The Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 1, by Various

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org


Title: The Esperantist, Vol. 2, No. 1

Author: Various

Editor: H. Bolingbroke Mudie

Release Date: May 29, 2012 [EBook #39840]

Language: Esperanto

Character set encoding: UTF-8

*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 2, NO. 1 ***




Produced by Andrew Sly, David Starner and the Online
Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net (This
book was produced from scanned images of public domain
material from the Google Print project.)






_Transcriber's Notes_

A few minor typographical errors have been corrected without notice.
However, many grammatical errors and odd spellings have been left as
in the original.




SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

15. (Vol. II., No. 1.)

_Januaro, 1905._

 THE
 ESPERANTIST

 La Esperanta Gazeto por la
 Propagando de la Internacia Lingvo.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Wholesale Agents: 14, Norfolk Street, Strand, London, W.C.

All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington Gardens Square, London, W.




CONTENTS.

                                           Page

 Christmas (_Clarence Bicknell_)              1
 A Question (Edward Metcalfe, M.A., Oxon)     1
 Month by Month                               2
 The Old Bellringer, by Korolenko
   (translated by Alfonso Wachter)            5
 Sheep Shearing in Australia
   (J. Booth, M.C.E.)                         7
 Hindustani and Esperanto
   (Lt.-Col. H. K. Gordon)                    8
 The Olives (translated from the Spanish
   of Rueda by A. Motteau)                    9
 The House that Jack Built (translated by
   J. T. Haxton)                             10
 Vivien, a Fairy Tale, Part I. (E.W.)        11
 Reminiscences (Edward Metcalfe, M.A., Oxon) 12
 When Blooms the Mignonette (Osip
   Ivanoviĉ Elleder). _To be continued_      13
 Professor Fox (translated by E. J. Catt)    14
 How to make Mincepies (Jem Ross Archibald)  15
 Scotch Persistency (F. A. Meigh)            15
 Esperanto                                   16




for Local Information apply to the Hon. Secs. of the following
Official Societies:--

Acton--Sro. E. J. GANT, Ivy Dene, Cumberland Road, Hanwell, W.

Barrow-in-Furness--Sro. JOHN THOMPSON, 52, Blake Street.

Battersea--Sro. A. E. LEE, 2, Cupar Road, Battersea.

Bedford--Sro. A. DUDENEY, 2, Rothsay Gardens.

Brighton--Miss OXENFORD, 16, Upper Westbourne Villas, Hove.

Brixton--Sro. E. W. EAGLE, 21, Kellett Road, Brixton.

Corbridge-on-Tyne--FRAŬLINO BICKELL, Springfield.

Dover--Sro. H. R. GEDDES, Northumberland House.

Dundee--Sro. J. DUCHENE, 3, Seagate.

Forest Gate--Sro. G. C. H. CARTER, 107, Ham Park Road.

Glasgow--Sro. J. H. WALLACE, 3, Hampden Terrace, Mount Florida.

Huddersfield--Sro. G. H. TAYLOR, 9, Norman Road, Birkby.

Ilford--Sro. W. A. JEFFERY, 42, Park Road, Ilford, E.

Keighley--H. W. D. HAMILTON, 15, Nashville Terrace, Fell Lane.

Leeds--Sro. J. E. WYMS, Achonry House, 3, Mexbro Avenue, Chapeltown Road.

Leicester--Sro. MUGGLESTONE, 61, Bonsall Street.

Liverpool--Sro. R. E. ISSOTT, 5, Gresham Street, Edge Lane.

London--Miss LAWRENCE, 41, Outer Temple, W.C.

Newcastle--Sro. J. MILLS, 129, Clara Street, Bonwell.

Portsmouth--Dr. GREENWOOD, 182, Queen's Road.

Plymouth--Sro. GRINDLEY, 23, Gifford Place.

St. Andrews--Sro. J. T. HAXTON, 133, South St., St. Andrews.

Settle--Sro. C. GRAHAM, Goldelands.

Tynemouth--Sro. ALAN F. DAVIDSON, 26, Park Crescent, N. Shields.

Warrington--Sro. W. H. WOODCOCK, Holly Bank, Letchford.

West London--Sro. S. MAITLAND, 22, Maclise Road, Kensington, W.




The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

    * * *

 THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
 100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

    * * *

 LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
 100, Gracechurch St., Londono, E.C.




 ĈIUJ, NI POVOS
 PARADIZON IRI.

 Kiu bone trinkas,
 Tiu bone dormas.
 Kiu bone dormas,
 Tiu ne pensas malbone.
 Kiu ne pensas malbone,
 Tiu certe ne pekas.
 Nu, ĉar kiu ne pekas.
 Paradizon eniros.
 De nun, bone trinku.
 Kaj vi paradizon iros.

    * * *

Por tio ĉi, oni devas aĉeti _bonajn vinojn_, kaj sin turni al:--
 Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France.




The "Review of Reviews"

 _Is the Best Magazine for Busy People.
 And it is read by 'Esperanto' Students._

The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of
the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.

The busiest and poorest in the community may here follow
with intelligent interest the great movements of Contemporary
History.

 Post Free for Twelve Months, 8/6,
 10 fr. 75 c., or 8.50 marks.

Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.




Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

Sro. Manuel Benavente, Murcia, Spain. Deziras
interŝanĝi poŝtmarkojn, precipe kun Kolonioj. Ankaŭ interŝ.
ilus. p-k. almenaŭ unufoje. Ĉiam Resp.

Sro. Harold W. Diamond, 18, Broadhurst Street, Leicester.
Koresp. kun Esperantistoj per ilus. p-k. aŭ leteroj.

Sro. F. Drewery, 1, Glen Street, Canon Street, Leicester.
Koresp. kun Esperantistoj per ilus. p-k. aŭ leteroj.

Sro. C. Jolivet, 28 rue Fernault, Bourges (Cher), France.
Kun fremdaj Esperantistoj per ilus. p-k. Ĉiam resp.

Sro. Walter H. Meigh, Ash Hall, Stoke-on-Trent, Eng.
Interŝ. ilus. p-k. kun ĉiulandanoj, krom Gt. Brit. kaj Francanoj.
Ankaŭ petas informojn de fabrikanto de litografoj por porcelano.
Deziras aĉeti.

Sro. Jules Michel, 9 rue Martin, Lyon, France. Interŝ.
ilus. p-k. kun ĉiulandanoj. Ĉ. resp.

Frl. M. Mitchell, Acuba House, 65, Marquess Road, Canonbury,
N. Kun alilandanoj per ilus. p-k. Ĉ. resp.

Srino Jean Paris, Château des Hommeaux, par Le Lion
d'Angers (M. et L.), France. Dez. kor. per leteroj aŭ ilus. p-k. kun
ĉiulandaj Esperantistoj.

Sro. H. W. Southcombe, The Park, Yeovil. Eng. Petas
informojn de ge Esp. pri la datoj kaj detaloj pri ia ĉiujara
art-fajraĵo aŭ fajr-festo kiu okazas ĉe ili. Ĉiam respondos.

Sro. Norman G. Stewart, c/o Mrs. Ronald, 24, Dover Street,
Glasgow, Scotland. Per ilus. p-k.

La Kosto de la Enskribo estas ses pencoj (70c. per poŝtmarke).




THE ESPERANTIST

The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language

 ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
 SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

 H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London. W.
 AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
 BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
 FRANCE.--Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.
 GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona. Elbe.
 MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
 RUSSIA.--Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.
 SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.

N.B.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtmarkon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
67, Kensington Gardens Square, London, W._

N.B.

15. [Vol. II., No. I.]

 Subscription, 3s. Per Annum.
 Single Copies, 4d. net. Nos.
 2 to 13, 6d. each; Later Issues
 4d. each, net.

JANUARO, 1905.




KRISTNASKO.

Originale verkita de Clarence Bicknell.


 Vilaĝ' malgranda--vintra nokto--
   Ŝtonega grot' malhela--
 Sed tie io pli brilega
   Ol ia stel' ĉiela.

 Ne reĝoj saĝaj ornamitaj
   Per multekostaj vestoj,
 Humile kurbiĝantaj teren
   Ĉe la manĝuj' de bestoj.

 Kaj ne la spicoj aŭ juveloj
   Aŭ fum' de bonodoro;
 Ĉar mirindaĵo tie kuŝas
   Senpreza pli ol oro.

 Riĉeco, saĝo kaj scienco,
   Malofta triopaĵo
 Mirindaj estas; sed ol ili
   Pli granda la vidaĵo!

 Infan' ne longe naskiĝinta
   En la manĝuj' dormanta,
 Kaj apud Li patrino simpla
   La Filon rigardanta.

 Jesuo Li, homara Reĝo,
   La Fil' de l' Alta Dio;
 Kaj ŝi, virino el virinoj,
   La Virgulin' Mario.

 Li nun el Dia trono regas
   Eterne adorata;
 Kaj ŝi ĉielan kronon portas
   De l' tuta mond' benata.




DEMANDO.[1]

Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).


 Mi, starante ĉe la rando
   De la Rondo Familia,
 Min prezentas per demando
   Al gelertularo mia;
 Min prezentas per demando,
 Mi,--la _iu_ ĉe la rando.

 Se, eminentulo mia
   Vi de mi demandos, "Kies
 La demando?" Al la via
   Peto, ĉu mi diros, "_Mies_"?
 Jen, kleruloj, la demando
 De la iu ĉe la rando.

 Ho! Samideanoj miaj
   Nur per la respondo _ĉies_
 Per voĉdonoj vere viaj
   Faros vi la lingvon _vies_.
 Pensu, do, pri la demando
 De la iu ĉe la rando.


PIEDNOTO:

[1] La Redaktoro tre ofte ricevis tiun demandon.




LA LAMPIRO KAJ LA BUFO.

Tradukita de A. Motteau.


 Lampiro el la herb' heletis
 Fosfore (vesper' lumigilo),
 Ĝin Bufo ekvidint' elĵetis
 L' enhavon de venenpafilo
 Al la nekulpa vermo stela.
 --"Neniam," la Lampiro diris,
 "Mi malbonaĵon al vi faris;
 Min kial do vi nun mortigas?"
 Respondis Bufo la malbela:
 "Ĉu vi ne lumon disvastigas?"




MONATO POST MONATO.


La mondo nun pliaĝiĝis per unu jaro, kaj ni ĉiuj tial
plisaĝiĝis. La progreso farita de Esperanto estas eĉ pli
rimarkinda ol dum la jaro 1903. Al ĉiuj kunbatalantoj ni deziras
sendi koregajn gratulojn pro tiu ĉi sukceso, kaj ni ankaŭ aldonos
la plej sincerajn bondezirojn por la nova jaro. Ĝi estu ankoraŭ pli
progresema! Ĝi estu eĉ pli feliĉa por la Esperantistoj!

Lastan monaton ni havis la plezuron aranĝi la Enhavnomaron de nia
unua volumo, kaj la fakto memorigis al ni multajn ĉarmajn horojn kun
la Esperantistoj, persone kaj letere. Precipe ni deziras sendi
bondezirojn al nia sindonema verkantaro. Ili fariĝu pli kaj pli
internaciaj!

Kiam skeptikulo trarigardos tiun enhavnomaron, li ne plu dubos la
internaciecon de la lingvo.

Dank' al la jara progresado en Anglujo, oni ne plu devas kredi, ke
"Esperanto estas kuracilo por korpaj malsanoj," aŭ "nova nutraĵo
por la homa korpo," sed preskaŭ ĉiuj scias ke Esperanto nutras nur
la spiriton, kaj kuracas nur la malpaciĝojn de la homaro.

Estas mirinde ekscii kiom da anoncado estas necesa antaŭ ol la
loĝantoj de eĉ unu malgranda urbo ĉiuj konatiĝu kun la temo, kaj,
kompreneble, restas ankoraŭ multe, multe da farota laboro. Ni ne
laciĝu, ni ne restu je niaj laŭroj, rigardante la ĝardenon, kiu
enhavas tiom da semitaj semoj! Ne, ni devas ĉiam klopodadi; ni ja
devas akvi la semojn per la pura akvo de internacieco, kaj ni devas
zorgi ke ili ne sekiĝu pro manko de intereso, flego, aŭ helpo
niaparte.

Profeto dirus ke tiu ĉi nova jaro devas esti tre grava por la
Esperanta movado. Ĉu ni ne havos almenaŭ unu grandan Internacian
Kunvenon, kiu kredeble okazos en Aŭgusto, inter niaj afablegaj
Boulogneaj amikoj? Kaj ĉu tiu ĉi senpacience atendata renkontiĝo
ne honoriĝos je la ĉeesto de nia estimata estro, Doktoro Zamenhof
mem!

Tiu ĉi sola fakto estas sufiĉe famigi la nunan jaron, sed ja estas
ne bezone atendi ĝis la bela somero por trovi signojn de progreso.
Malvarma vintro produktos diversajn novajn gazetojn, kiujn sendube la
varmeta printempa kaj varma somera vetero florigos, ĝis ili povos
posedi ian influon inter la jam multenombraj internaciaj gazetoj.

