was posiada ma�e, lokalne sieci w domu i chcecie pod�aczy� te
 komputery do swojej lokalnej sieci radiowej. W�a�nie takiego uk�adu
 u�ywam sam w domu. Zadba�em o to, aby dosta� odpowiedni� liczb�
 w�a�ciwych adres�w, tak, aby mo�na by�o je uchwyci� jednym routingiem
 dla wygody i u�ywam ich na swojej lokalnej sieci ethernet. Wasz
 koordynator adres�w IP pomo�e wam w tym r�wnie� je�li chcecie tego
 sprobowa�. Adresy mojej lokalne sieci Ethernet tworz� podsekcj�
 adres�w sieci radiowej. Nast�puj�ce ustawienie jest rzeczywist� dla
 linuxa jako routera na mojej sieci w domu:

          ---                                .
           | Network       /---------\     .    Network
           | 44.136.8.96/29|         |    .     44.136.8/24        \ | /
           |               | Linux   |   .                          \|/
           |               |         |  .                            |
           |          eth0 | Router  |  .  /-----\    /----------\   |
           |---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
           |   44.136.8.97 |  and    |  .  \-----/    \----------/
           |               |         | sl0
           |               | Server  | 44.136.8.5
           |               |         |    .
           |               |         |     .
           |               \_________/       .
          ---                                     .      .   .    .    . .

   #!/bin/sh
   # /etc/rc.net
   # To ustawienie dostarcza jednego portu AX.25 w KISS i jednego interfejsu
   # Ethernet.

   echo "/etc/rc.net"
   echo "  Configuring:"

   echo -n "    loopback:"
   /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
   /sbin/route add 127.0.0.1
   echo " done."

   echo -n "    ethernet:"
   /sbin/ifconfig eth0 44.136.8.97 netmask 255.255.255.248 \
                   broadcast 44.136.8.103 up
   /sbin/route add 44.136.8.97 eth0
   /sbin/route add -net 44.136.8.96 netmask 255.255.255.248 eth0
   echo " done."

   echo -n "    AX.25: "
   kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS1 4800
   ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.8.255
   route add -host 44.136.8.5 sl0
   route add -net 44.136.8.0 window 1024 sl0

   echo -n "    Netrom: "
   nrattach -i 44.136.8.5 netrom

   echo "  Routing:"
   /sbin/route add default gw 44.136.8.68 window 1024 sl0
   echo "    default route."
   echo done.

   # end

   /etc/ax25/axports

        # name  callsign        speed   paclen  window  description
        4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

   /etc/ax25/nrports

        # name  callsign        alias   paclen  description
        netrom  VK2KTJ-9        LINUX   235     Linux Switch Port

   /etc/ax25/nrbroadcast

        # ax25_name     min_obs def_qual        worst_qual      verbose
        4800            1       120             10              1

 W j�drze trzeba uaktywni� IP_FARWARDING.

 Pliki konfiguracyjne AX.25 s� mniej wi�cej takie same ja przyk�ady we
 wcze�niejszych sekcjach, wi�c zajrzyj do nich gdy trzeba.

 Zdecydowa�em si� przypisa� adres IP dla portu radiowego, kt�ry nie
 na�e�y do bloku mojej domowej sieci. Nie musia�em tak robi�, mo�na
 by�o �mia�o u�y� 44.136.8.97 na tym porcie.

 44.136.8.68 to moja lokalna bramka do enkapsulacji IPIP, zatem tutaj
 kieruj� �cie�k� domy�ln�.

 Ka�dy komputer na sieci Ethernet ma �cie�k�:

        route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 \
                gw 44.136.8.97 window 512 mss 512 eth0

 Stosowanie parametr�w mss i window oznacza, �e uzyskuj� maksymalne
 osi�gi zar�wno na p��czeniach Ethernet jak i radiowych.

  - na routerze mam odpalone rzownie� ftp, http, smail i inne demony wi�c jest on
    jedynym komputerem, kt�ry innym serwuje us�ugi

  - m�j router to pokorne 386DX20 z 20 Mb twardego dysku i bardzo minimaln� wersj�
    linuxa.

 2211..22..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pprrzzyykk��aaddoowwaa ddllaa bbrraammkkii zz eennkkaappssuullaaccjj�� IIPPIIPP..

 Linux jest obecnie pospolicie u�ywany jako bramka dla enkapsulacji
 TCP/IP po ca�ym �wiecie. Nowy sterownik 'tunnel' obs�uguje wielokrotne
 �cie�ki enkapsulacji i sprawia, �e demon ipip jest przestarza�y.

 Typowa konfiguracja wyg��da�aby w takowy spos�b:

          ---                                .
           | Network       /---------\     .    Network
           | 154.27.3/24   |         |    .     44.136.16/24       \ | /
           |               | Linux   |   .                          \|/
           |               |         |  .                            |
           |          eth0 | IPIP    |  .  /-----\    /----------\   |
        ---|---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
           |   154.27.3.20 | Gateway |  .  \-----/    \----------/
           |               |         | sl0
           |               |         | 44.136.16.1
           |               |         |    .
           |               |         |     .
           |               \_________/       .
          ---                                     .      .   .    .    . .

  Pliki kt�rymi trzeba si� zaj�� to:

   # /etc/rc.net
   # ustawiamy tutaj jeden port radiowy AX.25 w trybie KISS, jeden Ethernet,
   # u�ywamy sterownika 'tunnel' do IPIP encap/decapsulation
   #
   #
   echo "/etc/rc.net"
   echo "  Configuring:"
   #
   echo -n "    loopback:"
   /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
   /sbin/route add 127.0.0.1
   echo " done."
   #
   echo -n "    ethernet:"
   /sbin/ifconfig eth0 154.27.3.20 netmask 255.255.255.0 \
                   broadcast 154.27.3.255 up
   /sbin/route add 154.27.3.20 eth0
   /sbin/route add -net 154.27.3.0 netmask 255.255.255.0 eth0
   echo " done."
   #
   echo -n "    AX.25: "
   kissattach -i 44.136.16.1 -m 512 /dev/ttyS1 4800
   /sbin/ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.16.255
   /sbin/route add -host 44.136.16.1 sl0
   /sbin/route add -net 44.136.16.0 netmask 255.255.255.0 window 1024 sl0
   #
   echo -n "    tunnel:"
   /sbin/ifconfig tunl0 44.136.16.1 mtu 512 up
   #
   echo done.
   #
   echo -n "Routing ... "
   source /etc/ipip.routes
   echo done.
   #
   # end.

   and:

        # /etc/ipip.routes
        # This file is generated using the munge script
        #
        /sbin/route add -net 44.134.8.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 134.43.26.1
        /sbin/route add -net 44.34.9.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 174.84.6.17
        /sbin/route add -net 44.13.28.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 212.37.126.3
           ...
           ...
           ...

   /etc/ax25/axports

        # name  callsign        speed   paclen  window  description
        4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

 Niekt�re uwagi do zanotowania:

  - Nowy sterownik 'tunnel' u�ywa pola gw w tablicach routingowych w miejsce
    parametru 'pointopoint' do okre�lenia adresu odleg�ej bramki IPIP. Oto
    dlaczego obecnie obs�uguje wielokrotne �cie�ki na ka�dym interfejsie.

  - Mo�na ustawi� dwa interfejsy sieciowe z tym samym adresem. W tym przyk�adzie
    zar�wno interfejs sl0 jak i tunl0 przyj�y adres IP portu radiowego. Czyni
    si� tak w tym celu, aby odleg�a bramka widzia�a poprawne adresy na enkapsulo-
    wanych datagramach wysy�anych do niej z twojej bramki.