Tiu ĉi fakto, la plimultiĝo de gazetoj, estas unu kaŭzo de la
nepligrandigo de The Esperantist. Niaj legantoj memoros ke
ni proponis pligrandigi ĝin, se eble, dum la 1905a jaro. Ni multe
timis ke, la progreso de nia afero postulus tiun ĉi pligrandigon,
kvankam ni trovas, ke dekses paĝoj estas ja sufiĉaj por nia
libertempo.

Kaj, ĉar nun ne estos necese pligrandigi gazeton, kiu ne plu estos
la _sola_ Brita organo, ni klopodas ĝin pligrandigi sen pligrandigo!
Tiu ĉi ŝajnos sendube parodoksa al niaj legantoj; ĝi tamen estas
la vero, ke ni trafis! Anstataŭ la klubaj sciigoj, kiuj antaŭe
troviĝis nur Angle, ni intencas presigi serion da artikoloj sub
la nomo _Monato post Monato_. Tiuj ĉi enhavos, en la du lingvoj,
la memorindajn agojn de la antaŭa monato. Tiel alilandaj
Esperantistoj--kiuj ĉiam plimultiĝas inter nia abonintaro--ne
perdos tri aŭ kvar paĝojn, kaj enlandaj Esperantistoj gajnos pli da
ekzercado pro la ŝatataj laŭvortaj tradukoj. Jen la Q.E.F. kaj la
Q.E.D. de nia problemo.

Du diversaj vojoj nun malfermiĝas antaŭ ni. Ni povas komenci tiun
ĉi serion per resumo de la jam farita progreso de la lasta jaro, aŭ
ni povos limigi niajn rimarkojn je la lasta monato. Uzante la
supredonitan titolon, la dua el tiuj ĉi du vojoj ŝajnas esti
preferinda, kaj ni nun pritraktas la memorindaĵojn de la 1904a
jarfino.

Estas malvarme dum la vintraj monatoj, ni do komencos nian esploron
en pli varmaj landoj, kie la Esperanta Suno sin montris pli forta kaj
potenca ol antaŭe. Plej malproksime, la vasta regiono de Queensland,
Aŭstralio, meritas atenton nian. La Redaktoro de la plej gravaj
tieaj ĵurnaloj aniĝis je Esperanto; ni verkis artikoleton kiu eble
poste tie aperos, kaj, el diversaj partoj de la Kolonio venas la
kutimajn demandojn de niaj estontaj kunbatalantoj. Nova Zelando
ankaŭ estas Esperantema nuntempe, kaj la diversaj jam presitaj
artikoloj alportas siajn fruktojn.

Tiel varma, kaj eĉ pli vasta, la Hindujo nun kolektas varbulojn por
nia aro. Sro Adinarayana Chettiar verkis valoran artikolon sur la
_Indian Review_, la plej grava el la tieaj gazetoj. Ni ankaŭ skribis
respondon,--presota aŭ ne, laŭ la volo de "Lia Redaktora Moŝto."

En Centra Ameriko, la Direktoro de la Nacia Instituto de la
Respubliko San Salvador varme aprobas la Esperantajn paroladojn de
nia abonanto, Sro R. G. Abrill. Eble, pro tiu ĉi fakto, ni
scivolaj Esperantistoj baldaŭ ekkonos plu pri tiuj ĉi (de ni
preskaŭ nekonataj) Respublikoj. Parolante pri tiuj ĉi, ni ja bone
memoras interesan okazon. Tre fervora amiko translokiĝis en
Venezuelon, kaj kompreneble, ni proponis ke li tie fondigu grupon.
Post kelkaj semajnoj alvenis poŝtkarto, prezentanta "La Grupo
Progreso." Sed bedaŭrinde estis areto da nudaj nigruloj! Sed, sen
ŝerc' devas esti en Venezuelo, multaj inteligentaj homoj, kiuj
konsentos Esperantistiĝi. Interesaj artikoloj antaŭ ne longe venis
el Virginia kaj Erie en la Unuigataj Ŝtatoj.

Pli proksime je ni, en progresama Maltujo, supersignitaj literoj
malhelpas la fondigon de la atendata _Malta Gazeto_, sed espereble,
la solvo de la problemo apudestas, kaj ni baldaŭ povos doni al ĝi
bonvenon.

El Alĝerujo, la ĉiam energia Kapitano Capé sendas interesajn
sciigojn, kaj, inter alioj, deziras ricevi la nomojn de tiuj, kiuj
povos partopreni je Esperantista Karavano ĉe Pasko, 1905. Oni ankaŭ
organizas ekspozicion. Ĉu helpontoj bonvolos skribi al la
Prezidanto, 17, Boulevard Gambetta, Algiers?

En Anglujo, kuraĝiga sciigo venas el Folkestone. La Komerca Ĉambro
tre interesiĝis pro parolado farata de Sro Geddes, la bonekonata
Sekretario de la Dovera Grupo. Sendube la fondo de Folkestona Societo
baldaŭ sekvos, kaj ni tiam povos aĉeti rond-vojaĝan bileton por
viziti la "Kvin Havenojn Esperantistajn," Dover, Folkestone,
Boulogne, Calais, kaj Ostend! Jen libertempa ekskurso por la
maramantoj! Pripensu je tio!

Hastings nun posedas Grupon, kies prezidanto estas Dro Martyn
Westcott. Tiu ĉi fervora kunlaboranto ofte verkas artikolojn pro kaj
por Esperanto. Li diras al ni ke dum restado en Parizo li vizitis
Notre Dame, kaj tie ĝoje ekvidis la verdajn steletojn ĉe la
butontruoj de du Hispanaj vojaĝantoj. Ne estas necese diri, ke la
kontenteco estis reciproka, kaj la proverbo ke "du plezurigas, tri
ĝenas," ne tie trovis pruvon.

Ĉe la Club Café ni de la Londona Klubo havis la plezuron aŭskulti
serion de artikoloj pri la Germana literaturo, kiun afable elparolis
nia vizitanto Sro Jürgensen. Tiam, kiel ĉiam, Esperanto ne
bezonis tradukiston!

Sed eble la plej bona pruvo de progreso estas la fakto ke la
Esperanta Biblioteko ankoraŭ pligrandiĝis. _La Ventego_, de
Shakespeare (Arta Eldono, 3 fr.), nun estas preta. Alia bonepresita
verko sur bona papero, kiu donos al ĉiuj grandan plezuron kaj
instruon, venas el Belgujo: _Paĝoj el la Flandra Literaturo_,
tradukitaj de Dro Seynaeve kaj Dro van Melckebeke (134 pp., 1s.
6d.).

La Firmo Hachette ankaŭ eldonigis _Kondukanto de la Interparolado
kaj Korespondado_, de A. Grabowski (180 pp., 2s.); utila internacia
volumo.

Multaj Korespondantoj mendis kovrilon por la unua volumo. Ni
bedaŭras, ke ni ne eldonos specialan kovrilon, ĉar la plejmulto el
niaj legantoj havas, ni esperas, sian specialajn ŝatojn, kaj
preferos elekti sian propran bindaĵon.

La Redaktoro.


MONTH BY MONTH.


The world is now older by a year, and we are all the wiser in
consequence. The progress made by Esperanto is even more remarkable
than during the year 1903. To all fellow-workers do we desire to send
most hearty congratulations on this success, and we also add our most
sincere good wishes for the New Year. May it be still more
progressive! May it be even happier for Esperantists!

Last month we had the pleasure of arranging the index of our first
volume, and the fact reminded us of many charming hours spent with
Esperantists in person and by letter. Especially do we desire to send
good wishes to our devoted contributors. May they become more and
more international!

When a sceptic looks through this index he can no longer doubt the
internationality of the language.

Thanks to the year's progress in England, one no longer need believe
that "Esperanto is a cure for bodily ailments," or "a new food for
the human frame," but almost all are aware that Esperanto feeds only
the mind, and cures but the discords of humanity.

It is wonderful to find out how much advertising is necessary before
the inhabitants of even a small town can all be made cognisant of the
matter, and of course a great deal of work still remains to be done.
Let us not weary; let us not rest on our laurels watching the garden
which contains so many sown seeds! No, let us ever be busy; we must
indeed water the seeds with the pure water of internationality, and
we must take care that they be not dried up for lack of interest,
care, or assistance on our part.

A prophet would say that this new year must be very important for the
Esperanto movement. Shall we not have at least one great International
Congress, which will probably take place in August among our kind
friends in Boulogne? And will not this impatiently-awaited gathering
be honoured by the presence of our esteemed chief, Dr. Zamenhof
himself!

This single fact is enough to make the present year famous, but it is
indeed unnecessary to wait for the lovely summer time to find signs
of progress. Chill winter will bring forth divers new gazettes,
which, no doubt, warm spring and hot summer will cause to flourish,
till they can obtain some influence among the already numerous
international journals.

This fact, the increase in the number of gazettes, is one reason for
the non-enlargement of The Esperantist. Our readers may
remember that we proposed to enlarge it if possible during 1905. We
much feared that the progress of the cause would demand this
increase, although we find that sixteen pages are indeed enough for
our free time.

And, as it will not now be necessary to enlarge a gazette which will
no longer be the _only_ British organ, we are taking pains to enlarge
it without enlarging it! This may seem paradoxical to our readers; it
is nevertheless true that we have succeeded. Instead of the club
news, which formerly was found only in English, we intend to print a
series of articles under the title of "Month by Month." These will
contain, in the two languages, the memorable events of the preceding
month. Thus Esperantists in other lands--who are constantly becoming
more numerous among our subscribers--will not lose three or four
pages, and inland Esperantists will gain more practice by means of
the appreciated literal translations. Here is the Q.E.F. and the
Q.E.D. of our problem.

Two different courses now open up before us. We can begin this series
with a _résumé_ of the accomplished progress of last year, or we can
limit our remarks to the last month. Employing the title given above,
the latter of these courses seems preferable, and we now treat of the
memorable events of the close of 1904.

It is cold during the winter months, so we will commence our
explorations in warmer lands, where the Esperantic Sun has shown
itself stronger and more powerful than of old. Farthest off, the vast
region of Queensland, Australia, merits our notice. The Editor of the
most important journals there has become allied with Esperanto; we
have written a short article, which perhaps will appear there later,
and from divers parts of the Colony come the usual inquiries from our
future fellow-workers. New Zealand is also Esperantically inclined at
present, and the several articles already published are bringing in
their fruits.

As warm, and even vaster, India now enrolls recruits for our army.
Mr. Adinarayana Chettiar has written a valuable article in the
_Indian Review_, the most important of local gazettes. We have also
written a reply--to be printed or not, according to the will of "His
Mightiness the Editor."

In Central America, the Director of the National Institute of San
Salvador warmly approves of the Esperanto lectures of our subscriber,
Mr. R. G. Abrill. Perchance in this account we inquisitive
Esperantists will soon be able to find out more about these (to us)
almost unknown Republics. Speaking of these, we well remember an
interesting circumstance. A very enthusiastic friend moved into
Venezuela, and, of course, we proposed that he should found a group
there. A few weeks later came a postcard representing "The Group
Progress," but, unfortunately, it was a cluster of naked niggers!
But, joking aside, there must be many intelligent folk in Venezuela
who are willing to become Esperantists. Interesting articles have
lately come from Virginia and Erie, in the United States.

Nearer to us, in progressive Malta, accented letters hinder the
foundation of the awaited _Maltese Gazette_, but it is to be hoped
that the solution of the difficulty is at hand, and that we shall
soon be able to give it a welcome.

From Algeria, the ever-busy Captain Capé sends interesting news, and,
among other things, wishes to receive the names of those able to take
part in an Esperanto Caravan at Easter, 1905. An exhibition is also
being organised. Will helpers kindly write to the President, 17,
Boulevard Gambetta, Algiers?

In England, encouraging news comes from Folkestone. The Chamber of
Commerce was much interested at a lecture given by Mr. Geddes, the
well-known secretary of the Dover Group. Doubtless the foundation of
a Folkestone Society will soon follow, and we shall then be able to
invest in circular tickets to visit the "Five Esperanto Havens,"
Dover, Folkestone, Boulogne, Calais, and Ostend. There is a holiday
trip for lovers of the sea! Just think of it!

Hastings now possesses a group, whose president is Dr. Martyn
Westcott. This devoted collaborator has often written pro-Esperanto
articles. He tells us that during a stay in Paris he visited _Notre
Dame_, and there saw with pleasure the green stars worn in the
buttonholes of two Spaniards. It is needless to say that the pleasure
was mutual, and the proverb, "Two's company, three's none," did not
here find confirmation.

At the Club Café we of the London Club had the pleasure of listening
to a series of articles on German literature, kindly delivered by our
visitor, Mr. Jürgensen. Then, as always, Esperanto needed no
interpreter!