  - polecenia 'route' do okre�lania enkapsulowanych �cie�ek mo�na wygenerowa�
    u�ywaj�c modyfikowanej wersji "skryptu munge". Podane jest to ni�ej. Polecenia
    route wpisane by�yby potem do osobnego pliku i czytane przez bash
    z /etc/ipip.routes (za�o�ywszy, �e nazwa�e� plik z poleceniami routingu nazw�
    /etc/ipip.routes) tak jak na ilustracji. Plik �r�d�owy musi mie� format
    w stylu polece� 'route' pod NOS-em.

  - Zauwa� stosowanie argumentu 'window' dla polecenia 'route'. Ustawienie tego
    parametru na w�a�ciw� warto�� polepsza osi�gi na ��czu radiowym

 Oto nowy skrypt 'tunnel-munge':

   #!/bin/sh
   #
   # From: Ron Atkinson <[email protected]>
   #
   #  This script is basically the 'munge' script written by Bdale N3EUA
   #  for the IPIP daemon and is modified by Ron Atkinson N8FOW. It's
   #  purpose is to convert a KA9Q NOS format gateways route file
   #  (usually called 'encap.txt') into a Linux routing table format
   #  for the IP tunnel driver.
   #
   #        Usage: Gateway file on stdin, Linux route format file on stdout.
   #               eg.  tunnel-munge < encap.txt > ampr-routes
   #
   # NOTE: Before you use this script be sure to check or change the
   #       following items:
   #
   #     1) Change the 'Local routes' and 'Misc user routes' sections
   #        to routes that apply to your own area (remove mine please!)
   #     2) On the fgrep line be sure to change the IP address to YOUR
   #        gateway Internet address. Failure to do so will cause serious
   #        routing loops.
   #     3) The default interface name is 'tunl0'. Make sure this is
   #        correct for your system.

   echo "#"
   echo "# IP tunnel route table built by $LOGNAME on `date`"
   echo "# by tunnel-munge script v960307."
   echo "#"
   echo "# Local routes"
   echo "route add -net 44.xxx.xxx.xxx netmask 255.mmm.mmm.mmm dev sl0"
   echo "#"
   echo "# Misc user routes"
   echo "#"
   echo "# remote routes"

   fgrep encap | grep "^route" | grep -v " XXX.XXX.XXX.XXX" | \
   awk '{
           split($3, s, "/")
           split(s[1], n,".")
           if      (n[1] == "")    n[1]="0"
           if      (n[2] == "")    n[2]="0"
           if      (n[3] == "")    n[3]="0"
           if      (n[4] == "")    n[4]="0"
           if      (s[2] == "1")   mask="128.0.0.0"
           else if (s[2] == "2")   mask="192.0.0.0"
           else if (s[2] == "3")   mask="224.0.0.0"
           else if (s[2] == "4")   mask="240.0.0.0"
           else if (s[2] == "5")   mask="248.0.0.0"
           else if (s[2] == "6")   mask="252.0.0.0"
           else if (s[2] == "7")   mask="254.0.0.0"
           else if (s[2] == "8")   mask="255.0.0.0"
           else if (s[2] == "9")   mask="255.128.0.0"
           else if (s[2] == "10")  mask="255.192.0.0"
           else if (s[2] == "11")  mask="255.224.0.0"
           else if (s[2] == "12")  mask="255.240.0.0"
           else if (s[2] == "13")  mask="255.248.0.0"
           else if (s[2] == "14")  mask="255.252.0.0"
           else if (s[2] == "15")  mask="255.254.0.0"
           else if (s[2] == "16")  mask="255.255.0.0"
           else if (s[2] == "17")  mask="255.255.128.0"
           else if (s[2] == "18")  mask="255.255.192.0"
           else if (s[2] == "19")  mask="255.255.224.0"
           else if (s[2] == "20")  mask="255.255.240.0"
           else if (s[2] == "21")  mask="255.255.248.0"
           else if (s[2] == "22")  mask="255.255.252.0"
           else if (s[2] == "23")  mask="255.255.254.0"
           else if (s[2] == "24")  mask="255.255.255.0"
           else if (s[2] == "25")  mask="255.255.255.128"
           else if (s[2] == "26")  mask="255.255.255.192"
           else if (s[2] == "27")  mask="255.255.255.224"
           else if (s[2] == "28")  mask="255.255.255.240"
           else if (s[2] == "29")  mask="255.255.255.248"
           else if (s[2] == "30")  mask="255.255.255.252"
           else if (s[2] == "31")  mask="255.255.255.254"
           else                    mask="255.255.255.255"

   if (mask == "255.255.255.255")
           printf "route add -host %s.%s.%s.%s gw %s dev tunl0\n"\
                   ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5
   else
           printf "route add -net %s.%s.%s.%s gw %s netmask %s dev tunl0\n"\
                   ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5,mask
    }'

   echo "#"
   echo "# default the rest of amprnet via mirrorshades.ucsd.edu"
   echo "route add -net 44.0.0.0 gw 128.54.16.18 netmask 255.0.0.0 dev tunl0"
   echo "#"
   echo "# the end"

 2222..  PPrrooggrraammoowwaanniiee wwaarrssttwwyy ssiieecciioowweejj AAXX..2255,, NNeettRRoomm ii RRoossee..

 Najwi�ksz� bodaj�e zalet� stosowania protoko��w radioamatorskiego
 radia packet opartego o j�dro linuxa jest �atwo��, z jak� mo�esz pisa�
 aplikacje i programy i je na nim u�ywa�.

 Cho� temat Programowania Sieci pod Unixem przekracza ramy tego�
 dokumentu, to jednak opisz� tutaj elementarne szczeg�y dotycz�ce jak
 wykorzysta� protoko�y AX.25, NetRom i Rose wewn�trz swojego
 oprogramowania.

 2222..11..  RRooddzziinnyy aaddrreess��ww..

 Programowanie sieciowe pod Linuxem dla AX.25, NetRom i Rose przypomina
 programowanie dla TCP/IP. Najwi�sz� r�nic� jest stosowana rodzina
 adresu i jego struktura, kt�r� nale�y poprzekr�ca� w odpowiednie
 miejsce.

 Nazwy rodziny adres�w dla AX.25, NetRom i Rose to kolejno AF_AX25,
 AF_NETROM oraz AF_ROSE.

 2233..  PPlliikkii nnaagg����wwkkoowwee..

 Zawsze nale�y do��czy� plik 'ax25.h', 'netrom.h' i rose.h' je�li masz
 do czynienia z tymi protoko�ami. Prosty szkielet g�rnej cz�ci
 wygl�da�by tak:

 Dla AX.25:

        #include <ax25.h>
        int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
        struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
        sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_AX25

 Dla NetRom:

        #include <ax25.h>
        #include <netrom.h>
        int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
        struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
        sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_NETROM;

 Dla Rose:

        #include <ax25.h>
        #include <rose.h>
        int s, addrlen = sizeof(struct sockaddr_rose);
        struct sockaddr_rose sockaddr;
        sockaddr.srose_family = AF_ROSE;

 2233..11..  KKwweessttiiaa zznnaakk��ww ii pprrzzyykk��aaddyy..

 W bibliotekach /lib/ax25.a zawartych w pakiecie progam�w narz�dziowych
 ax25-utils znajduj� si� wbudowane rutyny konweruj�ce znaki wywo�awcze.
 Je�li chcesz mo�esz napisa� swoje w�asne.

 Program narz�dziowy user_call jest wy�mienitym przyk�adem na pocz�tek.
 �r�d�a dla tych rutyn zawarte s� w pakiecie program�w narz�dziowych
 AX.25-utils. Po sp�dzeniu paru chwil pracuj�c nad nimi zauwa�ysz, �e
 90 procent roboty to przygotowanie otworzenia 'socket-u'. Wykonanie
 ��czno�ci jest �atwe podczas gdy przygotowanie zajmuje troch� czasu.