But possibly the best proof of our progress is the fact that the
Esperanto Library has further increased. Shakespeare's "Tempest" (Art
Edition, 2s. 6d.) is now ready. Another well-printed book, on nice
paper, which will give all much pleasure and instruction, comes from
Belgium: _Pages from Flemish Literature_, translated by Drs. Seynaeve
and van Melckebeke (134 pp., 1s. 6d.).

Messrs. Hachette have also published _Conversation and Correspondence
Guide_, by A. Grabowski (180 pp., 2s.); a useful international
volume.

Many Correspondents have applied for a cover for Vol. I. We regret
that we are not publishing any special cover, as the majority of our
readers have, we hope, their special fancies, and will prefer to
choose their own binding.

[Literal Translation].




LA MALJUNA SONORIGISTO.

Rakonto de V. Korolenko. Tradukita de Alfonso Wachter (Riga).


La vilaĝeto kviete dormetas. La nebulaj konturoj de la malriĉaj
dometoj nur malklare disegniĝas. Ie lumo lumetas, nur malofte
pordego kraketas aŭ gardahundo ekbojas: iafoje el la malhela maso de
la bruetanta arbaro la formoj de piedirantoj aŭ de solaj rajdantoj
movas; aŭ la radoj de veturilo grincas. Tiuj estas la loĝantoj de
la unuopaj vilaĝetoj, kiuj kunvenas en sian preĝejon festi la
printempan feston.

La preĝejo staras sur monteto, en la mezo de la vilaĝeto. La
fenestroj radias je lumo. La malnova, alta, malluma sonorilejo alte
superstaras en la malhele blua ĉielo.

La ŝtupoj de la stuparo krakas; la maljuna sonorigisto Miĥeiĉo
supreniras la turon, kaj baldaŭ lia malgranda lanterno perdiĝas en
la spaco, kiel en la aero libere flugpendanta stelo. La supreniro de
la ŝtuparo kaŭzas penadon al la maljunulo. La piedoj ne volas obei
plu, kaj la okuloj vidas nur malbone. Jam estas tempo iri je ripozo,
sed Dio ankoraŭ ĉiam ne sendas la morton. Li enterigis la filojn,
la nepojn, li sekvis la maljunulojn kaj la junulojn al la tombo kaj
li vivas ankoraŭ! Estas malfacile....

Ofte li jam festis la printempan feston; ofte, li ne scias kiel ofte,
li atendis la festan horon tie ĉi en la sonorilejo.

La maljunulo paŝas la galerion de la preĝeja turo kaj li apogiĝas
je la balustrado. Sube, ĉirkaŭ la preĝejo, etendiĝas la tomboj de
la vilaĝa tombejo; la malnovaj krucoj troviĝas tie, kvazaŭ
defendantaj brakoj super la mortintoj. Tie ĉi kaj tie betulo
kreskas, kies foliaro ankoraŭ ne burĝonas. De tie la bona spica
odoro de junaj burĝonoj kaj la malĝoja trankvileco de eterna dormo
atingas al Miĥeiĉo.

Kio estos kun li post unu jaro? Ĉu li denove staros tie supre sub la
metala sonorilo veki per laŭta sono la dormetantan nokton? Aŭ ĉu
li kuŝos tie sube, en la malluma angulo de la tombejo? Dio scias! Li
estas preta, sed tiun ĉi fojon Dio lasis lin festi la feston. "Al la
Sinjoro estu danko!" la maljunaj lipoj murmuretis la kutiman
formulon, kaj Miĥeiĉo suprenrigardis en la stelplenan altaĵon, en
la ĉielon, kie radiis milionoj da lumoj....

"Miĥeiĉo, Miĥeiĉo!" eksonas de sube, tiel same, maljuna tremanta
voĉo. La maljuna diakono rigardas supren je la turo kaj tenas la
manon antaŭ la palpebrumantaj larmantaj okuloj, sed li malgraŭe ne
vidas Miĥeiĉon. "Kion vi volas? Tie ĉi mi estas," la sonorigisto
respondas, kaj, kurbiĝante el la turo: "Ĉu vi ne vidas min?"

"Ne, ĉu ne estas jam tempo? Kion vi pensas?"

Ambaŭ ili rigardis la stelojn. Mil lumoj de Dio lumetas super ili en
la alteco. La flamanta "veturilo" staras jam tre alte. Miĥeiĉo
meditas. "Ankoraŭ ne, estas ankoraŭ tro frue. Mi scias la tempon!"

Li scias; li bezonas nenian horloĝon. La tero, kaj la ĉielo, kaj la
blanka nubeto kiu mallaŭte naĝas en la etero, kaj la malluma
arbaro, kiu tre mistere paroletas, kaj la murmureto, ĉiuj estas
konataj, ĉiuj estas parencaj al li. Ne vane li vivis tie ĉi sian
tutan vivon.

La malproksima estinteco viviĝas antaŭ li. Li memoras kiel li foje
supreniris ĉi tiun sonorilejon. Ho Dio! Kiel longe de tiu tempo. Kaj
do mallongatempo! Li vidas sin kiam blonde bukla knabo; la okuloj
brilis, la vento--ne tiu kiu turnigadas la polvon sur la stratoj, sed
aparta vento, kiu per liaj senbruaj flugiloj blovas sur tero--ludis
en liaj bukloj. Sube, tute malproksime malmulte da malgrandaj homoj
iris, la dometoj de la vilaĝo staris, kaj la arbaro etendiĝis, kaj
nur la maldensejo sur kiu la vilaĝo staris ŝajnis grandega,
preskaŭ senlima. "Kaj tie ĝi ja estas, en ĝia tuta grandeco!"
ridetas la maljunulo, kaj li malsupren rigardas je la malgranda
maldensejo.

Tia estas ankoraŭ la vivo! En la juneco ni vidas nek finon, nek
limon. Kaj tiam ĝi kuŝas tie, kiel sur la supraĵo de la mano, de
la komenco ĝis la fino, tie en la angulo de la tombejo! Estas tempo
por ripozi! Ja estas tempo! Miĥeiĉo ankoraŭ unufoje rigardas je la
steloj, leviĝas, surmetas la ĉapelon kaj kolektas la ŝnurojn de la
sonoriloj.

Post minuto, la nokta aero ektremas pro laŭta sono, dua, tria, kvara
sekvas unu la alian, kaj en la varmetan nokton elsonas potencaj,
longetirataj, kantantaj, kaj sonorantaj tonoj.

Ili silentas. En la preĝejo komencas la Diservo. En la pli fruaj
jaroj Miĥeiĉo estis ĉiam malsuprenirinta, kaj estis starinta ĉe
la pordo por preĝi kaj aŭskulti la kanton. Sed nun li restas en sia
alteco, li do estas tiel laca hodiaŭ. Li sidiĝas sur la benko,
aŭskultas la mutiĝantan sonoradon de la svinganta metalo, kaj
meditas. Pri kio? Eĉ li povis doni nenian respondon je tiu ĉi
demando. La turo estas nur nesufiĉe lumigata per la malgranda
lanterno, la sonoriloj mem estas perditaj en mallumo; de
malsupre el la preĝejo kelkafoje eksonas mallaŭta kanto, kaj nokta
vento movas la ŝnurojn kiuj estas alligitaj al la feraj koroj de la
sonoriloj.

La maljunulo lasas profunde malleviĝi la kapon, en kiun venas
neklaraj pensoj.

"Ili kantas la himnon," li pensas, kaj vidas sin en la preĝejo.
Infanokuloj malsuprene rigardas de la ĥorejo. La maljuna pastro, la
mortinta Patro Naŭmo, preĝas je tremanta voĉo la finan preĝon.
Cent kapoj de vilaĝanoj subfleksiĝas kiel maturaj spikoj je la
vento, kaj denove stariĝas. Ili faras la signon de la kruco. Estas
nur konataj vizaĝoj. Tie la severa vizaĝo de la patro, tie la pli
maljuna frato kiu profunde ekĝemas. Tie li mem, florante en sano kaj
forto, plena de nekonata espero kaj feliĉeco, de la ĝojoj de la
vivo!

Kie estas la feliĉeco? Malsuferebla laboro, turmento, zorgo! Kie
estas la feliĉeco? La malfacila sorto fosas faltojn sur la juna
frunto; fleksigas la fortan dorson; instruas ekĝemi kiel la pli
maljuna frato!

Sed tie, maldekstre, inter la vilaĝaninoj, kun humile subfleksita
kapo, staras lia "knabino." Ŝi estis bona edzino, ŝi ripozu en
paco! Kaj multajn suferojn ŝi suferis, la amatino!

Mizero, kaj laboro, kaj sufero detruas la plej belan virinon; la
brilo de la okuloj estingiĝas, kaj esprimo de ĉiama timo antaŭ la
neatenditaj batoj de la sorto anstataŭas la ĉarmegan belecon de
juneco! Jes, kie estas ilia feliĉeco?

Unu el la filoj estis restinta al ili, ilia espero, ilia ĝojo, sed
ankaŭ ĉi tiun la maljusteco de la homoj detruis.

Jes, tie li sidas, la riĉa pekulo, kaj subfleksas sin ĝis la tero,
kaj opinias ke per tio li povos delavi la larmojn de la orfoj;
humilege li falas sur genuojn, kaj batas la frunton kontraŭ la tero.

Sed Miĥeiĉo furiozas, kaj la malhelaj vizaĝoj de la sanktuloj sur
la muroj serioze rigardas super la homa sufero kaj la homa
maljusteco.

Ĉio tio estis pasinta, ĉio tio kuŝas malproksime je li. Nun la
mondo konsistas por li el ĉi tiu malvasta turo, kie la vento en la
mallumeco kriegas kaj ekmovas la sonorilajn ŝnurojn.

"Dio juĝos vin," la maljunulo murmuras, kaj larmoj fluadas sur liaj
maljunaj vangoj.

"Miĥeiĉo, he Miĥeiĉo! Kio estas? Ĉu vi ekdormis?" eksonas de
sube. "Kion!" vokas la maljunulo, kaj li rapide saltas sur la
piedojn. "Dio, mi do ne estas ekdorminta! Estas la unua fojo!"
Kaj, je rapida lerta mano, li kolektas la ŝnurojn. Sube, preskaŭ
kiel formikoj, moviĝas la amaso de la vilaĝanoj, la orbrilantaj
standardoj de la preĝejo flugetas en la aero. Estas la ĉirkaŭiro.
La procesio ĉirkaŭ la preĝejo estas finita, kaj Miĥeiĉo aŭdas
la ĝoja voko "Kristo estas reviviĝinta."

Kaj tiu ĉi voko pelas ondegon for de la maljuna koro de Miĥeiĉo.
Ŝajnas al li ke la vakskandeloj pli hele ekbrilas, ke la amaso pli
dense ondetadas, kaj la standardoj pli gaje flugetas.

Antaŭe neniam la maljuna Miĥeiĉo tiel sonoris. Ŝajnas, ke la
plenega maljuna koro vivigas la senvivan metalon, kaj la tonoj
ĝojegas kaj kantas, ridas kaj ploras, kaj ĉiam pli alte ĝis fine
ili atingas la steloplenan ĉielon. Kaj la steloj brilas kaj brilegas
ĉiam pli hele, kaj la sonoriloj tremas kaj supreniras, kaj denove
falas, keresante, sur la tero.

La granda baso sonegas, kaj vokas per potenca forta voĉo, pro kio
ektremas ĉielo kaj tero: "Kristo estas reviviĝinta!"

Kaj du tenoroj, tremantaj pro egalaj batoj de la feraj koroj de la
sonoriloj, unuvoĉe kaj belsone kantas: "Kristo estas reviviĝinta!"

Kaj du tute malgrandaj sopranoj, kvazaŭ timeme, miksiĝas inter la
grandaj, kaj ĝoje kaj kiel malgrandaj infanoj, rapideme kantas:
"Kristo estas reviviĝinta!"

Kaj ŝajnas, ke la malnova sonorilejo tremas kaj ŝanceliĝas, kaj ke
la vento, kiu ventumas la vizaĝon de la sonorigisto, etendas siajn
larĝajn flugilojn kaj kunkantas: "Kristo estas reviviĝinta!"

Kaj la maljuna koro forgesas la vivon, kun ĝiaj zorgoj, kaj ĝia
mizero. Li forgesas ke sia vivo estis forfluinta nur en ĉi tiu
malvasta kaj malhela turo, ke li restas sola en la mondo, kiel
maljuna arbo, kiun la fulmo frakasis. Li aŭskultas la tonojn, tiujn
ĉi kantantajn kaj ĝemantajn sonorilojn, kiuj svingas al la fiera
ĉielo, kaj denove malsupreniras sur la malriĉa tero, kaj ŝajnas al
li, ke li estas denove ĉirkaŭata de siaj filoj kaj nepoj, kaj ke
iliaj ĝojaj voĉoj unuiĝas al la ĥoro kaj kantas al li pri
feliĉeco, pri ĝojo kiujn li ja ne konis en vivo.