 Przyk�ady s� na tyle proste, �e nie wprowadzaj� zamieszania. Je�li
 masz jakie� pytanie to kieruj je na list� linux-hams, gdzie znajd� si�
 ludzie gotowi udziel� ci odpowiedzi.

 2244..  DDyysskkuussjjaa zzwwii��zzaannaa zz RRaaddiieemm AAmmaattoorrsskkiimm ii LLiinnuuxxeemm..

 Jest wiele miejsc, gdzie dyskutuje si� na temat Radio Amatorskiego i
 Linuxa, na przyk�ad na comp.os.linux.* lub na li�cie pocztowej
 vger.rutgers.edu. Inne miejsca, gdzie si� to czyni, to listy pocztowe
 tcp-group na ucsd.edu (ojczyzna dyskusji na temat TCP/IP i radia
 amatorskiego), jak r�wnie� kana� #linpeople w sieci linuxnet na IRC.

 Aby zapisa� si� na list� dyskusyjn� linux-hams, wy�lij poczt� do:

        [email protected]

 z tekstem:

 subscribe linux-hams

 w cz�sci listu. Wiersz 'subject:' jest pomijany.

 Archiwum listy linux-hams znajduje si� na:
 http://zone.pspt.fi/archive/linux-hams/ oraz na
 http://zone.oh7rba.ampr.org/archive/linux-hams/. Staraj si� zajrze�
 tam zanim rozpoczniesz dyskusj� poniewa� odpowiedziano tam na wiele
 powszechnych pyta�.

 Aby zapisa� si� na list� tcp-group, wy�lij list do:

        [email protected]

 z tekstem:

        subscribe tcp-group

 w cz�sci listu.

 Zauwa�, �e lista tcp-group jest przeznaczona g��wnie do dyskusji o
 zaawansowanych protoko�ach, kt�rych TCP/IP jest przyk�adem, w Radiu
 Amatorskim. Nie zadaje si� tam pyta� dotycz�cych Linuxa.

 2255..  PPooddzzii��kkoowwaanniiaa..

 Nast�puj�ce osoby przyczyni�y si� do stworzenia tego dokumentu na
 przer�ne sposoby, w spos�b �wiadomy lub nie�wiadomy. Podaj� ich bez
 szczeg�lnego uszeregowania (tak jak pami�tam): Jonathon Naylor, Thomas
 Sailer, Joerg Reuter, Rot Atkinson, Alan Cox, Craig Small, John
 Tanner, Brandon Allbery.

 2266..  PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee..

 AX25-HOWTO, informacja na temat jak zainstalowa� i ustawi� niekt�re z
 wa�niejszych pakiet�w obs�uguj�cych AX.25 pod Linuxem.
 Copyright � 1996 Terry Dawson.  Jest to oproramowanie darmowe; mo�e
 by� modyfikowane i rozprowadzane na warunkach Og�lnej Licencji
 Publicznej GNU opublikowanej przez Free Software Foundation; licencja
 o wersji numer 2, lub dowolnie, jakakolwiek p�niejsza.

 Program ten rozprowadzany jest z nadziej�, �e b�dzie u�yteczny, lecz
 BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI; nawet bez gwarancji, �e moze by�
 SPRZEDAWANY lub U�YTECZNY DLA JAKIEGOKOLWIEK CELU. Wi�cej szczeg��w
 znajdzesz w Og�lnej Licencji Publicznej GNU.

 Powiniene� by� otrzyma� egzemplarz Og�lnej Licencji Publicznej z tym
 programem; je�li nie to napisz do:

 Free Software Foundation, Inc., 657 Mass Ave, Cambridge, MA 02139,
 USA.

 2277..  OOdd tt��uummaacczzaa..

 AX25-HOWTO - t�umaczenie na j�zyk polski. Informacja jak zainstalowa�
 i ustawi� niekt�re z najwa�niejszym pakiet�w do obs�ugi protoko�u
 AX.25 pod Linuxem.
 Copyright � 1997 Benedict P. Barszcz.

 Wiele termin�w, kt�re w tym dokumencie zastosowa�em mo�e brzmie�
 dziwnie w uszach polskiego czytelnika. Przepraszam, wynika to z tego,
 �e polska terminologia radia packet jest mi zupe�nie nie znana.
 Radioamatorem zosta�em tutaj w USA i polskie nazewnictwo nie by�o
 wymogiem do egzaminu. To jest b��d.

 Niekt�rych zwrot�w nie t�umaczy�em ze wzg��dow na ich ewidentno��, ale
 na pewno w tym miejscu si� grubo myl�. Inne zwroty s� niezgrabne i w
 tym miejscu masz szerokie pole do popisu, czytelniku. �lij poprawki do
 [email protected]. Zwroty idiomatyczne stara�em si� zast�powa�
 naszymi, polskimi odpowiednikami. Czasem przesadzi�em, albo zupe�nie
 min��em si� z celem:-)

 Mam wra�enie, �e pope�ni�em te� b��dy merytoryczne. Nie poprawi�em ich
 bo nie wiem gdzie:-).

 S� te� neologizmy, kt�re nie zosta�y konsekwentnie u�ywane w
 dokumencie, np. D�wi�koModem.

 Fragmenty w skrypcie 'munge' nie s� tlumaczone poniewa� nale�� do
 pliku i s� komentarzem autora pliku.

    Zmiany w stosunku do orygina�u:

    ppoorrtt 44000000..
       Port 4000 i port 3694/tcp dla node przez inetd; autor nie by�
       konsekwentny. Wybra�em port 4000.

    ooddwwoo��aanniiaa..
       Odwa�anie do Net-2-HOWTO zamieni�em na NET-3-HOWTO wskazuj�c
       jednocze�nie na jego polskie t�umaczenie. Zdaje si�, �e
       Net-2-howto ju� nie istnieje.

    nnaazzwwiisskkoo PPaannaa RReeuuggeerr..
       W jednym z odwo�a�, Terry poda� tylko imi�, a na innym miejscu
       r�wnie� nawisko. Dla czytelno�ci w pierwszym wypadku poda�em
       zar�wno imi� jak i nazwisko.

    bbuuddoowwaa jj��ddrraa..
       kolejno�� komend budowy j�dra poprawiona, aby faktycznie
       dzia�alo tak, jak autor zamierzy�. cd /usr/src postawione przed
       mv linux linux.old. Odci��em te� �cie�k� od nazwy pliku
       ax25-utils-12.tar.gz tak, aby zadzia�a�o zgodnie z zamierzeniem
       autora.

 2277..11..  PPooddzzii��kkoowwaanniiaa..

 Bardzo serdecznie chcia�bym podzi�kowa� Terry'emu Dawson, �e napisa�
 ten dokument. Dopiero przy t�umaczeniu go, zrozumia�em jaki kawa�
 roboty odwali�!

 Chcia�bym podzi�kowa� Bartkowi Maruszewskiemu, Piotrowi T�czy�skiemu
 oraz Piotrowi Pogorzelskiemu za (�wiadom� i nie �wiadom�) pomoc i
 natchnienie, aby ten dokument powsta�.

 Jednocze�nie chcia�bym przypomnie� Waldkowi Ogonowskiemu, SP2ONG, �e
 to on jest wszystkiemu winiem - zarazi� mnie Linuxem i nie wskaza�
 kliniki, gdzie sie to paskuctwo leczy:-).

 Oraz dzi�kuje wszystkim, kt�rzy nade�l� poprawki, kt�re na pewno
 udoskonal� to t�umaczenie.