La maljuna sonorigisto tiris la ŝnurojn; grandaj larmoj fluis sur
liaj vangoj, kaj lia koro frapis pli forte, pro la iluzia feliĉeco.

Sube, la vilaĝanoj aŭskultis kaj interparolis. Neniam la maljuna
Miĥeiĉo tiel mirinde sonigadis!

Subite la granda sonorilo tremis falstone, kaj mutiĝis.

La voĉoj mutiĝis, kvazaŭ oni volis aŭskulti la malĝojan
etenditan tonon, kiu tremis, kaj ploris, kaj ĝemis kaj, iom post
iom, sin perdis en la aero.

La muljunulo refalis senforte sur la benkon, kaj du lastaj larmoj
fluis malrapide sur liaj palegaj vangoj....

Anstataŭ lin, vi tie sube! La maljuna sonorigisto elsonoris!




ŜAFTONDADO EN AŬSTRALIO.

Originale verkita de J. Booth, M.C.E.


Eble la plej karakteriza afero kiun oni povas vidi en tiu ĉi lando
estas unu el niaj grandaj ŝaftondejoj dum plena irado.

La konstruaĵo uzata por tiu afero nesimilas kian ajn, ĝia vidiĝo
estas ofte pentrinda, ofte mala. La aktiveco de la afero dum
tond-tempo estas miriga; dum neuzatempo, miro estas ke la loko aperas
tiel lasata kaj senbrua, kiel dezerto.

La konstruaĵo, kiun ni nomas "Woolshed" (elp. ŭulŝed), estas
konstruata el ligno, per grandaj pezegaj stangegoj kaj traboj,
trunkoj de arboj faligitaj en najbaroj arbaroj, apenaŭ pli ol
deŝeligitaj, aŭ malebene segitaj kaj hakitaj. Ĝi estas tegmentata
per ŝelo, aŭ, pli malantikve, per zinkita fero, murata per
lignaĵoj, kaj interne dividata je multaj ŝafkortoj kaj vojetoj. Ĝi
havas neniajn fenestrojn sed nur truojn, kovratajn, se bezone, per
lignaj kovriloj.

Internaj dividaĵoj de la "ŝed" estas farataj per lignabariloj por
konstrui ejojn en kiuj staras la ŝafoj.

Ĉe unu fino de la "ŝed" estas la granda ŝafenirejo, ĉe la alia,
la pordego tra kiu la sakegoj de lano estas portataj al vagonoj.
Inter la ŝafejo kaj tiu pordego staras la tablo aŭ benko sur kiu
oni ekzamenas la ŝaflanojn; kaj ankaŭ la lanpremegilo. Apud tiu ĉi
sin trovas ujoj por inko, numeriloj, brosoj, kudriloj kaj ŝnuretoj,
k.t.p. La oficejeto de "ŝed-estro" kutime lokiĝas en proksima
angulo. La "ŝed" eble ne estas afero tre beleta, sed tamen oni devis
ĝin sperte desegni ĉiudetale, tial ke ne estu ia tempperdo nek
difekteco al ŝafoj aŭ lano, nek malhelpo al tondistoj.

Nu vidu kampon, tiel grandan kaj larĝan ke oni ne povas vidi limojn
ie, jen arbata per Eŭkaliptoj, altaj aŭ malaltaj laŭ iliaj specoj
sed ĉiam verdaj, jen tute nearbata nature aŭ nearbigata homlabore,
aŭ ankoraŭ, kaj plej ofte, nek nearbata, nek verdigata per arboj;
sed plena je arboj, mortigitaj per ŝeltranĉado ringe (tie ĉi
nomata "ringado," Angle, _ringing_).

Tiu ĉi ringado, mi devas klarigi, estas la tranĉo tute ĉirkaŭ
arbo, tute tra la ŝelo, intence ĝin mortigi por plibonigi la
kreskadon de la ĉirkaŭa herbaro, sen la laborego postulata por
arbon elfosi.

Blankaj, nudaj, malbelaj, staras tiuj mortaĵoj, aŭ en sunbrilego,
aŭ en malvarma blua lunlumo; sed iel tamen rigardindaj kaj majestaj,
ĉar ili estas tiel multaj, tiel grandaj, tiel similaj.

Ĉe tia loko sin trovas nia konstruaĵo, eblege apud rivereto, eble
apud fosita akvotruo, ĉar riveroj estas malmultaj tie ĉi. Ĉirkaŭe
staras dometoj por tondistoj kaj laboristaj. Krom tiuj, kaj kelkaj
lignaj bariloj, nenio estas videbla pli proksime ol eble kelkaj
mejloj.

Neuzatempe, ĉio estas sufiĉe malaktiva, sed tiam kiam la tempo
alvenas kiam la tondegado komencas, kia ŝanĝo! Tiam la tuta loko
ekviviĝas, dometoj estas enloĝigitaj, eĉ troplenigataj, viroj kaj
knaboj kuradas tien ĉi kaj tien, kaj anstataŭ ol la antaŭa
senbruego, oni aŭdadas bruegadojn, ekkriojn, babilaĵojn
ĉiaspecajn, kaj, pli laŭte ol ĉio, blekon blekegon, blekadon de
ŝafoj kaj iliaj idoj!

Tiu ĉi estas la okupega tempo el jaro por la ŝafposedantoj. Dum
tiuj ĉi tri aŭ kvar semajnoj ili kolektas sian ĉiujaran
lanrikolton; ĉiuj iliaj ŝafoj kiuj dum la jaro paŝtis sur vastaj
kampoj nun estas tie ĉi amasigataj. Tien ĉi venas tondistoj de la
tuta ĉirkaŭaĵo, kaj la lokaj laboristaj, tiom kiom oni povas
forsendi de ilia kutima laboro, kaj multe da aliaj laboruloj kiuj
serĉas laboron; ĉiuj kunrenkontiĝas por kune labori ĉe tiu ĉi
afero, dum ia mallonga tempo kaj tiam poste disiri ree laŭ siaj
diversavojoj.

Kiel la laboro estas farata? Kion tiu amaso faros?

Jen nu la afero komencas. Matenfrue (aŭ ofte vespere de la antaŭa
tago) tiom da ŝafoj, kiom povas enhavi la plej granda ŝafkorto de
la _ŝed'o_, estas kurigataj en ĝin, tiam poste, kiam ĉio estas
preta, oni plenigas el tiu ĉi ŝafkorto la pli malgrandajn
dividaĵojn, kiuj ĉeestas laŭlonge ambaŭaj flankoj de la
konstruaĵo. Brua laboro ĝi estas; tia vokego, tia puŝado, tia
blekado, tia piedgratado, kiu daŭras ĝis la lasta ŝafo tondiĝis.
La laboristoj plenumas tiun ĉi laboron kaj ili ankaŭ faras ĉiun
ordinaran nespertan laboron, da kiu estas nature multo.

Inter tiuj ĉi centraj dividaĵoj, kaj la flankaj muroj staras la
tondistoj. Horo batas. Ŝedestro elvokas "tempo!" Ĉiu tondisto
ekprenas unu el siaj ŝafoj, trenas aŭ portas ĝin en larĝejon,
rapide ĝin renversas, tenas ĝin inter siaj kruroj; kaj post
malmulte da minutoj, ĝia blanka lanaro kuŝas amasata sur la planko.
Tuj la nuda maldika bruteto estas forpelata tra malgranda truo en
malgrandan eksterkorteton, kie oni kalkulos la nombron pro kiu ĉiu
tondegisto estas pagota. En tiu ĉiu korteto ankaŭ oni gudropresas
la ŝafojn kaj presas per varmega feraĵo la ŝafidojn kiuj unuafoje
venas al tondegado. Ofte oni tranĉas la haŭton de ŝafo dum ĝia
tondegado, sed tuj knabo alkuras al ĝi kun gudro-bastono, tiun
surmeti kiel kuracsebo sur vundoj. Tiuj ĉi knaboj ankaŭ tuje levas
la lanon kaj nudpiede kuras por ĝin alporti al tiu, kiu dividas
ĉiujn lanarojn laŭ specoj kaj eco, metante ĉian econ en ĝian
propran ejon. Tio farita, la premistoj komencas sian laboron je
la lano. Ili prenas, eble, cent, aŭ ĉirkaŭ tiom da lanaroj kaj
enmetas ilin en grandan kvadratan sakegon, tenatan en kaj per duobla
ligna skatolego. En ĝin kaj en ĝi ili premas lanon per peza maŝino,
de kiu la skatolo estas parto. Tiu ĉi maŝino estas farita el
ligno kaj fero, havanta grandan radon kaj ŝraŭbon. Kiam sakego
estas plena de multepremata lano, la premilo estas forlevata, la
flanksuproj enfaldataj kaj kudrataj, kaj la sakego, nompresa kaj
numerata, estas ruligata apud la pordego. Ĝi restas tie ĝis oni
metas ĝin sur lano-vagono por forpreni al plej proksima stacidomo
aŭ urbo por vendi; aŭ eble oni ĝin sendas rekte al ŝipoj por
vendi en aliaj landoj.




HINDUSTANI KOMPARATA KUN ESPERANTO.

Originale verkita de Lt.-Col. H. K. Gordon.


La lingvo nomita "Hindustani," ankaŭ la "Lŭshkŭr" (ŭ kiel _u_ en
la Angla vorto "_but_"), aŭ la "Soldatlingvo" de la Hindujo, havas
similecon tute konvinkan al Esperanto.

Hindujo, kun siaj 300 milionaj da anoj, enhavas proksimume 185
apartajn kaj malsamajn dialektojn aŭ lingvojn, kaj ĉirkaŭ 30
diversajn religiojn, la ĉefaj el kiuj estas la Hindu, kiu provizas
70% de la popolo; Muhumedan (aŭ Musulmani), 21%; Budhista, 3%,
lasante 6% por ĉiuj aliaj.

En la fruaj jaroj de la Angla agado en Hindujo militoj intergentaj
aŭ interreligiaj estis senĉesaj, kaj la Musulmanoj batalis la
Hinduojn, kaj _vice versâ_, de la Nordo ĝis la Sudo, kaj de la
Oriento ĝis la Okcidento de la vasta Peninsulego; tiel dum la pasado
de jaroj helplingvo intertriba evoluis.

Hindustani estas fondita grandmezure laŭ la Persa lingvo, la
Kortegalingvo de la Orientanoj; tamen, en diversaj distriktoj ĝi
aliformiĝis per lokaj karakteraĵoj.

Sekve, la Alilandano alvenante Hindujon unue lernas Hindustani, kiu
al li havigos lingvapasporton tra tuta la grandega regno; kaj se li
lokiĝus en speciala loko, li lernos ankaŭ, se necese, la
lokolingvon.

Kiel Esperanto, Hindustani estas kompare tre facila lingvo
ekkompreni, precipe por la instruituloj, kiuj certe havas ian konon
de la Persa lingvo.

Oni ne povas diri, ke la ekzistado de Kampolingvo, aŭ universala
helplingvo tre difinite emis produkti pacon; ĝi neniel sin
intermetis je la patruja amo aŭ je religia diverseco, sed, kiel
Esperanto, sendube ĝi permesas ke unu nacio pli bone konatiĝu kun
alia, kaj tiamaniere ĝi havas pacan influon.

Tamen Hindustani ne estas ĝis nun flatita, ricevinte la nomon: "_Nia
kara lingvo!_"

Por ĝenerala interŝanĝo de sciencaj kaj komercaj aferoj Esperanto
havas klaran valoron, kaj ŝajnas certe ke laŭ tiu ĉi direkto ĝi
havas grandan estontecon antaŭ si.

Ekzemple, ni prenu Germanan kritikan verkon pri, eble Biologio aŭ
Ĥemio; se eldonita kaj presita nur Germane, ĝi ne povos havi la
disvastigatan legantaron kiun eble ĝia graveco meritas. Sed se
eldonita en Esperanto, la tuta civilizita mondo estus gajnanto.


The language called Hindustani, also the "Lŭshkŭr" (ŭ as _u_ in
the English word "_but_"), or "Camp" language of India, has a
convincing analogy with Esperanto.

India, with its 300 millions of inhabitants, contains roughly 185
separate and distinct dialects or languages, with about 30 different
religions, of which the chief are Hindu, furnishing 70% of the
population; Muhumedan (or Musŭlmani), 21%; Buddhist, 3%, leaving 6%
for all others.

In the early years of English enterprise in India intertribal and
inter-religious wars were unceasing, and Musŭlmanis fought the
Hindus, and _vice versâ_, from North to South, and from East to West
of the great Peninsula; thus in the course of years an international
tongue was evolved as an intertribal language.

Hindustani is based on Persian, the Court language of the East, in
different districts affected by local lingual characteristics.

As a result, the foreigner landing in India first learns Hindustani,
which will furnish him with a lingual passport throughout the great
country; and if he settles down in a particular part, he will also
learn, if he feels inclined, the language of the district.

Like Esperanto, Hindustani is a comparatively easy language to pick
up, especially by the well-educated, who are certain to have some
knowledge of Persian.

The existence of a "Camp" language, or universal auxiliary tongue,
cannot be said to have made very definitely for peace; it did not
interfere with patriotism or "caste," but, like Esperanto, no doubt
permits of one nation having a better knowledge of another, and so
has a peaceful tendency.

Hindustani, however, has not so far been flattered by receiving the
name of _our dear language_!

For interchange of scientific and commercial affairs generally
Esperanto has a distinct value, and it seems certain that in this
direction it has a great future before it.

For example, let us take a German critical work on, say, Biology or
Chemistry; if printed and published only in German, it cannot have
the extended body of readers to which its importance probably
entitles it. But if published in Esperanto, the whole civilised world
would be the gainer.




LA OLIVOJ.

Proverbo de Lope de Rueda.

Esperantigita de A. MOTTEAU.

[Lope de Rueda (1500-1565) _naskiĝis en Sevilo kaj mortis
en Kordovo_].


PERSONOJ.

 Toruvio, maljuna vilaĝano.
 Menciguela, ilia filino.
 Agueda de Toregnano, lia edzino.
 Alojo, najbaro.

_La sceno en vilaĝa strato._


Toruvio.--Kompatema Dio, kia vetero! Neniam tia fulmotondro
min persekutis de la monta supro al la malsupro. Mi ekpensis ke la
ĉielo ĵus elfluadis, kaj ke la nuboj alrulis ĝis la tero. Almenaŭ
se mia noktomanĝo estus preta ... sed la sinjorino edzino mia eble
eĉ neniam zorgis pri tio.... Rabiego ŝin sufoku! Ho, he!
Menciguela, mia filino! (_Li frapas la pordon_). Prave! ĉiu dormas
en la vilaĝo. Agueda de Toregnano! ho, he! ĉu vi min aŭdas? (_Li
ree frapas_).

_Venas_ Menciguela.--Ho! patro mia, ĉu vi volas disrompi la
pordon?

Toruvio.--Bonege! vidu ŝian langon, nun! vidu ŝian
bekegon! Nu, ĉu vi povus diri al mi kie estas via patrino,
fraŭlino?

Menciguela.--Ŝi estas ĉe la najbarino por helpi ŝin
sekigi silkfadenarojn.

Toruvio.--Peston al silkfadenaroj, al ŝi, kaj ankaŭ al vi
mem. Iru tuj kaj alvoku ŝin!

Agueda (_alvenante_).--Nu, nu! sinjoro fanfarono! vi vidos
ke, ĉar li alportas malpezan ŝarĝon da hejtligno, ne estos eble
konsentiĝi kun li!

Toruvio.--Kion? Malpezan ŝarĝon da ligno vi nomas ĝin,
sinjorino! Mi per la ĉielo ĵuras ke mi apenaŭ povis ĝin surmeti
al miaj ŝultroj, kvankam via baptofilo helpis min.

Agueda.--Estu do; ni nun estos riĉe provizitaj! Sed en kia
stato vi staras, edzo mia! Kian figuron vi prezentas!

Toruvio.--Mi estas trempita kiel vera supo! Rapidu, edzino,
mi petas, donu al mi ion por manĝi.

Agueda.--He, per la diablo, kion mi povos doni al vi? Mi
nenion havas.

Menciguela.--Ve! patro mia, kiel malsekigita estas tiu ĉi
ligno!

Toruvio.--Jes, verege; sed sendube tio ne malebligos vian
patrinon diri, ke kompreneble roso estas la kaŭzo.

Agueda.--Kuru, filino, ekpreparu duon da ovoj por la
noktomanĝo de via patro; poste vi pretigos lian liton.--Edzo, mi
vetus, ke vi neniam jam ekpensis labori pri tiu plantaĵo de
olivujoj, kiun mi tiel rekomendis!

Toruvio.--Kial do mi revenus hejmen tiel malfrue, se ne ĉar
mi ĵus faris tion, kion vi al mi diris?

Agueda.--Prave do! kaj kie vi plantis?

Toruvio.--Tie, apud la figarbo, kie mi iam kisis vin: ĉu vi
memoras tion?

Menciguela.--Patro, kiam ajn vi volos noktomanĝi, ĉio
estas preta.

Agueda.--Vi ne scias tion, kion mi ĵus pensis, edzo mia?
Tiu replantaĵo, kiun vi teren enmetis hodiaŭ, post ses aŭ sep
jaroj, produktos kvar aŭ kvin centfuntojn da olivoj, kaj, aldonante
branĉeton tie ĉi, branĉeton tie, post dudek kvin aŭ tridek jaroj,
vi havos sufiĉegan fruktodonan olivarbejon.

Toruvio.--Neniu povus esti pli prava ol vi, edzino; tio
nepre plenumos mirindaĵon.

Agueda.--Edzo mia, mi ĵus ankaŭ pensis--Ĉu vi scias
kion?--Ne?--Nu, aŭskultu bone. Mi mem faros la olivkolektadon, vi
transportigos ilin sur via azeneto, kaj Menciguela vendos ilin en la
vendejo. Sed, filino, memoru tion, kion mi nun diras al vi: vi devos
postuli por ĉiu buŝelo almenaŭ po du _Kastiliaj realoj_.

Toruvio.--Po du Kastiliaj realoj! Ho! certe vi ŝercetas; ne
estus konscience. Sufiĉe estos vendi ĉiun buŝelon po dekkvar aŭ
eble dekkvin denaroj.

Agueda.--Silentu, mi petas! Estas plantaĵo de la plej bona
speco, Kordova plantaĵo!

Toruvio.--Nu! Eĉ se ĝi estus Kordova speco, la prezo, kiun
mi ĵus nomis, estos sufiĉa.

Agueda.--Silentu, mi ripetas! Ne min surdigu per via
sensencaĵo. Nu do, filino, vi ĵus aŭdis min; po du Kastiliaj
realoj; ne malplialta prezo!

Toruvio.--Ankoraŭ? Venu tie ĉi, filineto. Kioman prezon vi
postulos por la olivoj?

Menciguela.--Tioman prezon kiun vi volos, patro mia.

Toruvio.--Dekkvar aŭ dekkvin denarojn?

Menciguela.--Jes, mia patro.

Agueda.--Kion? "Jes, mia patro." Venu, tie ĉi, filineto.
Kion vi demandos por la olivoj?

Menciguela.--Tion, kion vi volos, patrino.

Agueda.--Du Kastiliajn realojn?

Toruvio (_kolere_).--Kompaton! Du realojn! (_Al_
Menciguela) Mi promesas al vi ke se vi postulos pli ol la
prezon, kiun mi ĵus diris, vi ricevos de mi pli ol ducent batojn.
Nun, diru: kioman prezon?

Menciguela.--Tion, kion vi nomis, patro.

Toruvio.--Dekkvar aŭ dekkvin denarojn?

Menciguela.--Jes, patro.

Agueda.--Kion? Vi diris ankoraŭ "Jes, patro!" (_Ŝi batas
ŝin_) Prenu tion, prenu tion, pro via malobeo!

Toruvio.--Ne tuŝu la knabinon....

Menciguela.--He, patrino! he, patro! ne mortigu min!

Alojo (_alvenante_).--Kio estas tio? Genajbaroj, kial vi
tiel batas tiun ĉi knabineton?

Agueda.--Ho, sinjoro (_montrante ŝian edzon_), tiu ĉi
malbonulo celas doni senpage ĉion, kion ni posedas; li tute volas
ruinigi la domon. Olivoj tiel dikaj kiel juglandoj!...

Toruvio.--Per la prapatraj ostoj! Mi ĵuras ke ili ne estas
eĉ tiel dikaj kiel milisemoj!

Agueda.--Sed mi certigas jese.

Toruvio.--Sed mi neas tion, kion vi certigas.

Alojo.--Nu, najbarino, volu aminde eniru domen. Mi prenas
sur min pacigi ĉion. (Agueda _foriras_). Klarigu por mi la
aferon, nun, najbaro. Montru al mi viajn olivojn; eĉ se estas dudek
cent funtoj, mi aĉetos la tuton.

Toruvio.--Ne tiel estas, sinjoro; estas ne tiel, vere. Ni ne
staras tiel antaŭe kiel vi pensas. La olivoj ne estas en nia domo;
ili nur estas sur nia bieno.

Alojo.--Nu! venigu ilin tie ĉi; vi povas konfidi al mi; mi
aĉetos la tuton je la plej rajta prezo.

Menciguela.--La patrino postulas po du realoj por ĉiu
buŝelo.

Alojo.--Tio estas tre alta prezo.

Toruvio.--Ĉu ne, sinjoro?

Menciguela.--Patro ne demandas pli ol dekkvin denarojn.

Alojo.--Montru al mi specimenon.

Toruvio.--Dio mia! Vi ne ŝajnas kompreni min, sinjoro. Mi
tuj klarigos. Hodiaŭ, mi teren enmetis replantaĵon de olivarboj,
kaj la edzino ĵus diris ke post ses aŭ sep jaroj oni povos kolekti
kvar aŭ kvin centfuntojn da olivoj, ke ŝi mem kolektos, mi
forportos, kaj nia filino vendos ilin, sed ke tiu ĉi ne devos
postuli malpli ol du realojn: mi kontraŭstaris al tio; ŝi ree tian
kondiĉon ripetis: tio estas la tuta afero.

Alojo.--Mirinda afero, vere. Ĉu estas eble imagi tian
okazon? Apenaŭ la olivujoj teren estas enmetitaj, kiam jam vi
devigas vian filinon plori pro ili.

Menciguela.--Vi estas pravega, sinjoro.

Toruvio.--Ne ploru plu, Menciguela. Tiu ĉi infanino,
sinjoro, valoras sian propran orpezon. Nun, filineto mia, iru pretigi
la manĝilaron; mi promesas, ke mi aĉetos por vi antaŭtukon el la
vendprezo de la unuaj olivoj kiujn ni rikoltos.

Alojo.--Adiaŭ, najbaro. Eniru domon ankaŭ, kaj pace vivu
kun via edzino.

Toruvio.--Saluton al vi, sinjoro.

Alojo (_sola_).--Oni devas konfesi, ke en tiu ĉi mondo ni
okaze vidas nekredeblaĵojn! Tiuj geedzoj interinsultas unu la alian
pri olivoj, kvankam eĉ la olivarboj ne kreskas ankoraŭ!




LA DOMO DE ĴAK'.

Popola infana versaĵo, tradukita de J. T. Haxton.


Jen estas la domo konstruita de Ĵak'.

Jen estas la greno, kiu restis en la domo konstruita de Ĵak'.

Jen estas la rato, kiu manĝis la grenon, kiu restis en la domo
konstruita de Ĵak'.

Jen estas la kato, kiu mortigis la raton, kiu manĝis la grenon, kiu
restis en la domo konstruita de Ĵak.'

Jen estas la hundo, kiu turmentis la katon, kiu mortigis la raton,
kiu manĝis la grenon, kiu restis en la domo konstruita de Ĵak'.

Jen estas la bovino kun kurba korno, kiu ĵetis la hundon, kiu
turmentis la katon, kiu mortigis la raton, kiu manĝis la grenon, kiu
restis en la domo konstruita de Ĵak'.

Jen estas tutsola la virgulino, kiu melkis la bovinon, kiu ĵetis la
hundon, kiu, k.t.p.

Jen estas la viro, ĉifone vestita, kiu kisis la virgulinon tutsolan,
kiu melkis, k.t.p.

Jen estas la preĝisto, tute razita, kiu edzigis la viron, ĉifone
vestitan, kiu kisis, k.t.p.

Jen estas la koko, matene kriinte, kiu vekis la preĝiston, tute
razitan, kiu edzigis, k.t.p.

Jen estas la farmamastro, grensemanta, kiu posedis la kokon, matene
kriinte, kiu vekis, k.t.p., k.t.p., k.t.p., k.t.p., k.t.p., k.t.p.




VIVIENO.

Duparta Ferakonto de E. W.


[_Parto_ I.].--Meze de longa, larĝa vilaĝo staris dometo iom pli
granda kaj, se tio estus ebla, pli pura ol la aliaj. Ĝi ŝajnis tiel
hela, tiel blanka, kiel la neĝo, kaj la lunradioj ripozis sur ĝi
tiel kviete kiel la pala feliĉulino en ĝi ripozis sin sur la mola
lito inter la puraj blankaj bonodoraj drapoj. La virino estis tre,
tre feliĉa.

Apud ŝi kuŝis mola, varma fasketo; ŝia novenaskita trezoro, la
infaneto kiu devas anstataŭi karan sesjaran knabeton kiun, antaŭ ok
jaroj, elmanĝis la lupoj.

La kompatindaj gepatroj nun konsoliĝis. La patrino dankeme pensis,
ke ŝia edzo havos filon, kunlaboranton, kaj komforton, en sia aĝo
kiam ŝi estos enterigita.

Poste envenis la patro, feliĉa kiel ŝi. La geedzoj kisis kaj benis
la infaneton kaj preĝis al Dio kun kora, plena kaj trankvila
ĝojego.

Dum la nokto, venteto ekblovis tra la fenestro super la lito sed la
gepatroj ne vekiĝis.

Antaŭ ol tagiĝis, Davdo eliris, ĉar li devis tre frue konduki
siajn bestojn al la paŝtejo, por ke ili ne tro malsatu, devigataj
pasigi la tutan nokton inter la ter-muroj de la vilaĝo, for de la
teruraj lupoj.

Ekvekiĝinte, Marta vidis sian--ne! ne estis ŝia, tiu ĉi bela
blanka infanetino, jam havanta almenaŭ unu monaton, kiu mirante
ĉirkaŭen rigardis!

Preskaŭ freneziĝinta pro ŝia perdo, la malfeliĉa patrino volis
forĵeti la fremdulineton, sed la helaj bluaj okuloj sin fiksis tiel
konfidemaj sur ŝia vizaĝo, ke ŝi ne povis puni la senkulpan
etulinon.

Dum ŝi kuŝis, multe plorinte, duonsvena, duondorma, pura lumo
ekbrilis en la ĉambreto kaj voĉo pli dolĉa ol homa voĉo murmuris
en ŝian orelon: "Ni estas ambaŭ mizeregaj, mi pleje, ĉar vi povis
plori, mi ne povis, kaj vi rehavos vian knabeton, mi--mi nenion
scias! Estu do bona kontraŭ mia idino, kaj mi estos bona kontraŭ
via ido." La lumo tiam malaperis.

Davdo revenis hejmen kun la anonco, ke la pastro venos morgaŭ por
bapti la novenaskitan knabon. Li aŭdis kun mirego kaj teruro la
rakonton de sia edzino. Post longa konsiliĝo, ili decidis nenion
diri al la pastro pri ĉio, kio okazis. Li estis maljunulo, kaj
loĝis tre malproksime, kaj nur vidis la vilaĝanojn por bapti,
edzigi aŭ enterigi. La najbaroj estis amikoj, kaj ne babilus pri
alies aferoj, se ne estus necese.

Post multa pripenso la gepatroj elektis el antikva idola kanto la
nomon Vivieno, kaj la pastro sen ŝanceliĝo ĝin murmuris, baptante
la infaninon.

Tiun nokton Marta sonĝis, ke du belegaj sinjorinoj staris apud la
lulilo, unu el ili diris: "Estas bone, se ŝi havus animon senmortan,
la bapto estas necesa; sed, se ŝi estus, kiel ni, sen animo, la
bapto neniel malutilos." La dua diris: "Mi petas, fratino, benu
ŝin!"

La unua solene resumis: "Jen mia beno, mia baptodonaco: Multaj homoj
ŝin amos, ŝi sopiros pri ĉies amo kaj, se iafoje ŝi amos, ŝi ne
estos reamata." Tiam okazis virina agonia ekkrio, kaj la lumo kaj
sono neniiĝis.

Ofte Marto kredis aŭdi voĉojn nehomajn en la nokto. Unufoje ŝi
kredis distingi la vortojn: "Se iam ŝi vidos la belecon perfektan,
ŝi ĝin amos kaj eterne estos feliĉa."

Kiam Marto resaniĝis kaj rekomencis sian ĉiutagan laboron, neniam
ŝi vidis lumon nokte nek aŭdis mirindan voĉon. Davdo nenion
aŭdis, eĉ li ne kredis je la sonĝoj de la edzino; tamen li baldaŭ
ekamis la blankan, ĝentilan Vivienon, kaj estis bonega kontraŭ ŝi.
La vivo de la tuta familio estis, dum dekkvar jaroj, trankvila kaj
prospera.

Vivieno fariĝis la anĝelo de la vilaĝo. Ŝia beleco ĉarmis ĉiajn
okulojn; ŝia dolĉa voĉo ravis ĉiajn orelojn; ŝia kvieta kaj
ĝentila karaktero, ŝia honesta konduto kaj ŝia senegala submetiĝo
al la plenkreskuloj kaj, precipe, al la maljunuloj, gajnis je ŝi
la aprobon de la saĝuloj. Ŝia viveco, granda kuraĝo, ŝia lerta
spirito, ŝia ŝercado igis ŝin la idolo de la junaj. Ĉiuj amegis
ŝin; ŝi ĉiujn egale amis, tute kiel ŝi amis bestojn, birdojn
florojn, insektojn mem! Ŝi volis ja bonfari al la tuta kreitaĵo de
la bona Dio. Ofte ŝi levis limakon el polva truo kaj alportis ĝin
al la mola herbejo. La brutoj sciis, ke ŝi amis ilin, de malproksime
ili rekonis ŝin. Ĉevaloj, bovidoj, azenoj kaj hundoj venis por
ricevi ŝiajn karesojn, kaj ludis, saltante ĉirkaŭ ŝi; ofte eĉ
sciuro volonte sin lasis fali el arbo en ŝiaj brakoj, mem la porkoj
tre rapide kuris, por ke ŝi gratu iliajn molajn sentemajn orelojn!
Jes, Vivieno estis feliĉa knabino! Sed, ho ve! ne ĉiamaj estas
belaj tagoj!

Unu matenon ŝi eliris por viziti malsanan najbarinon, kaj ŝi neniam
revenis.

Longe serĉadis ĉiuj, sed vane, kaj malĝojo estis en ĉies koro,
pleje ĉe ŝiaj nutra-gepatroj, kiuj dum multaj tagoj ploradis.

Post unu semajno alvenis ĉe ili junulo strange vestita sed bela kaj
forta. Li ĉirkaŭprenis silente Davdon, genufleksis apud la piedoj
de Marto kaj kisis ŝiajn manojn. La geedzoj sciis, ke estas ilia
longatempe perdita infano, kaj ili laŭe ĝojegis. Sed neniam povis
ili forgesi la bonan, belan Vivienon.--_Finota._




[_Author's Copyright._]

FRAGMENTAJ MEMOROJ.

Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).


_Antaŭparolo._

Kiel en suna kampo infano kolektas florojn, tiel vagante en la kampo
de miaj memoroj mi kolektas miajn memoraĵojn; kunmetante ilin tute
senarte, ne aranĝante ilin laŭ ia ajn metodo sed ĉiam prenante
tiun kiu min plej altiras ĉe la momento mem. Se vi, mia legantaro,
deziras artefaritan bukedon, vi ne rigardu miajn florojn. Tamen mi
prezentas ilin kun tre kora deziro ke ili interesos kaj plaĉos al
vi.

Unua Fragmento: la Ŝtatoj.

Antaŭ multaj jaroj mi vizitis Unuigitajn Ŝtatojn de Ameriko.

Fermante la okulojn mi revidas la vilaĝon, unu el tiuj fungaj
vilaĝoj kiuj tiel ofte troviĝas en la Ŝtatoj. De la loko kie nun
ĝi staras, ne estis antaŭ nur unu jaro eĉ unu domo pli proksima ol
dudek mejloj, sed nun (t.e., ĉe la tempo kiam mi tien alvenas) ĝi
posedas du Bankojn, du leĝistojn, kuraciston, gazeton kaj du
stacidomojn. Proksime de ĝi ankoraŭ restas negranda arbaro, sed
tiel rapide la arboj fariĝas domoj ke, laŭ ĉiu kredindeco, ĝi
post nelonge tute malaperiĝos.

"Kiom da tempo vi pensas atendi," mi demandas al Amerikano, "de kiam
vi unue pripensis konstruigi domon ĝis kiam vi estas en ĝi
loĝanta?"

"Nu, fremdulo," li respondis, "se mi atendus du semajnojn mi pensus
ke mi tre longe atendis." ...

De tri tagoj la vetero estas varmega. En ombro la termometro montras
104°, 105° kaj hodiaŭ 107° Farenheite (ĉirkaŭ 42° centegrade).

En ĉambreto de unu el la lignaj domoj mi kuŝas, malpezege vestita,
sur lito, ventumante min per du grandaj ventumiloj.

Apud la lito troviĝas tableto portanta grandan kruĉon da glacia
akvo (t.e., akvo en kiun oni estas metinta glacion) kaj glason. Mi
estas soifa kaj mi ofte trinketas.

Tiel malgranda estas la ĉambreto ke, etendinte la manon, mi facile
tuŝas la muron kies varmega ligno bruldoloras mian haŭton.

Tra la fenestro, larĝe malfermita, eniras zumo de "_cimoj_"
("_cimo_," kun aldono de priskriba vorto estanta Amerikana por ĉiu
fluga insekto), kaj okaza frapo de iu grandega sed mallerta muŝo
kontraŭ la metalfadena reto kiu kovras la fenestron ekstere.

Por ne Amerikanaj legantoj mi klarigos la frazon.

Dum somero la insekta vivo estas multega en la Ŝtatoj. Oni do
streĉas sur trabaĵon metalfadena reton kaj alfiksas la trabaĵon
ekstere de la fenestroj kaj pordoj. Por tiuj ĉi lastaj alfiksante al
la trabaĵo ĉarnojn oni faras kvazaŭ eksteran pordon, kaj en--aŭ
elirante ĉambron oni ĉiam zorge fermas la unuan pordon antaŭ ol
malfermi la alian.

Kiel necesegaj ili estas du ekzemploj montru:--Mi mem vidis la
ambaŭ. (1). Foje en domo, kie la reto estas ŝirita, tuj kiam oni
ekbruligis lampon en unu momento, arego da insektoj dense kovras la
supraĵon de la tablo, kvankam la disŝiraĵo estis tre malgranda.
(2). En farma domo la familianoj laŭ vico svingis dum la manĝoj
branĉeton supre de la tablo, sed malgraŭ tio la muŝoj preskaŭ
kovris la manĝaĵojn.

En ĉiuj miaj memoroj pri Ameriko intermiksas la zumegon de
insektarego....

Sed nun mi estas trinkinta la tutan enhavon de mia kruĉo kaj
ankoraŭ mi soifas. Antaŭ miaj okuloj alvenas alloga vidaĵo, tiu,
nome, de la sodakvujo ĉe la drogisto.

Mi vidas meze de la ujo la kranegon por la sodakvo, kaj laŭlonge la
vicon da kranetoj por la diversaj gustoj; mi vidas la homaron kaj la
glasaron, kaj mi aŭdas la siblon de la ŝaŭmanta trinkaĵo.

En tiu ĉi vilaĝo [pardonu, ho! Amerikanoj: "urbo"] estas nur unu
apoteko, kaj mi ridas memorante la aregon de malkontentigitaj
soifuloj kiujn mi vidas foje kiam la sodakvujo rompiĝis. Sed mi
estas mem soifulo, kaj iom mi komprenas la soifegon de drinkulo.

Inter soifo kaj inercia komencas neegala barakto; neegala ĉar la
soifo estas ĉiama kreskanta forto.

Leviĝinte mi vestas min, kaj, kunprenante sunombreleton, eliras el
la domo sur la lignan flankpromenejon.--(_Daŭrigota_).




NEKROLOGIO.


Kun grandega bedaŭro ni anoncas la morton de nia sindonema
kunverkanto Doktoro A. Milner en Trinidad. Ĉiam preta helpi ĉiujn,
li estis multe estimata kaj amata en la insulo, kaj ĉiuj, precipe la
Esperantistoj, kunsendos plej sinceran simpation al lia sengepatra
fileto, kaj al ĉiuj parencoj. Ĵus antaŭ la morto, li deziris ke ni
anoncu ĝin, por ke la Esperantistoj ne plu sendus leterojn al
Mayaro.




KIAM EKFLORADAS REZEDOJ.

Pentraĵeto el Rusa Litvujo.

Originale en Esperanto, verkita de Osip Ivanoviĉ Elleder.


Ĉiujare kiam la bonodoro de rezedoj dolĉigadas aeron en mia
ĝardeno, mi devas pensi pri mia mortinta amiko Leonid Leonidoviĉ.

Li estis iom strangulo, mia kompatinda amiko, sed li estis homo tute
bonkora, toleranta kaj indulganta ĉiujn, faranta al neniu iajn
malagrablaĵojn. Li loĝis en proksimeco de mia loĝloko, tiel ke
ni tre ofte povis vidi unu la alian. Li staras kvazaŭ antaŭ miaj
okuloj; homo en mezaaĝo, inter liaj malblondaj haroj troviĝis eĉ
kelkaj arĝentaj, kvankam li nepre ne estis maljunulo. El lia pala,
mallarĝformita vizaĝo rigardis du mallumaj, senfine malgajaj
okuloj. Li vivadis tute sole, multe paroli li ne amis, tial, kvankam
ni ofte kunvenadis mi do neniam aŭdis de li ion pli detalan pri lia
pasinta vivo.

Li estis en nia provinco nur antaŭ kelkaj jaroj alveninta, sed ĉar
li, kiel mi jam diris, al neniu estis farinta malbonaĵojn, oni
kutimiĝis kun li, eĉ kun liaj iom strangaj manieroj kaj lasis lin
vivi laŭ lia volo.

Al liaj strangaĵoj apartenis ankaŭ la kutimo fari ĉiu vespere
vastajn promenadojn, prefere en lokojn izolitajn, kaj se estis ĉielo
klara, sennuba, tiam li revenadis hejmen nur frumatene kiam la nokta
firmamento ekpaliĝis. Tiuj malmultaj homoj, al kiuj sukcesis observi
lin dum la suprediritaj promenadoj (sed tio okazis nur tre malofte,
ĉar li ĉiam elektadis lokojn trankvilajn, senhomajn por siaj
promenoj), rakontis ke li tiam laŭtvoĉe paroladas kun si mem,
kvazaŭ havante ian nevideblan akompananton.

Preter mia loĝloko fluas la rivero Ŝeŝupa[2] per multegaj
kurbiĝoj tra la herbejoj kaj kamparoj peniĝanta atingi la maron.

La bordoj de ĝi troviĝas ofte tre altaj kaj krutaj, kelkaj el tiuj
krutaĵoj estas kovritaj per densaj arbetaroj, kaj en la printempo
kaj somero multkolorigitaj per miloj da diversaj kampfloretoj. La
unuajn violojn oni trovadas tie, kies floretoj, palbluaj, kiel nia
norda ĉielo, elspiradas kvankam malpli fortan, tamen delikatan
bonodoron,[3] kaj kiam la somero kun liaj varmigantaj sunradioj
aperas, balanciĝas tie sur graciaj trunketoj lumbluaj sonoriletoj de
grandfloraj kampanuloj kaj heliĝas sangruĝaj liĥnisoj, _larmoj de
Dia patrino_, nomas ilin la popolo. Multaj najtingaloj kantadas en
densa branĉaro siajn dolĉajn amkantojn kaj la kvieta murmurado de
plaŭdantaj ondoj harmonie akompanadas ilin. Estas ĉarmegaj tiuj
bordoj de Ŝeŝupa-rivero en Litvalando!

Alte sur unu de tiuj krutaĵoj, sur la granda, muskkovrita ŝtono jam
de kelkaj jaroj havis sian sidejon freneza knabino el unu de
proksimaj kolonioj. La frenezulino estis tute orfiĝinta, ŝiaj
gepatroj estis mortintaj, kaj ŝi vivadis ĉe sia onklo, malriĉa
posedanto de kelkaj malgrandaj kampetoj. Sed ŝi loĝadis ĉe li nur
dum la severa vintra sezono: kiam al fino de monato Marto aŭ Aprilo
la varmetaj ventoj komencis fluidigi la neĝamasojn, kiam alte en la
aero la unuaj alaŭdoj estis aŭdataj kaj aperis la sovaĝaj anseroj,
tiam ŝi forlasis malluman ĉambreton en la dometo de sia onklo
kaj--malaperis.

Ŝi vagadis tiam ne timante ankoraŭ ofte tre malvarman veteron--ŝi
neniam vestiĝis varme--tra la herbejoj kaj kampoj serĉante florojn.
Malfeliĉulino, ŝi devis longe serĉi ĝis ŝi trovis iajn ĉar en
mia lando la printempo nur malrapide aperadas. Ŝi tial vagadis longe
kaj malproksimen; sed kiam nur ekverdiĝis la Ŝeŝupa-bordoj tiam
oni kun plena certeco povis ŝin trovi sur la suprenomita granda
ŝtono.

Tie sidis ŝi plej multe senmove, verdan florkronon sur la kapo, kies
densaj, nigraj haroj estis senorde sur la ŝultroj falantaj. Ŝia
malriĉa vestaĵo estis plibeligita per floroj kaj verdaj branĉetoj
kiuj ĉie, kie nur eble, estis alfortiĝintaj. Apud ŝi sur
la ŝtonplato kuŝadis bukedoj de kampfloroj. Ŝi restadis je
Ŝeŝupa-bordoj tage kaj nokte, nur la plej turmentiganta malsato
devigis ŝin foriri. Tiam ŝi iris aŭ hejmen, aŭ en ian proksiman
kolonion[4]; silente alveninte, ŝi timeteme haltis antaŭ la
fenestro, aŭ apud la pordo de dometo kaj nenion petante, nenion
dirante staris ŝi tie tiel longe: ĝis iu el la domgeloĝantoj, kiuj
ĉiuj ŝin konis, kompate donacis al ŝi iom da manĝado. Satiĝinte
kaj, provizite kun peco da pano, sendanke, silente, kiel ŝi alvenis,
ŝi ree timeteme kiel arbarabirdeto malaperis.

Nur nokte ŝi fariĝis pli rimarkebla. Ĉu luma ĉu malluma estis la
nokto, ĉu agrabla vetero regadis aŭ ĉu ventego kriegis kaj pluvego
siajn akvojn teren verŝis, egale, ĉiatempe oni aŭdadis ŝian
kantadon de la krutaĵo super la Ŝeŝupa-rivero.

Ŝia kanto en Litva lingvo--ŝi posedis rimarkinde klaran, belan
voĉon--jen mallaŭte, apenaŭ aŭdeble, jen laŭtvoĉe eksonante,
havis tian tireman, melankolian finrimon kiu estas propra al ĉiuj
Litvaj kantoj, eĉ al kantoj kun ĝoja aŭ petola enhavo.

En noktoj trankvilaj, kiam la luno superarĝentigis la tutan
ĉirkaŭaĵon, kaj sur la rivera supraĵo aperadis multaj dancantaj
lumetoj: steloj respeguligantaj en saltantaj ondoj, tiam sonis la
voĉo de freneza knabino kiel mistera kanto de akvofeino kiu nokte
eliradas por promeni en pala brilo de lumo super la dormantaj,
rosofreŝaj herbejoj.

Se iu malfruiĝinta fremdulo estis tiam en verda densejo trovinta
frenezulinon, kiel ŝi, florornamita, sur la altaŝtono sidis, aŭ se
li en malcerta lunlumo estis sur la riverbodo renkontinta ŝin,
glitantan tien mistere, mallaŭte, kun alte leviĝintaj manoj--li
sendube estus kredinta, ke li vidis aŭ feinon de akvoj aŭ alian
noktan fantomon.

La frenezulinon ĉiuj ĉirkaŭuloj konis kaj ĉar ŝia farado estis
tute sendanĝera kaj neniun malutiliganta, oni lasis ŝin libere
vagadi, florojn deŝiradi kaj loĝadi sur la riverbordo. Tiamaniere
ŝi vegetadis de neniu maltrankviligita, forlasita de ĉiuj. Nur
unufoje en ĉiu jaro ŝi furioziĝis. Tio estis en komenco de vintro
kiam ŝia onklo ŝin devis kapti kaj perforte forkonduki de ŝia
amata placeto por ke ŝi ne frostiĝu. Tiam tiu ĉi knabino pacema,
trankvila, fariĝis furiozega. Oni devis ŝin kun ŝnuregoj kunligigi
kaj dum du aŭ tri tagoj ŝi devis resti en la domo alligita. Post
tiu tempo ŝi ree fariĝis trankvila, pacema kaj obeema kaj
senkontraŭstare restadis nun hejme. Ŝi eĉ en tiu sezono fariĝis
pli prudenta kaj helpis je diversaj pli facilaj domlaboroj.--Sed kiam
en la naturo nur la unuaj printempaj antaŭsentoj aperis, kaj la
alaŭdoj revenis el sudaj landoj, tiam forlasis ŝi tuj la hejmon kaj
vivis ree libere kiel birdo de kampoj sur sia ŝtono; kantante kaj
florojn deŝirante.--Tiam ree, de apenaŭ ekverdiĝintaj bordoj, en
trankvilaj noktoj, post longa interrompo, malproksimen estis aŭdebla
ŝia kantado, kaj la infanaro en la najbaraj kolonioj ĝojiĝante
elvokadis: "_Taŭ dor grajt atleks garnis ir lakŝtingala, durnovoĉe
jaŭ gieda!_" (Nun jam baldaŭ alflugos cikonioj kaj najtingaloj, la
frenezulino jam kantas!).

(_Daŭrigota._)


PIEDNOTOJ:

[2] Ŝeŝuppe = Litva vorto, signifas "_sesriveroj_" ĉar ses
fontoj kuniĝintaj formas ĝian komencon.

[3] _Viola mirabilis._

[4] Litvaj kolonioj estas unuopaj vilaĝaj mastraĵoj kun bezonaj
konstruaĵoj izolite starantaj. Vilaĝoj en senco de kunegrupitaj
domoj de kelkaj vilaĝanoj ne ekzistas ĉi tie.




PROFESORO VULPO.

Tradukita de E. J. Catt.


Maljuna vulpo tre klera, tre elokventa, deviĝis pro malforteco, sin
doni tute al spiritaj aferoj. Li komencis prediki al la loĝantoj de
la arbaroj. Lia elokventeco estis pasia, lia moraleco neriproĉinda.
La konstatis per la plej konvinkanta logiko ke, per simplaj honestaj
manieroj oni povas facile atingi, kaj ĝui, feliĉecon. "Male," li
diris, "la vana mondo nin allogas, nin trompas, nin devigas multe
pagi por ĝiaj artifikaj proponoj kaj promesoj, kiujn ĝi neniam
plenumas, sed ĉiam fortiras de ni."

Tamen, nia profesoro malprosperis, tute ne sukcesis; neniu venis lin
aŭskulti, krom kelkaj maljunaj religiaj cervinoj, kiuj loĝis en
kvieteco kaj povis nenion fari por helpi je sia progresado.

Kion li do faris?

Li decidis ŝanĝi sian temon. Li do komencis kondamni la kutimojn de
rabo, la soifo por buĉado kiun posedas la ursoj, tigroj kaj leonoj.
De nun li altiris amasojn da aŭskultantoj: cervoj, kapreoloj,
gazeloj, ĉiuj trovis mil ĉarmojn en liaj paroladoj. Baldaŭ li
gajnis reputacion, oni povas eĉ diri iom da famo, tiel ke maljuna,
pia, bonvola leono, Reĝo de la lando, multe deziris lin vidi, lin
aŭdi.

La vulpo raviĝis sin prezenti ĉe la kortego de la reĝo.

Li alvenis, predikis. Li vere superis sin! Li solene denoncis la
kruelegecon de bestoj. Li paroladis pri la dia furiozo, venĝo, kaj
kolerego kiu devas frue aŭ malfrue fali sur ĉiuj el ili.

La korteganoj miris pro tia maltimo, kaj rigardis unu la alian sen
ion dirante, ĉar la reĝo ŝajnis plaĉata pro tiu ĉi ne ordinara
sincereco.

La prediko finite, la reĝo alvokis la oratoron. La monarĥo diris al
li: "Vi sukcesis min plaĉi, vi montris al mi la veron. Mi ŝuldas al
vi justan rekompencon; kion vi demandas kiel premio por via
instruado?"

Kaj la vulpo respondis: "Ho, Via Reĝo Moŝto, kelkajn meleagrojn!"




Sabatan posttagmezon knabeto sidis sur rivera bordo fiŝkaptante,
kiam homo venis al li kaj demandis:

"Kiom da tempo vi estas tie ĉi?"

"Preskaŭ du horojn."

"Kiom da fiŝoj vi estas kaptintaj?"

"Ho! se mi kaptos tiun ĉi fiŝon, kaj alian, mi havos du!"--(9929).




HO VE! NI VIROJ.


Ho, kompatindaj Esperantistoj! Ĉu ja povas esti vere ke ni, senkonaj
kaj senspertaj viroj, sendis al vi recepton por fari Kristnaskan
Pudingon sen la ĉefa enhavaĵo--sen la sekvinberoj?! Humilege ni
petas vian pardonon. Ni, la Redaktoro kaj la Presistoj, eluzis tutan
funton da sekvinberoj, anstataŭ ol permesi, ke ili estu duonigitaj
kaj elgrajnitaj, por ke ili plibonigu la belan pudingon. Kaj, ne
kontenta pro tiu ĉi, ni ankaŭ eluzis duonfunton da riboj.

Ni memoras ke, foje, ĉarma knabino diris al ni ke: "Kiso sen
lipharoj estas kiel ovo sen salo!" kaj nun ni lernis ke: "Kristnaska
pudingo sen sekvinberoj estas kiel Hamleto sen la Princo de Danujo!"

Kvankam la dua estas eble tiel stranga elpensaĵo kiel la unua, ni
tute konsentas pri ĝi, sed, pri la liphara-sala afero ni,
malfeliĉaj viroj, ne povas juĝi.

Nu do, vi feliĉaj legantinoj, kiuj ne ankoraŭ faris viajn
Pudingojn, memoru ke oni devas enmeti ankaŭ unu funton da
sekvinberoj, kaj unu kaj duonon da riboj.

Ni nun havas la plezuron aldoni la recepton, verkita de la sama
afabla legantino, S-rino Jem Ross Archibald, por la faro de
_Novjara Haketaĵo_ (Angle, _mincmit_).

_Materialo._--
 1-1/2 funtoj da Riboj (Lavitaj kaj sekitaj).
 1 da sekvinberoj (sen la grajnoj).
 1/4 da Miksitaj Kanditaj Ŝeloj (dishaketitaj).
 1-1/2 da Pomoj (ŝelitaj kaj senkoraj).
 3/4 da Bovaĵsebo (haketu en pecetojn).
 Triono da raspita muskato.
 1/3 unco da Cinamono (pudrita).
 1/3 unco da Zingibro (pudrita).
 1/3 unco da Ĉiuj Spicoj (pudrita).
 Duon-teokulero da kariofiloj.
 3/4 funto da Mola sukero.

_Metodo._--Haketu ĉion (oni ne povas haketi tro). Malsekigu per du
vinglasoj da brando. Metu la miksaĵon en botelojn, kovru ilin per
papero malsekita en brando. Poste kovru ilin per seka papero kaj ligu
per ŝnureto.

_Kiamaniere ĝin uzi._--Kovru kun malpeza pasteco, surmetu iom da la
haketaĵo, malseku la randojn de la telero per lakto, pinĉu la
randojn poste kovru ĉion per pasteco.

Ŝmiru kun ovblanko kaj metu pudritan sukeron sur la supraĵo,
traboru en la mezo, por permesi ke la aero trapasu.

Baku en rapida forno dum ĉirkaŭ dudek minutoj, ĝis ĉiuj estos
palbrunaj. Metu ilin (varmegaj) sur varmaj teleroj.




SKOTA PERSISTO.

Originale verkita de F. A. Meigh.


La persisto de la Skotoj ĉiam estas figurata al ni dum nia juneco
per la fabelo de "Bruco kaj la Araneo." Ni ĉiuj scias kiel la
malfeliĉa reĝo rigardis la unuan kaj la duan vanan penadon de la
araneo ŝpini teksaĵon, kaj, kiam la insekto trafis la trian fojon,
la reĝo decidiĝis ankaŭ fari trian penadon forpeli la malamikojn.
Kompreneble li ankaŭ sukcesis.

Mi devigis memori tion ĉi kiam mi vizitis Skotlandon antaŭ kelkaj
tagoj.

Mi estis fotografinta kelkajn antikvajn skulptitajn tombŝtonojn ĉe
Stirlinga preĝej-korto kaj mi subite ekvidis vespejon tute proksime
al mi.

Apenaŭ mi formovis, kiam ok aŭ naŭ malgrandaj nudkruraj infanoj
alvenis kaj, ekvidante la vespejon, komencis ĝin inciti per
bastonoj.

Kompreneble la vespoj malŝategis tiun ĉi malafablan agon, kaj
montris sian koleregon pikantaj la krurojn kaj vizaĝojn al la
sieĝantoj. Subite estis serio da teruraj kriegoj, kaj la infanoj
devis rapide reeniri la urbon, kriegante dum la forkuro.

Post mallonga tempo ili revenis kune kun plifortigaĵo de malgrandaj
infanoj, kiuj estis armitaj per bastonoj kaj ŝtonoj.

Ili denove incitegis la vespejon kaj la vespoj, nun fariĝintaj tute
koleregaj, elflugis simile al nubo. Tiuj knaboj, kiuj ne estis jam
rekompencitaj pro sia klopodo, preterpaŝis mallongan interŝpacon
kaj atakis la vespejon per ŝtonoj. Kelkaj infanoj frotadis la
brakojn kaj vizaĝojn, sed ĉiuj, senescepte, kriegis tiel laŭte
kiel permesas la pulmoj.

Estis neniel senkuraĝa roto kiu muzike revenis en la urbon. Malgraŭ
la fakto, ke iliaj vizaĝoj estis ŝvelitaj ĝis la patrinoj povis
apenaŭ rekoni siajn proprajn idojn, la malgranda armeo preterpasis
la stratojn promesante plenan venĝon je la vespoj la sekvantan
matenon.

Eĉ Bruco mem povus juste fieriĝi de siaj posteuloj, pro la maniero
je kiu ili estis lernintaj lian lecionon pri persisto.




ESPERANTO


In the first number of a new volume it may be advisable, for the
benefit of those hitherto unacquainted with Esperanto and its ends,
to give a brief description of the Second Language for All Nations.

Esperanto in no way aims at displacing any existing national
language, but merely seeks to exist side by side with all as a friend
in need. The selection of any national language to fulfil this
important _rôle_ would, obviously, be impossible, without bestowing
great advantage on the nation whose national tongue was thus
selected. Hence the need for some neutral medium, as simple as
possible. Yet, in addition to simplicity, the Help-Language must be
capable of fulfilling all the requirements of the far-reaching needs
of modern life. And it is in this direction that the Esperanto star
is especially brilliant, for it has been proved by thousands, all the
world over, to be admirably adapted for commercial and friendly
correspondence, literary work, poetry, and even for scientific
research, as well as being particularly valuable for the spoken
social and commercial intercourse of nations. This last peculiarity
is, in the main, the result of two simple facts: the language uses
but the five main continental vowels, A, E, I, O, U (Pa may we go
too), which least lend themselves to confusion, and, secondly, the
tonic accent of every word falls on the last syllable but one. As
only such sounds have been incorporated as are easily rendered by all
prominent nations, the happy result is that, no matter to what
nationality your interlocutor may belong, his Esperantic address of
welcome will be perfectly intelligible to you, and, indeed, you will
have difficulty, as often as not, in detecting any "foreign" accent.
These advantages, united with the fact that Esperanto is the national
language of none, and that all can therefore use it without fear of
making themselves ridiculous, are sufficient to give the Second
Language for All Nations a just claim to its somewhat grandiose
title. Moreover, the remarkable spirit of freemasonry which at
present unites the world's fellow-students adds such a striking and
unique charm to the study of the language, that those who have the
public spirit to be in the van of a movement more beneficial to
mankind than ninety per cent. of so-called philanthropic concerns,
rejoice to find that they have chanced upon the most delightful of
pastimes.

The system underlying the structure of Esperanto is so scientifically
reduced to a minimum that it were even possible to set it forth
within the slender limits of this single page, but we will leave the
reader to gain his knowledge direct from the able text-books which
already exist in almost every European language, from Finnish to
Bulgar.[5]

It is rather our purpose to introduce some inducements to the study
of this remarkable language. We say remarkable, because, no matter
who the student--be he Russian, be he Spaniard--the language fully
satisfies him as to its syntax, vocabulary, and uniformity. This fact
alone assures Esperanto of the great future which its present state
leads the investigator to expect.

But, to return to our main purpose: "Why should our reader join our
ranks?" It were well to first inquire what especial pursuits be his.
If a scientist, then he must find his world woefully hemmed in by the
almost impassable barriers of Babel. Owing to the fact that, year by
year, more and more invaluable works are appearing in, say, the
to-us-almost-unlearnable Russian, he may be spending precious years
on a theory which has long been exploded in the literature of that
vast, but little known, land. Yet, had our friend become an
Esperantist, and a subscriber to the invaluable Scienca Revuo, he
would have saved his time.

But, should our reader not soar so high as science, let him become a
regular correspondent with some charming foreign fellow-student, or
let him subscribe to some of the many International Gazettes, and he
will find his ideas wonderfully broadened by the more exhaustive view
he will be able to form of the world in general. Even such apparent
trifles as picture postcards, postage stamps, and the like are vastly
instructive, and many a volume of enthralling interest might be
written about an Esperantist's postcard album.

But it is to the pocket, alas! that all things must appeal before
they can truly achieve success. Let our business man of the Twentieth
Century but realise that an international language brings an
international market, and he will at once become an Esperantist, and
reap the benefit. There is no particle of doubt that a commercial
traveller knowing Esperanto possesses many advantages over his
competitors.

The writer hopes that these few remarks may serve as an introduction
to Esperanto for many future fellow-students. In conclusion, he must
candidly confess that, during the two years he has interested himself
(somewhat excessively it may be) in the matter, he has had the
pleasure of corresponding with thousands of persons, from China to
Peru, and of visiting hundreds abroad. He has derived an almost
incredible amount of pleasure and information from the one fact that
he is, what all should soon be, an _Esperantist_.


FOOTNOTE:

[5] See Cover for list of principal works.






End of Project Gutenberg's The Esperantist, Vol. 2, No. 1, by Various

*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 2, NO. 1 ***

***** This file should be named 39840-0.txt or 39840-0.zip *****
This and all associated files of various formats will be found in:
       http://www.gutenberg.org/3/9/8/4/39840/

Produced by Andrew Sly, David Starner and the Online
Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net (This
book was produced from scanned images of public domain
material from the Google Print project.)


Updated editions will replace the previous one--the old editions
will be renamed.

Creating the works from public domain print editions means that no
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
(and you!) can copy and distribute it in the United States without
permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
such as creation of derivative works, reports, performances and
research.  They may be modified and printed and given away--you may do
practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
subject to the trademark license, especially commercial
redistribution.



*** START: FULL LICENSE ***

THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK

To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
distribution of electronic works, by using or distributing this work
(or any other work associated in any way with the phrase "Project
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
Gutenberg-tm License available with this file or online at
 www.gutenberg.org/license.


Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
electronic works

1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
and accept all the terms of this license and intellectual property
(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.

1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
used on or associated in any way with an electronic work by people who
agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
even without complying with the full terms of this agreement.  See
paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
works.  See paragraph 1.E below.

1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
collection are in the public domain in the United States.  If an
individual work is in the public domain in the United States and you are
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
keeping this work in the same format with its attached full Project
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.

1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
a constant state of change.  If you are outside the United States, check
the laws of your country in addition to the terms of this agreement
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
creating derivative works based on this work or any other Project
Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
the copyright status of any work in any country outside the United
States.

1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:

1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
copied or distributed:

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org

1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
and distributed to anyone in the United States without paying any fees
or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
1.E.9.

1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
with the permission of the copyright holder, your use and distribution
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.

1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
License terms from this work, or any files containing a part of this
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.

1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
electronic work, or any part of this electronic work, without
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
active links or immediate access to the full terms of the Project
Gutenberg-tm License.

1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
License as specified in paragraph 1.E.1.

1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.

1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
that

- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
    the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
    you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
    owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
    has agreed to donate royalties under this paragraph to the
    Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
    must be paid within 60 days following each date on which you
    prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
    returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
    sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
    address specified in Section 4, "Information about donations to
    the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."

- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
    you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
    does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
    License.  You must require such a user to return or
    destroy all copies of the works possessed in a physical medium
    and discontinue all use of and all access to other copies of
    Project Gutenberg-tm works.

- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
    money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
    electronic work is discovered and reported to you within 90 days
    of receipt of the work.

- You comply with all other terms of this agreement for free
    distribution of Project Gutenberg-tm works.

1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
electronic work or group of works on different terms than are set
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
Foundation as set forth in Section 3 below.

1.F.

1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
works, and the medium on which they may be stored, may contain
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
your equipment.

1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
liability to you for damages, costs and expenses, including legal
fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGE.

1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
written explanation to the person you received the work from.  If you
received the work on a physical medium, you must return the medium with
your written explanation.  The person or entity that provided you with
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
refund.  If you received the work electronically, the person or entity
providing it to you may choose to give you a second opportunity to
receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
is also defective, you may demand a refund in writing without further
opportunities to fix the problem.

1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.

1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.

1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
with this agreement, and any volunteers associated with the production,
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
that arise directly or indirectly from any of the following which you do
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.


Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm

Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
electronic works in formats readable by the widest variety of computers
including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
people in all walks of life.

Volunteers and financial support to provide volunteers with the
assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
and the Foundation information page at www.gutenberg.org


Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
Foundation

The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.

The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
contact links and up to date contact information can be found at the
Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact

For additional contact information:
    Dr. Gregory B. Newby
    Chief Executive and Director
    [email protected]

Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation

Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
spread public support and donations to carry out its mission of
increasing the number of public domain and licensed works that can be
freely distributed in machine readable form accessible by the widest
array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
status with the IRS.

The Foundation is committed to complying with the laws regulating
charities and charitable donations in all 50 states of the United
States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
with these requirements.  We do not solicit donations in locations
where we have not received written confirmation of compliance.  To
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
particular state visit www.gutenberg.org/donate

While we cannot and do not solicit contributions from states where we
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
against accepting unsolicited donations from donors in such states who
approach us with offers to donate.

International donations are gratefully accepted, but we cannot make
any statements concerning tax treatment of donations received from
outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.

Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
ways including checks, online payments and credit card donations.
To donate, please visit:  www.gutenberg.org/donate


Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
works.

Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
concept of a library of electronic works that could be freely shared
with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.

Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.

Most people start at our Web site which has the main PG search facility:

    www.gutenberg.org

This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.

You are viewing proxied material from 1436.ninja. The copyright of proxied material belongs to its original authors. Any comments or complaints in relation to proxied material should be directed to the original authors of the content concerned. Please see the disclaimer for more details.